Historie Nicolaas Beetslaan eo. te Voorburg

Historie Nicolaas Beetslaan eo. te Voorburg Nicolaas Beetslaan Topografische kaart uit 2007 Historisch onderzoek uitgevoerd door : M. van Rijn : Gem. Leidschendam-Voorburg, afd. RO Datum : februari 2010

I N H O U D S O P G A V E 1.0 INLEIDING 1 1.1 Terreingegevens 2 2.0 HISTORISCH ONDERZOEK 3 2.1 Historische kaarten 3 2.2 Luchtfoto s 8 2.3 Bouwvergunningen 11 2.4 Hinderwet- en Milieuvergunningen 11 2.5 Explosieven 11 2.6 Verhuur volkstuinen 11 2.7 Gegevens Kamer van Koophandel 11 2.8 Ondergrondse HBO-tanks 11 2.9 Bestekken 12 2.10 Bodemonderzoeken, gegevens uit BIS alsmede oude slootpatronen 13 3.0 GEOLOGIE 19 4.0 GERAADPLEEGDE ARCHIEFSTUKKEN 21 5.0 ARCHEOLOGISCHE VERWACHTING 22 6.0 CONCLUSIES 23 LITERATUUR 24 BIJLAGEN 1 Tekeningen 2 Voormalige sloten 3 Foto s

1.0 INLEIDING In verband met het verbreden van diverse sloten in de gemeente Leidschendam-Voorburg heeft de gemeente een historisch onderzoek uitgevoerd. Het betreft een terrein omsloten door de spoorbaan Den Haag Leiden, Laan van Nieuw Oosteinde, Nicolaas Beetslaan en de Schipholboog. Het betreft de spoorsloot. Deze sloot loopt ook ter plaatse van de Schipholboog en de Populierendreef. Voor meer informatie over het tracé tussen de Ridder Snouckhartlaan en de Hofzichtlaan wordt verwezen naar het rapport Historie Schipholboog (volkstuinen) te Voorburg; d.d. mei 2008. Bepaalde zaken zijn wel in onderhavig rapport opgenomen. Bij het verzamelen van historische informatie zijn de richtlijnen vermeld in de norm NEN-5725 (januari 2009) in acht genomen alsmede de provinciale nota Protocol Vooronderzoek Potentiële Spoed; versie 3.0 definitief d.d. 27 februari 2007. In dit rapport wordt het historisch onderzoek weergegeven afkomstig uit: - verticale en schuine luchtfoto s (analoog en digitaal) van gemeente Voorburg en/of Leidschendam; - verticale luchtfoto s afkomstig van de topografische dienst te Emmen van 1939 tot heden; - luchtfotoarchief van Aviodrome (www.aviodrome.info.nl) en andere fotoarchieven zoals www.slagboomenpeeters.com, www.aerophotostock.com, www.aerophoto-schiphol.nl, www.nederland-luchtfoto.com; - het digitale fotobestand van gemeente Den Haag (www.denhaag.nl); - lijst met gemeentelijke- en rijksmonumenten; - archief van gemeente Voorburg, gemeente Leidschendam en gemeente Leidschendam- Voorburg (o.a. Bouw- en Hinderwetarchief, diverse kaarten, gedempte sloten, etc.) almede diverse digitale bestanden/inventarissen en gedigitaliseerde aanleg-, bestek-, kadastrale-, civieltechnische-, ruimtelijke- en grondtransactietekeningen); - diverse topografische kaarten van 1985 tot heden alsmede diverse kaarten van Hoogheemraadschap Rijnland of Hoogheemraadschap Delfland; - het boek De Kroniek van Voorburg ; - gegevens afkomstig van de Archeologische Werkgroep Leidschendam-Voorburg (AWLV); - computerbestanden uit ARCHIS (archeologie) en StraArch (gemeentelijk archeologie data); - milieukundige bodemonderzoeken uitgevoerd in de directe omgeving, de gemeentelijke Bodemkwaliteitskaart (BKK) uit dec 2007 en het gemeentelijk Bodem Informatie Systeem; - diverse materiaal uit het gemeentelijk archief; - visuele indruk van de huidige locatie (gevelinspectie). Het onderhavige rapport betreft geen diepgravend historisch onderzoek naar het vroegere gebruik van de percelen. De archieven van de waterschappen, provincie, Rijkswaterstaat, nutsbedrijven, TNO en omliggende gemeenten zijn niet geraadpleegd. De sloopvergunningen (meestal in het verleden reeds vernietigd) alsmede de gegevens over het bouwrijp maken zijn niet of summier geraadpleegd. De bouwrijpmaak gegevens over het terrein nabij CBS-complex is niet geraadpleegd. De volgende luchtfoto s zijn bekeken en gedeeltelijk opgenomen in onderhavig rapport: foto s 7336 t/m 7348 uit 1975 (schaal 1 : 2.500) foto s 4166 t/m 4184 uit 1977 (schaal 1 : 3.000) 1

1.1 Terreingegevens Het te onderzoeken terrein betreft o.a. de volgende percelen: Tabel 1: kadastrale gegevens en omschrijving van het te onderzoeken perceel/percelen anno 2009 sectie nr. locatie omschrijving opp AP-1764 terrein rondom sloot tussen Ln van Nw. 18.482 Oosteinde en spooronderdoorgang Populierendreef/Schipholboog en stuk terrein tot Hofzichtlaan E-7572 Laan van Nieuw. Oosteinde pompstation 1.446 E-6183 Nic. Beetslaan 5 t/m 99 2.522 AP-1156 Staringkade sloot 283 E-5772 Staringkade sloot nbt E-6198 nabij Nic Beetslaam 36 t/m 170 groen, openbare weg 5.090 E-6389 grasveld E-6335 trafo-station E-6334 trafo-station E-6333 trafo-station E-6550 Nic. Beetslaan 180 t/m 274 volkstuinen en groenstrook 3.375 E-7374 nabij CBS grasveld, volkstuinen, park D-5412 nabij CBS grasveld en spoorsloot 2

2.0 HISTORISCH ONDERZOEK Voor informatie over de geschiedenis van Voorburg wordt verwezen naar diverse literatuur, onder andere vermeld in de bijlage. 2.1 Historische Kaarten Kaart uit 1609-1616 Floris Baltasarz 3

Topografische kaart uit 1935 Topografische kaart uit 1946 4

Topografische kaart uit 1966 Topografische kaart uit 1971 5

Tekening uit 1933 (terreinen gemeentelijk grondbedrijf) Tekening uit 1943 (uitbreidingsplannen) Tekening uit 1945 (terreinen gemeentelijk grondbedrijf) Tekening uit 1950 (uitbreidingsplannen) Tekening uit 1951 1953 (eigendom van gronden) 6

Tekening uit 1957 van de gemeente Voorburg met gemeentelijke panden Tekening uit 1957 met een overzicht van verhuurde gronden Tekening uit 1959 inzake taxatie eigendommen van de gemeente (geel is: niet of niet geheel bouwrijpe gronden) Tekening uit 1963 met bebouwingen 7

2.2 Luchtfoto s Luchtfoto uit 1944 (nr. 4010), rechtsboven de NS-spoorbaan afslag richting Zoetermeer 8

Luchtfoto uit 1945 (nr.: 3123) zie voor andere luchtfoto s de bijlage 9

Panorama foto uit 1952 (KLM24220) 10

2.3 Bouwvergunningen Er zijn geen bouwvergunningen aanwezig (inzake de strook grond langs de spoorbaan). 2.4 Hinderwet- en Milieuvergunningen Er zijn geen Hinderwet of Milieuvergunningen bekend ter plaatse van het te onderzoeken perceel. 2.5 Explosieven Uit literatuur en uit luchtfoto s ut de jaren 1944 en 1945 zijn geen aanwijzingen gevonden dat in de bodem mogelijk nog explosieven (vliegtuigbommen) aanwezig zijn. Op een luchtfoto uit 1945 zijn enkele bomkraters zichtbaar, echter deze kraters lagen niet in het te onderzoeken terrein. 2.6 Verhuur volkstuinen Volgens tekening A-281 uit 1952 zijn er schoolwerktuintjes aangelegd. Op een luchtfoto uit 1975 zijn deze ook mooi te zien. In 1977 zijn door de gemeente diverse tuintjes aangelegd (zie luchtfoto uit 1977). Alle dossiers inzake het verhuur en gebruik van de volkstuinen complex A, B en C van voor 2002 zijn vernietigd en derhalve ook de aanlegtekeningen. Volkstuinen in complex A en B worden nog verhuurd en complex C is al enkele jaren geleden opgeheven. De recente gegevens zijn niet geraadpleegd. 2.7 Gegevens Kamer van Koophandel Niet geraadpleegd. 2.8 Ondergrondse HBO-tanks In het gemeentelijk databestand met gegevens over voormalige en huidige ondergrondse HBOtanks komt de te onderzoeken locatie niet op voor. Door de gemeente wordt aangenomen dat er geen ondergrondse HBO-tanks aanwezig zijn. 11

2.9 Bestekken Bestek 9 (1950) Betreft de werkzaamheden: Het rioleren en aaleggen van straatbanen ten NO van de Fr. van Eedenstraat te Voorburg De uitvoering van het bestek is gegund aan de firma Lagendijk & Co te Rotterdam voor een bedrag van Fl 620.000,- In het bestek staat o.a. het volgende in vermeld: - betreft het bouwrijp maken en rioleren van de Nic. Beetslaan en omgeving; - het afgaven van het terrein onder de aan te leggen straatbanen tot aan de klei- of zandlaag; - het graven, uitbaggeren of uitgraven en daarna dempen van diverse sloten; - het met zuiver zand ophogen van de straatbanen; - het graven van een verbindingssloot ten ZO van de Genestetlaan; - De sloten worden ontgraven tot de vaste bodem en aangevuld met duinzand. De sloten onder plantsoen- en plantstroken worden tot het polderpeil gedempt met zand en daar boven zwarte grond; - De vrijkomende veen gedeeltelijk ter plaatse verwerken anders afvoeren naar een gronddepot. In het archief zijn de opzichtersdagboeken nog aanwezig. In deze dagboeken staat o.a. vermeld dat de sloten zijn leeggepompt, zijn opgeschoond en zijn gedempt met aanvulzand. Bestek 4 (1952) Betreft de werkzaamheden: Het aanleggen en rioleren van straten ten NW van de Bruijnings Ingenhoeslaan te Voorburg De uitvoering van het bestek is gegund aan de firma J. Versluis en Zn. In het bestek en berekening van de Kosten overzicht staat o.a. het volgende in vermeld: - 16.300 m2 grasland wordt omgeploegd; - 6,700 m3 grond ontgraven en verwerken in taluds; - 1.500 m3 grond ontgraven en verwerken in de Willem Klooslaan - 16.500 m3 grond ontgraven en verwerken in de diverse bouwblokken; - 640 meter sloot schoon maken - verwerking van 47.500 m3 zand - verwerking van 6.600 m3 teelaarde - afdekken met 4.700 m3 kruimelaarde - het graven van nieuwe sloten en het uitgraven en daarna dempen van bestaande sloten; - het dempen van de sloten met zand en afdekken met grond In de weekrapporten en de opzichters dagboeken staan geen bijzonderheden inzake het dempen van sloten in vermeld. de sloten zijn gedempt met zand. aanleg parkeerhavens In verband met de toenemende gebrek aan parkeerruimten in de Nic. Beetslaan, heeft het college van B&W in november 1971 besloten om aan de noordzijde van de weg parkeerplaatsen te realiseren. De kosten hiervoor zijn begroot op Fl 46.000,=. De grond wordt tot ca. 0,4 meter ontgraven en aangevuld met zand. De parkeerplaatsen zijn waarschijnlijk nooit gerealiseerd. 12

2.10 Bodemonderzoeksgegevens, gegevens uit BIS Op onderstaande kaart (screendump van het gemeentelijk GIS met bodemgegevens) staan de onderzochte locaties op weergegeven alsmede de ligging van voormalige sloten (blauwe lijnen). Ter plaatse van de onderzoekslocatie zijn voor zover bekend bij de gemeente de volgende bodemonderzoeken uitgevoerd. Laan van Nieuw Oosteinde 293-295 (Shell pompstation met garage) In december 1988 heeft Fugro, in opdracht van Shell Ned Verkoopmij, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd ter plaatse van tankstation Wittebrug aan de Laan van Nieuw Oosteinde 293-295 te Voorburg. Uit dit onderzoek blijkt het volgende: - Drie pompeilanden met 4 ondergrondse brandstof tanks; - In de bodem nabij de pompen en de tanks zijn matig en sterk verhoogde gehalten aan olie aangetoond; - In het grondwater is een sterk verhoogd gehalte aan olie en aromaten aanwezig; - Een nader bodemonderzoek en sanering wordt aanbevolen. Uit een tussentijdse rapportage van het nader onderzoek (opdrachtnr. D-2162/001) blijkt de verontreiniging van de grond met olie in 3 richtingen te zijn afgegrensd (nog niet in westelijke richting). De verontreiniging in het grondwater is deels afgeperkt. In 1989 en in 1990 is door Fugro een nader bodemonderzoek uitgevoerd. In maart 1989 (eerste fase) zijn 13 grondboringen uitgevoerd. Op basis van dit onderzoek is in juli 1989 een bodemsanering uitgevoerd, weergegeven in een apart rapport. In augustus 1989 en februari 1990 (tweede fase) zijn aanvullende grondboringen uitgevoerd. Uit het onderzoek blijkt dat de bodem en het grondwater rondom de pompeilanden en tanks verontreinigd is met olie en aromaten. 13

Ter plaatse van de groenstrook naast het pompstation en gelegen voor het flatgebouw aan de Nc. Beetslaan 5 t/m 51 zijn grondboringen uitgevoed. In de bodem en in het grondwater zijn geen oliecomponenten aangetroffen. Gezien de verontreinigingssituatie en de geplande verbouwing van het tankstation is besloten het terrein te saneren. Hierbij is tevens besloten de klinkerbestrating te vervangen door een vloeistofdichte verharding. De resultaten van de sanering zijn weergegeven in het saneringsrapport (opdrachtnr. D-2162/003) Door Kaspers te Amsterdam, onder begeleiding van Fugro, zijn in juli 1998 de volgende werkzaamheden uitgevoerd. 1 sloop van de verkoopruimte; 2 verwijdering van de tanks aan de zuidzijde van het terrein 3 verwijdering van de olieverontreiniging 4 de ontgraving behelst het gehele terrein 5 aan de oost, noord en westzijde van de ontgraving bleek in de bodem nog een restverontreiniging aan olie te zitten. Wegens geurscheiding en bebouwing is deze verontreiniging niet verwijderd. De omvang van deze restverontreiniging is later middels een nader onderzoek in kaart gebracht. In totaal is 1647 m3 oliehoudende grond verwijderd en afgevoerd naar ATM te Rotterdam en is de ontgraving aangevuld met schoon zand. De controle op de ontgraving is verricht door zintuiglijke beoordeling en controlemonsters. Uit de controlemaatregelen bleek dat in de west-, noord- en oostwand van de ontgraving plaatselijk nog een restverontreiniging met olie aanwezig is. De verontreiniging van de grond op deze plaatsen heeft waarschijnlijk een beperkte omvang. In 1991 is door de gemeente een zintuiglijk bodemonderzoek alsmede een historisch onderzoek uitgevoerd ter plaatse van gemeentegrond aan de Laan van Nieuw Oosteinde 293 en het voormalig pompstation aan de Laan van Nw. Oosteinde 508. Uit dit onderzoek blijkt dat de openbare weg tot aan de overkant van de straat verontreinigd is met olie. In december 1993 is een nulsituatie uitgevoerd door Oranjewoud om de huidige bodemkwaliteit vast te stellen. Dit onderzoek is uitgevoerd omdat er een nieuwe exploitant is gestationeerd. Ter plaatse van de voormalige ondergrondse opslagtank voor superbenzine (A) zijn zintuiglijk geen oliecomponenten in de bodem waargenomen. Nabij de ondergrondse opslagtanks voor euro-loodvrije benzine, superbenzine, dieselolie, shellina en superplusbenzine (J) is in de bodem een zeer lichte tot zeer sterke oliegeur en een oliefilm op het water waargenomen. Ter plaatse van het voormalige ontgravingstalud is een verontreiniging aangetroffen. Dit is naar alle waarschijnlijkheid een oude restverontreiniging. In juli 1996 is door de gemeente een historisch onderzoek uitgevoerd op basis van de Hinderwet- en milieuvergunningen. In 1997 is door de firma Haskoning een afperkend bodemonderzoek uitgevoerd ter plaatse van het pompstation aan de Laan van Nieuw Oosteinde 293 hoek Nic. Beetslaan Uit dit onderzoek is onder andere het volgende gebleken: - In de ondergrond van 1,3-4,4 m m.v. zijn oliecomponenten waargenomen. Er is een oliegehalte van 31.000 mg/kg en een aromaten-gehalte van 83 aangetoond alsmede een gehalte aan EOX van 30 mg/kg. - De bodem t.p.v. de ondergrondse tanks van 1,0 3,0 m m.v. bevat sterk verhoogd gehalten aan olie en VAK van respectievelijk 12.000 en 200 mg/kg. - In het grondwater zijn verhoogde gehalten aan minerale olie van 900 ug en VAK van 25 ug/l aangetoond. - De bodem en grondwaterverontreiniging bevindt zich globaal ter plaatse van de ondergrondse tanks en de brandstofpompen langs de Nic. Beetslaan. 14

Op 5 november 1999 heeft de provincie middels een beschikking (DWM/178514) vastgesteld dat er sprake is van een ernstig en niet urgent geval van bodemverontreiniging. In 1999 is door IWACO een monitoringsplan opgesteld. Sinds 2000 wordt het grondwater dus gemonitoord. Van 2000 t/m 2003 zijn diverse keren de peilbuizen gemonitoord en gerapporteerd. In totaal zijn er 6 grondwatermonitoringen uitgevoerd, voor zover bekend bij de gemeente Uit de monitoringsresultaten blijkt dat: In peilbuis 1 en 2 zijn geen verhoogde gehalten aan olie en BTEX is aangetoond. In peilbuis 3 (trottoir Nc. Beetslaan) licht verhoogde gehalten aan olie en BTE worden aangetoond. Vooralsnog geen aanwijzingen dat er verspreiding optreedt. In oktober 2001 heeft Royal Haskoning een afperkend bodemonderzoek uitgevoerd naar de olieverontreiniging op het naastliggende terrein aan de Nic. Beetslaan 5 t/m 51. Uit dit onderzoek blijkt dat de bodem en het grondwater op het terrein naast het pompstation is verontreinigd met een zwaardere oliesoort. Geconcludeerd werd dat er geen relatie is met het pompstation en dat de olieverontreiniging een andere bron heeft (HBO-tank??) In het kader van ISV is in oktober 2001 door Geofox een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd op de locatie Nicolaas Beetslaan 5 t/m 51 te Voorburg. Het doel van het onderzoek is om een uitspraak te kunnen doen over de herkomst van een verontreiniging met minerale olie. Een boring is in de verontreinigingsplek geplaatst. In de vlek werd een sterk verhoogd gehalte aan minerale olie gevonden en tevens licht verhoogde gehalten aan vluchtige aromaten. Volgens het oliechromatogram betreft het hier een oliesoort zwaarder dan huisbrandolie en is dus hoogstwaarschijnlijk niet afkomstig van de HBO-tank die mogelijk ter plaatse was van de flat aan de Nicolaas Beetslaan 5-51. De exacte bron van de verontreiniging is niet duidelijk. Vervolgonderzoek wordt niet noodzakelijk geacht aangezien de locatie al uitgebreid is onderzocht tijdens voorgaande bodemonderzoeken. Een relatie met een andere bron dan het pompstation is niet gevonden. Op 4 februari 2002 heeft de provincie middels een brief met kenmerk: DWM/2001/11287 ingestemd met het rapport afperkend bodemonderzoek Laan van Nieuw Oosteinde 293 te Voorburg d.d. 30 oktober 2001 en de jaarlijkse monitoring van het grondwater. In verband met een nulsituatieonderzoek en het voornemen om de ondergrondse tanks te vervangen heeft Haskoning in juli 2004 een bodemonderzoek uitgevoerd ter plaatse van pompeilanden en de restverontreiniging in het gemeentelijk trottoir. Uit dit onderzoek blijkt het volgende: - In de bodem nabij de brandstofpompen zijn geen verhoogde gehalten aan oliecomponenten aangetroffen - Ter plaatse van de olie-/benzineafscheider zijn in de bodem verhoogde gehalten aangetoond. - Ter plaatse van de restverontreiniging in het trottoir zijn verhoogde gehalten aan olie en aromaten aangetoond. De omvang wordt geschat op 30 m³. De nulsituatie is derhalve vastgelegd. In verband met een gesprongen transport waterleiding nabij het viaduct, naast het pompstation, is door DZH in 2004 een gedeelte van de leiding vervangen. Aangezien een bronbemaling noodzakelijk is en in de directe nabijheid een olieverontreiniging aanwezig is (Shell-pompstation op nr. 293) heeft Adverbo in februari 2004 een bodemonderzoek uitgevoerd. Uit dit bodemonderzoek blijkt dat in het grondwater een matig verhoogd gehalte aan olie aanwezig is. 15

De ondergrondse tanks zijn door Ballast Nedam IMP in november 2004 verwijderend en tevens is de olieverontreiniging (onder begeleiding van Haskoning) in de bodem ook verwijderd. Deze olieverontreiniging bevond zich ook onder het grasveld behorend bij het flatgebouw aan de Nc. Beetslaan5 t/m 51. In totaal is 405 ton oliehoudende grond verwijderd. Onder een boom bevindt zich nog een kleine restverontreiniging die op 3 m³ wordt geschat. Na de bodemsanering zijn nieuwe brandstoftanks geïnstalleerd. De olieverontreiniging is afdoende verwijderd. In 2005 zijn de drie peilbuizen (2 nabij de tanks en 1 nabij het vulpunt) gemonitoord. Uit de analyseresultaten blijkt dat: In het grondwater ter plaatse van de tanks is een licht verhoogd gehalte aan xylenen aangetoond. In het grondwater ter plaatse van het vulpunt? is ene licht verhoogd gehalte aan xylenen en naftaleen aanwezig. Onder de vloeistofdichte vloer zijn op een vijftal punten de bodemlucht onderzocht. De bodemlucht bevat geen verhoogde gehalten aan koolwaterstoffen. Nic. Beetslaan tegenover 132 (volkstuinen) In verband met werkzaamheden aan een waterleiding zijn in april enkele ondergrondse oliegekoelde 150 KV leidingen geraakt waarbij kabelolie de grond is ingestroomd. De olieverontreiniging is eind april 2004 door de firma Visser en Smit Hanab verwijderd onder begeleiding van Oranjewoud. Uit het evaluatierapport blijkt het volgende: - In totaal is 16,7 ton oliehoudende grond verwijderd en afgevoerd naar het verwerkingsbedrijf Sita te Rotterdam. - Na de sanering bleek dat de putwand plaatselijk nog een (zeer) licht verhoogd gehalte aan minerale olie te bevat. De gehalten zijn dermate laag dat het verantwoord is om deze (rest)verontreiniging niet te saneren. - De grond van 0,0 tot 0,5 m maaiveld ter plaatse van de volkstuinen bleek na de sanering geen olie te bevatten. De grond is derhalve geschikt voor het gebruik als volkstuin. Op 1 september 2004 heeft de provincie (bevoegde gezag) ingestemd met de uitgevoerde werkzaamheden. Nic. Beetslaan 132 tot 322 Door Fugro is in juni en oktober 2004 in verband met aankoop van gemeentegrond een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd op de percelen: Jacob van Lennepstraat 4 t/m 67 Nic. Beetslaan 132 t/m 322 Busken Huetlaan 2 t/m 128 Uit het bodemonderzoek is gebleken dat de bodem licht verhoogde gehalten bevat aan enkele zware metalen, Pak en/of minerale olie. Ter plaatse van de voortuin aan de Nic. Beetslaan 168 zijn in de bodem sterk verhoogde gehalten aan koper, lood en zink aangetoond. Het grondwater bevat plaatselijk licht verhoogde gehalten aan VOCL, naftaleen, xylenen, arseen en chroom. Nic. Beetslaan tegenover 180 (volkstuinen) Op 3 december 2001 is door aannemingsbedrijf Visser en Smit Hanab onder milieukundige begeleiding van Ingenieursbureau Oranjewoud een sanering uitgevoerd aan de Nicolaas Beetslaan te Voorburg. De aanleiding van de sanering was een bodemverontreiniging als gevolg van een lekgeraakte 150 kv oliehoudende kabel. Als gevolg van kortsluiting in een bovenleiding is de loodmantel van de leiding bij het opstijgpunt gesmolten en lek geraakt, waardoor circa 150 liter kabelolie is weggestroomd. De verontreiniging met minerale olie in de grond is nagenoeg in zijn geheel verwijderd. Aan de noordkant van het ontgravingsvlak werd nog een matig verhoogd gehalte olie aangetroffen. In totaal is 5,76 ton verontreinigde grond afgevoerd. De restverontreiniging wordt door middel van grondwatersanering verwijderd. 16

In april 2008 is opnieuw een lekkage geconstateerd. Dit is geconstateerd omdat uit effluentmonsters (grondwatersanering) is gebleken dat de gehalten aan olie sterk waren toegenomen. Op 17 april 2008 is de lekkage opgespoord en is de kabel gerepareerd. Nabij de lekkage is zintuiglijk in de grond olie waargenomen. De firma Oranjewoud heeft op 18 april de mate en omvang van deze verontreiniging onderzocht. Uit het bodemonderzoek is gebleken dat er slechts een geringe hoeveelheid olie is weggelekt. De omvang van de verontreiniging wegens deze lekkage wordt geschat op ca. 25 m3 licht tot sterk verontreinigde grond. De nieuwe verontreiniging overlapt mogelijk een andere verontreiniging uit 2003. Sanering is noodzakelijk echter wegens de vele kabels is nog niet bekend op welke wijze de bodem zal worden gesaneerd. Nic. Beetslaan nabij 354 (volkstuinen) Nabij een GSM-mast heeft een diesel aggregaat in 1999 een olieverontreiniging in de grond en het grondwater veroorzaakt. Op 12 augustus 1999 is de bodemsanering uitgevoerd, begeleid door ARA Adviesbureau B.V. Uit de controle monsters is gebleken dat de olieverontreiniging afdoende is verwijderd. Weiland achter CBS In 2000 was op het weilandje een partij oud ijzer opgeslagen geweest. Alvorens er handhavend opgetreden kon worden, was de troep al verwijderd. volkstuinen langs de NS-spoorbaan, op grond van NS In opdracht van de NS zijn in de periode 2004-2008 diverse gronden rondom de spoorwegen onderzocht. Over het algemeen blijkt uit deze rapporten dat de bodem matig en plaatselijk sterk verhoogde gehalten bevat aan zware metalen. De onderzoeksrapporten bevinden zich bij gemeente Den Haag. Kadasterperceel D-5412 (ten Z van de spoorbaan langs Keltenlaan, Pr. Irenelaan) In verband met de voorgenomen verkoop van gronden langs de spoorlijnen heeft de firma Tauw in de periode september-november 2005, in opdracht van SBNS, diverse bodemonderzoeken uitgevoerd op terreinen gelegen lans de spoorlijnen. Uit dit onderzoek blijkt het volgende: Kadasterperceel D-5412 (ten Z van de spoorbaan langs Keltenlaan, Pr. Irenelaan) Het oppervlakte van het perceel is: 3.457 m2. Ter plaatse van boring 243 Kruispunt spoorbanen) is in de bovengrond van 0,0-0,5 m - m.v. een sterk verhoogd gehalte aan PAK aangetoond. Op een afstand van circa 5 meter van de aangetroffen verontreiniging zijn drie extra boringen geplaatst. Daar zijn licht verhoogde gehalten aan PAK aangetroffen. Het bodemvolume van de verontreiniging is dus waarschijnlijk niet groter dan 25 m3. Daarnaast zijn in de bovengrond licht verhoogde gehalten aan koper, kwik, lood, olie en EOX aangetoond. In de ondergrond zijn licht verhoogde gehalten aan PAK aangetoond. In het grondwater zijn licht verhoogde concentraties aan zink en naftaleen aangetoond. Er bestaan beperkingen voor het gebruik van de landbodem op basis van de aangetroffen PAKverontreiniging. Pr. Irenelaan (nabij CBS) In verband met de aanleg van een speelterrein tegenover de kinderdagopvang van het CBS heeft de gemeente Voorburg een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van een partij vrijkomende grond, die ter plaatse hergebruikt zou worden. Uit dit bodemonderzoek is gebleken dat de partij grond geen verhoogde gehaltes bevat en derhalve geschikt is om te verwerken op de speelplaats. 17

In verband met de herinrichting van de Pr. Irenelaan hoek Ridder Snouckaertlaan is door de gemeente een summier bodemonderzoek uitgevoerd ter plaatse van een groenstrook, ten oosten van het CBS-complex. Dit in verband met het vrijkomen van grond. Uit dit bodemonderzoek blijkt het volgende: De bodem van 0,0 tot 0,7 m - m.v. bevat licht verhoogde gehalten aan zware metalen, olie en PAK. Omstreeks 2004 is CBS vertrokken naar Den Haag. De locatie zal nader worden ontwikkeld. Bodem diversen Uit een bodemdossier is gebleken dat de heer Lammers (voormalige volkstuingebruiker) heeft geconstateerd dat de bodem ter plaatse van de volkstuinen huisvuilresten bevat. Waarschijnlijk betreft het restanten van een toemaakdek. Het onderzoeksterrein bevindt zich niet in een grondwaterbeschermingsgebied. Volgens kaartmateriaal van het Hoogheemraadschap heerst er infiltratie, dat wil zeggen dat er een neerwaartse grondwaterstroming aanwezig is. Er is hierbij geen rekening gehouden dat op diverse plaatsen binnen de gemeente de grondwaterstand d.m.v. bemaling kunstmatig laag wordt gehouden, met name in (oude) polders. Bovenstaande tekening betreft de gemeentelijke Bodem Kwaliteits Kaart (BKK) Deze kaart is door het college van B&W in december 2007 vastgesteld. Bruin is zone 1, rood is zone 2, groen is zone 8 en oranje is zone 3 Zone: 1 (bebouwing voor 1900) Voor deze zone geldt: dat de bovengrond licht tot sterk is verontreinigd met koper, kwik, lood, zink en PAK en dat de ondergrond licht is verontreinigd met koper, kwik, lood, zink en PAK. Zone: 2 (bebouwing 1900 tot 1960) Voor deze zone geldt: dat de bovengrond licht tot sterk is verontreinigd met koper, lood, zink en PAK en dat de ondergrond licht is verontreinigd met PAK. Zone: 3 (bebouwing 1960-2000) Voor deze zone geldt: dat de boven- en ondergrond schoon is volgens de criteria van de Ministeriële Vrijstellingsregeling Samenstelling- en Immissiewaarden. Zone 8 (groen en recreatie) is niet gezoneerd. 18

3.0 GEOLOGIE De bodemopbouw van de bovenste 5 meter (geologie) wordt (op basis van de digitale geologische kaart van TNO anno december 2008) in onderstaande tekening weergegeven. Legenda: kleur oranje omschrijving Veen op klei (Hollandveen op Laag van Wormer waarvan top zandige afzettingen ondieper dan 5 m - NAP d. bruin Hollandveen op Laag van Voorburg geel Strandwal (Laag van Voorburg) Over het algemeen bestaat de bodem ter plaatse van de spoorbaan uit veen op klei. 19

Op bovenstaande kaart is de bovenkant van het zandpakket (top-zand) op weergegeven. Legenda: kleur diepte zandlaag t.o.v. NAP geel > -1,0 meter l. geel -1,0 tot -1,5 meter oranje -1,5 tot -2,0 meter rood -2,0 tot -2,5 meter groen -2,5 tot -3,0 meter d.groen -3,0 tot -3,5 meter d. groen -3,5 tot -4,0 meter blauw -4,0 tot -4,5 meter paars -4,5 tot -5,0 meter grijs > -5 meter 20

4.0 GERAADPLEEGDE ARCHIEFSTUKKEN In dit hoofdstuk wordt in tabellen weergegeven welke archiefstukken zijn geraadpleegd in verband met de traceerbaarheid van de onderzoeksbronnen. Een en ander conform hoofdstuk 8.2.3. van de NEN-5725 (januari 2009) Tabel 4: geraadpleegde gemeentelijke (civieltechnische) tekeningen tek. nr. jaar omschrijving scan 1 org. 2 3270 1950 Plan voor de aanleg en riolering van straten ten NO van Fr. van Eedenstraat; x blad 1 (bestek 9) 3271 1950 Plan voor de aanleg en riolering van straten ten NO van de Fr. van x Eedenstraat, dwarsprofielen, blad 2 (bestek 9) A-115 1951 Straataanleg Nic. Beetslaan tussen Laan van Nieuw Oosteinde en E.A. x Borgerkade, lengte en dwarsprofielen A-203 1950 Beschoeiing Spoorsloot langs de Nic. Beetslaan tussen Fr. van Eedenstraat x en Willem Klooslaan A-281 1952 Aanleg plantsoen en schoolwerktuinen aan de Nic. Beetslaan x A-333 1952 Bestekstekening Busken Huetlaan eo (en Nic. Beetslaan) x A-334 1952 Dwarsprofielen bestek 9 x A-342 1951 revisie riolering Zonneflats aan de Nic. Beetslaan tussen Ln. v.nw. Oosteinde x en E.A. Borgerkade (bestek 818) A-431 1952 Stratenplan Spinozalaan Br. Ingenhoeslaan Nic. Beetslaan; bestek 4-152, x x blad 1 A-432 1952 Stratenplan ten NW van de Bruynings Ingenhoeslaan, profielen, blad 2 x x A-433 1952 Bordereau van trottoirbanden (bestek 4-1952) x x A-435 1952 Stratenplan ten Nw van de Bruyningsingenhoeslaan, profielen, blad 3 x x A-436a 1952 Stratenplan ten NW van de Bruyningsingenhoeslaan, bodemstukken en x x opzetstukken (bestek 4-1952) A-437 1953 Revisietekening aanleg riool conform bestek 4-1952 x x A-437a 1953 Dwarsprofielen bestek 4-1952, revisietekening x x A62-103 1062 Kruispunt Laan van Nieuw Oosteinde KJ-laan en Nic. Beetslaan x A70-24 1970 Het maken van parkeerhavens langs de Nic. Beetslaan x A76-9R 1976 Wijziging kruispunt Ln. van Nw. Oosteinde en Nic. Beetslaan; omschrijving 62 x A78-68 1978 Het aanbrengen van parkeerplaatsen aan de Nic. Beetslaan tussen x Staringkade en de Spinozalaan A86-24 1986 Het aanbrengen van parkeerplaatsen aan de Nic. Beetslaan x A88-24r 1988 Aanleg voet- fietspadverbinding tussen de Nic. Beetslaan en de Pr. Irenelaan x Tabel 5: geraadpleegde archiefstukken inventaris dienst/periode omschrijving 144 t/m 215 1956 1965 verkoop percelen; archief gem. secretaris en commissie bijstand 228 t/m 272 1956 1965 verhuur en onteigening van percelen 549 1956 1965 Binnen en Bovenveenpolder (Schimmelstraat) 550 1956 1965 Balen van Andelplein eo 551 1956 1965 Beijenstraat eo 547 1956 1965 Pompstation aan de Ln. v. Nw. Oosteinde 548 1956 1965 uitbreidingsplan Rodelaan diverse 1956 1965 diverse stukken inzake de Binnen- en Bovenveenpolder 629 1919-1979 bestek 9 Het rioleren en aanleggen straatbanen ten NO van de Frederik van Eedenstraat 640-4 1919-1979 bestek 4-1952; Het aanleggen en rioleren van straten ten NW van de Bruijnings Ingenhoeslaan te Voorburg) 379 1919-1979 aanleg parkeerhavens aan de Nic. Beetslaan 1.811.111.91 1966-1974 Gemeente Den Haag; leggen en exploiteren van 25KV hoogspanningskabels 1 scan: geraadpleegde gescande tekening 2 org.: geraadpleegde originele (meestal transparant of een calque) tekening 21

5.0 ARCHEOLOGISCHE VERWACHTING Volgens de gemeentelijke archeologische verwachting kaart (door de gemeente vastgesteld in 2008) geldt voor het onderzoeksgebied het volgende: Lage archeologische verwachting: Hollandveen op klei. Bij grootschalige nieuwe ontwikkelingen met een oppervlak > 1000 m2 en dieper dan 1 meter beneden het maaiveld dient een archeologisch bureauonderzoek conform KNA en enkele controleboringen naar de bodemgesteldheid van het plangebied te worden uitgevoerd. Hiervoor mogen, indien voorhanden en diep genoeg gezet, ook de boorstaten van een verkennend bodemonderzoek t.b.v. milieu en/of grondwater gebruikt worden. 22

6.0 CONCLUSIES Uit het historisch onderzoek blijkt het volgende: Bodemkwaliteit De bodem ter plaatse van de groenstrook ten zuiden van de spoorbaan, parallel aan de Nic. Beetslaan is verdacht om de volgende redenen: - Vanaf 1977 schooltuinen en in de 87-erjaren volkstuinen; - Diverse opstallen aanwezig geweest alsmede opslag van materiaal; - Vaak worden afvalstoffen in de grond begraven; - Gebruik van bestrijdingsmiddelen; - Gebruik van asbest is mogelijk (beschoeiing en schotjes? - Melding van een voormalige volkstuinder dat er mogelijk huisvuilresten (toemaakdek) aanwezig zou zijn. Uit ervaring is bekend dat wegens het intensieve gebruik van de grond als volkstuin en wegens het verloop van de huurders de bodemkwaliteit en de bodemopbouw zeer diffuus is. Derhalve is bij een bodemonderzoek raadzaam om extra grondboringen (meestal voor zintuiglijke waarneming) uit te voeren. Te denken van aan 1,5 x de NEN-norm. Er zijn in het gemeentearchief geen aanwijzingen gevonden dat de voormalige sloten in het verleden zijn gedempt met (verontreinigde) grond of met puin. De sloten zijn gedempt met zand of soms met gebieds eigengrond. Er dient wel rekening mee gehouden te worden met ondergrondse hoogspannings spanningskabels met kabelolie dwars door de volkstuinen. 23

LITERATUUR De Kroniek van Voorburg, 20 eeuwen werken en wonen langs de Vliet M.J. Harms, G.Th. Langerak, C. Milot, L. Bolt, 1988 Kadastrale Atlas Zuid-Holland 1832 deel 11, Voorburg Stichting Kadastrale Atlas Zuid-Holland, Voorburg 2000 (v.d. Krogt, v.d. Leer en V.d. Zon) De straten op de Lanen in (geschiedenis en verklaring van de straatnamen in Voorburg) Gemeente Voorburg, Bernard Dijkman, 22 april 1993 Boerderijen in Voorburg Historisch Voorburg 2003, nummer 2; diverse auteurs Voorburg toen en nu C.H. Voorhoeve en T. Verry; 1990 Wie Wat Waar, Voorburg, Uit het archief van Jan Vreeswijk Jan Vreeswijk, 1997 Hoe Voorburg veranderde 1945-2000 Martin J. Harms, 2004 Voorburg van boven bekeken, 1924-2001 C.L. van der Leer en Aviadrome Luchtfotografie; 2004 Watermanagement door de eeuwen heen Historisch Voorburg, jaargang 14, 2008 nummer 1 Leidschendam-Voorburg 1908/2008, een eeuw verstreken boek met situaties uit 1908 vergeleken met de situaties in 2008; uitgeverij HannaBoek. Parels van Baksteen; monumenten van Leidschendam-Voorburg Marina Lameris; 2008 Inventaris van de archieven van Gemeentewerken 1919-1951 en Openbare Werken 1952-1979 Inventaris van het archief van de gemeente Voorburg 1956 t/m 1965 24

BIJLAGE 1 tekeningen 1

Tekening A-431 (gedeeltelijk) uit 1950; bestek 4-1950, met de gedempte sloten. 2

Tekening 3270 uit 1950 (bestek 9) 3

Tekening A-281; aanleg schooltuinen uit 1952 4

gedeelte van de tekening A70-24, met de ligging van de 150 KV-kabels 5

BIJLAGE 2 Voormalige sloten 6

Luchtfoto uit 2004 met de ligging van voormalige sloten Ten noorden de afslag van de Hofplein lijn en het gebouw van de CBS. Onder park t Loo 7

Luchtfoto uit 2004 met de ligging van voormalige sloten. Rechts boven is het pand Nic. Beetslaan 350 Onderste pand betreft Nic. Beetslaan 180 8

Luchtfoto uit 2004 met de ligging van voormalige sloten. In het onderste gedeelte is de exacte ligging van de voormalige sloten niet bekend. 9

BIJLAGE 3 Foto s 10

foto 7339 uit 1975 foto 7340 uit 1975 11

Foto 7341 uit 1975 Foto 7343 uit 1975 12

Foto 7344 uit 1975 Rechts bebouwing Populierendreef 13

Foto 4172 uit 1977 Foto 4174 uit 1977 14

Foto 4175 uit 1977 Foto 4177 uit 1977 15

Foto 10 uit 1984 16

Luchtfoto 012 (026) uit 1984 Links de woningen aan de Nic. Beetslaan 180 t/m 250 17

Luchtfoto 13 (027) uit 1984 Rechts kantoorpand CBS en boven de spoorbaan richting Zoetermeer 18

19