Pijnkliniek Cervicale epidurale infiltratie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN
INHOUD 1. INLEIDING...4 2. WAT IS EEN CERVICALE EPIDURALE INFILTRATIE...5 3. HOEVEEL INFILTRATIES WORDEN ER GEPLAND...6 4. WAT U VOORAF MOET REGELEN...6 5. DE BEHANDELDAG...7 6. MOGELIJKE NEVENWERKINGEN EN COMPLICATIES...10 7. CONTACTGEGEVENS...12 8. INFORMED CONSENT CERVICALE EPIDURALE INFILTRATIE...13
1. INLEIDING Mevrouw Mijnheer Binnenkort ondergaat u een cervicale epidurale infiltratie als behandeling voor een geïrriteerde of ontstoken zenuw van het ruggenmerg ter hoogte van de nek. U hebt tijdens de consultatie reeds alle informatie gekregen over deze procedure. De voordelen, nadelen, alternatieven en relevante risico s werden met u besproken en u stemt in met de procedure. Deze brochure geeft u meer achtergrond informatie omtrent deze behandeling. De moderne maatschappij verwacht van de zorgverstrekkers dat de patiënt goed wordt geïnformeerd vóór het uitvoeren van een pijnbehandeling. Enkel een goed geïnformeerde patiënt kan hiervoor toestemming geven door het tekenen van een informed consent. Deze vindt u achteraan in de brochure. Als u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft, aarzel dan niet om de pijnverpleegkundige of pijnspecialisten hierover aan te spreken. Wij zullen uw vragen graag beantwoorden. Het Pijnteam 4
2. WAT IS EEN CERVICALE EPIDURALE INFILTRATIE Tussen de wervels in de nek komen zenuwen uit die naar beide armen lopen. Door druk op één van deze zenuwen ontstaat pijn in de hals en/of nek die kan uitstralen in de schouders of de armen. Ook hoofdpijn kan een klacht zijn. Meestal is de oorzaak een hernia of artrose, waardoor er druk op een zenuwwortel of het ruggenmergvlies ontstaat, met pijnklachten tot gevolg. Bij een cervicaal epidurale infiltratie wordt er rond de zenuwwortels ter hoogte van de nek een lokaal verdovend middel in combinatie met een lage dosis corticoïden ingespoten. De verdovende stof zal tijdelijk de geleiding van de pijnprikkels blokkeren. De corticoïden verminderen de ontsteking en de zwelling van de zenuwwortels. Daardoor nemen de pijnklachten af evenals de tintelingen die door deze ontsteking veroorzaakt worden. Als de pijnklachten minderen kunnen de spieren in de hals zich beter ontspannen. 5
3. HOEVEEL INFILTRATIES WORDEN ER GEPLAND Er worden 2 infiltraties gepland met een tussentijd van 3 weken. Na 4 weken zien we elkaar terug op de consultatie voor een evaluatie. Aan de hand van de bevindingen wordt het verder beleid uitgestippeld. Dit kan o.a. zijn: plannen van een derde infiltratie advies chirurgie advies in verband met medicatie of kinesitherapie. 4. WAT U VOORAF MOET REGELEN Indien u bloedverdunners neemt, moet u dit op voorhand melden, zodat er passende maatregelen genomen kunnen worden. Meestal moet u deze een tijd voor de behandeling stoppen of vervangen door andere geneesmiddelen. Bij gebruik van Marcoumar, Marevan of Sintrom moet u 1 dag vóór de behandeling de stolling van uw bloed laten controleren bij de huisarts. Het resultaat van deze bepaling dient u mee te brengen. Het is belangrijk dat u zich goed aan deze afspraak houdt. Indien uw medicatie wordt vervangen door onderhuidse injecties (Clexane, Fraxodi, Fraxiparine, ) moet de laatste injectie 12 uur of 24 uur vóór de infiltratie plaatsvinden, afhankelijk van de dosis. Bent u ouder dan 50 jaar en/of neemt u bloedverdunners dan moet er een stollingscontrole worden uitgevoerd (PTT, APTT, INR en bloedplaatjes). Overleg dit met uw huisarts en breng de resultaten mee. Heeft u een pacemaker of neurostimulator? Laat ons weten! Als u op de dag van de behandeling koorts heeft of ziek bent, neem dan contact op met de Pijnkliniek. Indien u problemen heeft met de nieren moet hiervoor ook een controle gebeuren. Als u overgevoelig of allergisch bent voor jodium, pleisters, latex, contrastof verdovingsvloeistof, moet u dit voor de start van de behandeling melden aan de verpleegkundige of de arts. In verband met röntgenstraling is het belangrijk te weten of u zwanger bent. De straling kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Als u zwanger bent of een vermoeden daarvan heeft, mag u geen epidurale infiltratie krijgen. Zorg ervoor dat u na de behandeling naar huis wordt gebracht door een 6
begeleider. U mag de dag van de infiltratie niet actief deelnemen in het verkeer. 5. DE BEHANDELDAG Vóór uw vertrek naar het ziekenhuis U kan gewoon eten en drinken en uw geneesmiddelen innemen (behalve de bloedverdunners). Bij aankomst in het ziekenhuis dient u zich eerst in te schrijven aan het onthaal. De volgende documenten dient u mee te brengen: uw identiteitskaart een lijst van de huidige medicatie eventueel een verwijsbrief indien foto s niet in az Vesalius werden genomen, gelieve deze dan ook mee te nemen met het aanvullend verslag het toestemmingsformulier Informed Consent ingevuld en ondertekend. Dit formulier bevindt zich op de laatste pagina in deze brochure. De opname Na de inschrijving meldt u zich aan bij de verpleegafdeling, waar u zich kan omkleden en een operatiehemdje aantrekt. Dit hemd sluit langs de achterzijde. Vervolgens zal de verpleegkundige een waakinfuus aanbrengen, waarlangs de arts tijdens de behandeling eventueel medicatie kan geven. 7
De infiltratie Een cervicale epidurale infiltratie gebeurt al zittend onder geleide van radioscopie. Tijdens de behandeling wordt uw hartslag en zuurstofgehalte in het bloed via een vingerklemmetje bewaakt. De omgeving van de prikplaats wordt door de verpleegkundige ontsmet met een koude, rode ontsmettingsstof. De arts legt dan steriele doeken rond de prikplaats om steriel te kunnen werken. Vervolgens wordt de huid plaatselijk verdoofd door de arts. Dit kan een brandend, spannend gevoel geven dat snel weer wegtrekt. Het is belangrijk dat u rustig in- en uitademt en dat u zich zo goed mogelijk ontspant. Tijdens de procedure mag u geen plotse bewegingen maken. Vervolgens wordt de naald geplaatst in de epidurale ruimte. De plaats wordt gecontroleerd door een injectie van een kleine hoeveelheid contraststof. Daarna wordt de medicatie (lokale verdovingsstof met een cortisonepreparaat) geïnjecteerd in de ruimte. Dit kan een oncomfortabel gevoel te- weegbrengen, ondanks de plaatselijke verdoving en de dunne naald die gebruikt wordt. Meestal voelt u een sterke druk, maar geen pijn. Het kan zijn dat u een warmtegevoel in de armen ervaart. 8
Nazorg Na de behandeling kan u een warmtegevoel en/of een krachtsverlies in de armen merken. Dit is niet verontrustend en wordt veroorzaakt door de verdovingsvloeistof die na enkele uren is uitgewerkt. Op de recovery wordt uw bloeddruk, hartslag, pijn en verband gecontroleerd. Drie uur na de behandeling kunt u vertrekken. Deze tijd is nodig om het geneesmiddel zo goed mogelijk te laten inwerken in de epidurale ruimte en eventuele nevenwerkingen vroeg op te sporen. Als na enkele uren de plaatselijke verdoving is uitgewerkt, kan er napijn ontstaan. Dit komt doordat de behandeling plaats vindt in al geïrriteerd weefsel. Deze napijn kan een tijdje aanhouden maar verdwijnt vrijwel altijd. U kunt hiervoor eventueel een pijnstiller innemen. Degene die u naar het ziekenhuis heeft gebracht, mag na de ingreep bij u in de buurt blijven. U mag de dag van de ingreep niet actief deelnemen aan het verkeer. Om de genezing te versnellen is het aangeraden de volgende dag geen nek belastende inspanningen uit te voeren. Bedrust hoeft niet. Andere belangrijke pijlers zijn: houding verbeterende oefeningen en een correct gebruik van de nek zodat een langdurige periode met beterschap of genezing kan worden bekomen. 9
6. MOGELIJKE NEVENWERKINGEN EN COMPLICATIES De procedure is over het algemeen veilig. Aan elke behandeling zijn risico s en nevenwerkingen verbonden en bestaat er een mogelijkheid tot complicaties. Het kan zijn dat u een pijnlijke nek of hoofdpijnklachten heeft gedurende ongeveer 2 dagen. Dit komt door het prikken zelf of door een beginnende vorm van irritatie van de corticoïden. Vanaf ongeveer de derde dag zou u een vermindering van de pijn moeten gewaarworden. Andere bijwerkingen van de corticoïden zijn: blozen, zweten, hartkloppingen, kloppende hoofdpijn en verhoging van de bloedsuikerspiegel (bij diabetici). Tijdelijke krachtsvermindering in de armen: dit kan enkele uren duren en komt door de verdoving. Bij aanhoudend, toenemend of heroptreden van gevoels- of krachtsverlies dient u contact op te nemen met de Pijnkliniek. Complicaties komen bijna nooit voor. Mogelijke complicaties zijn: Infectie van de insteekplaats: de kans op infectie is zeer klein door de genomen voorzorgsmaatregelen. Kenmerken van infectie zijn: roodheid van de prikplaats, zwelling, pijn en koorts. Bloeduitstorting: een enkele keer wordt een bloedvaatje geraakt, waardoor een bloeding ontstaat. Dit veroorzaakt een blauwe plek en soms ook napijn. Er is een kleine kans op bloeding ter hoogte van het ruggenmerg. Dit kan nagenoeg vermeden worden door op de juiste manier de bloed verdunnende medicatie te stoppen. Allergische reactie op contraststoffen of op cortisone: symptomen zijn meestal plaatselijk roodheid, zwelling en jeuk. Soms zijn deze reacties meer algemeen en zeldzaam geven ze aanleiding tot levensbedreigende situaties. Het is daarom belangrijk te vermelden indien u allergieën heeft. De meest voorkomende complicatie is hoofdpijn. Dit is normaal na het prikken. In zeldzame gevallen is hoofdpijn bij het rechtkomen een gevolg van het doorprikken van het vlies dat het ruggenmerg omringt, waardoor er een lekkage van hersenvocht is. Normaal gezien merkt uw behandelende arts dit op tijdens de behandeling. Naast hoofdpijn (vnl. bij rechtkomen) kan prikken leiden tot lichtschuwheid en misselijkheid. De therapie is dan extra vochtinname, bij voorkeur cafeïne houdende dranken zoals cola en koffie. 10
Wij raden u aan in dat geval enkele uren volledig plat te blijven liggen. Indien er toch hoofdpijn blijft bestaan bij het recht opkomen, neemt u best contact op met de huisarts of de anesthesist. Heel uitzonderlijk kan hersenvliesontsteking voorkomen doordat de naald in aanraking komt met bacteriën in het lichaam. Het eerste symptoom daarvan is hoge koorts of hevige nekpijn. Als u één of meerdere van deze symptomen heeft na de infiltratie, moet u contact opnemen met de Pijnkliniek of de dienst Spoedgevallen. Een hersenvliesontsteking is met antibiotica goed te genezen. 11
7. CONTACTGEGEVENS Secretariaat Pijnkliniek: T. 012 39 72 64 Maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 13.00 uur Contacteer ons indien: U vragen heeft over de behandeling U om één of andere reden niet aanwezig kan zijn op een afspraak of deze wenst te verplaatsen of te annuleren. 12
8. INFORMED CONSENT CERVICALE EPIDURALE INFILTRATIE Allergie: Medicatie: Ik,., heb de informatie gelezen en ben op de hoogte van de mogelijke risico s en complicaties. Het is mogelijk dat de infiltratie gebeurt door een collega van de Pijnkliniek en niet door de arts die ik op consultatie heb gesproken. Datum:. Handtekening:... 13
14
Hazelereik 51 3700 Tongeren 012 39 61 11 Hospitaalstraat 15 3740 Bilzen 012 39 61 11 www.facebook.com/azvesalius www.twitter.com/az_vesalius www.azvesalius.be BR-01186-NL, 13 september 2018