Werkstuk Duits Berlijn Werkstuk door een scholier 2340 woorden 16 december 2006 6,2 143 keer beoordeeld Vak Duits INDEX 1. Inleiding 2. Berlijn nu: - de vlag - de inwoners - de taal - onderwijs - de stad - werken in Berlijn 3. De Berlijnse Muur 4. Lied over verschil tussen West- en Oost-Berlijn 5. Geschiedenis van Berlijn 6. West-Berlijn 7. Oost-Berlijn INLEIDING Dit werkstuk gaat over Berlijn. Deze hoofdstad van Duitsland heeft een belangrijke geschiedenis en iedereen heeft wel eens gehoord over de Berlijnse Muur. Het onderwerp was aan de ene kant erg interessant, er is erg veel informatie te vinden, maar soms ook wel ingewikkeld, bijvoorbeeld het verschil tussen communisme en kapitalisme. Dit vind je allemaal terug in ons werkstuk. Ook het lied van Het klein Orkest (gevonden door Skip) vertelt over de Muur. We hebben ernaar geluisterd en bij het werkstuk gedaan. BERLIJN NU Berlijn is de hoofdstad van Duitsland. Het is de grootste stad van het land, met 3,5 miljoen inwoners. Berlijn is één van de groenste steden van Europa: 18% van Berlijn bestaat uit natuur en parken en 7% uit meren, rivieren en kanalen. De stad ligt aan de rivier de Spree en eromheen ligt de deelstaat (een soort provincie) Brandenburg, maar sinds 1920 is Berlijn een aparte deelstaat geworden. De regering van Duitsland zit ook in Berlijn. De burgemeester van Berlijn is Klaus Wowereit. DE VLAG Lang geleden jaagden mensen in de bossen rond Berlijn op beren. De beer is het symbool van de stad staat afgebeeld op de Berlijnse vlag. DE INWONERS VAN BERLIJN https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-berlijn-27798 Pagina 1 van 5
In Berlijn wonen 3,5 miljoen mensen. Iets meer dan 12 procent van de inwoners van Berlijn bestaat uit buitenlanders. Eenderde van alle buitenlanders zijn Turken. De meesten kwamen na de oprichting van De Muur naar de stad. Omdat inwoners van Oost-Berlijn toen niet meer naar het westen mochten gaan om te werken werden er gastarbeiders naar toe getrokken. De meeste Turken gingen in de wijk Kreuzberg wonen en veel Turken leven er nog steeds. Na 1990 kwamen er naast arbeiders uit Polen en de vroegere Sovjet-Unie ook veel mensen uit het vroegere Joegoslavië naar Berlijn. DE TAAL In Berlijn is de hoofdtaal natuurlijk Duits en er zijn ook Berlijnse dialekten ( zoals je bijvoorbeeld in Nederlands het Fries hebt) die gesproken worden. Want mensen uit West-Berlijn hadden hun eigen accent en ook Oost-Berlijners hadden weer een ander dialekt gekregen. Verder is er nog de grote groep Turken die Turks als eerste taal gebruikt. ONDERWIJS In Duitsland mogen kinderen van vier en vijf jaar naar de kleuterschool, maar ze hoeven niet. Als ze zes jaar zijn moeten ze naar school, tot hun achttiende. De lagere school duurt 6 jaar, net als in Nederland, daarna begint het voortgezet onderwijs. De kinderen mogen op hun zestiende van de middelbare school maar moeten dan wel een soort beroepsopleiding. In Berlijn zijn drie universiteiten en zeven hogere beroepsopleidingen. Er zijn meer dan 140.000 studenten. DE STAD De Tiergarten is het grootste park van Berlijn en daar ligt ook het Reichstag (Rijksdag) het gebouw van de regering. Berlijn heeft wel 150 musea. Heel bekend is het Museuminsel. Dat is een eiland in de rivier de Spree, met veel musea, zoals het Pergamon-Museum (1930), de Alte Nationalgalerie (1867-1876), het Altes Museum (1824-1830), het Bode-Museum en het Neues Museum. In Berlijn zijn enorm veel grote gebouwen te vinden: de Brandenburger Tor (1791), de Alte Bibliothek (1780), de Staatsopera (1740-1743 na brand in 1843 opnieuw gebouwd) en de Humboldt-universiteit (1753), de Marienkirche (14e eeuw). Het Zeughaus (1695-1706) is het belangrijkste gebouw van die tijd in Berlijn. De Neue Wache (1818) van Karl Friedrich Schinkel, is sinds 1993 het belangrijkste monument in Duitsland ter nagedachtenis aan de slachtoffers van oorlog en geweld. Het belangrijkste plein van Berlijn is de Alexanderplatz, het is belangrijk als winkelcentrum. WERKEN IN BERLIJN In Berlijn zijn veel werklozen, wel 17%. Onder de Berlijners werkt ongeveer eenderde in de dienstverlening (Banen waarbij je geen product maakt maar waar je anderen helpt). Het ministerie van Duitsland is naar Berlijn verhuisd en sinds 2000 zijn ook andere overheidsorganisaties, banken, verzekeraars, advocaten, notarissen en software-programmateurs naar de hoofdstad gekomen. Er zijn ook veel onderzoekers in Berlijn. Meer dan eenderde van de mensen werkt in de industrie voor elektronica en verder voedingsmiddelen, machinebouw en vervoermiddelen of chemische industrie. Er zijn grote bedrijven zoals de Deutsche Bahn (spoorwegen), Debis, Siemens, Coca-Cola, BMW, Mercedes, Gillette, Philip Morris en Samsung maar vooral veel kleinere bedrijven. Berlijn heeft 2 vliegvelden en vervoert veel spullen via rivieren. Onder de grond rijdt de U-bahn (metro), over meer dan 200 kilometer rails. https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-berlijn-27798 Pagina 2 van 5
DE MUUR De muur is gemaakt in 1961 op 13 augustus door Oost-Duitsers en werd ook bewaakt door hen. De muur werd gemaakt om twee delen van Berlijn te scheiden. Namelijk Oost- en West-Berlijn. West-Berlijn kreeg hulp van de Amerikanen maar Oost-Berlijn niet van de Sovjet-Unie. Er mochten geen auto`s van Oost-Berlijn naar West-Berlijn. Het ging steeds slechter met Oost-Berlijn, er was bijna geen voedsel en er was werkloosheid. Daarentegen was in West-Berlijn genoeg te eten en er was genoeg werk voor iedereen. Mensen uit Oost-Berlijn hadden er genoeg van en vluchten naar West-Berlijn. In augustus 1961 was het op zijn slechtst: in de nacht van 12 op 13 augustus werd het oostelijk stadsdeel van het westelijk stadsdeel afgesloten door de Oost-Duitsers. Veel mensen waren het hier niet mee eens maar toch kwamen er overal prikkeldraad-versperringen. Daarna werd de Muur gebouwd die uiteindelijk tot en met 9 november 1989 zou blijven staan. Op zeven plaatsen werden doorgangen opengelaten. De muur werd door de Oost-Duitse grenspolitie streng bewaakt. Van elke beweging werden foto s gemaakt. Op de muur was ook prikkeldraad. Tweeëneenhalf jaar bleef de muur potdicht, daarna ging hij langzamerhand op een kier open voor bezoekers uit het Westen. Eerst was de Muur nog lang niet perfect. Er zaten nog veel gaten en zwakke plekken, die snel werden ontdekt door Oost-Berlijners. Er werden de meest gekke pogingen gedaan om over de Muur te klimmen, te vliegen, of er onderdoor te graven, waarbij ongeveer 75 mensen werden doodgeschoten door grenswachters. Bijvoorbeeld kisten onder auto`s en onzichtbare verbergruimtes in auto s. Zo reed er bijvoorbeeld een Oost-Berlijner met een shovel dwars door de Muur heen en ook werden er tunnels onder de Muur doorgegraven. Toen de Muur steeds afschrikwekkender begon te worden, voelden sommige mensen zich zo opgesloten dat ze het niet konden verdragen en kregen last van een soort ziekte, die de Muurziekte werd genoemd (Mauersydroom). Het duurde wel dertig jaar voordat de Muur werd neergehaald door de Oost-Berlijners. De Muur werd neergehaald op precies 9 november 1989, één van de belangrijkste dagen in de Duitse geschiedenis. Enorm veel Oost-Duitsers en West-Duitsers trokken zich die avond niets meer aan van de muur en gingen gewoon naar de andere kant, naar familie, vrienden en kennissen van wie ze al zo lang gescheiden waren. Lied van Klein Orkest Het gaat over de verschillen tussen Oost- en West Berlijn voor de val van de muur. Oost-Berlijn, unter den Linden: Er wandelen mensen langs vlaggen en vaandels. Waar Lenin en Marx nog steeds op een voetstuk staan. En iedereen werkt, hamers en sikkels, Terwijl in parade-pas de wacht wordt gewisseld. 40 Jaar socialisme er is in die tijd veel bereikt... Maar wat is nou die heilstaat, Als er muren omheen staan? Als je bang bent, voorzichtig met je mening moet omgaan? Ach, wat is nou die heilstaat, zeg mij wat is ie waard, Wanneer iemand die afwijkt voor gek wordt verklaard? https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-berlijn-27798 Pagina 3 van 5
En alleen de vogels vliegen van Oost- naar West-Berlijn. Worden niet truggefloten, ook niet neergeschoten. Over de muur, over het IJzeren Gordijn, Omdat ze soms in het westen soms ook in het oosten willen zijn. Omdat ze soms in het westen soms ook in het oosten willen zijn. West-Berlijn: de Kurfurstendamm! Er wandelen mensen langs porno en peepshow. Waar Mercedes en Cola, nog steeds op een voetstuk staan. En de neonreclames, die glitterend lokken: Kom dansen! Kom eten! Kom zuipen! Kom gokken! Dat is nou 40 jaar vrijheid, er is in die tijd veel bereikt... Maar wat is nou die vrijheid, zonder huis, zonder baan? Zoveel Turken in Kreuzberg die amper kunnen bestaan. Goed... je mag demonstreren, maar met je rug tegen de muur En alleen als je geld hebt, dan is de vrijheid niet duur. En de vogels vliegen van West- naar Oost-Berlijn. Worden niet truggefloten, ook niet neergeschoten. Over de muur, over het IJzeren Gordijn, Omdat ze soms in het oosten soms ook in het westen willen zijn. Omdat er brood ligt soms bij de Gedachtniskirche, soms op het Alexanderplein! GESCHIEDENIS VAN BERLIJN Duitsland is onder leiding van Adolf Hitler detweede Wereldoorlog in 1939 begonnen. Japan was de vriend van Duitsland. Duitsland wilde de baas worden van Europa en Japan van het wereldeel Azië. De Amerikanen verklaarden Duitsland en Japan de oorlog toen de Japanners de Amerikaanse militaire haven Pearl Harbor in Hawaï hadden gebombardeerd. De Amerikanen gingen toen meevechten. Zij wilden de landen die door de Duitsers en Japan bezet waren bevrijden. De Engelsen, Canadezen en de Russen vochten met de Amerikanen mee. Na vele jaren bevrijdden de Amerikanen, Canadezen en de Engelsen Europa vanuit het Westen. De Russen bevrijdden Europa vanuit het Oosten. De Amerikanen en de Russen kwamen elkaar tegen in Berlijn. Berlijn was de hoofdstad van Duitsland en het hoofdkwartier van Hitler. Hitler zag geen oplossing meer om de oorlog te winnen. Hij wist dat hij verloren had. Daarom pleegde hij zelfmoord in Berlijn. Toen de Amerikanen atoombommen gooiden op twee steden in Japan, stopte Japan ook met de oorlog. De oorlog was in 1945 voorbij. De Amerikanen en de Russen vochten in de oorlog alletwee met hetzelfde doel. Ze wilden alletwee een einde maken aan de oorlog. Beide landen waren sterk en machtig. Maar ze hadden andere ideeën over hoe het nu verder moest. Amerika was kapitalistisch en Rusland was communistisch. Kapitalisten denken dat als iemand hard werkt daarvoor beloond moet worden. Iemand die hard en veel werkt verdient veel en kan rijk worden. Communisten vinden dat iedereen gelijk is en hetzelfde moet verdienen. De mens moet werken voor hun land. Zij werken niet om zelf rijk te worden. Amerikanen en de Russen hadden dus niet dezelfde ideeën. Amerika wilde de sterkste zijn en vond zijn ideeën de beste. Maar Rusland wilde dat ook. Rusland wilde ook de sterkste zijn en vond zijn ideeën het beste. Na de bevrijding hadden de Amerikanen en de Russen verschillende ideeën. Daarom wilden ze allebei een https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-berlijn-27798 Pagina 4 van 5
stuk van Duitsland hebben. Ze wilden er om gaan vechten, maar eigenlijk ook weer geen oorlog beginnen. Toen hebben de Russen en de Amerikanen het land Duitsland verdeeld. De Russen kregen Oost-Duitsland, dat werd communistisch. De Amerikanen kregen West-Duitsland, dat werd kapitalistisch. En er ontstond tussen beide landen (Oost en West) een Koude Oorlog. Dat is geen echte oorlog, maar een dreiging van oorlog. Amerika en Rusland dreigde elkaar met een oorlog door kernwapens te gebruiken. Gelukkig is dat nooit gebeurd. Berlijn ligt in het oosten van Duitsland. Voor de oorlog was het de belangrijkste stad van Duitsland. Het was de hoofdstad. Omdat in de oorlog de Russen en Amerikanen elkaar daar ontmoetten, werd de stad in 1949 verdeeld. West-Berlijn behoorde tot het Westen (onder leiding van de Amerikanen) en Oost-Berlijn behoorde tot het Oosten (onder leiding van de Russen). Veel mensen van Oost-Berlijn vluchtten naar West-Berlijn, omdat ze dachten dat ze in West-Berlijn beter konden leven. Daarom werd er in 1961 een muur gebouwd, zodat de mensen uit Oost-Berlijn niet meer naar het westen konden gaan en andersom. Door de muur konden vrienden en familie die aan een kant van de muur woonden elkaar niet meer zien. Tien jaar later konden mensen uit het Westen met speciale papieren naar het Oosten. Maar voor de mensen uit het Oosten was het veel moeilijker om naar het westen te reizen. WEST-BERLIJN West-Berlijn behoorde na de oorlog tot de Bondsrepubliek Duitsland (BDR). Het werd niet de hoofdstad van de BDR, dat was Bonn. Oost-Berlijn werd wel de hoofdstad van Oost-Duitsland, de Duitse Democratische Republiek (DDR). West-Berlijn heeft 480 vierkante kilometer oppervlakte en bestond uit ongeveer 2,1 miljoen inwoners. Door de Tweede Wereldoorlog zijn veel huizen en straten kapot gebombardeerd. Na de oorlog werden de huizen en straten opnieuw gemaakt. De Amerikanen hielpen met het weer opbouwen en gaven geld om nieuwe huizen en wegen te bouwen. Daardoor werd West-Berlijn rijker dan Oost-Berlijn. Vlak na de oorlog waren de Russen boos om de hulp die West-Berlijn kreeg. De Russen verboden al het verkeer naar West-Berlijn. West-Berlijn lag nu helemaal ingesloten in Oost-Duitsland (de vijand). Het was een soort eiland, waar niemand uit het westen bij kon. Eten moest nu worden gebracht met een vliegtuig. Maar een paar jaar later werd er wel weer verkeer toegestaan. Doordat West-Berlijn hulp kreeg van het Westen, werden er veel nieuwe gebouwen gemaakt. De stad zag er weer snel modern uit. Het werd één van de belangrijke steden in West-Duitsland. De Kurfürsterdamm is een belangrijke plek van West-Berlijn. Het is een lange straat van 3.5 kilometer lang met heel veel dure winkels. Voor de oorlog was de Kurfürstendamm al heel belangrijk. De mensen gingen er s avonds naar toe om uit te gaan. Er waren bioscopen en theatershows. Na de oorlog was er niet veel meer van over. Nu is de Kurfürstendam weer hersteld en belangrijk voor de mensen. Nadat de muur viel in 1989 was er geen Oost- en West- Berlijn meer. Duitsland werd weer één land en Berlijn werd weer de hoofdstad van Duitsland. https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-berlijn-27798 Pagina 5 van 5