GGD-richtlijn Gezondheidsrisico van asbest in woningen en publieke gebouwen



Vergelijkbare documenten
Risico s, risicobeleving en crisiscommunicatie bij asbestincidenten

Samenvatting. Achtergrond

asbeststort DMH risico omgeving

Infoavond asbestincident Maldegem 23 mei 2019

Asbestblootstelling van wieg tot graf

Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid

asbeststort DMH risico omgeving

DE ERFENIS VAN HET ASBESTGEBRUIK II: ASBEST IN EN OP GEBOUWEN EN IN DE GROND JODY SCHINKEL

Asbest Jan W.C. van Willigenburg (beleid en communicatie) BME Asbestconsult BV Vianen

Risico communicatie kankerverwekkende stoffen. drs.ing. Jolanda Willems MBA

Gezondheidsrisico s voor werknemers en omwonenden ten gevolge van blootstelling aan met asbest verontreinigd straalgrit

GGD-Richtlijn medische milieukunde. Gezondheidsrisico van asbest in woningen en publieke gebouwen

Asbest in cosmetica Onderzoek naar asbest in talkhoudende cosmetische producten

Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Deelrapportage Zware metalen en chroom-6 in stof. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Brunssum

Programma. 1. Voordracht new age in de asbestsector : Jan van Willigenburg

Deelrapportage. Zware metalen en chroom-6 in stof. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Eygelshoven

Asbest besmetting in straalgrit incident management bij Shell NL

Bezoekadres Rivierenland J.S. de Jongplein WG Tiel. BIC /SWIFT: RABONL2U

Update wet- en regelgeving asbest

Innovatieve saneringsmethoden in de asbestbranche. Jody Schinkel en Ko den Boeft

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Sessie Geur GGD-richtlijn en risicocommunicatie. Ontmoetingsdag GGD-OD, 26 maart 2015

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Het K.B.Asbest toepassing in de praktijk. Asbestcement op containerparken

Asbest en gezondheid. Dr. A. Serroen Toezicht Welzijn op het Werk Regionele Directie West-Vlaanderen

Vivian Oltheten Medische milieukundige Logo Gezond+

Isocyanaten in de woonomgeving

Aan de Inspecteur-generaal van de NVWA. Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling & onderzoek over

Asbest in make-up. Onderwerp Er is asbest aangetroffen in twee make-up producten van het merk Claire s. De doelgroep van Claire s is tienermeisjes.

STATEN ZUID HOLLAND CL...,- NEKûbdEN 2 5 HMRT provincie. _../,p. Lid Gedeputeerde Staten. leden Provinciale Staten.

Schuilen, ontruimen en/of evacueren, een kwestie van snelheid

Achtergrond. Ministerie van SZW. Suzanne Spaan, Jody Schinkel, Peter Tromp

Stichting Futura. Tilburg, 25 oktober Michel Baars Dennis Strik.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Arbeidsomstandighedenregeling wordt als volgt gewijzigd:

Deelrapportage Asbest. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Brunssum. Unit Medische Milieukunde, GGD Zuid Limburg, Geleen, juni 2015

Lucht- en asbestlaboratorium

Hoe stellen we grenswaarden op voor kankerverwekkende stoffen zonder drempelwaarde : Een duivels dilemma?

Risicobeoordeling Asbest in stof en lucht

GGD-Richtlijn medische milieukunde. Gezondheidsrisico van asbest in woningen en publieke gebouwen

Deelrapportage Asbest. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Eygelshoven. Unit Medische Milieukunde, GGD Zuid Limburg, Geleen, juni 2015

Sessie 2 RI&E en Plan van aanpak. Wendy Roescher

FAQ n.a.v. de wijzigingen in de grenswaarde van asbest amfibolen en de risicoklassen. Achtergrond. Risicoklassen

Toezicht op Asbest. Freerk Siegersma (Senior) Adviseur Asbest Rijkswaterstaat/InfoMil

NEN-2991 Onderwerp en toepassingsgebied

RISICOBEOORDELING conform NEN2991. Wolfsdonk 6 te Chaam projectnummer RB november 2013

Vragen en antwoorden over asbest en de brand in het Soesterkwartier

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid, artikel 30, 2, artikel 39, 51 en 55;

GGD advies bij vergunningaanvraag Polderweg 25a te Oostwold Herziene versie Jantien Noorda, 29 januari 2013

Rapport NEN 2991 blootstellingsonderzoek inkaderingsonderzoek

ho Invoering wettelijke grenswaarden minerale kunstvezels

Asbest. Nieuwsbrief 62 Herfst deel

Asbestcommunicatie. DEEL 4 Bij geplande asbestverwijdering. juni Vereniging Bouw- & Woningtoezicht Nederland

Asbestbeheersplan RKBS De Baanbreker. 25 februari 2013

De overheid en risicocommunicatie bij infectieziekten

Gezondheidswinst door schonere lucht. Nr. 2018/01. Samenvatting

GGD-richtlijn Asbest in woningen

Asbest wordt opgedeeld in twee grote groepen:

Vragen en Antwoorden over asbest

html

Samenvatting Advies normering piekblootstelling oplosmiddelen 1

Gezondheidsraad. Aan de staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Arbeidsomstandighedenbesluit Geldend van t/m heden

Luchtkwaliteit en kanker: Wat vertellen we de burger?

Aan de Staatssecretaris van Sociale Zaken MAC/530 en Werkgelegenheid Postbus LV Den Haag

Zwangeren en CMR stoffen

Stasco Environmental Research B.V. Tav: dhr D. Hendriks Aalscholverstraat VP Purmerend. Uw kenmerk Ons kenmerk Rotterdam

Van de regen in de drup of van de drup in de regen?

PX-10. Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel

... Think safety! Werken met. Gevaarlijke stoffen. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid

Wat betekent dit voor. van omwonenden?

Gemeente Sittard Geleen T.a.v. dhr. J. Bruls Postbus AA SITTARD

Informatieblad. Asbest. Weet hoe het zit!

Blootstelling van VROM Inspectie medewerkers aan asbest als gevolg van inspecties bij asbesthoudende vuurwerkverpakking

Stef Hoskens Toezicht op het Welzijn op het Werk (TWW) FOD Werkgelegenheid, g Arbeid en Sociaal Overleg

GEMEENTE. Datum Ons kenmerk Contactpersoon ML20/ S. Rietvelt-Roubroeks

Rapport LUCHT- en KLEEFMONSTER ONDERZOEK ASBEST conform NEN 2991

RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RI&E) MET BETREKKING TOT DE BLOOTSTELLING

Samenvatting. Adviesvragen

Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen

Protectiefactoren van adembeschermingsmiddelen in de praktijk waar moet je op letten!

Concordantietabel boek VI Chemische, kankerverwekkende en mutagene agentia van de codex welzijn op het werk

VEILIG WERKEN MET LASERBRONNEN

De Staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Postbus GX Den Haag. TCB S56(2003) Den Haag, 21 oktober 2003

Betekenis van wetenschappelijke advisering voor de SER

Rapport. LUCHT- en KLEEFMONSTER ONDERZOEK ASBEST conform NEN 2991

Risicobeoordeling conform NEN 2991 ten behoeve van het bepalen van mogelijke risico s voor gebruikers

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Asbestmetingen Derde Merwedehaven. Tweede meetsessie. Uitvoeringsdatum: 15 maart 2012 Projectnummer:

, Provincie Zuid Holland, Derde Merwedehaven, Dordrecht Pagina 1 van 5

NEN 2991-ONDERZOEK. NEN 2991-onderzoek versie 1 Opdrachtgever: Portaal Leiden Projectnummer:

: , Rotterdam Ons projectnummer : CAL Betreft : Risicobeoordeling conform NEN 2991 CAL-75562, versie 1.2 d.d.

Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen

Veel voorkomende asbesttoepassingen Industrial. Imtech Health & Safety Centre 1

ASBESTMETINGEN & INVENTARISATIE

arboregelgeving Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbowet

Aan de bewoners van de Foniëlsweg 1 t/m 13 en 2 t/m 10, Haagstraat 19 t/m 31 en Munster in Munstergeleen

Asbestmetingen Derde Merwedehaven. Vierde meetsessie. Uitvoeringsdatum: 10 September 2012 Projectnummer:

Risicobeoordeling van lange-termijn inname van fipronil via de consumptie van ei en ei-producten

Transcriptie:

GGD-richtlijn Gezondheidsrisico van asbest in woningen en publieke gebouwen Ben Rozema GGD Amsterdam Carola Hegger GGD Rotterdam-Rijnmond Schakeldag Infomil, 26 juni 2014

Doel van de GGD-richtlijn Het bieden van achtergrondinformatie voor GGD medewerkers bij de advisering en communicatie over asbestrisico s Algemene bevolking

Aanleiding nieuwe GGD-richtlijn Incidenten met asbest die grote impact hebben. Nieuwe waarden Gezondheidsraad (2010)

Nieuwe waarden voor MTR en VR Gezondheidsraad, 2010

Nieuwe grenswaarden voor arbeid en milieu Chrysotiel: 2000 V/m 3 (per 1 juli 2014) Amfibool asbest: 300 V/m 3 (per 1 januari 2015) N.B. verschil: - Gezondheidskundige risicobeoordeling: MTR-waarde 2010 - Toetsing aan wettelijke eisen: nieuwe grenswaarden voor arbeid en milieu

Motivatie optreden bij asbest: Preventie Blootstelling aan een kankerverwekkende stof, zoals asbest, is niet gewenst en moet zoveel als redelijkerwijs mogelijk is worden voorkomen.

Preventie Aantal kankergevallen door asbest in een groep van Hoeveel asbest Hoe lang inademen Extra kans op kanker 100 mensen 1.000 mensen 1 miljoen mensen 16 miljoen mensen weinig VR 1 jaar < 1 per miljoen 0 0 0 0-2 weinig levenslang VR 1 per miljoen 0 0 0-4 8-26 matig MTR 1 jaar 1 per miljoen 0 0 0-4 8-26 matig MTR veel 100*MTR veel 100*MTR levenslang 1 jaar levenslang 1 per tienduizend 1 per tienduizend 0 0-1 77-124 1.600 0 0-1 77-124 1.600 1 per honderd 0-4 3-18 10.000 160.000 zeer veel 1000*MTR 1 jaar 1 per duizend 0-1 0-4 1.000 16.000 zeer veel 1000*MTR levenslang 1 per tien 3-18 77-124 100.000 1.600.000

GGD: realistische risicobeoordeling De GGD adviseert op basis van een realistische risicobeoordeling over de termijn die beschikbaar is voor het nemen van ingrijpende maatregelen Maatregelen met grote emotionele, psychosociale, financiële of organisatorische gevolgen Niet-ingrijpende maatregelen om blootstelling aan asbest te beperken moeten altijd zo snel mogelijk worden genomen.

Realistische risicobeoordeling bij incidenten Aantal mensen met kanker door asbest in een groep van Hoeveel asbest Hoe lang inademen Extra kans op kanker 100 mensen 500 mensen weinig weinig Matig (MTR) matig Veel (100*MTR) Veel zeer veel (1000*MTR) zeer veel kort (maanden) lang - zeer lang (jaren) kort (maanden) lang - zeer lang (jaren) zeer kort (dagen) lang - zeer lang (jaren) zeer kort (dagen) lang - zeer lang (jaren) < 1 per miljoen 0 0 1 per miljoen 0 0 1 per miljoen 0 0 1 per tienduizend 0 0-1 1 per miljoen 0 0 1 per honderd 0-4 1-11 1 per honderd duizend 0 0 1 per tien 3-18 34-67

Globale termijn INGRIJPENDE maatregelen Luchtconcentratie (vezels/m 3 )* Aantal maal MTR-waarde Termijn** Chrysotiel Amfibool (amosiet of crocidoliet) 2.800-5.600 300-600 1-2 6 maanden 5.600-8.400 600-900 2-3 4 maanden 8.400-11.200 900-1.200 3-4 3 maanden 11.200-14.000 1.200-1.500 4-5 2 maanden 14.000 28.000 1.500-3.000 5-10 1 maand 28.000-140.000 3.000-15.000 10-50 1 week 140.000-250.000 15.000-27.000 50-90 4 dagen 250.000-500.000 27.000-50.000 90-180 2 dagen > 500.000 > 50.000 > 180 < 1 dag Deze tabel moet uitsluitend in samenhang met de toelichting in de GGD-Richtlijn asbest in woningen en publieke gebouwen worden gebruikt. * N.B.: Blootstelling aan asbest moet zoveel als redelijkerwijs mogelijk worden voorkomen. Deze concentraties zijn niet bedoeld als toegestane blootstellingsniveaus voor een bepaalde periode. Deze tabel is uitsluitend bedoeld om te bepalen hoeveel tijd beschikbaar is voor het nemen van ingrijpende maatregelen. ** NIET-INGRIJPENDE maatregelen om de blootstelling te beperken moeten altijd zo snel mogelijk worden genomen.

Voorwaarden voor beheerste aanpak Snel overleg met de relevante partijen. Betrek de juiste deskundigheid, zoals asbestonderzoeksbureau én GGD/GAGS. Neem geen ingrijpende maatregelen zonder advies van de GGD/GAGS. Acute ontruiming is vrijwel nooit nodig vanuit gezondheidsperspectief.

Communicatie Communiceer tijdig, open en duidelijk, ook als nog niet alle gegevens bekend zijn (geef bijvoorbeeld aan welke zaken in gang zijn gezet en wanneer nieuwe informatie wordt verwacht). Stem de boodschap af op de doelgroep.

Risicocommunicatie Niet alle kansen zijn gelijk Vrijwilligheid, controle over de situatie en vertrouwen spelen een belangrijke rol Is meer dan een getal Aandacht voor emoties, zorgen en vragen Bevat ook informatie over oorzaken, gevolgen en manieren om risico te verlagen Wat is er aan de hand? Wat heeft dat voor gevolgen? Wat wordt er aan gedaan? Wat kunnen mensen zelf doen? Waar meer informatie? 0,0001%

Discussie Stelling 1 Asbest is een gezondheidsprobleem. Daarom is de betrokkenheid van de GGD bij asbestincidenten onontbeerlijk.

Discussie Stelling 2 Eén vezel geeft al kanker, dus uit voorzorg altijd ontruimen.

Discussie Stelling 3 Nooit ontruimen vanwege asbest zonder GGD-advies.