VAN kunsttijdschrift voor kinderen van 6 tot 106 DISNEY
Dada is een uitgave van Plint Postbus 164 5600 AD Eindhoven tel: 040-245 40 01 fax: 040-246 52 73 hallo@plint.nl www.plint.nl issn: 1382 60 34 isbn: 978-90-5930-5748 Dada verschijnt 4 x per jaar Tarieven in Nederland/België abonnement 25,50 1 nummer 9,95 Tarieven voor abonnementen in andere landen op aanvraag Abonnementen Dada verschijnt als kwartaalblad. We merken dat wie Dada eenmaal heeft, het niet meer wil missen dus we verlengen abonnementen automatisch voor de duur van een jaar, tenzij we een maand voor het einde van het abonnement op een briefje krijgen dat dada gemist kan worden. Dat kan op papier en op de post naar het postadres (zie boven) of per e-mail naar hallo@ plint.nl. En natuurlijk zijn we blij met iedere nieuwe abonnee - kijk op bladzijde 50 of www.plint.nl voor het welkomstgeschenk! Geef Dada cadeau Het is ook mogelijk een Dada abonnement cadeau te doen. Zo n abonnement stopt automatisch na een jaar en een groet of felicitatie sturen we graag mee. Dada is een co-productie met de Franse uitgever Éditions Arola. Hoofdredactie Mia Goes, Antoine Ullmann en Christian Nobial. Aan dit nummer werkten mee: Marjolein Donkers, Ellen Hornman-Kuindersma, Margje van Hooijdonk, Sonja de Monchy, Kiki, Matthias Malingrëy, Max Manz, Olivier Morel, Amélie Pacaud, Gabriëlle van Rijn, Samuel Rouget, Éloi Rousseau, Clémence Simon, Arthur Ullmann. Grafische vormgeving SAJE www.atelier-saje.com Fotografie Ingoprint Gedrukt in Spanje. Rechten ADAGP voor aangesloten leden Éditions Arola, 2014, all rights reserved. Plint, 2014 VAN DE REDACTIE VAN DISNEY PIXAR n het openingsfilmpje van iedere Pixar film springt een bureaulamp langs de letters van Pixar en stopt bij de letter i. De lamp springt op de letter, stampt de i de grond in en neemt de plaats van de letter in. Betoverend. Ik kan er mijn ogen niet van afhouden. De bureaulamp komt uit Luxo jr., een van de eerste korte films van Pixar. John Lasseter, nu een van de hoogste bazen van Pixar maar toen gewoon een tekenaar, maakte het filmpje in 1986. Lasseter had eerder bij Disney gewerkt en was opgeleid in animatie. Luxo jr. was niet de eerste animatiefilm die op de computer gemaakt werd, maar wel de eerste animatiefilm die op de computer gemaakt door iemand die verstand had van animatie. Het klinkt heel gek maar vóór Luxo jr. werden de filmpjes meestal door de softwareontwikkelaars gemaakt. De techniek verbaasde en betoverde wel, maar het verhaal van de film bijna nooit. Zelfs Disney zag er niks in. Alleen als de films door deze techniek sneller en goedkoper zouden worden, wilden ze er misschien over denken. Maar goedkoper en sneller was het in het begin zeker niet. Alle begin is moeilijk en dus langzaam en meestal ook duur. De bedenker van Apple, Iphone en Ipad zag wel allerlei mogelijkheden en geloofde in de nieuwe techniek. Pas toen Steve Jobs in 1986 Pixar kocht en er eindelijk genoeg geld was om alle dromen waar te maken, gebeurden er wonderen. Datzelfde jaar verscheen Luxo jr. Twee jaar later nam de studio nieuwe software in gebruik (Menv) en in 1991 maakte Pixar een deal met Disney om samen een computer-animatiefilm te maken. Dat werd Toy Story. De film kwam uit in 1995 en bracht in Amerika $ 192 miljoen en wereldwijd zelfs $ 362 miljoen op! Een Oscar voor John Lasseter, een nieuw contract met Disney (nu voor 10 jaar) - het zat Pixar voortaan alleen nog maar mee. De rest is geschiedenis: Een Luizenleven, Toy Story 2, For the birds, Monsters en Co, Mike's nieuwe auto, Finding Nemo, Cars, Ratatouille, WALL-E, Up, Toy Story 3 en zo voorts en zo verder: alles wat Pixar maakt, verandert in goud. Kassucces na kassucces en Oscar na Oscar. Je leest er alles over in deze DADA. En omdat films gemaakt worden om te zien, hebben we alle trailers van de films op een rijtje gezet in de gratis Plint app in de Appstore en Google Play Store. Scan de QR code hieronder of zoek op Plint. Veel plezier! APP Mia Goes
Omslag Bob Pauley, schets voor Toy Story (Woody en Buzz), 1995. Marker en potlood op papier. Pixar Studios. Illustraties Matthias Malingrëy Éditions Arola, 2014. VAN DIS E n 83 TOT 6 8 14 18 20 26 OP NAAR DE STERREN, EN DAAR VOORBIJ ER WAS EENS... door Clémence Simon DE ANIMATIEFABRIEK door Arthur Ullmann VOETEN OP DE GROND HOOFD IN DE WOLKEN door Samuel Rouget HEEL PIXAR IN ÉÉN SCÈNE door Samuel Rouget OP ZOEK NAAR WIE JE BENT door Samuel Rouget KORT? ALTIJD! door Arthur Ullmann 36 38 42 46 48 KUNSTJES ANIMEER MEE! door Olivier Morel LABORATORIUM door Sonja de Monchy EN VERDER QUIZ - TEST WAT JE WEET en win 16 DADA's ZOEKPLAATJES oplossing op blz. 47 ABONNEER JE NU 28 DISNEY EN PIXAR door Clémence Simon 32 PIXAR ABC door Mia Goes
OP NAAR DE STERREN, EN DAAR VOORBIJ
6 Op naar de sterren ER WAS EE S... Zowel Disney als Pixar laten ons dromen - elk op hun eigen manier. Disney zet er prinsessen en feeën voor in, Pixar concentreert zich op ruimtevaarders en robots. Maar betoverend is het OP WEG NAAR HET LAND VAN NOOITGEDACHT Walt Disney (1901-1966) tekent Mickey Mouse, voor een scène voor Steamboat Willie, 1955. an het begin van de vorige eeuw werd in een klein dorpje in het midden van Amerika een jongetje geboren dat later, toen hij groter werd, maar één ding wilde: tekenen. Het was de tijd van de eerste tekenfilms dus het jongetje werd op een mooi moment geboren. De jonge Walt Disney verhuisde later samen met zijn broer naar Los Angeles, de filmstad van Amerika. Ze zochten en vonden zakenpartners en richtten samen Walt Disney Productions op. In 1928 maakten ze voor het eerst een tekenfilm met geluid: Steamboat Willie, een kleine revolutie in de filmwereld. Het volgende doel was een lange tekenfilm in kleur: ook nog nooit vertoond! Walt was altijd op zoek naar iets nieuws. In de studio werden altijd nieuwe technieken ontwikkeld en getest. De lange tekenfilm kwam er in 1937: Sneeuwwitje en de zeven dwergen werd een enorm succes. Zelfs tijdens de Tweede Wereldoorlog werden nieuwe films gemaakt: Pinokkio, Fantasia, Dombo, Bambi In 1955 kwam er zelfs een Disney kasteel: Disneyland in Californië opende haar deuren.
en daar voorbij 7 Walt Disney heeft niet lang van Disneyland kunnen genieten - hij overleed in 1966. Na zijn dood bleef de studio tekenfilms maken maar het was allemaal veel minder spannend. Dat veranderde in de jaren tachtig met de komst van de nieuwe directeur Michael Eisner. Met De Kleine Zeemeermin, Aladdin en niet te vergeten de Lion King had de studio weer groot succes. NAAR DE STERREN, EN DAAR VOORBIJ n die tijd, in een melkwegstelsel niet ver hier I vandaan, kocht informaticus Ed Catmull de productiemaatschappij Lucasfilm, die eerder Star Wars had gemaakt. Zij ontwikkelden programma's die ook tekenaars, die nog gewend waren aan ouderwetse technieken, konden gebruiken. Ze hadden een paar grote klanten, vooral uit de medische wereld, maar het liep geen storm. In 1986 nam Steve Jobs de studio over en noemde het Pixar. John Lasseter, die vroeger als tekenaar bij Disney werkte, maakte Luxo jr. Het was een korte animatiefilm en werd binnen een jaar voor een Oscar genomineerd. In 1995 bestormde het speelgoed van Toy Story het witte doek. Het was de allereerste animatiefilm die helemaal met de computer gemaakt was. Meer successen volgden Een Luizenleven, Monsters en Co., Finding Nemo, Cars en WALL-E. In 2006 kocht Disney Pixar maar ze hielden Catmull en Lasseter aan als directie. De kleine studio is groot geworden maar ze vergeten hun afkomst niet. De lamp uit Luxo jr. is nog steeds het logo van Pixar en voordat een Pixarfilm begint, springt de bureaulamp nog altijd voorbij. Clémence Simon David Hand, een scène uit Sneeuwwitje en de zeven dwergen, 1937. Sneeuwwitje, de zeven dwergen en de dieren uit het bos. Disney Studios. Lee Unkrich, een scène uit Toy Story 3, 2010. Woody, Buzz en hun vrienden. Pixar Studios.