Stage Piano
Gefeliciteerd met de aanschaf van de Medeli SP5100. De SP5100 is een gebruiksvriendelijke piano met moderne functies en een geweldig geluid! Daarnaast kun je hem ook als Midi controller gebruiken, en zit er zelfs automatische begeleiding is. Een SD kaart opent mogelijkheden wat betreft het afspelen van Midi files. BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINSTRUCTIES Bij het gebruik van elektrische apparatuur moet je altijd een aantal dingen in acht nemen. Waaronder het volgende: 1. Lees de handleiding door voordat je de piano gaat gebruiken. 2. Blijf in de buurt als kinderen van het apparaat gebruik maken. 3. Pas op met water. Regen, bier, thee, dat soort dingen. Als die in je instrument terechtkomen gaat ie zeer waarschijnlijk kapot. Ook vocht kan funest zijn. 4. Zet de piano neer op een veilige stabiele plek. 5. Pas op met hoge volumes, dat kan je oren blijvend beschadigen. 6. De piano moet zodanig worden opgesteld dat hij zijn warmte kwijt kan. 7. Let ook op met hittebronnen zoals verwarming, vuur, zon. 8. Gebruik alleen een stroomaansluiting die bedoelt is voor deze piano. 9. Wanneer je de piano lange tijd niet gebruikt, trek dan de stekker uit het stopcontact. 10. Laat de piano nakijken wanneer: A. Het stroomsnoer op enigerlei wijze beschadigd is, B. Er iets van vloeistof in de piano terecht is gekomen (vaas bloemen, glas ranja ), C. De piano in de regen heeft gestaan, D. De piano vreemde dingen doet, niet goed functioneert, of E. Het instrument gevallen is of op andere wijze ernstig beschadigt. 11. Probeer geen storingen op te lossen, waarvan de oplossingen niet beschreven zijn in deze handleiding. 12. Om de piano schoon te maken gebruik je een zachte droge doek. Bij wat hardnekkiger vuil (vingers) kun je een licht vochtige doek gebruiken, eventueel met een heel klein beetje afwasmiddel. Gebruik in geen geval agressieve middelen zoals benzine of thinner. Wat ook goed werkt is gitaar polish. Of eventueel interieur reiniger voor auto's. Dat is ook ontwikkeld om kunststoffen te reinigen. 13. Plaats de piano op voldoende afstand van de televisie, om storingen te vermijden. 14. Trek de stekker uit het stopcontact wanneer het gaat onweren. Stel dat de bliksem inslaat, dan kan je piano onherstelbaar beschadigt worden. LET OP Een verandering / modificatie aan de piano zonder toestemming van de fabrikant doet het recht op garantie vervallen. 2
De buitenkant 4 Bedieningspaneel 5 Aansluitingen 6 Bediening 9 Instrumenten en effecten 13 Automatische begeleiding 16 Opnemen 18 Afspelen 19 Lessen 19 SD kaart 20 Midi 21 Midi controller 22 Specificaties 23 Appendix lijst van instrumenten 24 lijst van begeleidingen 24 lijst van songs 25 Midi implementatie tabel 26 Garantie 27 3
!. Bedienings paneel 2. Bladmuziekstandaard 3. Hoofdtelefoon uitgang 4. Toetsenbord 5. Adapter aansluiting 6/7.. Uitgang voor naar versterker 8. Ingang voor CD/mp3 speler of iets dergelijks. 9. Sustain pedaal aansluiting 10. Soft pedaal aansluiting 11. Midi in/out 12. USB aansluiting 4
1. Aan/uit knop 2. Treble (helderheid) 3. Totaal volume 4. Start/stop 5. Volume van de begeleiding 6. Fill in A/B 7. Opnemen 8. Afspelen/stoppen 9. Spoor 1/melodie uit 10. Spoor 2 11. Transponeren +/- 12. Tempo +/- 13. Midi controller - Midi uit - Commando - Waarde - kanaal 14. Stijl 15. Instrument 16. + / - 17. Direct instrument knoppen 18. LED Beeldscherm 19. Song 20. Toonladder 21. Dual 22. Split 23. Galm/Chorus 24. Aanslaggevoeligheid 25. Metronoom 26. SD bediening - afspelen - opslaan 27 SD slot. 5
ADAPTER Deze piano werkt op een 12v adapter die je in het stopcontact steekt. Zorg dat je altijd de juiste adapter gebruikt. Voordat je de adapter aansluit, kijk je of de piano uitstaat. Dus eerst aansluiten, dan aanzetten. Wanneer je de piano lange tijd niet gebruikt, dan haal je de adapter voor de zekerheid uit het stopcontact. Dat doe je ook als het gaat onweren. MUZIEKSTANDAARD In de doos vind je ook een bladmuziekstandaard. Die kun je bevestigen aan de piano, middels de twee uitsparingen die daarvoor zijn gemaakt. HOOFDTELEFOON Deze piano heeft twéé hoofdtelefoon aansluitingen. 1. Wanneer je een (los te verkrijgen) hoofdtelefoon aansluit op ingang 2, dan worden de speakers uitgeschakeld. 2. Gebruik je aansluiting 1, dan komt het geluid door zowel de hoofdtelefoon als de luidsprekers. 6
AUDIO UITGANG Wanneer je de piano op een versterker wilt aansluiten, doe je dat via de AUX uitgangen. Voor een mono signaal gebruik je alleen de linker uitgang. Het volume regel je met de volumeknop van de piano, en natuurlijk met die van de externe versterker. AUDIO INGANG De audio ingang gebruik je om bijvoorbeeld een CD speler, of mp3 speler af te spelen via de luidsprekers van de piano. Het volume regel je met de volume knop. Of op het apparaat zelf. SUSTAN PEDAAL Op iedere piano zit een zogeheten sustain pedaal. Wanneer je dat intrapt blijven de tonen doorklinken. Deze sluit je aan op de sustain ingang die je hiernaast op het plaatje ziet. Moet je wel los bijkopen. SOFT PEDAAL Ook een extra pedaal voor op de piano. Wanneer je dit indrukt klinken de tonen wolliger en zachter. 7
MIDI in/uit Met Midi kun je andere instrumenten die een Midi aansluiting hebben bespelen via de piano (Midi out), of je kunt de piano laten spelen vanaf een computer of sequencer (Midi in). USB Hiermee kun je de piano op een computer aansluiten. De USB aansluiting vervang de Midi aansluiting. Je hebt geen aparte Midi interface meer nodig. In je muzieksoftware zal deze Midi interface verschijnen als : USB audio device'. 8
AAN/UIT Met de knop [POWER] zet je de piano aan en uit. Als hij aan staat zie je in het beeldscherm [001] staan. VOLUME Het volume stel je in met de [VOLUME] schuif. Naar links is zachter, naar rechts is harder. Zet de piano zacht voordat je hem aanzet. RESET Om alle instellingen weer terug te zetten naar hoe ze in de fabriek waren gemaakt (initiëren/resetten) zet je de piano aan terwijl je de [+] en [-] toetsen TEGELIJK ingedrukt houdt. Druk op de [POWER] knop TEGELIJK indrukken * Wanneer het beeldscherm donker blijft na het aanzetten, kijk even of de adapter wel goed zit, en in orde is. * Als de piano geen geluid geeft, staat de volume schuif misschien wel helemaal naar links. * Wanneer de piano uit staat, staat er nog steeds stroom op!! 9
SONG mode In deze piano zitten 60 songs. 1. een Song afspelen. Druk op [SONG]. Je ziet op het beeldscherm dat je nu in 'songmode' zit. De piano begint de songs achter elkaar af te spelen. 2. Druk op [START/STOP] om het afspelen te stoppen. Je zit nu nog steeds in 'songmode'. Wanneer je nu weer op [START/STOP] drukt, gaat de huidige song zich steeds herhalen. [SONG] songmode Druk eenmaal om te stoppen, een tweede maal om de gekozen song steeds herhalend af te spelen. SONG kiezen Met de [+] en [-] knoppen kun je wanneer je in 'songmode' bent uit een van de 60 songs kiezen. Wanneer je een nieuwe song kiest, zie je het nummer van de song op het beeldscherm, en de beat lampjes knipperen Beat lampjes knipperen Een Song kiezen 10
Melodie aan/uit Wanneer je tijdens het afspelen op [TRACK 1] drukt, wordt de melodie van de SONG uitgezet, zodat je die zelf kunt spelen. Exit SONG mode Wanneer je tijdens het afspelen op [STYLE] of [VOICE] drukt, springt de piano uit SONG mode. 11
In deze piano zitten 20 instrumenten. Voor de namen van deze instrumenten kun je kijken achteraan in deze handleiding bij Appendix 1. Instrumenten kiezen Wanneer je de piano aanzet dan zie je VOICE 1 geselecteerd staan in het beeldscherm. 'VOICE' is het woord voor 'instrument' dat hier gebruikt wordt. Om een ander instrument te kiezen druk je op [VOICE]. Je kunt nu met de [+] en [-] knoppen of met de [DIRECT KEUZE] knoppen een ander instrument (een andere voice) kiezen. Direct Keuze knoppen Met de [DIRECT KEUZE] knoppen kun je meteen het instrument kiezen met de knop waar de naam van dat instrument bij staat. Eén keer drukken is de bovenste rij instrumenten, de tweede keer drukken is de onderste rij instrumenten. Tweede instrument. Het kan mooi zijn om twee instrumenten tegelijk te laten klinken (bijvoorbeeld piano en strijkorkest). Daarvoor is de knop [DUAL]. Druk op [DUAL] en kies dan het instrument dat je erbij wilt hebben, dat kun je op dezelfde manieren doen als dat je het eerste instrument kunt kiezen. Druk nogmaals op [DUAL] om deze functie weer uit te zetten. 12
Transponeren Je kunt de piano in 12 stappen van een halve toonafstand omhoog of omlaag transponeren. Bijvoorbeeld voor het samenspelen met (getransponeerde) blaasinstrumenten of een zanger(es) die er nét niet bij kan. Op het beeldscherm zie je als je de [TRANSPOSE] knoppen gebruikt welke waarde je instelt. Wanneer je op beide [TRANSPOSE] knoppen tegelijk drukt, springt de waarde weer op nul. Aanslaggevoeligheid (touch) Met de functie 'touch' kun je instellen hoe de piano reageert op hard en zacht spelen. Er zijn vier niveaus. Standaard staat deze piano op '2'. Er is ook een stand 'Off'. De piano is dan niet aanslaggevoelig. Druk gewoon op de knop [TOUCH] net zo vaak totdat de gewenste waarde in het beeldscherm te zien is. Daarna floept het beeldscherm vanzelf weer terug naar het basisscherm. Galm en Chorus Met Galm en Chorus kun je de instrumenten wat voller laten klinken. Galm is het effect dat je hoort als je in een grote ruimte (bijvoorbeeld een kerk) in je handen klapt. Chorus is het effect dat je hoort als een aantal dezelfde instrumenten één melodie samen spelen. Met de knop [REVERB/CHORUS] kun je de sterkte van deze twee effecten instellen. Kies eerst of je iets met reverb of met chorus wilt doen, daarna kun je met de [+] en [-] knoppen de hoeveelheid instellen. 13
Split punt Om de piano in twee delen (een linker en een rechter gedeelte) op te splitsen gebruik je de knop [SPLIT]. Je kunt dan aan de linkerkant van de split de akkoorden voor de automatische begeleiding spelen, rechts de melodie. Met deze functie kies je WAAR het splitpunt komt te liggen. 1. Druk op [SPLIT]. 2. Gebruik de [+] en [-] knoppen om het splitpunt te plaatsen. Standaard staat het op 34, en dat is vrijwel altijd al goed. Is zo'n beetje de standaard plek voor het splitpunt van een automatische begeleiding bij vrijwel alle home keyboards. Brilliance Je kunt het karakter van het geluid van de piano enigszins beïnvloeden met de schuif [BRILLIANCE]. Met deze schuif helemaal naar links klinkt de piano wat ronder, naar recht feller en helderder. Het is maar net wat je zelf het mooiste vindt. Rond en warm Hekder en fel 14
Scale Om deze functie duidelijk te maken even wat achtergrond informatie. Tegenwoordig wordt vrijwel voor alle westerse muziek de gelijkzwevende stemming gebruikt, waarbij het octaaf is opgedeeld in twaalf gelijke afstanden. Dat is echter lang niet altijd zo geweest. Veel van de grote componisten die wij kennen werkten met een hele andere manier van stemmen. De onderlinge toonafstanden verschilden van elkaar. Er zijn daarin verschillende methoden geweest. Het mooie van de hedendaagse digitale technieken is dat dat nu heel eenvoudig te reproduceren is. Zo kun je nu een muziekstuk spelen in de stemming waarvoor die oorspronkelijk geschreven was. Types Er zijn zes verschillende types waaruit je kunt kiezen: Pythagorees, Major, Minor, Meantone, Werckmeister en kirnberger. Op de tabel hieronder zie je welke scale bij welk nummer hoort. Kiezen 1. druk op de knop [SCALE]. Standaard is dat scale 1. 2. Je ziet nu welke scale geselecteerd is op het beeldscherm. 3. Druk weer op [SCALE] om uit het scale keuze menu te stappen. 4. Druk op [SCALE] en houdt de knop 2 seconden vast, om in 'scale select' mode te komen. Scale type selecteren 5. Met de [+]/[-] knoppen kun je nu een scale kiezen. 6. De bijbehorende grondtoon kies je met het pianoklavier. Scale grondtoon Naam grondtoon op het beeldscherm 15
Metronoom Je kunt de metronoom aan en uit zetten met de knop [METRO]. Behalve dat je de metronoom kunt horen, kun je hem ook zien, in de vorm van knipperende lampjes. Begeleiding kiezen Knipperende lampjes die de tel aangeven Er zijn in totaal 20 verschillende begeleidingsstijlen. Het kiezen van een stijl gaat ook weer met de [+]/[-] knoppen. Eerst druk je op de knop [STIJL] natuurlijk. Begeleidingsstijl kiezen Start/stop Wanneer de begeleiding niet speelt, druk je op [START/STOP] om het keyboard klaar te zetten om de begeleiding te starten. De 'beat' lampjes knipperen tegelijk om aan te geven dat de piano klaar voor de start is. De begeleiding begint te spelen wanneer je een toets indrukt, links van de split in het gedeelte waar je de akkoorden voor de begeleiding speelt. 16
Fill in Tijdens het spelen van een liedje gebruik je af en toe een tussenspel, of korte onderbreking. Bijvoorbeeld om aan te geven dat je van het couplet naar het refrein toe gaat. Daar gebruik je de [FILL IN] knop voor. De piano heeft voor iedere stijl twee variaties. Normal en Variation. Normal is wat rustiger en variation wat drukker. Door deze af te wisselen en gebruik te maken van de fill in knop kun je een liedje levendiger maken. Met Fill in A/B ga je van Normal naar Variation. Volume van de begeleiding Om in alle situaties een mooie balans te kunnen maken tussen de melodie die je aan de rechterkant van de split speelt, en de automatische begeleiding kun je het volume van de automatische begeleiding instellen. Dat doe je met de knop [ACC VOL], en vervolgens met de [+] en [-] knoppen. Wanneer je in 'acc vol' mode de [+] en [-] knoppen tegelijk indrukt, wordt het volume van de automatische begeleiding in een keer op nul gezet. Doe dat nogmaals en je hoort de begeleiding weer spelen. Hiermee pas je het volume aan, nadat je op [ACC VOL] gedrukt hebt. 17
Tempo Het ene liedje gaat sneller dan het andere. Het tempo van de automatische begeleiding stel je in met de [TEMPO +] en [TEMPO -] knoppen. Druk op beide tegeleik en de piano springt naar de standaard waarde voor de gekozen begeleiding. Dat doet de piano ook iedere keer als je een andere stijl kiest en als daarbij de begeleiding niet speelt.. Je kunt het tempo instellen van 30 tot en met 280. Op het beeldscherm zie je het gekozen tempo. Song opnemen In het geheugen van de piano kun je één song opnemen. Die kan bestaan uit begeleiding, een melodie. Op beide sporen kun je zowel melodie als begeleiding opnemen. Opnemen doe je als volgt. 1. Druk op [RECORD]. De beat lampjes knipperen. 2. Kies het spoor waarop je wilt gaan opnemen. 3. Begin te spelen. 4. Druk nogmaals op [RECORD] als je klaar bent. Geheugen. Wanneer het geheugen van de piano vol is, geeft hij dat aan met de mededeling 'FUL' op het beeldscherm. 18
Song afspelen De opgenomen song afspelen is al even eenvoudig. Je drukt op [PLAY/STOP] om het afspelen te starten. Je kunt zowel een of beide tracks tegelijk afspelen. Het afspelen kun je stoppen door weer op [PLAY/STOP] te drukken of door op [START/STOP] te drukken. Let wel, dat zijn dus twéé verschillende knoppen. De [START/STOP] knop gebruik je voornamelijk voor de automatische begeleiding, de [PLAY/STOP] knop hoort bij de SONGS. De twee sporen (TRACK 1 en TRACK 2) kun je tijdens het afspelen naar believen aan en uit zetten. Afspelen: Stoppen: Behalve zelf Songs opnemen, of de ingebouwde Songs beluisteren, kun je die laatste ook gebruiken om jezelf met behulp van de piano les te geven. Dat gaat heel simpel. Wanneer je in Song mode een Song afspeelt kun je op [TRACK 1] drukken om de melodie uit te zetten. Die kun je dan vervolgens zélf spelen. Als je het even niet meer weet, zet je [TRACK 1] weer aan om te luisteren hoe het ook alweer verder ging. Druk op [SONG], En vervolgens op [TRACK 1] om de melodie uit te zetten. 19
De SD kaart lezer kan gebruikt worden om Midifiles af te spelen, en om opgenomen Songs als Midi file op te slaan. Er kunnen SD kaarten van 16M tot en met 2 G gebruikt worden. Midi file afspelen Druk op de knop [PLAY] bij de SD control sectie op het bedieningspaneel. Alleen Midifiles die in niet in een aparte bestandsmap zijn opgeslagen kunnen afgespeeld worden. JE moet de Midifiles dus opslaan in de Root directory van de SD kaart. Zowel Midifile format 0 als midifile format 1 kunnen gelezen worden. Wanneer je in SD kaart mode zit, werken de andere knoppen van de piano niet meer, behalve de [VOICE], [STYLE] en de [SONG] knoppen. Evenals de [START/STOP] knop natuurlijk. De Midifile die je wilt afspelen kun je selecteren door de [+] en [-] knoppen te gebruiken. Kies je niets, dan zullen alle Midifiles achter elkaar gespeeld worden nadat je op de SD control [PLAY] knop gedrukt hebt. Als de Midifile wordt afgespeeld kun je weer op [PLAY] drukken, of op de [START/STOP] knop om het afspelen te stoppen. Druk op [START/STOP] om weer te beginnen met afspelen. Een Midifile opslaan Druk op [STORE] om de piano klaar te maken om een Midifile op de SD kaart te gaan opslaan. De eigen SONG die je hebt opgenomen kan worden opgeslagen als Midifile, in de Root directory van de SD kaart. De piano geeft zelf een naam aan het Midifile tijdens het opslaan. Waneer de kaart vol is, geeft het beeldscherm dat aan met 'FUL'. De piano geeft aan dat het opslaan gereed is doordat het lampje bij de [STORE] knop uitgaat en er korte tijd 'END' op het beeldscherm te lezen is. 20
De afkorting MIDI komt van Musical Instrument Digital Interface. Wat vrij vertaalt zoiets betekend als: afspraak betreffende digitale gegevensoverdracht voor muziekinstrumenten. Dit maakt het mogelijk om verschillende elektronische muziekinstrumenten, maar ook computers en andere apparatuur met elkaar te laten communiceren Midi kent drie soorten aansluitingen: - MIDI IN Informatie van andere MIDI apparatuur kan hier ontvangen worden. - MIDI OUT De informatie die een keyboard, computer of sequencer maakt, komt er hier uit. - MIDI THRU De informatie die binnenkomt bij de MIDI IN wordt ongewijzigd doorgegeven. MIDI THRU is dus bedoelt voor het doorschakelen van verschillende apparaten. MIDI is oorspronkelijk ontwikkeld om met het ene instrument te kunnen spelen op het andere Je verbindt altijd de midi-in met de midi out. De Midi thru is een doorgeefluik. Wat er binnen komt bij de Midi-in wordt ongewijzigd door de Midi-thru uitgezonden. Zo kun je dus een hele rij van Midi spullen aan elkaar hangen. Al snel bleek dat MIDI ook heel interessant was in combinatie met computers en sequencers. Omdat Midi met 16 verschillende kanalen werkt, kunnen ook zestien verschillende instrumenten tegelijk spelen. Tegenwoordig zelfs vanuit één keyboard. Zoals de SP5100 MIDI en de SP5100 De MD500 heeft een MIDI IN en een MIDI OUT aansluiting. Hier komen verschillende MIDI boordschappen uit zoals Program Change, Note, Pitchbend en zo meer. Deze MIDI aansluiting kun je gebruiken om andere keyboards via MIDI te bespelen, of bijvoorbeeld -in combinatie met een computer en sequencer software- een virtuele softsynth. De MIDI IN van de piano gebruik je om een computer of sequencer de instrumenten in de SP5100 te laten bespelen. 21
Deze piano is ontworpen als een Stage Piano. Dat betekend dat hij naast dat het een goede piano moet zijn, ook moet kunnen worden gebruikt om andere midi apparatuur zoals sequencers en synthesizers te kunnen aansturen. In MIDI controller mode kun je met een druk op de knop een samengestelde Midi opdracht versturen. Dat kan zijn een Program Change, een Control Change, een aftertouch waarde, of een Pitch Bend waarde. Midi Controller programmeren. In de Midi Control sectie van deze piano zijn er vier knoppen voorhanden. 1. Met de knop [COMMAND] kies je het gewenste Midicommando. Eén keer drukken en je kunt midi CC selecteren (je ziet een cijfermatige waarde op het beeldscherm), nogmaals drukken voor Program Change (CN op het beeldscherm), de derde maal drukken is voor aftertouch (DN) en de vierde keer is Pitch Bend (EN). Wanneer je een Midi CC nummer wilt invoeren kun je dat doen met de [+] en [-] knoppen of met de nummers die boven de instrumentkeuze knoppen staan. Dat gaat eigenlijk wel het snelste. De piano wacht totdat je alle drie de cijfers hebt ingevuld. 2. De waarde van de CC of andere midiboodschap voer je in nadat je op [VALUE] hebt gedrukt. Dat kun je ook met de cijfers boven de instrumentnamen doen, of met de [+]/[-] knoppen. 3. [CHANNEL], hier geef je aan op welk midi kanaal de boodschap moet worden uitgezonden. Ingeven op dezelfde manier als voorgaande knoppen. 4. [MIDI OUT]. Druk op deze knop om de boodschap die je hebt samengesteld uit te zenden. De knop knippert tijdens het versturen. 22
Toetsenbord Instrumenten Begeleidingen Song Beeldscherm Schakelaars en knoppen Transponeren Pedalen Aansluitingen Afmetingen Gewicht 88 toetsen, drie standen voor aanslaggevoeligheid 20 instrumenten 20 begeleidingen 60 songs LED beeldscherm Aan/uit knop, volume schakelaar, dual, reverb/chorus, aanslaggevoeligheid, opnemen, spoor 1, spoor 2, afspelen/stop, split, metronoom, transponeren+/-, tempo+/-, SD control, song, instrument, begeleidingsstijl, helderheid, midi out, midiboodschap, waarde, kanaal, stemming, start/stop, volume van de begeleiding, fill in A, fill in B. + of - 12 halve troonsafstanden Soft, sustain Adapter, hoofdtelefoon, aux in, midi in/uit, pedalen, USB. 1360(L)x370(B)x143 (H) mm 19,5 kg 23
LIJST VAN INSTRUMENTEN LIJST VAN BEGELEIDINGEN 24
LIJST VAN SONGS 25
26
Service centrum: Calimex B.V. Windmolen 32 3642 DB Mijdrecht www.calimex.nl Garantietermijn: 1 jaar Vertaling: Allard Krijger www.fraknoise.nl 27