Commissie Milieuhygiëne Luchtvaartterrein Rotterdam In dit nummer: - Rotterdam Airport voorlopig van nationaal belang december 2007 nieuwsbrief 11 - Commissie Regionaal Overleg Rotterdam Airport (CRORA) - Reparatie aanwijzing Rotterdam Airport - Klachten derde kwartaal 2007 Rotterdam Airport voorlopig van nationaal belang In september heeft de Tweede Kamer de Regelgeving Burger en Militaire Luchthavens (RBML) behandeld. Er zijn toen diverse amendementen ingediend. In oktober heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel RBML aangenomen. Minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat (V&W) nam een aantal amendementen over, waaronder de motie van het CDA dat Rotterdam Airport tot nader besluit nationale luchthaven blijft (in de wet: luchthaven van nationale betekenis ). Kleine luchthavens zoals de helikopterlandingsplaatsen, zweefvliegvelden etc. worden wel gedecentraliseerd. Zuid-Holland kent in totaal 22 van dit soort luchthavens. In het voorjaar van 2008 komt minister Eurlings met een Luchthavennota, waarin hij de visie van het rijk op de luchtvaart in Nederland zal beschrijven. Ook zal hij daarin duidelijk maken of Rotterdam Airport een overloopfunctie voor Schiphol zal hebben en daarom van nationaal belang blijft, of alsnog een gedecentraliseerde luchthaven wordt. De Tweede Kamer wil pas na behandeling van de Luchthavennota in de eerste helft van 2008 besluiten over de decentralisatie van Rotterdam Airport. Op dit moment ligt het wetsvoorstel RBML bij de Eerste Kamer. Als deze de wet aanvaardt, zal het kabinet bepalen wanneer de RBML van kracht wordt. Wordt vervolgd! Kwalitatief belevingsonderzoek 2007 De commissie Milieuhygiëne luchtvaartterrein Rotterdam is op grond van art. 28 luchtvaartwet door de minister van Verkeer en Waterstaat ingesteld. Het provinciale lid van de commissie is gekozen tot voorzitter en het secretariaat wordt gevoerd door de provincie. In oktober voerde de CMLR het langverwachte belevingsonderzoek uit onder omwonenden van Rotterdam Airport. De onderzoekers presenteerden de resultaten tijdens de vergadering van de CMLR eind november. Het belevingsonderzoek is een kwalitatief onderzoek. Klagers en niet-klagers werden geïnterviewd en er werden vier groepsgesprekken gehouden. De interviews en gesprekken brengen in beeld hoe men over de luchthaven denkt. Het onderzoek is uitdrukkelijk geen kwantitatieve enquête: het levert bijvoorbeeld geen cijfermatige informatie over de hinder die mensen van de luchthaven ondervinden. Algemene conclusie is dat omwonenden een genuanceerd beeld hebben van de luchthaven en dat men op zeer uiteenlopende manieren omgaat met overlast. Het rapport biedt onder andere aanknopingspunten voor verbetering van de communicatie met de omgeving en kan als basis dienen voor eventueel kwantitatief vervolgonderzoek. Het volledige rapport is op te vragen bij het secretariaat van de CMLR. nummer011.indd 1 31-1-2008 15:30:59
Commissie Regionaal Overleg Rotterdam Airport (CRORA) In het wetsvoorstel RBML is opgenomen dat er voor alle regionale luchthavens een zogenaamde commissie regionaal overleg moet komen. Deze commissie vervangt de huidige Commissie Milieuhygiëne Luchtvaartterrein Rotterdam (CMLR). Bij de vormgeving en samenstelling van deze commissie zijn de taken minder strak omschreven dan die van de huidige commissie. De taak van de Commissie Regionaal Overleg Rotterdam Airport (CRORA) is om via overleg met diverse betrokkenen de luchthaven zo te gebruiken dat zoveel mogelijk recht gedaan wordt aan ieders belangen: zowel de economische als de omgevingsbelangen. In de RBML staat dat er in de CRORA ook een vertegenwoordiger van de omwonenden moet plaatsnemen, naast de vertegenwoordigers van de provincie, de luchthavenexploitant en de luchtverkeersleiding. Voor Rotterdam Airport wordt de CRORA ingesteld door de minister van Verkeer en Waterstaat (artikel 8.75). De wettekst van de RBML is op te vragen bij het secretariaat van de CMLR. De commissie op basis van artikel 28 (CMLR) van Rotterdam Airport wordt nu commissie op basis van artikel 8.75 (CRORA). Reparatie aanwijzing Rotterdam Airport Op verzoek van het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft Rotterdam Airport (RA) in december 2005 een startnotitie Milieueffect-rapportage (MER) ingediend om de geluidszone te repareren. In september 2006 hebben de ministeries van Verkeer en Waterstaat (V&W) en van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) samen het bevoegd gezag in de procedure - het MER aanvaard. De bestuurders hebben in april 2007 vergaderd over de ontwerpaanwijzing Rotterdam Airport. Tijdens dat bestuurlijk overleg werd duidelijk dat de ontwerpaanwijzing niet kon rekenen op voldoende draagvlak in de omgeving. Daarom heeft de minister aan Erik van Heijningen (gedeputeerde Zuid Holland en voorzitter van de CMLR) gevraagd te verkennen welke oplossingen wel een breed draagvlak in de omgeving hebben. Centraal daarbij staat het terugdringen van de hinder in de nacht en de randen daarvan. Daar komen immers de meeste klachten uit voort. Van Heijningen rondde de verkenningsronde in september 2007 af en stuurde de minister een voorstel dat moet leiden tot minder geluidsoverlast rond de luchthaven. Dit voorstel kwam tot stand in samenwerking met de gemeenten Rotterdam, Schiedam en Lansingerland. De minister kreeg ook de suggestie om bij omwonenden een slaapverstoringsonderzoek MER uit te voeren. Hierna zullen de bestuurders weer vergaderen over de ontwerpaanwijzing RA. Vervolgens worden het MER en de ontwerpaanwijzing 6 weken ter inzage gelegd. Na het verwerken van de op- en aanmerkingen komt de commissie 21 - ingesteld volgens artikel 21 van de Luchtvaartwet - met een advies. Het is nog steeds niet duidelijk wanneer de commissie voor het eerst zal vergaderen; de procedure is vertraagd tot eind 2008. Zeppelin voor opening provinciale weg N470 Eind september was Rotterdam Airport tijdelijk de thuisbasis voor een Zeppelin in het kader van de opening van een deel van de provinciale weg N470. Dit is een nieuwe verbindingsweg tussen Delft en Zoetermeer, met een aftakking naar Rotterdam. De provincie Zuid-Holland gaf hiermee een bijzondere invulling aan de éénprocentsregeling, die voorschrijft dat één procent van de bouwsom van door de overheid gefinancierde bouwprojecten bestemd is voor beeldende kunst. Kunstenaar Florentijn Hofman had goedkeuring gekregen om op een originele manier 470 omwonenden, weggebruikers en wegwerkers vanuit de lucht kennis te laten maken met het nieuwe tracé. Het uit Duitsland afkomstige luchtschip had voor deze gelegenheid een toepasselijke registratie gekregen. Helaas kon de Zeppelin vanwege de weersomstandigheden niet alle vluchten uitvoeren nummer011.indd 2 31-1-2008 15:31:00
nummer011.indd 3 31-1-2008 15:31:00
Klachten derde kwartaal 2007 In deze nieuwsbrief wordt het derde kwartaal van 2007 besproken. In deze periode zijn er totaal 2714 klachten ingediend over vliegtuigen bij de meldkamer van de DCMR. Hiervan gingen er 2708 over geluid en 6 over kerosinestank. In deze nieuwsbrief wordt ingezoomd op de geluidsklachten. Er waren dit kwartaal 7 frequente klagers die totaal 1588 klachten hebben ingediend; dit is bijna 60% van het totaal. Binnen deze groep bevindt zich 1 uitschieter met 1031 klachten, een kleine 800 klachten meer dan de nummer 2. Het grootste deel van de klagers (59%) klaagde dit kwartaal maar 1 keer. De invloed van de frequente klagers wordt grafisch weergegeven in figuur 2. Het aantal klachten in dit kwartaal is in vergelijking met het derde kwartaal uit 2006 (2346 klachten) met 15% gestegen tot 2708 klachten. Als het kwartaal wordt gepresenteerd zonder frequente klagers dan blijven er 1120 klachten over; een daling van 5% ten opzichte van het 3e kwartaal uit 2006 zonder frequente klagers (1179 klachten). Afgezet tegen voorgaande 3e kwartalen mag dit kwartaal gunstig heten. Vanwege de hoge bijdragen van de frequente klagers is het aantal klagers een betere graadmeter voor de ontwikkeling van de hinder. Figuur 2 geeft dit overzicht over de afgelopen jaren. Het aantal klagers is in vergelijking met het vorige derde kwartaal afgenomen van 445 naar 419; een afname van 6%. Dus hoewel de klachten in aantal zijn gestegen is de overlast in de breedte wel afgenomen.het totaal aantal vliegtuigbewegingen is in vergelijking met het derde kwartaal uit 2006 met 1003 bewegingen gestegen. Deze stijging komt hoofdzakelijk door een toename van de kleine luchtvaart; deze categorie is met 815 bewegingen gestegen. De grote luchtvaart is met 188 bewegingen gestegen. Er zijn in dit kwartaal 406 klachten over de nachtperiode binnengekomen. Dit is in vergelijking met het derde kwartaal van 2006 (412 klachten) een daling van 1,5%. Er zijn dit kwartaal 239 nachtvluchten geweest; 13 vluchten minder in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar (252). Het gemiddelde aantal klachten per vlucht is dit kwartaal 1,7. Gedetailleerde informatie omtrent het gebruik van de luchthaven is terug te vinden op de website van Rotterdam Airport: http://www.rotterdam-airport.nl/ Figuur 1: Overzicht van alle ingediende vliegtuigklachten in de periode 1995-2007, per jaar 12000 10000 8000 4e kwartaal aantal 6000 4000 3e kwartaal 2e kwartaal 1e kwartaal 2000 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 jaar nummer011.indd 4 31-1-2008 15:31:02
Verreweg de meeste klachten komen uit Bergschenhoek, hiervan komen er echter 1031 klachten van één adres. Voor de klachten uit Rotterdam zijn de deelgemeenten Overschie en Schiebroek die aan weerskanten van de baan liggen voor een groot deel verantwoordelijk. Figuur 2: Overzicht van het aantal klagers in de periode 2001-2007 3000 2500 2000 4e kwartaal aantal 1500 1000 3e kwartaal 2e kwartaal 1e kwartaal 500 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 jaar Tabel 1: Klachten verdeeld over de gemeenten plaats dag nacht niet getraceerd totaal percentage Bergschenhoek 1039 106 32 1177 46,4% Rotterdam 365 61 69 495 19,5% Delft 255 6 11 272 10,7% Schiedam 162 73 17 252 9,9% Vlaardingen 41 44 10 95 3,7% Berkel en Rodenrijs 49 2 8 59 2,3% Delfgauw 50 3 1 54 2,1% Spijkenisse 16 0 5 21 0,8% Bleiswijk 17 2 1 20 0,8% Maassluis 6 3 13 22 0,9% Reeuwijk 4 0 2 6 0,2% Oostvoorne 6 0 0 6 0,2% Gouda 2 0 3 5 0,2% Capelle aan den IJssel 8 0 0 8 0,3% Overige 25 1 17 43 1,7% Totaal 2045 301 189 2535 100,0% nummer011.indd 5 31-1-2008 15:31:03
Figuur 3: Klachten verdeeld over het etmaal met en zonder frequente klagers 400 350 Klachten kwartaal 3 2007 Klachten kwartaal 3 2007 min frequent 300 250 klachten 200 150 100 50 0 23-24 22-23 21-22 20-21 19-20 18-19 17-18 16-17 15-16 14-15 13-14 12-13 11-12 10-11 09-10 08-09 07-08 06-07 05-06 04-05 03-04 02-03 01-02 00-01 uren van het etmaal Figuur 3 verdeelt de klachten, met- en zonder frequente klachten, over het etmaal. Dit figuur schetst de invloed die de frequente klagers dit kwartaal op het totaal hebben. De hoge pieken worden hoofdzakelijk veroorzaakt door de groep frequente klagers, maar ook zonder de frequente klagers blijven de randen van de nacht een gevoelige periode voor overlast. Er is gekeken naar de reden van de piek tussen 17-18 uur; de overlast is dit kwartaal twee keer zo hoog als in het vergelijkbare kwartaal van vorig jaar. Een mogelijke reden is dat op bepaalde dagen van de week de grootste drukte aan het einde van de middag plaatsvindt. nummer011.indd 6 31-1-2008 15:31:03
nummer011.indd 7 31-1-2008 15:31:04
Veelgestelde vragen - De CMLR heeft een aantal vragen binnengekregen van onze lezers. Hieronder geven we antwoord op de twee meest gestelde vragen. Vraag 1 Wat houdt de term nachtstraffactor in? Antwoord: De nachtstraffactor houdt in dat elke vliegtuigbeweging die NIET plaatsvindt in de periode tussen 08.00 uur en 18.00 uur extra zwaar meetelt voor de berekening van de geluidszone. De straffactor kan oplopen tot 10. Bijvoorbeeld: een vliegtuig dat landt tussen 23.00 en 6.00 uur telt 10 keer zo zwaar mee in de geluidsberekening als eenzelfde vliegtuig dat overdag landt. Vraag 2 Wie controleert de geluidsberekeningen van Rotterdam Airport? Antwoord: Dit doet de Inspectie van Verkeer en Waterstaat, in samenweking met het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR). Als de geluidzone wordt overschreden, neemt de inspectie passende maatregelen. Klachten melden Heeft u last van vliegverkeer? Dan kunt u dit 24 uur per dag doorgeven aan de meldkamer van de DCMR Milieudienst Rijnmond, op telefoonnummer 010 473 33 33 of via www.dcmr.nl. Het is belangrijk dat u daarbij de datum en het tijdstip van uw waarneming vermeldt. U kunt uw klacht ook schriftelijk melden bij het secretariaat van de CMLR. Zie voor het adres en telefoonnummers elders in deze nieuwsbrief. Heeft u vragen over vliegtuigklachten of andere vragen over de luchthaven? Geef deze dan door aan de redactie. In een volgende nieuwsbrief vindt u de antwoorden. Belangrijke adressen en telefoonnummers: Secretariaat Commissie Milieuhygiëne Luchtvaartterrein Rotterdam (CMLR) Contactpersoon: Nirmala Ramadhin Postbus 90602 2509 AA Den Haag Telefoonnummer: 070 441 64 54 E-mail: n.ramadhin@pzh.nl www.cmlr.nl Voor al uw klachten belt of mailt u met de meldkamer van de DCMR Milieudienst Rijnmond Telefoonnummer: 010 473 33 33 (24 uur per dag bereikbaar) Internet: www.dcmr.nl Publicaties De volgende uitgaven zijn te bestellen bij het secretariaat van de CMLR en de DCMR: jaarverslagen vliegtuigklachten 2003, 2004, 2005, 2006 en 2007(DCMR) nieuwsbrief nr. 1 (2002) (CMLR) nieuwsbrieven nrs. 2 en 3 (2003) (CMLR) nieuwsbrief nr. 5 (2004) (CMLR) nieuwsbrief nr. 6 en 7 (2005) (CMLR) nieuwsbrief nr. 8 en 9 (2006) (CMLR) nieuwsbrief nr. 10 (2007) kwartaal klachtenrapportages tot en met 2007 (DCMR) verslag studiedag 27 mei 2004 (CMLR) startnotitie MER zoneaanpassing Rotterdam Airport 2005 (Rotterdam Airport) Colofon Deze nieuwsbrief wordt toegezonden aan belangstellenden en iedereen die in de afgelopen periode contact hebben opgenomen met het informatie- en klachtenbureau (DCMR) en het secretariaat van CMLR. 072429 De redactie wenst alle lezers fijne feestdagen en een goed 2008 Uitgave: Commissie Milieuhygiëne Luchtvaartterrein Rotterdam Postbus 90602, 2509 LP Den Haag Zuid-Hollandplein 1, 2509 LP Den Haag Teksten: Nirmala Ramadhin Druk: Drukkerij, Provincie Zuid-Holland Eindredactie: Groenvoer Journalistiek & Communicatie, Utrecht/Nirmala Ramadhin Foto s: Frank de Koster Deze nieuwsbrief verschijnt minimaal 2 keer per jaar. Suggesties kunt u aanleveren bij de redactie. De redactie bedankt alle lezers voor hun reacties. nummer011.indd 8 31-1-2008 15:31:04