UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING DEEL B studiejaar 2010-2011 BACHELOROPLEIDING PSYCHOBIOLOGIE 1 september 2010 Hoofdstuk 1 Doelstelling en eindtermen van de opleiding Artikel 1.1 Doelstellingen Artikel 1.2 Eindtermen Hoofdstuk 2 Toelatingseisen Artikel 2.1 Toelating tot de opleiding Artikel 2.2 Colloquium Doctum Hoofdstuk 3 Opbouw van het curriculum Artikel 3.1 Indeling opleiding Artikel 3.2 Volgorde van de tentamens Artikel 3.3 Honoursprogramma Hoofdstuk 4 Aanvullende regelingen Artikel 4.1 Overgangsregelingen Artikel 4.2 Geldigheidsduur (deel)cijfers Artikel 4.3 Toetsmomenten Artikel 4.4 Beoordeling tentamens Artikel 4.5 Bèta-Gamma Major 1
Hoofdstuk 1 Doelstelling en eindtermen van de opleiding Artikel 1.1 Doelstellingen Het wetenschapsgebied van de Psychobiologie omvat de gehele breedte van theorievorming en onderzoek met betrekking tot de biologische basis van humaan en dierlijk gedrag alsmede de afwijkingen van dit gedrag. Het onderzoek binnen dit gebied heeft de laatste jaren, mede door de ontwikkeling van nieuwe onderzoekstechnieken, een enorme vlucht genomen. Binnen het onderzoeksgebied zijn wetenschappers uit verschillende disciplines werkzaam, zoals neurobiologen, psychologen, cognitie- en taalwetenschappers en ook wis- en natuurkundigen en informatici. De doelstelling van de bachelor Psychobiologie is studenten een wetenschappelijke opleiding te bieden die ze de kennis, het inzicht, de vaardigheden en de attitudes geeft over de gehele breedte van de vakgebieden Psychologie en Biologie, die we Psychobiologie noemen,inclusief de bijbehorende verscheidenheid aan onderzoekstechnieken. Dit zodat de studenten de bijdragen die de verschillende disciplines kunnen leveren aan dit onderzoeksgebied goed kunnen inschatten en waarderen, kunnen inschatten waar de lacunes in kennis zijn en kunnen samenwerken met mensen uit genoemde disciplines. De bacheloropleiding is zo ingericht dat deze als zelfstandige opleiding kan worden afgesloten. De bacheloropleiding leidt op tot een zelfstandige uitoefening van die beroepen waarvoor theoretische en methodologische kennis over de in de Psychobiologie bachelor behandelde deelgebieden op academisch werk- en denkniveau wordt gevraagd. Studenten die zich verder willen bekwamen in Psychobiologisch onderzoek, kunnen een op de Bachelor aansluitende masteropleiding volgen. De masteropleiding Brain & Cognitive Sciences aan de UvA sluit inhoudelijk en qua niveau zeer goed aan op de bachelor Psychobiologie. Deze master heeft als specialisatie de richtingen Neuroscience, Cognitive Neuroscience en Cognitive Science. De studenten kunnen uiteindelijk na een specialisatie binnen hun masteropleiding zelf de door hen gewenste bijdrage leveren als onderzoeker aan het wetenschapsgebied of in de maatschappij, waar deze vraagt om breed opgeleide Biologen met specialistische kennis van een onderdeel van het wetenschapgebied van de biologische basis van humaan gedrag. Als voorbereiding op deze zelfstandigheid is zelfwerkzaamheid een leidende gedachte in de bachelor. Artikel 1.2 Eindtermen Er worden drie categorieën eindtermen onderscheiden te weten 1) Kennis en inzicht 2) Vaardigheden 3) Attitudes Na voltooiing van het Bachelorprogramma dient de student de volgende kwaliteiten op het gebied van kennis en inzicht, vaardigheden en attitudes te hebben verworven: Kennis & inzicht De student beschikt over: Basiskennis van de Biologie waaronder valt kennis van de Celbiologie, Genetica & Evolutie en kennis van de algemene Anatomie & Fysiologie van mens en dier. Uitgebreide kennis van de Neuroanatomie en Neurofysiologie van mens en dier. Kennis van de Biologische basis van humaan gedrag binnen de deelgebieden Perceptie & Visueel Bewustzijn, Leren & Geheugen, Taal, Aandacht, Controle & Motoriek, Emotie, Motivatie & Interne Regulatie, Hogere Mentale Processen (zoals Intelligentie). Kennis van de ontwikkeling van het individu zowel op (ontwikkelings-)biologisch als op psychologisch niveau. Kennis van de pathofysiologie van het zenuwstelsel en de bijbehorende diagnostische methoden. Inzicht in wat de kennis van de pathofysiologie toevoegt aan het begrip van de biologische basis van gezond gedrag. Inzicht in de samenhang van en het onderscheid tussen deze verschillende deelgebieden. Inzicht in de plaats van de gekozen deelgebieden in het geheel van het wetenschapsgebied. Kennis van algemene methoden van onderzoek alsmede van de nieuwste onderzoekstechnieken binnen het wetenschapsgebied. Inzicht in de aard, de problemen en de mogelijkheden van onderzoek in een interdisciplinair vakgebied. Inzicht in de aard, de problemen en de mogelijkheden van de nieuwste onderzoekstechnieken binnen het wetenschapsgebied. 2
Kennis van de probleemstellingen, de wijzen van benadering en de methoden en technieken van de verschillende disciplines (bijv. de Neurobiologie en de Psychologie) binnen de genoemde deelgebieden. Inzicht in de bijdragen van de verschillende disciplines aan de kennis van de deelgebieden en in de beperkingen aan de bijdrage van de verschillende disciplines. Een verdieping van de kennis over een bepaalde discipline of een verbreding van de kennis op een ander interdisciplinair deelgebied. Kennis van hulpvakken zoals wis-, natuur- en scheikunde waar deze ondersteunend is voor het inzicht in de Biologische basis van humaan gedrag. Kennis omtrent de historische, beschouwelijke en wetenschapsfilosofische grondslagen van de (cognitieve) neurowetenschappen. In staat zijn grensverleggende ontwikkelingen in het wetenschapsgebied te identificeren. Inzicht in de mogelijke vervolgopleidingen na de bachelor. Vaardigheden De student beschikt over: Algemene laboratoriumvaardigheden en voor de Psychobiologie relevante onderzoeks- en computervaardigheden (zoals kennis van SPSS). Vaardigheid in het exploreren van (digitale) informatiebronnen (bibliotheeksystemen) over een bepaald onderwerp en in het organiseren en kritisch beoordelen van de inhoud van de informatie (literatuur) op tenminste dat onderwerp. Vaardigheid in het opstellen en uitvoeren van een onderzoeksplan in verschillende fasen, zoals het formuleren van een probleemstelling, een vraagstelling, een hypothese, het verzamelen van relevante literatuur en het kritisch verzamelen, verwerken en interpreteren van gegevens en uit deze gegevens voor vakgenoten acceptabele conclusies kunnen trekken. Vaardigheid in het schriftelijk rapporteren en mondeling presenteren van kennis en bevindingen in wetenschappelijk Nederlands en Engels. Vaardigheden die nodig zijn voor het werken in groepsverband als wel op individuele basis. Attitudes De student heeft: Een zelfstandige, wetenschappelijke, (zelf)kritische werkwijze en houding. Een attitude waarin grenzen tussen disciplines geen belemmering vormen en waarin inhoudelijke kennis, concepten, methoden en perspectieven uit het palet aan disciplines worden gebruikt om wetenschappelijke communicatie te bewerkstelligen en tot nieuwe inzichten te komen. Besef van en inzicht in de filosofische implicaties van psychobiologisch onderzoek. Besef van de ethische aspecten van beroepsmatige omgang met zowel proefpersonen als proefdieren. Besef van en inzicht in de bredere (maatschappelijke) consequenties van (eigen) onderzoeksresultaten. Inzicht in de consequenties van het eigen handelen voor anderen in de beroepssituatie. Heeft de bereidheid tot het eventueel herzien van het eigen standpunt met betrekking tot dit handelen. Hoofdstuk 2 Toelatingseisen Artikel 2 1 Toelating tot de opleiding 1. Een aspirant-student wordt tot de opleiding toegelaten indien deze in het bezit is van een vwodiploma bedoeld in artikel 7.24 WHW, dan wel indien deze op grond van behaalde examens bij andere opleidingen hiervan is vrijgesteld (art. 7.28 WHW). 2. De aspirant-student dient aan de volgende nadere vooropleidingseisen te voldoen (art. 7.25 WHW): profiel Natuur en Gezondheid met Natuurkunde, profiel Natuur en Techniek met Biologie 3
3. Voor aspirant-studenten die voor 2007 in 4 vwo zijn ingestroomd gelden de volgende instroomeisen: profiel Natuur en Gezondheid of, profiel Natuur en Techniek met Biologie 1 en 2 of vwo diploma oude stijl met vakken biologie, scheikunde, natuurkunde, wiskunde a of b 4. Indien de aspirant-student niet voldoet aan de vooropleidingseisen in lid 2 of 3, kan deze alleen tot de opleiding worden toegelaten indien deficiënties zijn weggewerkt doordat hij/zij heeft voldaan aan inhoudelijk vergelijkbare eisen. Artikel 2.2 Colloquium Doctum 1. Bij het toelatingsonderzoek als bedoeld in art. 7.29 WHW worden de volgende eisen gesteld: Biologie, niveau eindexamen vwo (nieuwe profielen 2007) Scheikunde, niveau eindexamen vwo (nieuwe profielen 2007) Natuurkunde, niveau eindexamen vwo (nieuwe profielen 2007) Wiskunde A of B, niveau eindexamen vwo (nieuwe profielen 2007) Engels, niveau eindexamen vwo. 2. De examencommissie van de opleiding kan vrijstelling verlenen van een of meer Colloquium Doctum eisen, indien de commissie van mening is dat de aspirant-student over voldoende kennis beschikt. Hoofdstuk 3 Opbouw van het curriculum Artikel 3.1 Indeling opleiding 1. De opleiding beslaat een programma van drie jaar (180 EC), afgesloten met een Bachelordiploma. 2. De opleiding omvat de onderdelen met de daarbij vermelde studielast, die in het stroomschema als bijlage opgenomen zijn. De beschrijving van de onderdelen staat in de studiegids vermeld. 3. Als verplichte onderdelen gelden de in het stroomschema opgenomen eerste- en tweedejaars vakken en het bachelorproject. 4. In aanvulling op artikel 33 Vrije keuzeruimte in OER deel A: als keuzevakken, die opgenomen mogen worden in de vrije keuzeruimte, gelden de vakken die in het stroomschema in jaar 3 opgenomen zijn, voor het aantal vermelde EC s, behoudens het bachelorproject van 18 EC. Een student volgt voor het derde studiejaar 42 EC aan keuzevakken. Van deze keuzevakken volgt de student minimaal 12 EC bij de eigen opleiding. Verder gelden de onderstaande voorwaarden. a. 12 EC van de vrije keuzeruimte mag worden ingevuld met een verlenging van het bachelorproject als deze ingevuld wordt als wetenschappelijke stage. b. De derdejaars keuzetrack Psychologie dient in haar geheel gevolgd te worden. De student kan dan nog 12 EC van de derdejaars keuzevakken of aan vrije keuzeruimte (na goedkeuring van de examencommissie) volgen. c. Van de derdejaars keuzetrack Celbiologie mogen ook delen als keuze worden opgenomen, namelijk: d. de vakken BW201 (6EC) Molbio/ Biochem en BW202 (6EC) Celbiologie mogen in combinatie van 12 EC worden opgenomen. e. de vakken BW201 (6EC) Molbio/ Biochem, BW202 (6EC) Celbiologie, BW204 (6EC) Mol. Bio/ Biochemie P en BW205 (6EC) Immunologie mogen in combinatie van 24 EC worden opgenomen. Het vak labvaardigheden mag dan niet meer gevolgd worden. De student kan dan nog respectievelijk 30 EC of 18 EC aan keuzevakken of aan vrije keuzeruimte (na goedkeuring van de examencommissie) volgen. Artikel 3.2 Volgorde van de tentamens 1. Een student kan uitsluitend deelnemen aan vakken van het tweede studiejaar als deze 40 EC van het eerste studiejaar behaald heeft, inclusief het vak Academische Basisvaardigheden (1013) en alle practica. De student dient na de hertentamens in de zomervakantie te voldoen aan deze eisen om aan het eerste vak van het tweede studiejaar deel te mogen nemen. Om deel te mogen nemen aan elk volgend tweedejaars vak, dient de student 6 weken voor aanvang van het betreffende vak aan deze eisen te voldoen. Uitzondering hierop vormen de studenten die meedoen aan het inhaaltutoraat (zie artikel 4.4.6). Als zij het inhaaltutoraat behaald hebben en alle practica van jaar 1, mogen zij meteen deelnemen aan vakken van het tweede studiejaar. 2. Aan het einde van het tweede studiejaar (vierde semester), na de hertentamens in de zomervakantie, dienen alle eerstejaars vakken behaald te zijn. Als dit niet het geval is, dan mag de student niet verder deelnemen aan tweedejaars vakken totdat de student, 6 weken voor 4
aanvang van het eerst volgende tweedejaars vak waar deze zich voor ingeschreven heeft, aan deze eis voldoet. 3. Indien niet aan de eisen van lid 1 en/of 2 is voldaan, kan uitsluitend in het geval van onredelijke studievertraging, een verzoek tot toelating worden ingediend bij Examencommissie. Het verzoek dient uiterlijk 4 weken voor aanvang van het vak te worden ingediend en dient vergezeld te gaan met een planning van het komende studiejaar. De Examencommissie oordeelt onder meer op basis van de haalbaarheid van deze planning.. 4. De student kan deelnemen, met inachtneming van OER deel A en lid 1 en 2 van dit artikel, aan tweede- en derdejaars vakken indien voldaan is aan aanvullende ingangseisen van de desbetreffende vakken, zoals vermeld in de vakbeschrijvingen in de studiegids. 5. De student kan deelnemen aan het Bachelorproject als deze op 31 januari 2011 102 EC, inclusief de Miniscriptie (290PB), van het bachelorprogramma van de eigen opleiding behaald heeft.. Artikel 3.3 Honoursprogramma 1. De honoursprogramma s voor deze opleiding moet voldoen aan de eisen, zoals vermeld in OER A, artikel 31. 2. Binnen de regels als gesteld in OER A artikel 31 kunnen studenten een op individuele basis samengesteld Honourstraject van 30 EC volgen. 3. Maximaal 12 EC van het honoursprogramma mag bestaan uit eerstejaars onderdelen. 4. Het honoursprogramma dient tenminste één cursus, van minimaal 6 EC, van het Instituut van Interdisciplinaire Studies te bevatten. 5. Het honoursprogramma dient afgesloten te worden met een verzwaarde eindthesis, met minimaal 6 EC, in het zesde semester. 6. Studenten die in aanmerking willen komen voor het UvA-honoursdiploma, dienen uiterlijk in het tweede studiejaar een voorstel van hun studieonderdelen voor het totale honoursprogramma ter goedkeuring voor te leggen aan de examencommissie. Hoofdstuk 4 Aanvullende regelingen Artikel 4.1 Overgangsregelingen Bij wijzigingen in het curriculum geldt voor studenten die een onderdeel niet hebben gehaald dat een aangepast studieprogramma na overleg met de studieadviseur, ter goedkeuring voorgelegd dient te worden aan de examencommissie. Artikel 4.2 Geldigheidsduur (deel)cijfers 1. Voor studenten die het eerste jaar van de bacheloropleiding volgen geldt voor de beoordeling van het praktisch werk dat deze beoordeling twee jaar na aanvang van het examenonderdeel, waarin dit practisch werk gegeven wordt, geldig blijft. 2. Voor studenten, die het tweede en derde jaar van de bacheloropleiding volgen, geldt voor beoordelingen van onderdelen die niet door een schriftelijk tentamen getoetst worden dat deze twee jaar na aanvang van het examenonderdeel, waarin deze beoordelingen zijn gegeven,geldig blijven. Artikel 4.3 Toetsmomenten 1. Voor elk onderwijsonderdeel geldt dat in de periode van 12 maanden, gerekend vanaf de aanvang van het onderwijs dat voorbereidt op een bepaald tentamen, de student één mogelijkheid tot een hertentamen heeft. De eerste tentamenmogelijkheid is binnen de onderwijsperiode waarin het onderdeel is aangeboden; de gelegenheid tot het hertentamen wordt aangeboden voor het begin van het volgende studiejaar. 2. Uitsluitend in het geval van onredelijke studievertraging kan een verzoek worden ingediend bij de Examencommissie voor een extra gelegenheid tot een hertentamen. a. Het verzoek dient uiterlijk vóór 5 juni van het betreffende studiejaar ingediend te zijn bij de Examencommissie. Uitzondering op deze termijn vormen de vakken die in het laatste blok van het tweede semester gegeven worden. Voor deze vakken moet een verzoek uiterlijk 5 juli van het betreffende studiejaar worden ingediend. b. Indien het verzoek door de Examencommissie wordt gehonoreerd, zal de extra hertentamenmogelijkheid indien mogelijk worden afgenomen in augustus, voor het begin van het volgende studiejaar. 5
c. In het geval van persoonlijke omstandigheden, moeten deze voor aanvang van het tentamen gemeld zijn bij de studieadviseur en dient het verzoek vergezeld te gaan van een schriftelijk bewijsstuk. d. De Examencommissie behoudt zich het recht voor ook andere factoren, zoals het aantal benutte tentamenmogelijkheden, bij de beoordeling te betrekken. Artikel 4.4 Beoordeling tentamens 1. Deelname aan al het practisch werk in het curriculum is verplicht. 2. Deelname aan alle werkcolleges van het tweedejaars ethiek onderwijs is verplicht. 3. In de studiegids staat vermeld van welke overige onderwijsonderdelen deelname verplicht is. De student dient zich aan deze aanwezigheidsplicht te houden. 4. Voor studenten die de bacheloropleiding volgen geldt in het eerste studiejaar: a. Binnen een onderdeel worden geen andere beoordelingen gegeven dan een cijfer voor theorie en een beoordeling voor praktisch werk. Het praktisch werk wordt afgesloten met het predikaat voldaan (AVV) of met niet voldaan (NAV). b. De student is geslaagd voor de cursus als het eindcijfer 6 of hoger bedraagt en het practisch werk is afgesloten met het predikaat voldaan. c. Uitzonderingen op lid 1 zijn de vakken Academische Basisvaardigheden (1013), dat geheel uit praktisch werk bestaat en Methoden van Onderzoek en Statistiek (1017). De beoordeling van deze vakken wordt opgenomen in de studiegids en vermeld op Blackboard. d. Tijdens een onderdeel van 9 EC of meer wordt de theorie minimaal twee maal getoetst. Bij een onderdeel met minimaal 2 toetsen is het eindcijfer voor de theorie het resultaat van de toetsen binnen het onderdeel. De scores van de toetsen dragen elk naar rato van de behandelde stof bij aan het eindcijfer. e. Hertentamens van de theorie betreffen de gehele studiestof. f. In de eerste week van de zomervakantie kan een van de opdrachten van het vak Academische Basisvaardigheden onder voorwaarden vermeld in de studiegids en op blackboard worden herkanst. Als men een onvoldoende beoordeling voor het vak Academische Basisvaardigheden haalt of niet voldoet aan de verplichtingen van dit vak kan men dit inhalen door deel te nemen aan een voltijds inhaalprogramma van 5 weken in de aansluitende zomervakantie met uitloop naar de 1e week van het volgende studiejaar. Om aan dit programma mee te kunnen doen moet bij aanvang ten minste 34 EC uit het eerste studiejaar behaald zijn. 5. Voor studenten die de bacheloropleiding volgen geldt in het tweede en derde studiejaar: a. Voor alle deelcijfers moet een 5 of hoger worden gehaald. Deelcijfers worden gegeven op 1 decimaal. b. De student is geslaagd voor de cursus als het afgeronde eindcijfer 6 of hoger bedraagt. c. Hertentamens van de theorie betreffen de gehele studiestof. Artikel 4.5 Major Psychobiologie voor studenten Bèta-Gamma Ingangseisen 1. Studenten die de major Psychobiologie willen volgen moeten ten minste 50 EC in het eerste studiejaar van de Bèta Gamma bachelor behaald hebben. 2. Studenten moeten het vak Methoden en Technieken voor de sociale wetenschappen (IIBGBNT3, 4 EC) met goed gevolg hebben afgelegd. Deficiëntieregeling De studenten die het vak Methoden en Technieken voor de sociale wetenschappen (IIBGBNT3) niet hebben gedaan volgen in het eerste semester het nieuwe eerstejaars Psychobiologie methodenvak van 9 EC dat een combinatie is van de vakken Methoden van Onderzoek (1016) en Statistiek (1012). Ze hoeven dan in januari van jaar 2 geen statistiek (AW 2092, 6 EC) te volgen. Deze studenten behalen 1 EC minder in hun bachelor. Methoden en Technieken voor de sociale wetenschappen (IIBGBNT3) en Statistiek (AW 2092) samen is namelijk 10 EC, het nieuwe methodenvak is 9 EC. 6
Voorbereiding 1. Van alle studenten wordt verwacht dat zij in de zomervakantie bestuderen: deel 4 en 8 van het boek Life: The Science of Biology, 8th ed, Sadava et al., ISBN: 9780716799016 (prijs ± 73, ) 2. De aanschaf van het volgende boek is sterk aanbevolen: W. Kahle, Sesam atlas van de Anatomie, deel 3 (Zenuwstelsel), 16de druk 2001, of recenter, Intro, Baarn (ca. 31, ). Dit boek is standaard naslagwerk binnen de opleiding Psychobiologie. Programma major Psychobiologie Psychobiologie deel Beta gamma deel Blok 1 Molbio/Biochem (BW201), 6 EC Celbio (BW202), 6 EC Jaar 2 1 e semester (3 e semester b g) Thema 2, 9 EC Blok 2 4 weken 4 weken geen onderwijs major PB Blok 3 Statistiek (AW 2092), 6 EC Jaar 2 2 e semester (4 e semester b g) Blok 4 8 weken geen verplicht onderwijs major PB. Thema 3 (loopt door in 5 e sem), 6 EC Deze periode kan worden ingevuld met een keuzevak binnen of buiten de major. Binnen de major is het vak Anatomie & Fysiologie van Dieren (10EC) een optie mits de capaciteit van dit vak toereikend is. Neem hiervoor tijdig contact op met de studieadviseur van Psychobiologie. Blok 5/6 Neuroanatomie & Fysiologie (1008), 4 EC Perceptie Visueel Bewustzijn (1014), 9 EC SPSS (1015), 1 EC Jaar 3 1 e semester (5 e semester b g) Blok 1 Practica, stat. exp.design, av (209PB), 8 EC Leren en Geheugen (201PB), 10 EC Blok 2 Aandacht, controle en mot. (202PB), 5 EC Ontw.biol., psych.& Taal (203 PB), 5 EC 7
Blok 3 4 weken geen onderwijs major PB Jaar 3 2 e semester (6 e semester b g) Blok 4 Motivatie,... (205 PB), 10 EC Blok 5/6 Hogere ment. proc. (206 PB), 5 EC Bachelorproject, 12 EC ( 8 weken) * Totaal aantal punten major: 93 EC *: De beta gamma student kan deelnemen aan het Bachelorproject als deze op 31 januari 2012 48 EC van de major Psychobiologie heeft behaald. 8