Een lust voor het oog en lust voor de lucht

Een uitgave van ENCI en CBR, onderdelen van de HeidelbergCement Group, nr 45, editie 1 - januari 2019 twaalfde jaargang Een lust voor het oog en lust voor de lucht Wit cement met TX Active Artist impression: Byldis Byldis past een luchtzuiverend mengsel toe voor het hoofdkantoor van de HeidelbergCement Group. Spierwit. Dat worden de prefab (gevel)elementen die het Brabantse Byldis levert voor het nieuwe hoofdkantoor van de HeidelbergCement Group in Duitsland. Een prestigeproject niet alleen voor de opdrachtgever, maar ook voor de betonproducent. Uniek qua kleur en locatie: voor Byldis een mooie kans om aan haar oosterburen te laten zien wat ze in hun mars hebben. Met het gebruik van TX Active in het mengsel wordt tevens een bijdrage geleverd aan de afbraak van NOx in de lucht. waaronder 400 voor de gevel aan de binnenplaats. Het nieuwe hoofdkantoor bestaat uit drie bouwdelen, die met elkaar een eenheid vormen. De gevelelementen bestaan uit meerdere gebogen vormen. De elementen meanderen als het ware om het gebouw heen. De kolom verspringt op iedere verdieping. 1.000 gevelelementen met een opmerkelijke vorm Algemeen directeur Jacco van Dijk en commercieel technisch adviseur Pierre van Boxtel zijn trots op het binnenhalen van het project. Jacco van Dijk: De opdrachtgever heeft voor het werk in eerste instantie vijf tot zes partijen benaderd. Na een eerste selectie en na het maken van een proefstuk werden wij verkozen. We maken 1.000 gevelelementen, TX Active : voor een betere luchtkwaliteit Pierre van Boxtel: De witte kleur hebben de gevelelementen te danken aan het Lees meer op pagina 2 ANSWERS nr 45 januari 2019 1

Foto: Byldis Normaliter mogen mensen even aan het beton voelen in de fabriek, maar nu hangen er waarschuwingen met de boodschap: Afblijven! Sierbeton. gebruik van wit cement met TX Active. TX Active zorgt voor de afbraak van NOx door de geïntegreerde fotokatalyse. De aanwezigheid van nanodeeltjes titaandioxide in cement met TX Active, zorgt ervoor dat verontreinigingen in de lucht door fotokatalytische reactie worden afgebroken. Fotokatalyse is een natuurlijk fenomeen, waarbij een fotokatalysator de snelheid van een chemische reactie verhoogt dankzij de inwerking van het licht (uv-stralen). Het titaandioxide heeft hierbij de rol van katalysator die het reactieproces telkens opnieuw kan herhalen. Homogeen en dicht Het doel van de opdrachtgever is om gevelelementen met een zo homogeen en dicht mogelijke structuur te realiseren. Dit betekent: zo weinig mogelijk poriën in het beton. Pierre van Boxtel: Op dat moment treedt bij ons het krachtenspel tussen watercementfactor, verwerkbaarheid, water, cement en hulpstof in werking. Uiteindelijk vond Byldis een juiste balans door de watercementfactor te verlagen en een betere verwerkbaarheid te verkrijgen Wit cement met TX Active zorgt voor de witte kleur van de gevelelementen. Bovendien zorgt het voor de afbraak van verontreinigende stoffen in de lucht. door middel van hulpstoffen. Voor de juiste homogeniteit qua kleur van de elementen, is een goede kwaliteit van de grondstoffen extra belangrijk. Jacco van Dijk: Je wil geen verschil zien tussen elementen die nu worden geproduceerd en elementen die over een aantal maanden worden gemaakt. Deze kunnen immers vlak naast elkaar in de gevel worden geplaatst. Daarom zijn we extra kritisch: we hebben niet alleen een strengere ingangscontrole, maar voeren ook extra controles uit tijdens de productie. Bijzondere voorzorgsmaatregelen Niet voor niets maakt het bedrijf gebruik van cementen van ENCI. Jacco van Dijk: ENCI levert kwaliteitsproducten. Daarnaast kunnen we altijd bij hen terecht met vragen. ENCI heeft met onze contactpersonen Theo de Veer en Richard Brouwer veel kennis in huis. Zeker bij dit project kwam deze kennis goed van pas. Tussen onze betontechnologen en de experts van ENCI is er regelmatig overleg geweest. Op zich is het gebruik van een specialistisch mengsel niet vreemd voor Byldis, evenals het maken van gekleurd sierbeton. Vanwege de kleur moet er extra voorzichtig omgesprongen worden met de elementen. Pierre van Boxtel: We willen dat de elementen echt wit blijven. Normaliter mogen mensen even aan het beton voelen in de fabriek, maar nu hangen er waarschuwingen met de boodschap: Afblijven! Sierbeton. Vanwege de kleur en vorm hebben we onlangs al geoefend met het vervoeren van een aantal elementen. We hebben zelfs proefgereden om te kijken hoe de elementen zich tijdens het vervoer gedragen. Daarmee zijn we er gerust op dat we de elementen heel en veilig op de plaats van bestemming krijgen. Midden 2019 zullen naar verwachting de laatste gevelelementen worden gemonteerd. 2 ANSWERS nr 45 januari 2019

Sterk betonwerk voor luchthaven van Luxemburg TRBA en CBR bundelen de krachten Foto: TRBA Beton waarop vliegtuigen parkeren, dat moet uiteraard sterk zijn. De luchthaven van Luxemburg stelde nog andere bijzondere eisen. Een kolfje naar de hand van TRBA, gespecialiseerd in de aanleg van betonverhardingen voor autosnelwegen én luchthavens. Om tot de juiste betonsamenstelling te komen, legde de betonspecialist uit Moeskroen zijn technische expertise samen met die van CBR. Filip Covemaeker, CTO van TRBA: Half april 2018 zijn wij, in een tijdelijke Dit waren de eisen vereniging met een Luxemburgse firma, Beton sterkteklasse: C35/45 van start gegaan met de betonuitbreiding Karakteristieke splijttreksterkte van de parking voor vliegtuigen op de van 4 MPa luchthaven van Luxemburg. Het gaat Duurzaamheidseis: bestandheid om een oppervlakte van 60.000 m 2. Bij tegen vorstdooi met specifieke de aanbesteding werd overeengekomen de-icing-producten: luchtgehalte dat TRBA het beton ging produceren en op verse betonmortel van 5% verwerken met een glijbekistingsmachine in 2 lagen (van 33 en 7 cm) en op een breedte van 10 meter. Omdat het beton Franck Vandervelde: De combinatie van aan zeer specifieke eisen moest voldoen, een dermate hoge splijtsterkte met 5% lucht schakelden we CBR, onze huisleverancier was niet eenvoudig, omdat lucht in beton de van cement, al in januari 2017 in om sterkte naar beneden haalt. Dit luchtgehalte ons te helpen met de ITT-studie. Franck was wel noodzakelijk om het beton bestand Vandervelde, Coördinator Technical te maken tegen indringing van het product Advice bij CBR, ging mee naar Luxemburg dat gebruikt wordt om de vliegtuigen om uit eerste hand te vernemen aan ijsvrij te maken. Wij hebben intensief welke eigenschappen het beton moest samengewerkt met de betontechnoloog van beantwoorden. TRBA om de dosering van luchtbelvormer, het water- en cementgehalte en de korrelopbouw van de toeslagmaterialen te optimaliseren. Met CEM I 42,5 N De keuze van het cement was een andere belangrijke uitdaging. Voor luchthavenprojecten gebruiken we in België en Nederland normaal gesproken een CEM III-cement. In Luxemburg stonden opdrachtgever en ingenieursbureau erop om met een CEM I 42,5 N te werken. Franck Vandervelde: Om de sterkte van het beton samen met TRBA te verbeteren, was het noodzakelijk om onze CEM I 42,5 N van ENCI Maastricht aan te passen. Door het cement fijner te malen konden we de prestaties van het beton optimaliseren. De proef op de som Franck Vandervelde: Toen de parameters voor de betonsamenstelling vastlagen, moesten we snel daarna monsters aanleveren. Het gros van de proeven voerden we in het lab van TRBA uit, en de duurzaamheidsproef (bestandheid tegen vorst/dooi) werd in ons lab in Rotterdam uitgevoerd. Dat leverde een goed resultaat op. Lees verder op pagina 4. ANSWERS nr 45 januari 2019 3

ENCI, Bruil en Van t Hek TRBA heeft 9 glijbekistingsmachines in huis. Met de grootste machine kan beton tot 15 meter breed in één keer gegoten worden. Filip Covemaeker: De samenwerking tussen Franck en ons lab verliep gesmeerd. Na de tweede batch kwam het beton er perfect uit. Compatibel met de machine Met een CEM I aan de technische eisen van de opdrachtgever voldoen, is één ding. De betonsamenstelling moest ook te verwerken zijn met de slipformpaver. Filip Covemaeker: De compositie van het beton en dan bedoel ik vooral de verhouding zand, grind en cement moet speciaal afgestemd zijn op de glijbekisting. Per slot van rekening leg je een band verse beton van 10 meter breed en 40 cm hoog zonder vaste bekisting. Het beton dat uit de machine komt, mag absoluut niet zakken. De boorden van het beton moeten loodrecht zijn. Je hebt echt de perfecte mix nodig om dit klaar te spelen. Ons lab heeft op dit vlak een hoop ervaring. Internationaal gaan Luxemburg is niet het eerste luchthavenproject voor TRBA. Zo n zes jaar geleden legde de betonspecialist 85.000 m 2 beton aan voor de luchthaven van Charleroi. Filip Covemaeker: Wij willen met onze kennis en ervaring nog internationaler gaan. Het is de bedoeling om met plaatselijke wegenbouwpartners en grondstoffen te werken. Tenslotte is de HeidelbergCement Groep actief in een groot gedeelte van Europa. Wij hebben alle troeven in huis om echt grote luchthaven- en betonverhardingsprojecten tot een goed einde te brengen: een hoop expertise, een eigen betonlab, 9 glijbekistingsmachines en 7 eigen betoncentrales. 60.000 m 2 oppervlakte van 40 cm dik 10 meter brede betonstroken, aangelegd met 2 glijbekistingsmachines (voor onder- en bovenlaag) goed voor 24.000 m 3 C35/45 beton met 10.000 ton CEM I 42,5 N van ENCI Maastricht mobiele betoncentrale die tot 300 m 3 per uur produceert (1.200 tot 1.300 m 3 per dag) CBR levert vanuit Maastricht 500 à 600 ton cement per dag strikte planning: zo n 25 stortdagen einde van het project: augustus 2018 Bruil levert al ruim tien jaar silo s met cement aan funderingsbedrijf Van t Hek. We zetten die silo s op het bouwterrein, aldus Sander Hendriks, technisch adviseur bij Bruil. Onze toegevoegde waarde zit m vooral in de logistiek. Van t Hek heeft nogal eens projecten op lastig bereikbare plaatsen. Daar bedenken we samen een oplossing voor. Uniek voor Nederland Een van die lastig bereikbare plaatsen is bijvoorbeeld het Amsterdamse IJ. Daar werkt Van t Hek aan de fundering van het Sluishuis. Deze bijzondere landmark komt deels over het water te liggen. Daar brengen we verschillende types palen aan, vertelt directeur Ted van t Hek. Ook in de bodem van het IJ komen palen. Het gaat om geschroefde palen, die tot 60 meter diep gaan. Dat is uniek voor Nederland. Met behulp van twee grote stellingen worden palen geboord. Deze staan op twee pontons. Op elke ponton staat een silo van Bruil. Daarnaast levert Bruil nog vier silo s. Ted van t Hek: Voor dit project hebben we een grote hoeveelheid grout nodig. Het grout heeft twee belangrijke taken: Foto: Van t Hek 4 ANSWERS nr 45 januari 2019 Foto: Shutterstock

KLANT Foto: Van t Hek Stevig fundament voor samenwerking Foto: Van t Hek het zorgt voor afkoeling tijdens het inbrengen van de stalen buis en het vergroot de draagkracht van de paal. In dit geval gaat het niet alleen om een enorme diepte, maar ook om een grote diameterbuis. Om te voorkomen dat het project onnodig stil komt te liggen en er vertraging wordt opgelopen, moet er voldoende voorraad zijn op de bouwplaats. De kracht van Bruil is dat onze eigen planners en chauffeurs dagelijks tot het uiterste gaan om klanten als Van t Hek met onze silo s, equipment en mortels te ondersteunen, aldus Hendriks. Zij worden ondersteund door een proactieve servicedienst die ervoor zorgt dat het equipment in één keer goed functioneert. En zit het een keertje tegen, dan zijn de mannen snel ter plaatse om de klanten verder te helpen. Dit noemen wij de Bruil Silo-service. Winterproof silo s Naast logistieke oplossingen denkt Bruil ook op andere vlakken met Projecten op lastig bereikbare plekken? Bruil levert de klant mee. Een van de vindingen die we voor Van t Hek gedaan silo s met cement aan funderingsbedrijf Van t Hek. hebben, is het winterproof maken van de silo s, aldus Sander Samen bedenken ze oplossingen voor projecten op lastig Hendriks. Hierbij wordt de onderkant van de silo met behulp bereikbare plaatsen. van flappen afgeschermd. Hierdoor kunnen we voorkomen dat het bedieningspaneel bevriest. In de afgeschermde ruimte die zo ontstaat, kan een heater worden geplaatst. Dankzij deze oplossing BRUIL, kan Van t Hek bij lage temperaturen, wanneer de grond nog niet 4 GENERATIES VAN INNOVATIES bevroren is, toch palen blijven boren. Ted van t Hek: De toegevoegde waarde van Bruil zit m in de kennis die ze hebben van ons product en de wetenschap hoe ze de kwaliteit met hun expertise kunnen versterken. Voor in de grondgevormde palen is een constante kwaliteit van de grondstoffen van groot belang. Bruil werkt op verschillende terreinen met ENCI samen en heeft het product geheel in de vingers. Sander Hendriks: En mochten we vragen hebben of afwijkende wensen krijgen van de klant, dan zijn de lijnen kort. Onze kwaliteitsdienst kan eenvoudig schakelen met die van ENCI. Bruil, een innovatief familiebedrijf (4de generatie), levert aan de bouw een totaalpakket van betonmortel, droge mortels en (architectonisch) prefab beton. Zij doen dit vanuit een scherpe visie: de bouw efficiënter én klantgerichter maken met slimme producten én door optimale inzet van materiaal. De innovatiekracht van Bruil is duidelijk zichtbaar in het vooruitstrevende Prefab Printing project, waarbij de innovatie 3D-betonprinten toepasbaar wordt gemaakt voor de bouw. Bruil maakt niet alleen al deze producten, het staat ook bekend vanwege zijn klantgerichte oplossingen. Zo levert het bedrijf ENCI-cement aan Van t Hek voor diens funderingen. Vooral dankzij zijn logistieke oplossingen is Bruil hierbij onmisbaar. Bruil en ENCI hebben een langdurig strategisch partnership ontwikkeld waarbij ENCI cement levert op vele locaties van Bruil. Volgens Oscar Dekkers, Holding Directeur bij Bruil, is het partnership gebaseerd op de constante kwaliteit, de logistieke voordelen en de eenvoudig bereikbare, Nederlandse kwaliteitsdienst. A N S W E R S nr 45 januari 2019 5

PRODUCT Heatcrete : perfect voor thermische energie-opslag INNOVATIEVE BETONTECHNOLOGIE HeidelbergCement ontwikkelt uniek beton, Mebin produceert het Beton als warmte-accumulator: dat is het even eenvoudige als briljante uitgangspunt van de Thermal Energy Battery. De Noorse cleantechonderneming EnergyNest ontwierp deze mobiele batterij gevuld met beton. Ze gebruikt daarvoor Heatcrete, een betonmengsel dat bestand is tegen hoge temperaturen. Mebin produceert de batterijen in Rotterdam. Foto: HeidelbergCement Steffen Fuchs De Thermal Energy Battery bestaat uit een stalen frame van 6 meter met buizen gevuld met Heatcrete. Kleine leidingen die door het beton lopen, zorgen voor de aanvoer van warmte middels thermische olie. Om de warmte te onttrekken, loopt er koude vloeistof door de leidingen. De batterij laat grote industriële spelers zoals energiecentrales, olieraffinaderijen en staalfabrieken toe om verloren restwarmte eenvoudig terug te winnen. De batterijen zijn compact, mobiel en makkelijk transporteerbaar. Ze kunnen gekoppeld worden afhankelijk van de hoeveelheid die men wil opslaan. Heatcrete : stabiel bij grote temperatuurschommelingen EnergyNest deed een beroep op HeidelbergCement om voor haar Thermal Battery System een betonmengsel te ontwerpen dat bestand is tegen temperaturen van zo n 450 C. Dit resulteerde in de ontwikkeling van Heatcrete in het Duitse Ennigerloh. Een compleet uniek betonmengsel volgens Walter Speelman, product manager bij betonmortelproducent Mebin. Beton is heel goed in het opnemen van warmte, maar met Heatcrete gaan we een stap verder. Heatcrete blijft chemisch stabiel bij grote temperatuurschommelingen en scheurt niet. Daardoor heeft het veel potentieel voor grote bedrijven die energie aan heel hoge temperaturen moeten opslaan. Mebin produceert vanuit Rotterdam Multinationale energieleverancier Enel gaat in 2019 Thermal Energy Batteries inzetten in zijn krachtcentrales op de Canarische Eilanden. Mebin staat vanuit Rotterdam in voor de productie. Foto: Mebin Op de locatie van Mebin in Rotterdam worden de buizen van de Thermal Battery Module gevuld met Heatcrete. 6 ANSWERS nr 45 januari 2019

Heatcrete is bestand tegen temperaturen tot 450 C en blijft chemisch stabiel bij grote temperatuurschommelingen. Dat maakt het ideaal voor thermische energie-opslag. Walter Speelman, product manager van Mebin De Thermal Energy Battery van EnergyNest heeft een thermische energiecapaciteit van 264 MWh th. Walter Speelman: In 2015 realiseerde EnergyNest een pilootproject in Abu Dhabi. Het betonmengsel werd toen in droge vorm in big packs verscheept en ter plaatse gemengd en gestort. Na een kleiner project met Mebin in Nederland, stelden we voor om de batterijen standaard in onze centrale in Rotterdam te maken en vandaaruit wereldwijd te transporteren per schip, per trein of per vrachtwagen. De ligging van onze centrale is ideaal en ze is ook uitstekend geschikt om Heatcrete te produceren. Wij hebben namelijk aparte silo s om de toeslagmaterialen droog op te slaan. Omdat het vochtgehalte heel bepalend is voor het succes van Heatcrete, mogen die toeslagmaterialen absoluut niet nat worden. Voor het Enel-project zullen we zo te werk gaan: zeecontainers van 6 meter hoog worden in horizontale positie op vrachtwagens aangeleverd. Wij zetten die containers verticaal en vullen de 63 buizen met Heatcrete. Na een week laten we ze weer horizontaal kantelen en zijn de containers klaar voor transport. MOOIE MILIEUVOORDELEN Foto: Mebin Grote industrieën produceren veel CO 2. Bij intensieve industriële processen komt veel warmte en dus energie vrij. In plaats van deze energie niet te gebruiken, kan ze door de Thermal Energy Battery opgeslagen en weer gebruikt worden in het eigen productieproces. Hiermee verlagen de industrieën hun ecologische voetafdruk. Walter Speelman: Er zijn nog systemen waarmee je energie opslaat in batterijen. Zijn die end-of-life, dan blijf je achter met niet zo milieuvriendelijke materialen. De Thermal Energy Battery bestaat uit de volledig recyclebare materialen staal en beton en heeft een levensduur van 30 tot 50 jaar. De Thermal Energy Battery Module met eigen ogen zien? Op de ENCI-locatie in Rotterdam staat een showmodel dat Mebin produceerde. ANSWERS nr 45 januari 2019 7

De landhoofden in Oijen: via maatwerk worden Maaskeien verwerkt in prefab beton. Gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum realiseert tal van maatregelen om het gebied tussen de Noord-Limburgse dorpen Ooijen en Wanssum beter te beschermen tegen hoogwater. Ze laat onder meer dijken verleggen, het industrieterrein uitbouwen en een nieuwe rondweg aanleggen in Wanssum. Niels van der Hulst, technisch directeur van Geelen Beton: Wij werken in opdracht van bouwcombinatie Mooder Maas (Dura Vermeer Ploegam) mee aan tien verschillende deelprojecten, waaronder voor 2,6 miljoen euro grondkerende elementen. De producent van prefab bouwelementen maakt momenteel betonnen keerwanden voor landhoofden in Ooijen. Begin 2019 gaat de productie van keerwanden voor de rondweg van start. PRODUCT Om alle bouwwerken mooi in het landschap in te passen, werd het Belgische architectenbureau Ney & Partners ingeschakeld. Dat wilde de horizontale gelaagdheid van de verschillende erosies van het Maaslandschap, mét de typische Maaskeien, laten terugkeren in de betonnen keerwanden. Niels van der foto: Preton Hulst: Wij zijn samen aan de slag gegaan om te testen hoe die gelaagdheid het best tot z n recht kon komen. Eerst hebben we zo n 25 proefpanelen van elfde jaargang 2 bij 1 meter voorgelegd aan de architect tot het helemaal goed zat. Wij werken Lees verder op pagina 2. ANSWERS nr 43 juli 2018 1 foto: Preton KORT Een uitgave van ENCI en CBR, onderdelen van de HeidelbergCement Group, nr 42, editie 1 - mei 2018 Een uitgave van ENCI en CBR, onderdelen van de HeidelbergCement Group, nr 43, editie 2 - juli 2018 Keerwanden met cachet Welke voordelen bieden ze voor de prefabsector? Sagrex heeft in België meerdere locaties waarin kalksteengranulaten geproduceerd worden. Studies tonen de voordelen aan van zulke gebroken granulaten ten opzichte van grind voor prefabconstructies. Kalksteengranulaten? Die kunnen bijzonder interessant zijn voor de prefabsector. Gebroken granulaten bieden namelijk verschillende voordelen ten opzichte van zee-* of riviergrind. Geelen Beton verwerkt Maaskeien in Noord-Limburgse keerwanden 1. Hogere druk- en buigsterktes Door grind door kalksteengranulaten te vervangen, kunt u de druksterkte, de buigsterkte en de schokweerstand van het beton verhogen. Het zijn de vorm en de oppervlaktetextuur van de granulaten die de druksterkte van beton aanzienlijk beïnvloeden. De oppervlaktetextuur heeft een invloed op de binding met de cementpasta en ook op de waterbehoefte van het mengsel, vooral voor de fijne fractie. Deze textuur hangt onder andere af van de hardheid en de afmetingen van de korrels en van de eigenschappen van het moedergesteente. De oppervlaktetextuur van grind wordt beschouwd als glad, die van kalksteen als ruw. In laboratorium- omstandigheden werd aangetoond dat het gebruik van granulaten met een glad oppervlak tot lagere druksterktes leidt, tot 10% lager dan druksterktes behaald met granulaten met een ruwe oppervlaktetextuur. De invloed op de druksterkte is zeker belangrijk voor de prefabsector. * Zeegrind wordt niet aanbevolen voor geprefabriceerd gewapend of voorgespannen beton. De reden hiervoor is het chloridegehalte en de beperkte afmetingen met weinig of geen mogelijkheid om te breken. Kalksteengranulaten De productie van cement en beton is belastend voor het milieu. HeidelbergCement is al jaren koploper in duurzame maatregelen om die impact te beperken zeker in de Benelux. 5 miljard ton. Zoveel cement wordt er elk jaar geproduceerd. Niet verwonderlijk: voor meer dan 7,5 miljard mensen moeten er woningen, infrastructuur en werkplekken worden gecreëerd in het geprefereerde bouwmateriaal: beton. De HeidelbergCement Group neemt zijn verantwoordelijkheid om zijn materialen zo duurzaam mogelijk te produceren. En zeker in de Benelux zijn we daar al jarenlang koploper in. In 1999 richtten de grootste cementbedrijven ter wereld het Cement Sustainability Initiative op (CSI). Het doel ervan? Samenwerken om de productie van cement te verduurzamen en de milieubelasting ervan te beperken. Het CSI stelde al in 2010 een heel concreet plan voor een roadmap om de CO 2 -uitstoot van de cementproductie te verminderen door: 1. ovens energie-efficiënter te maken; 2. primaire brandstoffen te vervangen door alternatieve brandstoffen; 3. klinker te vervangen door alternatieve grondstoffen; ECO-RESPONSIBILITY Een uitgave van ENCI en CBR, onderdelen van de HeidelbergCement Group, nr 41, editie 4 - december 2017 tiende jaargang Cement en beton: hoe kunnen we nog duurzamer? Dankzij hogere druksterktes: kan er sneller ontkist worden bij een gelijk cementgehalte/wcf blijft de ontkistingstijd behouden met hogere wcf/lager cement- gehalte blijft de ontkistingstijd behouden met lagere verwarmingskosten De buigsterkte wordt meer beïnvloed dan de druksterkte. In het geval van ultrahogesterktebeton hebben de vorm en de oppervlaktetextuur van de granulaten een grote invloed. 2. Lagere waterabsorptie De waterabsorptie van de kalksteen- granulaten ligt rond 0,5%. Voor grind Lees verder op pagina 3. ANSWERS nr 42 mei 2018 1 elfde jaargang 4. koolstofdioxide af te vangen en op te slaan, of door het nuttig te gebruiken. Op weg naar 4 op 4 Het goede nieuws is: ENCI en CBR staan vandaag al heel ver in 3 van die 4 doelstellingen. We gebruiken in onze ovens alleen droge grondstoffen, wat minder energie kost dan de natte processen die vroeger werden toegepast. De oven wordt voor 85% met alternatieve brandstoffen gestookt en de cementen bestaan nog maar voor 50% uit klinker. De andere 50% bestaat uit alternatieve duurzaamheid Samen gaan we voor goud Verhoog uw CSC-certificatie dankzij de CSC-score van ENCI Betonmortelproducenten met een CSC-certificatie Goud komen gemakkelijker in aanmerking voor aanbestedingen. Wie beton produceert, doet dat zo duurzaam mogelijk. Maar om 100% zeker te zijn van een duurzaam eindproduct, moet er zekerheid bestaan over de herkomst van de grondstoffen. Die zekerheid biedt ENCI. Als eerste Nederlandse cementproducent is het daarvoor bekroond met een CSC-score van 97,19%. CSC (Concrete Sustainability Council) is een nieuw internationaal certificatiesysteem dat het bestaande keurmerk Beton Bewust gaat vervangen. Het beoordeelt bij bedrijven in de betonsector de combinatie van productie en herkomst: duurzame ontwikkeling en verantwoorde herkomst, o.a. van grondstoffen in de toeleveringsketen, milieu-impact van het productieproces en impact op de sociale en economische omgeving. Van Zilver naar Goud De CSC-beoordeling houdt voor 60% secundaire grondstoffen. Ter illustratie: het Europese gemiddelde ligt op 25% alternatieve grondstoffen. Die inspanningen zetten we vanzelfsprekend voort. En intussen zetten we volop in op die 4de doelstelling en de grootste uitdaging voor onze sector: de CO 2 die onvermijdelijk vrijkomt afvangen en nuttig inzetten. Een Europees proefproject in onze cementfabriek in Lixhe toont aan dat HeidelbergCement ook in deze materie een duurzame voortrekker is. Ecologisch én economisch Wat deze inspanningen extra mooi maakt, is het feit dat ons proces en onze producten even hoogwaardig blijven. Beton geproduceerd met ons cement levert een duurzaam product op met een lange en onderhoudsarme levensduur zelfs met minder cement of minder klinker. Zo krijgt duurzaamheid niet alleen een ecologische, maar ook een economische invulling. foto: Shutterstock ANSWERS nr 41 december 2017 1 rekening met de betonproductie, voor 25% met cement en voor 15% met toeslagmaterialen. Cement en toeslagmaterialen bepalen dus 40% van de CSC-beoordeling. Zelfs als de betonproductie positief beoordeeld wordt, dan nog scoren betonproducenten maximaal 60%, goed voor Zilver. Een hogere beoordeling Goud halen ze alleen als ze met een duurzame grondstoffenleverancier werken. Die kan na een audit ook een CSC-score behalen. Die score wordt opgeteld bij de beoordeling van de betonproducent. Een uitgave van ENCI en CBR, onderdelen van de HeidelbergCement Group, nr 40, editie 2 - oktober 2017 tiende jaargang Een alledaagse opdracht? Nee, dat is het zeker niet. Want hoe laat je Opgaan in het landschap Answers gaat digitaal de geologie van de Maasgrond, met zijn typische keien en horizontale gelaagdheid, terugkeren in prefab betonnen keerwanden? Geelen Beton uit Wanssum werkte intensief samen met architectenbureau Ney & Partners en kwam tot een meer dan geslaagd resultaat. Blijf up-to-date via Valkbrug krijgt 4 geïntegreerde bruggen met 18 betonnen prefab elementen Consolis Spanbeton combineert een technisch ingewikkelde constructie met een slanke, ingetogen integraalbrug. Een technisch hoogstandje. Dat is een goede omschrijving van de nieuwe Valkbrug, die over de Rijnsburgersingel (de Leidse gracht) wordt aangelegd. De architect bedacht een ontwerp met een wisselend onderaanzicht voor de brug. Maar hoe voer je zo n ontwerp uit? Consolis Spanbeton uit Koudekerk aan den Rijn combineerde telkens twee aparte De Valkbrug is een nieuwe brug over de Rijnsburgersingel, die de Lammermarkt met de oude binnenstad van Leiden verbindt. Ze vervangt een vijftien jaar oude tijdelijke brug. Opdracht: val niet op De nieuwe brug moet passen binnen de ruimtelijke ambitie van de groene Lammermarkt, gaf de gemeente Leiden als opdracht mee aan de architecten liggervormen tot één betonnen prefab element. De Valkbrug bestaat uit Ney & Partners. De opgave was om de vier overspanningen met in totaal achttien betonnen prefab elementen. brug zo min mogelijk te laten opvallen, vertelt Aloys Berendsen, projectleider bij aannemer Van Boekel Bouw & Infra B.V. uit Zeeland (Noord-Brabant). Het accent ligt bij de verschillende gebruikersstromen, niet bij de brug zelf. De Valkbrug is een integraalbrug met een uitwaaiende constructie met aparte gebruiksstromen: Een uitgave van ENCI en CBR, onderdelen van de HeidelbergCement Group, nr 44, editie 3 - oktober 2018 elfde jaargang Prefab hoogstandje Foto s: Spanbeton/Ineke Key Fotografie twee overspanningen voor voetgangers en fietsers en twee overspanningen voor autoverkeer. De landhoofden zijn een integraal onderdeel van de vorm van de nieuwe brug. Buik- en dalliggers samengevoegd Ney & Partners stelde voor om de brug te bouwen met om en om afwisselende buik- en dalliggers van circa 60 cm breed. Hierdoor krijgt de brug een fraai onderaanzicht met in hoogte vloeiend verlopende afwisselende booglijnen. Op de liggers zou een druklaag worden gestort. Voor de uitvoering paste Consolis Spanbeton het concept aan Lees verder op pagina 2. ANSWERS nr 44 oktober 2018 1 In aanmerking voor aanbestedingen Als eerste Nederlandse cementproducent heeft ENCI een CSC-score behaald van 97,19%. Voor de klant die uitsluitend met ENCI cement produceert, betekent dat 97,19 x 25% = 24,3 extra punten. Wie met ENCI in zee gaat, kan dus de CSC-certificatie Goud behalen. En die opent heel wat deuren. Denk maar aan gunningscriteria of beoordelingssystemen voor aanbestedingen (zoals BREEAM en LEED): met een certificatie Goud scoren producenten extra punten om voor zulke projecten in aanmerking te komen en de opdracht binnen te halen. Wat kan ENCI voor uw CSC-certificatie betekenen? Vraag meer informatie aan uw accountmanager. ANSWERS nr 40 oktober 2017 1 foto: Shutterstock Voor u ligt de laatste editie van het Answers magazine. Na 45 gedrukte edities is het tijd voor vernieuwing en stappen wij over op een volledig digitale manier van informatiedeling. Het voordeel voor u? Overal en wanneer u maar wilt altijd de allerlaatste informatie over ENCI raadplegen. Op zoek naar projecten, producten, innovaties en inzichten? Schrijf u in en blijf ons volgen via WWW.ENCI.NL! Duurzame ambitie ENCI, Sagrex en Mebin ondertekenen Betonakkoord CO 2 -reductie, vrijkomend beton hergebruiken en het natuurlijk kapitaal vrijwaren bij de winning van zand, grind en kalksteen. Deze drie doelstellingen vormen de hoeksteen van het Betonakkoord, dat ENCI, Sagrex en Mebin tijdens de Betondag 2018 ondertekenden. Zo gaan we ons inzetten om beton duurzamer dan ooit te maken. Deze verbintenis is vandaag de dag zichtbaar in de initiatieven die we ontplooien om CO 2 af te vangen en te hergebruiken. Ontdek onze inspanningen en onze visie op duurzamer beton op /nl/beton_duurzamer_dan_ooit Veilig lossen Cement lossen: altijd onder druk, altijd zonder risico? Cement leveren in de silo van de klant? Om het losproces veilig te laten verlopen, doet ENCI dat uiteraard volgens strenge richtlijnen. Maar of de uiteindelijke levering in de silo veilig kan plaatsvinden, wordt mede bepaald door de technische staat van de silo-installatie. Vooral een goed werkend filter is cruciaal: die zorgt ervoor dat er geen druk wordt opgebouwd. Hoe kunt u helpen om een veilige werkomgeving te creëren voor uw en onze medewerkers? We gaan samen voor Zero Harm op /nl/veilig_lossen ENCI VERKOOP 5216 PD s-hertogenbosch Tel. 073-6401180 E-mail: verkoop@enci.nl ORDERONTVANGST EN TRANSPORTPLANNING Tel. 073-2066060 Fax 0251-268558 E-mail: bestellingen@enci.nl Vragen, opmerkingen, suggesties? Mail de redactie marketing@enci.nl 8 ANSWERS nr 45 januari 2019