Deelnemersreglement incl. Pakket van Eisen Duurzaam Repareren

Deelnemersreglement incl. Pakket van Eisen Duurzaam Repareren Versiebeheer: Duurzaam Repareren Datum: Jaar 2014/2015 Auteur: Angelica Gravendijk Status: Pilotversie Vlaams

Algemeen De eisen die in het kader van het label Duurzaam Repareren worden gesteld, moeten onverwijld worden nageleefd, tenzij hiermee afbreuk wordt gedaan aan de intrinsieke kwaliteit van de reparatie, de verkeersveiligheid of de garantiebepalingen van de autofabrikant. De productaansprakelijkheid van de reparatie kan niet worden doorgeschoven en rust op de reparateur. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 2 van 85

1. INLEIDING In België rijden ruim zeven miljoen personenwagens en lichte bedrijfsvoertuigen. Daarnaast zijn er nog de zwaardere bedrijfsvoertuigen (> 3500 kg). Om het wagenpark mobiel te houden, worden deze voertuigen op professionele wijze onderhouden en gerepareerd. Naast het produceren (bouwen) van de voertuigen levert dit een extra milieubelasting op met betrekking tot banden, onderhoud/reparatie, glasherstel en schadeherstel. Hier staat tegenover dat er een latent aanbod is van mogelijkheden die milieubesparend zijn, zoals het hergebruik van onderdelen, het gebruik van groene middelen zonder milieubelastende bestandsdelen, milieuvriendelijke alternatieven zoals watergedragen lakken, afbreekbare oliën, milieuvriendelijke producten, milieuvriendelijke herstelprocessen en het verantwoord verwerken van afvalstoffen en restmaterialen. Deze initiatieven kennen echter weinig tot geen samenhang. Er kan dus niet gesproken worden van een groen bedrijf wanneer al deze initiatieven niet samenkomen. En, als dit al het geval is, dan leidt dit niet tot een onderscheidend vermogen. Elk bedrijf kan immers claimen milieuvriendelijk te werken. Het label Duurzaam Repareren is een initiatief van de klantenmarkt. Deze marktpartijen (leasebedrijven, fleetowners, wagenparkbeheerders en verzekeraars) verbonden in het College van Deskundigen hebben in het eisenpakket verwoord wat zij wenselijk achten op dit gebied. De erkende bedrijven voldoen aan deze markteisen. Duurzaam Repareren is slechts een middel om marktpartijen samen te brengen en te informeren en de secretaris, aangewezen vanuit Duurzaam Repareren, is verantwoordelijk voor de verslaglegging en de correspondentie. Verder is het management en de directie van Duurzaam Repareren continu bezig met het vergroten van de vraagkant (marktpartijen) en de aanbodkant (gecertificeerde bedrijven). 2. CONTEXT Dit document heeft tot doel uiteen te zetten welke gedragsregels/eisen gelden voor de deelnemers om in aanmerking te komen voor het label duurzaam bedrijf. Daarnaast wordt in het reglement uiteengezet wat de procedure van toe- en uittreding is, hoe de verrekening van kosten plaatsvindt, welke rechten ontleend kunnen worden aan het label Duurzaam Repareren en op welke wijze deelname kenbaar wordt gemaakt. Tot slot worden de procedures voor wijziging van diverse afspraken en normen toegelicht. 3. COLLEGE VAN DESKUNDIGEN Duurzaam Repareren beschikt over een College van Deskundigen die verantwoordelijk is voor het technische beheer van de normen (Pakket van Eisen). Het College van Deskundigen (CvD) is een afdronk van alle stakeholders en haar deelnemers bezitten relevante inhoudelijke kennis t.a.v. het aandachtsgebied waarvoor zij zijn aangesteld. Het CvD vergadert minstens één keer en hoogstens drie keer per jaar. Het Pakket van Eisen wordt elk jaar in december opnieuw vastgesteld voor het volgende jaar. Labelhoudende bedrijven krijgen bij de nieuwe introductie van het Pakket van Eisen een overgangstermijn om aan de nieuwe eisen en voorwaarden te kunnen voldoen. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 3 van 85

Samenstelling In het CvD zetelen de volgende partijen: Per klantsegment een erkend bedrijf (4); Vertegenwoordiging vanuit het consumentenbelang; Vertegenwoordiging vanuit de fleetowners; Vertegenwoordiging vanuit de lease; Vertegenwoordiging verzekeraars; Certificerende Instelling. 4. OPBOUW VAN HET EISENPAKKET De eisen in het Pakket van Eisen worden toegepast bij de toetsing van bedrijven die voor wat betreft hun kernactiviteiten, processen, middelen en grondstoffen- en energieconsumptie verschillen. Het Pakket van Eisen houdt hiermee rekening in haar opbouw. Aan de hand van de bedrijfsactiviteiten moet voorafgaand aan het invullen worden bepaald welke eisen voor het betreffende bedrijf relevant zijn. De indeling van het Pakket van Eisen ziet er als volgt uit: Men is bijvoorbeeld fastfitter en vervangt banden van zowel personenwagens, busjes als vrachtwagens. In dat geval zijn naast de administratieve eisen en de generieke eisen, de specifieke eisen A1 en A2 relevant en moeten deze worden ingevuld. Ander voorbeeld. Men is schadehersteller en repareert voertuigen < 3500 kg (personenwagens en busjes) en past glasreparatie/vervanging toe. Voor dit bedrijf zijn buiten de administratieve eisen en de generieke eisen, de specifieke eisen C1 en D1 relevant. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 4 van 85

5. PROCEDURE TOT ERKENNING Deze instructie beschrijft de procedure tot erkenning als Duurzaam Bedrijf. De procedure kent twee soorten erkenningen, namelijk een individuele erkenning en een groepserkenning. Beide procedures worden hieronder beschreven. Beide procedures (individuele- of groepserkenning) kennen hetzelfde opstartproces. Om het label te kunnen behalen, moet bij het secretariaat van Duurzaam Repareren hiertoe een verzoek worden ingediend. De procedure start met het schriftelijke aanvraagtraject. In deze fase worden er door het secretariaat per aanvraag een aantal documenten/bewijsstukken opgevraagd en moet er een vragenlijst (nulmeting) worden ingevuld. De betreffende documenten/bewijsstukken zijn in het Deelnemersreglement opgenomen. Duurzaam Repareren moet uiterlijk binnen drie maanden na ontvangst, of anders wanneer er aanvullende afspraken ten grondslag liggen, de aanvrager uitsluitsel geven of de administratieve toetsing al of niet succesvol is verlopen. Het is wel belangrijk dat de administratieve toetsing (de nulmeting) niet wordt verward met de Administratieve eisen. De eerstgenoemde is de toetsingsprocedure en de laatstgenoemde zijn de eisen op administratief gebied waaraan men moet voldoen. 5.1 Toetreding van het individuele bedrijf Het individuele bedrijf is erkend wanneer men voldoet aan de administratieve toetsing en de daarop volgende fysieke toetsing en de financiële verplichtingen naleeft. Hierbij geldt dat de door Duurzaam Repareren opgevraagde documenten/bewijsstukken/vragenlijst moeten aantonen dat het bedrijf aan de wettelijke eisen voldoet en daarnaast dat men in staat is om de gestelde eisen in het Pakket van Eisen na te leven. De fysieke controle ter plaatse, door een erkende onafhankelijke Certificerende Instelling (CI), op de door Duurzaam Repareren gestelde eisen, volgt binnen drie maanden na de administratieve toekenning. De fysieke toetsing moet uitwijzen of men de eisen gesteld in het Pakket van Eisen ook daadwerkelijk naleeft. 5.2 Toetreding van het Bedrijf vanuit een groepserkenning Definitie groep : om in aanmerking te komen voor een groepserkenning moet de verzameling van ondernemingen aan de volgende definitie voldoen: Een groep is een verzameling van minstens vijf (5) ondernemingen of één onderneming met meerdere (in totaal minstens vijf (5)) decentrale vestigingen, met een generieke kwaliteits- en processtandaard die bindend is en waarop centraal wordt toegezien. Het niet voldoen aan de generieke standaard moet in principe leiden tot de uitsluiting van de verzameling van ondernemingen. Anders dan bij de individuele erkenning kan Duurzaam Repareren, onder voorwaarden, de centrale administratie waarbij de groep zich heeft verenigd, toestaan de administratieve toetsing uit te voeren. In voorkomende gevallen zal Duurzaam Repareren een audit uitvoeren op deze centrale administratie. Door de centraal opgelegde kwaliteitsborging is de groep erkend wanneer wordt voldaan aan de administratieve toetsing. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 5 van 85

Hierbij geldt dat de door Duurzaam Repareren opgevraagde documenten/bewijsstukken/vragenlijst moeten aantonen dat de bedrijven die vallen onder de groepserkenning, zich aan de wettelijke eisen houden. Ook dat de vestigingen verenigd in de groep, in staat zijn om de gestelde eisen in het Pakket van Eisen na te leven. De fysieke controle ter plaatse, door een erkende onafhankelijke Certificerende Instelling (CI), op de door Duurzaam Repareren gestelde eisen, volgt steekproefsgewijs en jaarlijks bij 15% van de vestigingen, binnen drie maanden na de administratieve toekenning. De fysieke toetsing moet uitwijzen of men de eisen gesteld in het Pakket van Eisen ook daadwerkelijk naleeft. Om de naleving van het Deelnemersreglement/Pakket van Eisen te controleren, is inzage in de administratie door de CI noodzakelijk. De definitieve erkenning kent een tijdsduur van één jaar. De groep wordt m.b.t. het behoud van de certificatie elk jaar administratief getoetst en één keer per jaar wordt 15% van de groep fysiek getoetst met een minimum van 5 vestigingen. Wanneer de groep kleiner is dan 5, dan spreekt men van een individuele erkenning. 5.3 Resultaten fysieke controle Het PvE is opgedeeld in een administratief deel en een generiek deel waar alle door Duurzaam Repareren erkende bedrijven zich aan moeten houden. Daarnaast geldt er een per aandachtsgebied specifieke bijlage. Met andere woorden: een aandachtsgebied dat niet tot uw corebusiness hoort, is niet bij u van toepassing. De eisen moeten zoals beschreven worden uitgevoerd in de praktijk. Daar wordt periodiek fysiek op getoetst door een onafhankelijke Certificerende Instelling (CI). Indien er onregelmatigheden worden gevonden, wordt er een verbeterplan opgesteld. De eisen zijn onderverdeeld in de niveaus major en minor. Deze termijnen worden gehanteerd op het verbeterplan. Bij een major tekortkoming wordt er een periode van één (1) maand overeengekomen voor het aanpassen van de situatie, bij een minor een periode van hoogstens zes (6) maanden. Of elke andere termijn die in overleg met de auditeur wordt vastgelegd. Het secretariaat van Duurzaam Repareren monitort het verbeterplan. Bewijsstukken moeten naar het secretariaat worden opgestuurd/gemaild. Wanneer de verbeterpunten in de afgesproken termijnen niet zijn opgelost, wordt er een eerste waarschuwing gegeven met een nieuwe oplostermijn. In totaal worden er twee waarschuwingen gegeven. Hierna wordt de erkenning ingetrokken. Wanneer men de bedrijfsactiviteiten vanuit één bedrijfsvoering uitvoert, dan wordt het bedrijf op alle activiteiten getoetst en vallen alle activiteiten onder één label (incl. contributie). Op voorwaarde dat: Er sprake is van verregaande integratie van de genoemde activiteiten binnen dezelfde vestiging; Er sprake is van een geïntegreerd bedrijfsproces; Het bedrijf één uitstraling heeft (één ingang en receptie, personeel, leiding, enz.); België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 6 van 85

Wanneer men aan het bovenstaande voldoet, dan volstaat één erkenning (incl. contributie). Men moet wel aan de eisen van alle bedrijfsactiviteiten voldoen. Wanneer één of meerdere activiteiten onder een ander label en/of franchiseformule worden uitgevoerd, dan worden de activiteiten afzonderlijk behandeld. Er wordt per bedrijfsactiviteit een audit uitgevoerd en een erkenning verleend. Het intrekken van één van de erkenningen houdt geen rechtstreeks verband in met andere eventueel verstrekte erkenningen. Het kan immers zo zijn dat een groepserkenning (franchiseformule) wordt ingetrokken, omdat de audit van andere deelnemers binnen deze groep hiertoe aanleiding heeft gegeven. Dit is echter niet relevant voor de andere erkenningen van de betreffende ondernemer. Wanneer tijdens de controle ondubbelzinnige onregelmatigheden of fraude wordt vastgesteld of wordt vastgesteld dat de handelswijze van het bedrijf het label schaadt, leidt dit tot de onmiddellijke intrekking van de erkenning. Ongeacht of het bedrijf voldoet aan het Pakket van Eisen. De vaststelling dat tussentijds niet meer aan de criteria wordt voldaan of dat het betreffende bedrijf het label anderszins schaadt, leidt automatisch tot de intrekking van de erkenning. Duurzaam Repareren zal de deelnemer in kwestie hiervan onverwijld en voorafgaand aan publicatie, op de hoogte stellen. 6 PROCEDURE BIJ AFWIJZING AANVRAAG 6.1 Indien de aanvraag niet tot een definitieve erkenning leidt of wanneer een erkenning is ingetrokken, kan de aanvrager hier schriftelijk bij het bestuur van Duurzaam Repareren bezwaar tegen aantekenen. Het bestuur neemt de klacht onder de loep en zal de aanvrager binnen vier maanden uitsluitsel geven of het de beslissing handhaaft, c.q. de erkenning verleent. De intrekking van de erkenning leidt niet tot de restitutie van gedane gelden. 6.2 Indien de erkenning eveneens door het bestuur van Duurzaam Repareren wordt afgewezen, heeft de aanvrager de mogelijkheid om de aanvraag voor te leggen aan de Beroepscommissie. De Beroepscommissie brengt een advies uit t.a.v. de aanvraag. Dit advies is bindend voor alle partijen. 6.3 Een afwijzing tot deelname leidt te allen tijde tot de restitutie van eventueel gedane contributies. De entreefee wordt niet terugbetaald en dient om de toetsings- en behandelkosten te dekken. 6.4 De Beroepscommissie wordt in voorkomende geschillen samengesteld uit kennisdeskundigen wat betreft het specifieke voorval, namelijk: een onafhankelijke jurist (voorzitter), een onafhankelijke deskundige op het gebied van duurzaamheid en een onafhankelijke autodeskundige. De voorzitter wordt door het bestuur van Duurzaam Repareren benoemd. Er moet worden verzekerd dat alle leden van de Beroepscommissie objectief zijn. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 7 van 85

7 PROCEDURE VAN KENBAARHEID Nadat een bedrijf is erkend, wordt het o.a. maar niet uitsluitend op de website van Duurzaam Repareren geplaatst. Bij deze uiting wordt de naam, het adres, het telefoonnummer, de website en de plaatsaanduiding toegevoegd aan de lijst van erkende autobedrijven. Daarnaast ontvangt het erkende bedrijf, na het overmaken van de geldende leges, een aansluitpakket met een gevelschild, een getuigschrift, posters en een folderhouder met folders. Deze uitingen helpen om de duurzame werkwijze onder de aandacht van de klant te brengen en moeten dus zichtbaar worden opgehangen en/of opgesteld. Het staat het bedrijf vrij om zelf (reclame-)uitingen m.b.t. het label te verzorgen, op voorwaarde dat het zich houdt aan het geldende reglement. Zie artikel 11. 8 KOSTEN VOOR DEELNAME De deelnemers verplichten zich tot het voldoen van de financiële bijdrage die aan de deelname is gekoppeld. Het bedrijf (bij een individueel label) of de overkoepelende organisatie (bij een groepslabel) wordt aangeslagen voor een entreefee en voor een jaarlijkse bijdrage die in lijn ligt met de administratieve beheers- en auditkosten. 9 KLACHTEN EN BEZWAAR 9.1 Het is voor alle deelnemende partijen mogelijk hun beklag te doen over de dienstverlening van Duurzaam Repareren. Klachten en bezwaren worden slechts in behandeling genomen indien dit schriftelijk en gemotiveerd plaatsvindt. De klacht wordt in eerste aanleg door de directie van Duurzaam Repareren behandeld. 9.2 Het is voor de deelnemende partijen mogelijk hun beklag te doen over de artikelen in de regeling. Klachten en bezwaren over de regeling worden slechts in behandeling genomen indien dit schriftelijk en gemotiveerd plaatsvindt. De klacht wordt in de eerste aanleg aan het College van Deskundigen voorgelegd. 9.3 Een beroep tegen een van bovenstaande uitspraken moet binnen een termijn van één maand na dagtekening per aangetekende brief voorgelegd worden aan de Beroepscommissie (conform artikel 5.3). Het beroepsschrift bevat een uitgebreide beschrijving van het bezwaar tegen de uitspraak. De uitspraak van de Beroepscommissie is bindend. 10 BEEINDIGING 10.1 Opzegtermijn Een erkend bedrijf kan haar deelname aan Duurzaam Repareren uitsluitend opzeggen per kalenderjaar, op voorwaarde dat dit uiterlijk drie maanden voor prolongatie schriftelijk aan het secretariaat wordt meegedeeld. Bij uittreding kunnen de entreefee en de contributie niet worden teruggevorderd. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 8 van 85

10.2 Beëindiging door het bestuur van Duurzaam Repareren Bij herhaaldelijke overtreding (uiterlijk twee maal geel) van de gedragsregels en na communicatie hieromtrent is het bestuur van Duurzaam Repareren bevoegd de erkenning in te trekken. Als richtlijn wordt hierbij gehanteerd dat uitsluiting kan volgen indien één of meerdere van de gestelde normen of artikelen opgenomen in het Deelnemersreglement word(t)(en) overschreden. Daarnaast volgt er een onmiddellijke intrekking wanneer er tijdens de controle ondubbelzinnige malversatie of fraude wordt vastgesteld of wordt vastgesteld dat de handelswijze van het betreffende bedrijf het label schaadt. Ongeacht of het bedrijf voldoet aan het Pakket van Eisen. 10.3 Het muurschild en het getuigschrift die worden uitgegeven, blijven eigendom van Duurzaam Repareren. Bij een beëindiging van deelname moeten beide meteen en op eigen kosten terug worden gestuurd naar het secretariaat van Duurzaam Repareren. 11 REGLEMENT GEBRUIK BEELDMERK 11.1 Het beeldmerk bestaat uit twee delen: de naam Duurzaam Repareren en het logo (de naam met logo moet als een geheel worden beschouwd); de tekst. Het is zonder voorafgaande toestemming niet toegestaan het logo te gebruiken zonder de tekst. 11.2 Het logo is gedeponeerd bij het Europees Merkenbureau onder het nummer: 1241420. 11.3 Het beeldmerk mag alleen worden gebruikt in de opmaak en typografische uitvoering zoals voorgeschreven en verstrekt door Duurzaam Repareren. 11.4. Het beeldmerk mag worden vergroot en verkleind. De verhoudingen moeten echter hetzelfde blijven. 11.5 Het beeldmerk moet worden gebruikt in de originele (PMS) kleuren. Grafische informatie kan worden opgevraagd bij het secretariaat van Duurzaam Repareren. 11.6 Een deelnemend autobedrijf mag het beeldmerk en/of logo van Duurzaam Repareren uitsluitend gebruiken bij uitingen die betrekking hebben op de activiteiten waarvoor het label is verstrekt. Dit geldt voor zowel grafische (drukwerk) als multimediale (digitale) uitingen, zoals: Briefpapier, factuurpapier; Brieven, offertes, folders, flyers, belettering en dergelijke; Documentatie en brochures; Displays en banieren; Websites en digitale toepassingen (zoals PowerPoint-presentaties). België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 9 van 85

11.7 Het beeldmerk/logo mag niet worden gebruikt zodanig dat die zou kunnen suggereren dat Duurzaam Repareren verantwoordelijk is voor de uitkomst van een onderzoek of een stelling, of een onderzoek of stelling zou goedkeuren. 11.8 Het beeldmerk/logo mag niet worden gebruikt indien hiermee de vertegenwoordiging van Duurzaam Repareren wordt gesuggereerd. Tenzij Duurzaam Repareren hiervoor uitdrukkelijk toestemming heeft verleend. 11.9 Voor een bedrijf dat geen geldige erkenning van Duurzaam Repareren heeft of een andere vorm van overeenkomst kan voorleggen, is het gebruik van het beeldmerk/logo, op welke wijze dan ook, niet toegestaan. Tenzij Duurzaam Repareren hiervoor vooraf toestemming heeft verleend. 11.10 Afwijking van de voorwaarden in dit reglement is alleen mogelijk met de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van het bestuur van Duurzaam Repareren. 11.11 Het bestuur van Duurzaam Repareren kan beslissen om dit reglement te wijzigen. Van elke wijziging van dit reglement stelt het bestuur van Duurzaam Repareren de aangesloten autobedrijven onverwijld in kennis. 11.12 Door Duurzaam Repareren uitgegeven promotiemateriaal mag vrij gebruikt worden, voor het doel waarvoor deze wordt verstrekt. Hieronder wordt onder andere, maar niet uitsluitend verstaan: de gevelbordjes, posters, folders, getuigschriften en conformiteitverklaringen. 12 ALGEMEEN 12.1 Bijlagen De bijlagen en de NULmeting (vragenlijst) genoemd in dit document zijn onlosmakelijk verbonden met het Pakket van Eisen. 12.2 Wijzigingen en aanvullingen op dit document. Alle wijzigingen en aanvullingen moeten zijn goedgekeurd door het CvD van Duurzaam Repareren. Wijzigingen en aanvullingen geschieden schriftelijk aan het secretariaat bekende contactpersonen en gelden per aangegeven ingangsdatum. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 10 van 85

Administratieve eisen In het kader van de opvolging van de werkwijze zijn de volgende administratieve eisen van kracht. De administratieve eisen zijn relevant voor alle bedrijven ongeacht de bedrijfsactiviteiten. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 11 van 85

1 Uittreksel Kamer van Koophandel Het bedrijf moet ingeschreven zijn bij de Kamer van Koophandel met de bedrijfsactiviteiten waarvoor men een erkenning wenst. Of bedrijfsactiviteiten die hieraan ontleend kunnen worden. Voor te leggen bewijsstukken: Uittreksel uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel. In het uittreksel moeten de bedrijfsactiviteiten duidelijk zijn beschreven. Bij eerste aanmelding mag de verklaring niet ouder zijn dan zes (6) maanden. In geval van wijziging van bedrijfsactiviteit, rechtsvorm of natuurlijk persoon moet dit gemeld worden, waarbij tevens een nieuw uittreksel van K.v.K. moet worden meegestuurd. 2 Milieubeheervergunning/omgevingsvergunning of ontheffing Het bedrijf moet aan de lokale wet- en regelgeving m.b.t. het milieu voldoen. Helaas zijn er grote verschillen in lokaal beleid op dit gebied. De voor te leggen bewijsstukken zijn afhankelijk van dit beleid. Voor te leggen bewijsstukken: Kopie van conformiteit met de in het betreffende gewest geldende milieueisen of een ontheffing daartoe. 3 Ordentelijke afvoerstromen Het bedrijf moet kunnen aantonen dat de afvalstromen goed zijn ingericht. Hierbij is het niet alleen belangrijk dat dit conform de milieuwetgeving is, maar ook dat hergebruik en recycling wordt ondersteund (waar mogelijk gescheiden afvoer) Voor te leggen bewijsstukken: Kopie overeenkomst/ recente facturen afhandeling van restmaterialen (zoals afgewerkte oliën, gebruikte auto-onderdelen en banden). Onder ISO 9001 en/of ISO 14001/140021 of in eigen beheer en in lijn met de afgegeven milieuvergunning(en). 4 Kopie legitimatiebewijs Kopie legitimatiebewijs van een tekenbevoegde. 5 Vragenlijst (nulmeting) De aan u door Duurzaam Repareren verstrekte vragenlijst. Hierbij moeten de vragen beantwoord zijn m.b.t. de administratieve eisen, de generieke eisen en de relevante specifieke eisen A1 t/m D2. Om de naleving van het Deelnemersreglement/ Pakket van Eisen te controleren, is inzage in de administratie door de CI noodzakelijk. De definitieve erkenning kent een tijdsduur van telkens één jaar. Het bedrijf wordt m.b.t. het behoud van de erkenning periodiek administratief en fysiek getoetst. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 12 van 85

Generieke eisen België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 13 van 85

Generieke eis nr. 1 Aanbieden milieuvriendelijke opties Niveau: major Het doel van deze eis is om bij de klant (professioneel/consument) het gebruik van milieuvriendelijke alternatieven te stimuleren. Inzicht, advies en communicatie zijn hierin een belangrijk argument. De klant moet weten welke milieuvriendelijke alternatieven er voorhanden zijn bij de desbetreffende opdracht en wat het prijsverschil is. De offerte/werkorder en het bestelsysteem moeten hierin voorzien. De klant moet op basis van de aangeboden informatie een weloverwogen keuze kunnen maken. Hieronder treft u wat hulpvragen aan die u houvast bieden bij het implementeren van deze eis en waarop de auditeur let bij zijn controle. Hulpvragen bij generieke eis nr. 1 Is het voor de klant zichtbaar dat er milieuvriendelijk onderhoud en reparatie wordt aangeboden? Zijn het muurschild en het getuigschrift bv. zichtbaar opgehangen? Staan de informatiefolders van Duurzaam Repareren zichtbaar op de toonbank en hangen er posters ter informatie? Wordt milieubewust onderhoud en reparatie aangeboden aan de klant zodanig dat deze laatste een keuze heeft? Is de receptionist(e) en/of baliemedewerk(st)er op de hoogte van het principe van het milieuvriendelijke beleid binnen de vestiging? Zodat er informatie over Duurzaam Repareren kan worden verschaft en er vragen over kunnen worden beantwoord? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 14 van 85

Generieke eis nr. 2 Milieubewuste bedrijfsvoering (Ladder van Lansink 2.0) Niveau: major A Preventie De beste manier om met afval om te gaan, is afval vermijden. Afval voorkomen, wil zeggen dat we ervoor zorgen dat we geen afval genereren. Er zijn tal van mogelijkheden om afval te vermijden. De manier is; goed uitkijken en slim kopen. Het gaat erom alternatieven te vinden voor producten die afval met zich meebrengen. De Ladder van Lansink is een hulpmiddel. Wanneer deze stappen stelselmatig worden doorlopen, wordt de berg met restafval stelselmatig kleiner. De eerste stap is het voorkomen van afval. Wanneer dat uitgesloten is, dan volgt stap 2, enzovoort. Stap 1 is preventie, waarbij naast afvalproductie (het voorkomen daarvan) ook het onnodige verbruik van grondstoffen moet worden voorkomen. Voorkomen van afval en productverbruik start bij de bewustwording. Geef het personeel aanwijzingen en maak hen bewust van het productverbruik en met name het onnodige verbruik (verspilling). Dit spaart het milieu, maar beperkt ook de kosten. Soms is een duurzamer product duurder in aankoop, maar goedkoper op de langere termijn. Dit komt omdat deze producten, in tegenstelling tot goedkope, minderwaardige producten, heel lang meegaan. En vergeet niet dat men de verpakking ook betaalt. Hier kan het gebruik van hervulbare verpakkingen een afvalvoorkomende uitkomst bieden. B Hergebruik Hergebruik vereist weinig of geen energie of grondstoffen. Hergebruiken is gewoon iets opnieuw gebruiken in plaats van het nieuw aan te kopen. Een product hergebruiken is immers goedkoper dan grondstoffen hergebruiken en een nieuw product aankopen. Denk hierbij aan het hergebruik van schuurpapier, maskeerfolie, sierlijsten of het gebruik van pluisvrije doeken i.p.v. wegwerpdoeken of papier. Maar natuurlijk ook aan het gewoon repareren van een onderdeel i.p.v. het vervangen ervan. C Sorteren en Recycleren Is preventie en hergebruik niet mogelijk, dan komt de volgende stap op de ladder en dat is recyclen. Wanneer een product toch als restmateriaal wordt aangeduid, probeer dat dan zo zuiver mogelijk gescheiden te bezorgen aan een gespecialiseerd bedrijf. Dan kunnen grondstoffen hergebruikt worden. Restmaterialen moeten altijd conform de voor het betreffende bedrijf geldende Milieuwetgeving en milieuvergunningen van het betreffende bedrijf verwerkt worden, alsook op een zo milieuvriendelijke manier. Bijvoorbeeld zodanig dat er andere producten mee kunnen worden gemaakt. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 15 van 85

D Verbranden en storten De laagste twee treden van de ladder. Verbranden en storten moet zoveel mogelijk worden vermeden, maar zal voor sommige, niet-recycleerbare afvalstoffen echter nog steeds een noodzaak zijn. Hiermee zijn we de Ladder van Lansink afgedaald. De bovenste twee treden zijn en blijven de belangrijkste en we kunnen er heel wat aan doen om niet verder de ladder naar beneden te hoeven afdalen. Belangrijk is dat bedrijven gesensibiliseerd worden en dat men bewust(er) omgaat met grondstoffen. Bedenk hierbij dat onze grondstoffen niet onuitputtelijk zijn en in kostprijs zullen toenemen. Hiermee bewust omgaan is een must om de kosten in de hand te houden. Bij de fysieke audit beoordeelt de auditeur aan de hand van de Ladder van Lansink, de filosofie binnen het bedrijf aan de hand van de genomen maatregelen, de facilitaire voorzieningen en de aangeboden middelen. Daarnaast worden de Milieuvergunning en de eindbestemming (overeenkomsten ophaalbedrijf) van het restmateriaal gecontroleerd. Om dit te kunnen controleren, moeten de genomen milieuvriendelijke processtappen en/of werkwijze t.b.v. milieubelastende processen zijn vastgelegd. Een bedrijf dat ISO 14001-gecertificeerd is, heeft deze zaken al op orde op basis van hetgeen ISO hierover eist. Deze bedrijven hoeven dus geen aanvullende maatregelen te nemen. Bedrijven die niet ISO-gecertificeerd zijn, moeten een eigen vastlegging aanleggen. Duurzaam Repareren stelt geen technische eisen aan de vastlegging op voorwaarde dat de auditeur kan controleren hoe het bedrijf omgaat met de treden van de ladder van Lansink. Hulpvragen bij generieke eis nr. 2 Zijn alle medewerkers op de hoogte van het principe van de Ladder van Lansink? Zijn er voldoende faciliteiten aanwezig om het principe van de Ladder van Lansink toe te passen? Is er een vastlegging aanwezig waarmee het afvoerproces gecontroleerd kan worden door de auditeur? Zijn de medewerkers op de hoogte van het milieuvriendelijke afvoerbeleid? Zijn er voldoende faciliteiten aanwezig? Bijvoorbeeld verschillende bakken voor scheiding Wordt er gebruik gemaakt van pluisvrije doeken i.p.v. papier? Is de stockvoorraad in orde zodat er weinig tot geen noodvoorzieningen getroffen hoeven te worden? Bijvoorbeeld bij glas: noodruit Wordt er gebruik gemaakt van hervulbare verpakkingen? Wordt materiaal zoals (maar niet uitsluitend) schuurpapier, maskeerfolie, sierlijsten (glasvervanging) hergebruikt? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 16 van 85

Generieke eis nr. 3 Milieuvriendelijk vervangend vervoer Niveau: major Ook bij vervangend vervoer moet men rekening houden met het milieu. Wanneer men recht heeft op vervangend vervoer, moet men de milieuvriendelijke opties top-down aanbieden. Te beginnen met een fiets, elektrisch vervoersmiddel, emissielabel A auto, emissielabel B auto, enzovoort. Wanneer de vloot nog voertuigen bevat met emissielabel C auto s of hoger, dan worden er met de auditeur afspraken gemaakt over hoe en wanneer deze moeten worden vervangen. De auditeur beoordeelt ook de mate waarin de klant geïnformeerd wordt over de milieuvriendelijke keuzes. Hulpvragen bij generieke eis nr. 3 Wordt er milieuvriendelijk vervangend vervoer, zoals hierboven beschreven, aangeboden? Wordt de consument voldoende geïnformeerd? (folder, poster, uitleg) Is de receptioniste en/of baliemedewerk(st)er op de hoogte van het beleid van het inzetten van milieuvriendelijk vervangend vervoer? Zodat informatie kan worden verstrekt en vragen kunnen worden beantwoord? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 17 van 85

Generieke eis nr. 4 Gebruik van producten Niveau: major Om het Belgische wagenpark op de weg te houden, is er veel onderhoud, reparatie, glasherstel en -vervanging en schadeherstel nodig. Hierbij worden sinds oudsher allerlei producten gebruikt. De milieubelasting speelde tot voor kort geen rol. Inmiddels zijn er voor veel producten alternatieven voorhanden die minder schadelijk zijn voor mens en milieu. Omdat deze alternatieven niet in alle situaties toepasbaar zijn, wordt er in deze eis een ambitie gelegd. Waar mogelijk binnen uw processen geeft u het minst schadelijke alternatief voorrang op milieuvervuilende en giftige alternatieven. De auditeur zal bij een fysieke controle letten op een evenwichtige verdeling van het gebruik van uw producten. Voor een goede afweging hebben wij een aantal generieke processen in kaart gebracht met daarin een verwijzing naar het minst schadelijke alternatief. Deze processen treft u in de bijlage aan. De specificaties van producten liggen in lijn met de Europese Richtlijnen EG verordening 1272/2008 (CLP) en REACH-verordening EG 1907/2006, de SVHC (Substances of very high concern) van ECHA en met de SIN-lijst (verzamelingen van alle stoffen die door ngo s worden aangegeven te moeten worden vervangen). Deze Europese Richtlijn laat stoffen toe die minder milieuvriendelijk zijn, mits de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt zoals voorgeschreven door REACH. De voorwaarden zijn geldig gemeten vanuit het uiteindelijke mengsel en niet vanuit afzonderlijke componenten. In het algemeen zijn dit producten die voldoen aan de volgende opsomming m.b.t. schade aan mens en milieu: Milieu- en gezondheidsgevaar van mengsels conform CLP en REACH. Gezondheidsgevaar van ingrediënten waardoor het mengsel als geheel ook gevaarlijk voor de gezondheid wordt geacht. Milieugevaar van ingrediënten waardoor het mengsel als geheel ook gevaarlijk voor het milieu wordt geacht. Algemene wetgeving. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 18 van 85

Toepassingsgebied: In bijlage 1 (Productenlijst) treft u gedetailleerde informatie aan m.b.t. de eisen die gesteld worden aan middelen en van toepassing zijn op: Algemene reinigende, polijstende, drogende en conserverende middelen; Ruitenreinigers (niet de producten voor het vullen van het reservoir); Glansmiddel/vochtwerend middel voor het motorcompartiment; Kunststof en rubberreinigers; Lakverzegelaars; Lijm; Velgenreinigers; Ontvetters; Reinigers voor bekleding en leer; Insectenverwijderaars; Smeermiddelen; Kruipolie; Kit/primer. Bovenstaande opsomming is niet limitatief. Men verwacht dat er steeds minder schadelijke alternatieven op de markt zullen verschijnen. Het PvE wordt hierop jaarlijks aangepast. De eisen zijn onverminderd van toepassing op de lijmen en kitten, m.u.v. de verlijming en bevestiging van plaatwerk en constructieverlijmingen. In bijlage 1 productenlijst treft u een nader gespecificeerd overzicht aan van de producten die zijn uitgesloten voor gebruik. Voor de meest actuele lijst, zie: http://www.chemsec.org/what-we-do/sin-list België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 19 van 85

Hulpvragen bij generieke eis nr. 4 Heeft u zich ervan vergewist dat de door u gebruikte middelen/producten voldoen aan de specificaties zoals in deze eis (incl. bijlage 1) beschreven en conform de veiligheidsbladen en REACH verordening zijn? Kunt u een verklaring voorleggen van uw NON-paintleverancier dat uw producten voldoen aan de gestelde eisen? (*) Welke non-paintleverancier gebruikt u? (*) Zijn de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen voorhanden en wordt er op toe gezien dat ze structureel worden gebruikt? (*) Wanneer uw non-paintleverancier door Duurzaam Repareren is erkend, hoeft u geen verklaring meer te verschaffen. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 20 van 85

Generieke eis nr. 5 Bandenspanning Niveau: major De bandenspanning neemt per maand 4% tot 6% af (bron: TNO Innovatie Centrum Brussel). Het is niet bekend hoe vaak een automobilist zijn bandenspanning laat controleren, maar er wordt uitgegaan van een gemiddelde afwijking (onderdruk) van 10% tot 25%. Onjuiste bandenspanning kent de volgende milieueffecten: Een hoger brandstofverbruik; Een hoger bandenslijtage; Een grotere onveiligheid. Om die reden is het controleren en terugbrengen naar de juiste bandenspanning opgenomen in het Pakket van Eisen. Op de volgende manier: Bij elke voertuigdoorgang (optioneel voor glasherstel) wordt de bandenspanning gecontroleerd en indien nodig aangepast. Tolerantie van 0% op de door de fabrikant afgegeven waarden. De klant wordt geïnformeerd dat de bandenspanning is gecontroleerd en indien nodig is aangepast. De klant wordt erop gewezen dat een juiste bandenspanning van groot belang is; Het bedrijf biedt de klant de mogelijkheid om, buiten reparaties of andere werkzaamheden, de bandenspanning te laten controleren, al of niet tegen een vergoeding. Optionele diensten Erkende bedrijven kunnen optionele diensten aanbieden. Deze diensten zijn geen afkeurcriteria, maar worden wel door ons aanbevolen. Afvullen met stikstof. Mits het op spanning houden van de banden consequent met stikstof plaatsvindt, kan het vullen met stikstof een wezenlijke bijdrage leveren; Het bedrijf biedt de mogelijkheid tot het leveren (inbouwen) van Tyre Pressure Monitor Systems; Indien het bedrijf een leverancier is van banden voor voertuigen boven de 3.500 kg dan, dan moet men een bandenmanagementsysteem kunnen voorleggen. Hulpvragen bij generieke eis nr. 5 Zijn de faciliteiten aanwezig om de bandenspanning te controleren bij elke voertuigdoorgang (bij bedrijven met glasherstel als corebusiness is de eis niet verplicht wel gewenst)? Is de nodige informatie (af fabriek afgegeven waarden) voorhanden? Wordt de klant geïnformeerd over de controle en aanpassing? Wordt de klant geïnformeerd over de noodzaak van het rijden op een juiste bandenspanning? Is uw opdracht/werkbon aangepast met deze verplichte controle? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 21 van 85

Generieke eis nr. 6 Uitbestede werkzaamheden Niveau: major Het is mogelijk dat het bedrijf de reparatie, delen van de reparatie of direct aan de reparatie gekoppelde werkzaamheden door derden laat uitvoeren. Denk bv. aan spuiterijen, smart-repairspecialisten of een galvanobedrijf. Laatstgenoemde komt vooral voor bij carrosseriebouw, caravanherstellers en herstellers van zwaar materieel. Werkzaamheden die direct samenhangen met de reparatie en in opdracht van het erkende bedrijf worden uitgevoerd door derden, zijn onderhevig aan de eisen die het PvE hieraan stelt. M.a.w., het bedrijf moet zich ervan vergewissen dat het bedrijf die werkzaamheden uitvoert conform de eisen. Bij audits moet men dit kunnen aantonen. Het is hierbij niet relevant of de werkzaamheden binnen het eigen bedrijf of op de locatie van de uitvoerder worden verricht. Het bedrijf kan conformiteit aantonen door: Te werken met bedrijven die eveneens door Duurzaam Repareren erkend zijn; Een verklaring van het bedrijf dat men bekend is met de eisen en hieraan voldoet, verschaft. o Bij gegronde twijfel kan de auditeur besluiten een steekproef uit te voeren bij de productleverancier(s) in kwestie. De kosten zijn dan voor het certificerende bedrijf. Een standaardverklaring treft u in de bijlage aan of kan bij het secretariaat van Duurzaam Repareren worden opgevraagd. Hulpvragen bij generieke eis nr. 6 Besteedt u uw werk uit aan bedrijven die eveneens door Duurzaam Repareren zijn erkend? (U hoeft dan geen intentieverklaringen in te vullen.) Besteedt u werk uit aan bedrijven die niet over het label van Duurzaam Repareren beschikken? (U moet dan voor die werkprocessen een intentieverklaring in laten vullen en deze kunnen voorleggen aan de auditeur) België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 22 van 85

AANVULLENDE SPECIFIEKE EISEN M.B.T. BANDREPARATIE EN -VERVANGING < 3500 kg Deze specifieke eisen zijn aanvullend op de generieke eisen en gelden voor bedrijven die (o.a.) banden repareren en vervangen. Zie in het Pakket van Eisen hoofdstuk 4.3 Resultaten tijdens fysieke controle - voor meer informatie. Wanneer u geen banden repareert of vervangt, kunt u deze eisen overslaan. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 23 van 85

Banden <3.500 kg eis nr. 1 Europees Bandenlabel Niveau: major M.i.v. 1 november 2012 zijn alle Europese verkooppunten van autobanden verplicht om informatie te geven over verkeersveiligheid, het brandstofgebruik en het omgevingsgeluid van de banden. Het verwachte nettovoordeel van het verhoogde gebruik van brandstofefficiënte banden is een besparing van maar liefst 4 miljoen ton CO2 per jaar (afhankelijk van de snelheid waarmee de markt overschakelt op brandstofefficiënte banden) en dat de markt in de richting van betere prestaties voor grip op een nat wegdek wordt gestuurd. Het doel hiervan is automobilisten hier meer bewust van te maken, waardoor de verkeersveiligheid toeneemt, de geluidsoverlast en het energieverbruik afneemt. Aan alle drie categorieën mag geen afbreuk worden gedaan. De communicatie naar de klant toe moet zodanig gericht zijn dat alle aspecten duidelijk uitgelegd worden en dat het milieu zoveel mogelijk wordt ontlast. Hierbij moet men in de verkoop rekening houden dat banden met een G-prestatie voor rolweerstand en een F voor grip op een nat wegdek binnen het label niet zijn toegestaan. Na aanvraag van het label moet de inkoop van deze banden onmiddellijk worden geblokkeerd. Tijdens de fysieke toetsing worden er afspraken gemaakt over de termijn van de uitverkoop van de voorraad van banden met deze labels. Deze periode mag niet langer zijn dan 18 maanden. Verder moet de etikettering niet alleen op de banden worden vermeld, maar ook op bijvoorbeeld de factuur en de technische documentatie. Voor de volledigheid wordt hieronder nog even toegelicht waar de labeling uit bestaat: 1.Brandstofverbruik De brandstofefficiëntie wordt bepaald aan de hand van de rolweerstand van de band. Elke band krijgt voor deze categorie een score, waarbij G het minst zuinig en A het zuinigst is. Het brandstofverbruik tussen een set banden uit G en A kan 7,5% verschillen. Voor iemand die 15.000 km per jaar rijdt, bedraagt de brandstofbesparing 75 liter per jaar.. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 24 van 85

2 Veiligheid De veiligheid van de band is gebaseerd op de remprestaties van de band op een nat wegdek. Ook in deze categorie geldt dat de band een score tussen de A en G krijgt, waarbij A de beste score is en G de laagste. Bij een noodstop kan het verschil tussen een set banden uit klasse F of uit klasse A 30% bedragen. Bij een snelheid van 80 km/u levert dit een kortere remweg van 18 meter op. 3 Geluid Voor elke band wordt het geluid dat de banden maken, gemeten. De mate van geluid wordt weergegeven door middel van golven. 3 golven = boven toekomstige EU-norm 2 golven = voldoet aan toekomstige EU-norm 1 golf = het geluid ligt minstens 3 db onder toekomstige norm Het verschil tussen één en twee golven bedraagt 3dB, wat neerkomt op een halvering van het rolgeluid. ulpvragen bij Banden < 3.500 kg eis nr. 1 H Is de informatie omtrent de drie categorieën van de labeling naar de klant toe conform de richtlijn? Zodat u zich hiermee kan profileren. Zijn de medewerkers op de hoogte van de labeling en de betekenis van de labeling? Is de labeling ook vermeld op de factuur en de technische informatie? Worden er geen banden met een G-prestatie voor rolweerstand en een F-prestatie voor grip op een nat wegdek aangeboden? Zo ja: heeft u de inkoop hiervan stopgezet? En moet uw voorraad binnen 18 maanden worden afgeleverd? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 25 van 85

Bandeneis < 3.500 kg nr. 2 Advisering Niveau: major Het bandenbedrijf moet over gekwalificeerd personeel beschikken dat bekwaam is om banden te inspecteren en de klant raad te geven. Hiermee bedoelen wij in het bijzonder het vaststellen van een verkeerde bandenspanning, slijtage of afwijkingen in banden, vering of uitlijning. Deze elementen leiden immers tot een hoger brandstofverbruik en slijtage van het voertuig en de banden. Het bedrijf hoeft gerelateerde werkzaamheden, bijvoorbeeld het uitlijnen van het voertuig of het vervangen van de schokbrekers, niet zelf uit te kunnen voeren, maar moet de klant wel kunnen doorverwijzen. ulpvragen bij Bandeneis < 3.500 kg nr. 2 H Zijn uw medewerkers in staat om genoemde afwijkingen vast te stellen? Kunt u de meest voorkomende oorzaken hiervan ook verhelpen? Zo niet, kunt u de klant dan doorverwijzen? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 26 van 85

AANVULLENDE SPECIFIEKE EISEN M.B.T. BANDREPARATIE EN -VERVANGING > 3500 kg Deze specifieke eisen zijn aanvullend op de generieke eisen en gelden voor bedrijven die (o.a.) banden repareren en vervangen. Zie in het Pakket van Eisen hoofdstuk 4.3 Resultaten tijdens fysieke controle - voor meer informatie. Wanneer u geen banden repareert of vervangt van voertuigen met een totaalgewicht van meer dan 3.500 kg incl. maximaal laadvermogen, dan kunt u deze eisen overslaan. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 27 van 85

Banden > 3.500 kg eis nr. 1 Bandenmanagement Niveau: major Wanneer het garagebedrijf ook banden levert, dan moet men over een samenstel van diensten beschikken die tot duurzaamheid leiden voor het bedrijf en haar klant. Herprofilering Het bedrijf moet over de kennis beschikken om banden te herprofileren. Het daadwerkelijk uitvoeren van de herprofilering kan intern gebeuren, maar mag ook worden uitbesteed. Uiteraard zijn veiligheid en inzetbaarheid van het voertuig doorslaggevend bij de keuze. Loopvlakvernieuwing Loopvlakvernieuwde banden genieten voor vrachtwagens en bussen de voorkeur, omdat het karkas van de oorspronkelijke band kan worden hergebruikt. Zo wordt het materiaalgebruik beperkt. Deze banden doen tegenwoordig kwalitatief niet meer onder voor nieuwe banden. Karkassen die voor vernieuwing gebruikt worden, moeten door een ISO-gecertificeerde bandenvernieuwer op mogelijkheden tot hergebruik worden beoordeeld. Voor de productie van een vernieuwde band is tot 75% minder energie en grondstoffen nodig dan voor een nieuwe band. Daarnaast neemt het storten van oude banden af. De helft van alle gemonteerde banden in Europa is voorzien van een nieuw loopvlak. Ook leidt het gebruik van loopvlakvernieuwde banden tot een verlaging van onderhoudskosten, waardoor er een verlaging van de kilometerkostprijs ontstaat. Vervanging Het garagebedrijf moet de klant op de juiste manier adviseren wat betreft rolweerstand, grip en geluidsproductie. In tegenstelling tot voertuigen tot 3.500 kg hoeven de banden niet gestickerd te worden (EG/1222/2009 ), maar de informatie moet wel voorhanden te zijn en in het advies aan de klant worden opgenomen. ulpvragen bij Banden >3.500 kg eis nr. 1 H Is de kennis aanwezig om herprofilering of loopvlakvernieuwing veilig aan de klant aan te bieden? Wordt herprofilering toegepast? Wordt loopvlakvernieuwing toegepast? Wordt de klant op de juiste manier geadviseerd bij vervanging en is hiervoor de juiste informatie voorhanden? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 28 van 85

Banden > 3.500 kg eis nr. 2 Advisering Niveau: major Het bandenbedrijf moet over gekwalificeerd personeel beschikken dat bekwaam is om banden te inspecteren en de klant raad te geven. Hiermee bedoelen wij in het bijzonder het vaststellen van een verkeerde bandenspanning, slijtage of afwijkingen in banden, vering of uitlijning. Deze elementen leiden immers tot een hoger verbruik en een hogere slijtage van het voertuig en de banden. Het bedrijf hoeft gerelateerde werkzaamheden, bijvoorbeeld uitlijnen of schokbrekers vervangen, niet zelf uit te kunnen voeren, maar moet de klant wel kunnen doorverwijzen. ulpvragen bij Banden > 3.500 kg eis nr. 2 H Zijn uw medewerkers in staat om genoemde afwijkingen vast te stellen? Kunt u de meest voorkomende oorzaken hiervan ook verhelpen? Zo niet, kunt u de klant dan doorverwijzen? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 29 van 85

AANVULLENDE SPECIFIEKE EISEN M.B.T. ONDERHOUD EN REPARATIE < 3.500KG Deze specifieke eisen zijn aanvullend op de generieke eisen en gelden voor bedrijven die (o.a.) onderhoud en reparatie uitvoeren. Zie in het Pakket van Eisen hoofdstuk 4.3 Resultaten tijdens fysieke controle - voor meer informatie. Wanneer u geen onderhoud of reparaties uitvoert, kunt u deze eisen overslaan. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 30 van 85

Onderhoud & reparatie < 3.500 kg eis nr. 1 Gedemonteerde (originele) onderdelen norm 2% van de voorkomende gevallen Niveau: major Het gebruik van een gedemonteerd/gereviseerd origineel onderdeel is een milieuvriendelijk alternatief. Producthergebruik is immers groener dan materiaalhergebruik. Duurzaam Repareren stelt een norm van de eis op een voorzichtige 2%. Dat komt omdat de randvoorwaarden voor een professioneel en efficiënt gebruik van gedemonteerde onderdelen in België ontbreken. Denk bv. aan uniforme bestelsystemen, leveringsvoorwaarden en garantiebepalingen. Om toch met de promotie van het gebruik van gedemonteerde/gereviseerde originele onderdelen te kunnen starten, stelt Duurzaam Repareren een aantal voorwaarden. Dit staat garant voor origineel gebruikte onderdelen van hoogwaardige kwaliteit, veiligheid en milieuvriendelijkheid. Onder de onderdelen wordt verstaan: Gebruikte onderdelen (hergebruik), zowel cosmetische als technische delen; Ruildelen (deelrevisie); Gereviseerde onderdelen. Er gelden voorwaarden voor de uniformiteit in kwaliteit, zodat men altijd weet wat men geleverd krijgt. Daarnaast gelden er voorwaarden t.b.v. de leveringsvoorwaarden en garanties. De informatie die aan de klant wordt verstrekt, moet zich hierbij aansluiten. U moet met uw demontagebedrijf afspraken maken over: Het feit dat de herkomst van elk onderdeel altijd te herleiden is naar het originele voertuig; De kwaliteit van het onderdeel. Daarnaast mag het origineel gedemonteerde onderdeel niet ouder zijn dan het voertuig waarvoor het bestemd is, mits nadrukkelijk akkoord door de opdrachtgever. Onder gedemonteerde onderdelen valt tevens eigen opslag van gedemonteerde onderdelen die later in tijd of later in het onderhoud- en/of herstelproces weer gebruikt moeten worden. Deze gedemonteerde onderdelen moeten zoveel mogelijk bij het filiaal worden opgeslagen. Dit om te voorkomen dat er een onnodig en milieubelastend logistiek proces op gang komt. Tijdens de fysieke audit beoordeelt de auditeur de norm van 2% aan de hand van de gegevens in het bestelsysteem c.q. het Milieumanagementsysteem en de gemaakte gedocumenteerde afspraken met de demontagebedrijven. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 31 van 85

Hulpvragen bij onderhoud en reparatie < 3.500 kg eis nr. 1 Wordt er in minstens 2% van de voorkomende gevallen gebruik gemaakt van gedemonteerde en gereviseerde onderdelen? Zijn de gemaakte afspraken met de demontagebedrijven gedocumenteerd? Wordt de klant adequaat gewezen op de mogelijkheid van het gebruik van gedemonteerde (originele) onderdelen? Wordt de klant de voordelen uitgelegd van het gebruik van gedemonteerde onderdelen? Kan voor de auditeur controleren of u voldoet aan de gestelde norm (zie tekst)? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 32 van 85

Onderhoud & reparatie < 3.500 kg eis nr. 2 Controle op uitstoot Niveau: minor Door het gebruik, het (nalatige) onderhoud of een defect kan een voertuig een onnodig hoge uitstoot van milieu- en gezondheidbelastende gassen bezitten. Dit is niet alleen slecht voor het milieu, maar leidt ook tot een hoger brandstofverbruik en een hogere slijtage van de motor. U moet bij elk regulier onderhoud (niet bij elke doorgang) een controle op de uitstoot uitvoeren. De uitkomst moet met de klant en onderbouwd met een advies met de klant worden besproken. Het bedrijf moet over gekwalificeerd personeel en relevante apparatuur beschikken om deze controle uit te voeren. Wanneer het bedrijf hiervoor niet is uitgerust, dan moet zij de klant kunnen doorverwijzen. Benzinemotoren Met behulp van een viergastester wordt gecontroleerd of de uitstoot van de uitlaatgassen de wettelijke percentages en de fabrieksvoorschriften niet overschrijdt. Bij afwijkingen is het mogelijk dat de katalysator defect is, die de meeste schadelijke stoffen omzet. Dieselmotoren Bij dieselmotoren moet via de OBD (On-Board Diagnostics) het voertuig worden gecontroleerd op foutmeldingen m.b.t. de uitstoot. Hulpvragen bij onderhoud en reparatie < 3.500 kg eis nr. 2 Beschikt u over gekwalificeerd personeel om de testen uit te kunnen voeren? Beschikt u over apparatuur om de testen uit te kunnen voeren? Zo niet, wordt de klant bij vermoeden doorverwezen? (denk aan uw intentieverklaring, zie generieke eis nr. 6) Is uw opdracht/werkorderbon aangepast met deze periodieke controle? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 33 van 85

AANVULLENDE SPECIFIEKE EISEN M.B.T. ONDERHOUD EN REPARATIE 3.500 KG+ Deze specifieke eisen zijn aanvullend op de generieke eisen en gelden voor bedrijven die (o.a.) onderhoud en reparatie uitvoeren aan voertuigen met een totaalgewicht van meer dan > 3.500 kg, incl. maximaal laadvermogen. Zie in het Pakket van Eisen hoofdstuk 4.3 Resultaten tijdens fysieke controle - voor meer informatie. Wanneer u geen onderhoud of reparaties uitvoert aan voertuigen met een totaalgewicht van meer dan 3500 kg incl. maximaal laadvermogen, dan kunt u deze eisen overslaan. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 34 van 85

Onderhoud & Reparatie > 3.500 kg eis nr. 1 Gedemonteerde (originele) onderdelen norm 2% van de voorkomende gevallen Niveau: major Het gebruik van een gedemonteerd/gereviseerd origineel onderdeel is een milieuvriendelijk alternatief. Producthergebruik is immers groener dan materiaalhergebruik. Duurzaam Repareren stelt een norm van de eis op een voorzichtige 2%. Dat komt omdat de randvoorwaarden voor een professioneel en efficiënt gebruik van gedemonteerde onderdelen in België ontbreken. Denk bv. aan uniforme bestelsystemen, leveringsvoorwaarden en garantiebepalingen. Om toch met de promotie van het gebruik van gedemonteerde/gereviseerde originele onderdelen te kunnen starten, stelt Duurzaam Repareren een aantal voorwaarden. Dit staat garant voor origineel gebruikte onderdelen van hoogwaardige kwaliteit, veiligheid en milieuvriendelijkheid. Onder de onderdelen wordt verstaan: Gebruikte onderdelen (hergebruik), zowel cosmetische als technische delen; Ruildelen (deelrevisie); Gereviseerde onderdelen. Er gelden voorwaarden voor de uniformiteit in kwaliteit, zodat men altijd weet wat men geleverd krijgt. Daarnaast gelden er voorwaarden t.b.v. de leveringsvoorwaarden en garanties. De informatie die aan de klant wordt verstrekt, moet zich hierbij aansluiten. U moet met uw demontagebedrijf afspraken maken over: Het feit dat de herkomst van elk onderdeel altijd te herleiden is naar het originele voertuig; De kwaliteit van het onderdeel. Daarnaast mag het origineel gedemonteerde onderdeel niet ouder zijn dan het voertuig waarvoor het bestemd is, mits nadrukkelijk akkoord door de opdrachtgever. Onder gedemonteerde onderdelen valt tevens eigen opslag van gedemonteerde onderdelen die later in tijd of later in het onderhoud- en/of herstelproces weer gebruikt moeten worden. Deze gedemonteerde onderdelen moeten zoveel mogelijk bij het filiaal worden opgeslagen. Dit om te voorkomen dat er een onnodig en milieubelastend logistiek proces op gang komt. Tijdens de fysieke audit beoordeelt de auditeur de norm van 2% aan de hand van de gegevens in het bestelsysteem c.q. het Milieumanagementsysteem en de gemaakte gedocumenteerde afspraken met de demontagebedrijven. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 35 van 85

Hulpvragen bij onderhoud en reparatie > 3.500 kg eis nr. 1 Wordt er in minstens 2% van de voorkomende gevallen gebruik gemaakt van gedemonteerde en gereviseerde onderdelen? Zijn de gemaakte afspraken met de demontagebedrijven gedocumenteerd? Wordt de klant adequaat gewezen op de mogelijkheid van het gebruik van gedemonteerde (originele) onderdelen? Wordt de klant de voordelen uitgelegd van het gebruik van gedemonteerde onderdelen? Kan de auditeur controleren of u voldoet aan de gestelde norm (zie tekst)? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 36 van 85

Onderhoud & Reparatie > 3.500 kg eis nr. 2 RetroFit Niveau: major In aanvulling op het hergebruik van onderdelen (eis 1) wordt voor het onderhoud en de reparatie aan voertuigen boven de 3500 kg een bijzondere aandacht besteed aan het hergebruik van functionele elementen, retro-fit genoemd. Hierbij moet aan functionele elementen worden gedacht zoals: Laadkleppen; Kiepers; Koelinstallaties of delen daarvan (compressor e.d.); Kraan- en takelinstallaties. Het bedrijf moet retro-fit toepassen en in elk geval in zijn aanbod opnemen. Hulpvragen bij onderhoud en reparatie > 3.500 kg eis nr. 2 Worden er Retrofit-oplossingen aangeboden aan de klant? Is er een eigen opslag van elementen die geschikt zijn voor Retrofit? Zijn er externe leveranciers voor Retrofit-elementen? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 37 van 85

Onderhoud & Reparatie > 3.500 kg eis nr. 3 Werkzaamheden aan mobiele koelinstallaties Niveau: major Bij de werkzaamheden aan mobiele koelinstallaties wordt er gewerkt met gassen die slecht zijn voor milieu en mens. De zogenaamde F-gassen. Werkzaamheden moeten strikt uitgevoerd worden onder de relevante regelgeving, EG 842/2006 (Besluit gefluoreerde broeikasgassen Wms 2007). De etikettering moet op adequate wijze zijn georganiseerd, conform EG 1494/2007. De juiste persoonlijke beschermingsmiddelen moeten beschikbaar zijn en worden gebruikt door de medewerkers. Een juiste koudemiddelenregistratie bezitten. In deze registratie wordt de hoeveelheid gefluoreerde broeikasgassen en gereguleerde stoffen die wordt gevuld of bijgevuld in koelinstallaties en de teruggewonnen hoeveelheid gefluoreerde broeikasgassen en gereguleerde stoffen uit koelinstallaties evenals de bestemming hiervan bijgehouden. Diploma s en opleidingen Als de inhoud aan HFK's of HCFK's beneden de 3 kg blijft, dan geldt: geen plicht tot het hebben van een bedrijfscertificaat voor het installeren of onderhouden van deze containers; slechts de plicht tot het hebben van een diploma (Cat 1, 2 of 3) voor het terugwinnen van het koudemiddel bij onderhoud aan of ontmanteling van de installatie. Als de inhoud 3 kg of meer bedraagt, wordt de container als een grote mobiele koelinstallatie beschouwd en geldt voor certificering en diplomering: voor installatie- en onderhoudswerkzaamheden is een bedrijfscertificaat verplicht; personeel dat aan de installatie mag werken, moet over een diploma koelinstallaties categorie I beschikken. Hulpvragen bij onderhoud en reparatie >3.500 kg eis nr. 3 Zijn de werkzaamheden juist ingericht (compliancy)? Zijn de juiste PBM beschikbaar en worden ze gebruikt? Beschikt u over de juiste certificaten en gediplomeerde medewerker(s)? Is er een registratie van goede koudemiddelen? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 38 van 85

Onderhoud & Reparatie > 3.500 kg eis nr. 4 Bandenmanagement Niveau: major Wanneer het garagebedrijf ook banden levert, dan moet men over een samenstel van diensten beschikken die tot duurzaamheid leiden voor het bedrijf en haar klant. Herprofilering. Het bedrijf moet over de apparatuur en de kennis beschikken om banden te herprofileren. Wanneer mogelijk moet dit ook worden toegepast. Uiteraard zijn veiligheid en inzetbaarheid van het voertuig doorslaggevend bij de keuze. Loopvlakvernieuwing Loopvlakvernieuwde banden genieten voor vrachtwagens en bussen de voorkeur, omdat het karkas van de oorspronkelijke band kan worden hergebruikt. Zo wordt het materiaalgebruik beperkt. Deze banden doen tegenwoordig kwalitatief niet meer onder voor nieuwe banden. Karkassen die voor vernieuwing gebruikt worden, moeten door een ISO-gecertificeerde bandenvernieuwer op mogelijkheden tot hergebruik worden beoordeeld. Voor de productie van een vernieuwde band is tot 75% minder energie en grondstoffen nodig dan voor een nieuwe band. Daarnaast neemt het storten van oude banden af. De helft van alle gemonteerde banden in Europa is voorzien van een nieuw loopvlak. Ook leidt het gebruik van loopvlakvernieuwde banden tot een verlaging van onderhoudskosten, waardoor er een verlaging van de kilometerkostprijs ontstaat. Vervanging Het garagebedrijf moet de klant op de juiste manier raad geven wat betreft rolweerstand, grip en geluidsproductie. In tegenstelling tot voertuigen tot 3.500 kg hoeven de banden niet gestickerd te worden (EG/1222/2009 ), maar de informatie moet wel voorhanden zijn en in het advies aan de klant worden opgenomen. ulpvragen bij onderhoud & reparatie >3.500 kg eis nr. 4 H Wordt herprofilering toegepast? Wordt loopvlakvernieuwing toegepast? Wordt de klant op de juiste manier geadviseerd bij vervanging en is hiervoor de juiste informatie voorhanden? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 39 van 85

Onderhoud & reparatie > 3.500 kg eis nr. 5 Controle op uitstoot Niveau: minor Door het gebruik, het (nalatige) onderhoud of een defect kan een voertuig een onnodig hoge uitstoot van milieu- en gezondheidbelastende gassen bezitten. Dit is niet alleen slecht voor het milieu, maar leidt ook tot een hoger brandstofverbruik en een hogere slijtage van de motor. U moet bij elk regulier onderhoud (niet bij elke doorgang) een controle op de uitstoot uitvoeren. De uitkomst moet met de klant en onderbouwd met een advies met de klant worden besproken. Het bedrijf moet over gekwalificeerd personeel en relevante apparatuur beschikken om deze controle uit te voeren. Wanneer het bedrijf hiervoor niet is uitgerust, dan moet zij de klant kunnen doorverwijzen. Benzinemotoren Met behulp van een viergastester wordt gecontroleerd of de uitstoot van de uitlaatgassen de wettelijke percentages en de fabrieksvoorschriften niet overschrijdt. Bij afwijkingen is het mogelijk dat de katalysator defect is, die de meeste schadelijke stoffen omzet. Dieselmotoren Bij dieselmotoren moet via de OBD (On-Board Diagnostics) het voertuig worden gecontroleerd op foutmeldingen m.b.t. de uitstoot. Hulpvragen bij onderhoud en reparatie eis >3.500 kg nr. 5 Beschikt u over gekwalificeerd personeel om de testen uit te kunnen voeren? Beschikt u over apparatuur om de testen uit te kunnen voeren? Zo niet, wordt de klant bij vermoeden doorverwezen? (denk aan uw intentieverklaring, zie generieke eis nr. 6) Is uw opdracht/werkorderbon aangepast met deze periodieke controle? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 40 van 85

AANVULLENDE SPECIFIEKE EISEN M.B.T. SCHADEHERSTEL < 3500 KG Onlosmakelijk onderdeel van het Pakket van Eisen Deze specifieke eisen zijn aanvullend op de generieke eisen en gelden voor bedrijven die (o.a.) schade herstellen. Zie in het Pakket van Eisen hoofdstuk 4.3 Resultaten tijdens fysieke controle - voor meer informatie. Wanneer u geen schade herstelt, kunt u deze eisen overslaan. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 41 van 85

Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 1 Gedemonteerde onderdelen norm 2% Niveau: major Het gebruik van een gedemonteerd/gereviseerd origineel onderdeel is een milieuvriendelijk alternatief. Producthergebruik is immers groener dan materiaalhergebruik. Duurzaam Repareren stelt een norm van de eis op een voorzichtige 2%. Dat komt omdat de randvoorwaarden voor een professioneel en efficiënt gebruik van gedemonteerde onderdelen in België ontbreken. Denk bv. aan uniforme bestelsystemen, leveringsvoorwaarden en garantiebepalingen. Om toch met de promotie van het gebruik van gedemonteerde/gereviseerde originele onderdelen te kunnen starten, stelt Duurzaam Repareren een aantal voorwaarden. Dit staat garant voor origineel gebruikte onderdelen van hoogwaardige kwaliteit, veiligheid en milieuvriendelijkheid. Onder de onderdelen wordt verstaan: Gebruikte onderdelen (hergebruik), zowel cosmetische als technische delen; Ruildelen (deelrevisie); Gereviseerde onderdelen. Er gelden voorwaarden voor de uniformiteit in kwaliteit, zodat men altijd weet wat men geleverd krijgt. Daarnaast gelden er voorwaarden t.b.v. de leveringsvoorwaarden en garanties. De informatie die aan de klant wordt verstrekt, moet zich hierbij aansluiten. U moet met uw demontagebedrijf afspraken maken over: Het feit dat de herkomst van elk onderdeel altijd te herleiden is naar het originele voertuig; De kwaliteit van het onderdeel. Daarnaast mag het origineel gedemonteerde onderdeel niet ouder zijn dan het voertuig waarvoor het bestemd is, mits nadrukkelijk akkoord door de opdrachtgever. Onder gedemonteerde onderdelen valt tevens eigen opslag van gedemonteerde onderdelen die later in tijd of later in het onderhoud- en/of herstelproces weer gebruikt moeten worden. Deze gedemonteerde onderdelen moeten zoveel mogelijk bij het filiaal worden opgeslagen. Dit om te voorkomen dat er een onnodig en milieubelastend logistiek proces op gang komt. Bij de fysieke audit beoordeelt de auditeur de norm van 2% aan de hand van de gegevens in het bestelsysteem c.q. het Milieumanagementsysteem en de gemaakte gedocumenteerde afspraken met de demontagebedrijven. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 42 van 85

Hulpvragen bij Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 1 Wordt er in minstens 2% van de voorkomende gevallen gebruik gemaakt van gedemonteerde en gereviseerde onderdelen? Zijn de gemaakte afspraken met de demontagebedrijven gedocumenteerd? Wordt de klant adequaat gewezen op de mogelijkheid van het gebruik van gedemonteerde (originele) onderdelen? Wordt de klant de voordelen uitgelegd van het gebruik van gedemonteerde onderdelen? Kan de auditeur controleren of u voldoet aan de gestelde norm (zie tekst)? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 43 van 85

Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 2 Moderne reparatiemethodes norm 20% Niveau: major Bij een reparatie van een schade kan er veel worden gedaan om die een stuk milieuvriendelijker te maken. Dit kan gebeuren door andere werkmethodes, ook wel Smart Repair genoemd. Er worden bij deze reparatiemethodes minder producten gebruikt dan bij het traditionele herstel en / of de vervanging van het beschadigde deel. Hierdoor wordt het milieu 50% tot 70% minder belast ten opzichte van de traditionele methodes. De norm bij deze eis is dat deze methode (ongeacht welke bullit) in minstens 20% controleerbaar is aangeboden: Uitdeuken Zonder Spuiten (PDR) Dit zijn werkzaamheden waarbij geen spuitwerkzaamheden meer voorkomen. Deze werkzaamheden worden uitgevoerd met speciale tools, verlijming van adapters met slagtrekker en deukenlifter. Push & Paint Ook wel voordrukken genoemd, waarbij mogelijk nog plaatwerk moet worden uitgevoerd met hamer en tas. Het bewerkingsoppervlak wordt hiermee echter wel beperkt. Deze werkzaamheden worden uitgevoerd met speciale tools met daarop tips gemonteerd, verlijming van adapters met slagtrekker en/of minilifter. Kunststofreparatie Schade aan kunststofdelen kan worden hersteld aan de hand van verschillende methodes en producten zoals verlijmen, lassen, nieten, structuurherstellingen en vloeibaar kunststof. Deze werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd aan bijvoorbeeld bumpers, keienvangers, motorbeplating, deurbeplating, dorpellijsten, portieren, schermen, daklijsten, tunnelbakken, enz.. Interieurreparatie Herstellen van brandgaatjes, scheurtjes en andere beschadigingen aan kunststof, velours, lederen of vinyl bekledingsdelen. Bijvoorbeeld na inbraak of het in- of uitbouwen van radio of autotelefoon kan het dashboard beschadigd zijn. Door het kunststof te repareren wordt vervanging onnodig. Koplampreparatie Na een aanrijding blijft de schade meestal niet beperkt tot de bumper, maar zijn vaak ook de bevestigingspunten van de koplampen afgebroken. Deze zijn perfect te lassen zodanig dat ook de crashveiligheid verzekerd blijft. Ook kan bij beschadiging van het plastic koplampglas de beschadigde koplamp hergebruikt worden door middel van schuurtechnieken en het opnieuw aanbrengen van een uv-bestendige, blanke lak.. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 44 van 85

Waar mogelijk en in minstens 20% van de voorkomende gevallen moeten deze methodes als reparatiemethodiek aan de consument (zakelijk en particulier) via een op maat gemaakte offerte worden aangeboden. Hierbij is wel een goede uitleg nodig over de gelijkwaardige kwaliteit van de uitgevoerde reparatie. Hulpvragen bij Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 2 Wordt er in minstens 20% van de voorkomende gevallen gebruik gemaakt van bovenstaande technieken? Wordt de klant adequaat gewezen op de mogelijkheid van het gebruik van deze technieken? Wordt de klant de voordelen uitgelegd van het gebruik van deze technieken? Kan de auditeur controleren of u voldoet aan de gestelde norm (zie tekst)? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 45 van 85

Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 3 Spotrepair norm 10% van de voorkomende gevallen Niveau: major SpotRepair (SR) is kleine beschadigingen (punt) herstellen met 100% resultaat, zonder dat het hele plaatdeel gespoten of volledig gedemonteerd moet worden. Deze methode is hierdoor milieuvriendelijk en voor de klant efficiënt en goedkoper. Waar mogelijk moet deze methode als techniek aan de consument (zakelijk en particulier) via een op maat gemaakte offerte worden aangeboden. Hierbij is wel een goede uitleg nodig over de gelijkwaardige kwaliteit van de uitgevoerde reparatie. De norm bij deze eis is dat deze methode (ongeacht welke bullit) in minstens 10% controleerbaar is aangeboden: Kenmerken SpotRepair 1. Relatief kleine lakbeschadiging, zonder plamuurwerk 2. Maximale werkoppervlakte ter grootte van 6 dm² (A4) 3. Bewerkingsoppervlakte ligt op 1 of meerdere delen 4. Dicht bij de rand van een paneel of karakterlijn Wat zijn de mogelijkheden met SpotRepair? Delen die uitermate geschikt zijn voor de SpotRepair-methode, zijn de staande delen. Enkele voorbeelden: 1. Staande deel kofferdeksel 2. Wielkuipranden 3. Bumpers 4. Dorpels 5. Daklijnen ZONE A: Niet geschikt voor SpotRepair ZONE B: In mindere mate geschikt voor SpotRepair. Beschadiging max. 10 centimeter van een naad of karakterlijn. Zone C: Geschikt voor SpotRepair België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 46 van 85

Hulpvragen bij Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 3 Wordt er in minstens 10% van de voorkomende gevallen gebruik gemaakt van bovenstaande technieken? Wordt de klant adequaat gewezen op de mogelijkheid van het gebruik van deze technieken? Wordt de klant de voordelen uitgelegd van het gebruik van deze technieken? Kan de auditeur controleren of u voldoet aan de gestelde norm (zie tekst)? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 47 van 85

Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 4 Productgebruik voor het (over)spuiten van voertuigen of onderdelen Niveau: major Voor de toepassing van deze eis worden producten voor het overspuiten van voertuigen ingedeeld in de onderstaande categorieën (A t/m E). Zij worden gebruikt op voertuigen voor het geheel of gedeeltelijk overspuiten voor de reparatie, de bescherming of de decoratie van voertuigen buiten de fabriek. In deze eis worden er eisen gesteld aan: De aanwezigheid van Vluchtige Organische Stoffen (VOS) en aanvullende eisen. Droogtijd van de bewerking. Toepassingsgebied A A1 A2 B C C1 C2 Voorbehandeling en reiniging: producten voor het mechanisch of chemisch verwijderen van oude coatings en roest, ofwel het ontvetten van de te spuiten ondergrond om hechting van het aan te brengen laksysteem te verkrijgen. Reinigingsmiddelen op oplosmiddelbasis, spuitpistoolreinigingsmiddelen (producten voor het schoonmaken van spuitpistolen en andere uitrusting) en ontvettingsmiddelen (inclusief antistatische middelen voor kunststof). Reinigingsmiddelen op waterbasis voor het reinigen van in water oplosbare vervuiling. Vulmiddelen/plamuren: zware materialen die worden aangebracht om diepe oneffenheden in het oppervlak op te vullen. Primers/fillers: op blank metaal of op bestaande aflakken aan te brengen coatings ter bescherming tegen corrosie, ter bevordering van de hechting en de afwerking door de opvulling van kleine oneffenheden. Surfacer/filler en sealers: vóór de aflak aan te brengen coating ter bescherming tegen corrosie, ter bevordering van de hechting van de aflak en ter bevordering van een gelijkmatige afwerking door de opvulling van kleine oneffenheden in het oppervlak. Washprimers: etsende coatings die minstens 0,5 % in gewicht aan fosforzuur bevatten en direct op blank metaal worden aangebracht ter bescherming tegen corrosie en ter verbetering van de hechting; België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 48 van 85

D D1 D2 E Aflakken: enkellaags of meerlaags aan te brengen gepigmenteerde coatings die voor glans en duurzaamheid zorgen. Hiertoe behoren alle betrokken producten, zoals topcoats, basislakken en blanke lakken: Basislak: gepigmenteerde coatings die de kleur en het gewenste optische effect bepalen, maar niet de glans en de oppervlakteweerstand van de coatings. Blanke lakken: transparante lagen die de uiteindelijke glans en weerstand van het coatingsysteem bepalen. Speciale aflakken: als aflak aan te brengen coatings met bijzondere eigenschappen, bijvoorbeeld krasbestendige en gefluoreerde doorzichtige laag, reflecterende laklagen, aflakken met gestructureerd oppervlak (bijvoorbeeld gehamerd), anti-slipcoatings, waterafstotende coatings voor de onderkant van de carrosserie, coatings die beschermen tegen steenslag, aflakken voor binnenafwerking; en aërosols. De aanwezigheid van Vluchtige Organische Stoffen (VOS) in het product Het VOS-gehalte van bepaalde verven en vernissen en producten (zoals beschreven onder A t/m E) voor het spuiten van voertuigen leidt tot een aanzienlijke emissie van VOS in de lucht, hetgeen bijdraagt aan de vervuiling van het milieu. Daarnaast zijn de onder deze categorie genoemde stoffen slecht voor de gezondheid. Binnen de EU worden hier al scherpe eisen aan gesteld. Onder Vluchtige Organische Stoffen (VOS) wordt verstaan o.a.: Acetaldehyde Acrylonitril Acrylzuur Benzeen Butadieen (1,3~) Dichloormethaan Methylamine Methylchloride Methylisocyaat Perchloorethyleen Styreen Tolueen Fenol Trichloorethaan (1,1,1~) Formaldehyde Methanol Styreen (Ethylbenzeen) Trichlooretheen Trichloorbenzeen Vinylchloride België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 49 van 85

Maximale grenswaarde voor het VOS-gehalte van producten voor het spuiten van voertuigen (in lijn met Richtlijn 2004/42/EG met uitzondering van de genoemde opmerkingen) Productcategorie Coatings Richtlijn 2004/42/EG AMBITIE niveau A Voorbehandeling en reiniging VOS g/l (*) VOS g/l (*) Voorbehandeling 850 800 Oppervlaktereinigers 200 180 B Plamuur/stopmiddel Alle types (**) 250 200 C Surfacers Surfacers/fillers en sealers 540 530 Etsende primers Washprimers 780 750 D Aflakken Alle types(***) (****) 420 400 E Speciale lakken Alle types (***) 840 800 Algemene opmerking: deze waarden zijn met uitzondering van Tolueen en Trichloorbenzeen. Deze stoffen of preparaten van deze stoffen mogen m.i.v. 20 juni 2006 niet meer worden verwerkt. (*) g/l gebruiksklaar product. Met uitzondering van categorie a) moet het watergehalte van het gebruiksklare product buiten beschouwing worden gelaten. (**) Voor plamuur/stopmiddel (B) geldt dat deze arm aan styreen/ethylbenzeen moet zijn. (***) Overwegend watergedragen lakken zijn toegestaan. Bij het gebruik van andere lakken dan watergedragen lakken moet tijdens de fysieke controle een onderbouwing met bijhorende documentatie ter inzage worden gegeven. (****)Duurzaam Repareren stimuleert vooruitlopend op de Europese Milieuwetgeving verwacht in 2015) het gebruik van loodvrije topcoats. U wordt verzocht deze in uw assortiment op te nemen. Dit is nog geen afkeurpunt, maar wordt t.z.t. wel verwacht. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 50 van 85

Droogtijd van de bewerking Bij conventioneel drogen moet alle lucht die door de cabine stroomt van 20 C naar 60 C worden gebracht, of er nu één onderdeel, een deelreparatie of een complete auto wordt gedroogd. Het drogen van spuitwerk in het schadeherstelproces kost daardoor veel tijd en energie. In deze eis ligt een ambitie om de droogtijden tot een minimum te beperken. Dit kan met IR- of UV-technologie of met luchtversnellingssystemen. Gezien de marktwerking geven wij geen mening over welke methode er gebruikt moet worden, maar worden er slechts maximale droogtijden gegeven voor gestookte (60 C) drogingen. Productcategorie Coatings Gemiddelde droogtijd A Voorbehandeling en reiniging Voorbehandeling n.v.t. Oppervlaktereinigers n.v.t. B Plamuur/stopmiddel Alle types (**) n.v.t. C Primers Surfaces (UV) /fillers < 20 minuten Washprimers n.v.t. D Aflakken Alle types < 40 minuten E Speciale lakken Alle types < 55 minuten Hulpvragen bij Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 4 Kunt u een verklaring van uw paintleverancier voorleggen dat uw producten voldoen aan de gestelde eisen? (*) Welke paintleverancier gebruikt u? (*) Voldoen de producten bedoeld onder deze eis aan de VOS-waarden? Zijn uw producten bedoeld onder deze eis vrij van Tolueen en Trichloorbenzeen? Is uw plamuur/stopmiddel (B) arm aan styreen/ethylbenzeen? Is uw documentatie in orde bij het gebruik van niet-watergedragen lakken? Valt uw gemiddelde droogtijd binnen de gestelde eisen? Worden de juiste PBM in acht genomen? (*) Wanneer uw paintleverancier door Duurzaam Repareren is erkend, hoeft u geen verklaring meer te verschaffen. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 51 van 85

Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 5 Repareren i.p.v. vervangen Niveau: minor Duurzaamheid is feitelijk een initiatief waar gezocht wordt naar methodes om het milieu te ontzien, zo min mogelijk aanspraak te maken op grondstoffen, winstgevendheid voor u na te streven en de kosten voor de klant te verlagen. Dit lijkt misschien ideologisch, maar is op sommige punten uiterst haalbaar. Een goed voorbeeld is de keuze tussen vervangen of repareren. Wanneer een onderdeel, bijvoorbeeld een bumper, beschadigd is, dan zullen de reparatiekosten vanaf een bepaalde kostprijs van de bumper dalen. Het wordt voor de klant dus goedkoper. Omdat u meer arbeid levert, stijgt echter ook voor u het profijt. Het milieu is de grote winnaar. Er hoeft immers geen nieuwe bumper geproduceerd en een oude afgevoerd te worden. Wij hebben een tabel ontwikkeld die als richtlijn kan worden gebruikt. Voorbeeldberekening bumper vervangen - reparatie Materiaal Gespoten bumper Ongespoten bumper Bewerking Vervangen Herstellen Vervangen Herstellen Bumper 350,00-350,00 - Klein materiaal 7,00 17,00 7,00 17,00 Demontage in AE 5 5 5 5 Herstellen in AE - 20-20 Voorbewerken in AE 5 10 - - Spuiten in AE 16 21 - - Spuitmateriaal 45,00 50,00 - - Montage in AE 5 5 5 5 Kosten Materiaal in 402,00 67,00 357,00 17,00 Arbeid in AE 31 61 10 30 Tarief per AE in 7,00 7,00 7,00 7,00 Arbeidskosten in 217,00 427,00 70,00 210,00 Totale kosten in 619,00 494,00 427,00 227,00 Bijkomende kosten Huurdag 0,00 35,00 0,00 0,00 Bestellen bumper 5,00 0,00 5,00 0,00 Ontvangen factuur 0,00 0,00 Verwerken factuur 24,50 0,00 24,50 0,00 Betalen factuur 0,00 0,00 Afvoer bumper 10,00 0,00 10,00 0,00 Afvoer verpakkingsmateriaal 5,00 0,00 5,00 0,00 Totale kosten in 663,50 529,00 471,50 227,00 Verschil in 134,50 244,50 België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 52 van 85

Voorgaande tabel maakt duidelijk dat repareren soms de voorkeur geniet op vervangen. In het rekenvoorbeeld bedraagt het voordeel voor de klant 134,50. De hersteller verricht echter bijna twee keer zoveel arbeid. Hulpvragen bij Schadeherstel < 3.500 kg eis nr. 5 Maakt u bij relevante schades een bewuste keuze tussen repareren of vervangen? Hanteert u hierbij het model van Duurzaam Repareren? Biedt u uw klant proactief een keuze aan? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 53 van 85

AANVULLENDE SPECIFIEKE EISEN M.B.T. SCHADEHERSTEL > 3.500 KG Onlosmakelijk onderdeel van het Pakket van Eisen Deze specifieke eisen zijn aanvullend op de generieke eisen en gelden voor bedrijven die (o.a.) schade herstellen. Zie in het Pakket van Eisen hoofdstuk 4.3 Resultaten tijdens fysieke controle - voor meer informatie. Wanneer u geen schade herstelt aan voertuigen > 3500 KG, dan kunt u deze eisen overslaan. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 54 van 85

Schadeherstel >3.500 kg eis nr. 1 Gedemonteerde onderdelen norm 2% Niveau: major Het gebruik van een gedemonteerd/gereviseerd origineel onderdeel is een milieuvriendelijk alternatief. Producthergebruik is immers groener dan materiaalhergebruik. Duurzaam Repareren stelt een norm van de eis op een voorzichtige 2%. Dat komt omdat de randvoorwaarden voor een professioneel en efficiënt gebruik van gedemonteerde onderdelen in België ontbreken. Denk bv. aan uniforme bestelsystemen, leveringsvoorwaarden en garantiebepalingen. Om toch met de promotie van het gebruik van gedemonteerde/gereviseerde originele onderdelen te kunnen starten, stelt Duurzaam Repareren een aantal voorwaarden. Dit staat garant voor origineel gebruikte onderdelen van hoogwaardige kwaliteit, veiligheid en milieuvriendelijkheid. Onder de onderdelen wordt verstaan: Gebruikte onderdelen (hergebruik), zowel cosmetische als technische delen; Ruildelen (deelrevisie); Gereviseerde onderdelen. Er gelden voorwaarden voor de uniformiteit in kwaliteit, zodat men altijd weet wat men geleverd krijgt. Daarnaast gelden er voorwaarden t.b.v. de leveringsvoorwaarden en garanties. De informatie die aan de klant wordt verstrekt, moet zich hierbij aansluiten. U moet met uw demontagebedrijf afspraken maken over: Het feit dat de herkomst van elk onderdeel altijd te herleiden is naar het originele voertuig; De kwaliteit van het onderdeel. Daarnaast mag het origineel gedemonteerde onderdeel niet ouder zijn dan het voertuig waarvoor het bestemd is, mits nadrukkelijk akkoord door de opdrachtgever. Onder gedemonteerde onderdelen valt tevens eigen opslag van gedemonteerde onderdelen die later in tijd of later in het onderhoud- en/of herstelproces weer gebruikt moeten worden. Deze gedemonteerde onderdelen moeten zoveel mogelijk bij het filiaal worden opgeslagen. Dit om te voorkomen dat er een onnodig en milieubelastend logistiek proces op gang komt. Bij de fysieke audit beoordeelt de auditeur de norm van 2% aan de hand van de gegevens in het bestelsysteem c.q. het Milieumanagementsysteem en de gemaakte gedocumenteerde afspraken met de demontagebedrijven. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 55 van 85

Hulpvragen bij Schadeherstel >3.500 kg eis nr. 1 Wordt er in minstens 2% van de voorkomende gevallen gebruik gemaakt van gedemonteerde en gereviseerde onderdelen? Zijn de gemaakte afspraken met de demontagebedrijven gedocumenteerd? Wordt de klant adequaat gewezen op de mogelijkheid van het gebruik van gedemonteerde (originele) onderdelen? Wordt de klant de voordelen uitgelegd van het gebruik van gedemonteerde onderdelen? Kan de auditeur controleren of u voldoet aan de gestelde norm (zie tekst)? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 56 van 85

Schadeherstel eis > 3.500 kg nr. 2 Moderne reparatiemethodes norm 20% Niveau: major Bij een reparatie van een schade kan er veel worden gedaan om die een stuk milieuvriendelijker te maken. Dit kan gebeuren door andere werkmethodes, ook wel Smart Repair genoemd. Er worden bij deze reparatiemethodes minder producten gebruikt dan bij het traditionele herstel en / of de vervanging van het beschadigde deel. Hierdoor wordt het milieu 50% tot 70% minder belast ten opzichte van de traditionele methodes. De norm bij deze eis is dat deze methode (ongeacht welke bullit) in minstens 20% controleerbaar is aangeboden: Kunststofreparatie Schade aan kunststofdelen kan worden hersteld aan de hand van verschillende methodes en producten zoals verlijmen, lassen, nieten, structuurherstellingen en vloeibaar kunststof. Deze werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd aan bijvoorbeeld bumpers, keienvangers, motorbeplating, deurbeplating, dorpellijsten, portieren, schermen, daklijsten, tunnelbakken, enz.. Interieurreparatie Herstellen van brandgaatjes, scheurtjes en andere beschadigingen aan kunststof, velours, lederen of vinyl bekledingsdelen. Bijvoorbeeld na inbraak of het in- of uitbouwen van radio of autotelefoon kan het dashboard beschadigd zijn. Door het kunststof te repareren wordt vervanging onnodig. Koplampreparatie Na een aanrijding blijft de schade meestal niet beperkt tot de bumper, maar zijn vaak ook de bevestigingspunten van de koplampen afgebroken. Deze zijn perfect te lassen zodanig dat ook de crashveiligheid verzekerd blijft. Ook kan bij beschadiging van het plastic koplampglas de beschadigde koplamp hergebruikt worden door middel van schuurtechnieken en het opnieuw aanbrengen van een UV bestendige blanke lak.. Hulpvragen bij Schadeherstel > 3.500 kg eis nr. 2 Wordt er in voorkomende gevallen gebruik gemaakt van bovenstaande technieken? Wordt de klant adequaat gewezen op de mogelijkheid van het gebruik van deze technieken? Wordt de klant de voordelen uitgelegd van het gebruik van deze technieken? Kan de auditeur controleren of u voldoet aan de gestelde norm (zie tekst)? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 57 van 85

Schadeherstel > 3.500 kg eis nr. 3 Productgebruik voor het (over)spuiten van voertuigen Niveau: major Schadeherstel aan voertuigen valt onder het Besluit Organische Oplosmiddelen in Verven en Vernissen (BOVV Vluchtige Organische Stoffen/ VOC: Vluchtige Organische Stoffen). Het kan echter zo zijn dat het bedrijf naast schadeherstel ook activiteiten uitvoert zoals (trailer-)bouw of industrieel spuiten (bijvoorbeeld spuiten van delen, laadkleppen, trams, enz.). Voor deze activiteiten is een andere regelgeving van toepassing. Wij geven e.e.a. schematisch weer: België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 58 van 85

De wetgever maakt twee uitzonderingen: De restauratie van oldtimers; Het aanbrengen van afbeeldingen, stripings en teksten en decoratieve spuittechniek (bijvoorbeeld huisstijlen). In tegenstelling tot de wetgever, zijn i.h.k.v. van het label Duurzaam Repareren ten aanzien van laatstgenoemde bedrijfsactiviteiten de voorwaarden zoals vermeld in artikel 3.2 van dit hoofdstuk van toepassing. 3.1 Eisen in de lijn van EU 2004/42/EG Voor de toepassing van deze eis worden producten voor het overspuiten van voertuigen ingedeeld in de onderstaande categorieën (A t/m E). Zij worden gebruikt op voertuigen voor het geheel of gedeeltelijk overspuiten voor de reparatie, de bescherming of de decoratie van voertuigen buiten de fabriek. In deze eis worden er eisen gesteld aan: De aanwezigheid van Vluchtige Organische Stoffen (VOS) en aanvullende eisen. Droogtijd van de bewerking. Toepassingsgebied A A1 A2 B Voorbehandeling en reiniging: producten voor het mechanisch of chemisch verwijderen van oude coatings en roest, ofwel het ontvetten van de te spuiten ondergrond om hechting van het aan te brengen laksysteem te verkrijgen. Reinigingsmiddelen op oplosmiddelbasis, spuitpistoolreinigingsmiddelen (producten voor het schoonmaken van spuitpistolen en andere uitrusting) en ontvettingsmiddelen (inclusief antistatische middelen voor kunststof). Reinigingsmiddelen op waterbasis voor het reinigen van in water oplosbare vervuiling. Vulmiddelen/plamuren: zware materialen die worden aangebracht om diepe oneffenheden in het oppervlak op te vullen. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 59 van 85

C C1 C2 D D1 D2 E Primers/fillers: op blank metaal of op bestaande aflakken aan te brengen coatings ter bescherming tegen corrosie, ter bevordering van de hechting en de afwerking door de opvulling van kleine oneffenheden. Surfacer/ filler en sealers: vóór de aflak aan te brengen coating ter bescherming tegen corrosie, ter bevordering van de hechting van de aflak en ter bevordering van een gelijkmatige afwerking door de opvulling van kleine oneffenheden in het oppervlak. Washprimers: etsende coatings die minstens 0,5 % in gewicht aan fosforzuur bevatten en direct op blank metaal worden aangebracht ter bescherming tegen corrosie en ter verbetering van de hechting; Aflakken: enkellaags of meerlaags aan te brengen gepigmenteerde coatings die voor glans en duurzaamheid zorgen. Hiertoe behoren alle betrokken producten, zoals topcoats, basislakken en blanke lakken: Basislak: gepigmenteerde coatings die de kleur en het gewenste optische effect bepalen, maar niet de glans en de oppervlakteweerstand van de coatings. Blanke lakken: transparante lagen die de uiteindelijke glans en weerstand van het coatingsysteem bepalen. Speciale aflakken: als aflak aan te brengen coatings met bijzondere eigenschappen, bijvoorbeeld krasbestendige en gefluoreerde doorzichtige laag, reflecterende laklagen, aflakken met gestructureerd oppervlak (bijvoorbeeld gehamerd), anti-slipcoatings, waterafstotende coatings voor de onderkant van de carrosserie, coatings die beschermen tegen steenslag, aflakken voor binnenafwerking; en aërosols. De aanwezigheid van Vluchtige Organische Stoffen (VOS) in het product Het VOS-gehalte van bepaalde verven en vernissen en producten (zoals beschreven onder A t/m E) voor het spuiten van voertuigen leidt tot een aanzienlijke emissie van VOS in de lucht, hetgeen bijdraagt aan de vervuiling van het milieu. Daarnaast zijn de onder deze categorie genoemde stoffen slecht voor de gezondheid. Binnen de EU worden hier al scherpe eisen aan gesteld (2004/42/EG). België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 60 van 85

Onder Vluchtige Organische Stoffen (VOS) wordt o.a. verstaan: Acetaldehyde Acrylonitril Acrylzuur Benzeen Butadieen (1,3~) Dichloormethaan Methylamine Methylchloride Methylisocyanaat Perchloorethyleen Styreen Tolueen Fenol Trichloorethaan (1,1,1~) Formaldehyde Methanol Styreen (Ethylbenzeen) Trichlooretheen Trichloorbenzeen Vinylchloride Maximale grenswaarde voor het VOS-gehalte van producten voor het spuiten van voertuigen (in lijn met Richtlijn 2004/42/EG met uitzondering van de genoemde opmerkingen) Productcategorie Coatings Richtlijn 2004/42/EG AMBITIE niveau A Voorbehandeling en reiniging VOS g/l (*) VOS g/l (*) Voorbehandeling 850 800 Oppervlaktereinigers 200 180 B Plamuur/stopmiddel Alle types (**) 250 200 C Surfacers Surfacers/fillers en sealers 540 530 Etsende primers Washprimers 780 750 D Aflakken Alle types (***) - (****) 420 400 E Speciale lakken Alle types (***) - (****) 840 800 België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 61 van 85

Algemene opmerking: deze waarden zijn met uitzondering van Tolueen en Trichloorbenzeen. Deze stoffen of preparaten van deze stoffen mogen m.i.v. 20 juni 2006 niet meer worden verwerkt. (*) g/l gebruiksklaar product. Met uitzondering van categorie a) moet het watergehalte van het gebruiksklare product buiten beschouwing worden gelaten. (**) Voor plamuur/stopmiddel (B) geldt dat deze arm aan styreen/ethylbenzeen moet zijn. (***) Duurzaam Repareren stimuleert vooruitlopend op de Europese Milieuwetgeving (verwacht in 2015) het gebruik van lood- en chromaatvrije topcoats. U wordt verzocht deze in uw assortiment op te nemen. Dit is nog geen afkeurpunt, maar wordt t.z.t. wel verwacht. (****) Bij het gebruik van verven en lakken bij deze voertuigen geven wij er i.h.k.v. de duurzaamheid de voorkeur aan dat er High Solid - of Ultra High Solid -producten worden gebruikt. Dit is nog geen afkeurpunt, maar wordt t.z.t. wel verwacht. Droogtijd van de bewerking Bij conventioneel drogen moet alle lucht die door de cabine stroomt van 20 C naar 60 C gebracht worden, of nu één onderdeel, een deelreparatie of een complete auto wordt gedroogd. Het drogen van spuitwerk in het schadeherstelproces kost daardoor veel tijd en energie. In deze eis ligt een ambitie om de droogtijden tot een minimum te beperken. Dit kan met IR- of UV-technologie of met luchtversnellingssystemen. Gezien de marktwerking geven wij geen mening over welke methode er gebruikt moet worden, maar worden er slechts maximale droogtijden gegeven voor gestookte (60 C ) drogingen. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 62 van 85

Productcategorie Coatings Gemiddelde droogtijd A Voorbehandeling en reiniging Voorbehandeling n.v.t. Oppervlaktereinigers n.v.t. B Plamuur/stopmiddel Alle types (**) n.v.t. C Primers Surfaces (UV) /Fillers < 20 minuten Washprimers n.v.t. D Aflakken Alle types < 40 minuten E Speciale lakken Alle types < 55 minuten Hulpvragen bij Schadeherstel > 3.500 kg eis nr. 3.1 Kunt u een verklaring van uw paintleverancier voorleggen dat uw producten voldoen aan de gestelde eisen? (*) Welke paintleverancier gebruikt u? (*) Voldoen de producten bedoeld onder deze eis aan de VOS-waarden? Zijn uw producten bedoeld onder deze eis vrij van Tolueen en Trichloorbenzeen? Is uw plamuur/stopmiddel arm aan (B) styreen/ethylbenzeen? Is uw documentatie in orde bij het gebruik van niet-watergedragen lakken? Valt uw gemiddelde droogtijd binnen de gestelde eisen? Worden de juiste PBM gebruikt? (*) Wanneer uw paintleverancier door Duurzaam Repareren is erkend, hoeft u geen verklaring meer te verschaffen. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 63 van 85

3.2 Eisen bedrijfsactiviteiten buiten 2004/42/EG Deze eis is van toepassing op de bedrijfsactiviteiten carrosseriebouw en industrieel spuiten (zie schema) en het aanbrengen van afbeeldingen, stripings en decoratieve spuittechniek. 3.2a Oplosmiddelen boekhouding (Solventenboekhouding) Het bedrijf moet over een goede Solventenboekhouding beschikken. Hiermee kan men aantonen of de betreffende activiteit een oplosmiddelenverbruik heeft dat hoger is dan de drempelwaarde (zie schema). Een oplosmiddelenboekhouding vormt een registratie van de belangrijkste ingaande en uitgaande stromen van oplosmiddelen in een bedrijf. Een bedrijf kan met behulp van de oplosmiddelenboekhouding aantonen dat men aan de eisen voor oplosmiddeleninstallaties voldoet. Maar de boekhouding biedt ook meer inzicht in de oplosmiddelstromen binnen en buiten het bedrijf en zo ook in de besparingsmogelijkheden. Bij een volledig sluitende oplosmiddelenboekhouding zijn de ingaande en uitgaande stromen in een bedrijf aan elkaar gelijk, hoewel het in de praktijk meestal niet mogelijk is om alle stromen volledig in kaart te brengen. De oplosmiddelenboekhouding omvat een periode van 12 maanden. De boekhouding mag betrekking hebben op een andere periode van een jaar dan een kalenderjaar. De boekhouding moet jaarlijks worden opgesteld. De oplosmiddelenboekhouding moet steeds zijn voltooid binnen drie maanden na het jaar waarop zij betrekking heeft. Bij bedrijven die wettelijk verplicht zijn een milieujaarverslag op te stellen, is het handig de oplosmiddelenboekhouding betrekking te laten hebben op een kalenderjaar. 3.2b Reductie/grenswaarde Het bedrijf moet kunnen aantonen dat er een reductieprogramma wordt gevolgd of dat er aan de grenswaarden wordt voldaan, in geval van overschrijding van de quota (zie schema). Hierbij bestaat er i.h.k.v. het label Duurzaam Repareren een voorkeur voor het gebruik van producten met een lage emissiewaarde. Let op: Ook bij deze categorie geldt dat er uitsluitend met lood- en chromaatvrije lakken gewerkt mag worden, vooruitlopend op de Europese wetgeving 2015. Tevens wordt aanbevolen dat er met High Solid - of Ultra High Solid -verven wordt gewerkt (nog geen afkeurpunt). Hulpvragen bij Schadeherstel >3.500 kg eis nr. 3.2 Heeft u een adequate oplosmiddelenboekhouding? Volgt u een reductieprogramma/grenswaarden indien van toepassing? Zijn de producten lood- en chromaatvrij? Gebruikt u HS- of UHS-producten? (nog geen afkeur) België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 64 van 85

AANVULLENDE SPECIFIEKE EISEN M.B.T. GLASHERSTEL EN -VERVANGING (VOORLOPIG GEEN SPECIFICATIES VOOR 3.500+) Deze specifieke eisen zijn aanvullend op de generieke eisen en gelden voor bedrijven die (o.a.) glasherstel en vervanging uitvoeren. Zie in het Pakket van Eisen hoofdstuk 4.3 Resultaten tijdens fysieke controle - voor meer informatie. Wanneer u geen glasherstel uitvoert, kunt u deze eisen overslaan. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 65 van 85

Glasherstel eis nr. 1 Reparatie versus vervangen Niveau: major 1. Sterreparatie is een ingeburgerde en geaccepteerde vorm van reparatie. De reparatie is sneller uitgevoerd, is voor de klant/verzekeraar kostenefficiënt, maar is bovenal duurzamer. Er hoeft immers geen nieuwe ruit worden geproduceerd en geen oude ruit worden afgevoerd. Vanuit deze filosofie gaat sterreparatie boven ruitvervanging, mits de inachtneming van alle veiligheidsvoorschriften (locatie en vorm van de ster). 2. Tijdens de fysieke toetsing zal de auditeur controleren of reparatie boven vervangen is uitgevoerd. Om dit te kunnen toetsen, wordt er een deugdelijke administratie geëist, waarbij de schade en de voorgestelde actie hierop moet worden afgetekend op de werkorderbon. 3. De intake moet worden afgestemd met de klant. De auditeur kan in haar controle willekeurige werkbonnen controleren om te zien of er niet onnodig wordt vervangen. 4. De harsen en pitfilter ten behoeve van ruitreparatie moeten voldoen aan de volgende normen: CLP-verordening (Verordening (EG) nr. 1272/2008 betreffende de indeling, etikettering en verpakking (classification, labelling and packaging - CLP) van stoffen en mengsels) REACH-verordening 5. De leverancier is verplicht de MSDS-veiligheidsbladen beschikbaar te stellen aan de gebruikers. 6. Bij elke vervanging moeten de batchnummers van de gebruikte materialen worden gedocumenteerd, zodat er achteraf een controle kan plaatsvinden bij claims of terugroepacties. Hulpvragen bij glasreparatie eis nr. 1 Is uw (of kan uw) werkorderbon voorzien (worden) van een tekening waarop de schadelocatie en uit te voeren werkzaamheden genoteerd kan/kunnen worden? Stemt u de werkzaamheden af met uw klant? Kan het proces gecontroleerd worden door de auditeur? Is uw documentatie bij vervanging van ruiten in orde en inzichtelijk voor de auditeur? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 66 van 85

Glasherstel eis nr. 2 Siliconenverwijderaar Niveau: major Bij de generieke eisen worden de specificaties weergegeven waaraan de middelen/producten die u gebruikt, moeten voldoen. Hiervan moet u een verklaring kunnen voorleggen van uw leverancier. Specifiek voor glasherstel zijn de siliconenverwijderaars. Siliconenverwijderaars moeten vrij zijn van de stoffen die bij de generieke eisen zijn vermeld. Hiernaast moeten ze echter minstens voldoen aan de richtlijn 2004/42/EG. Ook hiervan moet u een verklaring van uw leverancier kunnen voorleggen aan de auditeur. Het belangrijkste bij de keuze van het merk van urethaankit, is dat de fitter het systeem van de fabrikant moet volgen. Hulpvragen bij glasreparatie eis nr. 2 Voldoet de door u gebruikte siliconenverwijderaar aan de specificaties? Kunt u een verklaring van uw leverancier(s) voorleggen tijdens een fysieke controle? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 67 van 85

Glasherstel eis nr. 3 Veiligheid Niveau: major Glas is een essentieel onderdeel Glas is een essentieel onderdeel van het voertuig. Bij de constructie van het voertuig worden steeds meer lichtere metalen gebruikt en ook de oppervlakte van het glas neemt toe. De stijfheid van het chassis en de stevigheid van de kooiconstructie is steeds meer afhankelijk van het glas. Afhankelijk van het model varieert dit van 35% tot maar liefst 60%. Niet alleen als onderdeel van de kooiconstructie, maar ook als tegenwig voor de airbags. Het vervangen van ruiten is daarom ook steeds meer bepalend voor de veiligheid van het voertuig. Ook in het kader van duurzaamheid moeten er daarom eisen worden gesteld. Glaskwaliteit Het is uitsluitend toegestaan om ruiten te monteren die voldoen aan de algemene wetgeving en de E/ ECE/324-norm in het bijzonder. Het is niet toegestaan ruiten te monteren van inferieure of onbekende kwaliteit. De specificaties ten aanzien van de dikte en sterkte van het glas moeten origineel gelijkwaardig zijn (fabrieksspecificaties). Lijmen Moderne ruiten worden veelal gelijmd. De karakteristieken van de lijm bepalen de juistheid van de constructie. Het is van belang dat de lijmen worden aangebracht zoals voorgeschreven door de fabrikant. Tevens is het van belang dat de aanbreng conform de voorschriften plaatsvindt. Reparatie Harsen die gebruikt worden voor de reparatie van ruiten (sterren), moeten kwalitatief garant staan voor de stevigheid van de ruit. Anderzijds mag de hars in het kader van Duurzaam Repareren niet onnodig milieuvervuilend en/of schadelijk zijn voor de gebruiker. De gebruikte middelen moeten hierop bij voorkeur positief bevonden zijn volgens de BS AU 251: 1994-voorschriften. Hulpvragen bij glasreparatie eis nr. 3 Gebruikt u glas dat gelijkwaardig is aan het origineel en is dit voorzien van een E-nummer? Gebruikt u raamlijmen en kitten die worden voorgeschreven door de fabrikant? Gebruikt u bij reparaties harsen die geen afbreuk doen aan de veiligheid? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 68 van 85

Glasherstel eis nr. 4 Allergenen Niveau: major 2-HEMA UV-initiatoren zijn bijzonder agressieve bestandsdelen. Onderzoek toont aan dat één op de vijf mensen hierdoor irritaties oploopt. Dit wordt met name veroorzaakt door 2- hydroxyethylmethacrylaat, beter bekend als 2-HEMA. Het wordt ten sterkste aangeraden om producten te gebruiken die deze stoffen niet bevatten. Indien producten gebruikt worden die dit wel bevatten, dan moeten de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt. Conform de voorschriften van de leverancier en de REACH-verordening. Activatoren De 2-HEMA UV-initiatoren zijn geen uiterst schadelijke allergenen, die vaak voorkomen in producten gebaseerd op UV-techniek. De grote leveranciers (bijvoorbeeld SIKA, DOW en Teroson) leveren producten die niet gebaseerd zijn op UV, maar harden op basis van luchtvochtigheid en temperatuur. Deze zijn uiteraard aan te bevelen, aangezien 2-HEMA-componenten ontbreken. Hulpvragen bij glasreparatie eis nr. 4 Gebruikt u kitten die vrij zijn van 2-HEMA UV-initiatoren? Zo niet, zijn de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig, bekend bij de medewerkers en worden ze structureel gebruikt? Heeft u rekening gehouden met de aanbeveling m.b.t. het gebruik van activatoren? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 69 van 85

Glasherstel eis nr. 5 Verpakking / emballage Niveau: major Het is belangrijk dat de glasleverancier de verpakkingsmaterialen zoveel mogelijk beperkt en dat deze zo ecologisch verantwoord mogelijk zijn. De leverancier heeft bij voorkeur een retourregeling voor emballage. Vrijwel alle grote autoglasleveranciers voorzien in een retourregeling voor emballage. Indien de leverancier geen retourregeling voor emballage heeft, dan moet worden aangetoond dat de verpakkingsmaterialen gescheiden worden verzameld en voor recycling worden aangeboden. Hulpvragen bij glasreparatie eis nr. 5 Heeft uw leverancier een retourregeling voor emballage? Zo niet, worden de verpakkingsmaterialen gescheiden afgevoerd? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 70 van 85

Glasherstel eis nr. 6 Glaskwaliteit Niveau: major Bij het vervangen van de ruit moet een ruit geplaatst worden conform de fabrieksspecificaties. Deze specificaties kunnen betrekking hebben op o De dikte (in verband met bijtellingsregelingen en gewichtsbesparing met het oog op het milieu) o De buiging en pasvorm, in verband met de voorgeprogrammeerde beweging van de ruitenwissers extra windgeruis die de vermoeidheid van de bestuurder beïnvloedt integrale stijfheid van de carrosserie handelingen bij hogere snelheden door gewijzigde luchtstromen hogere verbruikscijfers door een ongunstigere aerodynamische vorm (CW-waarde) Technische specificaties, zoals isolatiewaarde (vermindering gebruik airco) en geluidswerende eigenschappen. Geen verboden materialen in of op de ruit aangebracht zoals loodhoudende zeefdrukken. De zeefdruk moet volgens de normen van de fabrikant zijn toegepast op de ruit, meestal wordt deze ingebakken (keramisch). De zeefdruk is een zeer belangrijk onderdeel van de verlijmingsketting. De zeefdruk moet bestand zijn tegen uv-stralen. Hulpvragen bij glasreparatie eis nr. 6 Heeft u de fabrieksspecificaties van het voertuig in acht genomen? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 71 van 85

Glasherstel eis nr. 7 Recycling van glas Niveau: major Het is een eis om glasresten ordentelijk af te voeren. Het is echter niet zo dat alle afvoer ook tot recycling leidt. Het is sterk aanbevolen (nog geen afkeurpunt) om glasresten voor recycling aan te bieden. Bij voorkeur wordt het glas voor hergebruik benut en niet gestort, verbrand of als bouwafval (puin) verwerkt. De auditeur vraagt om een bewijs van uw afvoer van glas. Hulpvragen bij glasreparatie eis nr. 7 Voert u uw glasresten ordentelijk af? Kunt u aantonen door wie uw glasresten worden opgehaald? Biedt u uw glasresten aan t.b.v. recycling? België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 72 van 85

Bijlage 1 Productenlijst Dossier Substance Name EC Number CAS Number submitted by Submission date Scope Imidazolidine-2-thione; 2-imidazoline-2-thiol 202-506-9 96-45-7 Sweden 5-8-2013 CMR CMR, Cadmium sulphide 215-147-8 1306-23-6 Sweden 5-8-2013 Other Trixylyl phosphate 246-677-8 25155-23-1 Austria 5-8-2013 CMR Disodium 4-amino-3-[[4'-[(2,4-diaminophenyl)azo][1,1'- biphenyl]-4-yl]azo] -5-hydroxy-6-(phenylazo)naphthalene-2,7- disulphonate (C.I. Direct Black 38) 217-710-3 1937-37-7 Netherlands 5-8-2013 CMR Dihexyl phthalate 201-559-5 84-75-3 Germany 5-8-2013 CMR Lead di(acetate) 206-104-4 301-04-2 Netherlands 5-8-2013 CMR Disodium 3,3'-[[1,1'-biphenyl]-4,4'-diylbis(azo)]bis(4- aminonaphthalene-1-sulphonate) (C.I. Direct Red 28) 209-358-4 573-58-0 Netherlands 5-8-2013 CMR Ammonium pentadecafluorooctanoate (APFO) 223-320-4 3825-26-1 Germany 4-2-2013 CMR, PBT Dipentyl phthalate (DPP) 205-017-9 131-18-0 Poland 4-2-2013 CMR 2-(2H-benzotriazol-2-yl)-4-(tert-butyl)-6-(sec-butyl)phenol (UV- 350) 253-037-1 36437-37-3 Germany 4-2-2013 PBT 2-(2H-benzotriazol-2-yl)-4,6-ditertpentylphenol (UV-328) 247-384-8 25973-55-1 Germany 4-2-2013 PBT

Dossier Substance Name EC Number CAS Number submitted by Submission date Scope 2,4-di-tert-butyl-6-(5-chlorobenzotriazol-2-yl)phenol (UV-327) 223-383-8 3864-99-1 Germany 4-2-2013 PBT 4-Nonylphenol, branched and linear, ethoxylated <i>[substances with a linear and/or branched alkyl chain with a carbon number of 9 covalently bound in position 4 to phenol, ethoxylated covering UVCB- and well-defined substances, polymers and homologues, which include any of the individual isomers and/or combinations thereof]</i> - - Germany 4-2-2013 ED Cadmium 231-152-8 7440-43-9 Sweden CMR, 4-2-2013 Other 2-benzotriazol-2-yl-4,6-di-tert-butylphenol (UV-320) 223-346-6 3846-71-7 Germany 4-2-2013 PBT Pentadecafluorooctanoic acid (PFOA) 206-397-9 335-67-1 Germany 4-2-2013 CMR, PBT Cadmium oxide 215-146-2 1306-19-0 Sweden CMR, 4-2-2013 Other Diethyl sulphate 200-589-6 64-67-5 ECHA 30-8-2012 CMR Dimethyl sulphate 201-058-1 77-78-1 ECHA 30-8-2012 CMR 6-methoxy-m-toluidine (p-cresidine) 204-419-1 120-71-8 ECHA 30-8-2012 CMR Trilead dioxide phosphonate 235-252-2 12141-20-7 ECHA 30-8-2012 CMR Lead monoxide (lead oxide) 215-267-0 1317-36-8 ECHA 30-8-2012 CMR Trilead bis(carbonate)dihydroxide 215-290-6 1319-46-6 ECHA 30-8-2012 CMR 4,4'-methylenedi-o-toluidine 212-658-8 838-88-0 ECHA 30-8-2012 CMR N-methylacetamide 201-182-6 79-16-3 ECHA 30-8-2012 CMR Lead dinitrate 233-245-9 10099-74-8 ECHA 30-8-2012 CMR Lead oxide sulfate 234-853-7 12036-76-9 ECHA 30-8-2012 CMR België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 74 van 85

Substance Name EC Number CAS Number Dossier submitted by Submission date Tetraethyllead 201-075-4 78-00-2 ECHA 30-8-2012 CMR Acetic acid, lead salt, basic 257-175-3 51404-69-4 ECHA 30-8-2012 CMR 1-bromopropane (n-propyl bromide) 203-445-0 106-94-5 ECHA 30-8-2012 CMR Dioxobis(stearato)trilead 235-702-8 12578-12-0 ECHA 30-8-2012 CMR Lead bis(tetrafluoroborate) 237-486-0 13814-96-5 ECHA 30-8-2012 CMR Methyloxirane (Propylene oxide) 200-879-2 75-56-9 ECHA 30-8-2012 CMR 4,4'-oxydianiline and its salts 202-977-0 101-80-4 ECHA 30-8-2012 CMR Biphenyl-4-ylamine 202-177-1 92-67-1 ECHA 30-8-2012 CMR Dinoseb (6-sec-butyl-2,4-dinitrophenol) 201-861-7 88-85-7 ECHA 30-8-2012 CMR Pentalead tetraoxide sulphate 235-067-7 12065-90-6 ECHA 30-8-2012 CMR Lead cyanamidate 244-073-9 20837-86-9 ECHA 30-8-2012 CMR Lead titanium trioxide 235-038-9 12060-00-3 ECHA 30-8-2012 CMR Silicic acid (H₂Si₂O₅), barium salt (1:1), lead-doped <br/> <i> [with lead (Pb) content above the applicable generic concentration limit for â toxicity for reproductionâ Repr. 1A (CLP) or category 1 (DSD); the substance is a member of the group entry of lead compounds, with index number 082-001-00-6 in Regulation (EC) No 1272/2008]</i> 272-271-5 68784-75-8 ECHA 30-8-2012 CMR 4-Aminoazobenzene 200-453-6 60-09-3 ECHA 30-8-2012 CMR Silicic acid, lead salt 234-363-3 11120-22-2 ECHA 30-8-2012 CMR Sulfurous acid, lead salt, dibasic 263-467-1 62229-08-7 ECHA 30-8-2012 CMR o-aminoazotoluene 202-591-2 97-56-3 ECHA 30-8-2012 CMR Scope België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 75 van 85

Substance Name EC Number CAS Number Dossier submitted by Submission date Furan 203-727-3 110-00-9 ECHA 30-8-2012 CMR Pyrochlore, antimony lead yellow 232-382-1 8012-00-8 ECHA 30-8-2012 CMR Tetralead trioxide sulphate 235-380-9 12202-17-4 ECHA 30-8-2012 CMR 3-ethyl-2-methyl-2-(3-methylbutyl)-1,3-oxazolidine 421-150-7 143860-04-2 ECHA 30-8-2012 CMR Fatty acids, C16-18, lead salts 292-966-7 91031-62-8 ECHA 30-8-2012 CMR Orange lead (lead tetroxide) 215-235-6 1314-41-6 ECHA 30-8-2012 CMR Lead titanium zirconium oxide 235-727-4 12626-81-2 ECHA 30-8-2012 CMR o-toluidine 202-429-0 95-53-4 ECHA 30-8-2012 CMR 4-methyl-m-phenylenediamine (toluene-2,4-diamine) 202-453-1 95-80-7 ECHA 30-8-2012 CMR [Phthalato(2-)]dioxotrilead 273-688-5 69011-06-9 ECHA 30-8-2012 CMR N,N-dimethylformamide 200-679-5 68-12-2 Sweden 27-8-2012 CMR Dibutyltin dichloride (DBTC) 211-670-0 683-18-1 Sweden 27-8-2012 CMR Diisopentylphthalate 210-088-4 605-50-5 Austria 6-8-2012 CMR Bis(pentabromophenyl) ether (decabromodiphenyl ether; DecaBDE) 214-604-9 1163-19-5 United Kingdom Scope 6-8-2012 PBT Henicosafluoroundecanoic acid 218-165-4 2058-94-8 Germany 6-8-2012 PBT Pentacosafluorotridecanoic acid 276-745-2 72629-94-8 Germany 6-8-2012 PBT N-pentyl-isopentylphthalate - 776297-69-9 Germany 6-8-2012 CMR Methoxyacetic acid 210-894-6 625-45-6 Sweden 6-8-2012 CMR Diazene-1,2-dicarboxamide (C,C'-azodi(formamide)) 204-650-8 123-77-3 Austria 6-8-2012 EQC België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 76 van 85

Dossier Substance Name EC Number CAS Number submitted by Submission date Scope Heptacosafluorotetradecanoic acid 206-803-4 376-06-7 Germany 6-8-2012 PBT Cyclohexane-1,2-dicarboxylic anhydride [1], cis-cyclohexane-1,2- dicarboxylic anhydride [2], trans-cyclohexane-1,2-dicarboxylic anhydride [3] <i>[the individual cis- [2] and trans- [3] isomer substances and all possible combinations of the cis- and transisomers [1] are covered by this entry]</i> 201-604-9, 236-086-3, 238-009-9 85-42-7, 13149-00-3, 14166-21-3 Netherlands 6-8-2012 EQC Tricosafluorododecanoic acid 206-203-2 307-55-1 Germany 6-8-2012 PBT Hexahydromethylphthalic anhydride [1], Hexahydro-4- methylphthalic anhydride [2], Hexahydro-1-methylphthalic anhydride [3], Hexahydro-3-methylphthalic anhydride [4] <i>[the individual isomers [2], [3] and [4] (including their cisand trans- stereo isomeric forms) and all possible combinations of the isomers [1] are covered by this entry]</i> 247-094-1, 243-072-0, 256-356-4, 260-566-1 25550-51-0, 19438-60-9, 48122-14-1, 57110-29-9 Netherlands 6-8-2012 EQC 1,2-Benzenedicarboxylic acid, dipentylester, branched and linear 284-032-2 84777-06-0 Germany 6-8-2012 CMR 4-Nonylphenol, branched and linear: substances with a linear and/or branched alkyl chain with a carbon number of 9 covalently bound in position 4 to phenol, covering also UVCBand well-defined substances which include any of the individual isomers or a combination thereof Germany 6-8-2012 EQC België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 77 van 85

Dossier Substance Name EC Number CAS Number submitted by Submission date Scope 1,2-Diethoxyethane 211-076-1 629-14-1 Slovakia 6-8-2012 CMR Phenol, 4-nonyl-, branched and linear covering all individual isomers with an alkyl chain of carbon number 9 and UVCB substances which include linear and branched alkyl chains with a carbon number of 9 Germany 6-8-2012 EQC [4-[4,4'-bis(dimethylamino) benzhydrylidene]cyclohexa-2,5-dien- 1-ylidene]dimethylammonium chloride (C.I. Basic Violet 3) <em>[with â 0.1% of Michler's ketone (EC No. 202-027-5) or Michler's base (EC No. 202-959-2)]</em> 208-953-6 548-62-9 ECHA 24-2-2012 CMR 4,4'-bis(dimethylamino)-4''-(methylamino)trityl alcohol <em>[with â 0.1% of Michler's ketone (EC No. 202-027-5) or Michler's base (EC No. 202-959-2)]</em> 209-218-2 561-41-1 ECHA 24-2-2012 CMR α,α-Bis[4-(dimethylamino)phenyl]-4 (phenylamino)naphthalene-1-methanol (C.I. Solvent Blue 4) <em>[with â 0.1% of Michler's ketone (EC No. 202-027-5) or Michler's base (EC No. 202-959-2)]</em> 229-851-8 6786-83-0 ECHA 24-2-2012 CMR 4,4'-bis(dimethylamino)benzophenone (Michlerâ s ketone) 202-027-5 90-94-8 ECHA 24-2-2012 CMR N,N,N',N'-tetramethyl-4,4'-methylenedianiline (Michlerâ s base) 202-959-2 101-61-1 ECHA 24-2-2012 CMR België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 78 van 85

Substance Name EC Number CAS Number Dossier submitted by Submission date Scope [4-[[4-anilino-1-naphthyl][4- (dimethylamino)phenyl]methylene]cyclohexa-2,5-dien-1- ylidene] dimethylammonium chloride (C.I. Basic Blue 26) <em>[with â 0.1% of Michler's ketone (EC No. 202-027-5) or Michler's base (EC No. 202-959-2)]</em> 219-943-6 2580-56-5 ECHA 24-2-2012 CMR Formamide 200-842-0 75-12-7 Germany 30-1-2012 CMR Lead(II) bis(methanesulfonate) 401-750-5 17570-76-2 Netherlands 30-1-2012 CMR 1,3,5-tris[(2S and 2R)-2,3-epoxypropyl]-1,3,5-triazine-2,4,6- (1H,3H,5H)-trione (β-TGIC) 423-400-0 59653-74-6 Netherlands 30-1-2012 CMR Diboron trioxide 215-125-8 1303-86-2 Germany 30-1-2012 CMR 1,2-bis(2-methoxyethoxy)ethane (TEGDME; triglyme) 203-977-3 112-49-2 Belgium 30-1-2012 CMR 1,2-dimethoxyethane; ethylene glycol dimethyl ether (EGDME) 203-794-9 110-71-4 Belgium 30-1-2012 CMR 1,3,5-Tris(oxiran-2-ylmethyl)-1,3,5-triazinane-2,4,6-trione (TGIC) 219-514-3 2451-62-9 Netherlands 30-1-2012 CMR 1,2-Dichloroethane (EDC) 203-458-1 107-06-2 Slovakia 1-8-2011 CMR Potassium hydroxyoctaoxodizincatedichromate 234-329-8 11103-86-9 France 1-8-2011 CMR Pentazinc chromate octahydroxide 256-418-0 49663-84-5 France 1-8-2011 CMR 4-(1,1,3,3-tetramethylbutyl)phenol, (4-tert-Octylphenol) 205-426-2 140-66-9 Germany 1-8-2011 EQC Calcium arsenate 231-904-5 7778-44-1 Norway 1-8-2011 CMR N,N-dimethylacetamide (DMAC) 204-826-4 127-19-5 ECHA 1-8-2011 CMR Bis(2-methoxyethyl) ether (Diglyme) 203-924-4 111-96-6 Austria 1-8-2011 CMR Aluminosilicate Refractory Ceramic Fibres - - Germany 1-8-2011 CMR België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 79 van 85

Substance Name EC Number CAS Number Dossier submitted by Submission date Lead styphnate 239-290-0 15245-44-0 ECHA 1-8-2011 CMR 2,2'-dichloro-4,4'-methylenedianiline (MOCA) 202-918-9 101-14-4 ECHA 1-8-2011 CMR Bis(2-methoxyethyl) phthalate 204-212-6 117-82-8 Germany 1-8-2011 CMR Formaldehyde, oligomeric reaction products with aniline (technical MDA) 500-036-1 25214-70-4 Germany 1-8-2011 CMR Lead diazide; Lead azide 236-542-1 13424-46-9 ECHA 1-8-2011 CMR Lead dipicrate 229-335-2 6477-64-1 ECHA 1-8-2011 CMR Trilead diarsenate 222-979-5 3687-31-8 Norway 1-8-2011 CMR Phenolphthalein 201-004-7 77-09-8 ECHA 1-8-2011 CMR Dichromium tris(chromate) 246-356-2 24613-89-6 France 1-8-2011 CMR Zirconia Aluminosilicate Refractory Ceramic Fibres - - Germany 1-8-2011 CMR 2-Methoxyaniline; o-anisidine 201-963-1 90-04-0 Germany 1-8-2011 CMR Arsenic acid 231-901-9 7778-39-4 Norway 1-8-2011 CMR 1,2-Benzenedicarboxylic acid, di-c6-8-branched alkyl esters, C7- rich (DIHP) 276-158-1 71888-89-6 ECHA 21-2-2011 CMR 1,2,3-trichloropropane 202-486-1 96-18-4 ECHA 21-2-2011 CMR N-methyl-2-pyrrolidone; 1-methyl-2-pyrrolidone 212-828-1 872-50-4 ECHA 21-2-2011 CMR Hydrazine 206-114-9 302-01-2 ECHA 21-2-2011 CMR Cobalt dichloride 231-589-4 7646-79-9 ECHA 21-2-2011 CMR Strontium chromate 232-142-6 2-6-7789 France 24-1-2011 CMR 2-Ethoxyethyl acetate 203-839-2 111-15-9 Belgium 24-1-2011 CMR Scope België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 80 van 85

Substance Name EC Number CAS Number Dossier submitted by Submission date 1,2-Benzenedicarboxylic acid, di-c7-11-branched and linear alkyl esters 271-084-6 68515-42-4 Denmark 24-1-2011 CMR Scope Acids generated from chromium trioxide and their oligomers. Names of the acids and their oligomers: Chromic acid, Dichromic acid, Oligomers of chromic acid and dichromic acid. 231-801-5, 236-881-5 7738-94-5, 13530-68-2 Germany 27-8-2010 CMR Cobalt dinitrate 233-402-1 10141-05-6 Netherlands 2-8-2010 CMR Cobalt carbonate 208-169-4 513-79-1 Netherlands 2-8-2010 CMR Cobalt (di)acetate 200-755-8 71-48-7 Netherlands 2-8-2010 CMR Chromium trioxide 215-607-8 1333-82-0 Germany 2-8-2010 CMR Cobalt sulphate 233-334-2 10124-43-3 Netherlands 2-8-2010 CMR 1,2,4 Trichlorobenzene 204-428-0 120-82-1 Germany 2-8-2010 EQC 2-Ethoxyethanol; Ethylene glycol monoethyl ether (EGEE) 203-804-1 110-80-5 Austria 2-8-2010 CMR 1,3,5 Trichlorobenzene 203-608-6 108-70-3 Germany 2-8-2010 EQC 2-Methoxyethanol; Ethylene glycol monomethyl ether (EGME) 203-713-7 109-86-4 Austria 2-8-2010 CMR 1,2,3 Trichlorobenzene 201-757-1 87-61-6 Germany 2-8-2010 EQC Boric acid 233-139-2, 234-343-4 10043-35-3, 11113-50-1 Germany 10-2-2010 CMR Ammonium dichromate 232-143-1 5-9-7789 France 10-2-2010 CMR België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 81 van 85

Substance Name EC Number CAS Number Dossier submitted by Submission date Disodium tetraborate anhydrous 215-540-4 1303-96-4, 1330-43-4, 12179-04-3 Denmark 10-2-2010 CMR Sodium chromate 231-889-5 3-11-7775 France 10-2-2010 CMR Trichloroethylene 201-167-4 79-01-6 France 10-2-2010 CMR Tetraboron disodium heptaoxide hydrate 235-541-3 12267-73-1 Denmark 10-2-2010 CMR Potassium chromate 232-140-5 7789-00-6 France 10-2-2010 CMR Potassium dichromate 231-906-6 7778-50-9 France 10-2-2010 CMR Coal tar pitch, high temperature 266-028-2 65996-93-2 ECHA 31-8-2009 PBT Diisobutyl phthalate 201-553-2 84-69-5 Germany 10-8-2009 CMR Tris(2-chloroethyl)phosphate (TCEP) 204-118-5 115-96-8 Austria 3-8-2009 CMR Aluminosilicate Refractory Ceramic Fibres - - Germany 3-8-2009 CMR 2,4-Dinitrotoluene 204-450-0 121-14-2 Spain 3-8-2009 CMR Anthracene oil 292-602-7 90640-80-5 Germany 3-8-2009 PBT Lead chromate molybdate sulfate red (C.I. Pigment Red 104) 235-759-9 12656-85-8 France 3-8-2009 CMR Anthracene oil, anthracene paste, distn. Lights 295-278-5 91995-17-4 Germany 3-8-2009 PBT Anthracene oil, anthracene-low 292-604-8 90640-82-7 Germany 3-8-2009 PBT Lead sulfochromate yellow (C.I. Pigment Yellow 34) 215-693-7 1344-37-2 France 3-8-2009 CMR Anthracene oil, anthracene paste 292-603-2 90640-81-6 Germany 3-8-2009 PBT Scope Acrylamide 201-173-7 79-06-1 Netherlands 3-8-2009 CMR Anthracene oil, anthracene paste, anthracene fraction 295-275-9 91995-15-2 Germany 3-8-2009 PBT Zirconia Aluminosilicate Refractory Ceramic Fibres - - Germany 3-8-2009 CMR België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 82 van 85

Dossier Substance Name EC Number CAS Number submitted by Submission date Scope Lead chromate 231-846-0 7758-97-6 France 3-8-2009 CMR 5-tert-butyl-2,4,6-trinitro-m-xylene (Musk xylene) 201-329-4 81-15-2 Netherlands 30-6-2008 vpvb Hexabromocyclododecane (HBCDD) 247-148-4 25637-99-4 Sweden 30-6-2008 PBT Bis(tributyltin) oxide (TBTO) 200-268-0 56-35-9 Norway 30-6-2008 CMR Bis(2-ethylhexyl) phthalate (DEHP) 204-211-0 117-81-7 Sweden 27-6-2008 CMR 4,4'- Diaminodiphenylmethane (MDA) 202-974-4 101-77-9 Germany 27-6-2008 CMR Lead hydrogen arsenate 232-064-2 7784-40-9 Norway 27-6-2008 CMR Triethyl arsenate 427-700-2 15606-95-8 Norway 27-6-2008 Anthracene 204-371-1 120-12-7 Germany 27-6-2008 PBT Benzylbutylphthalate 201-622-7 85-68-7 Austria 26-6-2008 CMR Dibutyl phthalate (DBP) 201-557-4 84-74-2 Austria 26-6-2008 CMR Alkanes, C10-13,chloro [Short Chain Chlorinated paraffins] (SCCP) 287-476-5 85535-84-8 United Kingdom 26-6-2008 PBT Cobalt dichloride 231-589-4 7646-79-9 France 26-6-2008 CMR Diarsenic trioxide 215-481-4 1327-53-3 France 26-6-2008 CMR Diarsenic pentaoxide 215-116-9 1303-28-2 France 26-6-2008 CMR 7789-12-0 and Sodium dichromate 234-190-3 10588-01-9 France 26-6-2008 CMR Cyclododecane 206-033-9 294-62-2 France 26-6-2008 PBT België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren 2014 pilotversie Vlaams Pagina 83 van 85

Bijlage 2 Glasreparatie en vervangingsproces Dit schema is bedoeld ter verduidelijking waar u in het proces de milieuvriendelijke alternatieven o.a. kunt toepassen. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren pilotversie NL Pagina 84 van 85

Bijlage 3 Schadeherstelproces Dit schema is bedoeld ter verduidelijking waar u in het proces de milieuvriendelijke alternatieven o.a. kunt toepassen. België: Pakket van Eisen Duurzaam Repareren pilotversie NL Pagina 85 van 85