L E E S T E K S T 2 Massale verdwijning van varkens opgehelderd... Het verhaal van slachtrijpe varkens Reeds geruime tijd verdwenen op mysterieuze wijze massa s varkens. Op aanraden van een anonieme tipgever stelde ik, privé-detective Jan Van Zwan, mij vorige nacht verdoken op in de buurt van een varkensbedrijf. Na een lange en koude nacht verscheen bij het eerste ochtendgloren een grote vrachtwagen op de oprit. En toen begon het: met bekwame spoed werden alle bewoners van de stallen de vrachtwagens opgejaagd. Wie durfde tegen te spartelen kreeg een tik op het achterwerk. Laat me maar stellen dat het er soms hardhandig aan toe ging... Eens alle varkens in de kleine hokjes samengepakt zaten, ging alles vliegensvlug. De vrachtwagen werd afgesloten en stoof er vandoor. Ik had nog net voldoende tijd om in mijn wagen te springen en de achtervolging in te zetten. Na een dolle rit bereikten we Veeteelt 2.1
een groot gebouw. Slachthuis stond er in grote letters op. Daar werden alle varkens uitgeladen en opnieuw in stallen opgesloten. Wie er niet zo goed uitzag of bij het vervoer kwetsuren had opgelopen werd in een afzonderlijke stal ondergebracht. Daar kregen ze het bezoek van een man met een witte jas - de veearts hoorde ik later vertellen. Veel tijd om te bekomen kregen de andere varkens niet. Al snel werden ze één voor één elektrisch verdoofd en aan de achterpoten opgehangen. Toen kwam er een man die de beide slagaders in de keel doorsneed en er zo voor zorgde dat de slachtoffers een snelle dood stierven. Mijn eerste idee was: het gaat hier om brutale moord. Die mening moest ik al snel herzien, want de dode dieren werden niet begraven, maar ondergingen nog heel wat bewerkingen. Vooreerst werd het bloed zorgvuldig opgevangen. Daarna werden de haren van de huid geschraapt. De restjes werden in een soort oven afgebrand. De varkens werden doormidden gedeeld, alle inwendige organen verwijderd en weggevoerd en iemand kwam het vlees keuren. Werd het goedgekeurd, dan kreeg het een merkteken. Al die stukken bracht men nu samen in grote koelcellen. Ik stond voor een raadsel. Wat zou er nu gebeuren? Ging men de in stukken gesneden varkens toch nog ergens begraven om zo alle sporen uit te wissen? Ik besloot de zaak verder uit te spitten. Korte tijd later werden de stukken vlees in koele vrachtwagens geladen. Hier en daar werden stukken van dat vlees in winkels afgeleverd. Slager stond er telkens op het raam. Een man sneed er het vlees in stukken en plaatste het in de koeltoonbank. Op de bordjes die hij erbij plaatste kon ik lezen: koteletten, varkenshaasje, ribbetjes,... Met de rest van het vlees zag ik hem bepaalde bereidingen maken: gehakt, worst,... De grootste verbazing moest nog komen, want ineens merkte ik op dat zelfs de organen van de varkens te koop waren. Lever, niertjes, hersenen en zelfs de darmen lagen broederlijk naast elkaar in de koeltoonbank. Ook het bloed was niet verloren gegaan. Daar had onze slager bloedworst van gemaakt! En dat eten die mensen allemaal op... Ik was nog niet helemaal van mijn verbazing bekomen, of mijn aandacht werd getrokken door de etalage van de schilderswinkel ernaast. Maakte die toch wel reclame voor verfborstels en penselen met echte varkensharen! Die verkoper wist me zelfs te vertellen dat men de varkensblaas vroeger gebruikte om mee te voetballen of om trommels mee te maken. Raar volkje toch, die mensen. Maar ze weten wat nuttig voor hen is. Vandaar dat ze bijna niets van de varkens verloren laten gaan. Ik was die dag heel wat wijzer geworden en had het probleem van de verdwijningen meer dan opgelost. Wat zal mijn baas grote ogen opzetten als hij mijn verslag leest. 2.2 Veeteelt
W E R K B L A D 2 1. Strip Kan je uitschrijven wat de detectieve allemaal in zijn bandrecordertje heeft ingesproken. 1 2 Slachthuis 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Veeteelt 2.3
2 W E R K B L A D Massale verdwijning van varkens opgehelderd... 2. Hé, lekker beest Varkensvlees wordt zeer veel gegeten. Hieronder staan een drietal gerechten die veel varkensvlees bevatten. Al dit vlees is afkomstig van verschillende lichaamsdelen. Nu is het aan jullie om onderstaande schets in te kleuren. Van welke lichaamsdelen zijn de volgende gerechten afkomstig? Vlaamse hutsepot op grootmoeders wijze (rode kleur) - onderpootjes - vlees met ribbenbeentjes - varkensstaart - spek Zomerse barbecue (groene kleur) - varkenslappen - filet - ribkoteletten - varkenshaasje - ham Feestelijke vleesfondue (blauwe kleur) - gehakt - biefstuk - varkensfricandeau - schouderkarbonade - buikspek 1 varkenslappen 2 ham 3 onderpootjes 4 vlees met ribbenbeentjes 5 buikspek 6 gehakt 7 biefstuk 8 varkensfricandeau 9 varkensstaart 10 filet 11 ribkoteletten 12 schouderkarbonade 13 spek 14 varkenshaasje 2.4 Veeteelt
W E R K B L A D 2 3. Woordraadsel i l Kan je de woorden vinden die in het varken verborgen zitten? Om het je iets makkelijker te maken schreef onze tekenaar ze op de juiste plaats. Kleur de woorden in het varken. tong k n s a x g z l j b q t z m i c l a r c o f s t a a r t o v l r s h t v a r k e n s f i l e t s n u t f u e c o a g l d n w s a l d h e e q j oe tmt vur i bbe t j e s f ekpc tgr s chouderkarbonadevoz d z e y v a r k e n s h a a s j e d k k b o t o n g f k k h r t b u i k s p e k s v i t f r l u a s r i q w y o a g l b x i j lmt eh e a t u z s p s k s u emz y r i schouderstuk ham buikspek staart varkensfilet pootjes oren ribbetjes schouderkarbonade varkenshaasje 4. Een varkensvraagstuk. Een varken van 120 kg levert 54 kg zuiver vlees op, 45,6 kg vlees dat verwerkt wordt tot hamburgers en vlees voor verwerking (draaivlees), 4,8 kg orgaanvlees, 4,8 kg hoofdvlees, 8,4 kg bloed en de rest is onbruikbaar. Bereken het percentage, stel een diagram op en voorzie ook een legende: zuiver vlees vlees voor verwerking orgaanvlees hoofdvlees bloed onbruikbare resten Veeteelt 2.5
2 D O E - A C T I V I T E I T E N Massale verdwijning van varkens opgehelderd... 1. De mens achter de slager in het slachthuis. De man die dagelijks niets anders moet doen dan varkens doden in het slachthuis heeft misschien niet de leukste job... Stel een lijst met vragen op die je aan die man zou kunnen stellen. Stuur hem de vragenlijst op en nodig hem uit naar de klas. - wat doet hij juist? - hoe doet hij het? - wat vindt hij van zijn job? - hoe haalt hij voldoening uit zijn job? - eet hij graag varkensvlees? - hoe kom je in zo n beroep terecht? 2. Massale verdwijning van varkens... anders bekeken. Stap 1: Bespreek met de leerlingen welk soort tekst Massale verdwijning van varkens is. Zoek uit met welk doel de schrijver deze tekst geschreven heeft. Waarom koos hij voor dit soort tekst? Bespreek de kenmerken van dit soort tekst: - op gebied van inhoud - op gebied van lay-out Leg de nadruk op het inhoudelijk belang van deze tekst (op een leuke manier informatie aanbieden). Stap 2: Onderzoek met de leerlingen. vanuit welk gezichtspunt deze tekst zou kunnen herschreven worden. Mogelijke gezichtspunten: - als detective Van Zwan die een verslag schrijft voor zijn baas (gebruik de laatste zin van de tekst als startzin ). = verslag - als reporter die in de krant een artikel schrijft over de verdwijning van de varkens.= krantenartikel - als varken dat alles zelf meemaakt. = fantasieverhaal Bespreek vooraf de kenmerken van elk soort tekst. Wijs ook op het inhoudelijk belang dat in elk soort tekst aan bod moet komen. Stap 3: Laat de leerlingen individueel of in groep de tekst vanuit een ander gezichtspunt schrijven. Stap 4: Laat enkele leerlingen hun werk voorlezen aan de anderen. Bespreek het resultaat en toets aan de vooraf gemaakte afspraken. 3. Uit de benen kunnen Wilt u het varkensvraagsstuk (werkblad, p. 2.5) nog wat meer vlees geven dan geven we u nog een tip om het nog ns opnieuw te bekijken vanuit een ander perspectief. De cijfers uit dat vraagstuk kunnen immers veranderen wanneer men het vlees gaat uitbenen. Hierdoor zakt plots het gewicht van het zuiver vlees (54 naar 45kg) en krijgt men een gewicht beenderen van zo n 9kg. Het gaat hier om het verwijderen van enig heup-, dij-, rug- en schouderbeen. De leerlingen kunnen alvast bij de slager eens polsen welke naamverandering het vlees hierdoor ondergaat. Merk op: in de varkenshouderij verwijst men met KARKAS naar vlees + beenderen daar waar de gebruikelijke betekenis van karkas skelet is. Dit wil zeggen: beenderen van vlees ontdaan. 2.6 Veeteelt