SEA LIFE voor de kleintjes Mooie Oceanen 3-5 jaar Zelf aan de slag Deze handleiding geeft u extra informatie over belangrijke aquaria binnen SEA LIFE Scheveningen en kan gebruikt worden om meer te ontdekken over de voedselketen en het ecosysteem tijdens uw bezoek. De inhoud van deze folder kunt u gebruiken om de leerlingen extra uitleg te geven of om na jullie bezoek nog eens door te nemen. Er zijn ook leerling opdrachtformulieren met leuke activiteiten. U kunt wellicht kopieën maken voor elke leerling voordat u naar SEA LIFE Scheveningen komt. Niet alle dieren in deze handleiding zijn te zien in SEA LIFE Scheveningen. Inhoud Introductie 2 Plattegrond 3 Docenten aantekeningen 4-9 Leerlingen opdrachtformulier 10-11 Leerdoelen Met behulp van deze folder en tour kunnen de leerlingen: Verschillende zeedieren herkennen. Verschillend gedrag van de dieren herkennen. Vertellen over de onderwaterwereld. Zelfvertrouwen vergroten door nieuwe opgedane kennis. Communicatie verbeteren door luisteren en vertellen. SEA LIFE Scheveningen - Strandweg 13-2586 JK Den Haag - 070-3542100 - www.sealife.nl 1
Introductie Gebruik de vragen op deze bladzijde voor uw bezoek aan SEA LIFE Scheveningen Waar kan je water vinden? Water kan je op veel plekken vinden: in rivieren, meren en oceanen. Is iemand al eens naar het strand gegaan en hebben jullie de zee gezien? Hoe was dat? Zeeën zijn grote gebieden met water tussen twee landen of continenten. Een zee kan heel diep zijn in het midden en ondiep aan de buitenkant. Wie weet er een dier dat in de zee leeft? Heel veel dieren wonen in de zee. Sommige dieren zijn heel klein en andere dieren zijn weer heel groot. Ze zijn allemaal verschillend van kleur en vorm. Er zijn meer verschillende diersoorten onderwater dan dat er soorten op het land leven. Naast dat er veel vis in de zee woont, zijn er ook andere dieren zoals zeeschildpadden, zeepaardjes, octopussen en nog veel meer. Weet iemand wat het grootste dier onder water is? Het grootste dier wat in zee zwemt is de blauwe walvis. Het is groter dan welk landdier dan ook. Zelfs groter dan een Afrikaanse olifant (dat is het grootste dier op het land). Vandaag gaan we naar SEA LIFE Scheveningen, een zee aquarium. Een aquarium is een plek waar veel onderwaterdieren leven. De dieren leven in grote tanks met allemaal ramen en worden goed verzorgd. De onderwaterreis begint! Laten we ontdekken wat er allemaal in de zee woont. We ontmoeten watervriendjes onderweg die meer over zichzelf zullen vertellen. 2
Mooie Oceanen Plattegrond 11.30 Activiteiten Voelpoel (Hele dag geopend) Voedselketen Leerlingen activiteit en vragen (pagina 4) Nemo Kleurrijke clownsvis Leerlingen activiteit en vragen (pagina 5) Roggen (voertijden: maandag, woensdag, vrijdag en zondag 14.30 uur) Welke rog? Leerlingen activiteit en vragen (pagina 6) Kwallen Leerlingen activiteit en vragen (pagina 7) Tropische tunnel Wat eten we? Leerlingen activiteit en vragen (pagina 9) Otters (voertijden: dagelijks om 11.00, 13.00 en 15.00 uur) Voertijden altijd onder voorbehoud. 3
GETIJDEPOEL Ondiepe poeltjes zijn gevuld met water en zijn te vinden vlak naast de zee. Veel dieren leven in deze poeltjes, maar dat kan soms best lastig zijn door de golven en de warme zon! Wie Who kan can vertellen me the welke names diertjes of any in een of the poeltje animals wonen in the? rockpool? Veel Introduce voorkomende the relevant dieren creatures. zijn: zeesterren, These will most mosselen, likely include: anemonen starfish, en anemones, krabbetjes. mussels and crabs. Die All dieren of these zijn animals heel verschillende. are very different. Welke van Can die you dieren tell me hebben which poten ones have? legs? De That s zeester right, en the het crabs krabbetje and starfi hebben sh have poten. legs De but the andere others dieren don t. niet. En And wie which heeft ones er een have schelp/schaal a shell?? De The mosselen, crabs, starfi de zeester sh and mussels en de krab all have hebben a hard shell allemaal on the een outside. harde They buitenkant. use this Hiermee to protect themselves beschermen from other ze animals zichzelf that tegen want andere to eat dieren. them. Krabben Crabs have hebben amazing scharen, claws! waar What gebruiken do you ze think die voor they? use these claws for? Ze They gebruiken use their hun claws scharen to catch om eten food te and vangen protect en om zichzelf themselves. te beschermen. Can you all Kunnen make your jullie hand allemaal into je a hand claw in shape? een krabschaar omtoveren? Kijk Look eens at the hoe strange raar de krab way that loopt, a kan crab jij ook moves. zo lopen Can? you walk like a crab? Ze Because lopen liever of the zijwaarts way crabs dan legs vooruit work of they achteruit. prefer to walk sideways instead of forwards or backwards. Zijn er ook dieren die niet bewegen? Alle Are dieren any in of deze the voelpoel animals kunnen not moving? bewegen. De zeester All of the loopt animals heel, heel in the langzaam. rockpool Hij are loopt able zo to move langzaam but some, dat like je het Sammy bijna the niet starfi ziet. sh, Laten move we very, allemaal very zo slowly. langzaam In fact bewegen he moves als die so slowly zeester. that you can t even see him moving. Let s all try moving as slowly as possible. Als een zeester een arm verliest, groeit er weer een nieuwe arm aan! Niet alle zeesterren hebben 5 armen, er zijn ook zeesterren met wel 40 armen! De leerlingen mogen onder begeleiding van een SEA LIFE medewerker dieren in de voelpoel aanraken. Vraag ze om de pootjes van alle dieren te tellen. : Vraag de leerlingen om een zeester te tekenen en het aantal armen/poten er op te zetten. 4
CLOWNSVISJE Deze visjes hebben een felle kleur en leven in ondiep water. Zij wonen tussen de giftige stekels van de anemonen die ze beschermen. Wie heeft er eerder clownsvisjes in het echt gezien? Sommige kinderen herkennen de clownsvis vast van de film Finding Nemo. Weet je waar een clownsvisje woont? Deze kleine vis leeft tussen de giftige anemonen. De anemonen beschermen het clownsvisje. Clownsvisjes en anemonen kun je vinden bij koraalriffen. Weet iemand wat een koraalrif is? Koraalriffen zien er uit als kleurrijke stenen maar het zijn eigenlijk een grote groep dieren bij elkaar. Het is eigenlijk een soort onderwaterstad want er wonen heel veel dieren. Welke kleur is een clownsvisje? Oranje en wit alle clownsvisjes worden als jongetje geboren. in de natuur kunnen clownvisjes 10 jaar oud worden. Vraag aan de leerlingen een liedje te zingen waarin water/zee voorkomt. Vraag de leerlingen de nemo zo mooi mogelijk in te kleuren. 5
OCTOPUS Octopussen zien er een beetje raar uit ze hebben een rond figuur, grote ogen en lange armen. Ze wonen in allerlei zeeën en eten graag krabbetjes, garnalen en kreeft. Octopussen zijn heel slim en weten de vijand mooi op afstand te houden. Kan iemand de octopus vinden in het aquarium? Een octopus heeft geen botten dus kan zich in hele kleine gaten en kiertjes verstoppen. Hij kan door een gaatje zo klein als een muntje. Laat eens zien hoe klein jullie je kunnen maken? Hoeveel armen heeft de octopus? Alle octopussen hebben 8 armen. Met die armen kan hij eten zoeken, zich bewegen en zich aan stenen vasthouden. Hij kan zich ook op een andere coole manier bewegen, weet je welke? Hij zuigt water op en dan blaast hij het heel hard weer uit. Hoe hard kunnen jullie blazen? Denk je dat een octopus slim is? Ja hij is heel slim, ze zijn één van de slimste dieren van de zee. Hoe kan de octopus zich nog meer verstoppen? Hij kan zichzelf van kleur veranderen waardoor hij moeilijker te vinden is en hij kan zelfs inkt spuiten. Wow! Sommige octopussen kunnen met hun arm een deksel van een potje losmaken. De meeste octopussen zijn giftig maar niet gevaarlijk voor mensen. Vraag aan de leerlingen om naast elkaar te zitten en hun armen en benen te bewegen zoals een octopus. Vraag de leerlingen om de lijntjes van de octopus af te maken, het aantal armen te tellen en het aantal op te schrijven. 6
ZEEPAARDEN Een zeepaardje is een kleine vis die in warme zeeën leeft. Het heeft de naam zeepaardje omdat zijn hoofd een beetje op een paardje lijkt. Met zijn sterke staart kan hij zich in zee vasthouden aan dingen. Kun je zeepaardjes zien in het aquarium? Zeepaardjes zwemmen op een andere manier dan andere vissen. Ze zwemmen met hun hoofd omhoog, dus rechtop. Zeepaardjes kunnen hun vinnen snel bewegen, wel 35x per seconde. Hoe snel kunnen jullie je armen bewegen? Ook al bewegen ze hun vinnetje zo snel, ze zijn nog steeds de langzaamste zwemmers in de zee. Hoeveel maaltijden eet zij per dag? Zeepaardjes zijn erg hebberig en eten wel 50x (!) per dag. Veel zeepaardjes worden elk jaar gedood. Hoe denk je dat we kunnen helpen om ze te beschermen? We moeten nooit afval laten slingeren en ook geen zeepaardjes als huisdier nemen. Zijn er zeepaardjes die hun staart gebruiken om zich aan iets vast te houden? Ja, ze houden zich vast om niet weggespoeld te worden door het water. Een zeepaardje kan tegelijkertijd voor en achteruit kijken! Vraag de leerlingen om de kleuren van de zeepaardjes te benoemen. Welke andere kleuren zie je in het aquarium? Het lijf van de zeepaard bevat veel botten, daarom vinden veel dieren hem niet lekker om te eten. Laat de leerlingen de zeepaardjes op het opdracht formulier inkleuren. 7
(TROPISCHE TUNNEL) Mooie Oceanen - Docenten dicussiepunten ZEESCHILDPADDEN Zeeschildpadden zijn langzame zwemmers die heel oud kunnen worden. Sommige kunnen wel 150 jaar oud worden. Zeeschildpadden bestaan net zo lang als dinosaurussen. Denk je dat zeeschildpadden ver kunnen zwemmen? Ook al zijn ze langzame zwemmers, ze kunnen heel ver zwemmen om voedsel te vinden of om hun eieren te leggen. Kun je vertellen hoe de schildpad in deze tunnel zwemt? Hij gebruikt zijn fl ippers om zichzelf vooruit te duwen in het water, zoals een vogel zijn vleugels gebruikt. Laten we kijken of we hem na kunnen doen. Wat heeft de schildpad op zijn rug? Een schild! Dit schild is heel hard en geeft hem bescherming tegen andere dieren die hem willen eten. Wat is het verschil tussen een schildpad en een vis? Een groot verschil tussen een vis en een zeeschildpad is dat de zeeschildpad niet onderwater kan ademen. Zij moeten boven het water uitkomen om lucht te happen. Ze kunnen wel lang onderwater blijven, wel 4 uur! De grootste zeeschildpad weegt net zoveel als een vrouwtjes giraf. Er zijn 7 soorten zeeschildpadden. Vraag aan de leerlingen of ze de vingers in de oren stoppen zodat ze horen wat een zeeschildpad hoort. Klinkt het anders? de oren van een zeeschildpad zitten onder de huid. Vraag de leerlingen met welke letter het woord zee begint en het woord schildpad. Nu kunnen ze op het opdrachtformulier de stippellijn volgen en die twee letters oefenen. 8
HAAIEN (TROPISCHE TUNNEL) Er zijn veel haaiensoorten in de zee. Sommige leven in warm water en andere haaien leven liever in de koude zee.. Ook al zijn haaien groot en hebben ze scherpe tanden, ze zijn meestal niet gevaarlijk voor mensen. Heeft iemand wel eens een tand verloren? Kwam er een nieuwe voor terug? Net als voor de mens is een tand voor een haai heel belangrijk. Zonder hun tanden kunnen ze niet eten dus die hebben ze nodig om te overleven. Ze hebben meerdere rijen tanden. Als er een uitvalt dan schuift een andere tand op. Ziet de zebrahaai er anders uit dan je had gedacht? Haaien zijn niet altijd grijs, sommige zijn zwart, blauw of zelfs gestippeld! Sommige haaien zijn veel kleiner dan andere. Hamerhaaien hebben hele rare hoofden met de ogen ver uit elkaar. vangen. Wat denk je dat haaien eten? De meest haaien eten vis uit de zee. Sommige haaien eten andere haaien. Waarom denk je dat dit aquarium zo groot is? Zwartpuntrifhaaien moeten blijven zwemmen om te overleven. Dus ze hebben voldoende ruimte nodig. De huidskleur van een haai kan hem helpen om zicht te verstoppen. Waar denk je dat de haai zich graag verstopt? Veel dieren verstoppen zich om niet gevangen te worden. Bij de haai is het andersom, die verstopt zichzelf en komt dan tevoorschijn als hij iets wil Haaien kunnen heel goed ruiken. De haai was er eerder dan de dinosauris. Vraag de kinderen om hun tanden te laten zien. Zijn ze zo groot als die van de haaien? Vraag hen hun mond zo wijd mogelijk open te doen. Leg uit dat haaien de sterkste kaken hebben op deze aarde. Haaien hebben geen botten. Vraag de leerlingen om de haai op het opdrachtformulier zijn tanden te geven. 9
Mooie Oceanen - leerling opdrachtformulier Naam: Voelpoel Kun jij een zeester tekenen? Octopus Trek de armen over van de octopus. Hoeveel armen heeft een zeester: Hoeveel armen heeft de octopus: Clownsvis Kleur de clownsvis. 10
Mooie Oceanen - leerling opdrachtformulier Naam: Vervolg Zeepaardjes Zeeschildpad Hallo. Ik ben Simon de zeeschildpad. Zee schildpad Vul de ontbrekende letters in om het woord zeeschildpad te spellen. Haaien Kun je mijn tanden tekenen? Kleur het zeepaardje in. 11