Duurzaam wonen zonder gas of stadsverwarming 15 april 2014 Piet Vink Centrum, Den Haag Hilbrand Does www.energiegarant.nl september2013
Agenda 19:30-19:50: Inloop 19:50-20:00: Opening en introductie door Gert Jan Klinkenberg, partner DGK Installatie BV 20:00-20:20: Zonnepanelen en warmtepomp oplossingen: Hoe werkt het? Door Hilbrand Does, energiemanager, Energiegarant Advies BV 20:20-20:30: Wonen met een warmtepomp: Klantervaring Door Ronald van Wuijtswinkel, buurtbewoner de Bras 20:30-21:00: Wat kost het en Wat levert het op? Door Hilbrand Does, energiemanager, Energiegarant Advies BV 21:00-21:15: Vragen 21:15-21:55: Mogelijkheid voor individueel gesprek met een van de partners 21:55-22:00: Afsluiting
Uw huidige energievoorziening Stroom: - Naar keuze grijs of groen van uw energieleverancier - Jaarlijkse afrekening per kwh plus vastrecht en transportkosten Stadsverwarming: - Jaarlijkse afrekening per GJ plus vastrecht en huur (!), NMDA Gas: - Naar keuze zelf gas kopen van uw energieleverancier, eigen ketel
Alternatieven Zon-thermisch: - Zonneboiler voor warm tapwater en/of verwarming - Buffervat + zonnecollectoren Hybride warmtepomp verwarming: - Combinatie van stadsverwarming/gasketel en elektrisch verwarmen - Tapwater via warmte wisselaar - Warmtepomp inzet afhankelijk van temperatuur en vraag All-Electric: - 100% warmtepomp voor WW en verwarming - Los van de stadsverwarming (of gasaansluiting) - Buffervat voor tapwater evt icm met zon-thermisch E-neutraal: - Stroom nodig voor verwarming en warmwater duurzaam opgewekt met zonnestroom.
Plussen en minnen plussen Zon-TH 100% duurzaam hybride past in de meter/cv kast minnen alleen in de zomer buffervat geen formele ondersteuning stroom verbruik nog steeds vastrecht formele support? all-e geen vastrecht in de winter lager rendement LTV wenselijk inpasbaarheid? E=0 100% duurzaam als All-E geen vastrecht
Warmtepomp https://www.youtube.com/watch?v=4r1tdyd1je4 Als een koelkast - Haalt warmte uit een koudere omgeving en pompt naar een hogere temperatuur. Deze warmte wordt gebruikt voor verwarming
Waarop letten bij een warmtepomp Afgifte systeem: - Liefst vloer of andere LTV (convectorradiatoren) Inpasbaarheid: - Binnendeel - Buitendeel - Los buffervat of all-in-one COP: - Afhankelijk van buitentemperatuur (meeste voordeel in voor- of naseizoen) - Warmtevraag/isolatie - Afgifte Gebruik: - Gelijkmatig verwarmen - Buffervat voor warmwater Geen ruimte voor buffervat of geen LTV -> Hybride mogelijk beter?
Einde Deel 1
Energieneutraal wonen Ronald van Wuijtswinkel - Changedriver - Ambassadeur duurzaam wonen - Initiatiefnemer Haagse Vereniging Duurzaamheid Energieneutraal - Techneco Elga hybride Luchtwarmtepomp - 28+6 zonnepanelen - Elektrische auto 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 60 GJ 54 GJ 48 GJ 25 GJ 12 GJ 1500 1350 1200 625 300 december-09 januari-10 februari-10 maart-10 april-10 mei-10 juni-10 juli-10 augustus-10 september-10 oktober-10 november-10 december-10 januari-11 februari-11 maart-11 april-11 mei-11 juni-11 juli-11 augustus-11 september-11 oktober-11 november-11 december-11 januari-12 februari-12 maart-12 april-12 mei-12 juni-12 juli-12 augustus-12 september-12 oktober-12 november-12 december-12 januari-13 februari-13 maart-13 april-13 mei-13 juni-13 juli-13 augustus-13 september-13 oktober-13 november-13 december-13 januari-14 februari-14 maart-14 april-14
Waarom? Milieu: - Duurzaam - 100% eigen energie - Geen grondstoffen Comfort: - Gelijkmatige temperatuur - Geen grote lekkages - Alles in eigen beheer Geld: - Vastrecht stadsverwarming exorbitant - Laag BTW tarief op arbeid - BTW teruggaaf op zonnepanelen - 25% subsidie van de gemeente - Toekomstvaste investering met goed rendement - Fiscale voordelen voor ondernemers
Financiële / fiscale voordelen Laag BTW tot en met 31/12/2014-6% op arbeid levert op ruwweg 1/3 van de investering een besparing op 15% (kosten 5% lager) - Woning minimaal 2 jaar oud BTW teruggaaf op zonnepanelen voor particulieren - Aanvragen BTW nummer als ondernemer - Indienen BTW aangifte met eenmalige investering (forfaitaire aftrek voor omzet) - Aanvragen voor opheffen administratieve plicht ivm kleinondernemerskorting www.belastingdienst.nl (zoek op zonnepanelen) Subsidie Den Haag: aanvragen voor 5 mei 2014 - Maximaal 25% subsidie - Open inschrijving, aanvrager met laagste subsidiebedrag per Wp krijgt als 1e toegewezen - Budget gelijk aan vorig jaar, ruimte voor circa 200 particulieren EIA/KIA - Speciaal voor ondernemers (tot 68% van de investering aftrekbaar van bedrijfswinst)
Indicatie investeringen warmtepomp (Elga) voor stadsverwarming: 4.000 euro Hybride warmtepomp ipv huidige CV: 6.500 euro All-E warmtepomp: 10.000 euro Zonnepanelen: - 10 panelen 5.000 euro - 20 panelen 8.500 euro Subsidie en laag BTW circa 40% retour Overige kosten afhankelijk van situatie: - Aanpassen LT radiatoren - Koeloptie - Uitbreiding groepenkast - Ecofan (90% van de wijk heeft nog geen energiezuinige, geluidsarme gelijkstroom centrale ventilatieunit)
Verdienmodel Uitgangspunten: 450,- vastrecht stadsverwarming 24,- per GJ 0,60 per m3 gas 0,21 per kwh 3% prijsstijging energie Subsidie 0,39/wp = 22,9% 1,5% spaarrente 1% rendementsverlies zonnepanelen per jaar 250Wp poly panelen met centrale omvormer Itho Ecofan 2
Verdienmodel (E-neutraal) 8kW warmtepomp zonder koeling, 20*250Wp, ecofan REKENMODEL Jaarrendement 11,8% terugverdientijd 9 WP All-E 8kW 10.000,00 ecofan 300,00 PV panelen 20 stuks, 5kWp 8.500,00 BTW aftrek op PV - 1.431,07 subsidie zonnepanelen 25% - 1.950,00 netto investering 15.418,93 afname verbruik (GJ) 100% 40 COP 3 toename stroom verbruik 4000 opwek zonnepanelen 4250 besparing ecofan 200 per saldo afname stroomverbruik 450 vastrecht stadsverwarming 449,15 prijs per GJ 24,03 prijs per kwh stroom 0,21 besparing energiekosten 1.504,85 afname rendement zonnepanelen 1% stijging energieprijzen 3% spaarrente 1,5% 40.000,00 35.000,00 30.000,00 25.000,00 20.000,00 15.000,00 10.000,00 5.000,00 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 waarde PV geld op de bank
Verdienmodel (Elga/PV) Elga warmtepomp bij stadsverwarming, 10*250Wp, ecofan REKENMODEL Jaarrendement 9,7% terugverdientijd 11 Elga voor stadsverwarming 4.000,00 ecofan 300,00 PV panelen 10 stuks 5.000,00 BTW aftrek op PV - 1.431,07 subsidie zonnepanelen 25% - 975,00 netto investering 6.893,93 afname verbruik (GJ) 50% 20 COP 3 toename stroom verbruik 2000 opwek zonnepanelen 2125 besparing ecofan 200 per saldo afname stroomverbruik 325 vastrecht stadsverwarming 449,15 prijs per GJ 24,03 prijs per kwh stroom 0,21 besparing energiekosten 548,85 afname rendement zonnepanelen 1% stijging energieprijzen 3% spaarrente 1,5% 25.000,00 20.000,00 15.000,00 10.000,00 5.000,00 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 waarde PV geld op de bank
Verdienmodel (hybride gas/pv) Hybride gasketel met PV en Ecofan REKENMODEL Jaarrendement 9,5% terugverdientijd 11 8kW Daikin Hybride t.v.v. CV ketel 6.500,00 ecofan 300,00 PV panelen 20 stuks 8.500,00 BTW aftrek op PV - 1.431,07 subsidie zonnepanelen 25% - 1.950,00 netto investering 11.918,93 afname verbruik (m3 gas) 50% 1500 COP 3,5 toename stroom verbruik 4286 opwek zonnepanelen 4250 besparing ecofan 200 per saldo afname stroomverbruik 164 vastrecht stadsverwarming 449,15 prijs per m3 0,60 prijs per kwh stroom 0,21 besparing energiekosten 934,50 afname rendement zonnepanelen 1% stijging energieprijzen 3% spaarrente 1,5% 25.000,00 20.000,00 15.000,00 10.000,00 5.000,00 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 waarde PV geld op de bank
Verdienmodel (alleen PV) 20 zonnepanelen en Ecofan REKENMODEL Jaarrendement 20,9% terugverdientijd 5 ecofan 300,00 PV panelen 20 stuks 8.500,00 BTW aftrek op PV - 1.431,07 subsidie zonnepanelen 25% - 1.950,00 netto investering 5.418,93 afname verbruik (m3 gas) 50% 0 COP 3,5 toename stroom verbruik 0 opwek zonnepanelen 4250 besparing ecofan 200 per saldo afname stroomverbruik 4450 vastrecht stadsverwarming 449,15 prijs per m3 0,60 prijs per kwh stroom 0,21 besparing energiekosten 934,50 afname rendement zonnepanelen 1% stijging energieprijzen 3% spaarrente 1,5% 25.000,00 20.000,00 15.000,00 10.000,00 5.000,00 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 waarde PV geld op de bank
Het energiebesparingsfonds www.ikinvesteerslim.nl Landelijk initiatief vanuit energieakkoord - Uitvoering door Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten - 300 miljoen van Rijksoverheid, de Rabobank en de ASN Bank Landelijk initiatief vanuit energieakkoord - Hypothecair tot 25000 - Looptijd 10 jaar - Boetevrij aflossen - Rente 3,8% (aftrekbaar voor 1e huis) - Maximaal 50% van de lening voor zonnepanelen Praktisch: - Inkomenstoets hypotheek<4x jaarinkomen, geen kredieten
Verdienmodel (E-neutraal+financiering) WP + PV en ecofan, 15000 financiering 3,8% annuiteit REKENMODEL Jaarrendement 6,3% terugverdientijd 12 WP All-E 8kW 10.000,00 ecofan 300,00 PV panelen 20 stuks, 5kWp 8.500,00 BTW aftrek op PV - 1.431,07 subsidie zonnepanelen 25% - 1.950,00 netto investering 15.418,93 25.000,00 20.000,00 voordeel afname verbruik (GJ) 100% 40 COP 3 toename stroom verbruik 4000 opwek zonnepanelen 4250 besparing ecofan 200 per saldo afname stroomverbruik 450 vastrecht stadsverwarming 449,15 prijs per GJ 24,03 prijs per kwh stroom 0,21 besparing energiekosten 1.504,85 rente en aflossing per jaar (voor renteaftrek) - 1.830,00 afname rendement zonnepanelen 1% stijging energieprijzen 3% spaarrente 1,5% 15.000,00 10.000,00 5.000,00 0,00-5.000,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 voordeel
Samengevat PV is met subsidie en BTW teruggaaf zeer rendabel E-Neutraal bij stadsverwarming is financieel gunstiger dan gedeeltelijke warmtepomp. Hybride warmtepomp bij gas eerder te overwegen door lager vastrecht Hybride/ELGA is goed alternatief bij minder goede inpasbaarheid of lager budget Met financiering is de financieringslast ongeveer gelijk aan de besparing, maar de waarde/verkoopbaarheid van het huis wordt beter.
Einde Deel 2
Vervolg Interesse? 1. Gesprek met een van de partners 2. Afspraak voor opname aan huis 3. Offerte voor zonnepanelen en/of warmtepomp 4. Subsidieaanvraag voor zonnepanelen voor 5 mei (service EG tot 29/4) 5. Definitieve beslissing bij besluit subsidie