Postadres: Sociale Recherche SRZHN Postbus 9100 2300 PC Leiden T 071-5167259 F 071-5167876 E srzhn@leiden.nl Sociale Recherche Jaarverslag 2011
2 Inhoudsopgave 1. Algemeen 3 2. Besteding per gemeente 4 3. Afgehandelde zaken 5 4. Resultaten 2011 8 5. Overige 9 6. Jaarrekening 2011 10
3 1. Algemeen De missie van de SRZHN is om misbruik en oneigenlijk gebruik van Wwb-gelden te voorkomen, om deze zo snel mogelijk te beëindigen en om overtreders te ontmoedigen voor herhaling. Het opsporen van (grote) fraudes is het hoofddoel van de SRZHN. Door de vermoedelijke verhoging van de aangiftegrens naar 50.000,- zal het strafrechtelijk laten vervolgen sterk verminderen of zelfs verdwijnen. Gezien deze veranderde omstandigheden zal de SRZHN daarnaast meer nadruk gaan leggen op advies, controle, preventie, bestuursrecht en toezichthouders. In zeven deelnemende gemeente zijn de rechercheurs sociale zekerheidsfraude aangesteld als toezichthouders. Ook in 2011 is er een Plan van Aanpak gemaakt voor de invulling van de beschikbare onderzoeksuren. De gemeenten geven voor de periode 2011 tot en met 2014 een prognose van het aantal in te kopen taken en bijbehorende uren. De taken kunnen per kalenderjaar nader worden gespecificeerd. Inzet sociale recherche Strafrechtelijke opsporing en bestuursrechtelijke onderzoeken blijven taken van de sociaal rechercheur, maar niet meer uitsluitend. Sinds 2011 wordt er gewerkt volgens het cafetariamodel die de volgende diensten omvatten: 1. Opsporing (Strafrecht) 2. (Regionale) Themacontroles 3. Advies/Bestuursrecht en indirecte werkzaamheden 4. Taken Toezichthouder 5. Bijzondere projecten Normtijden De doorlooptijd van strafrechtelijke onderzoeken is bijgesteld naar 170 uur. De gemeente wordt op de hoogte gehouden van de voortgang, bij overschrijding wordt er een prognose gemaakt hoeveel tijd er nog verder besteed moet worden voor de afronding. De gemeente besluit op basis hiervan of er meer uren mogen worden ingezet. Frauderegistratie Een belangrijk instrument voor het genereren van deze informatie is voor SRZHN een frauderegistratiesysteem. Het huidige FRITS-systeem is met ingang van 2011 aangepast aan het cafetariasysteem. Daarnaast worden er door de coördinator kwartaalrapportages gegenereerd waarin de inzet en uren inzichtelijk worden gemaakt. Deze rapportages worden per kwartaal toegestuurd aan en besproken met de gemeenten.
4 2. Besteding per gemeente Gemeenten hebben aanspraak op inzet van een evenredig deel van de capaciteit. In tabel 2.1 is een splitsing gemaakt tussen directe uren en indirecte uren (5% van de netto-uren). De directe uren zijn zaakgericht (inclusief de korte acties). De indirecte uren zijn niet toe te schrijven aan een specifieke taak of gemeente. Er is in 2011 minder inzet gepleegd dan was gevraagd. Dat heeft een aantal oorzaken; langdurig verzuim, ongepland adoptieverlof en het vertrek van twee sociale rechercheurs. Door het verzuim en verlof kon er onvoldoende snel ingespeeld worden om het vertrek van de twee medewerkers op te vangen. In het vierde kwartaal van 2011 is er gezorgd voor 1 extra fte die 2 maanden fulltime komt ondersteunen. Ook is er gezorgd voor de opvang van 1 dag per week ouderschapschapsverlof. Er zijn 22 zaken uit 2011 nog niet afgerond en 9 zaken nog niet toebedeeld. Het betreft alle deelnemende gemeenten met uitzondering van Oegstgeest. Tabel 2.0 Gemeentegroep Directe uren Indirecte uren 5% Netto capaciteit Totaal verbruikt Saldo Alphen a/d Rijn 389 20 409 529 120 ISD Bollenstreek 884 47 931 729-202 ISD Rijnstreek 435 23 458 327-131 Katwijk 622 33 655 578-77 Leiden 4610 243 4853 3088-1765 Leiderdorp 368 19 387 231-156 Oegstgeest 206 11 217 55-162 Voorschoten 318 17 335 421 86 Zoeterwoude 43 2 45 50 5 Regio* 543 Totaal 7875 415 8290 6551-1739 * Dit zijn de begrote coördinatie-uren. Overzicht indirecte uren (dit zijn niet taakgerichte uren): Ambtshandeling Anders Assistentie Bevragingen Consult/Overleg Informatie Onderzoek WTP : rapporten opmaken etc. : al hetgeen wat niet onder de andere activiteiten vallen : wederzijds hulpverlening o.a. politie, justitie, SIOD en FIOD : bevragen van de rechercheurs RDW, SUWI etc. : overleg met chef, uitkeringsconsulenten, fraudepreventen, collegae opdrachtgevende gemeenten, openbaar ministerie, politie etc. : vragen en info, zowel intern als extern : onderzoeken die niet onder waarnemingen vallen : waarneming ter plaatse. Totaaloverzicht verbruikte uren: Tabel 2.1 Gemeente totaal Gemeente direct Gemeenten indirect 6551 6136 415
5 3. Afgehandelde zaken 2011 Tabel 3.0 Totaal Fraude Geen Fraude 151 59 92 In onderstaande tabellen is de verdeling per gemeente weergegeven per taak. Onder de kop Geen Fraude is er wel onderzoek gedaan maar geen fraude geconstateerd. 3.1 Opsporing (strafrecht) Tabel 3.1 Strafrecht Gemeentegroep uren Plan Verbruikte Resultaat Totaal aantal van aanpak uren Fraude Geen fraude zaken Alphen a/d Rijn 372 485 2 1 3 ISD Bollenstreek 282 ISD Rijnstreek 308 Katwijk 74 162 1 0 1 Leiden 1278 787 6 1 7 Leiderdorp 57 9 0 0 0* Oegstgeest 30 Voorschoten 149 Zoeterwoude 0 * Zaak is nog in behandeling 3.2 (Regionale) themacontroles Tabel 3.2 Gemeentegroep Uren plan van aanpak Dossierscan Zoeterwoude Hennep Schansproject Leiderdorp Achterstandsproject Leiden / Leiderdorp Quickscan / Toezichthouder Leiden 248 X X X Leiderdorp 112 X X X Zoeterwoude 45 X Toelichting Themacontroles: Dossierscan Zoeterwoude Er zijn van de gemeente Zoeterwoude 4 dossiers ter screening ontvangen. Dit heeft geresulteerd in een nader onderzoek naar 1 persoon in 2012. Hennep In het hennepproject worden politiegegevens van opgerolde hennepkwekerijen gecontroleerd op samenloop met een bijstandsuitkering. Het exploiteren van een hennepkwekerij en de inkomsten hieruit zijn namelijk relevant voor een uitkering. Bij samenloop start een regulier onderzoek. Voor de gegevensuitwisseling is een convenant afgesloten. Het hennepproject is een doorlopend project.
6 Schansproject Leiderdorp In het 2 e kwartaal van 2011 is er een wijkgericht onderzoek gestart in Leiderdorp. Er is gekozen voor schansen, straten waar relatief veel uitkeringen worden ontvangen. Uit 60 dossiers zijn 20 dossiers willekeurig gekozen. Van 9 dossiers was geen nader onderzoek nodig. Zes dossiers zijn terugverwezen naar de consulent voor nader onderzoek. In 5 dossiers is er door SRZHN nader onderzoek ingesteld op verdenking van verzwegen zwarte inkomsten en/of samenwoning. Achterstandsproject Leiden / Leiderdorp Door een achterstand in de afhandeling van aanvragen voor levensonderhoud in Leiden en Leiderdorp, heeft de SRZHN in hun rol als toezichthouder geparticipeerd in een projectgroep die daarvoor opgericht was. In 4 gevallen was er aanleiding te twijfelen aan de juistheid van de opgegeven aanvraaggegevens. In 2 gevallen heeft dit geleid tot het afwijzen van de aanvraag omdat bij een huisbezoek bleek dat de samenwoning met de partner werd verzwegen. QuickScan / Toezichthoudersonderzoeken Leiden / Leiderdorp Vanwege de vele Wwb aanvragen in 2011 bij de gemeente Leiden en Leiderdorp, is de sociale recherche gevraagd aanvragen te beoordelen op een frauderisico en zo nodig door te pakken als toezichthouder. Dit heeft geleid tot intensivering van toezichthoudersonderzoeken. Uitkomsten QuickScan / Toezichthoudersonderzoeken; Aantal onderzoeken : 53 1. Aanvraag afgewezen/ingetrokken : 28 2. Aanvraag buiten behandeling gesteld : 4 3. Aanvraag toegekend : 20 4. Lagere norm toegekend : 1 ----- totaal 53 Besparingen : 364.000 (Besparing is het aantal afgewezen/ingetrokken aanvragen x 13.000) 53% van de aanvragen werden afgewezen. 3.3 Bestuursrecht Tabel 3.3 Advies en Bestuursrecht Gemeentegroep uren Plan Verbruikte Resultaat Totaal aantal van aanpak uren Fraude Geen fraude zaken Alphen a/d Rijn 37 36 2 2 4 ISD Bollenstreek 324 457 5 17 22 ISD Rijnstreek 150 292 6 4 10 Katwijk 226 207 3 2 5 Leiden 1620 1211 11 18 29 Leiderdorp 109 2 0 1 1 Oegstgeest 71 23 0 2 2 Voorschoten 111 345 3 8 11 Zoeterwoude 0
7 3.4 Taken Toezichthouder Tabel 3.4 Toezichthouder Gemeentegroep uren Plan van aanpak Verbruikte uren Resultaat Fraude Geen fraude Totaal aantal zaken Alphen a/d Rijn ISD Bollenstreek 325 53 1 4 5 ISD Rijnstreek Katwijk 225 101 2 4 6 Leiden 1620 588 13 23 36 Leiderdorp 109 30 1 4 5 Oegstgeest 71 15 1 0 1 Voorschoten 75 58 2 1 3 Zoeterwoude 3.5 Bijzondere projecten Tabel 3.5 Bijzondere Projecten uren Plan Gemeentegroep van aanpak Papegaaisbolwerk Leiden 87 X Bijzondere projecten zijn onderzoeken niet gerelateerd aan een Wwb-uitkering. Het adres Papegaaisbolwerk 25 te Leiden is bedoeld voor personen die zorg ontvangen van de stichting De Binnenvest. Op dit adres stonden 472 personen ingeschreven met een briefadres terwijl bij De Binnenvest 79 personen bekend waren. Meer dan 100 ingeschrevenen op dit adres ontvangen een uitkering. Het is de wens van de politiek het oneigenlijk gebruik van dit adres aan te pakken en een einde te maken aan mogelijke frauduleuze praktijken. Bij dit project zijn diverse gemeentelijk afdelingen betrokken. In 2012 worden de resultaten geanalyseerd.
8 4. Resultaten 2011 In tabel 4.1 worden de fraudebedragen gesplitst in straf- en bestuursrecht en de resultaten van toezichthoudersonderzoeken. Het aangegeven bedrag bij straf- en bestuursrecht is de onterecht verstrekte uitkeringen. In de meeste gevallen is dit niet volledig terug te vorderen en kan dus niet als inkomsten worden gezien. Besparing is het aantal afgewezen/ingetrokken aanvragen en beëindigde uitkeringen x 13.000 (dit is het landelijk vastgestelde normbedrag). Tabel 4.0 Resultaten 2011 Strafrecht Bestuursrecht Toezicht Besparing Totaal Alphen aan den Rijn 147.204 6.306 52.000 205.510 ISD Bollenstreek 5.858 78.000 83.858 ISD Rijnstreek 46.504 78.000 124.504 Katwijk 3.500 36.900 2.426 78.000 120.826 Leiden 536.070 130.792 32.398 390.000 1.089.260 Leiderdorp 13.000 13.000 Oegstgeest 13.000 13.000 Voorschoten 15.001 3.601 65.000 83.602 Zoeterwoude Quickscan/Toez.* Leiden / Leiderdorp 364.000 364.000 Totaal 686.774 241.361 38.425 1.131.000 2.097.560 *Uitkomst QuickScan / Toezichthoudersonderzoeken Leiden / Leiderdorp
9 5. Overig Bedrijfsvoering 2011 Opleidingen : 1 persoon jaarlijkse opleiding BOA (totaal 2 dagen) : 2 personen 5 jaarlijkse BOA opleiding (totaal 14 dagen) : 8 personen Teambuilding (totaal 12 dagen) : 8 personen Wwb opleiding (totaal 4 dagen) : 8 personen SZWnet (totaal 4 dagen) : 1 persoon WMO dag (1 dag) Totaal aan opleidingen in 2011 bedraagt 296 uur Capaciteit Functioneringsgesprekken : vanaf 1 april 2011 is er 1 medewerker met FPU gegaan : vanaf 1 juli 2011 is er 1 medewerker met FPU gegaan : er zijn 100 % functioneringsgesprekken gevoerd Ziekteverzuim : kortdurend verzuim is 1,6 % : langdurend verzuim is 7,4% Werkoverleg : wekelijks op maandagochtend een half uur briefing : maandelijks werkoverleg gehele team : in 2011 waren er 4 afdelingsbijeenkomsten.
10 6. Jaarrekening Sociale Recherche 2011 Sociale Recherche 2011 begr. 2011 rek. 2011 verschil begroting en rekening Salariskosten 509.563,44 496.838,99 12.724,45 vergoedingen / onkosten / FPU gelden 23.764,16 24.839,82-1.075,66 Huisvestingskosten 27.818,57 27.818,57 autokosten (leasetermijnen) 41.983,34 51.115,03-9.131,69 Leasetermijnen 32.950,02 Brandstofkosten 15.095,86 overige kosten 3.069,15 Subtotaal 603.129,51 600.612,41 2.517,10 overhead SR 191.357,00 185.850,00 5.507,00 Totaal kosten 794.486,51 786.462,41 8.024,10 43,01% 43,01% Bijdragen 2011 begr. 2011 rek 2011 Gemeente ISD Bollenstreek 86.200,54 10,850% 86.200,52 Katwijk 60.674,82 7,637% 60.674,84 Oegstgeest 20.122,31 2,533% 20.122,32 Leiden 479.172,96 60,312% 479.172,96 Leiderdorp 34.177,83 4,302% 34.177,82 Voorschoten 29.640,15 3,731% 29.640,16 Zoeterwoude 4.142,53 0,521% 4.142,52 Alphen a/d Rijn 37.901,60 4,771% 37.901,60 ISD Rijnstreek 42.453,77 5,344% 42.453,76 Totaal 794.486,51 100% 794.486,50 Toelichting overhead directe overhead 52.814,80 indirecte overhead 133.035,20 185.850,00 directe overhead Huisvestingskosten 27.818,57 overige kosten als onderdeel van overhead 24.996,23 Totaal 52.814,80 totaal Leiden heeft garant gestaan voor de extra salariskosten, het overschot van 8.024 zal op Leiden teruggeboekt worden. De opgelegde taakstelling is behaald en het ingezette verloop is gerealiseerd. De financiële gevolgen zullen pas in 2012 volledig zichtbaar zijn. Het terug brengen van de overhead zal zorgvuldig gemonitord worden.