P R O GR Congres A M M A Rondom Trauma s 13 mei 2011 Programma VSPVU Riem2.indd 1 5-5-2011 10:04:27
Inhoudsopgave Voorwoord 3 Dagprogramma 4 Sprekers 6 Workshopleiders 8 Sponsoren 9 Dankwoord 10 2 Programma VSPVU Riem2.indd 2 5-5-2011 10:04:27
Geachte bezoeker, Namens de congrescommissie heet ik u graag van harte welkom op het eerste congres, georganiseerd vanuit de VSPVU, met als thema trauma s. Een thema dat voor een ieder herkenbaar is doch ook vernieuwend. Gedurende het afgelopen jaar is er gestreefd naar een congres dat toegankelijk is en tevens een verdieping biedt op het wetenschappelijk onderwijs. In deze periode is er gezocht naar interessante sprekers, sponsoren en is een succesvolle promotie opgezet. Door het thema trauma s van verschillende invalshoeken te belichten, denk ik dat wij in ons doel geslaagd te zijn. Zowel de behandeltechnieken als de symptomen van trauma s zullen plenair worden besproken. Daarnaast krijgt u door middel van interactieve workshops ook de kans om meer kennis te verwerven over de praktische aspecten omtrent trauma s. Hopelijk zal deze commissie middels dit eerste congres een begin maken met een lange en verdiepende congressenreeks, georganiseerd vanuit de VSPVU. Tot slot wens ik u een fijne en leerzame dag! Namens de congrescommissie 2011, Riemer Boringa, voorzitter Congrescommissie V.l.n.r. Riemer Boringa (voorzitter), Jonathan Leipoldt (penningmeester), Britt van Bruggen (secretaris) en Oukje Verkerk (vicevoorzitter). 3 Programma VSPVU Riem2.indd 3 5-5-2011 10:04:32
Dagprogramma 12:00 uur Ontvangst 13:00 uur Opening symposium 13:15 uur Presentatie KUL door Niki Verschueren 13:45 uur prof. dr. Marcel van den Hout 14:30 uur Pauze 14:50 uur drs. Hans Rohlof 15:40 uur Pauze 16:00 uur Workshopronde 1 16:45 uur Workshopronde 2 17:30 uur Pauze 17:50 uur prof. dr. Patrick Luyten 18:40 uur Afsluiting Plenaire sessies Chairman prof. dr. Erik Scherder 13:45 14:20 prof. dr. Marcel van den Hout 14:50 15:30 drs. Hans Rohlof 17:55 18:30 prof. dr. Patrick Luyten Workshoprondes 16:00 16:45 prof. dr. Laurence Claes Jan Peeters drs. Tim Peeters 16:45 17:30 prof. dr. Laurence Claes Jan Peeters drs. Tim Peeters 4 Programma VSPVU Riem2.indd 4 5-5-2011 10:04:32
Chairman prof. dr. Erik Scherder Erik Scherder volgde aanvankelijk een opleiding tot fysiotherapeut, later studeerde hij klinische neuropsychologie, beide in Amsterdam. Inmiddels is hij hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam en hoogleraar bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Zijn promotie in 1995 naar mogelijke niet-farmacologische behandelingen van de ziekte van Alzheimer volgde op een studie klinische neuropsychologie. Hij voert zijn wetenschappelijk werk uit in twee richtingen: de invloed van dementie op pijnbeleving en de mogelijke effecten van bewegen op geheugen, stemming en slaapwaakritme bij ouderen met een dementie. Vragen waar hij dagelijks mee speelt zijn: Hoeveel wetenschappelijk bewijs is er dat bewegen inderdaad leidt tot een verbetering in cognitieve processen, wat hebben ouderen met dementie eraan en kan dementie worden voorkomen door veel te bewegen? de VU. In beide gevallen was hij in staat zowel het publiek als de jury te overtuigen met een gepassioneerd college over o.a. pijnprikkels en pijnbeleving bij Alzheimer patiënten. Een menselijk en inhoudelijk verhaal, waarin hij zowel zijn fascinatie voor onderzoek als zijn empathie voor de patiënten wist over te brengen aan zijn toehoorders. Daarnaast wordt prof. Dr. Scherder veelvuldig gevraagd voor het verzorgen van bijzondere lezingen en interviews. Zo was hij dit jaar al te horen bij het radioprogramma Vrije geluiden, heeft hij in Trouw zijn verhaal mogen doen en een lezing mogen geven in een cultureel café Lochem. In Groningen en in Amsterdam is hij aan beide universiteiten uitgeroepen tot docent van het jaar; in respectievelijk 2008 aan de RUG en in 2009 aan 5 Programma VSPVU Riem2.indd 5 5-5-2011 10:04:35
Sprekers prof. dr. Marcel van den Hout Marcel van den Hout, klinisch psycholoog, studeerde in 1980 af in Groningen en werkte daarna aan de faculteiten van gezondheidswetenschappen en geneeskunde van de Universiteit van Maastricht. Hier werd hij in 1988 hoogleraar en was hij wetenschappelijk directeur van de landelijke onderzoeksschool Experimentele Psychopathologie. Vanaf 2004 is hij hoogleraar klinische psychologie en experimentele psychopathologie aan de Universiteit Utrecht. Sinds enkele jaren doet hij onderzoek naar EMDR onder meer bij patiënten met een posttraumatische stressstoornis. Dat onderzoek geeft antwoord op de vraag hoe het komt dat EMDR werkt en zijn voordracht gaat over dat laatste onderwerp. drs. Hans Rohlof Hans Rohlof studeerde in 1976 af als arts aan de Universiteit van Leiden. Sinds 1982 is hij psychiater en heeft hij bij verschillende instanties gewerkt. Zijn interesse voor (oorlogs)vluchtelingen en oorlogstrauma s groeide toen hij ging werken bij de Pharos Foundation. Sinds 1999 is hij als psychiater, onderzoeker en opleider verbonden aan Centrum 45. Dit is hét landelijke behandel- en expertisecentrum voor psychotrauma. Stichting Centrum 45 behandelt mensen met complexe psychotraumaklachten die het gevolg zijn van vervolging, oorlog en geweld (ook bijvoorbeeld geweld tijdens het werk, zoals bij politiemensen, hulpverleners, personeel van openbaar vervoer, geweld bij rellen, gijzelingen en aanslagen). Daarnaast heeft hij een eigen praktijk en is hij een van de oprichters van de sectie Transculturele psychiatrie van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Deze sectie is bedoeld om psychiaters meer bewust te maken van de culturele diversiteit en de migratiegeschiedenis van sommige patienten. Als auteur heeft hij meer dan 70 publicaties over cultuur in de psychiatrie en over psychotraumata, voornamelijk bij vluchtelingen. Hij doet onderzoek naar somatisatie, en naar het effect van behandeling bij vluchtelingen. Hans Rohlof bespreekt in zijn voordracht het onderwerp gevolgen van oorlogstrauma s. 6 Programma VSPVU Riem2.indd 6 5-5-2011 10:04:36
prof. dr. Patrick Luyten De heer Luyten is klinisch psycholoog en docent aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij is tevens als Senior Lecturer verbonden aan het Research Department of Clinical, Educational and Health Psychology van University College London. Hij zal in zijn voordracht de invloed van vroege negatieve levensgebeurtenissen bespreken. Hij vertelt wat de gevolgen hiervan zijn en legt hier de link naar psychopathologie in de rest van de levensloop. Zowel onderzoek wat heeft plaats gevonden bij mens en dier laat zien dat vroege negatieve levensgebeurtenissen een belangrijke rol spelen bij het programmeren van het stresssysteem. Dit leidt tot een kwetsbaarheid voor psychopathologie en somatische stoornissen. Deze bevindingen worden kort samengevat door de heer Luyten en worden gesitueerd in een gehechtsheidtheorie gebaseerd model van de ontwikkeling van de stressrespons. Hierna zal hij epidemiologisch onderzoek bespreken dat een aantal basale assumpties van dit model heeft getoetst. Hier zal hij zich vooral baseren op de bevindingen van European Study on Mental Disorders. Als laatste zal hij de klinische implicaties van deze bevindingen bespreken. 7 Programma VSPVU Riem2.indd 7 5-5-2011 10:04:37
Workshopleiders drs. Tim Peeters Tim Peeters is a f g e s t u d e e r d aan de KU Leuven. Hier heeft hij naast psychologie en psychoanalytische psychotherapie ook vakken gevolgd uit antropologie en wijsbegeerte. Deze combinatie heeft hem als psycholoog en psychoanalytisch therapeut in zijn eigen praktijk een stevige aanvulling gegeven. Naast psychoanalytische therapie, geeft hij ook relaxatietherapie, groepstherapie en workshops over slaap. In zijn workshop legt hij enkele aspecten uit een psychoanalytische behandeling van trauma s en laat deze ervaren. prof. dr. Laurence Claes Laurence Claes is een hoofddocent van de KU Leuven. Ze is klinisch psycholoog en gedragsthera - peute. Mevrouw Claes doet onderzoek naar zelfverwonding bij patienten met een eetstoornis. Zelfverwonding bij tieners is een fenomeen dat ruimer verspreid is dan vaak wordt gedacht. Recent onderzoek toont aan dat een op de tien zestienjarigen zichzelf opzettelijk verwond. Zij onderzoekt hierbij ook de uitlokkende factoren voor eetstoornis en de zelfverwonding. Deze uitlokkende factoren zijn zowel situationeel als cognitief en affectief. Dit gespecialiseerde onderwerp zal aan bod komen in haar workshop, waar mogelijkheden zijn voor vragen en discussie. Jan Peeters Jan Peeters bezit een praktijk waarbij mensen naar hulp zoeken om vrij te komen van de traumatische impact van opgedane ervaringen en ontwikkelingsstoornissen. Hier gebuikt de heer Peeters diverse behandelmethodes voor: Somatic Experiencing, combinatie van Innerlijk Kinden Co-dependency - werk, Energie Psychologie, Systemisch Opstellingen. In zijn workshop gaat hij in op Somatic Experiencing, een lichaamsgerichte benadering van trauma. Hij zal na een korte uitleg over Somatic Experiencing laten zien hoe dit wordt gebruikt in de praktijk. 8 Programma VSPVU Riem2.indd 8 5-5-2011 10:04:38
Sponsoren Voor al uw taxiritten in t Gooi en luchthavenvervoer. R.R. Taxi Sumatralaan 4 1217 GR Hilversum 035 65 65 696 info@rrtaxi.nl www.rrtaxi.nl VU Boekhandel Hoofdgebouw Vrije Universiteit De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam 020 598 40 00 info@vuboekhandel.nl www.vuboekhandel.nl 9 Programma VSPVU Riem2.indd 9 5-5-2011 10:04:38
Dankwoord Een congres organiseren doe je als commissie nooit alleen. Daarom willen wij onze dank uitspreken richting de volgende personen en bedrijven. Plenaire sprekers Workshopsbegeleiders Chairman Bedrijven Overig prof. dr. Marcel van den Hout prof. dr. Patrick Luyten drs. Hans Rohlof prof. dr. Laurence Klaes Jan Peeters drs. Tim Peeters prof. dr. Erik Scherder Boekhandel Vrije Universiteit Katholieke Universiteit Leuven Stichting het Vrije Universiteitsfonds Taxicentrale RR VSPVU Claudia Appel Katrien Bleus Anneke Heins Jort Kolman Rick van den Lindenberg Maarten Thiry 10 Programma VSPVU Riem2.indd 10 5-5-2011 10:04:38
Notities 11 Programma VSPVU Riem2.indd 11 5-5-2011 10:04:38
Programma VSPVU Riem2.indd 12 5-5-2011 10:04:39