Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer 20628 Instelling Gemeentelijke Basisschool De Zafant Directeur Ulrike KNOCKAERT Adres Koudekotstraat 5-8951 DRANOUTER Telefoon 057-44.57.64 E-mail school@dezafant.be Website gbschooldranouterweebly.com Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek 02-06-2016 Einddatum van het opvolgingsbezoek 02-06-2016 Datum bespreking verslag met de instelling 14-06-2016 Gemeentebestuur van Heuvelland Bergstraat 24-8956 KEMMEL De Achthoek Berten Pilstraat 7-8980 ZONNEBEKE Vrij CLB Ieper Bukkersstraat 38-8900 IEPER Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Johan LAMOTE Martine BEKAERT OV 20628 bao Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER (Schooljaar 2015-2016) 1/9
INHOUDSTAFEL INLEIDING... 3 1 HISTORIEK... 4 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN)... 4 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD?... 4 3.1 Kleuteronderwijs: Nederlands... 4 3.2 Kleuteronderwijs: lichamelijke opvoeding... 4 3.3 Kleuteronderwijs: Nederlands en lichamelijke opvoeding... 5 3.4 Lager onderwijs: lichamelijke opvoeding... 7 3.5 Inbreuken op de regelgeving... 8 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG... 9 5 BETREFFENDE DE OVERIGE REGELGEVING... 9 OV 20628 bao Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER (Schooljaar 2015-2016) 2/9
INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op www.onderwijsinspectie.be. Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? www.onderwijsinspectie.be en www.doorlichtingsverslagen.be OV 20628 bao Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER (Schooljaar 2015-2016) 3/9
1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van 13-05-2013 tot 14-05-2013 en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf 14-05-2016 moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Kleuteronderwijs - Leergebieden Nederlands lichamelijke opvoeding Lager onderwijs - Leergebieden lichamelijke opvoeding de regelgeving 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Kleuteronderwijs: Nederlands Voldoet De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen voor het leergebied Nederlands in voldoende mate na. Het onderwijsaanbod is er op gericht de kleuters talrijke kansen te bieden om taalvaardigheden te oefenen. Het leerplan Nederlands is richtinggevend bij de planning van het activiteitenaanbod. Er zijn afspraken over de integratie van streefwoordenschat en begrippen binnen de thema s. Het schoolteam volgt de ontwikkeling van de kleuters gelijkgericht op. 3.2 Kleuteronderwijs: lichamelijke opvoeding Voldoet De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen voor het leergebied lichamelijke opvoeding in voldoende mate na. Het schoolteam voorziet in een aanbod dat aansluit op de verwachtingen van het leerplan en waarbij de verschillende domeinen van lichamelijke opvoeding op een evenwichtige manier aan bod komen. OV 20628 bao Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER (Schooljaar 2015-2016) 4/9
3.3 Kleuteronderwijs: Nederlands en lichamelijke opvoeding Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen De kleuteronderwijzers voorzien voor Nederlands in een aanbod dat aansluit bij de verwachtingen van het leerplan. Bij de planning worden ze ondersteund door een instrument van de koepel dat hen helpt te voorzien in een aanbod waarin alle domeinen van Nederlands vrij volledig en evenwichtig aan bod komen. In de leeftijdsgemengde groepen voorzien ze regelmatig in een gedifferentieerd talig aanbod dat aansluit bij het ontwikkelingsniveau van de kleuters. De onderlinge communicatie tussen de kleuteronderwijzers leidt tot meer graduele opbouw doorheen de kleuterafdeling. Zo zijn er afspraken gemaakt over de integratie van begrippen en streefwoordenschat voor jongste en oudste kleuters in de verschillende thema s. De thematische aanpak zorgt voor samenhang met andere leergebieden en voor een brede harmonische vorming. Naast de kalendergebonden thema s kiezen de kleuteronderwijzers voor thema s die aansluiten bij de belangstelling van de kleuters en die het actief leren bevorderen. De gymleerkracht werkt aan een jaarplan voor lichamelijke opvoeding. Het leerplan is, via een instrument van de koepel hierbij, het referentiekader. Het jaarplan streeft naar evenwicht en volledigheid. De verschillende domeinen van lichamelijke opvoeding - motorische competenties, gezonde en veilige levensstijl en zelfconcept en sociaal functioneren - komen aan bod. Op het einde van het schooljaar wordt dit jaarplan geëvalueerd en bijgestuurd indien nodig. Waar mogelijk wordt tijdens de lessen bewegingsopvoeding ook gestreefd naar samenhang met het lopende thema in de klas. Naast het aanbod door de bijzondere leermeester lichamelijke opvoeding voorzien de klasleerkrachten ook nog bewegingsmomenten in hun aanbod. Hierbij gaat het vooral over fijn motorische vaardigheden en bewegingsexpressie. Het schoolteam beschikt over de nodige materialen om de ontwikkelingsdoelen voor Nederlands na te streven. Het schoolteam heeft een voldoende en een gevarieerd boekenaanbod. Dit boekenaanbod wordt regelmatig aangevuld met een wisselcollectie vanuit de plaatselijke bibliotheek. De kleuteronderwijzers leveren een inspanning om zowel de talige als de niet-talige hoeken rijk in te richten zodat die veel kansen bieden tot onderlinge interactie. De mate waarin de beide kleuterklassen op een gestructureerde en ordentelijke manier rijk en doordacht zijn ingericht is evenwel sterk verschillend. Op basis van het overzicht van de minimale materiële vereisten van het leerplan lichamelijke opvoeding kocht de school de noodzakelijke materialen om de doelen van het leerplan te kunnen bereiken. Materieel beheer Infrastructuur De vloer in de multifunctionele ruimte is evenwel glad en daardoor ongepast. Er is gevaar voor uitglijden en vallen. Ook de storende geurhinder in een van de klassen is een dringend werkpunt. OV 20628 bao Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER (Schooljaar 2015-2016) 5/9
Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Kindvolgsysteem Gericht op bijsturing Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Naast de eigen losse observaties gebruiken de kleuteronderwijzers eenzelfde kindvolgsysteem. In dit kindvolgsysteem komen de verschillende ontwikkelingsdomeinen, waaronder de taal- en spraakontwikkeling, aan bod. Afspraken over het gebruik, de interpretatie en de normering ondersteunen een gelijkgericht gebruik van dit observatiesysteem. Het kindvolgsysteem hanteert een andere ordening dan de leerplannen. Hierdoor ontbreekt een transparante link tussen de observaties en de doelenselectie. Het kindvolgsysteem maakt onderscheid tussen de ontwikkeling van de fijne en de grove motoriek van de kleuters. Het luik fijne motoriek wordt ingevuld door de kleuteronderwijzers. De bijzondere leermeester verzorgt de observatie van de grove motoriek. Dit gebeurt op regelmatige basis. Vanuit de dagelijkse observaties probeert hij in te spelen op de verschillen in motorische ontwikkeling tussen de kleuters. De beeldvorming wordt gevoed door de verzamelde observatiegegevens en de dagelijkse omgang met de kleuters. De kleuteronderwijzers verzorgen de opbouw van de activiteiten waarbij ze vanuit een spontane zorggevoeligheid een preventieve basiszorg aanbieden. Ze zorgen voor activiteiten die aansluiten bij het algemene en bij het talige ontwikkelingsniveau van de kinderen van eenzelfde leeftijd. De differentiatie in opdrachten, materialen en moeilijkheid gebeurt vooral tijdens de verwerkingsopdrachten na de kringfase. De leerkrachten kennen de talige en de algemene ontwikkelingsproblemen van hun kleuters. Ze begeleiden de risicokleuters tijdens de verwerkingsopdrachten of het vrij spel. Door de recente stijging van het aantal kleuters is er meer ruimte voor de uitbouw van een zorgstructuur. Zo kunnen de kleuteronderwijzers nu in de fase van de verhoogde zorg beroep doen op een ambulante leerkracht voor ondersteunende of remediërende activiteiten met risicokleuters. Het schoolteam maakte kennis met het theoretisch kader van het zorgcontinuüm maar de rol van de klasleerkracht hierbinnen werd nog niet verder geconcretiseerd. In de lessen lichamelijke opvoeding is er aandacht voor de verschillen in motorische ontwikkeling, het welbevinden en de durf van de kleuters. Hierbij is ook aandacht voor oefeningen en activiteiten met een hogere moeilijkheidsgraad en voor samenwerking tussen de kleuters. Het overleg tussen de leermeester lichamelijke opvoeding en de kleuteronderwijzers gebeurt veeleer informeel, maar bij vermoeden van meer ernstige motorische problemen, wordt dit wel formeel besproken en opgenomen in het leerlingendossier. OV 20628 bao Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER (Schooljaar 2015-2016) 6/9
3.4 Lager onderwijs: lichamelijke opvoeding Voldoet De lagere afdeling bereikt de eindtermen voor het leergebied lichamelijke opvoeding in voldoende mate. Het schoolteam voorziet in een aanbod dat aansluit op de verwachtingen van het leerplan en waarbij de verschillende domeinen van lichamelijke opvoeding op een evenwichtige manier aan bod komen. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Onderwijsorganisatie Onderwijstijd Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Gericht op bijsturing Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Professionalisering Deskundigheidsbevordering Nascholingen De gymleerkracht werkt aan een jaarplan voor lichamelijke opvoeding. Het leerplan is hierbij het referentiekader. Het jaarplan streeft naar evenwicht en volledigheid. De verschillende domeinen van lichamelijke opvoeding, nl. motorische competenties, gezonde en veilige levensstijl en zelfconcept en sociaal functioneren komen aan bod. Op het einde van het schooljaar wordt dit jaarplan geëvalueerd en bijgestuurd indien nodig. Het bewegingsaanbod wordt nog versterkt door de organisatie van sport- en spelmomenten over de middag en door deelname aan naschoolse sportactiviteiten. Het schoolteam werkte een nieuwe regeling uit voor het zwemmen. Het zwemmen wordt beperkt tot blokken van 10 weken per schooljaar. Deze organisatievorm voorziet in voldoende onderwijstijd voor zowel het zwemmen als voor de andere domeinen van lichamelijke opvoeding. Op basis van het overzicht van de minimale materiële vereisten van het leerplan kocht de school de noodzakelijke materialen om de doelen van het leerplan te kunnen bereiken. Bewegingsgebieden (bv. touwklimmen) die omwille van de materiële voorzieningen niet kunnen binnen de school, krijgen oefenkansen tijdens buitenschoolse activiteiten. De evaluatie is per leerjaar afgestemd op het ontwikkelingsniveau van de leerlingen. Hierbij gaat vooral aandacht naar de evolutie van de motorische competenties. De link vanuit de evaluatie naar de domeinen gezonde en veilige levensstijl en zelfconcept en sociaal functioneren is nog maar weinig transparant. De observatiegegevens leiden tot bijsturing van het aanbod via differentiatie en individualisatie. Ook de rapportering van lichamelijke opvoeding is gradueel gelinkt aan de doelen. De observatiegegevens dragen bij aan een brede beeldvorming van de leerlingen. In de graadsklassen is er differentiatie in de opdrachten voor de leerlingen van de verschillende leerjaren. Volgens de beheersingsgraad gebeurt het zwemmen in niveaugroepen. De gymleerkracht kan illustreren hoe hij leerlingen die bij bepaalde bewegingen moeilijkheden ondervinden, ondersteunt door tussentijdse bewegingen aan te brengen. Hierbij is ook aandacht voor socio-emotionele aspecten zoals het algemene welbevinden of het overwinnen van angst. De klasleerkrachten en de gymleerkracht wisselen gegevens uit over de motorische ontwikkeling van de leerlingen. Dit gebeurt veeleer informeel. De bijzondere leermeester lichamelijke opvoeding krijgt voldoende kansen om zich verder te professionaliseren. OV 20628 bao Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER (Schooljaar 2015-2016) 7/9
3.5 Inbreuken op de regelgeving Voldoet Het verslag van de doorlichting van 2013 vermeldt volgende tekorten met betrekking tot de regelgeving: - Het schoolreglement is onduidelijk in de toelichting over het inschrijvingsrecht. (Decreet basisonderwijs art. 37) Dit tekort is weggewerkt. Het schoolreglement werd aangepast conform een model van de koepel. - Er is geen lijst die duidelijk aangeeft welke leerlingen al dan niet een getuigschrift basisonderwijs behaald hebben. (Omzendbrief BaO/98/11) - De schriftelijke weergave van de beoordeling van de leerkracht die tijdens het laatste schooljaar het hoogste aantal lestijden gegeven heeft, ontbreekt in de dossiers van de leerlingen. (Omzendbrief BaO/98/11) - De synthese van de schoolrapporten en/of evaluaties van het voorgaande schooljaar ontbreken in de dossiers van de leerlingen. (Omzendbrief BaO/98/11) - De notulen van de beraadslaging van de klassenraad ontbreken. (Omzendbrief BaO/98/11) Deze tekorten zijn weggewerkt. De school volgt de correcte procedure bij de toekenning van het getuigschrift basisonderwijs. OV 20628 bao Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER (Schooljaar 2015-2016) 8/9
4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het kleuteronderwijs en het lager onderwijs. 5 BETREFFENDE DE OVERIGE REGELGEVING Het inspectieteam stelde geen inbreuken vast die voor verder gevolg doorgestuurd worden naar de bevoegde administratie. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Johan LAMOTE de inspecteur-verslaggever Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school Ulrike KNOCKAERT de directeur OV 20628 bao Gemeentelijke Basisschool De Zafant te DRANOUTER (Schooljaar 2015-2016) 9/9