A L G E M E N E I N F O R M A T I E

Vergelijkbare documenten
Kadaster van de mandaten op 1 januari 2017

HRM - gemeentepersoneel

KIES- EN GERECHTELIJKE INDELING

HRM - gemeentepersoneel

Openbare zitting van

Openbare werken en Wegen

ALGEMENE INFORMATIE. Oppervlakte: 314ha 93a 23ca

HRM - gemeentepersoneel

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

Organigram. Versie goedgekeurd door het College van

Openbare zitting van

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad. Rachid Madrane, Christina Karkan, Ahmed M Rabet, Gemeenteraadsleden.

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

Openbare zitting van

Openbare zitting van

Openbare zitting van

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad. Rachid Madrane, Christina Karkan, Ahmed M Rabet, Gemeenteraadsleden.

Openbare zitting van

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

HRM - gemeentepersoneel

R.O. - Leefmilieu (behalve vergunningen en overlastbestrijding)

gelet op het besluit van de Brussels Hoofdstedelijke Regering van 27/05/2010 tot uitvoering van de voornoemde ordonnantie;

11. BIJLAGEN Bijlage 1 : Leeftijdspiramide Bijlage 2 : Secties van de Gemeenteraad op

1. GEMEENTEMANDATARISSEN 3

GEMEENTE ELSENE Elsene, 11 maart :- GEMEENTERAAD -:- OPROEP Aan Mevrouwen en de Heren Gemeenteraadsleden

0 RE DU JOUR DU CONSEIL COMMUNAT DAGO SE VAN DE GF,MEENTE AD

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

Organogram Stad Sint-Niklaas (GR )

Begrotingswijziging nr 3

GEMEENTE ELSENE Elsene, 20 mei :- GEMEENTERAAD -:- OPROEP

Artikel 2: Elke wijziging van het programma of de projectfiche kan wijzigingen aan dit reglement met zich meebrengen.

Organogram Stad Sint-Niklaas (GR )

Gemeente Anderlecht Reglement voor het toekennen van subsidie(s) in de kader van het project G4 van het duurzame wijkcontract Passer

Openbare zitting van

Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vzw

Dagorde gemeenteraad Zitting van 27 oktober 2016

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

1750 Lennik, de voorzitter, Heeft de eer u

GEMEENTERAAD ZITTING VAN 31 MAART ONDERWERP : RETRIBUTIES VOOR ADMINISTRATIEVE DIENSTEN WIJZIGING

Administration Communale de MOLENBEEK-SAINT-JEAN. Gemeentebestuur van SINT- JANS-MOLENBEEK. Service RH FUNCTIEOMSCHRIJVING

0020 Fiscale aangelegenheden 00 Algemene financiering 01.1 Uitvoer. en wetgev. org., fin. en fiscale aangelegenheden, buitenlandse

VZW SOCIAAL FONDS VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE WERKINGSPROGRAMMA 2013 FINANCIEEL VERSLAG 2013 BEGROTING 2014

Overzicht beleidsdomeinen en beleidsvelden

SPECIFIEKE SAMENWERKINGSOVEREENKOMST TUSSEN DE STAD BRUSSEL EN DE GEMEENTE SINT-JOOST-TEN-NODE

Gemeente Bocholt Dorpsstraat Bocholt NIS-code: MEERJARENPLAN TOELICHTINGSRAPPORTEN INTERNE ORGANISATIE ORGANIGRAM

Organigram gemeente Bocholt

Gemeente Opwijk. Contact Stratenplan Openingsuren E-loket Aanmelden. normaal lettertype grootte medium lettertype grootte groot lettertype grootte

Organogram stad en OCMW Sint-Niklaas (met ingang van 1 januari 2019)

P.C. nr Rustoorden voor bejaarden en rust- en verzorgingstehuizen

Loonaanpassing wegens : De aanvangsleeftijd voor alle schalen werden afgeschaft CAO 26/01/2009

Statuten gemeentelijke cultuurraad

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad. Rachid Madrane, Christina Karkan, Ahmed M Rabet, Gemeenteraadsleden.

Gemeentebestuur. College van burgemeester en schepenen. Gemeentesecretaris. Afdeling Vrije Tijd

Commune de WOLUWE-SAINT-PIE E. Gemeente SINT-PIETERS-WOLUWE O RE DU JOUR DU CONSEIL COMMUNAL DAGO E VAN DE GEMEENTE DU JEUDI/VAN DONDERDAG

HRM - gemeentepersoneel

P.C. nr Rustoorden voor bejaarden en rust- en verzorgingstehuizen

KONINKLIJK BESLUIT VAN 25 APRIL 2014 BETREFFENDE DE MINIMALE ADMINISTRATIEVE

Begrotingswijziging nr 3

Organigram gemeente Bocholt

7.- BESTUUR: akteneming jaarrekening 2004/2005 van Kunstencentrum nona, betreffende de controle op de aanwending van de stadstoelage.

1750 Lennik, De voorzitter, Heeft de eer u

Gemeente Opwijk. Contact Stratenplan Openingsuren E-loket Aanmelden. normaal lettertype grootte medium lettertype grootte groot lettertype grootte

ORGANOGRAM GEMEENTERAAD / COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN SCHEPENEN / FINANCIEEL DIRECTEUR SECRETARIAAT / STAFDIENST BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG /

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

De Gemeenteraad van dinsdag 24 juni 2014 om 19u30 in het gemeentehuis (1 ste verdieping)

HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN SCHEPENEN

DESKUNDIGE SPORT FUNCTIEBESCHRIJVING. Identificatie. Deskundige sport Campusverantwoordelijke sport. Doelstelling van de entiteit

Boekjaar 2016 in grafiek

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN

GEMEENTEBESTUUR VAN SINT-JOOST-TEN-NODE RENOVATIEPREMIES VOOR WONINGEN GEMEENTELIJK REGLEMENT

Boekjaar 2015 in grafiek

PLAATSINGSLIJST VAN HET ARCHIEF VERENIGING VAN CVP-RAADSLEDEN

HUISHOUDELIJK REGLEMENT COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN SCHEPENEN

Besluitenlijst College van burgemeester en schepenen

Opleidingstraject voor ambtenaren die in functie treden bij een gemeentebestuur (niveaus A, B en C)

De Gemeenteraad, In openbare vergadering,

Boekjaar 2017 in grafiek

Openbare zitting 2. POLITIEKE ORGANEN-WERKING.

Rusthuizen voor bejaarden, Rust- en verzorgingstehuizen, Dagverzorgingscentra voor bejaarden, Dagcentra voor bejaarden

Sociale huisvestingscoördinatie van het OCMW van Sint-Joost-Ten-Noode Intern reglement

EUROPESE WEEK VAN DE LOKALE DEMOCRATIE 2018

GEMEENTEBESTUUR VAN SINT-JOOST-TEN-NODE PREMIES VOOR DE RENOVATIE VAN WONINGEN GELEGEN OP HET GRONDGEBIED VAN DE GEMEENTE SINT-JOOST-TEN-NODE

LESSONS LEARNED THEMA S

NOTULEN VAN DE RAAD VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN VAN 03 MEI 2018 OPENBARE ZITTING

Uittreksel uit het register der beraadslagingen van de Gemeenteraad

17 De specifieke stelsels van loobaanonderbreking toegekend met toepassing van het bericht nr. 28 HR/2003 van de NMBS Holding van 14 april 2003 ;

GEMEENTE ELSENE Elsene, 16 januari :- GEMEENTERAAD -:- OPROEP Aan Mevrouwen en de Heren Gemeenteraadsleden.

Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking GRO..M Mechelen

Loonaanpassing wegens : De basisbarema's worden op 145,68 % gebracht

Gemeentereglement voor het toekennen van premies voor de aanpassing van de woning die door een senior bewoond wordt.

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK PARLEMENT

27 januari ) Kennisname naamswijzigingen kerkfabrieken op het grondgebied van Mechelen. 2) Kennisname aanstellingen leden nieuwe kerkraden.

Statuten Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur

VZW. Selectielijst. Beleidsdomein Ondersteuning 31/01/2014. Algemeen beleid en bestuur. Taakgebied. Secretariaat. Taak. Verzorgen van het secretariaat

College van burgemeester en schepen van 2 januari 2013

Gemeenteraad M.T. College van burgemeester en schepenen M.T. VRIJE TIJD RUIMTE ADMINISTRATIE RUIMTELIJKE ORGANISATIE MOBILITEIT ECONOMIE M.T.

SECTORCOMITE XVIII VLAAMSE GEMEENSCHAP EN VLAAMS GEWEST. protocol nr

Transcriptie:

Oppervlakte: 314ha 93a 23ca A L G E M E N E I N F O R M A T I E Administratief arrondissement: Brussel - Hoofdstad Postcode: 1040 Adres: Oudergemlaan 115/117 Tel.: 02 627 21 11 Fax: 026272750 Nummer N.I.S.: 21005 Website:www.etterbeek.be 1) Kiesindeling arrondissement Kamer: Brussel arrondissement Senaat: Brussel district: Brussel kanton: Sint-Joost-Ten-Node KIES- EN GERECHTELIJKE INDELING 2) Gerechtelijke indeling vredegerecht: Vijverstraat 4 politierechtbank: Justitiepaleis van Brussel gerechtelijk arrondissement: Justitiepaleis van Brussel [Tapez ici]

Diensten en adressen GEMEENTEDIENSTEN Gegevens Telefoonnummer e-mail Onthaal 02 627 21 11 info@etterbeek.be Europese Aangelegenhed en 02 627 27 39 europeseaangelegenheden@ett erbee k.be 8.30 u. tot 12u. en van 14u. tot 16 u. Maatschappelijk welzijn Senioren en PBM, Informatie, Pensioenen, Erkenning van de handicap, Taxicheques, Aangepast voertuig Psychosociale begeleiding 02 627 27 37 02 627 24 07 02 627 25 47 socialezaken@etterbeek.be, Taxicheques, vervoer en informatie: van 8.30 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 u. Pensioenen en uitkeringen voor personen met een handicap: van 8.30 u. tot 12 u. Lokale Agenda 21 02 627 23 02 lokaleagenda21@etterbee k.be Op afspraak Ruimtelijke Ordening Afdeling Stedenbouw Ruimtelijke Ordening Afdeling Leefmilieu Ruimtelijke Ordening Afdeling Huisvestingsobservatorium: 02 627 27 67 Stedenbouwkundige vergunning: 02 627 27 69 Verkavelingsvergunning en plannen ruimtelijke ordening: 02 627 28 58 Stedenbouwkundige inlichtingen (notarieel) Archieven: 02 627 27 66 Premies: 02 627 27 62 Energieprestatie van Gebouwen: 02 627 27 49 02 627 27 77 Milieuvergunning: 02 627 27 75 Ecotips: 02 627 27 85 Overlast (duiven, ratten, lawaai ): 02 627 27 76 Secretariaat van de Overlegcommissie (openbare onderzoeken): 02 627 27 52 02 627 27 64 Hygiëne van woningen: 02 627 27 74 Archiefbeheer: 02 627 27 81 stedenbouw@etterbeek.be Maandag, dinsdag, donderdag: van 8 u. tot 13 u. en op afspraak mv@etterbeek.irisnet.be Maandag, dinsdag, donderdag: van 8 u. tot 13 u. en op afspraak stedenbouw@etterbeek.be Maandag, dinsdag, donderdag: van 8 u. tot 13 u. en op afspraak 2

Animatie Festiviteiten: 02 627 23 23 of 02 627 24 35 Verhuur gemeentezalen: 02 627 25 70 Jeugd: 02 627 23 34 Sport: 02 627 25 71 Senioren: 02 627 23 34 of 02 627 24 01 Sportstages: 02 627 25 70 Kabinet van de burgemeester Middenstand 02 627 23 35 02 627 23 24 animatie@etterbeek.be van maandag tot vrijdag: van 8.30 u. tot 12 u. en van 13.30 u. tot 16.30 u. 02 627 23 36 burgemeester.dewolf@etterbe ek.be van maandag tot vrijdag: van 8 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 u. middenstand@etterbeek.be van maandag tot vrijdag: van 8 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 u. Eerste parkeerkaart voor bedrijven: maandag en woensdag van 8.30u. tot 12u. Franstalige Cultuur 02 627 25 06 franstaligecultuur@etterbeek.be Nederlandstalige Cultuur 02 627 27 32 02 627 23 05 Gsm: 0497 59 98 41 Fax: 02 627 23 45 nederlandsecultuur@etterbeek. be van maandag tot vrijdag: van 8.30 u. tot 12u. en van 14 u. tot 16.30 u. Duurzame Ontwikkeling 02 627 27 73 do@etterbeek.be op afspraak Onderwijs 02 627 24 37 onderwijs@etterbeek.be van maandag tot vrijdag: van 8 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16.30 u. Gelijkheid Vrouwen- Mannen 02 627 27 54 gelijkekansen@etterbeek.be op afspraak Toerisme 02 627 27 54 toerisme@etterbeek.be op afspraak Werkgelegenheid PWA.: 02 627 29 27 of 02 627 29 28 Fax: 02 627 29 26 MLE: 02 626 15 40 pwa@etterbeek.be van maandag tot donderdag: van 9 u. tot 12u. 3

Burgerlijke Stand Geboorten: 02 627 24 64 Huwelijken: 02 627 24 69 Nationaliteiten/naturalisaties: 02 627 24 70 Uittreksels van certificaten: 02 627 24 66 Wettelijk samenwonen: 02 627 24 68 Sterfgevallen: 02 627 24 63 Begrafenissen: 02 627 24 71 burgerlijkestand@etterbeek. be Sterfgevallen, huwelijken, wettelijk samenwonen: van maandag tot vrijdag van 8u. tot 12.30u. Nationaliteiten: maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag: 8u. tot 12u.woensdag op afspraak uittreksels: van maandag tot vrijdag van 8u. tot 13u. Erkenningen: van maandag tot vrijdag van 8u. tot 12u. Vreemdelingen 02 627 28 23 02 627 28 32 02 627 28 26 02 627 28 27 02 627 28 21 02 627 28 22 02 627 28 24 02 627 28 25 02 627 28 29 Financiën Parkeerdienst: 02 627 25 23 Belastingen: 02 627 25 15 Gemeentekas: 02 627 25 01 Geboorteaangiften: maandag, woensdag, vrijdag van8u. tot 12u. op het gemeentehuis. Dinsdag, donderdag van 8.30u. tot 12u. St- Michelziekenhuis Contacturen vreemdelingen@etterbeek.b op dinsdag van e Maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag van 8 u. tot 12.30u. Woensdag: gesloten Dinsdagavond (van 16 u. tot 18.30 u. enkel op afspraak) parkeren@etterbeek.be gemeentebelasti ngen@etterbeek.be financien@etterbeek. be Parkeerdienst: maandag, woensdag, donderdag, vrijdag van 8.30 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 u. Dinsdag van 8.30 u. tot 12 u. en van 16.30 u. tot 18.30 u. Kermissen, Markten, Rommelmarkten 02 627 27 92 02627 27 09 markten@etterbeek.be kermissen@etterbeek.be rommelmarkten@etterbeek.be Economaat 02 627 27 44 economat@etterbeek.be Mobiliteit 02 627 27 18 02 627 27 34 mobilite@etterbeek.be van maandag tot vrijdag van 8 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 4

Informatie 02 627 23 29 info@etterbeek.be van maandag tot vrijdag van 8 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 Bevolking Bevolking: 02 627 26 02 Kieszaken: 02 627 25 63 Paspoorten: 02 627 26 06 Rijbewijzen: 02 627 26 09 Elektronische identiteitskaarten: 02 627 26 11 Telling: 02 627 26 01 bevolking@etterbeek.be van maandag tot vrijdag van 8 u. tot 13 u. Rijbewijzen, paspoorten, militie en kieszaken van 8 u. tot 12.30 u. Permanentie: dinsdag van 16 u. tot 18.30 u. (behalve militie en kieszaken). Geen permanentie in juli en augustus Regie van Grondbeleid 02 627 26 54 regievangrondbeleid@ett Human Resources 02 627 25 90 erbeek.be van maandag tot vrijdag van 8.30 u. tot 11.30 humanresources@etterbeek.be u. van maandag tot vrijdag van 8 u. tot 12 u.45 en van 14 u. tot 16.30 u. Gemeentesecretariaat 02 627 23 22 secretariaat@etterbeek.be van maandag tot vrijdag: van 8 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 u. Sociale dienst 02 627 23 49 02 627 23 88 Internationale Solidariteit sociale.dienst@etterbeek.be Enkel op afspraak 02 627 27 61 internationalesolidariteit@ette rbeek.be op afspraak Openbare Werken Stadsaanleg: 02 627 27 16 Aankoopdienst: 02 627 27 05 Wegvergunningen: 02 627 27 57 Gemeentelijke Opslagplaats: 02 627 27 21 openbarewerken@etterbe ek.be van maandag tot vrijdag: van 8 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 u. Wegvergunningen: van maandag tot vrijdag van 8 u. tot 12 u. Webmaster 02 627 27 74 info@etterbeek.be van maandag tot vrijdag van 8 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 5

LIJST EN ADRESSEN VAN DIENSTEN GEVESTIGD BUITEN HET GEMEENTEHUIS Gemeentelijk depot van de wegendienst Rinsdelleplein 24 Ateliers Toby Louis Hapstraat 2-6 02 738 09 70 02 627 19 80 Gemeentelijk kinderdagverblijf Aimé Dupont Gemeentelijke bibliotheek Hergé Jachtlaan 211 PMS-centrum Fétisstraat 37 Gemeentelijke begraafplaats Veldstraat 67 02 648 20 55 Lange Eikstraat 88 (Wezembeek-Oppem) 02 735 05 86 02 627 08 20 02 737 26 72 Contact Plus Oudergemlaan 219 02 627 27 37 Gemeentelijke garage Vier Augustusplein 13 Gemeentelijke openbare bibliotheek Oudergemlaan 191 Preventiedienst Generaal Tombeurstraat 53 02 788 10 30 02 648 01 76 02 737 02 06 P O L I T I E De politie van Etterbeek maakt deel van de zone 5343 Montgomery Etterbeek/Sint-Pieters- Woluwe/Sint- Lambrechts-Woluwe Antenne Etterbeek: Luchtmachtlaan1 1 in 1040 Etterbeek Afdeling Etterbeek: Sint-Pieterssteenweg 122 in 1040 Etterbeek Tel.: 02 788 91 00 Dispatching: 02 788 53 43 Korpschef: dhr. Michaël Jonniaux O P E N B A A R C E N T R U M V O O R M A A T S C H A P P E L I J K W E L Z I J N Voorzitter: mevrouw Françoise Bertieaux Adres: Kazernenlaan 29 info@ocmw-etterbeek.be Maandag, woensdag, vrijdag van 7.30 u. tot 12 u. en van 13 u. tot 16 u. Dinsdag, donderdag van 8 u. tot 12 u. en van 13 u. tot 16 u. Onthaal: 02 627 22 57 Secretariaat: 02 627 21 97 Ontvanger: 02 627 21 75 Personeel: 02 627 25 90 6

ANDERE GEGEVENS Spelotheek ludotheque-etterbeek@skynet.be Sportcentrum info@etterbeeksport.be Foyer Culturel d Etterbeek info@senghor.be Jeugdhuis La Clef mjlaclef@hotmail.com Oudergemlaan 233 02 642 90 22 www.ludosbxl.irisnet.be/lud o-etterbeek/opac_css/ Veldstraat 69/71 02 640 38 38 www.etterbeeksport.be Waversesteenweg 366 02 230 31 40 www.senghor.be Oudergemlaan 189 02 640 49 96 http://myspace.com/mjkeyrecordz Leven te Etterbeek Gemeentehuis 02 627 23 29 d Etterbeek Gezondheidscentrum Veldstraat 67 02 648 89 94 Mission locale etterbeekoise pour l'emploi et la Formation Jules Maloulaan 57 02.626 15 41 www.mlett.be Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap pwa@etterbeek.be Gemeentehuis 02 627 29 27 02 627 29 28 7

E R E D I E N S T E N Er is geen dienst Erediensten en Laïciteit Het schepenkantoor heeft regelmatig vergaderingen bijgewoond van de kerkfabrieken die verbonden zijn aan de drie katholieke parochies in Etterbeek. Het schepenkantoor is enerzijds een spreekbuis voor de bezorgdheden van de gemeente (materiële en financiële tussenkomsten) en anderzijds een spreekbuis voor de bezorgdheden van de fabrieken naar de gemeenten toe (dienst Openbare Werken...). In 2017 was er het risico dat een klokkentoren van de Sint-Antoonkerk zou vallen en daarop volgde omvangrijke renovatiewerkzaamheden. Die werkzaamheden waren zeer duur en werden in 2018 voortgezet dankzij de financiële steun van Monumenten en Landschapen (bijdrage van 80% en de gemeente heeft de overige 20% voor haar rekening genomen). Een groot deel van de gevel van de kerk werd gerestaureerd (roosvenster...). In samenwerking met het kabinet van de burgemeester, de dienst Openbare Werken en de kerkfabriek van Sint-Gertrudis heeft het schepenkantoor Erediensten de voorbereidingen van de nieuwe kerk opgevolgd. Die nieuwe kerk wordt op het Van Meyelplein gebouwd met privémiddelen (bouw ten vroegste in 2019). Andere christelijke, niet-katholieke kerken (in de zin van gemeenschappen) uit Etterbeek hebben een beroep gedaan op de schepen van Erediensten in hun zoektocht naar lokalen waar zij hun toenemende aantal bijeenkomsten kunnen organiseren of omdat zij een vaste vieringplaats willen in de gemeente. Er waren ook aanvragen van een evangelische kerk en van een Syrisch-Orthodoxe kerk. In beide gevallen hebben die kerken op advies van het schepenkantoor of via het schepenkantoor contact opgenomen met het katholieke bisdom van Brussel om te vragen of zij deels gebruik mochten maken van de katholieke gebouwen in Etterbeek voor hun erediensten. Om verschillende reden is het bisdom niet ingegaan op die vraag. Het schepenkantoor heeft die niet-katholieke kerken daarom aangeraden om op zoek te gaan naar privéplaatsen. De gemeente heeft ook geen zalen die zij kan verhuren voor erediensten en zij kan er ook geen huren omdat zij neutraal moet blijven op confessioneel vlak. Aantal parochies: 4 ROOMS-KATHOLIEKE EREDIENST - Sint-Gertrudis: Sint-Gertrudisstraat 17 in 1040 Etterbeek - Sint-Antonius: de Haernestraat 194 in 1040 Etterbeek - O.L.V.-van-het-Heilig-Hart: Tervatestraat 24 in 1040 Etterbeek - Sint-Hendrikus: Sint-Hendrikusvoorplein 18 in 1200 Brussel Kerkfabrieken Sint-Gertrudis Sint-Gertrudisstraat 17 Sint-Antonius de Haernestraat 194 O.L.V.-van-het-Heilig-Hart Tervatestraat 24 Sint-Hendrikus Sint-Hendrikusvoorplein 18 in 1200 brussel Vertegenwoordiger van de gemeente voor elke kerkfabriek: 8

De heer Aziz ES, schepen van Rommelmarkten, Kermissen en Markten, Bijscholing (sociale promotie) en Erediensten en Laïciteit. PROTESTANTSE EREDIENST Kerk Brussel Kruidtuin in Brussel: het aantal gelovigen uit Etterbeek is ongeveer 40%. ANGLIKAANSE EREDIENST United Anglican Church of the Holy Trinity, Kapitein Crespelstraat 29 1050 Brussel (Tel : 02 511 71 83) Het aantal gelovigen werd ons niet meegedeeld. ISRAËLITISCHE EREDIENST LEKENMORAAL ETTERBEEK De ploeg van de vzw Les Amis de la Morale Laïque d Etterbeek organiseert plechtigheden ter gelegenheid van peterschappen en huwelijken, alsook het feest van de Vrijzinnige Jeugd. I N T E R C O M M U N A L E S W A A R B I J D E G E M E E N T E I S A A N G E S L O T E N SIBELGA Werkhuizenkaai 16 1000 Brussel SIBELGA (Interfin) Werkhuizenkaai 16 1000 Brussel VIVAQUA Keizerinlaan 17-19 1000 Brussel HYDROBRU Brusselse intercommunale voor Keizerinlaan 17-19 waterdistributie en waterzuivering 1000 Brussel BRULABO Maalbeeklaan 3 1000 Brussel GIP Gewestelijke en Intercommunale Politieschool Oudstrijderslaan 190 1140 Brussel 9

P O L I T I E K E O R G A N E N HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN SCHEPENEN: BEVOEGDHEDEN SAMENSTELLING OP 31/12/2017 Dhr. Vincent DE WOLF (LB), burgemeester Algemeen bestuur Gemeentepersoneel Politie en preventie Vreemdelingen Public relations en communicatie Geschillen Maatschappelijk welzijn (senioren, personen met een handicap, pensioen en werkloosheid) Participatie Mobiliteit Huisvesting (Regie van Grondbeleid, Sociaal Verhuurkantoor, sociale woningen, Huisvestingsobservatorium) Onderwijs (waaronder kinderopvang) Sportbeleid Mission locale pour l Emploi Coördinatie van het Jachthofproject en het Duurzaam Wijkcontract Europese en internationale aangelegenheden Economaat Dhr. Patrick LENAERS (LB), schepen Burgerlijke Stand Bevolking Kieszaken Bijkomende telling Animatie en feestelijkheden Protocol Mevr. Marie-Rose GEUTEN (écolo), schepen Energie Leefmilieu (behalve vergunningen en overlastbestrijding) Duurzame Ontwikkeling Gelijkheid Vrouwen/Mannen Netheid (behalve personeel) Toerisme Informatica & E-government Imago van Etterbeek (onder beding van goedkeuring door Vincent DE WOLF) Dhr. Rik JELLEMA (écolo), schepen Openbare werken en wegen (waaronder openbare aanbestedingen) Openbare gebouwen (waaronder energiebeleid van de gebouwen) Gemeentelijke garage Openbare verlichting Ontwerp en aanleg van de groene ruimten Duurzame Wijkcontracten, uitvoering en opvolging 10

Dhr. Frank VAN BOKSTAL (LB), schepen Nederlandstalige aangelegenheden Stedenbouw Leefmilieu (vergunningen en overlastbestrijding) Financiën Begroting Mevr. Colette NJOMGANG-FONKEU (PS), schepen Cultuur Gezondheid en welzijn (waaronder het Specifieke programma voor de gezondheid van kansarme bevolkingsgroepen) Academies Constantin Meunier en Jean Absil Dhr. Jean LAURENT (LB), schepen Jeugd Werkgelegenheid Kmo's en Middenstand Franstalige bibliotheken Ludotheek Maison des Enfants Verzustering Louis Schmidtprijs Geschiedenis en historisch erfgoed van Etterbeek Onderhoud van aanplantingen en stadsverfraaiing Dhr. Rik BAETEN (PS), schepen Sociale cohesie Internationale solidariteit en samenwerking Observatorium voor gezondheid en sociale zaken Afgevaardigd schepen bij het OCMW Dhr. Aziz ES (LB), schepen Rommelmarkten, kermissen en markten Bijscholing (sociale promotie) Dierenwelzijn Erediensten en Laïciteit Normale zittingsdag en aantal bijeenkomsten van het college van burgemeester en schepenen Normale dag: donderdag Aantal bijeenkomsten in 2017: 50 Burgemeester: Vincent DE WOLF (LB) Schepenen: Patrick LENAERS (LB) Marie-Rose GEUTEN (ECOLO) Rik JELLEMA (ECOLO) Frank VAN BOCKSTAL (LB) Colette NJOMGANG-FONKEU (PS) Jean LAURENT (LB) Rik BAETEN (PS) DE GEMEENTERAAD SAMENSTELLING OP 31/12/2017 11

Aziz ES (LB) Gemeenteraadsleden Bernard de Marcken de Merken (LB), Eliane Paulissen-De Meulemeester (LB), Françoise Bertieaux (LB), Jean-Luc Robert (LB), André du Bus de Warnaffe (cdh), Laurent Vleminckx (LB), Françoise Carton de Wiart (FDF), Rachid Madrane (PS), Gisèle Mandaila(FDF), Kathy Mottet (cdh), Christophe Gasia (FDF), Christina Karkan(LB), Marie Louise Servais (ECOLO/GREOEN), Josianne Pardonge (LB), Damien Gérard (cdh), Virginie Taittinger (LB), Christian De Beco (LB), Arnaud Van Praet (LB), John Buyani Ilungu (PS), Imad Benarafa (PS), Ahmed M Rabet(LB), Stéphane Van Vaerenbergh (LB), Farida Tatou (ECOLO/GROEN), Françoise DE HALLEUX (ECOLO/GROEN) Edoardo TRAVERSA (CDH) Caroline SCHICKEL (ECOLO/GROEN) Gemeentesecretaris Christian Debaty Normale zittingsdag en aantal bijeenkomsten van de gemeenteraad Normale dag: maandag Aantal bijeenkomsten: 10 GEMEENTEDIENSTEN A L G E M E N E A A N G E L E G E N H E D E N Gemeentesecretariaat Deze dienst is een van de draaischijven van het gemeentebestuur. Hij heeft een gevarieerd takenpakket. De meeste van zijn taken zijn gericht op de goede organisatie van onze instelling. Het gemeentesecretariaat houdt zich bezig met de volgende aspecten: 12

gemeenteraad college van burgemeester en schepenen: oproepingen; beheer van de door deze organen genomen beslissingen en opmaak van de processen-verbaal; bijhouden van registers; installatie en vervanging van gemeentemandatarissen; beheer van de commissies; opsturen van de beraadslagingen naar de toezichthoudende overheid. ontvangst en sortering van de gewone post en de aangetekende post (met behulp van het programma e-courrier ); ontvangst van de deurwaardersexploten; ontvangst en verzending van aangetekende brieven; beheer van het bodepersoneel en het onthaalpersoneel, dat onder meer belast is met: de postbedeling op de diensten, het frankeren en de verzending van de briefwisseling naar buiten, de verdeling van de huis-aan-huisberichten, het onthaal; de dienst tijdens recepties; vzw s en intercommunales: beheer van de delegaties en mandaten, bijeenroeping voor vergaderingen ; beheer van de administratieve commissies; opmaak van het jaarverslag, de algemene beleidsnota en de politieke oriëntatienota; inbinden en beheer van sommige referentiewerken beheer van bepaalde verzekeringsdossiers (burgerlijke aansprakelijkheid, evenementen); burgerlijke decoraties en eretekens van de gemeentelijke mandatarissen; het beheer van het register van de publicaties van de gemeentelijke reglementen; digitalisering: hulp aan de diensten secretariaat van de gemeentesecretaris 13

Geschillen Zoals de naam aangeeft, houdt deze dienst zich bezig met de geschillen die ontstaan hetzij tussen de gemeente en derden, hetzij tussen de overheid en personeelsleden. De dienst geeft ook allerlei juridisch advies aan de gemeentediensten. De dienst Geschillen is ook belast met de behandeling van de dossiers in verband met de gemeentebelastingen en met de toepassing van de wetgeving in verband met de gemeentelijke administratieve sancties. In 2017 werden meer dan 3.600 dossiers in verband met administratieve sancties en bijna 180 belastingdossiers geopend. Informatie De dienst Informatie is verantwoordelijk voor de productie en de verspreiding van informatie voor het gemeentebestuur (via het intranet) en voor de bevolking (hoofdzakelijk via het gemeenteblad, de website, de Facebookpagina van de gemeente, de verspreiding van huis-aan-huisberichten en de organisatie van openbare infovergaderingen op vraag van de leden van het college of de gemeentediensten). Hieronder volgt een gedetailleerd overzicht van de opdrachten en activiteiten die in 2017 uitgevoerd werden door onze dienst: - Redactie, druk en verspreiding van elf nummers van het gemeenteblad Leven te Etterbeek. Het gemeenteblad werd elke maand uitgebracht, behalve in augustus; - Dagelijks beheer van de contacten met de media (beheer van aanvragen voor interviews en centralisering van aanvragen voor informele contacten met de leden van het college of de gemeentediensten, redactie en verspreiding van persmededelingen); - Informeren van de inwoners (redactie en verspreiding van huis-aan-huisberichten, flyers, affiches en andere publicaties); De dienst Informatie maakt ook thematische brochures of folders op vraag van de diensten. Dat was in 2017 het geval voor de gemeentelijke begraafplaats en het Netheidsplan; - Organisatie van openbare infosessies voor de inwoners (de meeste van die bijeenkomsten gaan over de organisatie of het verloop van de bouwplaatsen in de gemeente en de voorstelling van nieuwe inrichtingen of infrastructuren); - Dagelijks beheer van de gemeentelijke website en het gemeentelijke intranet (publiceren en wijzigen van inhoud); - Dagelijks informatie publiceren op de Facebookpagina van de gemeente; - Ontvangst en heroriëntering van e-mails aan het algemene adres van het gemeentebestuur (info@etterbeek.be); - Grafische vormgeving van affiches, folders uitnodigingen en andere grote brochures (seniorengids, kalender van het mobiele containerpark, programma van de Maand van de Solidariteit en de Europese Week van de Lokale Democratie); - Ontwerp van diverse identificatiedocumenten op vraag van de gemeentediensten in overeenkomst met de principes uit het grafisch charter van de gemeente (visitekaartjes, standaardbrieven, enz.); - Realisatie van afbeeldingen die getoond worden op de algemene infoschermen op de diensten Bevolking, Burgerlijke Stand en Vreemdelingen; - Aanplakking in de gemeentelijke gebouwen en verspreiding van affiches, folders en flyers met algemene informatie binnen het gemeentelijke netwerk; 14

- Vertaling naar het Nederlands van alle documenten, brieven, beraadslagingen, reglementen en dossiers voor het publiek; - Specifieke en proactieve betrokkenheid van de dienst Informatie bij alle communicatie over de grote projecten in de gemeente, in het bijzonder het Jachthof, de toekomstige verhuizing van de gemeentediensten naar het administratief centrum en de heraanlegen herbestemmingsprojecten in het kader van het Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray. NOODPLANNING De noodplanning heeft betrekking op de uitwerking van het algemeen nood- en interventieplan en van de specifieke plannen om een noodsituatie te beheren. Onder noodsituatie verstaat men: elke gebeurtenis die schadelijke gevolgen voor het maatschappelijk leven veroorzaakt of veroorzaken kan, zoals een ernstige verstoring van de openbare veiligheid, een ernstige bedreiging ten opzichte van het leven of de gezondheid van personen en/of ten opzichte van belangrijke materiële belangen, en waarbij de coördinatie van de disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of om de schadelijke gevolgen te beperken. (KB 16 februari 2006 betreffende de nood- en interventieplannen, art. 6). De belangrijkste acties van 2017 hadden betrekking op: - de ontwikkeling van de coördinatie van de tussenkomende partijen tijdens rampen en bij het herstel na rampen; - de ontwikkeling van de psychosociale hulp voor de betrokkenen (de slachtoffers die niet gewond zijn) tijdens noodsituaties, hoofdzakelijk ervoor zorgen dat de teams gebruikmaken van de hulmiddelen in een noodsituatie (uitrusting en reflexen in de opvangcentra); - informatie voor de pers en de bevolking: vooraf informatie verspreiden over de risico s (onder andere via de website) en nieuwe communicatiemiddelen ontwikkelen (onder andere Be Alert); - de preventie van rampen die een situatie van overmacht kunnen creëren en de voorbereiding van de gemeentelijke diensten op belangrijke risico s; - de toename van de veerkracht van de veiligheid, in het bijzonder tijdens festiviteiten (risicoanalyse) en in scholen (start van de campagne om crisismanagement te promoten); - uitwerking van specifieke plannen voor grote koudes en hittegolven Dit zijn de bijzondere resultaten voor 2017: Uitwerking en opvolging van het opvangcentrum voor 70 personen dat door de gemeente georganiseerd werd van 23 juli tot 14 september in samenwerking met SOS Migrants en La Voix des Sans Papiers (nadat het gebouw van de school Koningin Fabiola in de de Haernestraat werd gekraakt). Ontwikkeling van de nieuwe structuur voor het beheer van zwerfdieren: coördinatie van de actoren, analyse van de behoeften en oplossingen in samenwerking met de lokale politie. 15

P E R S O N E E L S B E H E E R Algemeen De dienst Personeelsbeheer staat in voor het dagelijks beheer van het gemeentepersoneel, met uitzondering van het personeel van het politiekorps en het personeel van het OCMW in het kader van de fusie van de diensten eigen aan het gemeentebestuur en het OCMW op 01/09/1993. De dienst heeft de volgende taken: de controle en het algemene toezicht op het gemeentelijk personeel; het indienen van alle verslagen en het opstellen van alle beraadslagingen betreffende de loopbaan van het personeel en het personeel van het OCMW op alle gebied, namelijk: de aanwerving met inbegrip van de organisatie en het toezicht van de examens; de benoeming in tijdelijk verband, op proef of in vast verband; in het kader van de toepassing van het Sociaal Handvest, de vorming en de evaluatie van het personeel: bevorderingen met inbegrip van de organisatie en het toezicht van de examens inbegrepen; het beheer van allerhande verloven; indisponibiliteitstellingen; tuchtstraffen; eretekens; de eervolle onderscheidingen; de toepassing, het bijwerken en de wijzigingen van de statuten, van de reglementen en van de kaders; de toepassing van de wetgeving op de arbeidsovereenkomsten en van de sociale wetgeving; het oproepen van de personeelsleden in het kader van de arbeidsgeneeskunde; de controle van de afwezigheden wegens ziekte; het secretariaat van het Bijzonder Onderhandelingscomité voor het gemeentepersoneel en het personeel van het OCMW; het opstellen van allerhande gegevens en statistieken over de evolutie van de kaders, van het aantal personeelsleden; het antwoord op jobaanvragen en de classificatie ervan per bekwaamheid; de berekening van de wedden en de pensioenen; de inning van subsidies; de kinderbijslagen en de RSZ-bijdragen; het geldelijk statuut; de opmaak van het organigram van de gemeentediensten. het beheer van de werkongevallen van het gemeentelijk en O.C.M.W. personeel. De sociale rol van de dienst dient onderstreept te worden. Zowel de actieve personeelsleden als de gepensioneerden doen namelijk een beroep op de personeelsdienst om een oplossing te vinden voor moeilijkheden die ze ondervinden in het beroeps- en privéleven. Bovendien is de dienst belast met het beheer van de door de staat gesubsidieerde contractuelen bij bepaalde lokale overheden. 16

01.01.2013 01.01.2014 01.01.2016 01.01.2017 Bediendenkader 30 34 34 40 Werkliedenkader 40 34 40 32 Totaal: 70 68 74 72 ADMINISTRATIEF PERSONEEL (SOCIAAL HANDVEST) Niveau A: A11 gemeentesecretaris 1 Werkliedenpersoneel: A10 gemeenteontvanger 1 A 7 directeur 3 Werkman chauffeur 2 A 6 adviseur 5 A 5 3 A 4 4 A 1 A 1/2/3- A4-A5-vertaler *waarvan 1 licentiaat rechten, 1 licentiaat criminologie en 1 licentiaat public relations/communicatie Niveau B: B4 administratief hoofdsecretaris (2) 23* B 1/2/3 administratief secretaris (21) *waarvan 5 gegradueerden informatica, 1 maatschappelijk assistente, 1 gegradueerde secretariaat en 1 hulpboekhouder Niveau C: C4: administratief hoofdassistent (4) 55 -------------------------------------------- C1/2/3 administratief assistent (51) Niveau D: D4: administratief hoofdadjunct (4) 20 D 1/2/3 administratief adjunct (16) *waarvan 3 stenotypisten Tijdelijk administratief kader Betalend parkeren Niveau E: E 4: ploegverantwoordelijke (1) *waarvan 1 bewaarder van het gemeentehuis 12 -------------------------------------------- ---- E 1/2/3 hulpbediende (11) * waarvan 1 telefonist, 1 verantwoordelijke voor het Niveau D 1/2/3 administratief 28 aanbrengen van gerechtelijke zegels adjunct --- Niveau C 1/2/3 administratief 2 Gesubsidieerde contractuele bedienden Niveau A 1/2/3: bestuurssecretaris Niveau B 1/2/3: administratief secretaris Niveau C 1/2/3: administratief assistent Niveau D 1/2/3: administratief adjunct 9 Niveau E 1/2/3: administratief hulpbediende 2 25 TOTAAL ADMINISTRATIEF PERSONEEL 195 10 1 138 1/2/3 administratief assistent Brigadier 2 0 2 12 17

TECHNISCH PERSONEEL (SOCIAAL HANDVEST) Niveau A: A2 1/2/3 ingenieur ) A5 eerstaanwezend ingenieur ) 1* A6 eerstaanwezend ingenieur diensthoofd ) * burgerlijk ingenieur ) A8 hoofdingenieur Directeur ) A6 hoofdingenieur 2) A4 eerstaanwezend inspecteur 2) A1 1/2/3 inspecteur 2) 5* * waarvan: industrieel ingenieur leefmilieu 1 Postgraduaat Stedenbouw 1 Industrieel ingenieur Bouwen 1 A4 eerstaanwezend architect ) A1 1/2/3 of architect 2) 2 Niveau B: B4 technisch hoofdsecretaris B1/2/3 technisch secretaris 6) 6 Niveau C: C4 technisch hoofdassistent C1/2/3 technisch assistent 4 4* Niveau D: D1/2/3 technisch adjunct (informatica) 1 1 -------------- - 19 Gesubsidieerd technisch personeel Contract voor het Leefmilieu met het Brussels Gewest (Vervaldatum/Verlenging) Niveau A: A 1/2/3 industrieel ingenieur in leefmilieu 1 Technisch tijdelijk kader GPO Niveau A: A 1/2/3 bestuursecretaris 1 Niveau B: B 1/2/3 technisch secretaris (landmeter) 1 18

WERKLIEDEN- EN MEESTERSCHAPSPERSONEEL VERDELING PER AFDELING (GEMEENTERAAD VAN 25/06/2012) niveaus/ graden GEBOUWEN (35) GARAGE(21) WEGENIS (60) BEGRAAFPLAATS (13) TOBY WERKPLAATSEN TOTAAL C1 technisch 1 1 2 - - 4 assistent D4 6 2 6 2-16 ploegleider D1/2/3 28 16 19 9-72 werkman E4 Ploegverantwoordelijke - - 2 - - 2 E1/2/3 hulp- - - 32 2 huisbewaarder 1 35 werkman 35 19 61 13 1 129 LASTENPERSONEEL - Het aantal betrekkingen van het lastenpersoneel wordt niet bepaald. Het aantal uren dat dagelijks toegekend mag worden, wordt verdeeld over een onbepaald aantal lasten, voltijds en/of deeltijds, volgens de noden en de organisatiemogelijkheden van de diensten. - Het aantal uren dat dagelijks toegekend mag worden aan het lastenpersoneel wordt vastgesteld op 375 uren. - Het lastenpersoneel wordt gelijkgesteld met de graad van hulpwerkman (- vrouw) niveau E 1/2/3. 19

A. Administratief personeel PERSONEEL VAN HET GRONDBELEID (SOCIAAL HANDVEST) Niveau A: A 5 A 4 A 1 1/2/3 Afdelingschef Adjunct adviseur Secret. 1 Niveau B: B 1/2/3 Niveau C: C 4 C 1/2/3/4 Administratief secretaris gegradueerde in boekhouding Administratief hoofdassistent Administratief assistent 1 2 Niveau D: D 4 D 1/2/3 Administratief hoofdadjunct Administratief adjunct 1 B. Technisch personeel Niveau A: A 5 A 4 A 1/2/3 Architect of inspecteurschef Architect of hoofdinspecteur Architect of inspecteur 1 2 Niveau B: B 1/2/3 Technisch secretaris 0 C. Werkliedenpersoneel Niveau D: D 4 D 1/2/3 Bestuurder Werkman 1 5 Niveau E: E 1/2/3 Hulpwerkman 2 20

PERSONEEL VAN CULTUREEL CENTRUM LEOPOLD S. SENGHOR (F) Niveau A: A 4 Adjunct adviseur... 0 N.B. Het cultureel centrum Léopold S. SENGHOR is van de Franstalige taalrol, de Vlaamse Gemeenschap beschikt over een cultureel centrum op het gemeentelijk grondgebied. A.- Niet gesubsidieerd onderwijs: - A 6 Adviseur (pedagogisch inspecteur) 0 C 1/2/3 Administratief adjunct (secretaris van een school + PMS-centrum) 8 D 1/2/3 Werkman (belast met het onderhoud van de machines van het technisch onderwijs) 0 E 4 Conciërge van een school 8 E 1/2/3 Hulpbediende (verantwoordelijke voor de schoolkeukens) 4 TOTAAL: 20 B.- Kinderdagverblijf Aimé Dupont en peutertuinen: A 2 1/2/3 Arts: deeltijds 2 B 4 Technisch hoofdsecretaris (gegradueerde directrice verpleegster) 2 B 1/2/3 Technisch secretaris (adjunct gegradueerde verpleegster) halftijds... 0,5 Technisch secretaris (adjunct gegradueerde verpleegster) fulltime... 1,5 Technisch secretaris (sociale werkster) 2 C 4 Technisch hoofdassistent (kinderverzorgster)... 1 C 1/2/3 Technisch assistent (kinderverzorgster)... 10)... 16,5 D 1/2/3 Administratief adjunct (stenodactylo telefoniste) 1 E 1/2/2 Hulpbediende (conciërge) 1 Hulpwerkman (onderhoudspersoneel verantwoordelijke voor de keuken) 8 TOTAAL: 35,5 Gesubsidieerde contractuele agenten: C 1/2/3 Technisch assistent (kinderverzorgster) thuisverzorging van kinderen 6 TOTAAL:... 41,5 C.- Gezondheidscentrum: - schoolgeneeskunde: A 2 Arts 1 fulltime/4.200 leerlingen B 1/2/3 Technisch secretaris (gegradueerde verpleger (ster) van sociale hygiëne.1 fulltime/4200 leerlingen OF C 1/2/3 Technisch assistent (gebrevetteerde verpleger (ster) A 2.halftijds/4200 leerlingen B 1/2/3 Technisch secretaris (maatschappelijk werkster)..halftijds/4200 leerlingen - arbeidsgeneeskunde: A 2 Geneesheer: deeltijds per prestatie tarief R.I.Z.I V 1 B 1/2/3 Technisch secretaris (maatschappelijke werkster): ¼-tijds 1 N.B. Het personeel onder 5: A, B, C en D (schoolgeneeskunde) is van de Franstalige taalrol. Het personeel onder 5 : B, C en D (schoolgeneeskunde) is gedeeltelijk gesubsidieerd en is geregeld door de normen van de Franse Gemeenschap en/of door K&Gwat betreft het kader, de vereiste titels en de bevordering de verloven, de gesubsidieerde lonen en de werking. 21

22 NIET-GEKLASSEERD IN HET SOCIAAL HANDVEST Psycho-medisch-sociaal centrum: gesubsidieerd door de Franse Gemeenschap Directeur (trice) 1 Adviseur 2 Maatschappelijk (e) werker(ster) 2 Verpleger (ster) 1 6 Personeel van de bibliotheken Bibliotheek HERGE (F): erkend in klasse C door de Franse Gemeenschap: 4 vaste toelagen = 4 voltijdse of 150 u./week. Leidend personeel: bibliothecaris (37.30 u./week) 1 Technisch personeel: adjunct bibliothecaris (37.30 u./week) 1 (4 x 37.30 u./week = 150 u./week) 4 (Besluit van de Franse Gemeenschap van 14 maart 1995, art. 42, 43, 46, 47) Vzw Gemeentelijke Openbare Bibliotheek van Etterbeek (N): erkend door de Vlaamse Gemeenschap: subsidie: 53 u./week - Bibliothecaris... 37.30 u./week Maximum 3 bibliotheekassistenten of bediende voor samen maximum... 61.30 u./week ---------------- 99 u./week Personeel betaald per prestatie Burgerlijke stand/begrafenissen Controlegeneesheer van de geboorten en overlijdens: deeltijds per prestatie 1 Organist (huwelijken, gouden bruiloften, huldebetuigenissen): deeltijds per prestatie 1 Secretariaat Een beëdigd vertaler (vertalingen van de gemeenteraad, tuchtstraffen): per prestatie

VERDELING VAN HET GEMEENTEPERSONEEL PER STATUUT: Aantal personen in dienst op: 01.01.2013 01.01.2014 01.01.2016 01.01.2017 Administratief personeel 178 177 186 186 Technisch personeel 19 19 21 19 Personeel van de Regie van Grondbeleid 18 17 18 18 Werklieden en meesterschapspersoneel 99 99 100 98 Personeel van de bibliotheken 10 10 10 10 Personeel van het PMS-centrum 6 6 6 6 Personeel van het kinderdagverblijf 18 19 19 17 Personeel van de peutertuinen 5 5 5 5 Personeel van het gezondheidscentrum 24 27 27 24 Lastenpersoneel (onderhoud + 83 83 85 85 Veiligheidscontract 49 48 46 43 Veiligheidscontract (Adm. + opvoeders) 22 23 19 Gesubsidieerd onderwijzend personeel: 01/01/2013 01/01/2014 01/01/2016 01/01/2017 Kleuteronderwijs Bewakingspersoneel 49 50 53 56 Lager onderwijs 132 140 150 150 Technisch onderwijs 78 74 75 75 Kunstonderwijs: Kunsten en 17 17 17 17 Muziek 45 49 45 45 Sociale promotie 40 45 45 45 Niet- gesubsidieerd onderwijzend 01/01/2013 01/01/2014 01/01/2016 01/01/2017 Pedagogisch inspecteur 0 0 0 0 Schoolsecretaris 8 8 8 8 Conciërge 8 8 8 8 Coördinator 1 1 1 1 Varia: 01/01/2011 01/01/2012 01/01/2013 Conciërge 2 2 2 2 Arts vaststeller geboorten overlijdens 1 1 1 1 Organist 1 1 1 1 Coördinator (cohabitatie + impulsie) 1 1 1 - Technische raadgever ( cohabitatie) - - - - Secretaris (cohabitatie + impulsie) 1 1 1 - Wettelijke graden: (zie goedgekeurd 01/01/2011 01/01/2012 01/01/2013 Gemeentesecretaris 1 1 1 1 Gemeenteontvanger 1 1 1 1 23

ONDERHANDELINGSCOMITÉ Het bijzonder onderhandelingscomité voor het gemeentepersoneel en het personeel van het OCMW heeft vier vergaderingen gehouden in 2017. De onderhandelingen hebben geleid tot de ondertekening van 16 protocols. INFORMATIE VAN FUNCTIONELE AARD a) Globale gegevens: 2013 2014 2016 2017 - Akten van benoeming: - in tijdelijk verband 211 220 201 236 - op proef 10 5 4 3 - in vast verband 26 5 7 3 ------ ------- ------- -------- 247 230 212 242 - Indisponibiliteitstellingen 24 23 26 24 - Promoties 7 5 8 10 - Ontslagnemingen en pensioenstellingen 35 11 9 17 - Afdankingen 9 2 9 2 - Tuchtstraffen 1 0 0 0 - Eervolle onderscheidingen (ingediende aanvragen) 0 0 0 0 - Eedafleggingen 0 0 0 0 - Arbeidsgeneeskunde - oproepingen (onderzoeken bij 632 588 559 450 b) Onderwijzend gemeentepersoneel: zie 1.2.1. supra verdeling van het gemeentepersoneel per statuut 24

VEILIGHEIDS-EN PREVENTIECONTRACT Niveau A Preventieambtenaar... 1 Interne evaluator... 1 Schoolbemiddelaarster... 2 Criminologe alternatieve straffen... 1 Coördinatrice van de straathoekwerkers... 1 Projectverantwoordelijke... 1 Niveau B Administratief en financieel beheerder... 1 Coördinator van de gemeenschapswachten... 1 Conflictbemiddelaarster... 0,5 Straathoekwerker... 5 Diefstalpreventieadviseur... 1 Niveau C Verantwoordelijke huiswerkschool/bemiddelaarster... 1 Straathoekwerker... 2 Gemeenschapswacht - vaststellers... 4 Administratief assistent 3/5 Terreincoördinatrice van de gemeenschapswachten... 1 Niveau D Terreincoördinator van de gemeenschapswachten... 1 Gemeenschapswachten... 9 Niveau E Straathoekwerker... 1 Gemeenschapswachten... 32 TOTAAL 70 25

S O C I A L E D I E N S T V O O R H E T P E R S O N E E L Gegevens: 02 627 24 38 service.social@etterbeek.be sociale.dienst@etterbeek.be Enkel op afspraak -------------------------------------------- Aantal dossiers die geopend werden in 2017: 30 Totaalaantal dossiers: 350 Geboden hulp: 1. de personeelsleden sociaaljuridisch vlak informeren over problemen waarmee zij geconfronteerd worden (huisvesting, huur, schulden, pensioenen, enz.). 2. de mensen doorsturen naar de bevoegde diensten in functie van hun behoefte; 3. actief luisteren en morele ondersteuning bieden 4. administratieve hulp 5. financiële hulp 6. sociale begeleiding de dienst is verantwoordelijk voor het beheer van de hospitalisatieverzekering voor de werknemers. 26

O P E N B A R E W E R K E N Algemeenheden, opvallende feiten Administratieve dienst ALGEMEENHEDEN De dienst Openbare Werken maakt deel uit van de afdeling Stadsbeheer, die ook Ruimtelijke Ordening (Stedenbouw en Leefmilieu) en de afdeling Mobiliteit omvat. De dienst, met inbegrip van de netheid, wordt geleid door een hoofdinspecteur en een administratief secretaris. Zij worden omringd door twee hoofdinspecteurs, vier technisch secretarissen, drie technisch assistenten, een administratief secretaris en zes administratieve assistenten. De interne dienst voor preventie en bescherming wordt eveneens verzekerd door twee ambtenaren van dit departement. Opstellen van de bestekken: Administratieve dienst 2016 Gewone dienst Open procedure 2 Onderhandelingsprocedure met bekendmaking Onderhandelingsprocedure via aanvaarde factuur Onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking 2 131 21 Buitengewone dienst Open procedure 3 Vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking Onderhandelingsprocedure via aanvaarde factuur Onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking Behandeling van bestelbonnen bestuur 4 32 14 4.949 27

Behandeling van facturen Betalingsherinneringen Definitieve aanwervingen bestuur Behandeling van betalingsmandaten Behandeling facturen/schuldvordering... in e-courrier Wegvergunningen Toekennen van parkeerverbod Toekennen van plaatsen voor containers en liften 9.187 436 4.949 ± 3.200 8.680 3.573 325 (253 containers + 72 liften) Wegenisdienst - De dienst Wegenis wordt geleid door een hoofdinspecteur, die wordt bijgestaan door twee technisch secretarissen en een technisch assistent. - Dit zijn de voornaamste werken waaraan de dienst Openbare Werken (wegenis-mobiliteit) meegewerkt heeft en die door privéondernemingen uitgevoerd werden: Renovatie van de voetpaden: Generaal Wangerméestraat, Generaal Molitorstraat, Kommandant Ponthierstraat, de Gerlachestraat en Generaal Capiaumontstraat Asfalteringswerken: de Theuxstraat en herstellingen waaronder op de Edouard de Thibaultlaan Diverse plaatselijke herstellingen met warm asfalt en aan voetpaden Diverse herstellingen en interventies aan de speelterreinen Eindejaarsverlichting - Alle wegenwerken werden gecoördineerd met de nutsbedrijven - Bij die werken lag de nadruk zoals elk jaar zowel op de technische coördinatie als op de aspecten mobiliteit, veiligheid, verfraaiing van de openbare ruimte en toegankelijkheid voor personen met beperkte mobiliteit (aanplantingen, aangepast stadsmeubilair, keuze van de materialen). - 2017 was het jaar van de studies in het kader van het Duurzaam Wijkcontract. Het gaat over het Sint-Antoonplein, de ruimten Forte dei Marmi/Ranch/Sorelo en het Happark. - Dit zijn de voornaamste studies waaraan de dienst Openbare Werken (wegenis-mobiliteit) meegewerkt heeft (met uitzondering van het Duurzaam Wijkcontract): Werken aan voetpaden in 2017 en 2018; Aanleg van het Jourdanplein en omgeving met Beliris; Aanleg van diverse zones 30; 28

- Het personeel van de dienst Wegenis heeft samengewerkt met de gemeenschapswachten en de wijkinspecteurs om incidenten te melden via de applicatie Fix My Street. Aantal gesignaleerde incidenten Aantal incidenten in behandeling Aantal afgesloten incidenten Aantal verworpen incidenten Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December TOTAAL Burgers 18 22 19 9 21 29 41 21 83 68 39 14 384 Ambtenaren 332 329 432 305 355 94 111 109 58 283 101 68 2577 TOTAAL 350 351 451 314 376 123 152 130 141 351 140 82 2961 Burgers 19 22 20 13 18 27 33 24 74 68 41 20 379 Ambtenaren 330 321 434 283 362 105 112 104 53 280 96 74 2554 TOTAAL 349 343 454 296 380 132 145 128 127 348 137 94 2933 Burgers 14 20 11 20 14 19 30 28 65 71 45 35 372 Ambtenaren 320 306 434 280 333 125 113 102 55 289 93 98 2548 TOTAAL 334 326 445 300 347 144 143 130 120 360 138 133 2920 Burgers 8 2 2 3 7 3 6 3 5 10 5 0 54 Ambtenaren 8 17 9 3 7 7 0 3 36 4 15 1 110 TOTAAL 16 19 11 6 14 10 6 6 41 14 20 1 164 29

Hieronder vindt u een samenvatting van de prestaties van de ambtenaren van deze afdeling. 30

Onderhoud van de gebouwen Energie ALGEMENE TAKEN De afdeling Onderhoud van gebouwen heeft als voornaamste opdracht het gewone onderhoud van de openbare gebouwen. Dit patrimonium heeft een verzekerde waarde van 115.000.000, beslaat 65.000 km² vloer en omvat 270.000 m² lokalen. B. Personeelsbestand Om die taken uit te voeren, beschikte de afdeling op 31 december 2011 over - Een personeelsbestand van 23 gemeentearbeiders onder leiding van een technisch secretaris die bijgestaan wordt door een technisch assistent voor het onderhoud van de gebouwen, een hoofdinspecteur en een technisch secretaris voor het energiebeheer. - Dit zijn de voornaamste werken waaraan de dienst Openbare Werken (onderhoud gebouwen energie) meegewerkt heeft en die door privéondernemingen uitgevoerd werden: Vervanging batterij van de condensatoren in het sportcentrum Vernieuwing van de verwarmingsinstallatie in Ernest Richard, Sint-Pietersplein Vernieuwing van de radiatorkranen bij de politie Gedeeltelijke vernieuwing van de radiatorkranen in school Claire-Joie Nieuw regelsysteem voor de stookruimte van school Claire-Joie Vervanging van de ramen fase 2 in L Angerie Energieaudit in de scholen Colombe de la Paix, Claire-Joie en Pardis des Enfants Verwijderen van asbest in de kleders van de school Colombe de la Paix Nieuwe verwarmingsketel in L Angerie... 100

Verzekeringen a) Brandverzekeringen Het gemeentelijk patrimonium is verzekerd bij ETHIAS voor een kapitaal van Het bedrag van de premies bedroeg: 2016 Gebouwen 241.816.178,19 Inhoud 21.089.350,14 119.030,39 b) Verzekering tegen schoolongevallen van de crèche Aimé Dupont 204,96 c) Verzekering tegen arbeidsongevallen 117.350,00 aantal arbeidsongevallen: 35 aantal ongevallen tijdens het woon-werkverkeer: 6 verloren werkdagen (kalenderdagen): Arbeidsongevallen: 793 dagen Ongevallen tijdens het woon-werkverkeer: 410 dagen d) Autoverzekering aantal ongevallen: 31 Het bedrag van de premies bedroeg 53.983,81 gemeente aansprakelijk gesteld: 23 e) Verzekering burgerlijke aansprakelijkheid van de gemeente De premie wordt berekend voor 0,20% op de bezoldigingen uitgekeerd aan het personeel. f) Verzekering tegen ongevallen voor leden van het college Het bedrag van de premies bedroeg 1.475,00 101

Wagenpark en vervoer a) Wagenpark AHX RVI Vrachtwagen met Diesel Begrafenis 260 laadbak AYB 603 G D A Rioolreiniger Diesel Openbare schoonmaak BJM 812 Mercedes Bestelwagen Diesel Garage BZY 135 R V I Containerwagen Diesel Openbare schoonmaak CEG 260 MAN Vrachtwagen Diesel Openbare schoonmaak CJD 471 R V I Vrachtwagen Diesel Garage ESU 920 R V I Vrachtwagen Diesel Festiviteiten EYU 933 Renault E M I Bus Diesel Schoolvervoer FNY 818 Ford Transit Bestelwagen Diesel Smeden JFY 743 Citroën Jumpy Break Regie van Grondbeleid JXW 887 Hako citymaster 1200 Veegmachine Diesel Openbare schoonmaak LLY 320 Hako Multicar Bestelwagen Diesel Openbare schoonmaak LLY 321 Ford Bestelwagen met laadbak Diesel Openbare schoonmaak LVL 399 G D A Veegmachine Diesel Begrafenis MEH Piaggio Vespacar Benzin Begrafenis 043 e PIU 282 Ford Transit Vrachtwagen Diesel Openbare schoonmaak PYK 979 G D A Veegmachine Diesel Begrafenis REY 971 Mercedes Bestelwagen Diesel Garage RJD 480 Lift Elektric Economaat iteit TBD 744 Piaggio Bestelwagen Benzin e Openbare schoonmaak TBD-745 Tennant Veegmachine Diesel Openbare schoonmaak TLY-012 Mercedes Bestelwagen Diesel OCMW Vaneo UDK Atlas copco Compressor Diesel Wegenis 069 VHV 938 Hofmans Veegmachine Diesel Openbare schoonmaak VVF 845 Mercedes Bus Diesel Schoolvervoer XJH 458 MAN Containerwagen Diesel Openbare schoonmaak YNZ 208 Ford Transit Bestelwagen Diesel Park en aanplantingen 042 AZL Ford Transit Bestelwagen Diesel Wegenis 102

Signalisatie 1AFG122 Ford Jumbo Bestelwagen Diesel Wegenis Bestrating DRW 1AFG186 Ford Jumbo DRW Bestelwagen Diesel Parken en aanplantingen 1ATV095 Hako citymaster 1200 Veegmachine Diesel Openbare schoonmaak 1CYY508 Ravo 540 STH Veegmachine Diesel Wegenis 1COI 253 Piaggio Bestelwagen Benzin Wegenis e 1CSD250 FORD Bestelwagen Diesel Wegenis Signalisatie 1DDJ452 Ford Tran Bestelwagen Diesel Depannage 1DDJ513 Ford Tran Bestelwagen Diesel Metselaars 1DOE56 Ford Tran Aangepaste minibus Diesel OCMW 0 1DUL44 Mercedes Minibus Benzin Schoolvervoer 0 e 1 EIR 090 Piaggio Bestelwagen Benzin e Openbare schoonmaak 1ELW05 Peugeot 3008 Berline Diesel Chef de cabinet 4 1ETB652 Ford Bestelwagen Diesel Wegenis Asfaltering 1FNE Otokar Bus Diesel Schoolvervoer 543 1FSY678 Piaggio Bestelwagen Openbare schoonmaak 1FTJ 366 Ford Tran Bestelwagen Diesel Parken en aanplantingen 1GCR98 Ford Custom Bestelwagen Diesel OCMW 2 1GGT66 Ford Tran Mini bus Diesel Veiligheidscontract 4 Custom 1GRE547 MAN Vuilniswagen Diesel Openbare schoonmaak 1GRX47 7 Kubota Tractor Diesel Openbare schoonmaak +stade 1GSD Kubota Tractor Diesel Begraafplaats 519 1 HSF V.W. Golf Berline Diesel Sociale Zaken 464 1JFJ097 Ford Tran Bestelwagen Diesel Wegenis Bestrating 1 KSP Ford Transit Bestelwagen Diesel Openbare netheid 662 1-KXH- Citroën Bestelwagen CPAS 632 Berlingo 1 LAS 965 Ford Connect Bestelwagen Benzin e Parken en aanplantingen 1 LHB 439 MAN Vuilniswagen Diesel Openbare schoonmaak 1 NRV VW Crafter Bus Diesel Schoolvervoer 103

490 1-SBB- 210 VW Passat Berline Hybrid e Fiscale en financiële diensten 1-SBB- VW Passat Berline Hybrid Gemeentesecretaris 239 e 1-SCJ- Ford Tourneo Break Benzin Boden 426 Connect e 1-SCJ- Ford Tourneo Break Benzin Informatica 895 Connect e 1-SCJ- Ford Tourneo Break Benzin Garage 2 898 Connect e 1-SCJ- 909 Ford Tourneo Connect Break Benzin e Garage 3 (Johan Crispel) 1-SCT- Ford Tourneo Break Benzin Cultureel centrum 027 Connect e 1-SCY- Ford Tourneo Break Benzin Festiviteiten 411 Connect e 1-SDG- Ford Tourneo Break Benzin Betalend Parkeren 613 Connect e 1-SDG- 621 Ford Tourneo Connect Break Benzin e Toby (Yves Martinez) 1-SDG- Ford Tourneo Break Benzin Begraafplaats 629 Connect e 1-SDG- Ford Tourneo Break Benzin Garage 1 636 Connect e 1-SDG- 643 Ford Tourneo Connect Break Benzin e Wegenis (Michel Keuleneer) 1-SDR- Lexus GS 300h Berline Hybrid Burgemeester 624 e 1-SDV- Mercedes Citan Bestelwagen Benzin Smeden 329 e 1-SDV- Mercedes Citan Bestelwagen Benzin Elektriciens 342 e 1-SDV- Mercedes Citan Bestelwagen Benzin Schrijnwerkers 1 356 e 1-SDV- Mercedes Citan Bestelwagen Benzin Magazijnier 370 e 1-SEZ- Mercedes Citan Bestelwagen Benzin Schrijnwerkers 2 006 e 1-SEZ- Mercedes Citan Bestelwagen Benzin Loodgieters 2 019 e 1-SEZ- 040 Mercedes Citan Bestelwagen Benzin e Verhuizen (Festiviteiten) 1-SEZ- Mercedes Citan Bestelwagen Benzin Plombiers 1 052 e 1-SGE- 088 Renault Kangoo Break Electric Onderhoud Gebouwen 1-SFV- Renault Break Electric Burgerlijke Stand 681 Kangoo 1-SPK- Peugeot Ion Break Electric Stedenbouw 649 1-SRZ- VW Caddy break Benzin Sociale Zaken 104

162 e 1 SST 155 Ford Transit Bestelwagen Diesel Economaat 1-SSH- Ford Transit Bestelwagen Diesel Wegenis 901 1-SST123 Ford Transit Bestelwagen Diesel Garage 2 1-SST- Ford Transit Bestelwagen Diesel Schilder 193 1-STF- Ford Tourneo Break Benzin Sociale Zaken 907 Connect e 1-STZ- 570 Ford Transit Bestelwagen Diesel Elektricien (Festiviteiten) 1-STZ- Ford Transit Bestelwagen Diesel Garage 580 1-STZ- Ford Tourneo Break Benzin Veiligheidscontract 708 Connect e 1-SVX- 045 VW Passat Berline Hybrid e Gemeentelijke overheid 1-SXL- 173 Dacia Dokker Bestelwagen Benzin e Openbare schoonmaak 1-SXL- 186 Dacia Dokker Bestelwagen Benzin e Openbare schoonmaak 1-TAM- 168 Peugeot Ion Break Electric Onderhoud Gebouwen 1-TAN- Peugeot Ion Break Electric Wegenis Techniek 917 1-TCH- Ford Tourneo Break Benzin Bestraffing netheid 335 Connect e 1-TCM- Ford Tourneo Break Benzin Bestraffing netheid 749 Connect e 1-THC- Peugeot 3008 Berline Benzin OCMW 666 e 1-TFZ- 288 Ford Transit Bestelwagen Diesel Parken en aanplantingen 1-TJG- Iveco Daily Vrachtwagen Diesel Festiviteiten 801 50C15D 1-TFZ- Ford Transit Bestelwagen Diesel Wegenis Bestrating 288 3KS 40 R V I Containerwagen Diesel Openbare schoonmaak 801 ARZ Man Fast Bus Diesel Schoolvervoer b) Voertuigen in leasing: 39 voertuigen c) Verbruik en gebruik van de voertuigen (in liter) Verbruik benzine 25.316,65 diesel 101.266,62 d) Interventies en transporten 105

De monteurs en carrosseriebouwers hebben 275 interventies gedaan en onze chauffeurs hebben 1702 transporten gedaan. Energiebeheer 1. Jaarlijkse gemiddelde kostprijs van de energiefacturen voor het gemeentebestuur (btw en lasten inbegrepen) 2012 2016 2017 Gas: 770.026,00 457.177,61 409.677,58-46.8 % Elektriciteit: 843.381,00 490.628,91 480.606,41-43 % 2013 Water: 129.652,8 105.824,88 106.226,56-18% 2. Weersomstandigheden 2330 daggraden op basis 16.5/16.5 2017 voor een jaarlijks normaal gemiddelde van 2155 DG 3. Verbruik 2012 2016 2017 Gas: kwh kwh kwh Werkelijk 13.860.107 10.201.723,43 9.861.396,69-28,8% Genormalise erd 13.847.801 10.125.007,46 10.527.571,61 Elektriciteit: 4.763.848 3.768.503,4 3.794.277-20 % 2013 m³ 2016 m³ 2017 m³ Water: 32.029,42 24.987,73 25.169,71-21.4% 106

Verschillende beschikbare distributievoorzieningen Distributie van elektriciteit en gas De gemeente maakt deel uit van de intercommunale SIBELGA. De jaarverslagen van de intercommunale zijn beschikbaar via de volgende links: https://www.sibelga.be/uploads/assets/988/fr/20170621144019000000-2016-ra-sibelgastatistiques-fr.pdf, https://www.sibelga.be/uploads/assets/987/fr/20170621142450000000-2016-ra-sibelga-plaquette-fr.pdf et https://www.sibelga.be/uploads/assets/989/fr/20171005100008000000-2016-ra-sibelgacomptes-fr.pdf. Distributie van water De gemeente maakt deel uit van de Brusselse Intercommunale voor Waterdistributie (HYDROBRU). De jaarverslagen van de intercommunale zijn beschikbaar via de volgende links: http://www.hydrobru.be/wp-content/uploads/2017/06/rapport-dactivite--s-2016- HYDROBRU.pdf et http://www.hydrobru.be/wp-content/uploads/2017/06/rapportfinancier-2016-hydrobru.pdf. E C O N O M A A T Opdrachten Doelstellingen Terugkerende activiteiten Het economaat beheert de stock die nodig is om de voorraad consumptiegoederen voor de interne diensten en voor de gedecentraliseerde diensten en de scholen te garanderen. Het gaat voornamelijk om kantoorbenodigdheden. De dienst voorziet ook een voorraad werkkledij voor de gemeentearbeiders en een gamma van onderhoudsproducten voor de werkvrouwen van het gemeentehuis, de scholen en de externe gemeentediensten. Die artikelen van de buitengewone begroting zijn opgenomen in de bestekken van de openbare aanbestedingen. De bestelde artikelen liggen zoveel mogelijk in de lijn van de duurzame aanbestedingen uit respect voor het milieu. Het economaat kan helpen bij het plaatsen van een bestelling door informatie te geven over de beschikbare leveranciers, catalogussen of de bestelprocedure voor alle aanvragen voor specifieke benodigdheden buiten de bestekken en/of die niet inbegrepen zijn in de gewone begroting. Elke aanvraag die goedgekeurd wordt door de dienst Animatie wordt opgevolgd en beheerd door het economaat voor wat betreft de drank, de snacks en het vaatwerk dat geleverd moet worden voor het betrokken evenement, vergadering of feest. De dienst zorgt voor het goede verloop en voorziet de nodige personen. Het economaat beheert ook de dagelijkse schoonmaak van het gemeentehuis en de andere gemeentediensten. Het economaat ontvangt alle leveringen met het geschikte materiaal dat het ter beschikking 107

heeft. Een belangrijke dienstverlening van het economaat is het maken van alle kopieën, printopdrachten, de vormgeving en het in enveloppen steken en inbinden, zowel intern als voor de scholen en externe diensten. Het economaat houdt zich ook bezig met de verdeling van tijdschriften en publicaties voor de interne diensten en doet het nodige voor de betaling van de facturen. Alle gemeentelijke aanplakking wordt verzorgd door het economaat op de daartoe voorziene plaatsen. 108

I N F O R M A T I C A In 2017 heeft de dienst de volgende acties ondernomen: Installatie van een brandwerende server om de inkomende en uitgaande verbindingen zo goed mogelijk te beveiligen Verschillende tussenkomsten in de gedecentraliseerde diensten: o vervanging van de telefooncentrales o hervatting van de onderhandelingen over de contracten voor de bandbreedte o kabels van het interne netwerk in overeenstemming brengen met de normen in samenwerking met de dienst Openbare Werkeen o harmonisering van het informaticamateriaal en het beheer ervan Installatie van het programma E-courrier bij de werknemers voor het beheer van de inkomende post en een validatiestroom voor de facturatie Ontwerp en organisatie van informaticatesten bij aanwervingen Ontwerp van opleidingen die afgestemd zijn op de behoeften van de diensten. Die zullen uitgewerkt worden door de dienst Informatica. Vernieuwing van de virtuele servers (gemeente + OCMW) 109

R U I M T E L I J K E O R D E N I N G, S T E D E N B O U W E N L E E F M I L I E U Ruimtelijke ordening en stedenbouw Gemeentelijk Ontwikkelingsplan (GemOP) De gemeenteraad heeft het studiebureau AGORA, samen met het studiebureau BRAT als verplichte partner, aangeduid voor de uitwerking van het Gemeentelijk Ontwikkelingsplan. Het basisdossier werd goedgekeurd bij besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 12 november 1998. Het ontwerp van het GemOP werd aangenomen door de gemeenteraad op 29 maart 2004, onderworpen aan een openbaar onderzoek en aan het advies van de Gewestelijke Ontwikkelingscommissie. De gemeenteraad heeft het ontwerp van het GemOP tijdens zijn zitting van 28 november 2005 definitief goedgekeurd. Het definitieve GemOP werd op 1 juni 2006 bij besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering goedgekeurd (bekendgemaakt via vermelding in het Belgisch Staatblad van 18 juli 2006). Gemeentereglement betreffende de toekenning van premies voor de verfraaiing van de gevels In zijn zitting van 18 januari 1999 heeft de gemeenteraad het gemeentelijk reglement betreffende de toekenning van een premie voor de verfraaiing van de straatgevels goedgekeurd. Die premie wordt toegekend na het verkrijgen van de gewestelijke premie voor de verfraaiing van gevels en bedraagt 50% van het bedrag van die premie. Het reglement is geldig sinds 1 januari 1999 en dat voor een periode van drie jaar. In zijn zitting van 6 november 2000 heeft de gemeenteraad beslist om het bestaan van de gemeentelijke premie voor de verfraaiing van de gevels onderschikt te maken aan het bestaan van de gewestelijke premie voor de verfraaiing van de gevels en het gecumuleerd bedrag van de gewestelijke en de gemeentelijke premie te beperken tot 90% van de kostprijs van de renovatiewerken. 2015 2016 2017 Aantal toegekende premies: 14 18 12 Totaal bedrag van de premies: 11.576,03 26.979,39 7.000,86 Gemeentelijke verordening betreffende het openen en het uitbreiden van sommige handelsactiviteiten De gemeentelijke verordening betreffende het openen en het uitbreiden van sommige handelsactiviteiten, goedgekeurd door de gemeenteraad van 29 maart 1999, werd goedgekeurd bij beslissing van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 6 mei 1999. Deze beslissing werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 23 oktober 1999. Het reglement werd eveneens aangeplakt op de gemeentelijke aanplakpanelen vanaf 2/11/1999. Het werd van kracht vijf dagen erna op 7 november 1999. 110

- Overlegcommissie: 2015 2016 2017 Aantal vergaderingen: 21 20 20 Aantal punten op de agenda: 167 198 218 Aantal uitgebrachte adviezen: 147 181 188 Stedenbouwkundige vergunningen : Woning en constructie 2014 2015 2016 Aantal aanvragen ingediend : 277 283 300 Aantal aanvragen afgeleverd 180 219 254 Afgeleverde vergunningen betreffende : 2014 2015 2016 Woongebouwen 129 164 186 Commerciële oppervlakten : 9 10 18 Industriële gebouwen en K.M.O. : - - - School-, culturele-, sport- en sociale voorzieningen : 1 4 7 Kantoren : - - 5 Bestemmingswijzigingen : 18 10 12 Afbraakvergunningen : - - - Uithangborden, luifels, zonnetenten : - - 2 Reklamepanelen : 1 1 1 Schotelantennes : - - 1 Gsm antennes - - - Zonnepanelen - 1 1 Omhakken van bomen : Afgeleverde vergunningen : 6 21 12 Aantal bomen : 9 39 27 Besluiten tot afbraak - - - Geweigerde vergunningen : 16 7 10 Constructies : 1-1 Verbouwingen : 11 6 6 Bestemmingswijzigingen : 2 1 3 Uithangborden : 1 - - Reklamepanelen : 1 - - Schotelantennes : - - - Bomen - - - Processen-verbaal ten gevolge van inbreuken : 21 11 10 Beroepen bij De Regering - 2 2 De Raad van State: 5 1 1 Schorsingen, annulatie van vergunningen : - - - Stedenbouwkundige attesten : - - 1 111

Milieuvergunningen & milieuhinder Het hoofddoel van de dienst leefmilieu is om een kwaliteitsvolle omgeving te waarborgen voor alle inwoners van Etterbeek en om een preventieve en curatieve milieuopvolging te bieden. Enerzijds wordt dit bereikt door het beheer van milieuvergunningen die gericht zijn op het voldoen aan de milieu- en veiligheidsnormen en zorgen voor een stroomopwaartse toepassing van bedrijfsactiviteiten in bedrijven en beperking van mogelijke overlast (geluid, veiligheid, vervuiling...) in samenwerking met de andere gemeentelijke diensten. Anderzijds kan de informatie en gepersonaliseerde ondersteuning van de bevolking bepaalde milieuschade of hinder (bouwplaatsen, geluidsoverlast, overlast, elektromagnetische golven, enz.) voorkomen of er een einde aan maken. Milieuvergunningen : Deze tabel omvat het aantal behandelde aanvragen van milieuvergunningen (afgeleverde vergunningen of in afwerking voor aflevering). Vergunningen ingediend betreffende: 2016 2017 Klasse 3 Voorafgaande aangifte (gemeente): 25 31 Klasse 2 / T- Milieuvergunning (gemeente): 25 31 Klasse 1C - Voorafgaande aangifte (BIM) 3 1 Klasse 1D Milieuvergunning (BIM) 10 14 Klasse 1B/T - Milieuvergunning (BIM) 23 38 Klasse 1A Milieuvergunning/ Milieuattest (BIM) 3 2 Geweigerde gemeentelijke vergunningen 0 0 Beroep met betrekking tot gemeentelijke vergunningen 0 0 Sluitingsbesluiten 0 0 Milieuhinder: Onderstaande vormen van overlast worden het meest behandeld: - Werven (lawaai, werkuren en trajecten voor zwaar transport die niet gerespecteerd worden, stof- en geurhinder, enz.); - Geluidsoverlast (vooral koelinstallaties, ventilatiesystemen, vliegtuigen ); - Overlast door de fauna en flora (knaagdieren, duiven, insecten, bomen); - Problemen inzake mobiliteit, leveringen en parkeergelegenheid in verband met bepaalde uitbatingen; - Moeilijke doorgang en stank veroorzaakt door afval en vuilnisbakken van bepaalde uitbatingen; - Elektromagnetische straling (aanvragen voor de meting van elektromagnetische velden, klachten over gsm-masten en het gezondheidsrisico). De meeste klachten hebben betrekking op bouwplaatsen, met name van het niet naleven van de werfuren (en dus lawaaioverlast s nachts) en van de vastgelegde trajecten voor zwaar transport. De overige klachten hebben voornamelijk betrekking op geluidsoverlast veroorzaakt door technische exploitaties en installaties, overlast van dieren, geurhinder, asbestgevaar, afval op de openbare weg, enz. Verchillende activiteiten 2015 2016 2017 112

Punten op de agenda van het college (Stedenbouw en 774 845 924 Leefmilieu) (het aantal rubrieken, niet het aantal dossiers): Punten op de agenda van de gemeenteraad (Stedenbouw 2 3 3 en Leefmilieu): Aktes inzake veiligheidsafsluitingen: 16 3 11 Betalende archiefopzoekingen: 256 273 201 Stedenbouwkundige inlichtingen: 1015 908 940 113

Bescherming van het architectureel erfgoed - Beschermde gebouwen en landschappen:. Frankenstraat 5: gevels, daken, binnenschrijnwerk en de volledige benedenverdieping van het gebouw van architect Paul CAUCHIE, geklasseerd als monument bij koninklijk besluit van 26/05/1975.. Jubelpark als landschap bij koninklijk besluit van 18/11/1976.. Sint-Pieterssteenweg 56 (baronie) puntgevel van het gebouw en omlijsting van de ingangsdeur van het gebouw nr. 58 geklasseerd als monument bij koninklijk besluit van 18/11/1976.. IJzerlaan 5 en 6: voorgevels en daken geklasseerd als monument bij besluit van de Executieve van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 30/04/1992.. Peter Benoîtstraat 2/4/Waversesteenweg 519: gevels en daken van het art-nouveaugebouw van architect Gustave STRAUVEN, geklasseerd als monument bij besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 19/01/1995.. Waversesteenweg 508: volledige Hapwoning geklasseerd als monument bij besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 9/03/1995.. Jachtlaan 141: gevels, daken alsook de inkomhal van het geometrische art-nouveaugebouw van architect Paul CAUCHIE, geklasseerd als monument bij besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 16/03/1995.. Tervurenlaan 64: voorgevels en daken alsook bepaalde binnendelen van het herenhuis, geklasseerd als monument bij besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 04/12/1997.. Jean Félix Happark (als landschap) Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 29/06/2000.. Sint-Antonius van Padouakerk (als monument) Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 9/10/1997.. Belliardstraat 161 (als monument) Volledige gebouw (Atelier van Julien Dillens) geklasseerd als monument bij besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 22/12/2005. - Gebouwen in beschermingsprocedure:. Tervurenlaan 28 (als monument): volledige villa Les Iris, met inbegrip van haar hekken aan de straatkant en de blauwe 114

regen geplant tegen de bow-window vooraan wegens haar historische, artistieke en esthetische waarde - Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 26 mei 2016. - Gebouwen ingeschreven op de bewaarlijst:. Oudergemlaan 101/103 (als monument) handelsgevel van het gebouw Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 9/10/1997.. Nerviërslaan 115 en 131/133 (als geheel) bepaalde delen van het Institut Saint-Stanislas Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 15/01/1998.. Edouard de Thibaultlaan 2 (als monument) gevels en daken van de oude Phobeldrukkerij Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 2/07/1998.. Belliardstraat 143 (als monument) de voorgevel en het dak Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 17/01/2008.. Belliardstraat 157 en 159(als ensemble) voorgevels en daken Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 17/01/2008. Dienst huisvestingsobservatorium Bewoonbaarheid In het kader van een dynamisch stedelijk beheer bleek het interessant om een modern en gebruikersvriendelijk instrument te ontwikkelen voor het dagelijks beheer van de gemeente: een Geografisch Informatie Systeem (G.I.S.). Dat systeem steunt op de gegevens van Urbis (grafische gegevens en luchtfoto s) en de SITEX (inventarisering van de algemene stedenbouwkundige gegevens verwezenlijkt door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tijdens de oprichting van het GBP (Gewestelijk Bestemmingsplan). Deze bevat momenteel de gegevens die ingevoerd of verzameld werden door de gemeentelijke diensten van Etterbeek: - Gegevens met betrekking tot de woningen (aantal woningen per gebouw, aantal kamers, oppervlakte, enz.); - Gegevens over de bewoonbaarheid (in overeenstemming met de huisvestingscode en de gemeentelijke administratieve politieverordening betreffende de bewoonbaarheid); - Integratie van de kadastrale gegevens; - Gegevens met betrekking tot de reglementaire bestemming van de percelen in vergelijking met het Gewestelijk Bestemmingsplan; - Gegevens betreffende de stedenbouwkundige vergunningen en hun beheer; - Invoering van de archieven van de bouwvergunningen, de bouwplannen en de stedenbouwkundige vergunningen; - Gegevens met betrekking tot de bescherming van de gebouwen; - Gegevens en beheer betreffende de verschillende handels- en industriële activiteiten; - Integratie van de gegevens met betrekking tot de verlaten, onafgewerkte gebouwen en de braakliggende gronden; 115

- Integratie van de gegevens met betrekking tot de kantoren. Bovendien wordt er overgegaan tot het opslagen van fotobestanden (foto s of plannen) voor elk gebouw of perceel. Een van de doelstellingen van de dienst is de bestrijding van de wanordelijke en illegale verdeling van de woningen in kleine eenheden die verhuurd tegen overdreven prijzen. Dienst Bewoonbaarheid. Op basis van de administratieve politieverordening op het gebied van de hygiëne, de gezondheid en de overbevolking, voorgesteld door de dienst en van kracht sinds 18 januari 1999. De dienst controleert op aanvraag of op basis van klachten, de overeenstemming van de woningen met de administratieve politieverordening en de gewestelijke huisvestingscode (in sommige gevallen vraagt hij de tussenkomst van het Brusselse Gewest). In 2017 werd er 61 keer een beroep gedaan op de dienst Bewoonbaarheid om de hygiëne en de bewoonbaarheid van verschillende woningen te controleren: 6 woningen werden onbewoonbaar verklaard, 33 woningen werden tijdelijk onbewoonbaar maar verbeterbaar verklaard, 9 woningen waren overbevolkt, 4 bezoeken hebben geen aanleiding gegeven tot gevolg en 9 bezoeken hebben aanleiding gegeven tot onderzoekverslagen in verband met de VIBH (Verhuis- en installatietoelage en bijdrage in het huurgeld). W O O N L O K E T Het Woonloket heeft op een jaar tijd een honderdtal dossiers geopend. Dat houdt in dat er systematisch samengewerkt wordt met andere diensten (al dan niet gemeentediensten) voor specifieke begeleiding (bijvoorbeeld maatschappelijke begeleiding voor de premies). De dienst verzekert ook dagelijks een telefonische permanentie (meer dan tien externe oproepen per dag). Maandelijks organiseert de dienst ook bijeenkomsten over huisvesting, waar alle huisvestingsactoren die actief zijn op gemeentelijk niveau samenkomen. In 2017 heeft het Woonloket de premies Bonus boven op de huurprijs gelanceerd om eigenaars aan te moedigen om hun woning(en) toe te vertrouwen aan een sociaal verhuurkantoor (SVK) om het aanbod van openbare woningen in Etterbeek uit te breiden. In samenwerking met de dienst Informatie werd een grote communicatiecampagne gevoerd om de premie te promoten. 18 eigenaars hebben die premie gekregen (+ een tiental dossiers in afwachting van een antwoord). Het Woonloket heeft ook het project Coördinatie Huisvesting begeleidt dat in 2015 gelanceerd werd in het kader van het DWC Jacht-Gray. Dat project bindt de strijd aan met de onbewoonbaarheid van woningen en met leegstand. Er werden gedurende vier jaar communicatiemiddelen ontworpen om de gewestelijke/gemeentelijke premies te promoten. Dat project is afgelopen op 31 december 2018. 116

De dienst heeft ook systematisch deelgenomen aan de feesten van het Duurzaam Wijkcontract. 117

B E V O L K I N G Totale Bevolking Nationaliteit 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Belgen 25.846 25.728 25.658 25.339 25.035 24.968 24.894 Vreemdelingen 19.562 20.337 20.601 21.267 22.124 22.379 22.571 Totaal 45.408 46.065 46.259 46.606 47.159 47.347 47.465 GESLACHT 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Mannen 21.445 21.814 21.917 22.131 22.609 22.837 22.981 Vrouwen 23.963 24.251 24.342 24.475 24.550 24.510 24.484 Total 45.408 46.065 46.259 46.606 47.159 47.347 47.465 Verdeling van de vreemdelingenbevolking per nationaliteit LAND OF ORIGINE (vluchteling) 2014 2015 2016 2017 101 Albanië 68 64 72 65 102 Andorra 0 0 1 1 103 Duitsland (Bondsrep.) 967 984 990 1.000 105 Oostenrijk 191 195 208 211 106 Bulgarije 330 324 331 342 107 Cyprus 43 44 30 31 108 Denemarken 104 103 105 108 109 Spanje 1.485 1.581 1.616 1.674 110 Finland 182 197 190 197 111 Frankrijk 3.578 3.624 3.710 3.706 112 Verenigd Koninkrijk 776 738 719 686 113 Luxemburg (Groothertogdom) 72 69 71 67 114 Griekenland 569 608 609 692 115 Hongarije (Rep.) 310 328 308 313 116 Ierland 234 250 258 244 117 IJsland 11 19 14 19 119 Malta 44 46 39 38 118

121 Noorwegen 31 40 35 32 122 Polen (Rep.) 2.106 2.076 1.981 1.937 123 Portugal 986 937 937 929 124 Roemenië 1.012 1.145 1.217 1.277 126 Zweden 193 203 198 194 127 Zwitserland 42 48 49 50 128 Italië 2.030 2.174 2.268 2.368 129 Nederland 453 467 465 453 130 Tsjechoslowakije 1 1 1 1 132 Servië en Montenegro 10 7 10 8 135 Letland 81 73 76 75 136 Estland 70 61 69 73 137 Litouwen 114 114 118 125 140 Tsjechische Republiek 192 213 205 203 141 Slowakije 137 141 137 142 142 Wit-Rusland 6 6 5 12 143 Oekraïne 64 61 54 41 144 Moldavië (Rep.) 23 28 26 25 145 Russische Federatie 89 104 104 102 146 Kroatië 112 137 131 130 147 Slovenië 120 116 108 124 148 Macedonië (Voorm. Joegoslavische rep.) 81 81 90 78 149 Bosnië-Herzegovina 10 10 7 7 151 Montenegro 2 4 2 0 152 Servië 34 42 47 55 153 Kosovo 7 14 12 11 169 Joegoslavië 9 7 5 5 172 Sovjetunie 1 2 2 2 201 Myanmar (Unie van) 2 2 1 1 203 Sri Lanka 4 4 4 2 204 Taiwan (off. Republiek China) 23 28 27 35 205 Singapore 3 4 3 3 206 Zuid-Korea (Republiek) 17 18 13 21 119

207 India 341 403 477 710 208 Indonesië 24 17 17 15 209 Japan 106 113 118 105 212 Maleisië 5 6 6 6 213 Nepal 1 1 1 2 214 Filipijnen 93 95 92 91 216 Cambodja (Koninkrijk) 0 0 2 0 218 China 157 166 173 172 220 Socialistische Republiek Vietnam 22 27 26 19 221 Mongolië 3 10 5 5 224 Brunéi Darussalam 1 1 2 2 225 Kazachstan 6 5 4 4 226 Kirgizstan 7 9 8 6 227 Oezbekistan 7 8 6 1 228 Tadzjikistan 4 4 3 1 229 Turkmenistan 1 1 1 1 235 Thailand 0 0 0 1 237 Bangladesh 18 17 18 18 249 Armenië 69 66 76 64 250 Azerbeidzjan 172 162 131 110 251 Afghanistan 5 7 6 3 253 Georgië 18 15 16 23 254 Irak 32 30 24 17 255 Iran (Islamitische Republiek) 20 31 23 20 256 Israël 54 52 51 38 257 Jordanië 20 18 15 14 258 Libanon 5 5 5 8 259 Pakistan 35 31 23 18 260 Verenigde Arabische Emiraten 52 46 46 49 261 Syrië (Arabische Republiek) 1 1 1 0 262 Turkije 164 183 233 244 265 Yemen 98 104 97 102 271 Palestina 1 0 1 0 120

301 Lesotho 7 5 9 12 303 Burundi 1 1 1 1 304 Kameroen 19 21 15 12 306 Congo (Democratische Rep.) 109 119 129 144 307 Congo (Volksrep.) 210 190 198 189 308 Burkina Faso 8 7 13 11 309 Ivoorkust 5 6 8 6 310 Benin 13 13 10 14 311 Ethiopië 7 6 5 7 312 Gabon 28 27 23 19 313 Gambia 1 2 1 1 314 Ghana 0 0 1 5 315 Guinee 13 14 12 15 317 Mauritius 31 40 48 39 319 Mali 15 11 9 13 320 Senegal 8 8 5 4 321 Niger 32 32 36 40 322 Nigeria 13 9 12 14 323 Oeganda 17 22 19 21 324 Madagaskar 6 9 4 5 325 Zuid-Afrika 10 11 10 6 327 Rwanda 2 1 6 8 328 Sierra Leone 26 21 20 19 329 Somalië 4 1 1 1 332 Tanzania (Veren. Rep.) 2 2 2 1 333 Tsjaad 8 10 9 8 334 Togo 3 2 1 1 335 Zambia 22 14 19 10 336 Kenia 4 4 4 4 339 Kaapverdische Eilanden 15 17 17 11 341 Angola 0 1 1 1 342 Seychellen (Eilanden) 17 15 19 21 344 Zimbabwe 0 0 4 4 121

345 Republiek Djibouti 1 1 1 2 349 Eritrea 7 7 2 1 351 Algerije 2 1 2 2 352 Egypte 92 100 95 94 354 Marokko 29 29 32 31 355 Mauritanië 0 0 0 1 356 Soedan 518 542 517 488 357 Tunesië 27 20 17 14 362 Kongo (Rep.) 9 7 8 9 381 Angola 128 136 144 138 384 Namibië 1 1 1 0 401 Canada 2 3 3 3 402 Verenigde Staten van Amerika 1 1 1 2 403 Antigua en Barbuda 99 90 81 86 411 Costa Rica 238 255 239 221 412 Cuba 1 1 1 0 413 Guatemala 3 3 4 3 415 Jamaica 8 8 9 12 416 Mexico 13 7 6 6 417 Nicaragua 0 0 0 2 418 Panama 3 2 1 1 419 Haïti 43 36 29 37 420 Dominicaanse Republiek 5 3 8 8 421 El Salvador 4 4 4 3 425 Bahama s 7 8 8 9 511 Argentinië 3 4 4 3 512 Bolivia 14 18 18 25 513 Brazilië 2 2 1 0 514 Chili 9 12 10 8 515 Colombia 20 19 24 15 516 Ecuador 174 174 168 183 517 Paraguay 20 20 20 22 518 Peru 70 76 84 87 122

519 Uruguay 67 66 57 46 520 Venezuela 3 4 4 9 611 Australië 44 42 41 29 613 Nieuw-Zeeland 5 6 4 8 700 Vluchteling 7 9 15 8 711 Onbepaald 0 0 0 1 749 van Chileense herkomst 20 16 16 10 750 van Cambodjaanse herkomst 5 4 5 8 751 van Albanese herkomst 29 29 30 29 760 van Georgische herkomst 4 4 1 4 762 van Hongaarse herkomst 0 0 0 1 765 van Litouwse herkomst 3 3 1 1 766 van Poolse herkomst 1 1 1 1 769 van Russische herkomst 1 1 1 4 774 van Joegoslavische herkomst 1 1 1 1 775 van Rwandese herkomst 2 2 1 1 778 van Vietnamese herkomst 1 1 1 1 779 van Zaïrese herkomst 1 1 1 1 782 van Chinese herkomst 4 4 4 3 785 van Iraakse herkomst 0 0 0 1 787 van Palestijnse herkomst 2 2 1 2 788 van Syrische herkomst 14 14 2 8 789 van Turkse herkomst 2 2 8 2 791 van Burundese herkomst 5 5 2 2 795 van Angolese herkomst 0 0 0 4 796 van Marokkaanse herkomst 14 14 2 19 800 van Ethiopische herkomst 0 0 0 4 802 van Guineese herkomst 7 7 4 15 803 van Laotiaanse herkomst 3 3 19 4 808 van Koreaanse herkomst 25 25 4 107 816 van Colombiaanse herkomst 16 16 17 11 819 van Iraanse herkomst 6 6 4 4 822 van Afghaanse herkomst 0 0 0 4 123

824 van Soedanese herkomst 4 4 100 5 838 van Kameroense herkomst 1 1 14 1 840 van Beninse herkomst 2 2 1 2 847 van Togoleese herkomst 22 22 4 25 848 van Mauritaanse herkomst 1 1 6 0 851 van Ivoriaanse herkomst 1 1 1 1 852 van Nigerese herkomst 1 1 2 1 855 van Azerbeidzjaanse herkomst 0 0 0 1 856 van Senegalese herkomst 15 15 30 16 859 van Congolese herkomst 0 0 0 5 871 van Djiboutiaanse herkomst 0 0 0 2 873 van Eritrese herkomst 5 5 1 15 900 Staatloos 2 2 17 2 901 nog niet definitief bewezen 6 6 9 6 999 Onbepaald 3 3 2 3 21.171 21.794 22.117 22.607 Evolutie van de bevolking Personen afkomstig van een andere Belgische gemeente die hun gewone hoofdverblijfplaats in Etterbeek gevestigd hebben: 2010 201 2012 2013 2014 2015 2016 2017 4.413 4.3 4.391 4.232 4.620 4483 4854 4.716 124

Personen die Etterbeek hebben verlaten om hun gewone hoofdverblijfplaats in een andere Belgische gemeente te vestigen: 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 4.833 4.703 4.633 3.283 5435 5247 5414 5.274 Gedetailleerd overzicht van de internationale migratie Personen afkomstig van het buitenland die hun gewone hoofdverblijfplaats in Etterbeek gevestigd hebben: 2010 201 2012 2013 2014 2015 2016 2017 147 192 1511 1494 1597 1751 1808 2246 Personen die Etterbeek hebben verlaten om hun gewone hoofdverblijfplaats in een ander land te vestigen. 2010 2011 2012 201 2014 2015 2016 2017 1.275 1.30 1.321 1.35 1.416 1583 1654 1630 Kiezerslijst aantal kiezers 2006 2009 2010 2012 2014 2018 22.706 21.978 21.051 22.369 21.567 22.962 Belgen Uitreiking van identiteitskaarten en andere documenten 2010 2011 2012 2013 2014 2016 2017 6.009 6.430 6.207 5.039 3.851 6.329 7.310 Vreemdelingen 5.342 3.999 3.977 3.913 4.126 5.926 5.179 3.601 125

BURGERLIJKE STAND 2012 2013 2014 2016 2017 Geboorten 1378 1467 1367 1439 1294 Erkenningen 137 159 146 147 145 Adopties 5 1 1 1 1 Ontkenningen van vaderschap 1 7 3 2 3 Nationaliteitskeuze 295 228 139 166 281 Huwelijken in de gemeente 2 196 209 175 201 Huwelijksaangiften 220 207 206 192 Scheidingen 8 101 84 81 89 Overlijdens in de gemeente 649 599 590 529 541 1. Overlijdens in Etterbeek van inwoners van de gemeente 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Mannen 101 73 78 79 62 79 Vrouwen 12 120 114 101 82 108 2. Overlijdens in Etterbeek van inwoners van andere gemeenten 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Mannen 205 171 184 186 189 153 Vrouwen 218 235 211 214 189 190 1. Overlijdens volgens leeftijdscategorie 2012 2013 2014 2015 2016 2017-1 jaar Mannen 1 0 0 0 1 1 Vrouwen 0 1 1 2 0 0 1 tot 5 jaar Mannen 3 0 0 0 0 0 Vrouwen 0 0 0 0 0 0 6 tot 10 Mannen 1 0 1 0 0 0 jaar Vrouwen 0 0 0 0 0 0 11 tot 20 Mannen 0 1 0 2 0 0 jaar Vrouwen 2 0 0 0 0 0 21 tot 40 Mannen 26 24 18 5 7 6 jaar Vrouwen 13 15 12 2 3 2 41 tot 60 Mannen 135 144 139 10 25 30 jaar Vrouwen 79 81 80 10 15 15 61 tot 80 Mannen 282 292 237 53 48 69 jaar Vrouwen 158 159 154 36 35 59 + 81 jaar Mannen 193 185 181 75 50 52 Vrouwen 305 308 293 124 97 84 126

Uitgereikte stukken Statistie ken 2013 2014 201 6 - Geboorteakte (kopie of 14.3 12.4 13.2 13.6 - Scheidingsakte 132 148 139 138 - Huwelijksakte (kopie of 390 328 505 705 - Internationaal uittreksel 453 632 700 1007 2017 Begrafenis en begrafenisondernemers 2012 20 2014 2016 2017 - Aantal begrafenisconcessies 38 59 76 80 91 - Begrafenisondernemers: Aantal begrafenissen 149 135 145 135 111 Aantal crematies 344 30 311 287 310 Aantal asuitstrooiingen op de begraafplaats van 36 59 9 20 22 Etterbeek Erkende begrafenisondernemers 5 5 5 5 5 127

O N D E R W I J S Algemene diensten Dienst Onderwijs, gemeentehuis, derde verdieping, telefoon : 02 627 24 30 PMS-centrum, Fétisstraat 37, telefoon : 02 627 08 20 Gezondheidscentrum, Baron de Castrostraat, 61A, telefoon : 02 648 89 94 Peutertuinen Aantalkinderen 2015 2016 2017 Les dauphins Gérardstraat 21/23 99 98 93 Telefoon: 02 732 47 48 Le châlet Generaal 96 96 93 Tombeurstraat 78 Telefoon: 02 734 89 85 L angerie Vrijwilligerslaan 128 Telefoon: 02 733 88 54 89 88 85 Lageronderwijs Kleuter- en lager onderwijs Aantal leerlingen 2015/2016 2016/2017 2017/2018 La Farandole St-Pieterssteenweg 193 Telefoon: 02 734 47 86 Les Marronniers Fétisstraat 29 Telefoon: 02 647 25 58 La Colombe de la paix GeneraalTombeurstraat 78 Telefoon: 02 733 75 99 Bijgebouw: Gerardstraat 21/23 Claire-joie Beckersstraat 129 Telefoon: 02 647 25 81 Paradis des enfants Cdt. Lothairelaan 36 a Telefoon: 02 734 42 06 Kleuter Lager Kleuter Lager Kleuter Lager 132 72 140 70 237 117 49 199 156 80 239 133 50 198 142 77 217 207 227 308 216 303 220 306 293 509 312 510 321 517 128

Bijzonder onderwijs Aantal leerlingen 2015/2016 2016/2017 2017/2018 Kleuter Lager Kleuter Lager Kleuter Lager Gemeentelijk bijzonder onderwijs Fétisstraat 29 (type 8) - 74-72 - 87 Telefoon: 02 647 25 58 Baron Lambertstraat 37 (type 5) Jean Paquotstraat 63 Elsene 8 7 9 8 8 8 De Haernestraat 216 (type 4) 10 25 10 24 12 25 Secundair Onderwijs Aantal leerlingen 2015/2016 2016/2017 2017/2018 C.E.S.E. Ernest Richard Gebouw technische afdeling St-Pietersplein 5 Telefoon: 02 734 28 09 Gebouw II beroeps Joseph Buedtsstraat 14 Telefoon: 02 649 31 74 Kunstonderwijs 302 298 298 151 165 160 Aantal leerlingen 2015/2016 2016/2017 2017/2018 Academie voor Kunsten en Ambachten Constantin Meunier Generaal Tombeurstraat 78 Telefoon: 02 735 37 43 Muziekacademie Jean Absil Fétisstraat 29 Telefoon: 02 647 19 57 701 520 569 988 1.001 991 Onderwijs voor sociale promotie Aantal leerlingen 2015/2016 2016/2017 2017/2018 Institut Supérieur de Formation Continue d Etterbeek Joseph Buedtsstraat 14 Telefoon: 02 647 25 69 2.448 2.208 1.988 129

S O C I A L E H U L P Bejaardentehuis OCMW van Etterbeek: bejaardentehuis Jourdanstichting, Kazernenlaan 29 (Tel.: 02 627 22 37) Home Beauport: Waversesteenweg 541 (Tel.: 02 643 01 00) Site Baron Lambert: Baron Lambertstraat 40 (Tel.: 02 627 21 51) PRIVATE BEJAARDENTEHUIZEN Residentie Le Val de Rapsodie, Oudergemlaan 269/275 (Tel.: 02 649 50 86) ResidentieLes Fleurs, Le Marinellaan 146 (Tel.: 02 734 05 02) Residentie Lothaire, Kommandant Lothairelaan 61/63 (Tel.: 02 736 17 48) Residentie Myosotis, Nestor Plissartstraat 6 (Tel.: 02 735 48 46) Residentie Thibault, Eduard de Thibaultlaan 49 (Tel.: 02 735 65 33) Residentie Les Trois Pommiers, Kazernenlaan 41 (Tel : 02 640 30 54) Residentie Rinsdelle, Rinsdelleplein 1 (Tel.: 02 740 26 10) Residentie Jubel, Stationstraat 32-36 (Tel.: 02 649 50 57) Kind en gezin O.N.E Kinderdagverblijven : Gemeentelijke crèche Aimé Dupont, Baron de Castrostraat 61a (Tel.: 02 648 20 55) Crèche "Sainte-Gertrude", Félix Hapstraat 16 (Tel.: 02 733 18 59) Crèche "Sainte-Geneviève", EudorePirmezlaan 49 (Tel.: 02 647 65 75) Crèche van War Memorial "Nostoutpetits", Antoine Gautierstraat 60 (Tel.: 02 733 38 88) Crèche "Sainte-Anne", Edouard de Thibaultlaan 80 (Tel.: 02 735 52 53) De Kollebloem, Generaal Fivéstraat 84 (Tel.: 02 736 55 91) T Beekje, E. Mesenslaan 2 (Tel.: 02 735 59 67) T Jubeltuintje, Yzerlaan 35 (Tel.: 02 735 56 69) Kindertehuizen en private kinderopvang : La Cigogne, Vlieger Thieffrystraat 82 (Tel. : 02 734 68 65) La Volière, Oudergemlaan 234 (Tel. : 02 649 10 53) Mary Poppins, Sint-Pieterssteenweg 173 (Tel. : 02 733 20 17) Les Canaillous, de Haernestraat 183 (Tel. : 02 646 54 04) Le Petit Bonheur, Le Marinellaan 135 (Tel. : 02 733 49 64) Le Manège enchanté, Olmstraat 13 (Tel. : 02 733 08 37) Winnie et ses Amis St-Antoonplein 32 (Tel. : 02 646 38 06) Les Petits Poussins Sint-Pieterssteenweg 280/282 (Tel. : 0477 51 32 62) Kid Farwest Atrebatenstraat 104 (Tel. : 0495 88 36 30) Les Petits Marins Gl. Fivéstraat 63 (Tel. 02 733 73 03) 130

Baby House, Maaiersstraat, 49 (Tel. : 0479 54 00 25) tût tût, Torenstraat, 15 (Tel. : 0478 98 41 79) La Flûte Enchantée, Oudergemlaan, 230 (Tel. : 0495 70 09 49) L Univers des Enfants, Hansen Soulielaan, 122 (Tel. : 0494 70 39 77) L Ourson et ses Amis, Nieuwelaan, 13 (Tel. : 0478 69 95 62) Pas à Pas, Sint-Pieterssteenweg, 289 (Tel. : 0476 92 95 62) Aux Amis de Nemo, Baron Lambertstraat, 81 (Tel. 0477 29 49 23) Gemeentelijke peutertuinen (vanaf 18 maanden) : L Angerie Vrijwilligerslaan 128 (Tel.: 02 737.97.60 62 63) Le Châlet Generaal Tombeurstraat 78 (Tel.: 02 734 89 85) Les Dauphins Gérardstraat 21-23 (Tel.: 02 732 47 48) Familiehulp: Vzw Aide familiale Brussels Gewest Vzw Centre familial de Bruxelles Solidarité familiale Familiehulp 131

D I E N S T S O C I A L E Z A K E N Contact plus Opening van CONTACT PLUS in 2013, een onthaal- en oriëntatiepunt voor senioren, personen met beperkte mobiliteit en/of personen met specifieke behoeften in de gemeente. Administratieve stappen en ondersteuning Pensioenaanvragen (rustpensioen, overlevingspensioen, IGO) Aanvraag en erkenning van verlies van autonomie (FOD - Personen met een handicap: tegemoetkomingen en specifieke hulp) en parkeerkaarten voor personen met een handicap Psychosociale begeleiding Luisterend oor en persoonlijke begeleiding Ondersteuning van de autonomie en het welzijn thuis Tussenpersoon en coördinatie met diverse instellingen (telefonie, energie, ziekenfonds, pensioen, verzekeringen, enz.) Tussenpersoon voor andere centra voor de coördinatie van hulp en zorg aan huis Samenwerking met verschillende verenigingen Begeleiding bij de verhuizing naar een rusthuis Samenwerking met de Etterbeekse rusthuizen Mobiliteit en transport Aangepast voertuig voor niet-dringend medisch vervoer Aangepast voertuig voor boodschappen (diverse winkels) Aangepast voertuig voor andere occasionele verplaatsingen (in functie van de beschikbaarheden van de dienst) Uitreiking van taxicheques Burgerinspraak Adviesraad voor Ouderen (ARO) Adviesraad voor Personen met een Handicap (ARPH) Uitreiking van premies Premie voor de inrichting van een woning (aanpassingen om een persoon langer thuis te kunnen laten wonen) Vrijwilligerswerk Beheer van het team van vrijwilligers Contact met het netwerk voor wederzijdse burgerhulp Tussenpersoon voor verenigingen die op zoek zijn naar vrijwilligers Interpersoonlijke en intergenerationele relaties leggen Maar ook... Levering van maaltijden aan huis (dienst Thuishulp OCMW van Etterbeek) Thuishulp (dienst Thuishulp OCMW van Etterbeek) Klusdienst (in samenwerking met PROXIBAT en de Mission locale) Organisatie van uitstappen en activiteiten (computerlessen, zachte gymnastiek, enz.) 132

OPENINGSUREN SPREEKUUR ONTHAAL Van maandag tot vrijdag van 8.30 u. tot 12.00 u. TELEFONISCH SPREEKUUR Van maandag tot vrijdag van 8.30 u. tot 12.00 u. van 14.00 u. tot 16.00 u. ONTVANGST OP AFSPRAAK Elke namiddag van 14.00 u. tot 16.00 u. HUISBEZOEKEN Enkel op afspraak Elke dag tussen 9.00 u. en 16.00 u. SOCIALE DIENSTVERLENING Aantal nieuwe begeleidingsdossiers? Aantal huisbezoeken 184 Aantal bezoeken aan het spreekuur? Aantal begeleidingen voor de opname in een rusthuis? Totaalaantal begunstigden? PENSIOENEN Aantal pensioenaanvragen loontrekkenden 17 Aantal pensioenaanvragen zelfstandigen 5 Aantal pensioenaanvragen IGO 43 Aantal pensioenaanvragen in het buitenland 1 Aantal aanvragen overlevingspensioen 6 Aantal pensioenaanvragen van gescheiden partners 1 Totaalaantal pensioendossiers 73 DOSSIERS FOD HANDICAP Aantal dossiers FOD Personen met een handicap 155 TAXICHEQUES Aantal uitgereikte cheques? AANGEPAST VERVOER VOOR PERSONEN MET BEPERKTE MOBILITEIT Aantal ritten heen en terug? Gegevens: Sociale dienst voor de bevolking 02 627 24 38 service.social@etterbeek.be sociale.dienst@etterbeek.be op afspraak -------------------------------------------- Aantal dossiers die geopend werden in 2017: 100 Totaalaantal dossiers: 650 80% heeft betrekking op een probleem in verband met huisvesting. Geboden hulp: 133

Actief luisteren Advies en psychosociale ondersteuning Oriëntatie Administratieve hulp Sociale begeleiding Hulp bij het opstellen van een huisvestingsdossier Huisbezoeken Contact met eigenaars Indienen van het dossier Herhuisvestingstoelage Toekenning van het sociale tarief voor de stages van Action sport Netwerking... 134

C U L T U U R E N V R I J E T I J D Franstalige cultuur Openingsuren van de dienst Cultuur: van 8 u. tot 12 u. en van 13 u. tot 14 u. TENTOONSTELLINGEN IN EXPORUIMTE DE DOORGANG IN DE HAL VAN HET GEMEENTEHUIS Maand Tentoonstelling Organisatie 09 23/01/2017 Ik ben de ander Louis-Paul Boonking 26/01-09/02/2017 Nederlandstalige Aangelegenheden 16/02-03/03/2017 Artwork Serge Prowizur // 09-24/03/2017 IONA expo 2017 muzikale optredens Paulo Silva Ioana Mihai 30/03-21/04/2017 Ombres Surviladze Mezab Wereldvrouwendag Sikiliza mon corps te parle 27/04-06/05/2017 Diversité de l architecture 01 23/06/2017 Maitre mot, histoire zen, Greesnstoone 29/06-25/08/2017 collectieve tentoonstelling Stichting CIVA Geneviève Ghyoot Paul Loroy, Daniel Blum, Trompet Guy 31/08-22/09/2017 EXTENTIA Clélia Boesi 28/09-20/10/2017 Tashka Coolen Claudine 07-26/12/2017 Espoir Jessica Forton 07-08/10/2017 Morceaux d Arménie Vandanyan Arman (Oranjerie) 135

FINANCIËLE STEUN AAN DIVERSE CULTURELE EN ARTISTIEKE VZW'S Atelier 210, MaelstrÖm, Poleac Radu Stefan Poleac, Show me Europe, Le Noyau, 666 La Chasse, Union vzw, Raffia Synergies vzw DEMOCRATISERINGSBELEID VOOR CULTUUR Aankoop van tickets, onder andere voor het OCMW. Gospelconcert in Sint-Michiels. Burgercafé en bijeenkomst van apéros des solidarités. DEELNAME AAN DE RONDE TAFELS VAN HET NETWERK LIKE Wij hebben de kans gekregen om aan te sluiten bij een groot Europees cultureel netwerk met meer dan 150 leden in 27 landen. DUURZAAM WIJKCONTRACT Project Babbeleir, zeven participatieve muurschilderingen om ons literair erfgoed een dynamiek te geven en teksten te delen door ze in de openbare ruimte neer te schrijven. Project Mosaïque, mozaïektegels maken tijdens participatieve workshops. De tegels werden geplaatst tijdens de officiële opening van het nieuwe de Theuxplein tijdens La Ducasse. Project Habille mon rond-point, een standbeeld maken tijdens participatieve workshops. Het standbeeld zal het kruispunt van de Philippe Baucqstraat en de de Haernestraat sieren. Stand: feest DWC IRISFEEST BRUSSELS CREATIVE FORUM Animatie in het park van Brussel met workshops percussie, djembé... (zich laten leiden door het ritme). Informatiestand waar alle culturele activiteiten van de gemeente voorgesteld worden. Stand met informatie over de cultuur in onze gemeente en maken van een videocapsule in BOZAR. SAMENWERKINGEN Samenwerking met cultureel centrum Le Senghor, Atelier 210, Plateau 96, Côté Court, St.-Michel, samenwerking film met de dienst Gelijkheid Vrouwen-Mannen. 136

Nederlandstalige cultuur A. Lokaal Cultuurbeleid Het lokaal cultuurbeleidsplan 2014-2019 gaat uit van cultuur als bruggenbouwer. Sterke, individuele cultuurpartners vormen de pijlers van dit beleid. Bij elke stap naar een gezamenlijke aanpak, hebben we aandacht voor de specifieke behoeften, zwaktes, maar ook sterkten van elke partner. Partners in cultuur vullen elkaar aan en ze delen hun expertise en ervaring. Het cultuurbeleid in Etterbeek gaat daarom niet enkel over het opzetten van (gezamenlijke) acties, maar ook over het bouwen van een lerend, motiverend en ondersteunend netwerk. De nauwe samenwerking tussen de verschillende partners resulteert in een geïntegreerd beleidsplan, een geïntegreerd actieplan en dus ook een geïntegreerd voortgangsrapport. In het voortgangsrapport wordt per doelstelling besproken welke acties werden ondernomen om de doelstelling te bereiken. Dit is een uitgebreid en overzichtelijk document dat elk jaar in het voorjaar wordt geadviseerd door de cultuurraad en voorgelegd aan het college. Het volledige rapport is ter beschikking bij de dienst. In 2017 organiseerde en/of ondersteunde de dienst maar liefst 43 acties en projecten. Er werd samengewerkt met de structurele Nederlandstalige cultuurpartners, met scholen, met gemeentelijke diensten en Franstalige organisaties, met Etterbeekse verenigingen en met burgers. We organiseerden activiteiten voor kinderen en hun ouders, voor scholen en leerkrachten, voor senioren, voor tieners en voor vrijwilligers. Voor Etterbekenaren die van kunst houden, voor fotografen, voor buurtbewoners en voor vrienden van cultuur in het algemeen. Kortom een uitgebreid aanbod waar heel wat inwoners konden van genieten. B. Bibliotheek De bibliotheek blijft inzetten op activiteiten rond leesplezier met een uitgebreid aanbod in het kader van de voorleesweek en jeugdboekenweek en heeft hierin een heel nauwe samenwerking met de scholen. Door de goede samenwerking met de Brede School Domino kan de bibliotheek haar scholenwerking nog versterken. Zo zijn er de ouderintroducties, taalateliers voor de middelbare graad, leesbuddies enz De samenwerking met alle cultuurpartners draagt bij tot een uitbreiding van het netwerk van de bibliotheek en een betere dienstverlening voor het grote publiek. In 2017 telde de bibliotheek 2222 actieve leners, waarvan 761 volwassen (18+) en 1461 kinderen en jongeren. Samen leenden zij 47369 boeken en DVD s uit. De collectie bedroeg 29949 stukken. De bibliotheek organiseerde 55 activiteiten voor het brede publiek, 78 schoolactiviteiten en kreeg maar liefst 302 keer een klas uit een van de 6 scholen op bezoek. In totaal worden zo 63 klassen op regelmatige basis bereikt. De scholen werden verder nog ondersteund door het samenstellen van 147 boekenkoffers die in de klassen gebruikt werden. C. Brede School Domino Het Brede School-netwerk blijft een prachtvoorbeeld van samenwerking tussen partners uit verschillende sectoren. De Brede Schoolcoördinator blijft een belangrijke rol opnemen in het verbreden het netwerk en het verdiepen van de scholen. Er wordt blijvend ingezet in het opzetten van vernieuwende acties en partnerschappen naargelang de noden van de partners. In 2017 zette Brede School Domino haar werking verder zoals in het verleden. Het netwerk werd uitgebreid tijdens een gesmaakte Ontmoeting/rencontre met de Franstalige scholen van de gemeente. Ook nieuw was de ontwikkeling van bewegingsactiviteiten voor kleuters in het naschools aanbod. Onder leiding van 137

de Brussels Brazilian Jiu-Jitsu Academy kunnen de kleuters van de Lutgardisschool en t Regenboogje zich wekelijks uitleven. Daarnaast blijven een aantal vaste waarden zoals de Buitenspeeldag, Zwerfgoed, leesbuddies, vrijetijdskalender voor leerlingen, Pennenvrienden, schoolgrappling en de werking van Circus Zonder Handen ook in 2017 behouden. B I B L I O T H E E K H E R G E Totaal aantal lezers: 8.386 Jongeren (-18 jaar): 6.248 Volwassenen (+18 jaar): 2.138 Totaal aantal uitleningen: 68.835 Uitleningen jeugd: 31.051 Uitleningen volwassenen: 28.881 Uitleningen door collectieven (scholen, verenigingen): 8.903 Collecties: 87.181 Documentaires jeugd: 8.430 Fictie jeugd: 17.045 Strips jeugd: 4.683 Tijdschriften jeugd: 2.820 Multimedia jeugd: 1.010 Documentaires volwassenen: 24.420 Fictie volwassenen: 16.696 Strips volwassenen: 4.055 Tijdschriften volwassenen: 6.925 Multimedia volwassenen: 1.097 Animatie: 548 Bezoeken van klassen aan de bibliotheek: 243 Bezoeken van bibliothecarissen aan crèches: 144 Aantal animatieactiviteiten (behalve voor scholen en crèches) georganiseerd door de bibliotheek: 161 138

G E Z O N D H E I D Gymsana: Dit project heeft betrekking op de psychomotoriek van oudere personen. Het wordt succesvol voortgezet in dagcentrum Atoll. Er is steeds meer vraag en daarom werd een tweede sessie georganiseerd. Gezonde voeding: In verschillende gemeentescholen organiseert de dienst gezonde ontbijten. Onder begeleiding van een diëtiste eten de kinderen en hun ouders een gezonde maaltijd terwijl ze naar de basisregels van een gezonde voeding luisteren. In datzelfde kader worden gezonde vieruurtjes georganiseerd voor kansarme mensen zoals de begunstigden van het OCMW. Welzijnsdag in Le Senghor/centrum Atoll: Er wordt tijd besteed aan gezonde producten en waardevolle informatie in verband met de juiste reflexen op het vlak van voeding. De ronde tafels Gezondheid Sinds 2017 leunen de lezingen eerder aan bij ronde tafels waar verschillende sprekers met elkaar praten over het thema. Het publiek krijgt voldoende tijd om vragen te stellen. De ronde tafels worden om de twee maanden georganiseerd in het gemeentehuis. Ronde tafels 2017: Mei 2017 / Allergie Juni / Travel clinique September / Alzheimer (ligue Alzheimer) November / Schermen (onze ogen) December / seksuele gezondheid (aids) De gezondheidsruimten Met zijn aanwezigheid op wijkfeesten in de gemeente wil de dienst de bevolking tegemoet gaan op informele en feestelijke momenten. De dienst nodigt professionele gezondheidswerkers uit in functie van het thema (cardiovasculaire ziektes, aids en soa's...). De dienst was aanwezig op: La Ducasse pour Tous in mei 2017 Het feest van de Participatieve Tuinen en de Nieuwelaan in september 2017 Die dienst moedigt die ontmoetingsmomenten met de burger aan. In november 2017 werd een infostand georganiseerd op de Baron Lambertsite van de Iris Ziekenhuizen Zuid ter gelegenheid van Werelddiabetesdag. De sociale brillenwinkel: de vzw Cocoricoeur is de uitvoerder van het project. 139

De sociale brillenwinkel is bedoeld voor kansarme mensen die niet de middelen hebben om een bril te kopen. Wij zamelen oude brillen in (bij opticiens, in het gemeentehuis...), herstellen ze en delen ze uit aan behoeftige mensen. We werken samen met de optiekschool IORT in Erasme en met de vzw's Bambou Vert en Animation et Loisir pour Tous. Adviesraad voor Gezondheid In de raad kan nagedacht worden over de thema's die behandeld zullen worden tijdens de ronde tafels. De leden zijn allemaal professionals uit de gezondheidssector. Ze behandelen actuele problemen en kennen verschillende sprekers die ze kunnen uitnodigen om over die problemen te praten. De leden van de raad worden uitgenodigd om advies te geven over kwesties die verband houden met gezondheid. De raad is samengekomen en heeft zich gevormd met XXXX leden voor de lezingen 2017-2018. De raad komst samen om advies te geven. Informatiecampagne: In het kader van de grote informatiecampagne rond aids en soa's die elk jaar in december georganiseerd wordt (sinds 5 jaar) met de hulp van het Plateforme prévention sida vormt de gemeentedienst Gezondheid een schakel tussen de verschillende gezondheids- en sociale structuren op het grondgebied van Etterbeek (ziekenhuizen, OCMW, Etterbeekse Haard, Samarcande, Ernest Richard, Le Seuil...) voor de organisatie van de acties die de verschillende structuren op touw zetten (screenings, infostands, uitdelen van condooms, brochures, rode lintjes...). De gezondheidsbus rijdt voor het derde opeenvolgende jaar uit. Het is een afspraak inde openbare ruimte waarom gezondheidswerkers met verschillende specialisaties de burger ontmoeten. Er wordt naar de burger geluisterd en indien nodig wordt hij doorverwezen. De dienst neemt elk jaar deel aan de Race for the cure in september in de strijd tegen borstkanker. Wij verspreiden informatie over de campagne Télévie en wij verkopen producten in het gemeentehuis om die campagne te steunen. EHBO-initiatie met de vzw Hupraco Samenwerking met en ondersteuning van psychosociale vzw's (PASEREL) 140

S P O R T Subsidies voor de erkende sportclubs Terbeschikkingstelling van de sportzalen van de gemeentescholen aan de sportclubs Opstellen van een gebruikskalender van de sportzalen, contact houden met de clubs, enz. Logistieke en financiële hulp voor verschillende sportevenementen Financiële hulp voor Etterbeekse sporters Organisatie van een scholenveldloop in samenwerking met Adeps Organisatie van sportdagen voor scholen Organisatie van een scholenvoetbaltoernooi Ondersteuning en medewerking aan Brussels Cycling Aankoop van materiaal voor sportclubs Verschillende vormen van steun voor de clubs, voornamelijk door de aankoop van bekers, medailles, trofeeën Organisatie van sportieve en artistieke stages voor kinderen van 2,5 tot 14 jaar Uitwerking van een brochure over de stages tijdens de schoolvakanties en een brochure over de Etterbeekse sportclubs Oprichting van de beweging Je cours pour ma forme Organisatie van de Intergemeentelijke Olympiades Samenstellen van een Etterbeeks team voor de 20 km van Brussel Organisatie van turnlessen voor senioren Gemeentelijke sportinfrastructuur: 1 gemeentelijk voetbalstadion (kunstgras) 4 basketbalterreinen 5 minivoetbalterreinen Gemeentelijk sportcomplex en zwembad Sportzalen in de scholen Aantal erkende Etterbeekse sportclubs: 28 (+/- 2.700 leden) A C T I V I T E I T E N V O O R S E N I O R E N Organisatie van ontspanningsactiviteiten voor Etterbeekse senioren vanaf 60 jaar Rondleidingen/excursies: 635 personen Lezingen: 105 personen Theatervoorstellingen: 200 personen Filharmonisch concert: 155 personen Turnlessen : 50 personen A N I M A T I E - FEE S T E L I J K H E D E N Animatie/feestelijkheden: organisatie van gemeentelijke evenementen 141

Feest van de Tervurenlaan Middeleeuwse Markt Burenfeest Filmvoorstelling in de openlucht Samenwerking met het festival Kermezzo(o) Samenwerking met de organisatie van de Provençaalse Markt Jaarlijks feest van het Duurzaam Wijkcontract Logistieke ondersteuning bij openbare of private feestelijkheden Paaseierenraap Kersnamiddag Kerstconcert Beheer van de aanvragen om gemeentelijk materiaal uit te lenen aan gemeenten, particulieren, wijkcomités en handelaarsverenigingen: +/- 500 Beheer van de verhuur van de gemeentezalen: aantal bezettingen: +/- 310 M I D D E N S T A N D In 2017 heeft het Middenstandsloket ongeveer 350 bezoekers ontvangen om hen te informeren en te adviseren, hetzij in het kader van het opstarten van een onderneming, hetzij in het kader van een bestaande onderneming. Wij hebben regelmatig brieven verstuurd om de handelaars te informeren over nieuwe regelgevingen. Das was bijvoorbeeld het geval voor de regularisatie van terrassen, kramen en schragen op de openbare weg. Wij hebben nauw samengewerkt met de diensten Ruimtelijke Ordening, Mobiliteit en Administratieve Onderzoeken van de politie met betrekking tot de vergunningen voor terrassen, kramen en schragen. Om een databank te hebben van alle Etterbeekse handelaars, hebben wij een telling uitgevoerd. Wij hebben logistieke en administratieve ondersteuning geboden voor de verhuizing van frituur Antoin naar hun foodtruck tijdens de bouw van de nieuwe frituur. Wij hebben ervoor gezorgd dat de grote kerstboom die doorgaans op het Jourdanplein staat kon verhuizen naar het Sint-Antoonplein tijdens de werkzaamheden op het Jourdanplein. Wij hebben ook vergunningen uitgereikt aan ambulante handelaars (verkopers van ijs en wafels en anderen) voor vaste standplaatsen of leurderskaarten voor de gemeente Etterbeek. Wij hebben bemiddelingen georganiseerd tussen handelaars onderling of tussen handelaars en buurtbewoners in verband met de naleving van de openingsuren en de wekelijkse rustdag (voor betwistingen tussen handelaars onderling) en in verband met nachtlawaai en overschrijdende terrassen (voor betwistingen tussen handelaars en buurtbewoners). Om de banden tussen de handelaars te versterken, hebben wij drie bijeenkomsten van de Ondernemersclub van Etterbeek georganiseerd op verschillende plaatsen: Galerie du Cinquantenaire, Gis'elle&lui en Space Laser Game. De dienst had ook regelmatig contact met de voorzitters van handelaarsverenigingen, in het bijzonder voor de voorbereiding van subsidieaanvragen, publicatie van documenten in het Staatsblad en voor de organisatie van braderieën. Wij hebben ook enkele vergaderingen van de verschillende verenigingen bijgewoond: vereniging Brussels Europe Jourdan, in verband met de werkzaamheden op het Jourdanplein; handelaarsvereniging Faubourg cinquantenaire, ter voorbereiding van de Italiaanse Week; vereniging Quartier hôtel communal de la rue Général Leman et alentours in verband met de heraanleg van het Van Meyelplein. Wij hebben ook de rvb en de av van de vzw Ondernemen in Etterbeek bijgewoond en wij zien toe op 142

de goede werking ervan. Wij hebben deelgenomen aan verschillende vergaderingen in het kader van het Duurzaam Wijkcontract en wij hebben een dossier voorgesteld om een subsidie te krijgen. In samenwerking met de dienst Animatie hebben wij de onthulling van het schilderij van Bottazzi om de muur van het Beaugency -gebouw georganiseerd in hotel Sofitel. Op financieel vlak hebben wij een bijdrage van 5000 euro geleverd aan Editions PatH voor de publicatie Quartier Cinquantenaire Jourdan - La Chasse. Zoals elk jaar hebben wij het Weekend van de Klant georganiseerd op 30 september en 1 oktober. Wij hebben spandoeken aangekocht en ook de pakketten om uit te delen aan de handelaarsverenigingen die dat wilden. J E U G D G E S C H I E D E N I S Begin januari heeft in de Franstalige bibliotheek Hergé de vernissage plaatsgevonden van de tekeningen die de leerlingen van de Etterbeekse scholen hadden gemaakt naar aanleiding van de onthulling van de muurschildering van Bottazzi op het Jourdanplein. Elke winnaar kreeg een prijs en elke klas mocht een cadeaubon in ontvangst nemen om schoolmateriaal aan te kopen. Voor de herdenking van de Grote Oorlog (1914-1918) stonden de activiteiten in het teken van vliegenier Edmond Thieffry. Er heeft een plechtigheid plaatsgevonden op 27 januari bij het borstbeeld van vliegenier Thieffry in aanwezigheid van het gemeentebestuur, vertegenwoordigers van de koning en het leger en de Etterbeekse scholen. Vervolgens werd in aanwezigheid van zijn laatst levende dochter een gedenkplaat onthuld aan het geboortehuis van Edmond Thieffry. De plechtigheid werd afgesloten met de overhandiging van de originele vlag aan de familie van Thieffry en een receptie in het gemeentehuis. In de Europazaal werden ook lezingen georganiseerd voor de leerlingen van het 3e, 4e en 5e leerjaar. In april en mei hebben daar verspreid over drie dagen 200 leerlingen aan deelgenomen. In het college St-Michel werd een lezing gegeven over de Grote Oorlog 1914-1918. Die werd bijgewoond door iets meer dan 500 zesdejaars uit de Etterbeekse scholen van alle netten. Voor die gelegenheid hebben wij een beroep gedaan op Laurence van Ypersele, die gespecialiseerd is in de Eerste Wereldoorlog. De kindergemeenteraad werd opgericht op 14 september. Na verschillende infovergaderingen voor de scholen en verenigingen, opleidingen voor onze animatoren en de organisatie van de animatieactiviteit Je connais ma commune voor de deelnemende partners, hebben de verkiezingen plaatsgevonden en werden de kinderen verkozen. Ze hebben officieel de eed afgelegd op 18 september bij de leden van college van burgemeester en schepenen en de gemeenteraadsleden. Zij beschikken nu over een eigen budget om projecten te realiseren. De animatieactiviteiten Je connais ma commune gaan in mei opnieuw van start aangezien de helft van de raad elk jaar vernieuwd wordt. In samenwerking met de Mission locale hebben wij het Taalplan. Minder deelnemers dan vorig jaar slaagden. De formule werd aangepast naar aanleiding van de antwoorden van de deelnemers op de tevredenheidsvragenlijst. Er werd een diploma-uitreiking georganiseerd voor de leerlingen die slaagden voor het eindexamen. 143

We hebben ook De juiste look voor de job. Die workshop wordt twee keer per jaar georganiseerd gedurende drie halve dagen. De jongeren krijgen er zelfvertrouwen dankzij tips over hun kleding om op die manier een goede eerste indruk te geven. Het aantal deelnemers blijft stabiel in vergelijking met vorig jaar. Met betrekking tot de jeugdbewegingen hebben wij subsidies voor de jeugdbewegingen die erkend zijn. Wij hebben ook Alpinotenten geschonken aan elke scoutsgroep van Etterbeek (8) tijdens een receptie in de raadzaal in mei. Wij hebben de scouts voor het eerst betrokken bij de Kid's Day. Zij hadden daar een stand om leden te werven en om hun groepen voor te stellen. Daarnaast was er een ook houten constructie en waren er tal van activiteiten en spelletjes die georganiseerd werden door scouts van verschillende groepen. De popcornmachine was een groot succes! In november werd een grote bijeenkomst van verschillende scoutsgroepen georganiseerd in het Jubelpark. De bedoeling was dat de groepen elkaar leerden kennen en ervaringen zouden uitwisselen aan de hand van diverse activiteiten. Vijf van de acht groepen hebben deelgenomen, goed voor 260 deelnemers. In juni werd een opleiding over jonge mantelzorgers georganiseerd voor de verenigingen en de afdeling 18-25 van het OCMW. De opleiding werd gewaardeerd, met name omdat er een jonge mantelzorger aanwezig was die nu volwassen is. Kid's Day is een activiteit van de dienst Jeugd, maar wordt georganiseerd door de dienst Animatie. Wij hebben diverse en gevarieerde activiteiten voorzien voor kinderen van 2,5 tot 12 jaar: springkastelen, spektakel, houten spelen, dansinitiatie, schminkstand, dorp voor de allerkleinsten...en we hebben een scoutsdorp nagebouwd waar kinderen kennis konden maken met scoutstechnieken en sporttechnieken, kampactiviteiten, houten constructies... Dit jaar hebben 10.000 mensen deelgenomen. Ter gelegenheid van Autoloze Zondag hebben wij een wandelzoektocht georganiseerd om de deelnemers het erfgoed van de gemeente te laten ontdekken. Na een korte proef (cultuur, sport, burgerschap, kunst) kregen zij een raadsel voorgeschoteld. Als ze dat oplosten, konden ze naar de volgende plaats gaan. Op elke plek was een historische uitleg beschikbaar in de twee talen om de monumenten, standbeelden... in de kijker te zetten. Het evenement Place aux Enfants, dat georganiseerd wordt in het kader van de Europese Week van de Lokale Democratie, was dit jaar een groot succes. Al onze activiteiten waren volzet. 80 kinderen hebben deelgenomen aan activiteiten in Brussel en 25 kinderen zijn naar Houffalize gegaan om er onze zustergemeente te ontdekken. Er werd een project op touw gezet voor de huiswerkscholen. In oktober is het project van start gegaan. In het kader van dat project worden pedagogische dozen of koffers geleverd met een dertigtal boeken en vier gezelschapsspelen. Onze partners voor dit project zijn de Franstalige bibliotheek Hergé, de Gemeentelijke Openbare Bibliotheek en de spelotheek. Zij zorgen elke maand voor een nieuw aanbod. De bioscoopuitstap die georganiseerd wordt door de dienst Animatie is bedoeld voor Etterbeekse 144

gezinnen. Eind november hebben niet minder dan 250 mensen daaraan deelgenomen. Zij hebben in avant-première de allernieuwste animatiefilm van Disney/Pixar kunnen ontdekken: Coco. K E R M I S S E N, M A R K T E N, R O M M E L M A R K T E N - Zondagsmarkt op het Jourdanplein: de dienst heeft nauw samengewerkt met Etablissements Charve voor de opvolging van de zondagsmarkt. Met uitzondering van drie zondagen waarop de markt moest verhuizen naar het onderste deel van de Generaal Lemanstraat wegens de jaarlijkse kermis en de Kriek Frites Party op het Jourdanplein eind april en begin mei, heeft de markt zoals gewoonlijk plaatsgevonden op het Jourdanplein en een stuk van de Waversesteenweg. De start van de werkzaamheden voor de heraanleg van het Jourdanplein, die werd aangekondigd voor november en zelfs december 2017, werd uiteindelijk uitgesteld tot 8 januari 2018. Voor de bouw van de nieuwe frituur Antoine waren er enkele aanpassingen nodig die niet altijd gemakkelijk waren voor de marktkramers en de klanten (bouwmateriaal enzovoort in de marktzone). - Aantal marktkramers voor het jaar: ongeveer 36 tot 38 geabonneerden/maand en 45 occasionele marktkramers/maand. - Totaal van de maandelijkse retributies van de onderneming Charve voor de gemeente: 34.588,44 euro - Totaal rechten elektronische inning die jaarlijks aan de gemeente worden gestort: 2.957,2 euro (behalve in mei). Totaal retributies en rechten elektronische inning: 37.545,64 euro. Naar aanleiding van een vraag van de concessiehouder heeft het college van 12 januari 2017 beslist om voor 2017 de tarieven voor de markt en de gemeentelijke retributie op hetzelfde niveau te houden als in 2016. De beslissing had te maken met de negatieve indexatie van de tarieven van 2015, de geringe waardestijging van de index voor 2017, de economische conjunctuur en de werkzaamheden op het plein (frituur...). - De zaterdagmarkt op het Jourdanplein: beslissing om de markt af te schaffen vanaf november 2018 De gemeenteraad van 17 oktober 2017 heeft de afschaffing van de zaterdagmarkt vanaf 1 november 2018 goedgekeurd. Er nam slechts een marktkramer aan deel op het Jourdanplein. De redenen van die beslissing: de heraanleg van het plein die midden november had moeten beginnen (en die in januari 2018 gestart is) en het project om de terrassen uit te breiden op het plein na de werkzaamheden. Er werd akte genomen van de afschaffing in het gemeentelijke reglement van 2007 betreffende de ambulante activiteiten op markten en op het openbaar domein. - Woensdagmarkt in de Generaal Lemanstraat Met de bedoeling om de handel in de wijk rond het Van Meyelplein nieuw leven in te blazen, de daling van het cliënteel in het vooruitzicht van de naderende sluiting van het gemeentehuis op te vangen en een wekelijkse markt te creëren waar sociale en commerciële relaties kunnen ontstaan, werd een algemene voedingsmarkt in het leven geroepen in het deel van de Generaal Lemanstraat tussen de Oudergemlaan en het Van Meyelplein. Die markt werd officieel geopend op 19 april 2017. De markt werd opgericht met de hulp van de onderneming Charve. Die heeft een beroep gedaan op marktkramers van de zondagsmarkt (geabonneerden) en op occasionele marktkramers om de markt te kunnen organiseren. De markt werd op 24 augustus 2017 afgeschaft door het college wegens de 145

moeilijkheden waarmee de markt geconfronteerd werd: steeds minder marktkramers, weinig klanten... ondanks een grote communicatiecampagne die vooraf gevoerd werd door de diensten Kermissen, Markten en Rommelmarkten en Informatie. Er werd beslist om met de hulp van de onderneming Charve op een later moment een andere wekelijkse markt op touw te zetten op een andere plaats in de gemeente. - De jaarlijkse kermis Ondanks de nabijheid bij de bouwplaats van de nieuwe frituur heeft de kermis in 2017 zonder problemen plaatsgevonden op het Jourdanplein van 28 april tot 10 mei 2017 (installatie vanaf 26 april). Het totaalbedrag van de standrechten voor de kermis bedroeg 6.626,80 euro. - Nieuw reglement voor de organisatie van braderieën en rommelmarkten Op 20 februari 2017 werd een nieuw reglement goedgekeurd door de gemeenteraad voor de organisatie van braderieën en rommelmarkten in Etterbeek. De belangrijkste doelstelling van het reglement is om de organisatoren meer verantwoordelijkheidsbesef bij te brengen met betrekking tot de organisatie en het verloop van de activiteit en het weer in orde brengen van de site na afloop van het evenement. De belangrijkste elementen die toegevoegd werden in vergelijking met de voorgaande reglementen: de organisator moet voordat de rommelmarkt plaatsvindt een waarborg storten aan de gemeente. Die waarborg garandeert dat het reglement wordt nageleefd, in het bijzonder op het vlak van netheid. Een gemeenteambtenaar, die niet speciaal een vaststellende ambtenaar moet zijn, is gemachtigd om na afloop van elke rommelmarkt een verslag te maken. Op basis van dat verslag stort de dienst Rommelmarkten de waarborg al dan niet terug aan de organisator. de verplichting voor de organisator om een fotoreportage te maken om aan te tonen hoe de site er bij ligt na afloop van de rommelmarkt. Die fotoreportage wordt gemaakt in samenwerking met een gemeenteambtenaar. - Rommelmarkten in 2017 Er werden 11 rommelmarkten georganiseerd. Die verliepen zonder grote problemen en de bepalingen uit het reglement werden nageleefd. Drie rommelmarkten waren nieuw: 1 de rommelmarkt van de vzw Le Pivot begin september in de Philippe Baucqstraat en de Nieuwelaan op dezelfde dag als de rommelmarkt van de vzw Ettercité in de buurt; 2 de rommelmarkt die eind september georganiseerd werd door de dienst Duurzaam Wijkcontract in de Fétisstraat in het kader van zijn jaarlijkse feest, 3 de rommelmarkt van de vereniging Shopping Chasse Animation in delen van de Generaal Fivéstraat en Generaal Henrystraat, begin oktober. Opmerking: de rommelmarkt van de vzw Shopping Club Thieffry werd georganiseerd in het kader van een weekend vol activiteiten eind juni (braderie, kermis, concerten...). Alle organisatoren hebben hun waarborg teruggekregen. 146

D I E R E N W E L Z I J N De bevoegdheid Dierenwelzijn werd voor het eerst uitgeoefend in 2017. Midden oktober 2017 werd daarom de kleinschalige gelijknamige dienst opgericht. Die dienst is zijn werk gestart met de uitvoering van een eerste project (zie hoger) in antwoord op een gesubsidieerde projectoproep van de staatssecretaris voor Dierenwelzijn: organisatie van een technische conferentie met een vijftiental lokale en gewestelijke experts uit de sector (Brussel Leefmilieu, dierenartsen...). Die conferentie heeft plaatsgevonden op 11 december 2017 in het gemeentehuis. De actoren die actief zijn op het terrein konden er van gedachten wisselen en er kwamen ideeën naar boven voor projecten in verband met dierenwelzijn in de gemeente: toekenning van premies voor de sterilisatie van katten, ideeën voor lezingen, ontmoetingen tussen vzw's en scholen, enzovoort. Naar aanleiding van de conferentie werd een werkgroep opgericht die bestaat uit Etterbeekse dierenartsen en vertegenwoordigers van de gemeente, de politie en verenigingen zoals Chats Libres. Die werkgroep moet verder nadenken over projecten die op lange termijn uitgevoerd kunnen worden in de gemeente en moet het dierenwelzijnsbeleid in de gemeente ondersteunen. V E R Z U S T E R I N G Verzustering, dat is de ontmoeting van twee gemeenten die verklaren dat ze zich verenigen om samen actie te ondernemen in een internationaal perspectief om samen een nauwere vriendschapsband op te bouwen. Door de burgers rechtstreeks te laten meewerken aan de acties biedt dit samenwerkingskader unieke gelegenheden om dingen te leren over het dagelijkse leven van burgers uit andere landen, om met hen in dialoog te gaan en heel vaak om een vriendschapsband met hen op te bouwen. De individuele en collectieven banden die opgebouwd worden tijdens die ontmoetingen zijn katalysatoren voor nieuwe handelswijzen. Door een open klimaat en solidariteit te bevorderen, zetten ze de inwoners van de betrokken steden ertoe aan om elkaar te respecteren en elkaar te verrijken als individuen, als vertegenwoordigers van een andere cultuur en als leden van eenzelfde gemeenschap, met name die van de wereldburgers. Om die doelstellingen zo goed mogelijk te verwezenlijken, werden in 2017 verschillende acties en projecten op touw gezet. - In maart: Ondersteuning van de uitwisseling tussen twee lagere scholen uit Fontenay en Etterbeek (Colombe de la Paix) tijdens hun sneeuwklassen. - In april: Italiaanse week - viering van de veertigste verjaardag van onze verzustering met Forte dei Marmi. - In juni 2017: export van de kunstwerken van de Louis Schmidtprijs naar Fontenay en tentoonstelling gedurende 30 dagen. - In september 2017: verwelkoming in Etterbeek van een seniorenclub uit Fontenay-sous-Bois en partnerschap met een Etterbeekse seniorenclub - In oktober: Een nieuwe verzustering en ondertekening van het vriendschapsprotocol met de Poolse stad Siemiatycze. - In november: bezoek van een delegatie van het college van Etterbeek aan Siemiatycze. 147

- In november: Deelname aan de ontvangst van de Marokkaanse delegatie uit Ait Baha en organisatie van protocolactiviteiten voor de ondertekening van de partnerschapsovereenkomst tussen Etterbeek (dienst Internationale Solidariteit) en Ait Baha. E U R O P E S E A A N G E L E G E N H E D E N De dienst Europese Aangelegenheden heeft de volgende doelstellingen: een nabijheidsbeleid voeren ten aanzien van de meer dan 17.000 Etterbeekse Europese burgers die afkomstig zijn uit de 28 lidstaten van de Europese Unie, banden opbouwen met de Etterbekenaren en de Europeanen die er wonen en/of werken, een zo breed mogelijk publiek informeren over en bewustmaken van wat de instellingen van de Europese Unie zijn en doen door lezingen, debatten en openbare vergaderingen te organiseren en de nadruk vooral te leggen op burgerkwesties, maar ook administratieve vragen van Europeanen bezorgen aan de betrokken gemeentelijke of gewestelijke diensten en de banden tussen de gemeente, de burgers en de verschillende regionale, gemeentelijke en Europese instellingen versterken aan de hand van ontmoetingen, vergaderingen, stands en inspraak bevorderende activiteiten. De dienst ziet erop toe dat de Europeanen de diensten van de gemeente ten behoeve van de burger en de activiteiten van de dienst Europese Aangelegenheden beter leren kennen, maar ook dat zij kennismaken met de socioculturele en sportieve activiteiten die in de gemeente georganiseerd worden voor een breed publiek. Hij informeert de Europeanen ook over het stemrecht. De dienst Europese Aangelegenheden en de Adviesraad voor Europese Aangelegenheden van Etterbeek (AREA: adviesraad met tot december 2018 meer dan tachtig leden uit verschillende landen van de Europese Unie die aangesteld werden door de gemeenteraad) hebben samengewerkt met verschillende gemeentediensten om de voorgaande doelstellingen te behalen, met name: - Het nabijheidsbeleid ten aanzien van de meer dan 17.000 Europeanen in Etterbeek (meer dan 1/3 van de totale bevolking): (nieuwe) Europeanen helpen, als spreekbuis fungeren voor hun vragen en hen doorverwijzen naar andere diensten; - De banden met diverse regionale en Europese instellingen aanhalen zodat de lokale besturen en de andere niveaus elkaar beter leren kennen; - Samenwerkingsverbanden creëren met andere activiteiten en evenementen van de gemeente bijvoorbeeld de activiteiten in het kader van de Seniorenweek, het Duurzaam Wijkcontract, de Europese projecten CRISCO en APProach en de verzustering van Etterbeek met Frankrijk (Fontenaysous-Bois), Italië (Forte-dei-Marmi) en meer recent Polen. De Europese landen die het sterkst vertegenwoordigd waren in Etterbeek waren overigens Frankrijk, Polen en Italië. - Europa meer bekendheid geven aan de hand van thema's die de burger aanbelangen: door de organisatie van vergaderingen van de AREA, waarvan vier lezingen-debatten in openbare zitting, die gemiddeld tweehonderd aanwezigen of meer lokken. De thema's en sprekers werden voorgesteld in samenwerking met de dienst Participatie. - De Europeanen in Etterbeek uit landen van de Europese Unie vieren; - In samenwerking met andere gemeentediensten en Etterbeekse verenigingen heeft de dienst het programma van de EWLD (Europese Week van de Lokale Democratie) gecoördineerd, die voor de gemeenten uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gestimuleerd wordt door Brulocalis. - De dienst heeft deelgenomen aan diverse activiteiten en op uitnodigin van de Europese Commissie (infodag bij de EC, Berlaymont) een infostand opgesteld tijdens het feest Schuman Day /Feest van Europa op 9 mei, rondleidingen georganiseerd in het Huis van de Europese Geschiedenis en het 148

Parlamentarium voor jongeren en senioren en deelgenomen aan de activiteiten van de Seniorenweek en aan het Feest van het Duurzaam Wijkcontract. - In het kader van de bijeenkomsten van de AREA (Adviesraad voor Europese Aangelegenheden), die aan de dienst verbonden is, heeft de dienst 4 openbare infovergaderingen gecoördineerd in samenwerking met het verzusteringscomité en de dienst Participatie: 1 ledenbijeenkomst en 3 bureaubijeenkomsten. Overzicht van de bijeenkomsten en activiteiten van de AREA in 2017 A) 4 openbare zittingen van de AREA met lezing: * 21 februari 2017: openbare zitting AREA: Le lobbying européen: une nuisance, un pouvoir ou un contre- pouvoir door 2 sprekers: Daniel Guéguen & Lora Verbeecke van CEO, Corporate European Observatory * 25 april 2017 (in het kader van de week Etterbeek viert Italië ), in aanwezigheid van de ambassadeur van Italië: Le rôle de l Italie dans la construction européenne», hier et aujourd hui door Mercedes Bresso, Europarlementariër, Groupe de l'alliance des Socialistes et Démocrates in het Europees parlement, Andrea Bonanni, Italiaanse journalist bij de krant La Repubblica (voordien correspondent in Brussel voor II Corriere della sera) en Enrico Brivio, lid van de woordvoerdersdienst van de Europese Commissie, voormalig correspondent in Brussel voor Il Sole 24 Ore. * 27 april: Cultuuravond in Press Club Brussel Europe (in het kader van de week Etterbeek viert Italië ) Presentatie door Maria Laura Franciosi, medevoorzitster van de AREA Vertoning van de film van Bruno Mariani Du charbon dans les veines Koor Les Esturdions (Académie Jean Absil) * 7 december: Le rôle des petits pays dans la construction européenne door Thomas Antoine B) 3 bijeenkomsten van het bureau van de AREA * 30 januari 2017 * 30 maart 2017 * 28 juni 2017 C) 1 bijeenkomsten van de leden van de AREA * 23 november 2017 Andere deelnames van de dienst Europese Aangelegenheden en de leden van de AREA - Co-animatie van de stand van de dienst Europese Aangelegenheden en de AREA op 15 maart 2017 op de infodag in het Berlaymontgebouw (Europese Commissie) - Plechtigheid op 9 mei (Schuman Day/Feest van Europa) met de vzw L'Avenir de l'europe en kinderen uit de scholen - Deelname aan de stand van de dienst Europese Aangelegenheden en de AREA tijdens het feest van het Duurzaam Wijkcontract op zaterdag 23 september 2017 - Deelname van de leden van de AREA aan twee intergenerationele activiteiten in het kader van de EWLD (Europese Week van de Lokale Democratie) en de Seniorenweek: - Bezoek aan het Parlamentarium op 27 september en 149

- bezoek aan het Huis van de Europese Geschiedenis op 3 oktober met leden van de AREA, senioren en leerlingen uit de lagere en secundaire scholen 150

P R E V E N T I E D I E N S T Administratief en financieel kader Etterbeek heeft sinds 1994 een dienst Preventie. De dienst ontvangt subsidies van drie verschillende entiteiten. Daarbij komt nog de tussenkomst van de gemeente Etterbeek die de kosten die het totaalbedrag van de subsidies overschrijden voor haar rekening neemt. Meer bepaald: 1. Uitgaven Werkingskosten (met inbegrip van de investeringen) Loonkosten 2017 28.937,23 (SVPP +bijdrage + BPBP + toelage ex-vsc) - Personeel SVPP SVPP: 475.918,97 Bijkomende bijdrage: 39.318,05 (werkelijke kosten) - Andere loonkosten personeel (soort loonkosten specifiëren) Brussels Preventie- en Buurtplan (Gewest): 1.400.241,67 Federatie Wallonië-Brussel (Dienst Omkadering Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen): 81.244,55 - Toelage ex-vsc: 220.290,31 2. Inkomsten SVPP 224.325,22 Dispositif Constit 90 / Dispositif Constit 346 10.678,64 Ex-toelage 228.176,88 Andere inkomsten (het soort inkomsten specifiëren, bijvoorbeeld stedenfonds, grootstedenbeleid...) Brussels Preventie- en Buurtplan (Gewest): 1.345.485 Federatie Wallonië-Brussel (Dienst Omkadering Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen): 59.547,28 3. Supplement gemeente Etterbeek Personeelskosten: 334.989,83 Werkingskosten: 72.500 Investeringskosten: 14.000 Hulp huiswerkschool: 9.000 Totaal: 430.489,83 4. Duurzaam Wijkcontract 12.500 euro (10.000 euro werkingskosten en 2.500 euro investeringskosten) 151

De organisatie van de dienst Preventie In Etterbeek maakt de dienst Preventie deel uit van het gemeentebestuur. In dat opzicht zijn wij als gemeentedienst opgenomen in het organigram van het gemeentebestuur. Die positie heeft voordelen voor ons geïntegreerd en integraal preventiebeleid aangezien het interacties met al onze lokale partners bevordert (gemeentediensten, politie, OCMW, vzw's, burgers, enz.). Dat betekent ook dat wij ook werken onder het toezicht van het college van burgemeester en schepenen, dat onze strategische opties en nieuwe projecten moet goedkeuren. Die positie binnen het organigram heeft ook tot gevolg dat wij de gemeenteraad te woord moeten staan naar aanleiding van interpellaties. Aangezien wij deel uitmaken van het gemeentebestuur moeten wij tot slot ook de werkwijze en de controlemethode van dat bestuur volgen (naleving van de gemeentelijke reglementen, opstellen van collegepunten, aanwervingsprocedures, boekhoudbalans voor de diensten van de ontvanger, enzovoort). Wij moeten die eis van transparantie overigens twee keer naleven aangezien de dienst Preventie gesubsidieerd wordt door de federale overheid en de gewestelijke overheid en wij dus de termijnen en controleprocedures van beide instanties moeten naleven. Binnen het structurele organigram van de dienst Preventie neemt de burgemeester de rol van manager van de dienst op zich. Dat is zo omdat het als burgemeester zijn taak is om de veiligheid op het grondgebied te verzekeren en omdat de actiedomeinen die verband houden met de problemen op het vlak van preventie en onveiligheid zeer divers zijn. Deze functie is erg belangrijk in de uitwerking en de implementering van een lokaal integraal veiligheidsbeleid.. 152

De preventieambtenaar heeft de taak om dat lokaal preventiebeleid uit te werken en uit te voeren. In dat opzicht leidt zij het hele team van de dienst Preventie. Zij moedigt alle vormen van samenwerking tussen de verschillende actoren aan en zij zorgt ervoor dat de informatie over de activiteiten van de dienst Preventie verspreid wordt bij de bevolking en de lokale actoren. Deze organisatorische principes zijn gebaseerd op een management waarbij doelstellingen worden bepaald, een strategie wordt toegepast en indicatoren voor succes worden bepaald, maar ook op de capaciteit om zich aan te passen en verandering te begeleiden, om een kwalitatieve aanpak te promoten en om ervoor te zorgen dat zijn medewerkers voortdurend worden bijgeschoold. De doelstellingen De activiteiten van de dienst Preventie passen hoofdzakelijk in het kader van het koninklijk besluit van 7 november 2013 (FOD Binnenlandse Zaken) betreffende de strategische veiligheids- en preventieplannen (SVPP) enerzijds en het besluit van de Brussels Hoofdstedelijke Regering van 15 september 2016 betreffende het Brussels Preventie- en Buurtplan (BPBP) anderzijds. Met respect voor de wettelijke voorschriften die een voorwaarde zijn voor onze plannen bekijken wij de onveiligheidskwestie die verband houdt met de criminaliteit vanuit de objectieve onveiligheid (alle strafbare feiten) en de subjectieve onveiligheid (die is het resultaat van de beleving van het uiteenvallen van de sociale en stedelijke weefsels, van de steeds onzekerdere leefomstandigheden, enz.). Die twee aspecten worden regelmatig geanalyseerd aan de hand van een lokale veiligheidsdiagnostiek (LVD). Die stelt ons in staat om de prioritaire criminogene fenomenen te bepalen waarvoor wij actie moeten ondernemen. Op de kruising van die twee onveiligheden (objectieve en subjectieve) bevindt zich het 153

onveiligheidsgevoel. Onze teams werken aan dat onveiligheidsgevoel door gezellige projecten in de strijd tegen sociale uitsluiting (socio-educatieve en sportieve workshops, workshops met moeders uit de sociale woningen, huiswerkschool, enz.) en projecten voor re-integratie (werkstraffen die het algemeen belang moeten dienen, begeleiding van daklozen, drugsverslaafden) op touw te zetten of via acties in de strijd tegen criminaliteit dankzij de zichtbare aanwezigheid van de gemeenschapswachten. Op die manier kiezen wij voor een globale, geïntegreerde en multidisciplinaire aanpak. Onze tussenkomsten zijn gericht op kwetsbaardere groepen en groepen die geen sociale contacten meer hebben: mensen die in grote armoede leven, geïsoleerde mensen of kwetsbare mensen in termen van onveiligheidsgevoel en slachtoffering. Het belang van onze aanpak is dus om factoren die beschermen tegen die risico's te versterken: de sociale relaties herstellen, jongeren op school houden, persoonlijke mogelijkheden valoriseren, hulp bieden in de zoektocht naar een woning of een opleiding, enzovoort. Dankzij de lokale veiligheidsdiagnostiek heeft de dienst Preventie zijn twee actieplannen (SVPP en BPBP) in 2017 gericht op 19 prioritaire problematieken waarvoor de voorzieningen van de dienst Preventie actie ondernomen hebben: Problematieken Dienst Preventie GSW SHW SB CB DP Inbraken * / / / * Diefstal met list / / / / * Diefstallen in en op voertuigen * / / / / Diefstallen met geweld * / / / / Samenscholing van personen * * * / / Bedelen/daklozen * * / / / Zakkenrollen * / / / * Vandalisme * * / / / Cybercriminaliteit / / * / * Sluikstorten/problemen met netheid * / / / / Openbare overlast in verband met druggebruik * * / / / Fietsdiefstallen * / / / * Verstoring van de buurt * * / * / Schooluitval * * * / / Geweld op het openbaar vervoer * / / / / Sociale overlast * * / * / Geweld in de openbare ruimte * * / / / Conflicten tussen particulieren * * / * / Inbreuk op de wegcode * / / / / Legende: GSW (gemeenschapswachten); SHW (straathoekwerkers); SB (schoolbemiddeling); CB (conflictbemiddeling) en DP (diefstalpreventie). 154

Om die verschillende problematieken te behandelen, bestaat de dienst Preventie van Etterbeek uit een zeventigtal personen die verdeeld zijn over zeven voorzieningen: 1. Algemene coördinatie 2. Diefstalpreventie 3. Straathoekwerkers 4. Gemeenschapswachten 5. Schoolinschakeling 6. Conflictbemiddeling 7. Dienst Omkadering Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen (DOAGM) Meer specifiek hanteert onze dienst Preventie een ruimere strategie om die verschillende problematieken te behandelen. Die strategie draait rond drie interventiegebieden die elk verschillende doelstellingen hebben: 1) het intermenselijke burgerschap Anders gezegd: de mensen bewustmaken van het begrip burgerzin en van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen, twee basisvoorwaarden voor elke andere vorm van bewustmaking van preventieve aard. Onze doelstellingen: - lokale preventieacties uitwerken voor jongeren die marginaliseren/radicaliseren aan de hand van verschillende educatieve en pedagogische projecten (praatgroepen, verblijf in een kamp, enz.); - preventie van geweld in de omgeving van scholen en op school; - de inwoners aan de hand van een premie aanmoedigen om hun woning te beveiligen; - opleidingen over de preventie van criminaliteit voor het personeel van de dienst Preventie; - coördinatie met de politie op het vlak van toezicht in de openbare ruimte; - infocampagnes (in de vorm van brochures, infosessies, enz.) voor de inwoners om hen bewust te maken van de praktische aspecten van preventie (inbraken, pesten, enz.); - conflicten oplossen aan de hand van innoverende bemiddeling op het grondgebied van de gemeente; - voorzieningen creëren om familiale of individuele moeilijkheden van minderjarigen snel op te sporen; - maatregelen in de strijd tegen het absenteïsme op school; - de openbare ruimte beschermen door de mensen zich ervan bewust te maken dat ze de netheid moeten respecteren en het leefmilieu moeten beschermen; - overlast gedrag en geweld op het openbare vervoersnet aanpakken in samenwerking met de MIVB; - administratieve boetes opleggen op basis van het algemeen politiereglement; - voorzieningen ontwikkelen om informatie uit te wisselen en een dialoog tot stand te brengen tussen instellingen (politie, OCMW, PMS, verenigingen, onderwijs, enz.) en inwoners (geïntegreerde en integrale aanpak); - recidive voorkomen door de voorkeur te geven aan alternatieve maatregelen (bijvoorbeeld werkstraffen die het algemeen belang dienen) in plaats van aan strafrechtelijke maatregelen. 155

2) De banden tussen personen en gemeenschappen bevorderen om meer sociale cohesie te stimuleren en op die manier actie te ondernemen tegen een terugplooiing op zichzelf, die vaak een bron van onveiligheid en soms van radicalisme is. Wij zetten bijgevolg projecten voort die mogelijkheden bieden voor interculturele en intergenerationele dialogen en dialogen tussen mensen met economische verschillen Onze doelstellingen: - iedereen in zijn identiteit valoriseren, dat is een manier om individuele frustraties en breuken tussen gemeenschappen te verminderen want die zijn vaak een bron van onveiligheid; - de wederzijdse aanvaarding van inwoners met een andere afkomst bevorderen en diversiteit als een rijkdom beschouwen; - de etnische en culturele diversiteit in de gemeente beheren zowel op het niveau van het leven in de openbare ruimte als met betrekking tot de overeenstemming van de waarden van de Belgische maatschappij en de individuen of families en met betrekking tot de instellingen; - de sociale relaties herstellen: de mogelijkheid bieden om de ander tegemoet te gaan; - gezellige momenten beleven met verschillende generaties; - de levenservaringen van elke leeftijdscategorie laten benutten: de herinneringen uit het verleden versterken, het heden beleven en vooruitkijken; - jongeren een plaats bieden waar ze sociaal gedrag aanleren en de mogelijkheid geven om een vertrouwensband op te bouwen met volwassenen; - iedereen de kans geven om uit de cocon van zijn gezin te komen, mensen te ontmoeten, hun ideeën te confronteren met die van andere in een constructieve omgeving; - de muren tussen plaatsen die specifiek zijn voor bepaalde maatschappelijke categorieën of generaties slopen en die plaatsen toegankelijk maken voor iedereen en daarbij toezien op de behoeften van elke groep; 3) De kwaliteit van de openbare ruimte. De openbare ruimte is vuil en vervallen. De mensen investeren er niet meer in en zijn in zichzelf gekeerd. Nochtans is de openbare ruimte de plaats bij uitstek voor uitwisselingen, gezelligheid en het onderhouden van de sociale relaties. Onze doelstellingen: - de bevolking met een infocampagne bewustmaken van de netheid (gemeenschapswachten, gemeentelijke website, Leven te Etterbeek, brochure, enz.); - alle vaststellingen van beschadigingen of sluikstorten doorgeven aan de bevoegde diensten (de procedures tussen de diensten evalueren); - administratieve boetes opleggen als aanmoedigende en ontradende maatregel; - Onze samenwerking met de dienst Netheid op het vlak van netheid voortzetten (afdelingen repressie en preventie); 156

Beschrijving en resultaten 2017 Tot slot stellen wij hieronder alle voorzieningen voor die samen de dienst Preventie vormen en geven wij een korte beschrijving van de resultaten die in 2017 behaald werden. ALGEMENE COÖRDINATIE Zij is verantwoordelijk voor het personeelsmanagement en het administratieve en financiële beheer van de preventiedienst. Zij ziet er ook op toe dat de gemeentelijke verwachtingen en voorrechten nageleefd worden evenals de richtlijnen van het ministerie en het Gewest. GEMEENSCHAPSWACHTEN Enkele opmerkelijke cijfers in 2017 15 scholen konden gebruikmaken van gemachtigd toezicht 18.648 contacten met de bevolking 16.726 meldingen van sluikstorten 793 tussenkomsten voor verbaal geweld 109 tussenkomsten in het kader van culturele en sportieve evenementen 1.045 incidenten die gesignaleerd werden via Fix My Street 4 bewustmakingscampagnes over verkeersveiligheid Zij moeten geruststellend en ontradend aanwezig zijn in de straten door regelmatig langs gevoelige plekken te lopen. Zij verzekeren ook het toezicht in de omgeving van scholen. Dit luik omvat eveneens de vaststellende gemeenschapswachten, die inbreuken op het algemeen politiereglement kunnen vaststellen. 157

STRAATHOEKWERKERS De voornaamste taak van de straathoekwerkers bestaat erin elke persoon in moeilijkheden hulp te bieden en te begeleiden. Ze treden ook op als tussenpersoon bij de gespecialiseerdere diensten. Tot slot organiseren zij projecten op het vlak van sociale cohesie. Aantal individuele opvolgingen per soort doelgroep in 2017 23 16 9 45 SDF Mendiant Jeune Habitant 16 culturele uitstappen 5 workshops voor bewustmaking rond radicalisme 120 leerlingen die betrokken waren bij de schrijfworkshops over het thema burgerschap 176 mensen die bewustgemaakt werden van het samenleven via twee toneelvoorstellingen CONFLICTBEMIDDELING De rol van de conflictbemiddelaarster is om particulieren de mogelijkheid te geven om hun conflicten op te lossen op een neutrale plaats en in een welwillende omgeving om de juridisering van conflicten zoveel mogelijk te vermijden. Soort conflicten Aantal Percentage Burenconflict 19 67,86% Gezinsconflict 3 10,71% Intermenselijk conflict Conflict in de schoolomgeving 3 10,71% 3 10,71% TOTAAL 28 100% 158

SCHOOLBEMIDDELING De schoolbemiddeling houdt zich bezig met de strijd tegen schooluitval en met de problemen op het vlak van schoolmotivatie door middel van pedagogische activiteiten, bewustmakingssessies en individuele gesprekken. De bemiddelaarsters leiden ook een huiswerkschool. 87 individuele opvolgingen 18 leerlingen die hebben deelgenomen aan workshops om hen opnieuw te motiveren op schoolvlak 22 leerlingen bij de huiswerkschool 9 gevallen van leerlingen die de school verlaten zonder diploma behandeld 12 leerkrachten die DIEFSTALPREVENTIE De diefstalpreventie informeert de burgers over de criminogene fenomenen (diefstal met list, inbraak ) en beheert de premies voor beveiliging van woningen tegen 57 technopreventieve bezoeken 2.120 flyers die uitgedeeld werden in het kader van de beveiliging van woningen 904 deuren werden gecontroleerd en 481 werden als risicovol beschouwd 8 fietsgraveeracties en 168 fietsen die gegraveerd werden inbraak, de premies voor het telepolitiesysteem en de premies voor de aankoop van fietssloten. Ze neemt ook deel aan twee grote bewustmakingscampagnes op nationaal niveau: Roosvenster en 1DagNiet 159

aantal mandaten DOAGM 11.553:30 gepresteerde uren voor een totaal van 118 50 40 30 20 10 0 Aantal uitgesproken uren (alternatieve) werkstraffen 41 34 1 20 21 Heures prononcées 0 0-45h 46-105h 106-165h 166-225h 226-300h De dienst verzekert de begeleiding van werkstraffen die opgelegd werden door een rechter en uitgevoerd worden door rechtzoekenden. De verantwoordelijke van de DOAGM organiseert de prestaties die uitgevoerd worden binnen een netwerk van plaatsen waar de persoon zijn sanctie kan uitvoeren en volgt die prestaties op. 160

D U U R Z A M E O N T W I K K E L I N G Lokale agenda 21 Het actieplan van de Lokale Agenda 21 van Etterbeek werd goedgekeurd door de gemeenteraad van 29.11.2010. De functie van LA21-coördinator werd voltijds behouden met eigen fondsen tot november 2014 en vervolgens vervangen door iemand die aangeworven werd om te starten met de uitvoering van het Gemeentelijke afvalplan (actie nr. 17 van het Actieplan van de LA21) met als titel Netheidsplan. Het team van het Netheidsplan werd vervolgens uitgebreid (6 personen) dankzij de subsidies die de gemeente gekregen heeft voor het Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray. Een groot deel van het budget LA21 werd dus gebruikt voor de afvalpreventieacties uit het plan (zie afdeling Netheidsplan). De andere LA21-acties (weggeefwinkel en giveboxen, premies, Midi 21) en de projecten in verband met Duurzame Ontwikkeling en Leefmilieu (behalve vergunningen en overlast) worden uitgewerkt door hetzelfde team. De LA21-projecten worden dan ook voorgesteld in het onderdeel Duurzame Ontwikkeling. Terugkerende acties Dienst Duurzame ontwikkeling 1) Adviesraad voor de Duurzame Ontwikkeling (ARDO): voortzetten van de organisatie van de vergaderingen met burgers, vertegenwoordigers van verenigingen en gemeenteraadsleden. Die vergaderingen hebben plaatsgevonden op 06/03, 22/05, 11/09 en 13/11/2017. Vernieuwing van de mandaten in juni 2017 voor 2 jaar. 2) Subsidies Duurzame Ontwikkeling: voortzetting van de toekenning van subsidies aan scholen en Etterbeekse collectieven (maximaal 1.000 per project) voor de verwezenlijking van concrete acties in verband met duurzame ontwikkeling op het grondgebied van Etterbeek. Er werden vier subsidies toegekend voor een totaalbedrag van 2.282 euro aan de volgende kandidaten: de moestuin Galopins de terre, het collectief TransiStore, de duurzame wijk Broebel'air en de gemeenteschool La Farandole. 3) Premies herbruikbare luiers: voortzetting van de toekenning van premies om het gebruik van herbruikbare luiers aan te moedigen (ter herinnering, in zijn zitting van 18 januari 2010 heeft de gemeenteraad een reglement voor de toekenning van die premies goedgekeurd, met name een aankooppremie die neerkomt op 50% van het aankoopbedrag met een maximumbedrag van 100 euro en een huurpremie die neerkomt op een maand huur met een maximumbedrag van 100 euro actie nr. 22 van de LA21). Deze tabel geeft een overzicht van het aantal premies en het totale toegekende bedrag van 2017: 2017 Aantal aangevraagde premies: 9 Totaalbedrag van de premies: 843,87 Voortzetting van de promotie van die premies aan de hand van een flyer die verspreid wordt op 161

verschillende plaatsen die iets te maken hebben met kleine kinderen (waaronder de gemeentelijke en de private crèches) en deelname aan het babyfeest dat sinds 2014 georganiseerd wordt door de dienst Bevolking (met stand om de herbruikbare luiers te promoten en informatie te geven over duurzame voeding voor baby's en over de gemeentelijke premies). 4) Deotheek: voortzetting van de promotie van de deotheek voor het gemeentepersoneel (boeken, tijdschriften, dvd s en spelletjes in verband met duurzame ontwikkeling die geleend kunnen worden onder de voorwaarden uit het reglement) tijdens Midi 21 en aankoop van nieuw materiaal om het aanbod uit te breiden (hoofdzakelijk gericht op het thema zero afval ). 5) Thematische Midi 21: voortzetting van de organisatie van vier thematische Midi 21 per jaar om het gemeentepersoneel bewust te maken van thema's in verband met duurzame ontwikkeling. In 2017 werden de volgende workshops georganiseerd: - 8 maart: een natuurlijke badkamer - 9 mei: de het seizoensgebonden karakter van kazen - 11 oktober: DIY-workshops - 13 december: Kerstmis zonder afval 6) Deelname aan verschillende evenementen en vertegenwoordigingen: met de bedoeling om onze acties/projecten in de kijker te zetten, nemen wij deel aan verschillende activiteiten waarop wij flyers en ander promomateriaal uitdelen: 25 maart: Babyfeest - bewustmakingsstand rond duurzame voeding en zero afval en informatie over de premie herbruikbare luiers 22 mei: Netheidsfeest - bewustmakingsstand over onze projecten 17 mei: medewerking aan het burgerinitiatief Nourrir l'humanité, Nourrir le Quartier : toneelvoorstelling en bijeenkomst van Apéro des Solidarités - infostand over onze projecten 21 mei: feest La Ducasse pour Tous - bewustmakingsstand over onze projecten 4 juni: Milieufestival - bewustmakingsstand over onze projecten 17 september: feest van de Participatieve Tuinen en de Nieuwelaan dat voor het tweede jaar op rij gekoppeld werd aan het evenement Etterbeek Dorp (Autoloze zondag) - infostand over onze projecten 23 september: feest van het Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray - promostand over zero afval 9 november: voorstelling en bezoek aan onze projecten voor een delegatie van ecobemiddelaars uit Tsjechië Deelname aan de methodologische vergaderingen over de LA21 en diverse thema's in verband met duurzame ontwikkeling bij Brulocalis in het kader van het gewestelijke opvolgingscomité van de LA21. 7) Redactie van een maandelijkse nieuwsbrief: elke maand schrijven wij een nieuwsbrief die verstuurd wordt naar mensen die geïnteresseerd zijn om informatie te ontvangen over onze activiteiten, workshops, enzovoort. Die nieuwsbrief geeft een overzicht van onze activiteiten van de volgende maand, zowel die van de dienst Duurzame Ontwikkeling als die van de dienst Leefmilieu. In een aparte rubriek verspreiden wij ook informatie over evenementen/activiteiten die verband houden 162

met onze werkthema's. Bij elke activiteit/stand/... kunnen mensen die dat willen hun gegevens achterlaten om opgenomen te worden in de databank en zo ook onze nieuwsbrief te ontvangen. Voortzetting van de bestaande projecten uit 2016 en nieuwe projecten: 1/ Weggeefwinkel In 2014 werd de virtuele weggeefwinkel (internetplatform) opgericht en werden de eerste acht giveboxen (weggeefkasten) geïnstalleerd op plaatsen waar de gemeente toezicht houdt. Het giveboxnetwerk werd in 2016 uitgebreid naar aanleiding van vier aanvragen. De folder die informatie geeft over het systeem van de weggeefwinkel en een overzicht biedt van de twaalf giveboxen werd bijgewerkt en er werden in 2017 1.000 nieuwe exemplaren gedrukt. Die folder is beschikbaar bij alle giveboxen en wordt regelmatig uitgedeeld tijdens onze workshops, in onze bewustmakingsstands en via onze partners. De website van de virtuele weggeefwinkel werd echter herhaaldelijk gehackt waardoor die vanaf juli 2017 in stand-by werd gezet. We zijn van plan om de website opnieuw online te zetten en grondig te analyseren om hem te beschermen tegen nieuwe hackpogingen. Om de promotie van onze weggeefsystemen voort te zetten, wordt systematisch één givebox in de kijker gezet in onze bewustmakingsstands tijdens evenementen waaraan wij deelnemen. Naar aanleiding van het succes van de speciale givebox voor Sinterklaas werd er voor 2017-2018 een thematisch programma uitgewerkt: elke maand wordt een givebox in de kijker gezet die is aangekleed in een bepaald thema. In 2018 zal het succes van deze actie geëvalueerd worden: - Januari: sport - Februari: carnaval - Maart-april: tuinieren - Mei-juni: Moederdag en Vaderdag - Juli: vakantie - Augustus-september: terug naar school - Oktober: kinderverzorging - November: Sinterklaas - December: Kerstmis 2) Project Opruimen & zero afval Het project Opruimen en zero afval wordt gevoerd in samenwerking met de relais culturel van het OCMW van Etterbeek. Het werd op touw gezet in het kader van de projectoproep voor gemeenten en OCMW's van Brussel Leefmilieu waarvoor Etterbeek een subsidie van 25.000 euro heeft gekregen. Het project is gestart op 15 maart 2017 en eindigt in juni 2018. De bedoeling van het project is om alle Etterbeekse burgers bewust te maken van de afvalproblematiek en om hen aan te moedigen om zero waste -praktijken toe te passen. We stellen hen de verschillende mogelijkheden voor om hun afvalproductie te verminderen en alternatieven om te vermijden dat een voorwerp afval wordt (hergebruik, recyclage...). Via dit projecten, beogen wij drie veranderingen teweeg te brengen dankzij de organisatie van 163

praktische workshops: - Vermindering bij de bron (minder verpakkingen, minder voedselverspilling, minder plastic zakken...); - Hergebruik, herstelling, doorverkoop, schenkingen om de levensduur van voorwerpen te verlengen; - Recyclage om materialen een nieuw leven te geven. In 2017 werden verschillende workshops georganiseerd: - 15 maart: startavond met de vertoning van de film Ma vie zéro déchet van Donatien Lemaître - 26 april: 1e module van de kookworkshop Minder afval in de keuken! - 16 mei: 2e module van de kookworkshop Minder afval in de keuken! - 24 juni: wandeling Boodschappen doen zonder afval in de Thieffrywijk - 12 juli: workshop Natuurlijke onderhoudsproducten maken in het OCMW - 29 september: workshop Bewaring van groenten en fruit in het kader van de Good Food - ontmoetingen - 18 oktober: workshop Mijn natuurlijke badkamer met de bereiding van natuurlijke cosmetica - 20 december: workshop Kerstcadeaus inpakken - 21 december: workshop Bruisballen in het OCMW Parallel met het programma van de workshops kon er dankzij het project een ruimte opengaan waar huishoudelijke producten gemaakt kunnen worden voor het publiek van het OCMW. De bedoeling van die automaat is om producten in bulk, verpakking en recepten ter beschikking te stellen zodat de bezoekers van de sociale kruidenierszaak zelf hun onderhoudsproducten kunnen maken. De automaat werd geïnstalleerd in maart 2017. Er zijn workshops met de gebruikers van het OCMW gepland. Er werd voor handelszaken die etenswaren verkopen ook een sticker ontworpen met het opschrift Hier aanvaarden wij uw propere verpakkingen. Allemaal samen voor zero afval!. De bedoeling van de stickers is enerzijds om Etterbeekse handelaars aan te moedigen om de verpakkingen van hun klanten te aanvaarden en anderzijds om burgers aan te moedigen om die techniek toe te passen wanneer ze boodschappen doen. Er werd ook een zero afval -kaartspel gemaakt. Het is een klassiek kaartspel, maar het geeft de inwoners van Etterbeek 52 ideeën om zero afval -acties te ondernemen. Het kaartspel zal uitgedeeld worden tijdens onze activiteiten en evenementen. 3) Campagne Etterbeek zegt NEE tegen plastic zakken Naar aanleiding van de campagne Etterbeek zegt NEE tegen plastic zakken in 2016 werden nieuwe zakken besteld. Die werden uitgedeeld om evenementen in de gemeente. Op 1 september 2017 is het verbod op het gebruik van plastic zakken in handelszaken in werking getreden. Brussel Leefmilieu heeft een grote communicatiecampagne gelanceerd waarbij het herbruikbare zakken heeft uitgedeeld aan alle Brusselse handelaars. Die zakken werden door de dienst Duurzame Ontwikkeling ook uitgedeeld aan de Etterbeekse handelaars in samenwerking met de dienst Middenstand. 4) Duurzame refters Het actieplan van de Lokale Agenda 21 van Etterbeek (goedgekeurd door de gemeenteraad van 29.11.2010) omvat actiefiche nr. 9 de toepassing van milieu-, sociale en ethische bepalingen in de bestekken promoten. In dat kader werd in 2014 het bestek voor de schoolrefters herzien om er criteria in verband met duurzame voeding aan toe te voegen (biologische, seizoensgebonden producten afkomstig van eerlijke handel, eieren van categorie 0 of 1, duurzame vis...). Het nieuwe bestek is van 164

toepassing van 2015 tot 2019. In het kader van de Good Food -strategie heeft het Gewest in 2016 het label duurzame refter ingevoerd. In het kader daarvan hebben wij in 2016 gratis begeleiding gekregen van Brussel Leefmilieu. Verschillende acties werden dan ook voortgezet: - Een inventarislijst opstellen van de schoolmaaltijden (vanaf het opstellen van het menu tot de consumptie van de maaltijden, maar ook de omstandigheden waarin de maaltijden gegeten worden, de beschikbare tijd, de voedselverspilling, enz.); - Elke week een vegetarische maaltijd aanbieden; - Het seizoensgebonden karakter van de groenten en het fruit in de kijker zetten; - Mogelijke actiepistes identificeren om voedselverspilling tegen te gaan; - Jaarlijks een opvolgingsvergadering organiseren om na te gaan of het maaltijdenaanbod overeenstemt met het bestek (28/11/2017); Er werd een tevredenheidsenquête uitgevoerd bij de leerlingen en hun ouders. Daaruit kwamen de volgende elementen naar voren: gebrek aan tijd om te eten, voedselverspilling voor wat de soep betreft en een toenemende vraag naar biologische, lokale en seizoensgebonden producten. De bedoeling is om de criteria van het bestek in de loop van 2018 te herzien aangezien het ten einde loopt in 2019. Bovendien zullen wij onze kandidatuur indienen voor het label voor de gemeentescholen Paradis des Enfants en Colombe de la Paix. 5) Stadskippen Het project Stadskippen, dat eind 2014 van start ging, heeft twintig gezinnen de mogelijkheid gegeven om twee kippen te adopteren. Gedurende twee jaar waren zij gebonden aan de gemeente met een overeenkomst. De dienst heeft tijdens de volledige periode (tot 30 april 2017) ondersteuning geboden en is tussenbeide gekomen om diverse problemen op te lossen (overlast, zoektocht naar nieuwe deelnemers om de kippen een andere thuis te geven in geval van verhuizing of vakantie, enz.). Na afloop van een periode van twee jaar hebben we met de deelnemende gezinnen een balans opgemaakt: van de 20 oorspronkelijke gezinnen hebben er nog 13 hun kippen. 5 gezinnen zijn uit het project gestapt. Hun kippen werden ondergebracht bij nieuwe gezinnen. 2 gezinnen zijn hun kippen jammer genoeg verloren. In 2016 werden de collectieve kippenhokken in de tuin van het RhoK en het Happark gebouwd tijdens een participatieve workshop met de deelnemers van het project. De kippenhokken werden feestelijk geopend. Er werden verschillende bezoeken aan de kippenhokken georganiseerd in aanwezigheid van de deelnemers om het initiatief bekend te maken bij de burgers. Het kippenhok van het Happark is jammer genoeg zes van de acht kippen verloren nadat in juni 2016 een vos langsgekomen is. De werking werd tijdelijk opgeschort. In 2017 werd beslist om het project voort te zetten op voorwaarde dat er een veilig hok ingericht werd. Er werd dan een oproep gelanceerd voor nieuwe deelnemers. Er wordt momenteel gewerkt aan een boekje met getuigenissen van de gezinnen die twee kippen geadopteerd hebben. Dat zal in 2018 afgewerkt worden. 6) Activiteiten van de vzw Stadsboerderij Deze vzw werd in 2009 opgericht met het oog op volgende doelstellingen: - duurzame ontwikkeling verankeren in de gemeente via een breed participatief initiatief; 165

- burgers stimuleren om nieuwe gewoonten aan te leren die milieuvriendelijk zijn en de toekomstige generaties respecteren; - de consumptie van gezonde, seizoensgebonden en lokale voedingsproducten promoten bij consumenten die in een stedelijke omgeving wonen; - de consumptie beperken van voedingswaren uit verafgelegen streken, die vaak met het vliegtuig aangevoerd worden; - milieuvriendelijke, lokale en niet-delokaliseerbare landbouwprojecten steunen; - een alternatief voor fastfood aanreiken; - sociale banden en solidariteit tussen de inwoners creëren; - een initiatief op touw zetten dat perfect in de lijn ligt van de doelstellingen van de Lokale Agenda 21 van Etterbeek (actie nr. 33). Via die vzw heeft de gemeente tal van initiatieven en projecten over het thema duurzame voeding op touw gezet waaronder de drie edities van de Challenge duurzame voeding (2012, 2013 en 2016). In 2017 werd de website Stadsboerderij werd verder aangevuld met alle activiteiten rond duurzame voeding van de dienst Duurzame Ontwikkeling, verbanden met het project Opruimen & zero afval : artikels, recepten en foto's. De kaart met adres voor duurzame voeding in Etterbeek werd ook regelmatig geüpdatet. Een van de projecten die deel uitmaken van de activiteiten van de vzw is de Kit duurzaam tafel onder vrienden, die in 2016 werd afgewerkt. Met die kit kunnen de inwoners thuis een avond organiseren die in het teken staat van duurzame voeding onder begeleiding van een voedingscoach. Op die manier kunnen zij de deelnemers bewustmaken van de principes van duurzame voeding in een aangename en ontspannen sfeer. In 2017 werd de kit 7 keer uitgeleend voor in totaal 60 personen. We overwegen om promotiemateriaal te ontwerpen en om de Nederlandstalige versie van de kit af te werken. 7) Afschaffing van het gebruik van pesticiden in de openbare ruimten In het kader van de Europese ordonnantie voor de afschaffing van het gebruik van pesticiden in de openbare ruimten (ordonnantie van 20 juni 2013) heeft de gemeente beslist om vanaf 2014 geen pesticiden meer te gebruiken. In het kader van een projectoproep van het Gewest en een eerste subsidie van 25.000 euro werd in 2015 een studiebureau aangesteld om een volledig kadaster te maken van de gemeentelijke groene ruimten en om een gedifferentieerd beheerplan voor te leggen dat rekening houdt met de financiële weerslag. Vanaf 2016 werd dat beheerplan toegepast en de projecten voor de heraanleg van de ruimten bijgevolg ook. In het gemeenteblad verschenen artikels om de inwoners bewust te maken van de afschaffing van pesticiden. Er werden ook een toneelvoorstelling en een infosessie georganiseerd. Met de bedoeling om echter een samenhangend, globaal en gestructureerd communicatieplan uit te werken in 2018, hebben wij een kandidatuur ingediend voor een nieuwe projectoproep die Brussel Leefmilieu in 2017 gelanceerd heeft voor duurzame milieuprojecten. Dankzij een extra subsidie van 25.000 euro en de begeleiding van een partnerorganisatie zullen wij in het kader van dit project op een transversale en participatieve manier verschillende communicatiemiddelen ontwikkelen om: 1. De gemeentelijke initiatieven bekendheid te geven en in de kijker te zetten; 2. De kijk op adventieve planten te veranderen (gecontroleerde spontane beplanting); 3. De inwoners te informeren over de effecten die de vermindering van het gebruik van pesticiden heeft op de biologische diversiteit (reeds gekende gevaren van pesticiden); 4. De burgers aanmoedigen en helpen om actie te ondernemen; => hen eraan herinneren dat ze het voetpad moeten onderhouden zonder pesticiden; => de burgers aanmoedigen en helpen om privéruimten e onderhouden zonder pesticiden. 166

Het project werd goedgekeurd door de gewestelijke jury en zal in januari 2018 van start gaan. De dienst heeft ook geantwoord op de vragen van de ondersteuningsafdeling voor openbare ruimten zonder pesticiden (peilingen naar de behoeften van de Brusselse gemeenten, workshops, enz.). Terugkerende acties 1) Het label Ecodynamische onderneming Leefmilieu (behalve vergunningen en overlast) Het label Ecodynamische onderneming is een officiële erkenning in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor goede praktijken op het vlak van milieubeheer in ondernemingen en instellingen. Er worden één, twee of drie sterren toegekend in functie van het ecologische dynamisme in de onderneming. In 2016 had de gemeente twee sterren nadat het label in 2014 vernieuwd werd (geldig voor drie jaar). De vernieuwing die had moeten doorgevoerd worden in 2017 werd uitgesteld tot 2018. Het label werd namelijk verlengd doordat Brussel Leefmilieu het momenteel volledig aan het herzien is. Alle evaluatiecriteria werden bijgewerkt en er werden verregaandere indicatoren toegevoegd. De dienst Leefmilieu heeft in het najaar van 2017 deelgenomen aan de testfase van het nieuwe label. 2) Informeren over de gewestplannen De dienst Leefmilieu heeft ook de taak om informatie te geven over gewestplannen die opgesteld worden door Brussel Leefmilieu: openbaar onderzoek, raadpleging van de gemeentediensten voor wie de plannen invloed kunnen hebben, coördinatie om eventueel een advies van de gemeente te geven, deelname aan de raadplegingen van de gemeenten die georganiseerd worden door Brussel Leefmilieu tijdens het opstellen van de plannen, enzovoort. In 2017 waren er echter geen plannen waarvoor de dienst dit werk moest uitvoeren. 3) Voortzetting van de projecten en activiteiten in de Participatieve Tuinen Project van de Participatieve Tuinen Sinds 2008 coördineert de dienst Leefmilieu het project van de Participatieve Tuinen en organiseert hij daartoe de ontmoetingen en de coördinatie met de deelnemende verenigingen en burgers. In 2017 werden die georganiseerd op 9 maart, 5 juli en 22 november. Zoals elk jaar werd ook een programma met workshops rond thema's als biodiversiteit en tuin uitgewerkt voor de inwoners: - Maart tot december: Initiatie tot de apicultuur in de bijenstal van de Participatieve Tuinen in samenwerking met SRABE - 11 juni: workshop honingoogst in de bijenstal van de Participatieve Tuinen - 23 maart en 23 november: workshop composteren en wormcomposteren in samenwerking met de vzw Worms 167

- 6 mei, 20 mei, 10 juni en 24 juni: initiatie tot de permacultuur in samenwerking met de vzw's RES 59 en Impasse Temps - 4 maart, 1 april, 13 mei, 10 juni, 8 juli, 19 augustus en 4 november: initiatie tot de kunst van de boombaard in samenwerking met de vzw Flore et Pomone Aanvullend en in het kader van de Good Food -strategie konden er ook workshops Telen in de stad georganiseerd worden door Brussel Leefmilieu, de gemeenten en de OCMW's. In 2017 werden de volgende workshops aangeboden aan de inwoners: - 22 maart en 14 juni: Mijn natuurlijke moestuin zonder pesticiden - 2 mei: Mijn aromatische planten - 12 oktober: Bloemen op mijn bord Op aanvraag werden ook verschillende bezoeken onder leiding van een gids georganiseerd in de Participatieve Tuinen: - 14 bezoeken voor burgers die interesse tonen om zich in te zetten voor het project (ongeveer 20 mensen) - 10 bezoeken en/of natuuranimaties op aanvraag voor scholen of verenigingen in de Participatieve Tuinen of de bijenstal van het Happark Het traditionele feest van de Participatieve Wijk en de Nieuwelaan wordt elk jaar georganiseerd in samenwerking met de vzw Logement et Harmonie sociale en het OCMW van Etterbeek. In 2017 heeft dat feest plaatsgevonden op zondag 17 september. Voor het tweede jaar op rij werd gelijktijdig ook Etterbeek Dorp georganiseerd (Autoloze zondag) voor een dag die volledig in het teken stond van leefmilieu en zachte mobiliteit. Ongeveer 500 mensen brachten een bezoek aan het evenement. Elk jaar worden de collectieve zones van de Participatieve Tuinen (onthaal, talud, schuilhuisje, weg, enz.) onderhouden door een externe dienstverlener, doorgaans een bedrijf voor sociale economie. In 2017 werd er echter een partnerschap gesloten in het kader van het project Biologische groenten uit Etterbeek, dat hieronder beschreven worden. Regelmatig worden er kleine werkzaamheden en herstellingen uitgevoerd in de Participatieve Tuinen om het project optimaal te kunnen voortzetten: - Sinds 2017 komt er regelmatig iemand van het PWA langs om de site schoon te maken (afval opruimen) en de vuilnisbakken leeg te maken; - Er werden herstellingen uitgevoerd aan het toegangshek van de tuin, aan de palen in de collectieboomgaard, enzovoort; - Het houtwerk (tafel, huisje waar het gereedschap bewaard wordt, enz.) werd in 2017 ingesmeerd met lijnolie door de gemeentearbeiders. We hebben ook vastgesteld dat het hout van de bakken uit de aangepaste tuin aan het rotten is waardoor het risico bestaat dat ze instorten. Nadat we overwogen hadden om de bakken te herstellen, hebben we er uiteindelijk voor gekozen om ze te vervangen. Dat is een duurzame oplossing. Er werden al prijsaanvragen gedaan en contacten gelegd om de werkzaamheden in 2018 te laten uitvoeren. Project Biogroenten van Etterbeek 168

Het project Biogroenten van Etterbeek heeft betrekking op de tweede fase van de Participatieve Tuinen (terrein onder aan de studentenwoningen van de VUB). Het project werd gelanceerd in 2013 en heeft tot doel een oppervlakte van 1000 vierkante meter langs de spoorweg te valoriseren door er een ecologische en productieve (op kleine schaal) moestuin aan te leggen en die moestuin te gebruiken als instrument voor opleiding en re-integratie. Het project richt zich op de volgende vijf hoofdlijnen: 1. de productie van seizoensgebonden groenten in de stad; 2. de opleiding voor socioprofessionele inschakeling (sinds 2014 in samenwerking met de lokale werkwinkels (MLE) van Etterbeek en Elsene en erkend door Bruxelles Formation); 3. de begeleiding van amateurtuiniers; 4. de afzet van de productie op lokaal niveau (via de sociale kruidenierszaak van het OCMW die officieel geopend werd op 8 oktober 2014); 5. de promotie van stadslandbouw en de bewustmaking rond duurzame voeding; In 2016 liep de subsidie Innoverende opleiding van het Europees Sociaal Fonds ten einde. De lokale werkwinkels zijn toen op zoek gegaan naar een erkende vormingspartner om de voortzetting van de opleiding te kunnen garanderen. De organisatie Jeunes Schaerbeekois au Travail (JST), die al een opleiding organiseerde die nauw aanleunt bij het thema (beheer van groene ruimte), kreeg een erkenning van Bruxelles Formation om de opleiding voort te zetten in 2017 en vervolgens in 2017. Aan de opleiding in 2017 hebben 7 stagiaires deelgenomen (13 in 2014, 12 in 2015 en 6 in 2016). De opleiding is ook een beetje geëvolueerd op basis van de aanbevelingen van Bruxelles-Formation hebben JST en de Mission locale van Elsene hun opleidingsformule aangepast om de stagiaires zoveel mogelijk toekomstmogelijkheden te bieden: - invoering van een gemeenschappelijk/algemeen onderdeel over ecologische tuinbouw voor 20 stagiaires, - vervolgens mogen de stagiaires een keuze maken uit twee richtingen: beheer van groene ruimten of biologische groenteteelt. De opleiding duurt acht maanden en er zijn vier opleidingsdagen per week (een theoretische dag en drie praktijkdagen op het terrein). Er werden bijna dertig groentevariëteiten geteeld die jaarlijks goed zijn voor 1,2 ton groenten (ongeveer 30 gezinnen worden bevoorraad via de sociale kruidenierszaak). De subsidie die het ESF toekent aan JST als erkende opleidingsinstelling was echter niet voldoende om de opleider te vergoeden. Daarom heeft de dienst Leefmilieu voor 2017 een financiële bijdrage van 10.000 euro geleverd voor de kosten van de opleiding. In ruil daarvoor werden de collectieve zones van de Participatieve Tuinen onderhouden door JST (onthaal, talud, schuilhuisje), een taak die voordien uitgevoerd werd door een externe dienstverlener. JST is namelijk op zoek naar plaatsen voor zijn opleidingen die gericht zijn op het beheer van groene ruimten. De samenwerking tussen de gemeente en JST werd officieel bekrachtigd met een overeenkomst en de subsidie die het ESF aan JST heeft toegekend voor die opleiding zou vanaf 2018 geleidelijk aan verhoogd moeten worden. De bijenstallen 169

Etterbeek heeft twee collectieve bijenstallen: de bijenstal van het Happark (drie imkers beheren er drie bijenstallen) en de bijenstal op het platte dak van het gemeentehuis. Voor die laatste werden in 2016 eerst twee en later drie nieuwe imkers aangesteld. De dienst Leefmilieu coördineert het behoud van die bijenstallen met de volgende doelstellingen: - minimaal twee en maximaal drie Brusselse imkers (bij voorkeur Etterbekenaren) de mogelijkheid geven om op lokaal niveau aan bijenteelt te doen; - de Etterbekenaren bewustmaken van de natuur in de stad: honingproeverij, bezoek aan de bijenstal... Zo werden in 2017 verschillende animatieactiviteiten georganiseerd in de bijenstal van het Happark op vraag van scholen en verenigingen. In de Participatieve Tuinen staat ook een pedagogische bijenstal, die elk jaar gebruikt wordt door vijftien deelnemers van een initiatie bijenteelt. Nieuwe projecten 1) Compostpremie In 2017 werd een premie voor de aankoop van een compostvat of een wormcompostbak in het leven geroepen voor Etterbekenaren. Daartoe werd een reglement opgesteld. Er werd over de premie gecommuniceerd via onze website en via de maandelijkse nieuwsbrief. Elk gezin dat op het grondgebied van de gemeente woont, heeft recht op de premie, die 50% van de aankoopprijs van het materiaal bedraagt (met een maximumbedrag van 50 euro). Elk gezin krijgt de premie slechts één keer. Deze tabel geeft een overzicht van het aantal premies en het totale toegekende bedrag van 2017: 2017 Aantal aangevraagde premies: 12 Totaalbedrag van de premies: 369 2) Moestuinen van het Happark In het kader van het Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray wordt het Happark volledig opnieuw aangelegd en zullen er collectieve moestuinen aangelegd worden op het Lorforperceel. Op termijn zouden er op dat perceel collectieve en individuele moestuinen komen, maar ook een kippenhok, een compostplaats, een bijenstal, een aquaponiesysteem, enzovoort. In afwachting van de concrete coördinatie van het project verzamelt de dienst Leefmilieu de gegevens van burgers die geïnteresseerd zijn om hieraan mee te werken. 3) Aquaponie In het kader van de nieuwe projectoproep van Brussel Leefmilieu in 2017 voor de uitvoering van duurzame milieuprojecten heeft de dienst Leefmilieu een kandidatuurdossier ingediend voor de installatie van een systeem om aquaponie te demonstreren. De bedoeling was om een systeem te installeren voor een gezin met vier personen om deze innoverende methode voor de zelfproductie van voeding te illustreren dat aangepast is aan de stedelijke omgeving. 170

Behalve de installatie van het systeem omvat het project ook de organisatie van workshops en opleiding voor Etterbekenaren zodat de inwoners het beheer van het systeem op zelfstandige basis kunnen overnemen. Het project is een aanvulling/uitbreiding op de bestaande projecten met betrekking tot stadslandbouw in de gemeente (Participatieve Tuinen, bijenstallen, kippenhokken...). Het project werd goedgekeurd door de gewestelijke jury en zal in januari 2018 van start gaan. Energie (DO) Het reglement voor de toekenning van energiepremies werd vernieuwd voor 2016 en 2017. Het type premie werd gewijzigd in functie van de wijzigingen van het gewest en de nieuwe prioriteiten: energieaudit, verwarmingsketel, dakisolatie, muurisolatie en vloerisolatie. Die premies zijn cumuleerbaar tot een maximumbedrag van 400 euro per woning. Deze tabel geeft een overzicht van het aantal premies en het totale toegekende bedrag van 2017: 2017 Aantal aangevraagde premies: 55 Totaalbedrag van de premies: 13.178,57 O P E N B A R E N E T H E I D Over 't geheel genomen werd er gewerkt aan de vooruitgang van de drie luiken van het Netheidsplan in samenwerking met de gemeentediensten en de betrokken externe diensten. Op het vlak van preventieve maatregelen: Een team van bemiddelaars van het eco-burgerschap heeft de aanwezigheid op het terrein verzekerd. Daarnaast heeft het geobserveerd, contacten gelegd en aan bewustmaking gedaan in het kader van het Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray en daarbuiten dankzij de versterking van het team in 2016. Het Netheidspunt heeft informatie over de netheid verspreid en heeft 570 bezoekers verwelkomd. Via het gratis nummer van Etterbeek-Netheid werden 1.434 telefonische oproepen beantwoord en het nummer werd ook uitgerust met een voicemail waarop 569 berichten werden achtergelaten. Elke maand werden een vijftigtal e-mails van inwoners beantwoord die naar het e-mailadres van de netheid werden gestuurd. De folder Dure daden (die gemaakt werd in 2015) wil burgers herinneren aan de overlastdaden en aan de sancties die zij riskeren. De folder werd nog steeds uitgedeeld (bijna 3.000 exemplaren) en ook de 1.000 bijhorende affiches werden uitgedeeld aan de inwoners en in het bijzonder opgehangen aan winkelramen van handelaars die daar akkoord mee gingen. De informatiemiddelen over de ophaal- en schoonmaakdiensten werden versterkt. In dat opzicht werd de jaarlijkse folder mobiel containerpark, waarvan de inhoud uitgebreid werd met alle oplossingen op het vlak van ophaling, ook dit jaar uitgedeeld (huis-aanhuisverdeling bij alle gezinnen, via de gemeentelijke punten en tot slot op straat en tijdens evenementen, hoofdzakelijk door de bemiddelaars eco-burgerschap). In nauwe samenwerking met de beheerders van gebouwen en conciërges werden 650 nieuwe affiches opgehangen in de hal van gebouwen (gemaakt in 2017 om te informeren over de mogelijkheden om zich te ontdoen van voorwerpen in goede of slechte staat, gebruikte 171

frituurolie, kleding). Er werden nog vele andere flyers verdeeld, waaronder die van het agentschap Net Brussel. Er werden opnieuw ludieke thematische informatie- en bewustmakingscampagnes gevoerd via interventies in de gemeente, stands, animatieactiviteiten en vooral via werk op het terrein. De bedoeling daarvan is om gebruikers en doelgroepen die problematisch zijn voor bepaalde vormen van overlast te ontmoeten: o Jongeren tijdens de middagpauze bewustmaken van het gebruik van vuilnisbakken en (zak)asbakken in de strijd tegen klein zwerfafval; o Bewustmaking rond het gebruik van de Olioboxen in de strijd tegen sluikstorten van olie, in het bijzonder rond glascontainers; o Hondenbaasjes ervan bewust maken dat ze de uitwerpselen van hun hond moeten oprapen; o Uitdelen van zakasbakken en rokers bewustmaken; Er werden ook activiteiten georganiseerd om jongeren in de scholen gevoelig te maken voor het respect voor de openbare ruimte. Die activiteiten werden voorgesteld in een brochure en aangeboden aan de leerkrachten van de Etterbeekse scholen (met begeleiding). Naar aanleiding van de animatie-instrumenten die ontworpen werden en de ontmoeting met de directie en vervolgens de leerkrachten van verschillende scholen werden er animatieactiviteiten en/of schoonmaakacties in de straten georganiseerd in de eerste scholen (La Farandole en Ernest Richard) en er werden ook afspraken gemaakt voor activiteiten in andere scholen in 2018. Van 17 tot 23 april 2017 werd een Week van de Netheid georganiseerd met onder andere bewustmakingsstands, rondleidingen in het sorteercentrum Recyclis, de vertoning van een film gevolgd door een debat (18/04) en de organisatie van het Feest van de Netheid op 23/04. 120 mensen hebben deelgenomen aan dat feest op het Van Meyelplein. Er stonden verschillende stands (Etterbeek Netheid, Net Brussel, workshop zero afval, workshop recyclage van plastic) en er werden ook drie schoonmaakacties georganiseerd in de straten. Die vertrokken elk afzonderlijk maar kwamen samen op het plein. Het feest werd aangevuld met een optreden van Les Gros Dégueulasses op de Jourdanmarkt. Op verschillende feesten en evenementen was er een stand over netheid aanwezig: Feest La Ducasse pour Tous (21/05), diagnosewandelingen, feest van de Participatieve Tuinen, jaarlijks feest van het Duurzaam Wijkcontract (23/09), enz. We hebben ook verschillende initiatieven van burgers en verenigingen gesteund om een Cleanup Day te organiseren: Duurzame wijk Greenstone (12/03), participatieve wijk Babett' (10/06), Welcome Babbelkot (26/05), enz. We hebben met verschillende actoren samengewerkt in de vorm van animatieactiviteiten (in het bijzonder met de huiswerkscholen) of informatienetwerk: Etterbeekse Haard, Welcome Babbelkot, Animation & Loisirs pour tous, Espace Senghor, Seniorenweek, enz. De activiteiten van het netwerk van de netheidsambassadeurs (5 vergaderingen, lancering van een nieuwsbrief, tussenpersoon in het dagelijkse leven, acties) werden voortgezet met de steun van een werkgroep van ambassadeurs om gemeenschappelijke acties te organiseren. Ook het project Solidair containerpark werd op touw gezet om inwoners aan te moedigen om naar het mobiele containerpark te carpoolen. Het was een proefproject van één jaar dat in het laatste semester van 2017 van start is gegaan. Etterbeek Netheid heeft ook meegewerkt aan de samenstelling van een Welcome Pack voor nieuwe inwoners. Dat pakket bevat de twee belangrijkste folders en de vier belangrijkste vuilniszakken. De uitwisseling van informatie met de verschillende actoren (politie, preventie...) werd zoveel mogelijk geoptimaliseerd via verschillende vergaderingen. 172

Op het vlak van reactieve maatregelen (schoonmaak en ophaling): De proactieve aanpak van de gemeente op het vlak van de verwijdering van tags werd behouden met nieuwe acties waarbij gevels schoongemaakt worden. Bovendien werden de inwoners herinnerd aan de voorzieningen dankzij duidelijke communicatie. De dienst voor de verwijdering van graffiti die opgericht werd in samenwerking met de Mission Locale pour l'emploi in het kader van het Duurzaam Wijkcontract heeft zijn werk voortgezet. (517 ingrepen in 2017 en einde van de samenwerking met een privébedrijf). Het mobiel containerpark werd behouden met 13 datums in 2017. De gemeente heeft ook grof huisvuil opgehaald aan huis bij een specifieke doelgroep (65-plussers, personen met een handicap). Binnen een zekere limiet is die ophaling aan huis gratis. Er werden oplossingen gezocht om stadsmeubilair en boomvoeten minder aantrekkelijk te maken. In die zin werden in 2017 nog meer glas- en kledingcontainers ondergronds aangelegd op basis van een studie en voor zover de nutsvoorzieningen dit toelieten. Hiervoor hebben wij samengewerkt met Net Brussel en Spullenhulp (Legerlaan/Tervurenlaan en er werden stappen ondernomen om de geluidsoverlast in de Grote Haagstraat te verminderen). Sinds januari 2017 wordt gebruikte frituurolie ingezameld (voor recyclagedoeleinden) via die installatie van 14 Olioboxen. Die werden verspreid over het grondgebied en vooral geïnstalleerd naast glascontainers. De bedoeling is om het sluikstorten van gebruikte olie te verminderen. Resultaat: er werd meer dan 10.000 kilogram gebruikte olie opgehaald. De toepassing van het nieuwe inplantingsplan van de openbare vuilnisbakken werd voltooid. Naar aanleiding van de testfase in 2016 in het Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray werden er bijkomende openbare asbakken besteld om die op de rest van het grondgebied te installeren. Er werd nagedacht over nieuwe veegmethodes in het vooruitzicht van de herinvoering van een straatveger/straatveegsters in het kader van een proefproject in 2018 in een of twee wijken. De twee inzamelpunten van Recupel-Bebat-dopjes (ingang van het gemeentehuis en Netheidspunt) werden behouden en versterkt via betere communicatie en de uitbreiding van de mogelijkheden (nieuw afval om te recycleren: filters Brita, plastic dopjes). De acties die tot doel hebben het klein afval op evenementen beter te beheren (sorteereilanden, waterfontein en herbruikbare bekers, stadsasbakken) werden behouden: Feest La Ducasse pour Tous, feest van de Participatieve Tuinen, jaarlijks feest van het Duurzaam Wijkcontract. Op het vlak van repressieve maatregelen: De gemeente heeft haar cel Verbalisering voor overlastgedrag op het vlak van Netheid versterkt. Sommige nieuwe ambtenaren kregen een opleiding ( vaststellend ambtenaar bij de GSOB, agentschap Net Brussel, agressiebeheersing). Bovendien werden andere ambtenaren (van de gemeente, het Gewest of de politie) op het terrein die gemachtigd zijn om vaststellingen op te maken op het vlak van Netheid ingezet. De bestraffingsvoorzieningen om de regels in verband met het buitenzetten van huisvuilniszakken te doen naleven (doorzoeken van vuilniszakken) werden behouden met enkele aanpassingen (die doorgevoerd werden in november 2017) om zich te richten op de juiste zones in functie van de ophaaldagen van Net Brussel. De repressieve acties en de samenwerking met de dienst Recherche & Verbalisatie van het gewestelijke agentschap (maandelijkse verdoken acties en patrouilles) - deels met de steun van de gemeenschapswachten - en de politie (filterblokkades gericht op het illegale vervoer van afval) werden voortgezet. De samenwerking met de inspecteurs van Brussel Leefmilieu werd duidelijker met betrekking tot de controle van de verplichting voor professionals om te beschikken over een erkende vuilniscontainer door observaties op het terrein uit te wisselen. 173

Op het vlak van interne en transversale communicatie: Ambtenaren met een smartphone konden netheidsproblemen kunnen nog steeds melden via de applicatie Fix My Street. Het gebruik van het programma Allo-Pronet werd veralgemeend voor een betere reactiviteit van de operationele schoonmaakdiensten, in het bijzonder voor een betere communicatie naar het Gewest toe. Het Netheidspunt heeft zijn rol van dispatching bevestigd. Het stuurt klachten door naar de verschillende interventiepolen van het Netheidsplan zodat preventieve acties op het terrein gekoppeld kunnen worden aan aanvragen voor een tussenkomst van de dienst Wegenis of het agentschap Net Brussel en zodat er indien nodig ook een repressief team gestuurd kan worden. Op het vlak van coördinatie: Er werden transversale vergaderingen georganiseerd met de verantwoordelijke van de verschillende luiken van het Netheidsplan en/of andere betrokken diensten om voortdurend beter te doen. De aansluiting bij de AVPU heeft geholpen om de initiatieven van Etterbeek Netheid begrijpelijk te maken. De meting van objectieve indicatoren van de netheid werd beperkt tot het eerste semester om de gevoerde acties te evalueren en te oriënteren. Op basis van die metingen heeft de gemeente in september 2017 een nieuw kandidatuurdossier ingediend dat gericht is op de strijd tegen klein zwerfafval als antwoord op een innoverende projectoproep van het ministerie van Openbare Netheid op initiatief van de staatssecretaris voor Openbare Netheid, Fadila Laanan. Het project werd gekozen om in 2018 uit te voeren. 174

G E L I J K H E I D V R O U W E N - M A N N E N In Etterbeek werd de gelijkheid van kansen hoofdzakelijk bekeken vanuit de invalshoek gendergelijkheid. Rekening houdend met die specificiteit zetten wij ons sinds 2007 in voor de oprichting van een lokaal netwerk waarbij alle lokale actoren die van dichtbij of ver ijveren voor een grotere gelijkheid tussen vrouwen en mannen betrokken zijn. Al onze acties zijn in overeenstemming met de principes uit het Europees charter voor de gelijkheid van vrouwen en mannen op lokaal vlak, dat op 1 maart 2010 aangenomen werd door de gemeenteraad. Internationale Vrouwendag op 8 maart Zoals elk jaar is die dag zowel in Etterbeek als elders een gelegenheid om te herhalen dat de gelijkheid tussen mannen en vrouwen een fundamenteel recht en een belangrijke waarde voor de democratie is. Om volledig verworven te zijn, moet dat recht ingang vinden in alle domeinen van de maatschappij: politiek, sociaal, economisch en cultureel. Om die belangrijke symbolische dag te vieren, hebben wij in 2017 het spektakel Quiche toujours! georganiseerd. Aan de hand van humor haalt de Belgische performer Zidani de stereotypen neer die door onze maatschappij in stand worden gehouden. Strijd tegen geweld op vrouwen Sinds 2007 zijn wij winnaar geweest van gewestelijke projectoproepen. Dankzij de subsidies die wij op die manier gekregen hebben, hebben we grootschalige acties op touw kunnen zetten, die we op lange termijn willen voortzetten. Dit werd in 2017 verwezenlijkt: Tijdens de Wittelintjescampagne van 25 november tot 10 december (25 november is de internationale dag tegen geweld op vrouwen): uitdelen van witte lintjes aan de inwoners en het gemeentepersoneel; Organisatie van het colloquium Preventie van cybergeweld en cyberseksisme voor professionals (organisatie: oktober 2017); Organisatie van een bewustmakingsavond rond cybergeweld en cyberseksisme voor Etterbekenaren (oktober 2017); Colloquium Preventie van cybergeweld en cyberseksisme : Als laureaat van een gewestelijke subsidie hebben wij in 2017 een colloquium georganiseerd dat gewijd was aan seksistisch en seksueel cybergeweld. Het colloquium was toegankelijk voor specialisten die in hun functie belast zijn met de bewustmaking van brede doelgroepen of jongeren (jeugdhuizen, PMS-centra, opvoeders, sociaal-culturele werkers, onderwijzers, gelijkheidsambtenaren, psychologen ). Wij bevinden ons nu al enkele jaren in het digitale tijdperk en wij stellen vast dat het geweld in de werkelijke maatschappij verplaatst wordt naar de virtuele wereld die wij gecreëerd hebben. Zo stellen wij vast dat internet en de digitale netwerken, onafhankelijk van hun emancipatorische en mobiliserende kwaliteiten, ook plaatsen zijn waar seksisme dagelijks met kracht tot uitdrukking 175

komt. Op het moment waarop de wederopbouw van de sociale banden en het goed samenleven een vanzelfsprekendheid geworden zijn voor een duurzame menselijke maatschappij, moeten wij rekening houden met een fenomeen van specifiek geweld dat verveelvoudigd wordt door de nieuwe technologieën die cybergeweld zijn. Naar het voorbeeld van onze maatschappij die evolueert en van onze informatie die steeds sneller wordt, ontketent deze nieuwe vorm van geweld, die maar al te vaak anoniem is, een vernielingsgolf waarvan vrouwen en homoseksuele gemeenschappen de belangrijkste slachtoffers zijn. In deze problematiek staat de vraag van het geslacht en de seksuele geaardheid dus centraal. De doelstellingen waren de volgende: Herinnering aan het Belgische en Europese wetgevende kader Definiëring van cybergeweld en hoe seksisme op internet herkennen Analyse van de gevaren van de cyberspace om te gaan beseffen dat bij het gebruik van de digitale hulpmiddelen bepaalde acties en berichten een seksistische grondslag hebben die zich baseert op overtuigingen met betrekking tot het geslacht die in het bijzonder leiden tot slut shaming (seksueel cyberpesten) Waarschuwen voor en optreden tegen cybergeweld (voorstelling van hulpmiddelen, innoverende ervaringen en concrete acties) Voor de eerste keer in Brussel specialisten samenbrengen om antwoorden en hulpmiddelen te bieden aan de eerstelijns hulpverlener. Cineclub gender In 2017 hebben wij de zesde verjaardag van ons festival Dames gaan ervoor gevierd dat de volgende doelstellingen heeft: Iedereen de mogelijkheid bieden om na te denken over de ongelijkheden tussen mannen en vrouwen die nog steeds bestaan in onze maatschappij. De interesse van de burgers opwekken voor de thema s van het Europees charter voor de gelijkheid van mannen en vrouwen in het lokale leven door het publiek de nodige intellectuele kennis bij te brengen die nodig is om hierover na te denken en om zich hiervan bewust te worden. Een publiek binden aan de vragen in verband met gelijkheid door middel van een cineclub; Het engagement van vrouwen op verschillende domeinen in de kijker zetten aan de hand van filmproducties van vrouwen in samenwerking met de vzw Dames draaien. Dit was het programma van 2017: Une histoire banale (thema: vrouwen en verkrachting) Perween Rahman, the rebel optimist (thema: vrouwen en stadsinrichting) Objectif femmes (thema: vrouwen en fotografieberoepen) Another time (thema: vrouwenrechten in Iran) Deelname aan het Gewestelijk Platform voor Gelijkheid van Kansen 176

Ongelijkheden stoppen niet aan de gemeentegrenzen. Daarom is het voor ons belangrijk om op de hoogte te blijven van alles wat er gedaan wordt op gewestelijk niveau en in de andere gemeenten. Het Brusselse Gewest (Plaatselijke Besturen) heeft een Platform voor Gelijkheid van Kansen opgericht dat zich toespitst op de gelijkheid tussen vrouwen en mannen en waarvan wij lid zijn. De uitwisseling van ervaringen die hieruit voortvloeit, kan zeer nuttig zijn voor ons lokaal beleid. Er werden thematische werkgroepen opgericht rond genderbudgeting, gendermainstreaming en gender in overheidsopdrachten. Sinds 2017 heeft Equal.Brussels het beheer van het gewestelijke platform overgenomen op het vlak van partnergeweld en geweld binnen het gezin. Diversiteitsplan In samenwerking met de dienst Human Resources hebben we hieraan voortgewerkt: infovergaderingen en ontmoetingen met Actiris om een diversiteitsplan op te stellen voor het gemeentebestuur. Genderbudgeting In 2017 hebben wij in samenwerking met de dienst Financiën ons eerste genderbegrotingsjaar. Babyfeest Tijdens de vierde editie hebben wij alle ouders er opnieuw aan herinnerd dat gelijkheid al start op zeer jonge leeftijd door hun kind een body cadeau doen die de gelijkheid tussen jongens en meisjes viert. Dat evenement was ook een gelegenheid om vaders te informeren over het vaderschapsverlof. Studiereis van het Gewest In februari 2017 hebben wij deelgenomen aan een studiereis naar Parijs die georganiseerd werd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het doel van die reis was om ons de vooruitgang te laten zien die de stad Parijs geboekt heeft op het vlak van: strijd tegen seksisme verbetering van de plaats van personen met beperkte mobiliteit in de openbare ruimte gender en openbare ruimte Strijd tegen homofobie Viering van de Internationale Dag tegen Homofobie op 17 mei. I N T E R N A T I O N A L E S O L I D A R I T E I T Met zijn beleidsplan 2015-2018 wil het programma voor internationale solidariteit vier strategische doelstellingen behalen aan de hand van de volgende activiteiten: Doelstelling 1: thematische discussies, ontmoetingen en dialogen voeren - Deelname aan Bewogen/Emouvant : een dag waarin de nadruk ligt op vooroordelen en de opvang van migranten in Etterbeek op initiatief van buurthuis Chambéry 177

- Ondersteuning van het project Caravan Parcours Babbelbox op initiatief van buurthuis Chambéry: een caravan die de straten van Etterbeek doorkruiste en die uitgerust was met een opnamestudio om mensen te interviewen over de gastvrijheid in de gemeente Dat project was het resultaat van overleg met de verenigingen die actief zijn op het vlak van sociale cohesie. Samen met hen hebben wij beslist om gedurende twee jaar (2017-2018) aan het thema Rechtvaardigheid en migratie, dat ook centraal staat in de campagne van CNCD- 11.11.11. - Deelname aan de opleidingsdag over de campagne gastvrije gemeente van CNCD-11.11.11 met de partners van het Solidariteitsparcours Doelstelling 2: zichtbaarheid bij een gevarieerd publiek - Organisatie van de Maand van de Solidariteit rond het thema solidariteit met migranten : het belangrijkste evenement waarbij de initiatieven in verband met internationale solidariteit in Etterbeek in de kijker worden gezet - Organisatie van het openingsfeest van de Maand: feestelijke avond om kennis te maken met het programma van de Maand - Ontwikkeling van een pedagogisch instrument voor de lagere scholen over thema's in verband met internationale solidariteit (1e graad: gezondheid, 2e graad: onderwijs, 3e graad: landbouw) samen met de leden van de ERTIS - Ontwerp van een nieuwe brochure om het programma van de internationale solidariteit en de leden van de adviesraad voor te stellen - Lancering van een infobrief die tijdens de Maand van de Solidariteit wekelijks verstuurd wordt Doelstelling 3: samenwerking tussen verschillende actoren rond internationale solidariteitsacties - Ondersteuning bij de structurele organisatie van het Brusselse Netwerk voor de Internationale Solidariteit: organisatie van werkgroepen, voorbereiding van de jaarlijkse bijeenkomst begin 2018. - Coördinatie van de gemeentelijke internationale samenwerking met Aït Baha in Marokko: ontvangst van de Marokkaanse delegatie in Etterbeek om maatschappelijke projecten te bezoeken (vzw Samarcande, school Les Carrefours, dienst Contact Plus, centrum Le Graine, school Claire Joie, crèche Aimé Dupont, buurthuis Chambéry, dienst Preventie, Cente de Guidance, koor Chant de la Mémoire, Le Senghor, huiswerkschool en alfabetiseringslessen). - Steun van het consortium 1212 voor de actie Hongersnood 12-12 in Soedan, Somalië en Jemen. Doelstelling 4: steun aan verenigingen en burgers die bewustmakingsacties organiseren in de gemeente en/of projecten in het Zuiden - Lancering van de projectoproep op het vlak van bewustmaking en ontwikkelingssamenwerking. - Lancering van een subsidie om inleefreizen en vrijwilligersprojecten in het Zuiden te stimuleren. - Organisatie van 4 bijeenkomsten van de adviesraad. - Organisatie van een opleiding over het beheer van projecten voor verenigingen die actief zijn op het vlak van internationale solidariteit - Deelname aan de organisatie van het evenement Toast bénévol in samenwerking met de diensten Sociale Cohesie en Nederlandstalige Aangelegenheden om het werk van verenigingen voor internationale solidariteit die gestuurd worden door vrijwilligers te valoriseren. 178

S O C I A L E C O H E S I E De coördinatie van het Programma voor Sociale Cohesie beheert subsidies van het Gewest en de gemeente. In dat kader organiseert de coördinatie het overleg over die fondsen, begeleidt zij de projecten op pedagogisch en administratief vlak en treedt zij op als schakel tussen de subsidiërende overheden, de verenigingen en de gemeente. Ze neemt ook een faciliterende functie op zich voor het netwerk en het partnerschap. A. Projecten die in 2017 gesteund werden met die fondsen (de tabellen met de budgetverdeling zijn bijgevoegd) In 2017 heeft het Programma voor Sociale Cohesie de acties voortgezet die aangevat werden in het kader van het gemeentelijk contract voor sociale cohesie dat de vzw s, de gemeente en het Gewest voor een periode van vijf jaar (2016-2020) verbindt. Via het gewestelijke fonds en de medefinanciering van de gemeente konden de volgende acties gesteund worden: 1) Vier projecten in verband met schoolondersteuning/begeleiding en ouderondersteuning/begeleiding via de volgende vzw's: - Animations et Loisirs pour Tous: Schoolondersteuning voor jongeren als aanvulling op Welcome Babbelkot alsook activiteiten op woensdag, diverse uitstappen en verschillende stages tijdens de schoolvakanties. - L Aile: In het hart van de sociale woningen in de Boncelleswijk baat de vzw een huiswerkschool uit voor de kinderen uit de wijk, maar ook voor kinderen uit wijken uit de omgeving. De vzw organiseert ook workshops, in het bijzonder op woensdag, uitstappen en stages. - Cultureel centrum Le Senghor : Huiswerkschool in het cultureel centrum alsook artistieke workshops tijdens het schooljaar en tal van stages tijdens de schoolvakanties. - Welcome Babbelkot: Huiswerkschool, activiteiten op woensdagnamiddag, uitstappen en kampen tijdens de zomervakantie. 2) Vier acties in verband met Franse lessen voor een kansarm publiek waarvan er één ook een burgerworkshop organiseert: - Animations et Loisirs pour Tous: Actie Franse les en burgerworkshops. - Cultureel centrum Le Senghor : Organisatie van meerdere lesgroepen Frans, workshops en uitstapjes met de leerlingen, maar ook met de ouders van de kinderen uit de huiswerkschool. - Welcome Babbelkot: Organisatie van meerdere lesgroepen Frans en uitstapjes. - La Ligue de l Enseignement et de l Education Permanente: Organisatie van een lesgroep Frans in de school Claire-Joie. 3) Twee acties waarin instrumenten ter beschikking gesteld worden om te werken aan het samenleven. Die acties werden georganiseerd door Samarcande en buurthuis Chambéry in samenwerking met talrijke partners. Het gaat over de projecten competentiebank en solidariteitsparcours. 4) Bovendien werd een budget van 10.808 euro vrijgemaakt voor de voortzetting van het project Jeux et Vivre-ensemble dat in 2016 van start is gegaan. Het is een project dat de 179

barrières die vooroordelen vormen wil neerhalen en het wederzijdse begrip en de tolerantie wil bevorderen. De dienst coördineert de opstart van dat project met de verenigingen die gesteund worden door de Sociale Cohesie en het Impulsfonds voor het Migrantenbeleid en hun doelroepen. Het instrument dat voor dit project wordt gebruikt is een gezelschapsspel en daarvoor werd er samengewerkt met de vzw Let s play together, die gespecialiseerd is in dat soort benaderingen. Ook via het Impulsfonds voor het Migrantenbeleid (FIM) konden 7 acties gesteund worden. Die acties werden georganiseerd door de volgende vzw s: - Animations et Loisirs pour Tous: Organisatie van activiteiten om de regelmatige aanwezigheid van jongeren die ingeschreven zijn bij de huiswerkschool te verbeteren en om samen met hen projecten met een pedagogisch karakter uit te werken; jongeren ondersteunen bij de ontwikkeling van hun capaciteiten; inclusie van meisjes bij sportactiviteiten. - Atoll: Intergenerationele en burgeractiviteiten en animatie met de ouderen die naar het dagcentrum komen, jongeren die stoppen met school en volwassenen met sociale moeilijkheden. - ETE (Institut Ernest Richard): Cultuur als tool voor de preventie en het beheer van zittenblijven, etnopsychologische begeleiding voor leerlingen, gezinnen en leerkrachten om het wederzijdse begrip te stimuleren en een gunstig klimaat voor schoolsucces te bevorderen. - La Tour de Babel: Er werd een comité met 8 jongeren opgericht om affiches te maken voor de bewustmaking rond migratiekwesties. Dat onderwerp roept heel wat vragen op bij de doelgroep van de verenigingen. Velen van hen zijn afkomstig uit landen die getroffen worden door de oorlog in het Midden-Oosten. - Jeugdhuis La Clef : Ontwikkeling van de valorisatie van de competenties en de resultaten van jongeren aan de hand van verschillende activiteiten en workshops. - Samarcande: Actie die gericht is op het werk dat sociaal kwetsbare jongeren moeten doen om een eenvoudige vertrouwensrelatie te hebben met de wereld en om zich legitiem en gehoord te voelen en bijgevolg vertrouwen te hebben in zichzelf en hun capaciteiten. - Welcome-Babbelkot: Opvang van kinderen die nog geen leerplicht hebben door oud-leerlingen van de vzw tijdens de Franse lessen. Via dat project kunnen de oud-leerlingen geholpen worden bij hun werk en krijgen ook ouders de kans om Franse lessen volgen. B. Acties van de coördinatie: Behalve de verschillende vergaderingen van het Lokaal Overleg, waarin de lokale actoren, de subsidiërende overheden en het kabinet van minister Vervoort die verantwoordelijk is voor Sociale Cohesie zetelen, de begeleiding van de gesubsidieerde acties en de actieve deelname aan bepaalde acties zijn dit de verschillende projecten die door de coördinatie verwezenlijkt werden: Ondersteuning van de onderlinge kennismaking en de versterking van het werken in een netwerk binnen de sociale sector in de gemeente: - 5 PIC-Nic in 2017: Veertig tot zestig personen nemen deel aan deze informele ontmoetingsmomenten tussen werknemers van het terrein. De PIC-Nics worden om de twee maanden georganiseerd en trekken rond: de plaats waar de bijeenkomst georganiseerd wordt, varieert in functie van de mogelijkheden en de actualiteit van de lokale sector. In 2017 werden de PIC-Nics georganiseerd met Samarcande, TeknoPlus, Atelier Côté Cour, Tour de Babel en gezinsplanning Leman. 180

- Lokale sociale diagnostiek in het kader van de bevoegdheid Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Etterbeek. Overleg met de partners over thema s die de sector van de Sociale Cohesie aanbelangen: behalve de budgetvoorstellen en de projecten die georganiseerd worden door de coördinatie begeleidt de dienst het overleg binnen de sector over onderwerpen die hem aanbelangen en in functie van de lokale actualiteit. - Het Duurzaam Wijkcontract (DWC): Verschillende leden van het Lokaal Overleg voor Sociale Cohesie hebben een mandaat gekregen om de sector te vertegenwoordigen in de wijkcommissie van het DWC. Het lokaal overleg is eveneens de plaats waar de actualiteit van het DWC besproken wordt en waar de leden geraadpleegd worden over de prioriteiten en de diagnoses. Wij hebben de partners samengebracht rond dit project om de behoeften in termen van sociale cohesie duidelijk te maken. De coördinatie is overigens een actief lid van de wijkcommissie van het DWC. - Steun en/of organisatie van lokale dynamieken die zich inzetten voor de sociale cohesie: Financiële steun en/of bijdrage aan bepaalde projecten van verenigingen: carnaval in Etterbeek, Solidariteitsparcours, Apéro des solidarités. Organisatie van de Maand van de Solidariteit in samenwerking met de dienst Internationale Solidariteit: Een maand waarin activiteiten georganiseerd worden in verband met ontmoeting en bewustmaking rond het thema Samen met de migranten voor mee solidariteit C. Bijlagen. Hieronder de tabellen met de budgettaire verdeling. Verenigingen Animations et Loisirs pour Tous L'Aile 88.569,50 67.897,00 40.712,12 27.896,00 Cultureel centrum Le Senghor 96.500,00 85.000,00 69.918,99 16.304,00 Gemeentelijk contract voor sociale cohesie 2016-2020 Gevraagde Voorstel Budget COCOF Budget budget 2016- bestemming 2017 gemeente 2020 2016-2020 geïndexeerd 78.400,00 70.000,00 61.169,96 9.900,00 Buurthuis 25.000,00 20.000,00 20.356,06 - Chambéry La Ligue de 53.725,00 22.000,00 22.391,67 - l'enseignement Samarcande 23.075,00 18.000,00 10.178,03 8.000,00 Welcome- 84.000,00 70.000,00 61.169,96 9.900,00 Babbelkot Réserve "vivreensemble" 10.808,00 TOTAAL 449.269,50 352.897,00 285.896,79 82.808,00 368.704,79 181

FIM 2017 Verenigingen Gevraagde budget Ontvangen budget COCOF Ontvangen budget gemeente Animations et 10.940,00 10.060,00 - Loisirs pour Tous Atoll 17.900,00 16.070,00 - ETE 48.000,00 21.277,00 - Jeugdhuis La 14.795,00 14.795,00 - Clef Samarcande 32.940,00 32.500,00 - Welcome- 3.780,00 3.250,00 - Babbelkot Tour de Babel 2.500,00-1.200,00 TOTAAL 130.855,00 97.952,00 1.200,00 182

D U U R Z A A M W I J K C O N T R A C T «J A C H T - G R A Y» Het Duurzaam Wijkcontract (DWC) Jacht-Gray is een project voor stedelijke herwaardering dat geleid wordt door de gemeente Etterbeek (zie onderstaande samenvattende plattegrond). Het DWC omvat een subsidie (Gewest + Beliris + verplichte minimumbijdrage van de gemeente) van meer dan 14 miljoen euro om een wijk nieuw leven in te blazen aan de hand van acties op het vlak van huisvesting, infrastructuur, openbare ruimten, leefmilieu en sociale cohesie alsook op socioeconomisch vlak. Bij die bedragen komen nog de subsidies van Monumenten en Landschappen (M&L) voor het Haphuis, zijn Oranjerie en zijn Park (totaal M&L geschat op 2,8 miljoen euro) en de eigen fondsen van de gemeente (bijna 6,5 miljoen euro) voor aanverwante of aanvullende projecten van het DWC. Het totaalbedrag bedraagt meer dan 25 miljoen euro, dat gespreid moet worden over de uitvoeringsperiode, die loopt van 2015 tot 2020. Het algemene budget van het DWC Jacht-Gray is ter informatie opgenomen in de onderstaande tabel. De perimeter in kwestie strekt zich uit van het Jachtkruispunt tot het gemeentehuis, het Jourdanplein en de Mouterijbrug. Zijn belangrijkste vastgoedoperaties en operaties in de openbare ruimte worden geleid door de gemeente, die de bouwheer is. Ze krijgen concreet vorm in drie hoofdpolen: - Pool Interacties : hoofdzakelijk het Tobyproject (bodemsanering + nabijheidsvoorzieningen + maximaal 10 woningen), het project Morgenlandstraat 7-9 (6 woningen) en de volledige heraanleg van drie openbare ruimten (Forte dei Marmiplein, SORELO-tuin en de Ranch ) Budget: meer dan 6.600.000; - Pool Interculturen : project Waversesteenweg 506; restauratie en herbestemming van het Haphuis en de Oranjerie tot sociaal-culturele en natuurlijke infrastructuren, waaronder een polyvalente zaal en een kleine horecazaal, en het Happark (natuurlijke infrastructuren) Budget: meer dan 6.600.000; - Pool Intergeneraties : betreft verschillende acties in het huizenblok Waver / Fétis / Oudergem / Sneessens, met voornamelijk de bouw van 7 woningen, een crèche voor 25 kinderen en een polyvalente zaal en de herstructurering van de spelotheek en de inrichting van het park Beauport Budget: ongeveer 6.100.000 (met inbegrip van de aanverwante en aanvullende acties); - Buiten de polen willen wij in hoofdzaak het de Theuxplein en de omgeving van de Sint- Antoonkerk herinrichten alsook werkzaamheden uitvoeren aan de straten in de zogenaamde Baucq -wijk. Budget: bijna 1.200.000. Die operaties omvatten doorgaans de volgende fases: 1. Burgerinspraak: rekening houden met de opmerkingen en verwachtingen van de gebruikers en buurtbewoners; 2. Planning: beschrijving van de bedoelingen voor de projectontwerper (de architect); 3. Aanstelling van een projectontwerper (openbare aanbesteding); 4. Ontwerp van het plan, stedenbouwkundige vergunning; 5. Aanstelling van een aannemer (openbare aanbesteding); 6. Werkzaamheden. De uitvoering van het DWC wordt gespreid van 2015 tot 2020. De werkzaamheden (fase 6) moeten uiterlijk begin 2019 van start gaan en voor eind 2020 klaar zijn. Die termijnen zijn bindend en zijn een voorwaarde voor de toekenning van de subsidies van het DWC. Zoals de schatting van de algemene planning hieronder toont, is 2017 een periode voor ons DWC die hoofdzakelijk gewijd is aan het verkrijgen van de stedenbouwkundige vergunning (fase 4 in de hierboven genoemde opeenvolging) en de aanstelling van de aannemers (fase 5). 183

In de gemeentebegroting worden de vastgoedoperaties en de operaties in de openbare ruimten van het DWC verdeeld over de diens Openbare Werken en de Regie van Grondbeleid in functie van de huidige en de toekomstige beheerder/eigenaar van de betrokken ruimten. In de gemeentebegroting hebben de betrokken acties een stempel DWC gekregen waardoor ze herkend kunnen worden in de tabellen van de betrokken diensten. Het DWC omvat ook een socio-economisch luik. Het onderscheidt zich van de vastgoedoperaties en de operaties in de openbare ruimten door zijn immateriële karakter en is voornamelijk bedoeld om personeel aan te werven en acties op touw te zetten in de onderstaande domeinen. Het DWC telt in totaal 28 socio-economische projecten die zowel door de gemeente als door de drijvende krachten van de wijk (hoofdzakelijk verenigingen) geleid worden en goed zijn voor een bedrag van meer dan 3,3 miljoen euro. Socio-economische projecten van het DWC Jacht-Gray en hun verdeling over verschillende luiken: - Sociale cohesie: 7 projecten, 545.000 - Burgerschap en netheid: 2 projecten, 520.000 - Huisvesting: 6 projecten, 880.000 - Handel/bedrijven: 3 projecten, 213.000 - Stadskunst: 3 projecten, 200.000 - Jeugd: 3 projecten, 250.000 - Gezondheid en jonge kinderen: 2 projecten, 75.000 - Werking: 2 projecten, 650.000 De meeste socio-economische projecten van het DWC lopen zoals gepland. In tegenstelling tot het luik van het vastgoed en de openbare ruimten van het DWC dat afgesloten wordt in 2020, stoppen de socio-economische subsidies van het DWC eind 2018. Bijzonder aan het socio-economische budget van het DWC is dat het verdeeld wordt tussen de gemeente ( 1.975.000) en verenigingen ( 1.358.000). In dat laatste geval gaat de gewestsubsidie niet langs de gemeente, maar wordt die rechtstreeks aan de begunstigde verenigingen gestort door het Gewest. Wat de socio-economische projecten van het DWC betreft die geleid worden door de gemeenten, zijn de onderstaande diensten betrokken. Er werden speciale begrotingsartikelen gecreëerd om die projecten te kunnen herkennen in de gemeentebegroting. Socio-economische projecten van het DWC Jacht-Gray die geleid worden door gemeentediensten: - Project Full Contact (luik 1 en 2), geleid door de gemeentedienst Contact Plus - Project Burgers in actie, geleid door de dienst Preventie - Project Trefpunt van de regio's, geleid door de dienst DWC - Project Etterbeek lichtstad, geleid door de dienst Animatie - Project Oproep tot microprojecten, geleid door de dienst DWC - Project Burgerschap en openbare ruimte, geleid door de dienst Netheisplan - Project Coördinatie huisvesting, geleid door het Woonloket - Project Participatieve stadskunst, geleid door de dienst Franstalige Cultuur - Project Kunst in de wijk en Domino Speelweefsel, geleid door de dienst Nederlandstalige Cultuur - Project Taalproject, geleid door de dienst Animatie (Jeugd) - Project Sociale brillenwinkel, geleid door de dienst Gezondheid - Project Wijkantenne en Projectleider, geleid door de dienst DWC Zoals men hieronder ziet, heeft het DWC de bijzondere eigenschap buitengewoon transversaal te zijn op het vlak van de gemeentediensten en de verdeling van de subsidies, en dus van de budgetten, onder die diensten. We kunnen onthouden dat voor de vastgoedoperaties en de operaties in de openbare ruimten (totaalbudget van meer dan 19 miljoen euro voor de periode 2015-2020) hoofdzakelijk de dienst Openbare Werken en de Regie van Grondbeleid betrokken zijn. Wat het gemeentelijke socio- 184

economische luik van het DWC betreft, wordt een subsidie van bijna 2 miljoen euro voor de periode 2015-2018 gespreid over 10 gemeentediensten. De dienst DWC zorgt ervoor dat er uitgebreid gecommuniceerd wordt over de projecten: - Dragers (informatieborden, affiches, folders, brochures, internet...) waaronder een pocket map waarvan in september 2016 8.000 exemplaren werden gedrukt voor het grote publiek (zie hieronder); - Een elektronische nieuwsbrief (maandelijks) met nieuwtjes over het DWC wordt sinds september 2016 naar meer dan 800 mensen verstuurd; - Jaarlijkse feesten van het DWC; - Nieuwjaarsdrink van het DWC (sinds eind 2016); - Andere soorten communicatie: pers, enz.; - Meer dan 80 pdf-bestanden op de website van de gemeente waarin in alle transparantie alle projecten en hun ontstaan worden beschreven. Er dient opgemerkt worden dat een groot deel van de inspanningen op het vlak van communicatie en participatie zich in 2017 concentreerden op het DWC-project in het Happark, dat heel wat opschudding veroorzaakt heeft bij de bevolking naar aanleiding van de geplande rooiwerkzaamheden. Er werden verschillende bijeenkomsten georganiseerd, bijkomende nota's, studies en verslagen opgesteld, er werden panelen in het Happark geplaatst en er zijn artikels verschenen in het gemeenteblad. Behalve communicatie bevat het DWC ook een groot participatief luik waarbij de inwoners en de drijvende krachten van de wijk betrokken worden, in het bijzonder via de wijkcommissie. In 2017 werden 11 participatieve activiteiten georganiseerd in het kader van het DWC. Dat waren bijeenkomsten, bezoeken, ontmoetingen of stands. Die activiteiten hebben ongeveer 1.000 mensen bereikt en hebben ons in staat gesteld om de projecten en plannen aan te passen rekening houdend met de vragen en verwachtingen van de inwoners. Sinds 2016 krijgen wij bovendien veel aanvragen voor een tijdelijke bezetting van de Oranjerie in het Happark. Die aanvragen worden beheerd door de dienst DWC. In 2017 heeft de Oranjerie 10 initiatieven/burgeractiviteiten verwelkomd: tentoonstellingen, workshops, animaties, feestelijke evenementen en het Tandem Café-Vélo in augustus 2017 (kleine cafetaria met betaalbare prijzen, fietsactiviteiten, fietsherstelatelier, animaties). Gezien zijn ervaring met stedelijke herwaardering werkt de dienst DWC ook mee aan het project voor de heraanleg van de omgeving van de sociale woningen in de Generaal Henrystraat. In het kader van dat project wordt de weg volledig opnieuw aangelegd, wordt er een speeltuin geïnstalleerd, wordt er een lokaal ingericht voor jongeren en wordt er een stadsmoestuin aangelegd met het oog op de duurzame ontwikkeling (zachte mobiliteit, aanplantingen, waterbeheer, enz.). Dat project spreidt zich van 2017 tot 2022. Het jaar 2017 was gewijd aan de planning en aan het inspraakproces. Het project wordt gesubsidieerd door het Brusselse Gewest voor een bedrag van 1.376.000 euro (programma Stedenbeleid) en wordt medegefinancierd door Log'Iris (100.000 euro) en de gemeente (500.000 euro - schatting). De perimeter van het DWC heeft een zeer kosmopolitisch karakter en er zijn tal van nationaliteiten vertegenwoordigd. Een van de hoofddoelstellingen van het DWC is overigens om de strijd aan te binden met de dualisering en de multiculturaliteit en het samenleven te bevorderen. Zo is de dienst DWC zich geleidelijk aan beginnen in te zetten binnen internationale netwerken en heeft het drie Europese subsidies in de wacht gesleept: - Project CRISCO : De betrokkenheid van alle burgers bij het lokale leven bevorderen om de sociale cohesie te verbeteren (luik actie + luik denkwerk). 10 Europese partners. Duur van het project: van september 2017 tot augustus 2019. Subsidie voor Etterbeek: 30.000 (programma Stadsnetwerk ); 185

- Project APProach om mobiele Europese burgers ( expats ) op te vangen en te betrekken bij het lokale leven aan de hand van online digitale instrumenten. 7 Europese partners. Duur van het project: van april 2018 tot maart 2020. Subsidie voor Etterbeek: 81.109 (programma Rechten, Gelijkheid en Burgerschap); - Project Stronger Together : wil de strijd aanbinden met de radicalisering van preadolescenten (10-12 jaar) in de scholen. 5 pedagogische modules en een digitaal gezelschapsspel. 6 Europese partners. Duur van het project: van september 2018 tot augustus 2020. Subsidie voor Etterbeek: 49.189 (programma Erasmus +). 186

Algemeen budget (schatting) van het DWC Jacht-Gray (met inbegrip van aanvullende en aanverwante operaties): Toby Max. 8 à 10 logements en rehausse + infrastructures CPAS (épicerie et vestiaire social) + dépollution BUDGETS IMMOBILIER Beliris 3.125.000 Réorganiser ateliers communaux Commune (1) 1.145.000 Orient 7-9 Démolition / reconstruction, 6 logements CQD 843.000 Charges Urbanisme 500.000 Commune (RF) 10.647 Wavre 506 2 logements CQD 300.000 PMS (hors CQD) + partie logements Commune (RF + TP) (2) 770.515 Maison Hap Locaux et infrastructures CQD 1.050.000 M&S 1.890.000 Commune (RF) 212.504 Orangerie Salle polyvalente + Horeca CQD (int. + stabilité) 650.000 M&S (int. + stabilité) 385.500 M&S (ext.) 370.000 Commune (3) 725.500 Auderghem 221 4 logements + crèche 25 enfants CQD 1.750.000 COCOF (4) 59.800 Commune (RF + TP) (5) 323.816 Auderghem 219 Salle polyvalente + locaux annexes CQD 600.000 Commune (TP) (5) 323.428 Auderghem 233 3 logements + infrastructures (Rez Maison Enfants) CQD 730.000 Commune (RF + TP) (5) 533.213 Fetis 35/39 2 logements (hors CQD) + locaux (hors CQD) Commune (RF) 543.833 Subside 'bâtiments isolés' 275.000 Préau 24 Ludothèque avec mezzanine + abords CQD 275.263 Commune (TP) (5) 180.390 Rue Tombeur Relocalisation pétanque (hors CQD) Commune 460.000 Forte dei Marmi / 'Sorelo' / Ranch ESPACES PUBLICS Réaménagement CQD 700.000 BM (FdM) (6) 300.000 Commune (7) 28.100 Jardin Hap Réaménagements + potager + nouvelle entrée CQD 430.000 M&S (8) 531.500 Commune (9) 86.200 Jardin Beauport Rénovations sentiers CQD 50.000 Citerne eau de pluie Commune 15.000 Préau-Fétis Conexions intérieur d'îlot "intergénérations", réorienté vers Auderghem 233 CQD 0 Abords St.-Antoine + carrefour Orient/Grand-Duc + place de Theux + autres aménagements dans la limite des crédits disponibles et cohérents avec cette opération du CQD 755.000 CQD Quartier Theux-Baucq BM (bancs Theux) 10.000 Abords St.-Antoine (modification arrêt tram) STIB 50.000 Abords St.-Antoine (périmètre CQD, solde à charge de la commune) Commune 71.000 Abords St.-Antoine hors périmètre CQD Commune (y compris 30,000 de plantations) 309.000 Chasse Améliorations carrefour BM Interpôles Réorienté vers "Jardin Hap" et "Theux" + contribution des projets socioéconomiques "Art urbain" (voir modification Programme n 1) CQD 0 SOCIOECONOMIQUE Projets commune 16 projets CQD 1.975.000 Projets externes 12 projets CQD 1.358.000 TOTAL Recettes 24.701.209 Dont CQD Région 10.864.600 CQD commune 601.663 Beliris 3.125.000 M&S 3.177.000 Autres 1.194.800 Commune 5.738.146 Total à charge de la commune TOT. Commune 6.339.809 Dont Commune (TP) 4.397.597 Régie Foncière 1.942.212 Total logements Max. 25* *: Sans préjudice de contraintes spécifiques, notamment urbanistiques (1): mise à jour suite à une réévaluation par le service communal TP du budget pour la réorganisation des ateliers Toby (2): mise à jour suite aux dernières informations reçues de l'auteur de projet (bureau ADN) (3): mise à jour suite aux dernières informations reçues des auteurs de projet (bureau SKOPE + Cirelli) - Ce montant comporte l'intervention communale (hors DMS), déjà budgétisée depuis longtemps dans les dépenses communales pour l'enveloppe extérieure de l'orangerie (4): Subside "Equipement / premier ameublement" de la COCOF pour la crèche (5): mise à jour suite aux dernières informations reçues de l'auteur de projet (bureau URA) (6): mise à jour suite aux derniers pourparlers avec Bruxelles Mobilité (BM) (7): mise à jour suite aux dernières informations reçues de l'auteur de projet (bureau GRUE) (8): Y compris travaux urgents ruine (75,000 X 80%) (9): mise à jour suite aux dernières informations reçues de l'auteur de projet (bureau SKOPE) + contribution commune travaux urgents ruine (75,000 X 20 Note: le subside CQD inclut une répartion de 95% à charge de la Région et 5% commune, sauf pour l'orangerie, où c'est 65% Région et 35% commune, de même que socioéconomique avec 100% du subside CQD à charge de la Région 187

CQD Jacht-Gray: samenvattende plattegrond van de operaties: