Beleidsplan Wereld Natuur Fonds 1. Inleiding Stichting Het Wereld Natuur Fonds Nederland, verder het Wereld Natuur Fonds of WNF, is een zelfstandige stichting gevestigd in Zeist. Het Wereld Natuur Fonds is opgericht in 1962 en maakt deel uit van het internationale World Wide Fund for Nature (WWF), met kantoren in meer dan 100 landen. WWF heeft wereldwijd een achterban van circa 5 miljoen mensen, waarvan het Wereld Natuur Fonds in Nederland met 823.000 donateurs ongeveer een zesde deel voor haar rekening neemt. Gezamenlijk werken de WWF-kantoren aan de uitvoering van de wereldwijde natuurbeschermingsstrategie in zowel tropische gebieden als in Europa en op de Noord- en Zuidpool. Het internationale secretariaat van WWF is gevestigd te Gland in Zwitserland. 2. Het doel van de instelling 2.1. Missie en doel Het Wereld Natuur Fonds (WNF) wil samen met anderen een wereld tot stand brengen waarin mens en natuur in harmonie leven. We streven ernaar de prachtige rijkdom aan dier- en plantensoorten op aarde te beschermen. Het wereldwijde natuurbeschermingsbeleid van WWF kent twee hoofddoelstellingen: 1. Biodiversiteitsdoelstelling: In 2050 hebben wij de 35 belangrijkste regio s voor soortenrijkdom op aarde behouden, waarmee we bijdragen aan een veiligere en duurzame toekomst voor ons allemaal. 2. Voetafdrukdoelstelling: In 2050 blijft de voetafdruk van de wereldbevolking binnen de capaciteit van de aarde om in ons levensonderhoud te voorzien en worden de natuurlijke hulpbronnen eerlijk verdeeld. Deze doelstellingen hebben we voor het Wereld Natuur Fonds in Nederland vertaald in een driejarenstrategie voor natuurbescherming: 1. Het leveren van een wezenlijk bijdrage aan het in stand houden van 9 belangrijke gebieden (van de 35 gebieden die wereldwijd door WWF zijn vastgesteld). 2. Het beschermen van 13 zogenaamde flagship soorten: bedreigde diersoorten die worden beschouwd als het symbool voor het behoud van grote landschappen. 3. Het verkleinen van de menselijke voetafdruk en het promoten van duurzame productie van goederen, met focus op 5 grondstoffen. 4. Het verminderen van de dreiging van klimaatverandering en bevordering van oplossingen. 2.2. Uitgangspunten en kernbeginselen Het Wereld Natuur Fonds zoekt in al haar projecten de samenwerking met andere partijen, bijvoorbeeld overheden, bedrijven, lokale bevolking en partnerorganisaties. Ons werk is een 1
combinatie van met de laarzen in de modder staan en in pak deelnemen aan vergaderingen of onderhandelingen over een internationaal verdrag. Natuurbescherming bestaat voor WNF niet alleen uit de bescherming van leefgebieden van planten en dieren, maar we pakken ook de bedreigingen voor deze gebieden aan. Samen met burgers, overheden en bedrijven werken we aan oplossingen voor een verantwoord en duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Succesvolle natuurbescherming staat of valt bovendien met de verbetering van leefomstandigheden van de lokale bevolking. Daarom ontwikkelt WNF nieuwe methoden, waarbij natuurbescherming ten goede komt aan de natuur én de lokale bevolking. Het WNF heeft geen winstoogmerk. 3. Werkzaamheden van de instelling 3.1. Strategie en realisatie van het doel Het WNF gebruikt het Better Choices - model uit het Living Planet Report (2012) als rode draad voor zijn natuurbeschermingsstrategie. Dit model geeft de relaties weer tussen de verschillende oplossingen die nodig zijn voor natuurbescherming. Behoud natuurlijk kapitaal Ons natuurlijk kapitaal - biodiversiteit, ecosystemen en ecosysteemdiensten - is de basis van onze gezondheid, onze rijkdom en ons welzijn. Natuurlijk kapitaal moet behouden blijven als het fundament van onze samenleving en economie. Onze inspanningen zijn met name gericht op 2
bescherming en herstel van belangrijke ecologische processen, die noodzakelijk zijn voor voedsel-, water- en energiezekerheid, en op adaptatie van klimaatverandering. Beter produceren Economie en ecologie zijn fundamenteel met elkaar verbonden. Productie en consumptie hebben een directe en indirecte invloed op ecosystemen, op diensten die de natuur verschaft en op biodiversiteit. In het verleden was het mogelijk om dit verband te negeren, omdat de schaal van de menselijke invloed beneden het herstellingsvermogen van de planeet lag. Dit is niet langer het geval. Het bevorderen van duurzame houtproductie (door FSC) of duurzame visserij (MSC, ASC) zijn voorbeelden van hoe beter produceren bij kan dragen aan het beheer van ons natuurlijk kapitaal. Slimmer consumeren Verlaging van overconsumptie van voedsel, energie, mineralen en water is mogelijk en noodzakelijk in veel landen. Mensen aanmoedigen om minder voedsel te verspillen, energie te besparen of papiergebruik te beperken zijn voorbeelden van hoe natuurbescherming kan bijdragen aan verstandig consumeren. Verschuiven van geldstromen Aanpakken van de investeringsstromen is een belangrijke faciliterende conditie voor biodiversiteitsbescherming. Een voorbeeld is het aanmoedigen van banken om duurzaamheidscriteria te gebruiken bij hun investeringsbeslissingen. Rechtvaardige verdeling Rechtvaardige verdeling is een belangrijk aspect voor het realiseren van duurzaamheid en een faciliterende conditie voor biodiversiteitsbescherming. Voorbeelden zijn het aanmoedigen van overheden om nationaal beleid uit te voeren op landrechten, maar ook het eerlijk delen van de opbrengsten uit natuurbescherming. De sociale dimensie van natuurbescherming is vaak een integraal onderdeel van ons werk. Zie onze website voor een uitgebreidere versie van onze natuurbeschermingsstrategie voor 2013-2016. 3.2. Projecten Het Wereld Natuur Fonds wil de prachtige rijkdom aan dier- en plantensoorten op aarde beschermen door wereldwijd meerjarige natuurbeschermingsprogramma s op te zetten. Door te zoeken naar slimme oplossingen en door in voorbeeldprojecten te laten zien hoe deze in de praktijk werken, vindt natuurbescherming bij lokale bevolking en de overheid navolging. Het WNF werkt in alle projecten samen met andere stakeholders, zoals de lokale bevolking, overheden en bedrijven. Zie onze website voor een overzicht van de projecten waar we momenteel actief zijn. 3.3. Richtlijnen voor vinden en beoordelen van projecten Van elk natuurbeschermingsprogramma worden de natuurbeschermingsdoelstellingen en de financiering de besteding aan natuurbescherming vastgelegd in een projectcontract. Om goed inzicht te hebben in de resultaten van de natuurbeschermingsprogramma s, vragen we alle 3
internationale teams over zowel de bereikte natuurbeschermingsresultaten als de uitgaven te rapporteren. De inhoudelijke rapportage vindt tweemaal per jaar plaats; de financiële rapportage viermaal. De rapportages worden besproken met de natuurbeschermers en het managementteam en waar nodig worden beleid of uitvoering aangepast. Periodiek vindt accountantscontrole op de kosten van internationale natuurbeschermingsprojecten plaats. Daarnaast evalueren wij systematisch de effectiviteit van natuurbeschermingsprojecten en programma s. De evaluaties worden vastgelegd en besproken en dienen als input voor te vervolgen of nieuw te starten projecten. 4. Organisatiestructuur 4.1. Raad van toezicht De raad van toezicht houdt integraal toezicht op het beleid van de directie en de algemene gang van zaken in de organisatie. De raad van toezicht staat de directie met advies terzijde. De taken en bevoegdheden van de raad van toezicht zijn vastgelegd in de statuten en het huishoudelijk reglement. De raad van toezicht bestaat in totaal uit 9 leden. De raad van toezicht wordt gevormd door de dames Moerel en Fogelberg en de heren Burgmans, Kasem, Van Keulen, Nühn, Persoon, Reibestein en Kropff. Ieder lid van de raad van toezicht heeft een bepaalde portefeuille, waarbij de volgende indeling wordt gehanteerd: algemene zaken, natuurbescherming, marketing & communicatie en financiën & bedrijfsondersteuning. De heer Burgmans is voorzitter van de raad van toezicht en tevens verantwoordelijk voor de portefeuille algemene zaken. Mevrouw Fogelberg en de heren Persoon en Kropff zijn verantwoordelijk voor de portefeuille natuurbescherming. De heren Nühn en Reibestein zijn verantwoordelijk voor de portefeuille marketing & communicatie. Mevrouw Moerel en de heren Kasem en Van Keulen zijn verantwoordelijk voor de portefeuille financiën en bedrijfsondersteuning en vormen tezamen de auditcommissie. 4.2. Directie Het Wereld Natuur Fonds heeft één algemeen directeur, de heer J.A. (Johan) van de Gronden. De heer Van de Gronden maakt sinds 1 juli 2006 deel uit van de directie. De taken en bevoegdheden van de directeur zijn vastgelegd in de statuten en het huishoudelijk reglement. De directeur wordt benoemd door de raad van toezicht en wordt in de uitvoering van zijn functie ondersteund door het managementteam. De directeur van het Wereld Natuur Fonds is benoemd voor onbepaalde tijd. Zie onze website voor de statuten en het huishoudelijk reglement. 5. Financieel beleid 5.1. Financiering Het Wereld Natuur Fonds is een publieksorganisatie die midden in de samenleving staat. De financiering van WNF is hiervan een reflectie. Het WNF ontvangt haar inkomsten met name van Nederlandse particulieren in de vorm van contributies, giften, donateursacties en nalatenschappen. 4
Daarnaast ontvangt het WNF jaarlijks een aanzienlijk bedrag van de Nationale Postcode Loterij. Een beperkt gedeelte van de inkomsten bestaat uit overheidssubsidies, inkomsten van bedrijven en baten uit beleggingen. Zie onze website voor het jaarverslag en de jaarrekening. 5.2. Continuïteitsreserve Het Wereld Natuur Fonds streeft ernaar gerealiseerde inkomsten zo snel mogelijk te besteden aan de doelstelling. Daarom is er continu aandacht voor het beperken van het vermogen. Uiteraard dient het voortbestaan van de organisatie wel te worden gewaarborgd. Het Wereld Natuur Fonds stelt zich daarom ten doel het totaal vrij besteedbaar vermogen, de zogenaamde continuïteitsreserve, niet hoger te laten uitkomen dan eenmaal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. Hiermee voldoet het Wereld Natuur Fonds ruim aan de richtlijn Reserves Goede Doelen van de VFI. Conform deze richtlijn mag de continuïteitsreserve niet meer bedragen dan anderhalf maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. 5.3. Bestemmingsreserve Naast de continuïteitsreserve houdt het Wereld Natuur Fonds een bestemmingsreserve aan, de zogenaamde bestemmingsreserve activa. De bestemmingsreserve activa wordt aangehouden ter financiering van de (im)materiële vaste activa die met eigen vermogen zijn gefinancierd. 5.4. Beleggingsbeleid Het beleggingsbeleid van het Wereld Natuur Fonds legt de nadruk op maatschappelijke verantwoordelijkheid. De selectie van beleggingen is daarom niet alleen gebaseerd op financiële voorwaarden, maar ook op strikte duurzaamheidscriteria. 5
Door hantering van selectiecriteria geeft het Wereld Natuur Fonds vorm aan de continue verduurzaming van de beleggingsportefeuille. Om het beleggingsbeleid zo goed mogelijk aan te laten sluiten met zijn missie en doelstelling hanteert het Wereld Natuur Fonds positieve selectiecriteria en uitsluitingscriteria. De positieve criteria zijn gerelateerd aan het thema natuur & milieu. Voorbeelden van door het Wereld Natuur Fonds gehanteerde positieve criteria zijn bevordering van FSC-hout, bevordering van duurzame landbouw, reductie van waterverbruik, reductie van CO 2 -uitstoot of gebruik van groene energie. De gehanteerde uitsluitingscriteria volgen de UN Global Compact Criteria, aangevuld met specifieke uitsluitingscriteria op het gebied van onder andere mijnbouw, kernenergie, wapens en pesticiden. Zie onze website voor ons volledige beleggingsbeleid. 5.5. Bestedingen Het Wereld Natuur Fonds streeft ernaar om minimaal 75% van alle middelen direct aan de doelstelling te besteden, dus aan Natuurbescherming buitenland, Natuurbescherming Nederland en Voorlichting & Educatie. In het boekjaar 2012/2013 is in totaal 81 cent van elke euro aan de doelstelling besteed. Voor een uitgebreid overzicht van inkomsten en bestedingen zie ons jaarverslag en onze jaarrekening op onze website. 6