De streken van de Lokale omroep

De streken van de Lokale omroep Juni 2014 Onderzoek van de Organisatie van Lokale Omroepen in Nederland (OLON) in 2010 wees uit dat lokale omroepen moeilijk aan hun doelstellingen kunnen voldoen. Het snel veranderende medialandschap vormt daarbij een extra bedreiging. In 2011 verscheen op basis van dat onderzoek een Visieplan, waarin is aangegeven hoe de lokale omroepen zich beter zouden kunnen profileren als derde laag in het publieke bestel. Daarin staat samenwerking van lokale omroepen in de regio centraal, om de burger beter te bedienen met nieuws en informatie uit de eigen leefomgeving en om gebruik te kunnen maken van moderne technieken door gezamenlijke faciliteiten. De lokale omroepen formu- leren een gezamenlijke ambitie om voor de streek het lokaal toereikend mediaaanbod te realiseren. De OLON heeft zich ten doel gesteld dat eind van dit jaar 50 tot 100 streekomroepen zijn gevormd in Nederland. De omvang van het gebied en de wijze waarop de samenwerking wordt vormgegeven, is aan de lokale omroepen zelf. Hoewel de doelstelling ambitieus is, schieten de samenwerkingsinitiatieven de laatste maanden als paddenstoelen uit de grond. Trots presenteert de OLON de zichtbare resultaten van het verandertraject. Doorbraak in de Achterhoek Om de Achterhoeker een kwalitatief hoogwaardige nieuwsvoorziening te blijven bieden, hebben zes lokale omroepen inmiddels de handen ineengeslagen. Het samenwerkingsverband zorgt ervoor dat de omroepen over hun gemeentegrenzen heen kijken, om zo gezamenlijk een volwaardig nieuwsaanbod te kunnen brengen via alle media. In november 2013 werden op initiatief van het bestuur van Stichting Lokale Omroep Berkelland (Berkelland) de eerste gesprekken gevoerd om tot samenwerking te komen. De omroepen maakten daarbij gebruik van de kaders uit het Visieplan van de OLON. Op 28 april 2014 tekenden ze een intentieverklaring en het bijbehorende samenwerkingsdocument. De zes omroepen, Stichting Lokale Omroep Berkelland (Berkelland), SlingelandFM (Winterswijk), Stichting Lokale Omroep Aalten-Dinxperlo (Aalten), Stichting Gelre Media voor Oost Gelre (Oost Gelre), Stichting Optimaal FM (Montferland, Oude IJsselstreek, Doetinchem) en Stichting Lokale Media Ideaal (Bronckhorst) bereiden als pilot een gezamenlijk radioprogramma voor en willen daarnaast meer op de Achterhoek

02 gerichte tv-programma s maken en ook de online nieuwsvoorziening uitbreiden. Het dekkingsgebied betreft ruim 300.000 mensen. Woordvoerders Björn Kummeling (Stichting Lokale Media Ideaal) en Bas te Velthuis (Stichting Lokale Omroep Berkelland): Verder verwachten we op andere terreinen voordelen te kunnen behalen, zoals de opleiding van medewerkers en gebruik van elkaars faciliteiten, maar daarover zijn nog geen afspraken gemaakt. Daarnaast zijn we ervan overtuigd dat we met aantrekkelijke programma s op radio en tv ook voldoende inkomsten uit de verkoop van reclamezendtijd kunnen binnenhalen. Drie van de zes omroepen staan bekend om hun kracht als het gaat om de verkoop van reclamezendtijd, waar andere omroepen juist sterk zijn als het gaat om de hoeveelheid lokale content. Een optie om nieuw, jong publiek en jongeren als Artikel in de Gelderlander over de lokale samenwerking. medewerker te betrekken komt mogelijk uit de samenwerking met beroepsopleidingen, zoals het MBO. Vooruit op de Veluwe Een van de eerste samenwerkingsverbanden die zich meldde bij de OLON was de Veluwse Omroep Combinatie (VOC). Wat hier nu gebeurt, was vijf jaar geleden nog ondenkbaar. De lokale omroepen van OmroepN (Nijkerk), Barneveldse Omroep Stichting, Aktief (Barneveld), Stichting Lokale Media-instelling Putten/Ermelo, Veluwe FM (Putten en Ermelo) tekenden op 4 december 2013 een intentieverklaring, als eerste stap op weg naar de nieuwe lokale omroep VOC Lokaal, met een verzorgingsgebied van 144.000 inwoners. De eerste resultaten zijn al hoorbaar in het ochtendprogramma De Wereld Wordt Wakker! dat in de hele regio te ontvangen is. Het draait volledig op vrijwilligers en wordt uitgezonden van 07.00 tot 12.00, best bijzonder, aldus Henk de Greef, voorzitter van Omroep N. De volgende stap is de gezamenlijke programmering te verlengen naar twaalf uur per dag, van 07.00 tot 19.00 uur. Voor ons is belangrijk dat we ook echt voldoen aan een toereikend media-aanbod zoals dat door de OLON is geformuleerd. Dat vergt een complete omslag in denken en handelen. We komen uit een lange traditie waarin radio centraal stond, maar nu draait alles om content, overal vandaan. Hét lokale mediaplatform willen worden, zowel qua radio, televisie als internet, daar draait het om, beseft De Greef. Ook de plaatselijke overheid speelt daarbij een belangrijke rol. Je moet zo relevant zijn dat de gemeente denkt: verrek, die lokale omroep hebben we nodig! Er ontstaan steeds meer gaten in de lokale nieuwsvoorziening, daar moeten wij in springen. Daarom ligt de prioriteit nu bij een goede redactie. En ook commercieel kan het beter. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje: hoe overleven we als lokale omroep en blijven we relevant? Uiteindelijk gaat om het grote geheel, je moet jezelf durven wegcijferen. Ik ben dan ook voor een Regionaal Mediacentrum, daar ligt de toekomst.

03 Unity: onder de paraplu We hebben er voor gekozen een paraplufunctie te gaan innemen in de regio. Een ruimer media-aanbod, samenwerking met regionale partners en een grotere financieel/organisatorische omvang zijn nodig om interactie met en participatie van burgers en groeperingen in mediaproducties te creëren. Aan het woord is Sedat Bugdaci, secretaris Stichting Agglomeratieomroep Holland Centraal (Unity) die uitzendt in Leiden, Oegstgeest, Voorschoten en Zoeterwoude. Door een bestuurlijk en operationeel partnership hoort inmiddels ook RTV Leiderdorp (Leiderdorp) daarbij en beslaat het dekkingsgebied bijna 200.000 inwoners. Het OLON- VNG convenant bevestigt onze koers, we sluiten daar naadloos bij aan. We gaan nu heel hard, vervolgt Bugdaci. Het belangrijkst is dat in de veelheid van nieuws, entertainment en diverse communicatie die we tegenwoordig tot ons nemen, ook de bronnen met lokale inhoud solide en continu aanwezig zijn. Daar hoort bij dat de gebruiker centraal staat en wij als media-aanbieders onze krachten zoveel mogelijk bundelen. Een gezonde financiële organisatie om kwaliteit en continuïteit te waarborgen, betekent dat een omvang wordt bereikt die recht doet aan de ambities, benadrukt Bugdaci. Voor onze regiofunctie ligt de ondergrens van de jaarlijkse begroting op 400.000. Met de betrokken gemeenten praten wij daarover. We zijn een groeiende media-instelling en binden steeds weer nieuwe doelgroepen. De specifieke doelgroep jongeren zien wij niet alleen als kijker of luisteraar, maar vooral als makers en bouwers van de organisatie. We werken daarvoor samen en zijn onlangs verhuisd naar het gebouw van het ROC Leiden. Geen fusie, wel Friese bries Noord- en Oost-Friesland is een uitgestrekt en vooral ook arm gebied. De lokale omroepen moeten het doen met een beperkt budget, maar bieden stuk voor stuk wel unieke lokale content die zeer wordt gewaardeerd door de kijker/luisteraar. Om ook in de toekomst nog relevant en krachtig te kunnen opereren, hebben vijf lokale omroepen in Friesland op 27 april 2014 een intentieverklaring getekend om de krachten te bundelen in een Regionaal Media Centrum (RMC). Dat bestaat uit Radio Stad Harlingen (Harlingen), Radio Eenhoorn (Menameradiel, het Bildt en Franekeradeel), RTV Noordoost Fries- land (Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a.), RTV Kanaal 30 (Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel) en Smelne FM (Smallingerland). Samen bedienen deze omroepen ruim 230.000 inwoners in Friesland. Woordvoerder Simon Talsma, voorzitter van RTVNOF en in het dagelijkse leven werkzaam bij het Friesch Dagblad: De deelnemers aan het RMC Noord- en Oost-Friesland hebben de intentie uitgesproken samen te werken op het gebied van techniek, opleidingen, communicatie en programma s. Door gezamenlijk cursussen te organiseren, apparatuur te delen en programma s te maken, worden kosten bespaard, kwetsbaarheid voorkomen en kwaliteit bevorderd. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling dat de omroepen gaan fuseren. Door intensief samen te werken, verwachten we ook in de toekomst verder te kunnen professionaliseren en zelfstandig te kunnen blijven functioneren. Elke lokale omroep kan zich bovendien nog meer richten op de eigen lokale content. Evenementen die in een uitzendgebied van een van de lokale omroepen worden georganiseerd,

04 Nog wereld te winnen in Oss Een sprekend voorbeeld dat vrijwilligers van een kleine omroep die gaat samenwerken met of opgaat in een groter verband nieuwe energie krijgen: dat is precies wat er gebeurt bij Stichting Omroep Maasland (DTV/Mfm) in Oss. Zo n drie jaar geleden klopte Bernhezer Omroep Stichting, BOS, de lokale omroep van buurgemeente Bernheze, aan bij DTV/Mfm na subsidie te hebben gekregen voor een betaalde coördinator. Of wij iemand konden leveren, aldus DTV-directeur Eric Horvath. Daar hoefde ik niet lang over na te denken. Ik roep al jaren dat er te veel, te kleine en te amateuristische omroepen zijn. Na een natuurlijk proces van samenwerking waren beide partijen er in het najaar van 2013 uit: er komt één lokale omroep voor Oss en Bernheze. Ik denk dat de fusie ook juridisch deze zomer wel rond is. Bijna alle twintig vrijwilligers zijn inmiddels overgestapt en de programmering is al helemaal geïntegreerd. Bernheze heeft bijvoorbeeld een eigen versie van ons studioprogramma en van De Step, een razend populaire formule met bekende mensen uit de regio, vertelt Horvath. Kijk, waar gehakt wordt, vallen spaanders. Maar als het heel zorgvuldig gebeurt en je grijpt de kansen aan, dan wordt iedereen enthousiast. Ik heb geen gezeur gehoord over eigen identiteit. Wat ook meehelpt, is dat DTV/Mfm in een nieuw, modern pand huist. Een inspirerende omgeving, vindt Horvath. DTV/ Mfm heeft dertien beroepskrachten in dienst, dan ontstaan al gauw vooroordelen, maar de integratie met Bernheze is voorbeeldig gelukt. Schaalvergroting is absoluut noodzakelijk als je kijkt naar een ook financieel gezonde toekomst. We zijn nu te klein voor het tafellaken en te groot voor het servet, er is nog een wereld te winnen. Omdat DTV voor 80 procent afhankelijk is van commerciële inkomsten, hebben we eigenlijk een nog groter dekkingsgebied nodig (nu circa 115.000 inwoners, red). We staan dus open voor andere omroepen, op basis van gelijkwaardigheid die iedereen kansen biedt. zijn in veel gevallen ook interessant voor mensen in de andere gemeenten. Denk hier aan fierljepwedstrijden, een evenement als De Tall Ship Races in Harlingen, kaatswedstrijden als de jaarlijkse PC en de Admiraliteitsdagen in Dokkum. Dergelijke evenementen kunnen we in een groter gebied uitzenden. Op dit moment zijn nog onvoldoende vrijwilligers actief in alle gemeenten in Noord- en Oost-Friesland die zich inzetten op het gebied van televisie. Genoemde evenementen worden nu dan ook nog onvoldoende in beeld gebracht. Een RMC kan hierbij een belangrijke ondersteuning zijn, met ook een grote rol voor jongeren. Lokale omroepen moeten zich vernieuwen. Om jongeren meer aan te spreken, moet ook meer gebeuren Vertegenwoordigers van de lokale omroepen die samen een RMC vormen in Noord- en Oost-Friesland. met sociale media, stelt Simon Talsma. Binnen onze omroep hebben we al een enthousiaste groep jongeren die hiermee bezig is. Wil je hen bereiken, dan is het ook nodig om ze binnen je organisatie een plek te geven.

05 WOS: lichtend voorbeeld De Westlandse Omroep Stichting (WOS) is alweer 33 jaar de streekomroep van de gemeenten Westland, Maassluis en Midden- Delfland en heeft toestemming om haar signaal door te geven naar Hoek van Holland. Directeur Aart den Haan: Wat ons tot een succes maakt, is de lokale betrokkenheid. Vier jaar geleden is een nieuw bestuur aangetreden en het beleidsplan 2010 2016 opgesteld. We liggen nog steeds op schema, weet Den Haan. We hebben nu tien fulltime medewerkers en 120 vrijwilligers. Als dank naar de vier gemeenten voor het positieve advies richting Commissariaat voor de Media waardoor onze zendmachtiging weer werd verlengd, hebben we het televisieprogramma Burgemeesters over de Grens gemaakt. Hierin gingen de vier burgemeesters bij elkaar op bezoek in de gemeente om te zien wat hun kracht is en wat belangrijk. Ook ons Regionieuws en WOS Sport vertegenwoordigen de diverse kernen. Samenwerking met het bedrijfsleven, maar ook instanties als gemeente, politie en provincie maken de programma s tot een groot succes, constateert Den Haan. Voor ons opsporingsprogramma WOS Alert hebben we een driehoekssamenwerking met de politie en de gemeente Westland. 80 procent van de zaken die in dit televisieprogramma voorbijkomen, wordt opgelost! Voor het Verkeersjournaal werken we ook samen met de gemeente Westland. Ook zenden we maandelijks het 3-in-1 Journaal uit, in samenwerking met de provincie Zuid- Holland. In dit televisieprogramma houden we de inwoners op de hoogte van de werkzaamheden van het 3-in-1 project om Westland en Hoek van Holland beter bereikbaar te maken. De WOS bedient ruim 150.000 mensen. Maastricht trekt kar in Zuid-Limburg Ook in Zuid-Limburg is inmiddels breed overleg begonnen. Tijdens een recente bijeenkomst in het voorjaar van 2014 waar bijna alle lokale omroepen aanschoven, kreeg RTV Maastricht mandaat om namens hen te spreken met de provincie Limburg, die een medianota aan het ontwikkelen is met bijbehorend budget. Geert Lamers, directeur/hoofdredacteur bij RTV Maastricht, kent de gevoeligheden en formuleert dan ook voorzichtig. Ik weet dat er verkennende gesprekken zijn tussen Stichting Lokale Omroep Maas en Mergelland (Eijsden- Margraten), Omroep Krijtland (Vaals) en Stichting Lokale Omroep Valkenburg (Valkenburg a/d Geul). In dit clubje zit ook St. RTV Meerssen, RTME radio (Meerssen), maar die houden zich nog op de vlakte. Een aantal omroepen wil nog hun eigen koers blijven varen en wij opereren hierbinnen, als grootste lokale omroep in de regio, vooral behoedzaam. Vanuit Stichting KOZL (Kabel Omroep Zuid Limburg) / RTV Maastricht (Maastricht) steunen we het landelijk ingezette OLON-beleid in elk geval van harte en willen we samen met de collega-omroepen onderzoeken of en hoe we tot logische samenwerking kunnen komen. Niet alleen in het licht van ontwikkelingen in het medialandschap, zoals de opkomst van digitale lokale media die alleen op internet actief zijn, maar ook gezien de veranderende positie van de provinciale omroepen. Wij staan in principe open voor vele vormen van samenwerking, aldus Lamers. En het gaat hierbij wat ons betreft nadrukkelijk niet om annexatie of opgeven van eigen lokale identiteit van wie dan ook. Unieke lokale content bij RTV Maastricht is ontegenzeggelijk de carnavalsprogrammering.

06 Rondje Regio in Noord-Limburg De overkoepelende Stichting Samenwerkende Lokale Omroepen Noord-Limburg bestond eigenlijk al lang, maar is pas de laatste maanden weer klaarwakker. Secretaris Pieter Janssen, tevens directeur van Omroep Reindonk, is enthousiast over de voortgang. Omroep Venlo (Venlo), Lokale Omroep Venray (Venray), Stichting Streekomroep Reindonk (Horst aan de Maas), Stichting omroep Leudal-Maasgouw (Leudal en Maasgouw) en Stichting Omroep P&M (Peel en Maas) tekenden in september 2013 een intentieverklaring om meer samen te doen op radio en televisie. Het eerste resultaat is al daar: Rondje Regio, een gezamenlijk nieuws- en actualiteitenprogramma waarin van iedere omroep één nieuwsitem per week wordt gebruikt en dat elk weekend te zien is in de hele regio, zeg maar van Echt tot Mook, oftewel voor 254.000 inwoners. En we zijn onze voelsprieten aan het uitzetten of we iets kunnen met radio, een gezamenlijke ochtendshow naar Twents model, voegt Janssen daar aan toe. Want onze samenwerking is geënt op het RMC Twente, met één belangrijk verschil. Daar doen ze het allemaal samen op hetzelfde moment, wij hebben gezegd: als twee omroepen iets willen, mag dat onder de noemer van het gezamenlijk beleid. Ja, het is de bedoeling dat het uiteindelijk komt van een regionaal mediacentrum, maar zo ver zijn we nog niet. We ruiken aan elkaar en houden elkaars hand vast, maar zoenen doen we op een later moment Je werkt nu eenmaal met veel vrijwilligers, wel een kleine 500 totaal, die moet je een beetje kweken, het gevoel geven dat het ook iets van hen is, beseft Janssen. We komen van een eilandjescultuur en moeten naar een open situatie. Daarom zijn we ook begonnen met gezamenlijke opleidingen en cursussen, zoals cameratechniek, reclameverkoop, presenteren en redactie. Het gaat er om dat de kijker en luisteraar moet weten wat er in zijn of haar natuurlijke habitat gebeurt. Postbus 62 1200 AB Hilversum Voor meer informatie over regionale samenwerking, de definitie van lokaal toereikend media-aanbod en een actuele kaart met de stand van zaken zie: www.olon.nl Bart de Graaffweg 2 Hilversum T (035) 820 03 83 E info@olon.nl I www.olon.nl