BIJLAGE I Risico-inventarisatie en -analyse voor de algemene verpleegkundige afdelingen INSTELLING : RZST WERKEENHEID / DIENST : NEUROLOGIE - NIERZIEKTEN DIENSTVERANTWOORDELIJKE : MARIJKE VANDERCAPPELLEN * * * * * DATUM VAN DE RISICO-INVENTARISATIE : 16/06/2004 Ter informatie worden hieronder nogmaals de R-scores toegelicht : R Evaluatie Te ondernemen actie 1 Beperkt risico Geen onmiddellijke acties worden voorzien. De toestand dient regelmatig te worden geëvalueerd. Algemene sensibiliserende acties of een opleiding kunnen volstaan. 2 Belangrijk risico Preventieve maatregelen zijn vereist op middellange termijn. Het kan nuttig zijn een aantal van deze acties onder te brengen in het globaal preventieplan van de instelling, waardoor deze in de tijd kunnen gespreid worden. 3 Groot risico Op relatief korte termijn dienen acties ondernomen te worden. De preventie van deze risico s kan planmatig worden 4 Zeer groot risico aangepakt door ze bijvoorbeeld in te schrijven in het komende jaarlijks actieplan van de instelling. Een actie op zeer korte termijn is noodzakelijk. In vele gevallen is het aan te bevelen de activiteit onmiddellijk stop te zetten. IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 1
1. FYSISCHE AGENTIA-IONISERENDE STRALEN JA Zijn er regelmatig patiënten waarbij radioisotopen gebruikt worden voor diagnostische of therapeutische doeleinden? X Worden er röntgenfoto s genomen op de afdeling? Indien één van de antwoorden positief is : Zijn er efficiënte instructies bij blootstelling? X Zijn er dosimeters beschikbaar? X Worden ze effectief gedragen? X NEEN OPMERKINGEN RISICOGRAAD R : 2 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 2
2. BIOLOGISCHE AGENTIA - INFECTIERISICO 2.1. Blootstelling JA NEEN OPMERKINGEN Is er patiëntencontact? X sociaal contact? X verzorgend contact? X Is er contact met patiëntenstalen? X Zijn er instructies aanwezig bij contact met besmette patiënten? X Onvoldoende geen procedures! zijn ze voldoende gekend? X zijn ze volledig? X zijn ze éénduidig? X worden ze nageleefd? X RISICOGRAAD R : IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 3
2.2. Scherpe voorwerpen JA NEEN OPMERKINGEN Zijn er naaldcontainers aanwezig? X zijn ze functioneel? X Zijn er instructies bij prikongevallen? X worden ze toegepast? X RISICOGRAAD R : 2 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 4
2.3. Linnen JA NEEN OPMERKINGEN Is er een aangepaste ruimte voor tijdelijke berging opstapeling van vuil linnen? X Zijn er instructies voor afvoer van linnen? X X Jawel, besmet linnen? voldoen ze? X RISICOGRAAD R : 2 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 5
2.4. Handhygiëne JA NEEN OPMERKINGEN Zijn volgende zaken aanwezig : 1. zeepdispensers? X 2. papieren handdoeken? X 3. handontsmettingsproducten? X 4. aangepaste kranen? X 5. voetpedaalbediening? X 6. handverzorgingscrème? X Zijn er instructies voor handhygiëne aanwezig? X worden ze toegepast? X Onvoldoende kranen + zeepdispensers aanwezig op de kamers + gang. Verpleging moet steeds terug naar de Verpleegpost wordt in de realiteit niet gedaan! Graag op elke kamer zeepdispenser + doekjes + kranen In orde RISICOGRAAD R : 2 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 6
3. CHEMISCHE AGENTIA 3.1. Productgebruik JA NEEN OPMERKINGEN Geef de belangrijkste chemische producten aan die op de dienst gebruikt worden : 1. HAC X 2.Hibitane alcohol X 3. Handontsmetting X 4. 5. Leidt het gebruik van chemische producten tot klachten i.v.m. de huid en slijmvliezen? X All? FBZ? RISICOGRAAD R IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 7
3.2. Productinfo JA NEEN OPMERKINGEN Zijn er veiligheidsinformatiebladen van elk chemisch product aanwezig? X Zijn de veiligheidsinstructies bij gebruik van de chemische producten voldoende gekend? X Zijn recipiënten op een correcte wijze geëtiketteerd? X RISICOGRAAD R 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 8
3.3. Productopslag JA NEEN OPMERKINGEN Worden de chemische producten op een veilige manier opgeslagen? X RISICOGRAAD R X IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 9
3.4. Verdovende middelen JA NEEN OPMERKINGEN Zijn er op dienst verdovende middelen aanwezig? X is er een procedure voor gebruik? X worden ze achter slot bewaard? X RISICOGRAAD R 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 10
4. ERGONOMIE - FYSIEKE BELASTING 4.1. Werkhouding JA NEEN OPMERKINGEN Wordt eenzelfde houding (zittend of staand) langdurig volgehouden? X Wordt er langdurig of vaak vanuit een voorovergebogen houding gewerkt? X Wordt er langdurig of vaak met gedraaide romp gewerkt? X Wordt er langdurig of vaak met de armen boven schouderhoogte gewerkt? X Is er voldoende voetruimte bij staand werk? X Rond bed, zetel bed. Is er voldoende beenruimte bij zittend werk? X Is er een aangepaste stoel die een goede zithouding ondersteunt? X Hebben werknemers klachten? X Onvoldoende ruimte op toiletten en badkamers! om bijstand te verlenen aan patiënten RISICOGRAAD R 3 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 11
4.2. Bewegingen JA NEEN OPMERKINGEN Worden de bewegingen belemmerd door een te beperkte ruimte? X Worden er repetitieve handelingen uitgevoerd? X Worden er handelingen uitgevoerd met gestrekte armen (grote reikwijdte)? X RISICOGRAAD R 3 Te weinig elektrische bedden Probleem met tillift indien iemand in isolatie Te weinig ruimte voor tillift! IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 12
4.3. Verplaatsen van patiënten JA NEEN OPMERKINGEN Dienen patiënten geregeld geholpen te worden bij hun verplaatsing (transfer, wisselhoudingen,...)? X Is er voldoende ruimte om de verplaatsing vlot te laten verlopen? X Is het mogelijk hulp van een collega te krijgen Onmogelijk indien collega zwanger is! indien nodig? X Zwanger is moeilijk voor nachtdienst vb. WE avonddienst Zijn er rugsparende verplaatsingstechnieken aan- 2 personen op dienst. Vanaf 7 maanden verwijdering geleerd? X zijn ze praktisch uitvoerbaar? X wordt er regelmatig een opfrissing van deze cursus voorzien? X RISICOGRAAD R 3 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 13
4.4. Tillen van lasten JA NEEN OPMERKINGEN Worden er vaak lasten getild (opgeheven)? X Worden er vaak lasten gedragen (manueel verplaatst)? X Worden er vaak lasten van onder kniehoogte X getild? Worden er vaak lasten boven schouderhoogte X getild? Zijn de lasten moeilijk te hanteren (handgrepen, Vb. dozen van infusen, melk enz. volume )? X Is het mogelijk om hulp van een collega te krijgen indien nodig? X Zijn er tilinstructies gegeven? zijn ze praktisch uitvoerbaar? worden ze regelmatig herhaald? Waarom kunnen voorraden niet beter op de afdelingen geleverd worden door een man. Verpleging moet al Zoveel tillen (pat.) zodat de tillast niet nog eens op de schouders van de verpl.komt IS AL BETER, maar toch nog infuusdozen, zelf moeten RISICOGRAAD R 3 Heffen. IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 14
4.5. Hulpmiddelen JA NEEN OPMERKINGEN Zijn er voldoende hoog-laag bedden voor de verzorging van hulpbehoevende patiënten? X Hoofdeinde van bed is zeer moeilijk Zijn er voldoende hulpmiddelen voor de verplaat- Ophefbaar (manueel) Gewicht van patiënt rust hierop en nachtkast + zetel beletten dat een aangepaste houding kan aangenomen worden? sing van patiënten (patiëntenliften, glijmatten, rolstoelen,...)? X welke 1. Patiëntenlift moet gedeeld worden met 2. andere afdelingen 3. Zijn er voldoende hulpmiddelen voor het tillen van lasten (transportkarren,...) welke 1. Enkele rolwagentjes 2. 3. 4. 5. Zijn de hulpmiddelen gemakkelijk te gebruiken? X Zijn de hulpmiddelen doeltreffend? X Zijn er instructies gegeven bij het gebruik van hulpmiddelen? X Zijn de hulpmiddelen in goede staat (onderhouds- procedure)? X X IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 15
Graag herverdeling van de elektronische bedden, zodat GB enkele bedden heeft waarin de patiënten met een hoog Lichaamsgewicht kunnen gelegd worden. 2 of 3 bedden is toch beter dan geen. RISICOGRAAD R 3 IS GEBEURD, nog te weinig? IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 16
4.6. Transport JA NEEN OPMERKINGEN Worden er lasten geduwd of getrokken? X Zijn de lasten (bedden, karren, brancard, ) vlot verrijdbaar (duw- en trekkracht, draaibaarheid, zichtbaarheid, handgrepen )? X Zijn er tijdens het transport hindernissen Kamers zelf (niveauverschillen, smalle doorgangen, hellend vlak, ) die het transport bemoeilijken? X Zijn de transportmiddelen in goede staat (onder- houdsprocedure)? X Kan men hulp inroepen van medewerkers? X RISICOGRAAD R 3 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 17
5. ERGONOMIE - BEELDSCHERMWERK Zijn er beeldschermen aanwezig? X X gebruik : - consult van gegevens? - invoer van gegevens? - verwerking van gegevens? JA NEEN OPMERKINGEN tijdsbesteding : Onergonomisch opgesteld - minder dan 4 uren per dag? Tot nieuwbouw? - 4 uren per dag of meer? Nee, nu mee bezig, nieuw werkblad. zijn er problemen met hardware? (beeldscherm, toetsenbord, muis,...) zijn er problemen met software? zijn er klachten m.b.t. stoel/bureau/werkvlak? zijn er klachten m.b.t. de opstelling? zijn er klachten m.b.t. de verlichting? zijn er nog andere klachten? omschrijf hierna welke : 1. 2. 3. IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 18
RISICOGRAAD R : IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 19
6. ARBEIDSKLEDIJ EN PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN 6.1. Arbeidskledij JA NEEN OPMERKINGEN Beschikt u over voldoende arbeidskledij (voldoende omwisseling mogelijk)? X Is de arbeidskledij voldoende comfortabel - m.b.t. het tillen van lasten? X - m.b.t. het draagcomfort? X Zijn er broekpakken voorhanden? X Zijn er schorten voorhanden? X X Wegwerpschorten Graag aangepast schoeisel eventueel gemeenschappelijk aan te schaffen via het ziekenhuis? KAN RISICOGRAAD R : 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 20
6.2. Handschoenen JA NEEN OPMERKINGEN Beschikt u over beschermingshandschoenen? X type? latex? X niet-latex? X poedervrij? X zijn er problemen bij het gebruik? X zijn ze in voldoende mate aanwezig? X RISICOGRAAD R : 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 21
6.3. Andere persoonlijke beschermingsmiddelen JA NEEN OPMERKINGEN Vereist uw werk 1. Aangepast schoeisel? X Zie vroeger is het beschikbaar? X 2. Veiligheidsbril? X is deze beschikbaar? X 3. Aangepast hoofddeksel? X is het beschikbaar? X 4. Mondmasker? X soms is het beschikbaar? X RISICOGRAAD R : 2 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 22
7. KLIMAAT EN OMGEVINGSFACTOREN JA NEEN OPMERKINGEN Is er regelmatig hinder van : te hoge temperaturen? X te lage temperaturen? X te droge lucht? X gebrek aan frisse lucht? X tocht? X onaangename geuren? X Graag afsluitbare linnenzakken ivm geurhinder Is er bij rechtstreekse zoninval efficiënte X zonwering? Is er hinder van te zwakke verlichting? X te sterke verlichting? X te grote contrasten, verblinding? X Is er regelmatig geluidshinder? X Is er hinder van statische elektriciteit? X RISICOGRAAD R : 2 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 23
8. INFRASTRUCTUUR EN UITRUSTING 8.1. Gebouwen JA NEEN OPMERKINGEN Zijn er opmerkingen over de staat van : de muurbekleding? X de vloeren (risico op vallen en uitglijden)? X Bij pas gepoetste vloeren op kamer, zeer gevaarlijk de deuren? X vallen de plafonds? X het meubilair (stootrisico)? X de trappen? X de liften? X Is er voldoende bergruimte? X RISICOGRAAD R : 2 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 24
8.2. Materiaal JA NEEN OPMERKINGEN Zijn er opmerkingen over de staat van : verzorgingskarren? X transportkarren? X voedselbedelingskarren? X bedden? X overige hulpmiddelen? X RISICOGRAAD R : 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 25
8.3. Personeelsvoorzieningen JA NEEN OPMERKINGEN Zijn er aparte toiletten voor het personeel? X zijn deze gescheiden voor mannen en X vrouwen? Is er een verpozingsruimte? X Is er een kleedkamer voor het personeel? X is deze gelegen op de afdeling? X is deze centraal gelegen? X is deze gescheiden voor mannen en vrouwen X? Zijn er afsluitbare kastjes voor het personeel? X Is er wasgelegenheid voor het personeel? X RISICOGRAAD R : 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 26
8.4. Speciale procedures JA NEEN OPMERKINGEN ONGEDIERTE Zijn er klachten i.v.m. de aanwezigheid van X ongedierte? Is er een programma voor de bestrijding ervan? X voldoet het? zijn er veiligheidsvoorschriften in dit verband? MELDING GEBREKEN Bestaat er een procedure voor het signaleren van defecten of gebreken aan gebouwen of materiaal? X is ze gekend door de werknemers? X Worden gebreken binnen redelijke termijn hersteld? X? RISICOGRAAD R 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 27
9. VEILIGHEID 9.1. Brandveiligheid JA NEEN OPMERKINGEN Is de procedure bij brand door alle werknemers gekend (melding, blussen, rampenplan)? X Is de brandbestrijdingsprocedure geafficheerd? X Nu wel Wordt de procedure regelmatig opgefrist? X ja Zijn er regelmatig evacuatie-oefeningen? X Is er een meldknop aanwezig? X is de plaats ervan gekend? Is het blusmateriaal goed bereikbaar? X Is er een branddeken aanwezig? X Is er periodiek nazicht van de blusmiddelen? X Zijn er duidelijke pictogrammen (blusmateriaal, Nieuwe personeelsleden worden wel eens vergeten evacuatiewegen) aanwezig? X aanwerving Worden evacuatiewegen vrijgehouden? X Zijn de branddeuren operationeel? X Vormt de afdeling een afzonderlijk compartiment of zit het in een vleugel die gecompartimenteerd is? X Kan het personeel omgaan met de eerste interventiemiddelen? IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 28
8.1. Brandveiligheid (vervolg) JA NEEN OPMERKINGEN Wordt er gewerkt met ontvlambare producten? X Zijn er afspraken omtrent rookverbod? X worden deze nageleefd? X RISICOGRAAD R : 2 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 29
9.2. Elektrische installaties JA NEEN OPMERKINGEN Zijn er zichtbare gebreken aan de elektrische installaties? X Is er struikelgevaar door losliggende kabels? X Wordt de onderhoudsdienst automatisch gecontacteerd bij een defect aan een elektrisch toestel? Wordt er gebruik gemaakt van losse verwarmings- installaties? X X RISICOGRAAD R : 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 30
10. AFVAL Zijn er schriftelijke instructies voor afvalverwijdering? X zijn ze gekend door de werknemers? X zijn ze goed uitvoerbaar? X worden ze toegepast? X Zijn er aangepaste recipiënten en procedures voor medisch afval? X Zijn er aangepaste recipiënten en procedures voor NVT medisch afval met ethisch aspect (amputatiestukken, placenta s, )? X JA NEEN OPMERKINGEN RISICOGRAAD R : 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 31
11. PSYCHOSOCIALE FACTOREN AGRESSIE 11.1. Mentale belasting JA NEEN OPMERKINGEN Wordt de werkdruk als zwaar ervaren? X Laat het werk toe vaardigheden (creativiteit) te ontplooien? X Is er beslissingsruimte in de job (mogelijkheid om dingen bij te sturen)? X Is er mogelijkheid om problemen binnen de groep te bespreken? X Heerst er een positieve werksfeer? X Komt verbaal geweld voor op de afdeling? X Komt fysiek geweld voor op de afdeling? X Is er een opleiding voor het omgaan met agressie? voldoet ze? X is er regelmatig overleg? X Is er slachtofferhulp voor personeel voorzien? X X! nu wel wordt hiervan gebruik gemaakt? X Kan hulp worden ingeroepen in een noodgeval (bv. bij alleenstaande verzorging)? X X IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 32
RISICOGRAAD R : 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 33
11.2. Arbeidsorganisatie JA NEEN OPMERKINGEN Is het werkrooster voldoende lang op voorhand gekend? X Moeten er regelmatig overuren worden X gepresteerd? kunnen deze overuren worden opgenomen binnen een redelijke termijn? X! zelfs verlof niet, personeel tekort Wordt er gewerkt met gesplitste werkuren (bv. enkele uren in de vroege voormiddag en enkele uren in de late namiddag)? X Bestaat de mogelijkheid om problemen m.b.t. de werkroosters op interne vergaderingen te X bespreken? Is er een vervangingspool voorzien? X Bestaat er een reële mogelijkheid om te muteren? X X moet hiervoor een procedure gevolgd worden? X IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 34
RISICOGRAAD R : 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 35
12. MOEDERSCHAPSBESCHERMING JA NEEN OPMERKINGEN Is er een procedure voor zwangere werkneemsters en werkneemsters die borstvoeding geven? X!! is deze voldoende gekend? is deze voldoende uitvoerbaar? X Ik vind het onverantwoord dat een zwangere vrouw tot 7 maand op een afdeling dient te werken waar 70% van de patiënten hulpbehoevend is en dient verplaatst te worden. Er is onvoldoende personeel aanwezig om deze mensen te ontlasten vb WE avonddienst 2 personen. RISICOGRAAD R : 1 IDEWE-model dynamisch risicobeheersingssysteem in de verzorgingssector. Bijlage I, pagina 36