Op onderzoek! Plantenpaspoort Naam:............................ Tekening of afbeelding Waar vind je ze? Hoe ziet het blad, de stengel eruit? Bloemen? Vruchten? Bijzonderheden? Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 1.1 K1
Op onderzoek! Dierenpaspoort Naam:............................ Tekening of afbeelding Waar vind je ze? Hoe ziet de kop eruit? Hoe ziet het lichaam eruit? Aantal poten? Bijzonderheden? K2 1.1 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
We maken een oerwoud van de klas Dit heb je nodig! Een glas, waterkerszaadjes, potgrond, water Zo ga je te werk. Doe de potgrond in het glas totdat het halfvol zit. Leg nu een aantal waterkerszaadjes op de potgrond. Duw deze ongeveer 0,5 cm in de potgrond. Besprenkel ze met water. Zet nu je glas op een plaats waar veel licht en voldoende water is. Op dag drie geef je jouw plant nog wat water. 1 2 Dit heb je nodig! Een glas, waterkerszaadjes, potgrond, water Zo ga je te werk. Doe de potgrond in het glas totdat het halfvol zit. Leg nu een aantal waterkerszaadjes op de potgrond. Duw deze ongeveer 0,5 cm in de potgrond. Besprenkel ze met water. Zet nu je glas op een plaats waar geen licht is. Op dag drie geef je jouw plant nog wat water. Dit heb je nodig! Een glas, waterkerszaadjes, potgrond, water Zo ga je te werk. Doe de potgrond in het glas totdat het halfvol zit. Leg nu een aantal waterkerszaadjes op de potgrond. Duw deze ongeveer 0,5 cm in de potgrond. Besprenkel ze met water. 3 4 Dit heb je nodig! Een glas, waterkerszaadjes, potgrond, water Zo ga je te werk. Doe de potgrond in het glas totdat het halfvol zit. Leg nu een aantal waterkerszaadjes op de potgrond. Duw deze ongeveer 0,5 cm in de potgrond. Besprenkel ze met water. Zet je glas niet in het donker maar ook niet in de volle zon. Geef elke dag flink wat water. Zet je glas nu in de koelkast. Op dag drie geef je jouw plant nog wat water. Dit heb je nodig! Een glas, waterkerszaadjes, potgrond, water Zo ga je te werk. Doe de potgrond in het glas totdat het halfvol zit. Leg nu een aantal waterkerszaadjes op de potgrond. Duw deze ongeveer 0,5 cm in de potgrond. Besprenkel ze met water. 5 6 Dit heb je nodig! Een glas, waterkerszaadjes, potgrond, water Zo ga je te werk. Doe de potgrond in het glas totdat het halfvol zit. Leg nu een aantal waterkerszaadjes op de potgrond. Duw deze ongeveer 0,5 cm in de potgrond. Besprenkel ze met water. Zet je glas in het licht. Liefst op een plek waar de zon veel schijnt. De komende vijf dagen geef je de plant geen water! Zet je glas op een plaats waar geen licht is. De komende vijf dagen geef je de plant geen water! Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 1.2 K3
Bang van de nacht? K4 1.5 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
De maag binnenstebuiten Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 1.8 K5
Het hart stroomt over K6 1.8 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
Na regen komt zonneschijn? Zo kijk ik naar het weer Maand:.............................. 1........................................... 2........................................... 3........................................... 8........................................... 9........................................... 10........................................ 15........................................ 16........................................ 17........................................ 22........................................ 23........................................ 24........................................ 4........................................... 11........................................ 18........................................ 25........................................ 5........................................... 12........................................ 19........................................ 26........................................ 6........................................... 13........................................ 20........................................ 27........................................ 7........................................... 14........................................ 21........................................ 28........................................ Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 1.11 K7
Na regen komt zonneschijn? Zo kijk ik naar het weer Maand:.............................. 1........................................... 2........................................... 3........................................... 8........................................... 9........................................... 10........................................ 15........................................ 16........................................ 17........................................ 22........................................ 23........................................ 24........................................ 4........................................... 11........................................ 18........................................ 25........................................ 5........................................... 12........................................ 19........................................ 26........................................ 6........................................... 13........................................ 20........................................ 27........................................ 7........................................... 14........................................ 21........................................ 28........................................ K8 1.11 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
Na regen komt zonneschijn? Schaal van Beaufort (1) kracht benaming KMI benaming zeevaart snelheid in km/h* snelheid in m/s* snelheid in uitwerking boven land en bij mens uitwerking boven zee knopen [1] 0 stil windstil 0-1 0-0,3 0-1 rook stijgt recht of bijna recht omhoog spiegelglad 1 zwak flauw en stil 1-5 0,3-1,4 1-3 windrichting goed af te leiden uit rookpluimen kleine golfjes, geschubd oppervlak 2 zwak flauwe koelte 6-11 1,6-3,1 4-6 wind voelbaar in gezicht, weerhanen tonen nu juiste richting, blad ritselt kleine, korte golven 3 matig lichte koelte 12-19 3,3-5,3 7-10 opwaaiend stof, vlaggen wapperen, spinnen lopen niet meer kleine golven, golven breken, schuimkopjes 4 matig matige koelte 20-28 5,6-7,8 11-15 papier waait op, haar raakt verward, geen last van muggen meer golven iets langer, veel schuimkoppen 5 vrij krachtig frisse bries 29-38 8,1-10,6 16-21 bladeren van bomen ruisen, gekuifde golven op meren en kanalen, vuilnisbakken waaien om matige golven, overal schuimkoppen, af en toe opwaaiend schuim 6 krachtig stijve bries 39-49 10,8-13,6 22-27 problemen met paraplu s, en hoeden waaien af grotere golven, schuimplekken, vrij veel opwaaiend schuim Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 1.11 K9
Na regen komt zonneschijn? Schaal van Beaufort (2) kracht benaming KMI benaming zeevaart snelheid in km/h* snelheid in m/s* snelheid in uitwerking boven land en bij mens uitwerking boven zee knopen [1] 7 hard harde wind 50-61 13,9-16,9 28-33 het is lastig tegen de wind in te lopen of te fietsen golven worden hoger, beginnende schuimstrepen 8 stormachtig 62-74 17,2-20,6 34-40 twijgen breken van bomen, voortbewegen heel moeilijk matig hoge golven, schuimstrepen 9 storm 75-88 20,8-24,4 41-47 schoorsteenkappen en dakpannen waaien weg, kinderen waaien om, takken breken af, alleen zwaluwen en eenden vliegen nog hoge golven, rollers, zicht wordt slechter door schuimvlagen 10 zware storm 89-102 24,7-28,3 48-55 grote schade aan gebouwen, volwassenen waaien om, bomen raken ontworteld, vogels blijven aan de grond heel hoge golven, zee wordt wit van het schuim, overslaande rollers, verminderd zicht 11 zeer zware storm/ orkaanachtig 103-117 28,6-32,5 56-63 grote schade aan bossen extreem hoge golven, zee geheel bedekt met schuim, sterk verminderd zicht 12 orkaan >117 >32,5 >63 verwoestingen *: gemiddelde snelheid over 10 minuten gemeten lucht is vol met verwaaid water en schuim, zee volkomen wit, vrijwel geen zicht meer K10 1.11 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
Huisvogels (1) De papegaai Al sinds de Oudheid houdt de mens papegaaien als huisdier, omdat ze zo n mooie kleuren hebben, maar ook omdat ze klanken nabootsen en zelfs leren spreken. De grijze roodstaartpapegaai komt in het wild vooral voor in Afrika. Hij wordt in België en andere landen gehouden als huisdier. Deze papegaai kan 35 tot 40 cm groot worden en wordt soms meer dan 50 jaar oud. De papegaai is een bedreigde diersoort. Hij wordt vooral bedreigd door de ontbossing. Mensen branden de bossen plat waarin deze vogels leven en maken er landbouwgrond van. Bomen worden gekapt om in de energiebevoorrading te voorzien: koken, verwarmen. Er wordt op papegaaien gejaagd voor hun mooie veren, of worden gevangen om als huisdier te dienen. Papegaaien kunnen eigenlijk niet echt met je praten. Ze bootsen gewoon na. Papegaaien praten niet met hun stembanden zoals wij, maar met de syrinx. Dankzij dit orgaan kunnen alle vogels geluiden voortbrengen. De grijze roodstaart is de soort die het best kan praten. Een papegaai kan je houden in een kooi of volière. In een kleine kooi moet de papegaai ook eens uit de kooi mogen om rond te vliegen in de woonkamer. De papegaai is een erg sociaal dier. In het wild leeft hij altijd in groep. Als de papegaai alleen is, wordt hij eenzaam. Hij schreeuwt hard om aandacht. Hij kan depressief worden en uit triestheid zichzelf helemaal kaalplukken. Zet daarom twee papegaaien samen of zorg ervoor dat je zelf veel aandacht geeft aan het dier. Een papegaai drinkt water uit een bakje of potje dat je in zijn kooi hangt. Hij eet een mengsel van zaden, noten, vruchten en groenten. Je kan verschillende soorten voedsel kopen in een dierenzaak. Het is belangrijk dat vruchten en groenten zoveel mogelijk vers gegeven worden. De palmnoot is een belangrijke noot in het voedsel van de ara of grijze roodstaartpapegaai. Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 1.22 K11
Huisvogels (2) De kanarie De kanarie is een zangvogel die oorspronkelijk afkomstig is van de Canarische eilanden. Hierdoor heeft hij ook de naam Kanarie gekregen. Nu leeft hij daar nog altijd in het wild. Hij behoort tot de soort van de vinkachtigen. Een kanarie heeft een lengte van 11 tot 13 cm. Hij kan tot 12 jaar oud worden. Je kan kanaries in vele kleuren aantreffen: rode, gele, witte, bonte,. De dieprode kleur moet door middel van kleurvoeding op peil worden gehouden. Een kanarie is een zeer sociale vogel. Hij kan met alle andere vogelsoorten samenleven. Vroeger werd hij gebruikt door de mijnwerkers om hen te waarschuwen als er mijngas in de mijn aanwezig was. Mijngas is een uiterst ontplofbaar gas. De kanarie werd in een kooitje boven in de mijngang opgehangen. Als hij van zijn stokje viel, betekende dit dat er gevaar dreigde en maakten de mijnwerkers zich snel uit de voeten. De zang van de kanarie kan zeer gevarieerd zijn. Het zijn meestal de mannetjes die uitgebreid zingen, vrouwtjes zingen slechts bij hoge uitzondering. De kanarie kan de zang van andere vogels leren. Je houdt een kanarie het best in een kooi. Hij staat het liefst hoog ergens in de woonkamer. Koop best een rechthoekige kooi. Een ronde kooi is te vermijden. De kanarie leeft voornamelijk van kleine zaden, bladknoppen en groene scheuten. Hij heeft ook mineralen nodig. Tijdens de rui is het goed om de vogel extra krachtvoer te geven. Kanaries lusten ook graag een stukje fruit, bijvoorbeeld een appel. Grit en maagkiezel moeten steeds aanwezig zijn. Dit zorgt voor een goede spijsvertering. K12 1.22 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
Huisvogels (3) De parkiet Parkieten zijn kleine papegaaiachtigen. De grasparkiet is de meest bekende soort. Oorspronkelijk komt deze vogel uit Australië. Nu wordt hij in Westerse landen gehouden als huisvogel. Grasparkieten kunnen met de juiste voeding en verzorging tussen de 15 à 20 jaar oud worden. De meeste vogels halen deze leeftijd meestal niet omwille van verschillende oorzaken: wegvliegen, ongelukken bij rondvliegen, verkeerde voeding en verzorging. Ze hebben een lengte van 18 cm. Parkieten kunnen erg tam worden als ze van kleins af bij mensen leven. Ze kunnen een beetje leren praten en soms leren fluiten. Parkieten kan je best in een ruime kooi of volière houden. Let wel op dat ze niet eenzaam worden. Het zijn groepsdieren en hebben veel aandacht nodig. Het is beter om twee of meer parkieten samen te houden. Deze dieren hebben ook speelgoed of klimgerei nodig. Voorzie ook houten zitstokken voor de vogels. Het schoonmaken van de kooi of volière doe je elke week één keer. Zet de parkieten niet in fel zonlicht of in de tocht. Zo kunnen de dieren ziek worden. De vogels eten vooral vogelzaad. Dit alleen is niet voldoende. Geef de vogels ook groenten en fruit. Een bakje met grit of maagkiezel (voor de spijsvertering) en vogelmineralen (voor de kalkvoorziening) moeten ook aanwezig zijn. Als de vogel in de rui is, geef hem dan extra eierenvoer. Hang een bakje met vers water aan de kooi of volière. Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 1.22 K13
De-grote-milieu-quiz 1 Wat is smog? A B C Smog is de rook afkomstig van sigaretten en sigaren. Smog is luchtvervuiling die in een bepaalde periode opeens sterk toeneemt. Smog is de mist s morgens boven de velden en akkers. 2 Wat bedoelen we met statiegeld? A B C Het geld dat bovenop de verkoopprijs komt, maar dat je terugkrijgt als je de verpakking opnieuw inlevert. Het geld dat we aan de staat betalen voor het milieu. Het geld dat fabrieken betalen om hun producten in de winkel te laten staan. 3 Bio-voeding is A B C voedsel speciaal geteeld voor het vee. evenwichtige voeding die vrij is van schadelijke stoffen zoals kunstmatige geur-, kleur- of smaakstoffen, pesticiden en chemicaliën. voedsel speciaal ontworpen voor de scholen. 4 Landbouwers maar ook de tuiniers gebruiken vaak sproeistoffen om bepaalde problemen op te lossen op hun akker of in hun tuin. Dit is A een goede oplossing, zowel voor de tuinen als voor het milieu. B een volledig onschadelijke oplossing. C...uiterst slecht voor ons milieu; de resten van deze stoffen blijven lang in het water, de bodem,... zitten. 5 Greenpeace is een organisatie die A B C opkomt voor de rechten van de dieren. opkomt voor de rechten van de mensen..strijdt voor het milieu met geweldloze acties. 6 Wat is zwerfvuil? A B C Zwerfvuil is vuilnis die mensen weggooien aan de kant van de weg. Zwerfvuil is vuilnis dat vanzelf begint rond te zwerven. Zwerfvuil is vuilnis in andere landen. 7 Met zonne-energie wordt bedoeld A B C de hoeveelheid licht van de zon. de werking van de zon. de energie die we van de zon kunnen omzetten om elektriciteit op te wekken. K14 1.24 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
Bodemloos, hopeloos Noteer hier wat jullie leuk vinden, wat goed is, wat het leven aangenaam maakt + Noteer hier wat jullie niet leuk vinden, wat slecht is, wat het leven op den duur moeilijk maakt Noteer hier wat jullie leuk vinden, wat goed is, wat het leven aangenaam maakt + Noteer hier wat jullie niet leuk vinden, wat slecht is, wat het leven op den duur moeilijk maakt Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 1.25 K15a
Bodemloos, hopeloos Noteer hier wat jullie leuk vinden, wat goed is, wat het leven aangenaam maakt + Noteer hier wat jullie niet leuk vinden, wat slecht is, wat het leven op den duur moeilijk maakt Noteer hier wat jullie leuk vinden, wat goed is, wat het leven aangenaam maakt + Noteer hier wat jullie niet leuk vinden, wat slecht is, wat het leven op den duur moeilijk maakt K15b 1.25 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
Bodemloos, hopeloos Noteer hier wat jullie leuk vinden, wat goed is, wat het leven aangenaam maakt + Noteer hier wat jullie niet leuk vinden, wat slecht is, wat het leven op den duur moeilijk maakt Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 1.25 K15c
K16 2.6 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 2.6 K17
K18 2.6 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 2.6 K19
Profielen Vouw verschillende kartonnen kokers en plak deze met tape dicht. Plak de kokers vervolgens tegen elkaar zodat je een plat vlak krijgt. K20 2.6 Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen
Houdt het hout? Pen-gatverbinding Deze verbinding is sterk en veelzijdig toepasbaar. Scharnierende verbinding Deze verbinding is vooral terug te vinden in traditionele meubels. Een eenvoudig houten scharnier kan ook dienen als sluiting van kistjes en dozen. Keepverbinding Dit is ideaal voor boekenkasten. Ook voor vakverdeling in dozen en laden wordt deze veel gebruikt. Tandverbinding Deze is vooral geschikt voor dozen en laden. Het is een decoratieve verbinding die er ambachtelijk uit ziet. Zwaluwstaartverbinding Decoratieve, ambachtelijke en vooral zeer sterke verbinding. Vroeger werd de zwaluwstaartverbinding veel toegepast. De houtlijmen uit die tijd waren namelijk slecht, en deze verbinding hield ook zonder goede lijm. Plantyn, Mechelen - De Basis voor Wereldoriëntatie 5a - kopieerbladen 2.6 K21