Verzuim- en meldprotocol voor jongeren van 12-23 jaar voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs in Noord en Midden-Limburg (regio 38) Herziene versie na evaluatie - maart 2014
Leerlingen/studenten tot 18 jaar zonder startkwalificatie vallen onder de leer- en kwalificatieplicht. Leerlingen/studenten tussen 18 en 23 jaar vallen onder het RMC. Samen verzuim bestrijden in het vo en het mbo in regio 38 De samenwerkende gemeenten, de scholen voor voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs in regio 38 hebben samen een opdracht om het schoolverzuim terug te dringen. De regionale aanpak bevordert eenduidigheid in het beleid. Daarom maken onderwijs en gemeenten met elkaar afspraken over het melden en behandelen van verzuim. Met deze werkafspraken verzuim krijgen we duidelijkheid en eenduidigheid in begrippen en behandeling. Deze brochure geeft een beeld van wat leerplicht en kwalificatieplicht precies inhouden en wat we verstaan onder geoorloofd, ongeoorloofd verzuim en relatief en absoluut verzuim. Ook de taken en verantwoordelijkheden van de partners in de regio -wie neemt welke actie op welk moment- vindt u hier overzichtelijk terug. Het is belangrijk dat de scholen het verzuim van alle jongeren signaleren en vervolgens goed registreren. Het signaleren van verzuim is heel belangrijk, omdat dit een preventieve werking kan hebben op verder schoolverzuim en eventueel zelfs schooluitval. Met ingang van 1 augustus 2009 hebben scholen de wettelijke verplichting om via het digitaal verzuimloket DUO (Dienst Uitovering Onderwijs) verzuim te melden. Scholen mogen zelf bepalen op welke manier ze leerlingengegevens en verzuim registreren. Controle op meldgedrag van scholen valt onder de verantwoordelijkheid van de Overheid. 2
Leerplicht, kwalificatieplicht en RMC Leerlingen/studenten zijn volledig leerplichtig vanaf de eerste schooldag van de maand na hun 5e verjaardag. De volledige leerplicht duurt tot het eind van het schooljaar waarin de leerling 16 jaar wordt of tot het einde van het 12e volledig gevolgde schooljaar. Een schooljaar loopt van 1 augustus tot 1 augustus. De kwalificatieplicht volgt op de leerplicht en geldt voor jongeren tot 18 jaar die nog geen startkwalificatie hebben behaald: een mboniveau 2-, havo-, of vwo-diploma. Zij zijn tot hun 18e verjaardag kwalificatieplichtig. Dit betekent dat deze jongeren een onderwijsprogramma moeten volgen dat is gericht op het behalen van een startkwalificatie. Leerplicht ziet toe op de naleving van de leerplichtwet voor jongeren tot 16 jaar, en de kwalificatieplicht voor 16- en 17-jarigen. De Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) van de gemeente is er voor de jongeren tussen 18 en 23 jaar die nog geen startkwalificatie hebben behaald. Jongeren van 18 tot 23 jaar worden gevolgd totdat ze een startkwalificatie behalen. Dreigt een jongere zonder startkwalificatie te worden uitgeschreven, dan meldt de school dat via het DUO-loket aan het RMC steunpunt van de regio waar de jongere woont. Het RMC onderneemt dan actie. In alle gevallen geldt: voorkomen is beter dan genezen. Preventief werken betekent alert zijn op het verzuimgedrag van de jongere. Frequent of ongewoon verzuim is de voorbode van uitval! 3
Verlof en verzuim: hoe werkt het? De school is wettelijk verantwoordelijk voor het melden van alle soorten ongeoorloofd schoolverzuim, bij de leerplichtambtenaar van de gemeente waar de betreffende leerling woont. De school moet het verzuim melden via het digitaal loket van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Voor meer informatie kun je terecht op www.duo.nl De directeur/teammanager van de school beslist, eventueel in overleg met de leerplichtambtenaar, over verlofaanvragen tot maximaal 10 schooldagen. Bij verlofaanvragen voor meer dan 10 dagen beslist altijd de leerplicht-ambtenaar. Zowel de directeur/teammanager als de leerplichtambtenaar moeten zich bij hun beslissing vanzelfsprekend houden aan de leerplichtwet. Als verzuim is gemeld bij DUO, wordt deze melding automatisch doorgezonden naar de betreffende leerplichtambtenaar. Deze neemt dan contact op met de school en de ouders. Als problemen schuilgaan achter het verzuim kan de leerplichtambtenaar helpen bij het zoeken naar een oplossing. Als er een vermoeden bestaat dat er problemen spelen, zal de betreffende leerling/student worden ingebracht in het Zorgadviesteam van de school. Vanaf 12 jaar is een leerling/student medeverantwoordelijk voor zijn schoolverzuim. 4
De wettelijk vertegenwoordiger (ouder/verzorger) is verantwoordelijk voor de inschrijving en het schoolbezoek. Hij dient te worden geïnformeerd over het feit dat de leerling/student verzuimt. Alle ongeoorloofd schoolverzuim is strafbaar. Ook het verzuim van jongeren van 18 tot 23 jaar zonder startkwalificatie dient gemeld te worden. In regio 38 zal RMC contact opnemen met jongeren van 18 tot 23 jaar die gestopt zijn met de opleiding of die voornemens zijn te stoppen met de opleiding. Reageert de jongere niet, of geeft hij aan geen dagbesteding te hebben, dan wordt de jongere door één van de RMC-consulenten uitgenodigd voor een gesprek. De RMC-consulent gaat zo nodig met de jongere zoeken naar een dagbesteding in de vorm van werk of een traject naar werk. 5
Waarom 16- en 17-jarigen niet uitgeschreven mogen worden Volgens de leerplichtwet kan er alleen proces-verbaal worden opgemaakt tegen een jongere als deze staat ingeschreven bij een onderwijsinstelling. Om een jongere aan te kunnen spreken op verzuim is het dus noodzakelijk dat er een inschrijving is. Op deze manier wordt ook duidelijk dat een jongere zelf de keus maakt om niet meer naar school te gaan. 6
Absoluut verzuim en relatief verzuim Absoluut verzuim houdt in dat een jongere niet (meer) staat ingeschreven op een school. Bij relatief verzuim staat de leerling/student wel ingeschreven, maar volgt hij niet alle lessen. Relatief verzuim is ongeoorloofd verzuim. De school moet dit via www.duo.nl melden aan de betreffende leerplichtambtenaar. 7
1 Signaal verzuim, spijbelen Definitie Signaal verzuim, spijbelen Afwezigheid/spijbelen, uren of dagen, reden onbekend of niet legitiem, reden achteraf gemeld. Ziekte, bezoek arts, niet gemeld conform geldende afspraken. Aanleiding Verzuim gerelateerd aan (vermoedelijke) achterliggende problematiek. Meer dan 16 lesuren in vier weken. Te laat komen Bij aanvang van de les; Reden onbekend of niet legitiem. Bij 5 keer (< 20 schoolweken) Bij 10 keer (< 20 schoolweken). Bij 15 keer of meer (<20 schoolweken). IN ALLE GEVALLEN GELDT DAT PREVENTIEF HANDELEN DOOR ZOWEL SCHOOL, LEERP TIJEN GEZAMENLIJK WELKE ACTIE GENOMEN DIENT TE WORDEN 8
Actie school Actie leerplichtambtenaar Actie RMC consulent School bespreekt met ouders en leerling/student constatering ongeoorloofd verzuim aan de hand van verzuimstaat. School meldt verzuim middels het digitaal verzuimloket bij leerplicht of RMC. School bespreekt de voortdurende situatie in het ZAT. Leerplichtambtenaar stelt onderzoek in en gaat afhankelijk van de resultaten over tot het mobiliseren van zorg en/of handhaving. RMC registreert het verzuim in de RMC administratie. RMC onderneemt actie op basis van de afspraken die gemaakt zijn in het ZAT. School stuurt ouders een waarschuwingsbrief. en nodigt uit School heeft waarschuwingsgesprek met ouders en leerling/ student. School controleert en analyseertregistratie verzuim. School maakt altijd gespreksverslag. School stelt het aantal ongeoorloofd te laat komen bij en laat bij overeenstemming ouders en leerling/student het verzuimoverzicht tekenen.. School informeert ouders en meldt bij leerplicht of RMC. School meldt via digitaal verzuimloket. Leerlingen/studenten worden in het ZAT besproken. Leerplichtambtenaar neemt de melding in behandeling. Leerplichtambtenaar stelt dan onderzoek in en gaat afhankelijk van de resultaten over tot het mobiliseren van zorg en/of handhaving (waarschuwingsbrief/waarschuwingsgesprek/ Halt-verwijzing/proces-verbaal). RMC registreert het verzuim in de RMC administratie. RMC onderneemt actie. LICHT OF RMC ALTIJD MOGELIJK IS. IN VOORKOMENDE GEVALLEN BESLUITEN PAR- 9
Schorsing, verwijdering en uitschrijving 2 Definitie Interne schorsing Leerling/student wordt een of meerdere dagen wel toegelaten tot de school, maar niet tot de lessen. Aanleiding Leerling/student wordt intern geschorst. Externe schorsing Leerling/student wordt voor een of meerdere dagen (max. 5 dagen) niet toegelaten van school. Leerling/student wordt voor 1 dag extern geschorst. Leerling/student wordt voor 2 of meer dagen extern geschorst. Verwijderingsprocedure is in gang gezet. Voornemen tot uitschrijving van leerling/student van 18 jaar of ouder zonder startkwalificatie Leerling/student geeft aan te willen stoppen met de opleiding en/of school constateert dat voor de leerling niet langer passend onderwijs te realiseren is. Er is gezocht naar alternatieven, doch die zijn niet voorhanden. Definitieve uitschrijving. 10
Actie school Actie leerplichtambtenaar Actie RMC consulent Kennisgeving aan ouders en leerplicht, leerling/student volgt alternatief programma op school. Leerplichtambtenaar registreert schorsing. School informeert ouders en leerplichtambtenaar. Leerplichtambtenaar registreert schorsing. School informeert onderwijsinspectie, ouders en leerplicht of RMC. School meldt leerling/student aan bij ZAT. School meldt onmiddellijk bij onderwijsinspectie, ouders en leerplicht of RMC. School heeft inspanningsverplichting. School informeert ouders. School neemt bij voornemen tot beëindiging eerst contact op met het RMC. School meldt de uitschrijving onmiddellijk bij DUO en het RMC. Leerplichtambtenaar registreert schorsing. Leerplichtambtenaar onderneemt actie als het gaat om zorgleerlingen/studenten en op basis van de afspraken die gemaakt zijn in het ZAT. Leerplichtambtenaar kan een bemiddelende rol spelen tussen ouders en school en controleert de inspanningsverplichting van school om een passend alternatief voor de leerling te vinden. RMC registreert schorsing. RMC onderneemt actie als het gaat om zorgleerlingen en op basis van de afspraken die gemaakt zijn in het ZAT. RMC organiseert een gesprek bij gemeente, op school of gaat op huisbezoek en bepaalt met school de verdere acties op basis van de reeds verrichtte inspanningen. RMC organiseert een gesprek bij gemeente, op school of gaat op huisbezoek en bepaalt vervolgens samen met school de verdere acties op basis van de reeds verrichtte inspanningen. RMC onderneemt actie. 11
Langdurig, twijfelachtig ziekteverzuim Definitie Ziekte, bezoek arts, specialist en dergelijke Gemeld conform in schoolgids vermelde afspraken. Aanleiding Twijfelachtig ziekteverzuim van meer dan twee weken (aaneensluitend). OPMERKING: De inzet van de jeugdarts kan overwogen worden bij twijfel over ziekmelding. Dit vooral omdat er sprake is van een landelijke trend van ziekmelding of doktersbezoek als verborgen verzuim. Daarbij is direct contact met de ouders vereist Er kan gebruik gemaakt worden van het verzuimprotocol van de GGD. Twijfelachtig ziekteverzuim van minimaal 4 keer per schooljaar. Advies aan school: ziekmelding en dokterbezoek voor jongeren onder de 18 jaar alleen via ouders/verzorgers met schrifelijke bevestiging (opnemen in de schoolgids) 34 Luxe verzuim Definitie Aanleiding Luxe verzuim Verlof zonder (schriftelijke) toestemming directeur of leerplichtambtenaar. Luxe verzuim, één dag of meer. 12
Actie school Actie leerplichtambtenaar Actie RMC consulent School gaat in gesprek met ouders en leerling. Bij zorg/twijfel meldt school bij de GGD en/of in het ZAT. Bij niet verschijnen of als schoolarts dat nodig acht, doet school een melding bij leerplicht of RMC via het digitaal verzuimloket. Na melding roept leerplichtambtenaar ouders en leerling/ student op en onderneemt passende actie. RMC onderneemt passende actie op basis van de afspraken die gemaakt zijn in het ZAT. School gaat in gesprek met ouders en leerling/student. Bij zorg/twijfel meldt school bij de GGD en/of in het ZAT. Bij niet verschijnen of als schoolarts dat nodig acht, meldt school bij leerplicht of RMC via het digitaal verzuimloket. Na melding roept leerplichtambtenaar ouders en leerling/ student op en onderneemt passende actie. RMC onderneemt actie op basis van de afspraken die gemaakt zijn in het ZAT. Actie school Actie leerplichtambtenaar Actie RMC consulent School informeert ouders over het geconstateerde verzuim en meldt verzuim middels het digitaal verzuimloket bij leerplicht. Voor 18-23 jarigen beslist de directeur conform het schoolbeleid (schoolgids). Leerplichtambtenaar gaat eventueel over tot een waarschuwing of het opmaken van procesverbaal jegens ouders/verzorgers. 13
Buitengewoon verlof en vrijstelling Definitie Aanleiding Buitengewoon verlof Dit is verlof wegens: Verhuizing, huwelijk, jubileum, ernstige ziekte van verwanten en overlijden van verwanten; Aanvraag verlof in verband met verhuizing, huwelijk, jubileum, ernstige ziekte en overlijden van aanverwanten tot en met 10 schooldagen. Andere belangrijke medische of sociale omstandig-heden; Aanvraag verlof wegens andere belangrijke medische of sociale omstandigheden t/m 10 schooldagen. Religieuze feestdag, verplichting voortvloeiend uit geloof of levensovertuiging. Beroep op verlof wegens religieuze feestdag, verplichting voortvloeiend uit geloof of levensovertuiging uiterlijk twee dagen vooraf. Vrijstelling voor Vakantie buiten de schoolvakanties (eenmalig per schooljaar, maximaal 10 schooldagen). Aanvraag vrijstelling voor verlof buiten de schoolvakanties. Aanvraag verlof wegens belangrijke medische of sociale omstandigheden voor meer dan 10 schooldagen.
Actie school Actie leerplichtambtenaar Actie RMC consulent School is bevoegd gezag en kent de aanvraag schriftelijk toe of af. Voor 18-23 jarigen beslist de directeur conform het schoolbeleid (schoolgids). School is bevoegd gezag en kent de aanvraag schriftelijk toe of af Voor 18-23 jarigen beslist de directeur conform het schoolbeleid (schoolgids). School neemt beroep ter kennisname aan. Voor 18-23 jarigen beslist de directeur conform het schoolbeleid (schoolgids). Desgewenst adviseert de leerplichtambtenaar de school. Desgewenst adviseert de leerplichtambtenaar de school. Desgewenst adviseert de leerplichtambtenaar de school. School is bevoegd gezag en kent de aanvraag schriftelijk toe of wijst af. Voor 18-23 jarigen beslist de directeur conform het schoolbeleid (schoolgids). School stuurt ouders met de aanvraag door naar leerplicht, vergezeld van het standpunt van de school. Voor 18-23 jarigen beslist de directeur conform het schoolbeleid (schoolgids). Desgewenst adviseert de leerplichtambtenaar de school. De leerplichtambtenaar is het bevoegd gezag en kent de aanvraag schriftelijk toe of af. 15
Deze uitgave is tot stand gekomen door de samenwerking van: VO en MBO-scholen in het Samenwerkingsverband Aansluiting v(mb) o-mbo Noord- en Midden-Limburg De afdelingen Leerplicht/RMC in regio 38 Herziene versie na evaluatie (Maart 2014) 16