VATICAANSTAD FILATELISTISCH GEZIEN Deel 2, Sint Pieter In mei 2004 heeft ondergetekende met echtgenote, zus en zwager enorm van een fijne vakantie van vier weken Italië genoten. Van deze reis heb ik een dagboek bijgehouden dat ik vervolgens filatelistisch heb verbouwd. Een hoogtepunt van de vakantie was het bezoek aan Rome van zes dagen en daarvan sprong het bezoek aan Vaticaanstad op vrijdag 14 mei er weer uit. Van deze dag volgt hieronder deel 2 van het verslag. We gaan nu naar het centrum van het katholieke geloof, de Sint Pieter. De bouw hiervan startte begin 16 e eeuw onder leiding van Bramante. In 1514 nam Raphaël Santi de leiding over. Raphaël werd in 1538 weer door Antonio Sangallo opgevolgd als hoofduitvoerder. In 1547 wordt Michelangelo tot hoofdarchitect benoemd. Carlo Maderna heeft de Sint Pieter begin 17 e eeuw uitgebreid waarbij hij het grondvlak van een Grieks kruis (dit is gelijkarmig) wijzigde in een Latijns kruis. Door deze wijziging komt de koepel, als je voor de façade staat, niet meer goed tot zijn recht. 1
Michelangelo is ook de ontwerper van de koepel, die overigens eerst in 1593, 30 jaar na zijn dood, wordt voltooid. Er blijkt een lift te zijn die je tot tweederde van de hoogte brengt, tot het dak van de zijbeuken. Dat scheelt heel wat in de klim naar de koepel. Die doen we eerst, nog voor we de basiliek ingaan. Maar eerst komen we op het uitgestrekte Sint Pieterplein met de colonnades dat door de welbekende Gian Lorenzo Bernini is ontworpen. Hier hebben we uitzicht op de façade van de kerk met de meters hoge zuilen en op het aan de zijkant, achter de colonnade gelegen pauselijk paleis, van waaruit de paus elke zondagmorgen de zegen uitspreekt over de aanwezige gelovigen. De hieronder, in het midden afgebeelde postzegel heeft een stempel waarin de façade van de Sint Pieter duidelijk is te herkennen. Via een zij-ingang gaan we naar de lift die ons op het dak van de Sint Pieter brengt en waar de beklimming van de koepel begint. Maar eerst ondergaan we met verbazing en 2
bewondering het overzicht vanaf de rondgang in de tamboer op het immense interieur van de kerk. In een woord fantastisch. Tussen de binnen- en buitenschaal van de koepel bereiken we de lantaarn. Het uitzicht dat we hier over de stad hebben slaat alles. Inderdaad nu hebben we Rome pas echt gezien en hoewel we de stad nog niet echt kennen ontdekken we toch overal herkenningspunten. In de tuin van het Vaticaan herkennen we diverse fonteinen, in het complex naast de kerk de Sixtijnse Kapel en op het plein de obelisk en de fonteinen van Bernini. Wat verderop de Engelenbrug over de Tiber en veraf in de stad het monument van Victor Emanuël II en het Colosseum. Via het dak van een van de zijbeuken en een kijkje op het plein vanachter de balustrade tussen de apostelbeelden op de façade gaan we naar beneden. 3
Uiteindelijk belanden we toch in de basiliek zelf. Niet door de Heilige Deur maar door de toeristeningang. De Heilige Deur van de Sint Pieter wordt alleen tijdens de Heilige Jaren door de paus geopend zoals uit bijgaande postzegels uit 1925 en 2000 blijkt. De afmetingen van het interieur zijn werkelijk imposant. Het barokke baldakijn van Bernini dat twintig meter hoog is valt nauwelijks op. Nou ja, het is toch wel erg groot en protserig. Mag je dat zeggen van zo n kunstwerk, van zo n kunstenaar? Ook de Heilige Stoel van Petrus in de apsis van de kerk, met de gouden beeldengroep daaromheen is erg imposant en weelderig (en eveneens van Bernini). De Piëta van Michelangelo, waarvan hier twee afbeeldingen, trekt de meeste aandacht. Jammer dat die in verband met vandalisme achter glas moest, waardoor we er niet dichterbij kunnen komen en het zicht erop wordt beperkt. Ook de andere kunstwerken zoals het beeld van Petrus, een nis van Michelangelo, het monument van Paus Alexander VII van Bernini en het baptisterium mogen er zijn. De kerk is in feite een groot museum want alle kapellen, altaars, beelden en schilderingen zijn van grote kunstenaars. 4
Om een uur of vijf hebben we het eigenlijk wel gezien en gaan we weer naar buiten, de frisse lucht in. Zoals te verwachten hebben we naast de kerk bij de ingang van Vaticaanstad nog een ontmoeting met de wachters van de Zwitserse Garde. Door de fleurige oranje, blauw en rood gestreepte, kostuums die zij dragen zou je eerder denken aan een toeristische attractie dan aan een serieuze politiemacht. We gaan te voet op weg naar station Flaminio. en komen zo ook langs de Engelenburcht die we ook al vanaf de Sint Pieter hadden gezien. 5
Op de linker oever van de Tiber bewonderen we vervolgens het Mausoleum van Augustus, de eerste Romeinse keizer van Rome. We vervolgen onze weg naar het Piazza del Popolo. Hier stappen we op het vlakbij gelegen station Flaminio op de trein die ons snel naar de camping brengt, waar we terug zien op een fantastisch dagje Rome. Zoetermeer, december 2004 Jan Vogel 6