Cohousing Waasland op zoek naar Circulair. Ervaringen in energietransitie in een cohousinggroep

Vergelijkbare documenten
Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010

Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA

Regelgeving: een jungle?

Energieopslag in accu s

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

Evolutie van de Vlaamse WP markt, potentieel, beleid Kathleen De Kerpel

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober

DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03)

Geothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet

SLIM ONTWERP: ENERGIE INFRASTRUCTUUR 19 MAART 2018

Dromen Samen sterk voor energietransitie 12 en 30 maart 2019

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Energieke Buurt Gepubliceerd op Stadslab2050 ( Energieke Buurt. Page 1 of 6

Autorijden met 10 zonnepanelen

De EPB-2015, anderhalf jaar later

In het hol van de leeuw?

VERPLICHT AANDEEL HERNIEUWBARE ENERGIE Makkelijk met zonnepanelen

Buurzame Stroom collectieve PV op geschikte, maar onbenutte daken op wijkniveau gebruikerscoöperatie mee te investeren eigen verbruik af te stemmen

Zaal KLEINE FOYER 4.6. Bedrijven op weg zetten naar hernieuwbare energie

Robbe Salenbien. Domeinverantwoordelijke thermische energiesystemen EnergyVille

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Toekomstige ontwikkelingen omtrent hernieuwbare energie in de bouw

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant?

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

PLANNEN VAN HET GEBOUW

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel!

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Is flexibiliteit het nieuwe goud?

Opleiding Duurzaam Gebouw : Hernieuwbare energie systemen

Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven. Marc Kok, directeur Energie Service Noord West

Middels deze brochure bieden we inzicht in:

Hernieuwbaar verwarmen in de toekomst? Oplossingen vinden we niet alleen. VEA 4 jaar Renovatiepact: 14 december 2018

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Competitie over zonne-energie oplossing voor monumenten. Architectenbureau Anton de Gruyl Leiden ism Jan Bos

Waarom zonnestroom? 21 maart

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN

onafhankelijke woning Geen enkele kost voor het verbruik van elektriciteit, verwarming, drinkwater Geen black-out meer 0% vervuiling geen CO 2

Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren

DUURZAAM WEERSELO WAAROM EN HOE

studiebureau boydens nv techniek & energie Een voorstelling in vogelvlucht Brugge-Brussel-Luxemburg-Hanoi

Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst. Door: Richard Ogink

OP WEG NAAR 2020 Bijna-Energieneutrale gebouwen?

Mogelijkheden voor energie coöperaties. Jeroen Leclercq

All-electric, al achterhaald voordat we begonnen zijn?

Verplichting aandeel Hernieuwbare Energie (HE) : Voor nieuwe gebouwen van nationale, regionale en lokalen overheden met BA/melding vanaf 1/1/2013

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2

De Energie Revolutie. Proof, not promises. Maximale CO2 reductie. Maximaal Rendement

Zonnestroom installatie in Overasselt

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten

De energetische transitie. Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Ivan Piette Product Manager BeLux. Herzlich willkommen. Referent. Viessmann Akademie

Zonnestroom opwekken met de daken van Viveste

Saldering. Wido van Heemstra Agentschap NL

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014

Energietransitie en schaalvoordelen

We hebben de PVheater getest, een systeem dat overtollige huishoudelijke zonnestroom opslaat

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

Themaochtend zonne-energie

Herziening tariefstructuur van de periodieke distributienettarieven. 24 juni 2016

Dorien Bartels. Business case. melkveehouderij

HAAL ELEKTRICITEIT UIT DE ZON! Fotovoltaïsche zonne-energie

Het Buurzame Stroom -project is een unieke samenwerking tussen heel wat partners en stakeholders:

Rendabiliteit Geothermieconcept. Scheldimmo-groep Ir. Plasschaert Jean-Marie 12/05/2015

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016

IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP?

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Mogelijkheden collectieven

Zonnepanelen zijn een rendabele investering, zelfs zonder subsidies.

Samen DUURZAmer. Krijg inzicht in het totaal en de details van je energieverbruik, en je huidige systeem. Stel je CV goed af

Veelgestelde vragen prosumententarief

RENT-A-ROOF : verhuur je dak en geniet van goedkope groene stroom

Energiezuinig bouwen en verbouwen. Philip Moorthamers Projectleider

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015

Businesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op?

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 17 maart gewijzigd op 2 maart 2010

Hernieuwbare energie in Brussel

WKK (warmte delen) een praktijkvoorbeeld met cijfers

High Level Business Case Energiecoöperatie

Wilko Kistemaker & Martin van de Goor i.s.m. A.J. Loots BV Nick Verstappen Informatiesessie Zonnepanelen & Zonneboilers 19 augustus 2013

Ervaringen met zonnepanelen

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

slim investeren in zonnepanelen

Aanvraagformulier premie fotovoltaïsche cellen

Zonnepanelen steeds rendabel. In een notendop

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. Oktober 2016 Patrick Hagen

Ecodesign ERP. Roadmap 2050

ARN, uw duurzame innovatieve partner!

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 17 maart 2009

van 23 februari 2010

Deelsessie Zonnepanelen. 26 juni 2019 Wijchen en Druten

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Is uw huis geschikt voor een warmtepomp?

Workshop duurzame energievoorziening op de set

Naar een energetische en kostenoptimale nieuwbouw: inpassing van hernieuwbare energie in het gebouw

Transcriptie:

Cohousing Waasland op zoek naar Circulair Ervaringen in energietransitie in een cohousinggroep

Inhoud Lessons learned 1. Verbruiker. Minimaliseren energievraag. Hoe betaalbaar maken van energetisch optimale verticale bodem/water warmtepomp? Gemeenschappelijk geothermisch warmtenet! 2. Producent. Zelf voorzien in hernieuwbare energie. Hoe realiseren van hernieuwbare energie-installatie in een periode van budgettaire krapte? Derdepartijfinanciering! 3. Evenwicht verbruik en productie (BRP) maximaliseren zelfverbruik. Hoe optimaliseren van het financieel voordeel van een eigen productieinstallatie. Een gemeenschappelijke netaansluiting? Overige elementen van het energiesysteem Samenvatting met link naar zoektocht naar circulariteit

Overzicht site Cohousing Waasland Verwarming & SWW paviljoen Zonnepanelen Gemeenschappelijke netaansluiting Elektrische deelwagen(s) Geothermisch warmtenet

Gemeenschappelijk geothermisch warmtenet 15 boringen van 145 m diep via collector in gemeenschappelijke technische berging verbonden met verdeelnet naar wooneenheden Wooneenheden hebben individuele warmtepompen

Gemeenschappelijk geothermisch warmtenet

Gemeenschappelijk geothermisch warmtenet Minimaliseren energievraag warm water en verwarming: Seizoensprestatiefactor (SPF) tussen 4 en 5 = zeer goede benutting van een elektrische kwh voor productie van een thermische kwh Betaalbaar? Klassieke CV gas WP met individuele boring WP met gedeelde boringen Investering 7.500 tot 12.500 Bron: www.centraleverwarmingcv.be Verbruikskost (thermische kwh) Ca. 0,05/kWh(th) 15.000-35.000 Bron: www.livios.be, www.warmtepompinformatie.be Ca. 0,05/kWh (LS) of Ca. 0,025/kWh (MS) Ca. 13.000 (gemiddelde) Bron: factuur Ca. 0,05/kWh (LS) of Ca. 0,025/kWh (MS) Overige: potentieel 100% hernieuwbaar (geen gas), aanzienlijk potentieel voor energiebuffering (zie later),

Derdepartijfinanciering voor zonnepanelen Context: Zonne-installatie noodzakelijk voor halen van E-peil van 20 (doestelling groep deels onder impuls van beschikbare subsidies) Kost van een zonne-installatie komt laat in het bouwproces. Velen in budgettaire krapte. Circusol dient zich aan: onderzoeksproject dat zoekt naar circulariteit in de zonne-sector: energy as a service, gebruik tweedehandspanelen en batterijen

Derdepartijfinanciering voor zonnepanelen Groep start onderhandelingen op met derde partij / installateur Inzetten van technische en financiële kennis in de groep Pistes te vergelijken. Verschillen door variëren van partij die financiering en/of uitbating (risico) op zich neemt: Eindgebruiker van de geïnstalleerde stroom (eigen middelen of via lening) Installateur Derde partij (coöperatieve ) Lage energieprijzen (zie later) leggen druk op financier hoog Circusol maakt opening voor gebruik van 2 e hands zonnepanelen (productie) en batterijen (evenwicht verbruik en productie )

Derdepartijfinanciering voor zonnepanelen Aandachtpunten bij derdepartijfinanciering Eigenaarschap relevant voor EPB wetgeving. VREG antwoordt: neen! Gebruik (mogelijks) gedegradeerde zonnepanelen relevant voor de EPB wetgeving: VREG antwoordt: neen! Grote installatie (omvormervermogen > 10kVA), dus nog recht op groenstroomcertificaten? Lijkt van wel, maar EPB wetgeving zegt: neen! geen groenestroomcertificaten worden toegekend voor de opwekking van elektriciteit uit zonne-energie als het fotovoltaïsch zonne-energiesysteem in aanmerking komt om te voldoen aan de verplichting met betrekking tot het minimumaandeel hernieuwbare energie. Het louter in aanmerking komen is dus voldoende om die uitsluitingsbepaling te "triggeren.

Derdepartijfinanciering voor zonnepanelen 231 tweedehands panelen van 9 verschillende merken

Gemeenschappelijke netaansluiting Context Onderzoek haalbaarheid gemeenschappelijk netaansluiting op laagspanning getriggerd door noodzaak aan gemeenschappelijk net bij keuze voor gemeenschappelijke productie-installatie. Belangrijkste uitkomt: een gemeenschappelijk net voor particulieren is een grijze zone in de wetgeving (EU principe vrije keuze van leverancier) Specifiek voor Cohousing Waasland: laagspanningsnet niet zwaar genoeg voor 22 wooneenheden met warmtepompen, netuitbreiding ten laste van gebruiker. Trigger voor onderzoek aansluiting op middenspanning (= eigen cabine)

Gemeenschappelijke netaansluiting Criterium Individuele aansluiting Gemeenschappelijke aansluiting op middenspanning Investering Ca. 22.000 voor netaansluiting + ca. 30.000 voor netuitbreiding Verbruikskost Hoog (klassiek huishoudelijk) Laag Dimensionering zonnepanelen Keuze leverancier + facturatie Evolutie naar capaciteitstarief? Aantal zonnepanelen op basis van gewenste E-peil per unit Individuele + 1 gedeelde leverancier/factuur Vermoedelijk aanzienlijke impact voor particuliere aansluitingen Ca. 56.000 voor cabine, verdeelbord ) + ca. 25.000 voor noodzaak extra zonnepanelen Aantal zonnepanelen beïnvloed door slechtste individuele E-peil Gedeelde leverancier stuurt gemeenschappelijke factuur Vermoedelijk minder impact, reeds vermogensterm in tarief Sociaal tarief Recht wordt toegekend via leverancier Geen sociaal tarief mogelijk Evenwicht verbruik en productie (max. zelfverbruik) Beperkt aantal verbruikers per aansluitpunt, weinig flexibiliteit Aanzienlijk aantal verbruikers per aansluitpunt, aanzienlijke flexibiliteit

Overige elementen van het energiesysteem Elektrische wagen(s). Voorlopig één gedeelde elektrische wagen, een tweede is aangekondigd. Aanzienlijke bijdrage in maximaliseren van zelfverbruik van de geproduceerde zonnestroom. Aanrader! Verwarming & SWW paviljoen op gas. Beargumenteerd vanuit nood aan snel opwarmen van een grote zaal (geen huishoudelijk constanter verbruik). De kost van niet-gelijktijdigheid van productie en consumptie had een 100% hernieuwbaar scenario voor het paviljoen mogelijk rendabel gemaakt.

Samenvatting + link naar circulariteit Lessons learned 1. Verbruiker. Minimaliseren energievraag. Energetisch optimale verticale bodem/water warmtepomp betaalbaar gemaakt met gemeenschappelijk geothermisch warmtenet! 2. Producent. Zelf voorzien in hernieuwbare energie. Realiseren van hernieuwbare energie-installatie in een periode van budgettaire krapte met derdepartijfinanciering! 3. Evenwicht verbruik en productie (BRP). Financieel voordeel van een eigen productie-installatie geoptimaliseerd met een gemeenschappelijke netaansluiting!

Samenvatting + link naar circulariteit Link met circulariteit in de zonnesector 1. Minimaliseren van verbruik als preventie van afval van zonnepanelen 2. Goedkoper produceren van zonnestroom door hergebruik van elders afgedankte zonnepanelen 3. Optimaliseren van financieel voordeel van eigen productie-installatie = optimaliseren van de business case voor hergebruik van elders afgedankte zonnepanelen, eventueel met toevoeging van hergebruik van in de automobielsector afgedankte batterijen