Schriftlezing: Johannes 20: 1, 11-18 1 Vroeg op de eerste dag van de week, toen het nog donker was, kwam Maria uit Magdala bij het graf. Ze zag dat de steen van de opening van het graf was weggehaald. 11 Maria stond nog bij het graf en huilde. Huilend boog ze zich naar het graf, 12 en daar zag ze twee engelen in witte kleren zitten, een bij het hoofdeind en een bij het voeteneind van de plek waar het lichaam van Jezus had gelegen. 13 Waarom huil je? vroegen ze haar. Ze zei: Ze hebben mijn Heer weggehaald en ik weet niet waar ze hem hebben neergelegd. 14 Na deze woorden keek ze om en zag ze Jezus staan, maar ze wist niet dat het Jezus was. 15 Waarom huil je? vroeg Jezus. Wie zoek je? Maria dacht dat het de tuinman was en zei: Als u hem hebt weggehaald, vertel me dan waar u hem hebt neergelegd, dan kan ik hem meenemen. 16 Jezus zei tegen haar: Maria! Ze draaide zich om en zei: Rabboeni! (Dat betekent meester.) 17 Houd me niet vast, zei Jezus. Ik ben nog niet opgestegen naar de Vader. Ga naar mijn broeders en zusters en zeg tegen hen dat ik opstijg naar mijn Vader, die ook jullie Vader is, naar mijn God, die ook jullie God is. 18 Maria uit Magdala ging naar de leerlingen en zei tegen hen: Ik heb de Heer gezien! En ze vertelde alles wat hij tegen haar gezegd had. Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Laten we beginnen met het nieuws van deze week. De Notre Dame in Parijs stond maandagavond in brand. De Parijzenaars, het Franse volk, de wereld, wij stonden er verbijsterd bij te kijken. Michelle Obama die in Parijs was en er langs reed kreeg hetzelfde gevoel als bij de vernietiging van de Twin Towers. Er gingen veel gedachten door de hoofden van de mensen. Wat wil God ons zeggen met deze brand?. We worden weer verenigd tot één volk. De meest bekende relieken in Parijs zijn bewaard gebleven. De doornenkroon, een deel van het kruis en een spijker uit het kruis konden tijdens de brand in veiligheid worden gebracht.
Ik laat u nog een andere Notre Dame zien. Uit de plaats Rouen in Normandië. Hier een afbeelding uit de Tweede wereldoorlog. De Notre Dame in gehavende vorm na een bombardement. Rouen werd namelijk vlak voor D-day 6 juni 1944 op 30 mei voor de zoveelste keer hevig gebombardeerd. En ook deze Notre Dame ging in vlammen op. Ook toen liep in 44 de halve stad uit om te redden wat er te redden viel.
Maar er bleef niet veel over van de Notre Dame in Rouen. Alleen het geraamte van de kerk bleef overeind. In de puinhopen liep echter een soldaat rond en die vond onder het puin een crucifix. Een kruisbeeld van een gehangen Jezus, maar dan één met afgebroken armen. De handen zaten er niet meer aan. Die hadden een val van de muur niet overleefd.
En hij dacht na over dat beeld, zag de puinhoop, en schreef op de dwarsbalk met potlood: jullie zijn mijn handen Jullie zijn mijn handen. Dat schreef de soldaat uit Normandië onder het kruis dat hij vond in een kapotgeschoten kerk. Hij dacht aan de wederopbouw, maar ook wat hij zelf aan het doen was. Met zijn handen. Hij had een geweer in de hand.. Jezus, de opgestane, zegt tegen Maria vanmorgen bij het graf: Houd me niet vast. Raak mij niet aan. Hoe is dat te rijmen? Jullie zijn mijn handen van de soldaat uit Normandië en de woorden Houd mij niet vast van Jezus voor Maria. Is dat op één noemer te brengen? Weliswaar richtte Jezus het woord tot Maria, maar hij heeft het in die ene zin op het eerste gezicht over zichzelf. Raak MIJ niet aan. Houd MIJ niet vast. Ieder van u heeft een dergelijk zinnetje wel eens uitgesproken, meestal met de beste bedoelingen. Geef mij maar even geen hand, want anders word jij misschien ook zo ziek. Of Sla maar geen arm om me heen, ik moet me zelf door deze zware periode heen worstelen en als ik eenmaal toegeef aan mijn verdriet, mijn tranen, verlies ik daarvoor alle kracht. In al dit soort uitspraken wordt de ander niet afgewezen, en worden diens betrokkenheid, medeleven en liefde niet gediskwalificeerd, integendeel. De zieke, de bedroefde, de stervende, de man die een missie in een ver buitenland moet volbrengen en het minstens zo moeilijk heeft met het afscheid als de dierbaren die hij achterlaat, en zelfs de vrouw in barensnood, kennen zo n moment waarop ze liever niet aangeraakt of vastgehouden willen worden omdat ze, vaak onbewust of intuïtief, weten dat hun eigen medeleven met de naaste die om hen lijdt, de treurnis alleen maar erger maakt. Met de mededeling: Houd me niet vast, raak me niet aan nemen ze de ander tegen zichzelf in bescherming, en soms nemen ze zichzelf hiermee in
bescherming tegen zichzelf; als ze zich laten gaan in hun droefheid, kunnen ze niet doen wat ze moeten doen. In plaats van de woorden Raak me niet aan, had Jezus ook de positieve variant kunnen bezigen: Laat me los. Of: Laat me gaan. Of: Laat me vrij. Dan klinkt het minder als een streng verbod, maar meer als een goedbedoeld. Geen: En leid mij niet in verzoeking maar een verzoek. Een vraag, een bede wellicht, zoals die alweer een flink aantal jaren geleden regelmatig te horen viel, bij het overlijden van Ramses Shaffy. Laat me, laat mij mijn eigen gang maar gaan! Maar als de afwijzing van Maria nu niet over Jezus zelf gaat, maar meer over de weg van Maria. Over de worsteling van Maria om een richting te vinden in het leven. Jij moet mij niet vasthouden, maar het leven ingaan en daar mijn handen zijn. Als de uitspraak nu het resultaat is van die worsteling. Het gesprek tussen Jezus en Maria als een worsteling in beelden, waarin Maria zich vier keer om moet keren. Met het eerste beeld wordt ze gelijk geconfronteerd. Er zitten twee engelen, twee boden in het graf. Die engelen zitten aan het hoofd en aan het voeteneind op de plek waar het lichaam van Jezus lag. En de engelen: zij zitten daar net als de engelen op het verzoendeksel van de ark van het verbond. En in die ark van het verbond, die het volk Israël meedroeg op haar reis naar het beloofde land waar het goed voor mensen was om te leven. Boven op die ark lag het verzoendeksel om aan te geven: God doet er alles aan om de mensen een vol bestaan met elkaar te geven. Hij verzoent de schuld om weer opnieuw met elkaar te kunnen beginnen. En de engelen in het graf zeggen: Jezus geeft gestalte aan het verzoendeksel. Aan de verzoening. Door kruis en opstanding. Maria, het houdt niet op, de droom is niet over, het beloofde land van God gaat door. Alleen de engelen wijzen nu op Jezus en daarmee ook op jou, Maria. Ze zeggen: wil jij de verzoening leven. Jij moet nu in jouw leven de ark meedragen. Jezus lichaam is er niet meer, omdat jij nu verder moet, Maria. Maria ziet het niet. Ze keert zich om van het licht af. Maar wie staat daar? Wie staat aan de kant van het ongeloof om haar op te vangen. Wie ziet zij? Zij ziet...jezus. Hij is te vinden aan de kant van het ongeloof, dat zich afkeert van de tekenen van de opstanding. Hij staat daar echter niet als Jezus, maar als een tuinman. Weer gebruikt Johannes een beeld: de gestalte van een tuinman. Hij staat daar als de Adam, de nieuwe mens, zoals God hem bedoeld heeft in de hof ( de tuin of het paradijs), trouw aan de aarde, vol van leven, delend met de ander. Delend, want Hij wil Maria als een nieuwe Eva tot zich nemen. Maria als een Eva, als een medewerker in het bewerken en bewaren van de aarde. Stappen zetten over de aarde niet als overheerser, maar als heerser in de zin van de roeping van Adam. Maria ziet het niet. Ze verstaat het beeld niet.
Ze keert zich om in ongeloof. Maar dan- als zij eerst het graf en daarna de Levende zelf de rug toekeert- dan grijpt Jezus in. Hij noemt haar naam: Maria. Zoals de mens, de Adam, de gehele schepping namen gaf, riep de Adam de vrouw bij name in Genesis. Zo roept Jezus Maria bij haar naam, en een naam krijgen of bij je naam geroepen worden betekent jij mag worden wie je bent, jij mag tot je bestemming komen, jij in al je eigenheid bent geroepen om mens te zijn voor God, jij wordt weggeroepen uit de dood om stappen et zetten door het leven. En toen zij haar naam hoorde, keerde zij zich om. En die derde ommekeer was een echte bekering, want zij zei: Rabbouni, dat betekent meester of ook wel uitlegger, leermeester. Maria moet zich nu, na gehoor gegeven te hebben aan de roep naar haar naam, nog één keer omkeren. Houd Mij niet vast zegt Jezus, maar maak dat gevecht tegen die machten in de chaos van deze wereld waar. Houd mij niet vast, omdat jij je handen nodig zult hebben in de wereld. Handen om te bidden. Handen uit de mouwen Handen om de treurenden heen. Handen om te genezen Handen om te zegenen. Handen om te klappen Handen om te ontvangen Handen om te..jullie zijn mijn handen. Houd me daarom niet vast. Zo past het beeld uit Normandië precies bij Maria Houd mij niet vast, want jij bent mijn handen. Ga de wereld in om de opstanding gestalte te geven. Nog eenmaal de Notre dame in Parijs. Er zal hoogstwaarschijnlijk ook een crucifix met afgebroken handen in gevonden worden. En ook nu zal gelden jullie zijn mijn handen. De
Notre Dame zal weer hersteld worden. Er is al geld genoeg voor. De handen zullen uit de mouwen gestoken worden om de trots van Parijs weer op te bouwen. Maar het gaat natuurlijk om meer dan een monumentaal gebouw. Om een levend lichaam van Christus zijn in de wereld. Jullie zijn mijn handen. Amen.