e 20 jaargang, nummer 4, oktober 2018
INHOUDSOPGAVE Kijk ook op de website van de afdeling: http://zeeland.ngv.nl Van de wnd. voorzitter pag. 1 Van de redactie pag. 1 Bestuursmededelingen pag. 2 Nieuws uit de Afdeling Zeeland Maand van de Geschiedenis pag. 2 Genealogische Contactdag pag. 3 Najaars-Algemene ledenvergadering + lezing pag. 4 Nieuws uit de Regio s van de Afdeling Zeeland Regio Tholen Leven en werken op het Thoolse platteland, deel 2 pag. 5 Willem Andries Joppe, van broodbakker via landloper naar verdwenen persoon pag. 10 Regio Noord- en Zuid-Beveland De namen Hirdes en Koeijers pag. 13 Parenteel van Marinus Paauwe pag. 16 Regio Walcheren De Havendijkstraat in Middelburg pag. 20 Uit het Zeeuws Archief Exposities en cursussen pag. 22 Van het Gemeentearchief Goes Families Van Strien uit Wolphaartsdijk pag. 22 Het portret van Jan Hoogerhuis en Sophia van der Wind pag. 25 Toevalsvondsten doorhugo P. Abrahamse pag. 26 Public Relations pag. 27 Ledenmutaties pag. 28 Familiekunde Gent, agenda pag. 28 De afdeling Zeeland bestaat uit de regio s Zeeuws-Vlaanderen, Zuid- en Noord-Beveland, Walcheren, Schouwen-Duiveland, Tholen en Goeree-Overflakkee. Wij van Zeeland verschijnt in januari, april, juli en oktober. Drukker: Drukkerij Driedijk te Heinkenszand. Foto voorzijde: Wim Kaashoek. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de ondertekende stukken. Voor het overnemen van artikelen of delen daarvan, is toestemming nodig van de redactie. 2
Van de wnd. voorzitter Datalek Begin mei werd de oude NGV-site gehackt. Er vond een datalek plaats, o.a. van wachtwoorden. Alle gelekte gegevens van veel NVG-leden zijn op internet zichtbaar geweest. Uiteraard heeft het hoofdbestuur maatregelen getroffen om de schade te beperken en herhaling te voorkomen. Het lek was terug te voeren op de oude NGV -site en die is meteen buiten gebruik gesteld. Bovendien zijn de leden van dit incident in kennis gesteld en zij kregen het advies om zo sne l mogelijk hun wachtwoord te wijzigen. Dit heb ik dan ook meteen gedaan. Vrij kort daarna kwam het bericht dat bij MyHeritage de gegevens van maar liefst 92.000.000 personen waren gehackt. Een controle op de site haveibeenpwned.com gaf aan dat één van mijn adressen was gecompromitteerd maar de andere (nog) niet. Op 17 juli ontving ik een mail waarin de afzender aangaf mijn wachtwoord te kennen en vermeldde het ook in zijn bericht. Hij schreef dat hij volledige toegang had tot de PC, een keylogger had geplaatst en dat hij mijn webcam kon bedienen (die ik niet heb). Wanneer ik echter 3.000 USD in Bitcoin zou overmaken dan zou hij alles deleten, maar als ik dat niet deed dan zou ik heel veel ellende over me heen krijgen. De reactie van de politie hield in dat ik de volgende dag op een site een melding kon doen en dat het verder alleen maar bluf was. Een week later werd dit in de krant bevestigd. Inmiddels heb ik mijn op meer sites gebruikte wachtwoord overal veranderd met behulp van de toen net geïnstallee rde wachtwoordmanager LastPass. Voor deze wachtwoordmanager hoef ik alleen maar één wachtwoord te kennen. De keylogger was niet te vinden maar toch ga ik op een veiliger manier om met het wachtwoord van LastPass. In een bewaard document, ergens op de PC of stick, heb ik zowel het toegangs-emailadres als het wachtwoord gezet. Wanneer ik LastPass nodig heb dan open ik meteen dit document en met behulp van kopiëren en plakken vul ik de gegevens in bij LastPass. Een keylogger registreert de toetsen die gebruikt worden maar niet wat er geplakt wordt. In de vorige Wij van Zeeland schreef ik over het vertrek van Jaap van Zweeden en Fred Janssen uit de IT -groep. Onze landelijke voorzitter wees mij er op dat Jaap geen lid van de IT-groep was maar projectleider van het digitaliseringsproject. Hij wou ondanks het datalek doorgaan met het project op de oude website. Toen dat niet werd toegestaan, waardoor het project op dat moment tot stilstand kwam, heeft hij bedankt voor deze functie en is uit het HB getreden. Wegen s het datalek stelde het nieuwe hoofd strakkere regels in en als vrije vogel had Fred daar moeite mee. Desalniettemin blijft het jammer dat twee enthousiaste medewerkers niet meer actief zijn voor de NGV. In deze Wij van Zeeland zult u uitgebreide informatie vinden over twee evenementen waaraan de afdeling Zeeland deelneemt. Het eerste evenement is al op 6 oktober in het Archief van Zierikzee. Hier wordt de Dag van de Geschiedenis gevierd met als thema Verzet. De geplande voordracht van Robert Philippo zal hier plaats vinden en niet in De Vroone. Op 3 november is er weer de jaarlijkse Zeeuwse Genealogische Contactdag samen met de Open Dag van het Zeeuws Archief. Dit jaar zal het een heel groot en uniek gebeuren worden met heel veel deelnemers. Ik wens u veel leesplezier toe bij het lezen van deze Wij van Zeeland. Evert Beket Van de redactie Aan die reeds veelvuldig beschreven warme, zonnige zomer lijkt maar geen eind te komen. Het nieuwe winterprogramma neemt echter al weer bijna een aanvang. Onze afdeling werkt op 6 oktober a.s. mee aan het programma van de Maand van de Geschiedenis in Zierikzee en op 3 november a.s. aan de Genealogische Contactdag in het Zeeuws Archief in Middelburg. Van beide evenementen is een uitgebreide beschrijving in dit blad opgenomen. Op 17 november as. houden wij onze Najaars- Algemene ledenvergadering met aansluitend een interessante lezing over familienamen door Veronique De Tier. In deze Wij van Zeeland presenteert Jan Midavaine deel 2 over de familie Franke uit 1
Tholen, Didi Joppe beschrijft de trieste levensgeschiedenis van Willem Andries Joppe, Kees Goudswaard gaat met Hirdes en de Koeijer de grens over naar Duitsland en Zwitserland, van de hand van Sjaak Hoornick is er de parenteel Paauwe, Albert Prins neemt ons mee naar de Havendijkstraat in Middelburg en beschrijft het leven daar zo vlak na WOII, van de hand van Willy van Meegen is een artikel over de families van Strien uit Wolphaartsdijk en Elly Smit-Visser deelt met ons een foto en de genealogische gegevens van haar overgrootouders Hoogerhuis-van der Wind. Van Hugo Abrahamse ontvingen wij toevalsvondsten; verscheidene Zeeuwse namen in Zuid-Afrika die hij aantrof tijdens zijn genealogisch speurwerk. Bestuursmededelingen AVG: wat moet de genealoog ermee? Maarten van der Voort, lid hoofdbestuur en portefeuillehouder privacy De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) geeft regels voor het gebruik van andermans persoonsgegevens. Met name bedrijven en grote organisaties als de NGV hebben er veel mee te stellen. Maar wat betekent de AVG voor de gewone genealoog? De AVG geldt in de eerste plaats niet voor de gegevens van overleden personen. U hoeft dus alleen bij levende personen op te letten. Daar komt nog bij dat de AVG niet van toepassing is zolang u persoonsgegevens niet buiten uw naaste familie deelt of deze publiceert. Wilt u dit wel, dan moet u hiervoor vooraf toestemming van de betreffende personen hebben. Die toestemming moet specifiek zijn, oftewel wilt u bijvoorbeeld de bewuste persoonsgegevens opnemen in een boek, publicatie op uw eigen website en op MyHeritage? Dan moet iedere gewenste publicatie expliciet in de toestemming zijn genoemd. Een gegeven toestemming mag altijd worden ingetrokken. Is dat het geval, dan moeten de persoonsgegevens worden gewist op die plekken waar de toestemming voor is ingetrokken. Dit betekent dat het vergeetrecht zich nooit tot uw privé stamboomdatabase kan uitstrekken, want dat valt buiten de AVG en daar is nimmer toestemming voor gegeven. Andere belangrijke rechten die u na publicatie moet respecteren zijn het inzagerecht en het rectificatierecht. Zonder toestemming kunt u wel enkel de familierelaties opnemen (bv. dit gezin bestaat uit 3 kinderen, waarvan 2 zonen en 1 dochter) omdat dit geen persoonsgegeven is. Bij gebruik van DNA-informatie in uw publicaties is voorzichtigheid geboden. Omdat DNA erfelijke informatie bevat, kan dit dus als persoonsgegeven van meer personen kwalificeren dan u denkt. Bovendien kan DNA-informatie een bijzonder persoonsgegeven zijn waar strengere privacyregels voor gelden. Nieuws uit de Afdeling Zeeland Maand van de Geschiedenis GESCHIEDENISPLEIN Zaterdag 6 oktober 2018 Van 10.00 tot 16.00 uur 2
Programma: 10.30 uur, Burgerzaal: Lezing door dr. Jan Zwemer over de sociaal-economische verhoudingen vanaf e de 18 eeuw op Schouwen-Duiveland met speciale aandacht voor onrust, oproer en opstand. 12.00 uur, Rondleiding Schatten van Schouwen-Duiveland. De depots van het gemeentearchief gaan alleen vandaag twee maal voor u open. Rondleiding door Stadshistoricus Huib Uil. Verzamelen bij de stand van het gemeentearchief. 13.30 uur, Burgerzaal,Vertoning De Tien van Renesse, een indrukwekkende documentaire van Tjeerd Muller over een groep Nederlandse verzetsstrijders die op 10 december 1944 te Renesse door de Duitse Wehrmacht werden opgehangen. 13.30 uur, Kamer 1.11, Lezing Twee eeuwen macht, malaise en migratie tussen 1500 en 1700 in de Zuidelijke Nederlanden en Frankrijk door Robert Philippo, met aansluitend de betekenis hiervan voor genealogisch onderzoek. Dhr. Philippo is oprichter van PhilGene Pays-Bas, een bureau voor familieonderzoek, en oud-voorzitter van de Nederlandse Genealogische Vereniging. Deze lezing wordt georganiseerd door de NGV afdeling Zeeland. 15.00 uur, Rondleiding Schatten van Schouwen-Duiveland. Doorlopend: genealogisch spreekuur (Onderzoekkamers), demonstraties genealogische programma s, exposities over opstand en oproer (Tentoonstellingszalen), vrijwilligers aan het werk (Archiefkamers) en erfgoedmarkt (Plein). De NGV afd. Zeeland houdt doorlopende een genealogisch spreekuur voor mensen die geïnteresseerd zijn in hun familiegeschiedenis. Daarnaast kunt u zelf ervaren wat het is om via het internet te zoeken naar bijv. familie. Hoofdingang gemeentehuis, eerste verdieping. Genealogische Contactdag 3 november 2018, 09.00 17.00 uur, Zeeuws Archief (ZA), Open dag met als thema Dorst, alles over de geschiedenis van dorst en drinkgewoonten in Zeeland. Op deze dag organiseren HCC!genealogie, NGV Afdeling Zeeland en het Genealogisch Documentatiecentrum in het ZA activiteiten over stamboomonderzoek etc. ALLEMAAL FAMILIE HCC!GENEALOGIEDAG & GENEALOGISCHE CONTACTDAG ZEELAND Stamboomonderzoek is het blootleggen van verwantschap in verre tijden. Op zoek naar je voorouders maak je een reis naar andere tijden en soms naar verre oorden; veel Zeeuwen emigreerden of werkten overzee. Over alles wat met stamboom- of genealogisch onderzoek te maken heeft, ook of juist op het gebied van computers en internet, daarover gaat de HCC!genealogiedag & Genealogische Contactdag Zeeland. Een twintigtal standhouders presenteert zich en helpt beginnende onderzoekers op weg en gevorderden verder. De HCC is een vereniging voor computergebruikers. De leden van de door amateurgenealogen opgerichte interessegroep HCC!genealogie hebben een schat aan kennis en ervaring op het gebied van programma s en websites voor genealogen. 3
De Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV) richt zich op familiegeschiedenis; van stamboomonderzoek tot heraldiek en genetische genealogie. De afdeling Zeeland van de NGV stimuleert onderzoek en uitwisseling van kennis in Zeeland. Het Genealogisch Centrum Zeeland (GCZ) stimuleert uitbreiding van de genealogische kennis door Zeeuwse kerkelijke, rechterlijke en notariële archieven systematisch te bewerken. Zo wordt (deels) een reconstructie gemaakt van de genealogische gegevens die in de Tweede Wereldoorlog verloren zijn gegaan. In en rondom de studiezaal, 10.00-16.00 uur. 17 november, algemene ledenvergadering (alv) en voordracht. Dit keer zijn we weer terug op ons vertrouwde honk, De Vroone in Kapelle. We beginnen met de najaars-alv en aansluitend een voordracht. We beginnen om 14.00 uur met de alv en na een korte onderbreking wordt de middag voortgezet met een voordracht van Veronique De Tier. De titel van haar voordracht is: Mijn naam is Haas en ik weet van niets. Veronique werkt een deel van de week aan de Universiteit van Gent bij de vakgroep Taalkunde, afdeling Nederlands en verder bij de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) in Middelburg. Zij is redacteur van het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten. Zij heeft de website De Zeeuwse Klapbank opgezet en verder is zij voorzitter van de Stichting Nederlandse Dialecten. Mijn naam is Haas en ik weet van niets! Mijn naam is Haas en ik weet van niets wordt in het Nederlands vaak gebruikt om aan te duiden dat men nergens vanaf weet en men er niets mee te maken wil hebben. Nochtans is het meestal het tegenovergestelde. We zijn allen geïnteresseerd in de herkomst van onze eigen namen, naar de betekenis die de naam had in de tijd dat onze voorouders die namen aannamen. De familienaam Haas kan al illustreren dat de zoektocht naar die herkomst niet altijd zo gemakkelijk is. Iemand die Haas heet, kan kiezen uit verschillende mogelijkheden. Zo kan de oudste naamdrager iemand zijn die nogal laf was, of heel snel, naar de eigenschappen van het dier, maar het kan ook verwijzen naar een huisnaam. Zo heeft elke naam zijn eigen verhaal. In de lezing gaan we in op de verschillende benoemingsmotieven die er zijn bij naamgeving. We lichten de verschillende mogelijkheden toe met familienamen die in Zeeland voorkomen. Waarom heet de een De Bakker, de ander De Korte en nog iemand anders Vandenberge? De ene naam is gemakkelijker uit te leggen dan de andere en komt vaak of minder vaak voor in Zeeland. Sommige namen zijn Zeeuwser dan andere. Hoe vaak komen namen als Dekker, De Jong en Dieleman voor in Zeeland. En wat is Zeeuwser; Adriaens, Adriaense of Adriaensen? Hoe zit het met de spelling van namen als Maes en Maas? Wat is de oorspronkelijke betekenis van namen als Calcoen, Cijsouw, Murre of Bommeljé? Over de herkomst van onze namen bestaan heel wat naslagwerken en ook op internet is veel te vinden. In deze lezing worden enkele van deze naslagwerken en internetadressen toegelicht. 4
Nederlandse Genealogische Vereniging afdeling Zeeland Bestuurssamenstelling Vacant E. B. Beket (Evert) Secretaris Trompstraat 7 4535 BT Terneuzen J. Kouwenberg (Joop) Penn.meester Perestraat 13 4462 EC Goes R.J. Boerkoel (Ronald) 2e Secretaris Oranjehof 13 4325 AN Renesse J. F. de Priester (Joke) Cals Piet Heinstraat 76 4335 HX Middelburg C.A. Kasse (Kees) Lid Lid Gistellisstraat 6Gistellisstraat 6 4421 CX4421 CX KapelleKapelle Correspondentieadres: Secretariaat afdeling Zeeland NGV, Trompstraat 7, 4535 BT Terneuzen secretaris@zeeland.ngv.nl Redactie Mededelingenblad Wij van Zeeland : redactiewvz@zeeland.ngv.nl C. A. Kasse Gistellisstraat 6 4421 CX Kapelle (redactie) A. M. van Gessel Kleine Beer 2 4501 HP Oostburg (correctie) P.C. van Huijstee-Kommer Koningserf 11 6866 ES Heelsum (correctie) Webmaster R.J. Boerkoel Oranjehof 13 4325 AN Renesse webmaster@zeeland.ngv.nl Cals, afd. Zeeland Mw. J. F. de Priester Piet Heinstraat 76 4335 HX Middelburg cals@zeeland.ngv.nl Public Relations J. C. M. Hoornick Notestraat 14 4462 EB Goes communicatie@zeeland.ngv.nl GensDataPro Help helpdesk@gensdatapro.ngv.nl Afgevaardigde naar de ALV van de NGV Wordt op iedere alv van de afdeling gekozen. Voorplaat: Foto van de Zeelandbrug door Wim Kaashoek. 29
TPG Post Port betaald Port payé Pays-Bas Afzender : Redactie Wij van Zeeland Gistellisstraat 6, 4421 CX Kapelle (adressticker) Data die u beslist niet mag vergeten!! 6 oktober 2018 3 november 2018 17 november 2018 Maand van de Geschiedenis, Genealogische dag in het Najaars-algemene Geschiedenisplein Zierikzee Zeeuws Archief te ledenvergadering + Middelburg + Lezing Macht, malaise en Lezing Mijn naam is haas migratie tussen 1500 en 1700 in de en ik weet van niets door Zuidelijke Nederlanden door Veronique de Tier Robert Phillipo Alle bijeenkomsten vinden plaats in De Vroone, C.D. Vereekestraat 74 te Kapelle en beginnen om 14.00 uur, tenzij anders aangegeven. 30