NAS en de LIFE-IP aanvraag NL- NASCCELERATE

Vergelijkbare documenten
Klimaat-adaptatie: mogelijke risico's van infectieziekten in groen en blauw en ontwikkeling van een nationaal versnellingsprogramma

DOCUMENT A - GEANNOTEERDE INHOUDSOPGAVE

DOCUMENT B LIJST VAN OBSTAKELS

NAS Stef Meijs Netwerkdag Ruimtelijke Adaptatie 19 jan 2017

EHS-herijking van invloed op uiterwaardentransitie in Utrecht en Gelderland? Master scriptie planologie

Nieuwe ontwikkelingen:

Klimaatadaptatie. Programmaplan duurzame en gezonde stad

Klimaatbestendige stad

Input voor het omgevingsplan? Gebruik de Atlas Leefomgeving!

SMART SOCIETY IN NEDERLAND

Meer grip op klimaatbeleid

Speerpuntberaad Regio Rivierenland 8 november 2016

Duurzame Stad Nijmegen klimaatbestendig in 2050

Statenvoorstel. Perspectief Groene Hart Bestuurlijke samenvatting van het voorstel

Informatienotitie Veiligheidsregio Hollands Midden. Veiligheid Publieke Taak Opgesteld door: R. Bitter (BGC) H. Lenferink (DB)

Thema 3 Adaptatie Zeist, juni 2006 Jeroen Aerts

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017

Afspraken maken over implementatie

metadata_organisatie Aantal Gemiddelde Gemiddelde Alterra Alterra, Wageningen UR Andes B.V Beheer PDOK BIJ

Versneld aan de slag met klimaatadaptatie

thema 1 Nederland en het water topografie

COP #11 : Hoe vertel ik het mijn wethouder? donderdag 24 mei 2018

Het landelijk verkeersmanagement beraad

Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2014 Data voor alle 12 provincies

Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt

In de kolom "SWS" ziet u of stemmen in een willekeurig stemlokaal (SWS) van toepassing is in de betreffende gemeente.

Anna Schoemakers Klimaat voor Ruimte

Partnerraadbijeenkomst KennisCentrum Natuur en Leefomgeving. 6 november 2018

Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner

Metadata monitor NGR. Juni Geonovum. datum versie 1.0

Presentatie financiële situatie en aanpak VNOG. Raadsinformatiebijeenkomsten 5, 6 en 8 maart 2019

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016

LIFE. Mayke Derksen 10 juni 2016

De bodem daalt sneller dan de zeespiegel stijgt. Tijd voor een innovatieve en integrale aanpak van bodemdaling!

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)

Symposium Waardevol Water. Samenwerking Water Governance in Zuid Afrika. Keimpe Sinnema: Waterschap Groot Salland en Landen

JONGERENCAMPAGNE VOOR DE WATERSECTOR

EU subsidies voor KRW opgaven

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei

Groen in de stad. Onderzoek naar handelingsperspectief voor provincies. Marijke Dijkshoorn, Stijn Reinhard en Rob Messelink

Financieringsvoorwaarden ondersteuning Samenwerkingsafspraken energiebesparing bij bedrijven

KLIMAATADAPTATIE: GEMEENTEN AAN ZET. Bijeenkomst Stadwerkwerk, Boxmeer, Kim van Nieuwaal, 12 juni 2018

0 - fase Initiatieffase Uitwerking Uitvoering Evaluatie Bijstelling

Duurzame energie. Leveranciersdag Rijk 27 november Piet Glas

Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK:

WORKSHOP: Bronnenanalyse: een uitdaging voor de regio!

Workshop over actuele klimaatvraagstukken in lokaal klimaatbeleid

Datum: Adviserend. Datum: Informerend

Informatieveiligheid AB 23 maart 2017 Coenraad Doeser Programmamanager informatieveiligheid

Metadata monitor NGR. December Geonovum. datum versie 1.0

Metadata monitor NGR. Maart Geonovum. datum versie 1.0

Klimaatadaptatie. Charles Aangenendt

Businesscase Van Deltadialoog naar Deltaplan naar Deltabusiness

Agenda van de Kempen in vogelvlucht

Metadata monitor NGR. September Geonovum. datum versie 1.0

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum Aanpak Regio Deals. Geachte Voorzitter,

Programma Versnellingsaanpak asbestdaken sanering

Assetmanagement verbindt NL (2) Utrecht 13 oktober 2017 Van Wat is assetmanagement naar Wat betekent assetmanagement!

U kunt nog steeds subsidie aanvragen!

JAAROVERZICHT. Deelnemers. Projecten Referaten. Financiën

Ruimte voor oplossingen het inzetbare platteland! Kabinetsformatie 2017: de P10 biedt aan!

Inrichten in de praktijk

Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie

2017). Datum: Informerend. Datum: Adviserend

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

Koelte in de zomer. Een blinde vlek in ons klimaatbeleid. Een inventarisatie van de bekendheid van de koeltebehoefte bij gemeenten

Green Deal. 21 November 2013 Herry Nijhuis (AgentschapNL) Coördinerend manager Green Deals

Partijen genoemd onder 1, 2 en 3 ieder handelend in hun hoedanigheid van bestuursorgaan en hierna samen te noemen: Rijksoverheid;

Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Basisscholen in krimpgebieden in schooljaar 2017/2018

Nota van Inlichtingen

Ontwerpbesluit Wijziging Reglement waterschap Vallei en Veluwe pag. 3. Toelichting pag. 5. Bijlage Nota van toelichting bij ontwerpbesluit pag.

Evaluatie sleutelprojecten

LNV pilots Toekomstbestendige landbouw in het nieuwe GLB

Klimaat voor een nieuwe M.E.R.

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Sustainable Development Goals: transities realiseren met duurzaam landgebruik

De gemeenteraad en de Omgevingswet, verdieping. 1 november 2018 Gemeente Leusden

Uitgangspunten voor selectie indicatoren

Generiek Beleid vs Deal Formules

Plan van aanpak Natuurvisie Gelderland

POKB Visitaties Uitleg over de voorbereiding en planning

Klimaatverandering : effecten, risico s en adaptatiebeleid in Europa Dr Hans Bruyninckx EEA Executive Director

College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo

Green Deal Groene Daken

Europese Ster. Definitief akkoord toekomstig landbouwbeleid. Europese Ster juli Roo, Marijke de. Een nieuwsbrief van:

Tweede bijeenkomst Community of Practice: Natuurinclusief Bouwen

Verbeteren afstemming en samenwerking bodem, water en ruimte

Wonen binnen bestaand bebouwd gebied,

Leenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2016 vs 2015

VUELTA 2020 Utrecht & Brabant

Verdeelplan PG Jaar 2018

Leenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2017 vs 2016

Wonen binnen bestaand bebouwd gebied,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 10 juli 2018 Betreft Monitor Wind op Land 2017

Een beter en nieuw NWB door samenwerking én innovatie

Adaptieve Gebiedsagenda / Investeringsprogramma. Victor / Klaas

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland

GS brief aan Provinciale Staten

Transcriptie:

NAS en de LIFE-IP aanvraag NL- NASCCELERATE Maandag 10 december 2018 Jeroen van Leuken (RIVM), Coördinator LIFE- IP aanvraag

Doelstelling van LIFE IP Leer- en faciliteermechanisme organiseren zodat belangrijke knelpunten in de uitvoering van de NAS weggenomen worden door middel van de LIFE-IP subsidie.

NAS: uit te voeren strategie voor LIFEaanvraag Voorstel namens lidstaat NAS is onderliggende strategie Min. IenW coördinator

NL-NASCCELERATE Netherlands National Adaptation Strategy on Climate Change, to Local Networks Accelerating Climate Resilience 4

Proces 5

Werkatelier 7 juni

Doelstellingen NL-NASCCELERATE Algemeen doel Het versnellen en stimuleren van de implementatie van de NAS op lokaal, regionaal en nationaal niveau om zodoende het hoofd te kunnen bieden aan de effecten van klimaatveranderingen ten behoeve van een: - goede kwaliteit van leven - goede kwaliteit van de leefomgeving - stabiele economie. Programmadoel Het ontwikkelen van producten die erop gericht zijn barrières weg te nemen en/of een hefboomwerking te hebben in projecten, programma s en regio s ten aanzien van de volgende fase van implementatie van de NAS. Hierbij zullen lokale en regionale overheden samenwerken met burgers, maatschappelijke en private organisaties, waarbij zij worden gefaciliteerd door de nationale overheden en kennisinstellingen waar wenselijk en mogelijk. 7

NL-NASCCELERATE: 5 Hoofdknelpunten [1 - KENNIS] Kennis en kunde over de effecten van klimaatverandering en de effecten/effectiviteit van klimaatadaptatiemaatregelen zijn onvoldoende toegankelijk, begrijpelijk of beschikbaar voor decentrale actoren [2 - AGENDA-SETTING] Klimaatadaptatie krijgt onvoldoende aandacht op de bestuurlijke agenda s doordat het een langetermijn-agenda betreft [3 - URGENTIE] Er is een groot verschil in urgentiebesef tussen verschillende sectoren, partijen, regio s en tussen publieke en private actoren, en daarmee in de aanpak van klimaatadaptatie [4 - EIGENAARSCHAP] De aanpak van klimaatadaptatie is op alle niveaus te verkokerd, zowel binnen als tussen overheden en andere actoren, en bemoeilijkt daardoor een integrale aanpak [5 - FINANCIERING] Klimaatadaptatie kan gepaard gaan met hoge investeringen.

[1 - KENNIS] KNELPUNT: Kennis en kunde over de effecten van klimaatverandering en de effecten/effectiviteit van klimaatadaptatiemaatregelen zijn onvoldoende toegankelijk, begrijpelijk of beschikbaar voor decentrale actoren ACTIES Gezamenlijke, cross-sectorale kennisimplementatiestrategie Integraal kennisplatform voor lokaal beleid en praktijk Verdere ontwikkeling van de klimaatstresstest Ontwikkeling van indicatoren voor effectiviteit/monitoring van beleid

[2 AGENDA SETTING] KNELPUNT Klimaatadaptatie krijgt onvoldoende aandacht op de bestuurlijke agenda s doordat het een langetermijn-agenda betreft ACTIES Evidence-based strategie voor klimaatadaptatie agendasetting (lokaal/regionaal) Ontwikkelen van synergiemechanismen met andere grote opgaven (bijv. Energietransitie, klimaatmitigatie, duurzame landbouw, gezonde leefomgeving, woonopgave, biodiversiteit, etc.)

[3 URGENTIE] KNELPUNT Er is een groot verschil in urgentiebesef tussen verschillende sectoren, partijen, regio s en tussen publieke en private actoren, en daarmee in de aanpak van klimaatadaptatie ACTIES Ontwikkelen klimaatadaptatiedeals binnen de NASsectoren Stimuleren van het ontwikkelen van regionale en lokale adaptatiestrategieën Ontwikkelen van een referentiekader van regelgeving Stimuleren van capaciteitsopbouw Mobiliseren van burgers en private partijen.

[4 EIGENAARSCHAP] KNELPUNT De aanpak van klimaatadaptatie is op alle niveaus te verkokerd, zowel binnen als tussen overheden en andere actoren, en bemoeilijkt daardoor een integrale aanpak ACTIES Ontwikkelen van cross-sectorale en multidisciplinaire samenwerkingsverbanden/netwerken Creëren van een beoordelingsmechanisme/-kader voor het toetsen van de integraliteit van projecten

[5 FINANCIERING] KNELPUNT Klimaatadaptatie kan gepaard gaan met hoge investeringen. ACTIES Economische waarde van klimaatadaptatie sector-specifiek kwantificeren Ontwikkelen van business modellen t.b.v. Private investeringen op klimaatadaptatie

Partners (concept) Rijksoverheid Min. IenW Min. LNV Provincies Noord-Brabant Overijssel Zuid-Holland Gemeenten Amsterdam (Waternet) Apeldoorn Arnhem Breda Dordrecht Gouda Groningen Rotterdam (afd. GGD) Waterschappen Aa en Maas Rijnland Vallei en Veluwe GGD Gelderland-Midden Regio Utrecht Veiligheidsregio Utrecht Kennisinstellingen Rijkswaterstaat KNMI Deltares RIVM Van Hall Larenstein WUR Stichtingen LTO Climate Campus Natuur & Milieu Overijssel Holland Rijnland

Proces September 2017: aanvraag Fase 1 Januari 2017: start Fase 2 Juni: werkatelier, 3-daagse sessie September: Concept Note ingediend November: Positieve evaluatie Europese Commissie December: Uitwerking actielijnen Januari/Februari: Schrijven Full Proposal 14 maart 2019: Deadline Full Proposal Q2 2019: Evaluatie Q1 2020: Start van het project (indien goedgekeurd) 15

Meer weten? https://ruimtelijkeadaptatie.nl/nas/nas-kennisaanpak/life-ip-aanvraag-nas/ Coördinatoren aanvraag LIFE-IP Strategie Schrijven Secretaris IenW trajecten klimaat Adviseur RIVM Adviseur RWS Bureau Brussel Adviseur RVO.nl Gerald Jan Ellen (Deltares), Sandra Boekhold (RIVM) Kim van Nieuwaal (Stichting Climate Adaptation Services) Hilde Westera (Rijkswaterstaat, WVL) Aart van Sloten Yvette Buist, Petra Loeff Dirk Jan Douglas Astrid Hamer