In dit jaarverslag. 1. Wat doen we? 2. Cijfers. 3. Opvang bij verlieservaringen p. 16. 4. Dank p. 21. 5. Contactgegevens p. 22. 6. Giften p.

Vergelijkbare documenten
Hoeveel weet u over Tele-Onthaal? Niks, weinig, best wel wat? Quiz je weg door dit jaarverslag!

Beste lezer, Patricia Hemelaer Directeur Tele-Onthaal Limburg Maart

Beste lezer, Patricia Hemelaer Directeur Tele-Onthaal Limburg. Als niemand luistert naar iemand vallen er doden in plaats van woorden - 1 -

Voorwoord. Patricia Hemelaer Directeur Tele-Onthaal Limburg Maart

Voorwoord. Als u meer algemene informatie zoekt over Tele-Onthaal, bezoek dan onze website: Veel dank voor uw belangstelling.

In 2015 vierden we het 40- jarig bestaan van Tele-Onthaal in Limburg. Daar zijn we trots op! U vindt hierover informatie in de inleidende tekst.

KENNISMAKING MET TELE-ONTHAAL WEST-VLAANDEREN. Kortrijk, donderdag 12 februari 2015

[TELE-ONTHAAL IN CIJFERS]

Inhoudstafel. 1. Aantal oproepen en gesprekken per jaar Aantal telefoonoproepen en gesprekken per jaar 03

Jaarverslag FTO 2012: CIJFERBIJLAGEN

Jaarverslag FTO 2013: CIJFERBIJLAGEN

Jaarverslag FTO 2011: CIJFERBIJLAGEN

Zelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.

De Zelfmoordlijn in cijfers 2012

JAARVERSLAG 2011 TELE-ONTHAAL VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL

EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGdZORG

JIJ EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGDZORG

JAARVERSLAG. Tele-Onthaal in cijfers

Terrorisme en dan verder

PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER

JAARVERSLAG. Tele-Onthaal in cijfers

Inhoudsopgave JAARCIJFERS 2017 ALGEMEEN TELEFOON EN CHAT + DE TELEFOONOPROEPEN

Veel leesplezier en bedankt voor je belangstelling. Mit Van Paesschen Directeur Tele-Onthaal Vlaams-Brabant en Brussel

Start het gesprek en voorkom seksueel kindermisbruik *Ook voor naasten en professionals/publieke instanties

De Zelfmoordlijn in cijfers 2011

Advies en steun voor uw kind en uzelf

Rouwen. Praten en delen met lotgenoten

Zelfdoding. en depressie Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?

Jaarverslag Stichting 113Online

oproepen gesprekken oproepen gesprekken

jongeren vanaf 12 jaar

Wat is het CAW? Iedereen heeft het wel eens moeilijk. Ook voor jongeren. Het CAW versterkt welzijn. Daarvoor is het CAW er

Jongerenhulp op het wereld wijde web. een rough guide

Psychosociale hulp voor patiënten met kanker

Zingeving op MAAT. Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat?

RELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER.

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen

Sensoor ECHTE AANDACHT. Gemeente Bloemendaal T.a.v. de griffier Postbus AE OVERVEEN. Alkmaar, 8 april 2014, Geachte griffier,

Zelfmoord1813.be digitaal platform voor de preventie van zelfdoding

Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is.

Alle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze. Tolstoj Anna Karenina

Dienst Geestelijke Verzorging

Kinder- en Jongerentelefoon. Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gelijke Kansen.

Systeem- & relatietherapie. Katrien Aelvoet

RUZIE MET VRIENDEN, LIEFDESVERDRIET EN DE RELATIE TOT DE OUDERS AAN DE LIJN OF OP HET SCHERM BIJ AWEL.

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

NEDERLANDERS LUISTEREN NIET MEER NAAR ELKAAR

Geestelijke verzorging

Geestelijke verzorging

1. De partnerrelatie. 1.1 Een relatie in evolutie

Academie voor Integratieve en Humanistische Psychologie en Psychotherapie vzw. Zelfdoding: Signalen, mythen en aanpak

Je eigen gevoelens. Schaamte

PEDOFIELE DADEN KIES JE WEL

Persmededeling. Eén centraal meldpunt voor geweld en misbruik

De Sociale plattegrond

Slachtofferhulp Brussel-Halle-Vilvoorde Groot Eiland (deelwerking CAW Archipel) Voorstelling dienst

Jaarverslag Sensoor Oost Nederland, waar luisteren naar elkaar nog heel gewoon is.

Samen Veerkrachtig Eeklo 05/10/2018

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Hulp bij het herstel. Als slachtoffer kunt u bij. Slachtofferhulp Nederland terecht. voor kosteloze ondersteuning op

De Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein.

Geestelijke verzorging

Zorgmogelijkheden na NAH: Waar vinden we hulp? Katrijn Van Den Driesche - maandag 3 oktober 2011

Suïcidepreventie. Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker

Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief

Anorexia Nervosa Boulimia Nervosa vzw (AN-BN vzw) De missie van AN-BN. Wat doet AN-BN? Hoe kan jij AN-BN helpen? Financieel. Vrijwilligers.

Wegwijzer Rouwbegeleiding en nazorg Heuvelland. Adressen, telefoonnummers en websites

Anorexia Nervosa Boulimia Nervosa vzw (AN-BN vzw) Doelstelling. Activiteiten. Concrete noden Financieel. Vrijwilligers.

TOOLKIT ROUW EN VERDRIET

DE ONTMOETING ROUWCAFE VOOR NABESTAANDEN DOOR VERLIES AAN DE DOOD

Thuisbegeleiding nodig?

overleggroep gezondheid; agendapunt samenwerking CGG s en verenigingen 02 februari 2010

Jaarverslag Stichting 113Online

Ons vignet laat zien wat we graag willen bereiken, namelijk mensen tot groei en bloei brengen als persoon en in hun relaties met andere mensen.

Samen kunnen we nog zoveel doen!

Vooruitziende zorg, een cultuur in ons huis. Inleiding. Inleiding 21/11/2014. De grote impact van het kleine gebaar

Relatie & thuissituatie. Deel met ons je vragen of zorgen!

Vragenlijst. Ervaringen met hulpverlening na een schokkende gebeurtenis

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget

Blijf niet zitten. Algemeen Maatschappelijk Werk

BunderBos. BunderBos. BunderBos

Balans in evenwicht. Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon. Ann Herman St. Jozefskliniek Izegem 27/09/11

OVERGANG ONLINE NAAR AMBULANT

Onderzoek naar de behoeften van jongeren die iemand verloren door zelfdoding

Verlies, verdriet en rouw

Psychosociale begeleiding

Delen is Helen. Wat kan je doen bij verlies van relatie, werk, geliefde of gezondheid

Jaarbericht Stichting Korrelatie. Samenvatting Activiteitenverslag 2010

*Dit is het percentage ten opzichte van het totale aantal dialogen (23.507). Let wel, in één dialoog kunnen meerdere thema's aan bod komen.

TOM Zorg voor zorgverleners. Kizzy Van Gansen, psycholoog Ilse Loubele, diensthoofd patiëntenbegeleiding/coördinator TOM supportteam

Instructies. Oefen Stelling. Stelling 1. Stelling 3. Stelling 2. Waar. Niet Waar. Niet verlegen zijn!

Jaarverslag 2014 Sensoor Oost Nederland, Sensoor E CHTE AANDACHT

Relatie & thuissituatie. Deel met ons je vragen of zorgen!

Psychosociale begeleiding in het Oncologie Centrum

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Dienst Geestelijke Verzorging

Transcriptie:

In dit jaarverslag 1. Wat doen we? Telefonische hulpverlening p. 4 Onlinehulpverlening p. 5 Vrijwilligers p. 6 Stafmedewerkers p. 8 2. Cijfers Telefonische oproepen p. 9 Onlineoproepen p. 10 Gespreksonderwerpen Telefoon p. 11 Gespreksonderwerpen Online p. 12 Oproepmomenten p. 13 Overbruggingsfunctie p. 14 Verwijzingen p. 15 3. Opvang bij verlieservaringen p. 16 4. Dank p. 21 5. Contactgegevens p. 22 6. Giften p. 24 1

Beste lezer, Ergens mee blijven zitten helpt je geen stap vooruit. Bij Tele-Onthaal kan je terecht voor een gesprek. Dag en nacht, anoniem. Bel 106 of ga naar www.tele-onthaal.be. Praten is de eerste stap. Deze zinnen geven de essentie weer van waar Tele-Onthaal voor staat. Wij kunnen echter geen kant-en-klare oplossingen bieden. Wel een gesprek van mens-tot-mens. Altijd iemand aan de andere kant van de lijn. Om wat stoom af te laten als de druk te hoog wordt; Een opbeurend gesprek als de moraal laag is; Een portie inspiratie als het uitzichtloos lijkt Als het wat moeilijker wordt, lopen mensen je soms voorbij. En juist dan is het zo belangrijk om je verhaal kwijt te kunnen. Voor al die momenten is er Tele-Onthaal. Onze visie en manier van werken, de cijfers en tendensen van het afgelopen jaar, dat vindt u op de volgende bladzijden. Meer weten? Wij geven u graag meer informatie via het secretariaat tel. 011/227767 en via mail www.limburg@tele-onthaal.be Of neem een kijkje op onze website: www.teleonthaal.be 2

Wat doen we? We mikken op het ondersteunen van welzijn en het bevorderen van de zelfredzaamheid van de oproepers. In de praktijk betekent dat dikwijls: aandacht geven, tot rust laten komen, inspiratie of energie helpen zoeken, Kortom: Tele-Onthaal helpt de kwestie bespreekbaar en werkbaar maken. Onze vrijwilligers worden hiertoe opgeleid en voortdurend bijgeschoold. Ons hulpaanbod is afgestemd op de behoeften en vragen van de oproepers. De meeste gesprekken zijn erop gericht om mensen hun verhaal te laten brengen. Dat lucht op en is dikwijls voldoende om de oproeper te helpen. Wij geven de oproeper aandacht, begrip en aanmoediging. Soms gaat het gesprek ook dieper en kan de vrijwilliger helpen zoeken naar inzichten en wegen om problemen beter aan te pakken. Louter informatieve vragen krijgen we minder. Vooral online wordt er beduidend meer gewerkt rond het vergroten van inzicht in de eigen leefsituatie, het zoeken naar concrete perspectieven en strategieën om die problemen daadwerkelijk aan te pakken. 3

Telefonische hulpverlening We bieden via de telefoon opvang en ondersteuning aan mensen die het om één of andere reden moeilijk hebben. Wij gaan ervan uit dat dat iedereen kan zijn: moeilijkheden horen nu eenmaal bij het leven. Elke dag bereiken wij met onze dienst gemiddeld 25 mensen in nood. Zonder een oordeel te vellen luisteren wij écht naar onze oproepers. Mensen kunnen bij ons terecht voor een persoonlijk gesprek, in alle anonimiteit. Deskundige vrijwilligers bieden een luisterend oor. Oproepers kunnen ook rekenen op hun goede wil, hun warm hart en hun gezond verstand. Doorverwijzen en informatie geven gebeurt wanneer nodig. Omgekeerd worden ook oproepers regelmatig naar ons doorverwezen. Iedereen kan bij ons terecht via het gratis noodnummer 106 4

Onlinehulpverlening Onze oproepers ook via de website online een gesprek voeren met één van onze 15 speciaal daartoe opgeleide vrijwilligers. In die jaren is de beschikbaarheid steeds uitgebreid; de techniek is steeds verder verfijnd en staat nu op punt. Samen met de andere Tele-Onthaaldiensten staan we 6 avonden per week, woensdagnamiddag èn ook op zondag ter beschikking van onze oproepers. We merken dat we via onze gesprekskamers een breder publiek bereiken, vooral ook jongeren. Meer dan één op 5 van onze onelineroproepers is minderjarig. Maar ook specifieke doelgroepen, zoals gehoorgestoorden of doven, of mensen met spraakproblemen vinden hun weg naar onze gesprekskamer. Onze gesprekskamers zijn toegankelijk via www.tele-onthaal.be 5

Vrijwilligers Het unieke aan onze organisatie is dat de vrijwilligers de kern vormen van onze dienst. Het zijn zij die elke dag weer de oproepen beantwoorden en zich engageren om hun wekelijkse permanentie op zich te nemen, zodat wij ons engagement naar de oproepers toe (24u/24 bereikbaar zijn) kunnen waarmaken. Wij kiezen er bewust voor om met vrijwilligers te werken. Dat doen we omdat we ervan overtuigd zijn dat we onze oproepers het best kunnen helpen als zij kunnen praten met gewone mensen zoals zij. Om het vertrouwelijke karakter van de gesprekken te verzekeren, blijven de oproepers en onze vrijwilligers anoniem. Korte schets van onze ± 65 vrijwilligers: 2/3 e vrouwen leeftijd varieert van 29 tot 80 jaar de achtergrond (opleiding, arbeidssituatie, levensbeschouwing, ) van de vrijwilligers is erg uiteenlopend gemiddeld 6 jaar actief 6

De Tele-Onthaalvrijwilligers: - kunnen zich inleven in de moeilijkheden die anderen doormaken - staan open en respecteren ieders opvattingen en levenswijze ( luisteren zonder te oordelen ) - willen door vorming hun luisteren verfijnen Onze vrijwilligers mogen dan een divers publiek zijn; ze worden allemaal deskundig gevormd. Vooraleer een kandidaat-vrijwilliger op onze dienst start, volgt hij of zij een opleidingtraject, waarin aandacht wordt besteed aan een goede empathische luisterhouding en aan hun persoonlijke manier van reageren. Vanaf het moment dat zij mee ingeschakeld worden om telefoonpermanenties te verzorgen, is er nog de permanente bijscholing. Deze vorming is gericht op het aanscherpen van de communicatie- en luistervaardigheden. Het biedt hen ook een ruimere kijk op allerlei problematieken die aan de telefoon aan bod kunnen komen. Ervaren vrijwilligers kunnen ervoor kiezen om zich ook online in te zetten. Hiervoor krijgen ze nog een bijkomende opleiding. Onze vrijwilligers worden op een professionele manier in hun werk begeleid. Zo nemen zij deel aan jaarlijkse evaluatiegesprekken, ter ondersteuning en om bij te sturen waar nodig. Er is er ook de nodige ruimte tot uitwisseling van ervaringen en reflectie onder de vorm van intervisiebijeenkomsten met andere vrijwilligers. Enkele malen per jaar organiseren wij voordrachten of andere vormingsactiviteiten (werkbezoek, filmbespreking ) 7

Stafmedewerkers Voor de professionele omkadering zorgen de personeelsleden van Tele- Onthaal. De staf bestaat vooral uit mensen met een menswetenschappelijke oriëntatie (psychologen of maatschappelijk werkers), die ervaring hebben in het begeleiden van vrijwilligers en die hun kennis voortdurend verdiepen. Zij zorgen voor de visie van de organisatie, de kwaliteitsbewaking, de vorming, en de samenwerking met de andere centra. Ook als vrijwilligers concrete vragen hebben naar aanleiding van een gesprek, kunnen zij hiervoor steeds terecht bij één van de stafleden. Het secretariaat zorgt verder voor de praktische ondersteuning van de dagelijkse werking en houdt steeds een oog op het permanentierooster, zodat onze beschikbaarheid steeds gegarandeerd is. Samen met de 4 andere Tele-Onthaaldiensten (één per provincie) maakt Tele-Onthaal Limburg deel uit van de Federatie van Tele-Onthaaldiensten in Vlaanderen. De Federatie behartigt de gemeenschappelijke belangen van alle Tele- Onthaaldiensten en verzorgt de contacten met de nationale pers. Tele-Onthaal wordt erkend en gesubsidieerd door het Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. 8

2. Cijfers Telefonische oproepen Telefonisch voerden we in 2011, 7004 gesprekken, dat zijn gesprekken per dag. Van deze gesprekken waren 45% eerste oproepen (mensen die voor het eerst met Tele-Onthaal contact opnamen). 28% van de oproepers hadden al eerder contact met Tele-Onthaal. 27% van de oproepers mensen belt frequent gedurende een bepaalde periode, uitzonderlijk zelfs gedurende enkele jaren. Deze laatste groep vergt een specifieke aanpak zodat enerzijds de afhankelijkheid van onze dienst niet in de hand wordt gewerkt en zodat we anderzijds de best mogelijke hulp voor hun specifieke problematiek bieden. De hulpverlening wordt bij 18% van de telefoonoproepen door de vrijwilligers omschreven als crisisopvang. Een belangrijk cijfer voor een noodlijn zoals de onze. Wij richten ons immers in de eerste plaats op mensen in crisis, die ons altijd moeten kunnen bereiken. 38% van de contacten waren explorerende en ondersteunende gesprekken, bij 54% van de gesprekken had de oproeper vooral nood aan het uiten van emoties en vertellen van het verhaal, bij 6% van de gesprekken ging het hoofdzakelijk om het geven van informatie. Mannen vertegenwoordigden 39% van de oproepers, vrouwen 61 %. 9

De leeftijd varieerde vooral tussen 25 en 69 jaar. Van het totaal aantal oproepers was 45% in professionele begeleiding (geweest). Online-oproepen Het onlinehulpaanbod wordt gerealiseerd samen met de 4 andere Tele- Onthaaldiensten in Vlaanderen. Tele-Onthaal Limburg neemt wekelijks 2 permanentiebeurten s avonds voor haar rekening, telkens met een dubbele bezetting. Uiteraard blijven we op dezelfde tijdstippen ook telkens bereikbaar per telefoon. We voerden in 2011 502 gesprekken online. Van deze gesprekken waren 89% eerste oproepen. Slechts 10% had reeds eerder online contact met Tele-Onthaal. De hulpverlening wordt bij 30% van de onlineoproepen door de vrijwilligers omschreven als crisisopvang. 52 % van de contacten waren explorerende en ondersteunende gesprekken, bij 43% van de gesprekken had de oproeper vooral nood aan het uiten van emoties en vertellen van het verhaal, bij 2% van de gesprekken ging het hoofdzakelijk om het geven van informatie. Mannen vertegenwoordigden 25% van de oproepers, vrouwen 73 %. Bij 3,5% van de gesprekken was het geslacht onbekend. 10

De leeftijd varieerde vooral tussen 13 en 49 jaar. Van het totaal aantal oproepers was 32 % in professionele begeleiding (geweest). Gespreksthema s Telefoon Partnerrelatieproblemen is het meest besproken onderwerp aan de telefoon. Ook problemen met (geestelijke) gezondheid, gezin, familie, relatie met de omgeving en eenzaamheid zijn bekende thema s bij Tele- Onthaal. Slachtofferbeleving is een thema dat de laatste jaren toeneemt. GESPREKSTHEMA S Partnerrelatie 17.6% Gezin en familie 15% Andere relaties 13.1% Seksualiteit 1.5% Eenzaamheid 8.4% Levensbeschouwing 2.5% Zelfdoding 3.8% Verliesverwerking 3.3% Gezondheid 15.9% Afhankelijkheid 2.9% Slachtofferbeleving 3.9% Specifieke problemen 6.1% Varia 6 % 11

Online Online vinden we enerzijds gelijkenissen met de telefonische hulp, anderzijds blijkt dat de taboeonderwerpen meer online dan telefonisch besproken worden. Daarnaast zijn partnerrelatieproblemen (vb. verliefdheid, relatiebreuk, ) een vaak besproken thema. In vergelijking met de telefoon, is er online een groot aantal oproepen in verband met gedachten aan zelfdoding, relatie met ouders en slachtofferbeleving (vb. seksueel geweld, incest, ). Ook eenzaamheid en problemen met (geestelijke) gezondheid komen als gespreksonderwerp regelmatig voor. GESPREKSTHEMA S Partnerrelatie 18% Gezin en familie 16.4% Andere relaties 9.1% Seksualiteit 2.6% Eenzaamheid 7.6% Levensbeschouwing 2.3% Zelfdoding 9.7% Verliesverwerking 3.2% Gezondheid 16.6% Afhankelijkheid 2.1% Slachtofferbeleving 9.4% Specifieke problemen 1.8% Varia 1.0% 12

Oproepmomenten De nood aan een steunend gesprek bestaat niet enkel tijdens de kantooruren. Maar liefst twee derde van onze telefonische oproepen krijgen we tussen 18 u s avonds en 8 uur s morgens. Dan valt de alledaagse routine van school of werk weg en komen soms verdrongen problemen terug naar de voorgrond of wordt het alleen-zijn duidelijker. s Nachts durf je niet zomaar vrienden of familie op te bellen, en zijn andere hulpverleners niet bereikbaar. Er zijn dan ook diensten die het hulpaanbod van Tele-Onthaal vermelden op hun antwoordapparaat om indien gewenst dringende nood op te kunnen vangen. Online houden wij uitsluitend permanentie buiten de kantooruren. Oproepmoment (Telefoon) 13

Overbruggingsfunctie De oproeper neemt meestal zelf het initiatief om te bellen naar ons gratis nummer 106 of om een online gesprek te voeren via onze website. We merken ook dat mensen naar Tele-Onthaal bellen na een doorverwijzing van andere hulpverleners. Hulpverleners spreken met hun cliënten over Tele-Onthaal om de periode tussen twee hulpverleningsgesprekken te overbruggen. We blijven nog steeds inspanningen doen om Tele-Onthaal meer bekendheid te geven bij potentiële doorverwijzende instanties. Zo vermelden steeds meer centra Tele-Onthaal ook op hun website. Regelmatig worden we ook vermeld op affiches of websites van overheidscampagnes die specifieke thema s aankaarten (vb. partnergeweld, Fit in je hoofd ). 14

Verwijzingen In iets minder dan 25% van de gevallen is een verdere verwijzing aangewezen na een Tele-Onthaalgesprek, zowel telefonisch als online. In bijna de helft van de gevallen wordt verder verwezen naar de psychosociale sector. Wij hebben ook speciale aandacht voor de bestaande sociale hulpbronnen en nogal wat van onze oproepers krijgen reeds professionele begeleiding. Hier speelt Tele-Onthaal duidelijk een aanvullende rol in de nazorg voor mensen met meer chronische problemen. Tele-Onthaal heeft geen zicht op het aantal doorverwezen oproepers dat ook effectief gaat aankloppen bij de andere hulpdienst. Voor sommige oproepers is het voldoende om te weten dat er mogelijke hulpdiensten zijn, zonder ze daadwerkelijk aan te spreken. 15

3. Persmededeling Federatie Tele- Onthaaldiensten Vlaanderen 5 maart 2012. Verlieservaringen bij Tele-Onthaal: ook jaren na de feiten is een luisterend oor nodig De hulpdienst, Tele-Onthaal, biedt opvang op een kosteloos en eenvoudig noodnummer (106) en online via chat. Tele-Onthaal voert 125.000 gesprekken per jaar (342 per dag), waarvan meer dan 14.000 (40 per dag)1 naar aanleiding van een ingrijpend verlies. Bij de verwerking van een stressvolle gebeurtenis, zoals de dood van een kind, het verlies van een job of een relatiebreuk, is sociale steun erg belangrijk. Tele-Onthaal focuste van 1 september 2011 tot 30 november 2011 op de gesprekken over een verlieservaring waarvan 31% over een zeer recent verlies (onmiddellijk tot enkele dagen nadien); 24% binnen het eerste jaar na het verlies en 45% naar aanleiding van een verlieservaring van één tot meerdere jaren geleden. 1 Op basis van registratiegegevens 2010: rubriek partnerrelatie (subthema: andere intieme relatie; einde relatie); rubriek verliesverwerking; rubriek slachtofferbeleving; rubriek specifieke thema (subthema: werkloosheid). Uit de inhoudelijke analyse van anonieme registratiegegevens van 665 gesprekken blijkt het volgende: In 70% van de onderzochte gesprekken is de oproeper in crisis. Deze oproepen komen zowel overdag (81%) als s nachts (19%) binnen. 16

Sociale steun van het eigen netwerk wordt niet of onvoldoende gemobiliseerd. Emotionele ondersteuning door het eigen sociaal netwerk vermindert aanzienlijk na 1 jaar Oproepers melden een maatschappelijke druk om rouw niet meer te tonen In 32% van de gesprekken vermeldt de oproeper het gebruik van antidepressiva en/of dat een hulpverlener een depressie heeft vastgesteld De huisarts of een psycholoog/psychiater wordt als actief betrokken hulpverlener in 1 op 10 van de gesprekken vermeld Steun door vrijwilligers biedt een meerwaarde voor rouwenden. In crisis Bij 70% van de onderzochte gesprekken zijn de spanning en de emoties heel intens aanwezig en/of heeft de persoon acute zelfdodingsgedachten of concrete plannen tot zelfdoding. De persoon verkeert op dat moment in crisis. Zelfdoding komt expliciet ter sprake in 29% van deze gesprekken. De directe bereikbaarheid van Tele-Onthaal speelt een rol bij dit hoog aantal crisisoproepen: Tot 1 op 5 van deze oproepen komt s nachts (19%) binnen wanneer weinig andere hulpverlening beschikbaar is. Sociale steun van het eigen netwerk niet of onvoldoende gemobiliseerd De oproep naar Tele-Onthaal gebeurt in de helft van de onderzochte gesprekken onmiddellijk (31%) of binnen het eerste jaar (24%) na het verlies. In deze gesprekken komen elementen aan bod die er op wijzen dat de sociale steun van het eigen netwerk niet of onvoldoende gemobiliseerd kan worden: ofwel heeft de persoon weinig tot geen sociale contacten, ofwel meldt de 17

persoon een emotioneel isolement met enkel oppervlakkige contacten; ofwel worden bestaande sociale contacten niet aangesproken omdat de persoon niet durft te spreken over het verdriet. Wanneer het gaat om een beladen verlies, zoals bijvoorbeeld een zelfdoding of een faillissement, blijkt dit nog moeilijker te zijn. Ook mensen mét steun uit het eigen netwerk, nemen contact op met Tele- Onthaal. Als steunende contacten worden niet alleen eigen familieleden en vrienden vermeld, maar even vaak buren of collega s. Oproepers geven in deze gesprekken aan dat hun steunfiguren niet bereikbaar zijn (bijvoorbeeld s nachts) of dat men hen niet teveel wil belasten. Uit de gesprekken over een verlies van langer geleden, blijkt bovendien dat het aanspreken van het eigen netwerk moeilijker wordt met het verstrijken van de tijd. Emotionele ondersteuning door het eigen sociaal netwerk vermindert De oproep naar Tele-Onthaal gebeurt in 45% van de onderzochte gesprekken naar aanleiding van een verlieservaring van meer dan 1 jaar geleden: waarvan bijna de helft tussen het eerste en het vijfde jaar na het verlies en ruim de helft na meer dan 5 jaar na het verlies. In deze gesprekken geven oproepers aan dat de emotionele ondersteuning door het eigen sociaal netwerk vermindert. Oproepers melden dat hun omgeving vindt dat het stilaan tijd wordt om het leven opnieuw op te pakken. Ze worstelen met vragen over wat normaal is en wat niet, bij het verwerken van een verlies. Uit de gesprekken blijkt dat mensen ook na jaren plots overvallen worden door hun verdriet omdat een gebeurtenis hen triggert: een gesprek, een 18

beeld, een geluid of een gebaar herinnert hen aan diegene die ze verloren hebben of aan datgene waar ze afscheid van hebben moeten nemen. Maatschappelijke druk om rouw niet meer te tonen Oproepers geven aan een maatschappelijke druk te ervaren om gevoelens van rouw niet meer te tonen. Ze ervaren dat alles heel snel gaat in de samenleving waardoor ze het gevoel hebben dat ook hun verdriet snel voorbij moet zijn. Ze melden een maatschappelijke norm waarbij iedereen gelukkig moet zijn. Hierdoor is het voor hen moeilijker om met pijnlijke gevoelens naar buiten te komen. Tegelijk ervaren ze nog een grote nood om over het verlies of de overledene te praten. Ze ervaren het als erg pijnlijk als het onderwerp gemeden wordt of als ze zelf, als persoon in rouw, gemeden worden en de contacten met bijvoorbeeld de eigen (volwassen) kinderen of met de buren verminderen. Depressie In 32% van alle onderzochte gesprekken vermeldt de oproeper het gebruik van antidepressiva en/of dat een hulpverlener een depressie heeft vastgesteld. Indien het een recente gebeurtenis betreft, komt in 5 % van de gesprekken een depressie en/of het gebruik van antidepressiva, ter sprake. Wanneer het gaat om een verlies van langer geleden, komt dit in respectievelijk 23% (verlies tot 1 jaar geleden); 25% (verlies tussen 1 en 5 jaar geleden); tot 80 % (verlies van meer dan 5 jaar geleden) van de gesprekken ter sprake. De angst om naar aanleiding van ingrijpend verlies, opnieuw weg te glijden in een depressie komt in 14 % van de gesprekken ter sprake. 19

De huisarts en de hulpverlening De huisarts of een psycholoog/psychiater wordt in 1 op 10 van de gesprekken vermeld als betrokken hulpverlener bij de verwerking van het verlies. De vrijwilligers van Tele-Onthaal verwijzen in 1 op 5 van de onderzochte gesprekken (19%) door naar de huisarts of naar hulpverlening binnen de welzijnssector en de geestelijke gezondheidszorg. Zo zorgen zij niet alleen voor emotionele ondersteuning op het moment van de crisis en voor concrete hulp bij de rouwarbeid, maar ook voor een deskundige brug naar professionele hulp en naar lotgenotencontact, zoals bijvoorbeeld de gespreksgroepen voor nabestaanden van zelfdoding (Werkgroep Verder). Steun door vrijwilligers biedt een meerwaarde voor rouwenden De vrijwilligers van Tele-Onthaal geven aan dat het luisteren naar mensen, op het moment dat het verlies echt pijn doet, heel intens is en hen gevoeliger maakt, maar tegelijk erg verrijkend is. Uit reacties van oproepers blijkt het contact met een vrijwilliger erg steunend te zijn. Als gewone medemens (niet-professional) kunnen vrijwilligers het rouwen, dat erg overdonderend kan zijn, plaatsen in een juist perspectief, kunnen zij houvast en hoop geven. Verlies, rouw en onvolmaaktheid behoren immers tot het leven van iedereen. 20

4. Dank In dit jaarverslag willen we een dankwoord richten aan de instellingen en personen die onze werking steunen. Hun financiële bijdrage of hun medewerking ervaren wij als een teken van erkenning en waardering voor de belangeloze inzet van de vele vrijwilligers, die een luisterend oor of oog zijn voor mensen in nood. Wij danken:. - het Vlaams Ministerie van de Welzijn, Volksgezondheid en Gezin - het Fonds Sociale Maribel voor Gezondheidsinrichtingen en diensten - de Nationale Loterij - het Provinciebestuur van Limburg - de gemeentebesturen van Hasselt en Genk - Radio 2 - Het Belang van Limburg - TVL - De Zondag - De Weekkrant - Kiwanis Hasselt De Langeman - Christelijke Mutualiteiten - Christen Forum Limburg - Seniorenuniversiteit Limburg - Iedereen die ons steunde of hun sympathie betuigde. 21

5. Contactgegevens Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur - Bertels Leo, voorzitter - Bongaers Gerard, penningmeester - Brebels Alda, bestuurder - Erna Anna - Ghysen Henri, bestuurder - Greven Willy, bestuurder - Hendrickx Mia - Koch Angela, bestuurder - Mebis Roland - Snyers Jean-Luc, bestuurder - Thoné Lucien, bestuurder - Vanderhallen Claire - Vossen Anny Personeel: - Patricia Hemelaer, directeur - Ingrid Goorts, vormingsverantwoordelijke - Ilse Reynders, vormingsverantwoordelijke - Inge Wouters, vormingsverantwoordelijke 22

- Astrid Hendrickx, vormingsverantwoordelijke - Mia Clijsters, secretaresse - Christel Diepvens, secretaresse - Elke Leenders, secretaresse Administratief adres: Toekomststraat 33, 3500 Hasselt E-mail: limburg@tele-onthaal.be Telefoon: 011/22 77 67 Website: www.tele-onthaal.be 23

6. Giften Om onze algemene werking te verzekeren kunnen wij rekenen op subsidies van de Vlaamse Overheid. Om specifieke projecten te kunnen realiseren zijn wij echter vaak afhankelijk van andere financiële steun. Giften ten voordele van onze vzw zijn dan ook welkom op het rekeningnummer 880-2990161-86 van Tele-Onthaal Limburg VZW. Giften vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar. 24