BEWIJS IN STRAFZAKEN Docent Mr W. Römelingh Datum Vrijdag 16 oktober 2015 Plaats Hotel Casa 400 Uren 2 Uren (= 2 Punten) PO Juridisch Cursus voor advocaten over bewijs in strafzaken. Wat zijn bewijsmiddelen? Wat is wettig en overtuigend bewijs? Minimum eisen voor bewijs, regenereren van bewijs en denatureren van bewijs.
BEWIJS IN STRAFZAKEN Tekenen bij aankomst Tekenen bij vertrek Evaluatie Graag mobiele telefoon uit
BEWIJS IN STRAFZAKEN Bewijs speelt in iedere strafzaak Maakt verschil tussen - veroordeling - vrijspraak www.romelingh.com/sheets/sheets-0136.pdf
BEWIJS IN STRAFZAKEN Wat is overtuigend bewijs? Wat is wettig bewijs? - Verklaring verdachte - Verklaring getuige - Schriftelijke bescheiden Bewijsminima en -verboden Onbetrouwbaar bewijs Onrechtmatig bewijs Motiveringseisen Toekomst
BEWIJS IN STRAFZAKEN Corstens/Borgers Het Nederlands Strafprocesrecht 8e druk (2014)
BEWIJS IN STRAFZAKEN EVRM (en IVBPR) Waarborgen procedure Nationaal recht 338-344a Sv
BEWIJS IN STRAFZAKEN Voldoende wettige bewijsmiddelen + Voldoende rechterlijke overtuiging = Bewezenverklaring Negatief wettelijk bewijsstelsel
BEWIJS IN STRAFZAKEN 338 Sv Overtuiging Overtuiging door bewijsmiddelen Geen gevoel, maar bewijsmiddelen Er moet meer dan waarschijnlijkheid zijn, maar absolute zekerheid is niet geboden Twee tegen een meerderheid voldoende
OVERTUIGEND BEWIJS Wel bewijsmiddelen, maar geen overtuiging Vrijspraak Wel overtuiging, maar geen bewijsmiddelen Vrijspraak Een overtuigende verklaring en zelfs een zeer overtuigende verklaring doet niet af aan negatief wettelijk bewijsstelsel
OVERTUIGEND BEWIJS ECLI:NL:GHSHE:2014:119 Verdachte: Ik zei dat ik alles had betaald, maar ik bleek nog goederen in mijn winkelwagentje te hebben liggen Politierechter: Strafblad kan niet als bewijsmiddel worden gebruikt, maar werkt wel mee voor overtuiging
OVERTUIGEND BEWIJS Gerechtshof: Ingevolge 338 Sv kan rechterlijke overtuiging slechts worden aangenomen door inhoud wettige bewijsmiddelen Overweging politierechter dat enerzijds strafblad geen bewijsmiddel is en anderzijds strafblad voor overtuiging wordt gebruikt is daarmee in strijd Schrapt overweging (en laat veroordeling in stand)
WETTIG BEWIJS 339 Sv Bewijsmiddelen 1 Waarneming rechter tijdens zitting 2 Verklaring verdachte 3 Verklaring getuige 4 Verklaring deskundige X Schriftelijke bescheiden
WETTIG BEWIJS 344 Sv Schriftelijke bescheiden 5 Procesverbaal opsporingsambtenaar 6 Processenverbaal ambtenaar 7 Processenverbaal rechter 8 Rechterlijke uitspraken 9 Deskundigenberichten 10 Andere schriftelijke bescheiden Voorleesbare documenten Corstens pagina 809 (achtste druk)
WETTIG BEWIJS Onvoldoende zonder aanvulling Verklaring verdachte (341 lid 4 Sv) Verklaring getuige (342 lid 2 Sv) Ander schriftelijk bescheid (344 lid 1 Sv) Voorbeeld Getuige ziet met blote oog dat de verdachte het slachtoffer een klap in het gezicht geeft
WETTIG BEWIJS Voldoende zonder aanvulling Waarneming rechter tijdens zitting Procesverbaal opsporingsambtenaar Processenverbaal ambtenaar Processenverbaal rechter Rechterlijke uitspraken Deskundigenberichten Voorbeeld Politieagent ziet met blote oog dat de verdachte het slachtoffer een klap in het gezicht geeft
WETTIG BEWIJS 341 lid 4 Sv Verklaring verdachte op zitting Eigen waarneming rechter Een bewijsmiddel of twee bewijsmiddelen? 342 lid 2 Sv Verklaring getuige op zitting Eigen waarneming rechter Een bewijsmiddel of twee bewijsmiddelen?
WETTIG BEWIJS Geen substituut voor (defect) bewijsmiddel Bewijsminima worden anders illusie Corstens pagina 765 (achtste druk) Het regenereren van een eerste bewijsmiddel levert geen tweede bewijsmiddel op Van regenereren van bewijs is sprake als bewijsmiddel voortkomt uit één bron
WETTIG BEWIJS Verklaring getuige Ander schriftelijk bescheid Voldoende wettig bewijs? Ander schriftelijk bescheid (nummer 1) Ander schriftelijk bescheid (nummer 2) Voldoende wettig bewijs? 344 lid 1 sub 5 Sv Alleen in verband met ander bewijsmiddel
WETTIG BEWIJS Verklaring getuige Ik kreeg een klap in het gezicht Verklaring deskundige Een klap in gezicht doet pijn Voldoende wettig bewijs?
WAARNEMING RECHTER Waarneming rechter (340 Sv) Waarnemen Oordelen Waarnemen = observeren Oordelen = waarderen Persoonlijk Zitting
WAARNEMING RECHTER ECLI:NL:HR:2006:AX6414 en NJ 2007, 134 Mr B.P. de Boer uit Amsterdam Emmeloord, 26 november 2003 Diefstal kassalade (EUR 200) Signalement Diepe stem Plooien in gezicht Opvallend "hupje" in loop
WAARNEMING RECHTER Waarneming rechter na sluiting onderzoek zitting (bijzondere loop verdachte waargenomen bij verlaten zittingszaal) geen wettig bewijsmiddel Wil waarneming rechter als wettig bewijsmiddel kunnen meewerken, dan moet deze bij het onderzoek op zitting zijn gedaan
VERKLARING VERDACHTE Verklaring verdachte (341 Sv) 341 lid 4 Sv verklaring verdachte onvoldoende Ratio: vermijden risico valse bekentenis Corstens pagina 772 (achtste druk)
VERKLARING VERDACHTE Druk politie Druk omgeving Ander vervolging besparen (rijbevoegdheid) Geestelijke stoornis (van niet-geestelijk gestoorde)
VERKLARING VERDACHTE ECLI:NL:HR:2004:AO5026 Stempel voor Norit-pillen Verklaring verdachte op 21 juni Het stempel is toch niet bestemd om XTC-pillen mee te maken? Verklaring verdachte op 25 juni U toont mij een zakje met daarin het door mij gemaakte stempel.
VERKLARING VERDACHTE Liegende verdachte Liegende verdachte legt verklaring af in de zin van artikel 341 Sv Oordeel dat verklaring leugenachtig is moet uit ander bewijsmiddel blijken dan verklaring verdachte
VERKLARING VERDACHTE ECLI:NL:HR:2012:BW9968 Mr J.M. Lintz uit Den Haag Verklaring verdachte later in procedure afgelegd over leugenachtigheid telt niet Verklaring verdachte tegenover getuigen over leugenachtigheid telt niet Omstandigheid dat verdachte later in procedure gebruik gaat maken van zwijgrecht telt niet
VERKLARING VERDACHTE Zwijgende verdachte Zwijgende verdachte legt geen verklaring af in de zin van artikel 341 Sv Verklaren = bewijsmiddel Zwijgen bewijsmiddel
VERKLARING VERDACHTE EHRM 08/02/1996 18731/91 en NJ 1996, 725 John Murray v Verenigd Koninkrijk Murray wordt vaak aangehaald als een zaak waaruit blijkt dat het zou zijn toegestaan om het zwijgen van een verdachte te gebruiken als bewijs tegen de verdachte. Het zou dan gaan om zaken "which clearly call for an explanation".
VERKLARING VERDACHTE In Murray waren er voldoende wettige bewijsmiddelen om tot een bewezenverklaring te komen Ter overtuiging voegde de rechter er aan toe dat Murray het bewijs ook niet had weerlegd
VERKLARING VERDACHTE ECLI:NL:HR:2014:2764 Mr G. Meijers uit Amsterdam Vraag: We hebben je auto (een Audi) in beslag genomen. Hoe kom je aan dit waardevolle goed? Antwoord: Ik wil daar geen antwoord op geven. Hoge Raad: Het als bewijs bezigen van een beroep op het zwijgrecht is niet toelaatbaar.
VERKLARING VERDACHTE Weigering om te verklaren mag alleen gevolg hebben voor Meer en Vaart-verweer, want bij Meer en Vaart-verweer mag toelichting worden verwacht Bewijsvoeringslast Corstens pagina 775 (achtste druk)
VERKLARING VERDACHTE ECLI:NL:HR:2006:AX9180 Gebroken linker en rechter pols Bezoek Walloniërs aan Minerva Pakken leestafel van 1.000 kg op Stormram voor openen lustrumdeuren Verklaring (gemachtigd) raadsman (279 Sv) Gerechtshof gebruikt pleitnota als bewijsmiddel
VERKLARING VERDACHTE Zoals Hoge Raad in eerdere jurisprudentie heeft geoordeeld, kunnen verklaringen van raadsman, die al dan niet op voet van 279 Sv optreedt, niet als bewijsmiddel gelden. Voor pleitnota geldt zelfde. ECLI:NL:HR:1980:AC4301 ECLI:NL:HR:2002:AD5594 ECLI:NL:HR:2009:BK2129
VERKLARING VERDACHTE ECLI:NL:HR:2007:BA3610 en NJ 2008,192 Verklaring verdachte in vroeghulprapport reclassering: "Ik heb alleen criminele vrienden" Verklaring mag niet voor bewijs worden gebruikt mede gezien hulpverleningsrelatie Reclasseringsregeling 1995
VERKLARING VERDACHTE ECLI:NL:HR:2012:BX4269 en NJ 2013, 127 Verklaring verdachte in rapport kinderbescherming: "Ik heb zelf een Kinder Bueno gepakt" Verklaring mag wel voor bewijs worden gebruikt daar medewerker zich had kunnen verschonen Voor uitbrengen van goed advies is open en vertrouwelijke communicatie gewenst!
VERKLARING GETUIGE Verklaring getuige (342 Sv) 342 lid 2 Sv verklaring getuige onvoldoende Ratio: wat voor verdachte geldt geldt sterker voor getuige Afwezigheid zelfbescherming Corstens pagina 776 (achtste druk)
VERKLARING GETUIGE Onbewust onjuist verklaren Niet goed waargenomen Niet goed onthouden Gekleurd waargenomen Gekleurd verklaard Bewust onjuist verklaren Rol ander aandikken Druk omgeving
VERKLARING GETUIGE ECLI:NL:HR:2010:BK5597 Mr A.J. van der Velden uit Almere Den Helder, 30 januari 2007 Proefrit met Volkswagen Golf En nu er uit! Ik heb een pistool bij me!
VERKLARING GETUIGE Verklaring getuige over gebeuren Verklaring getuige over "herkenning" Hoge Raad: Bewijs dat verdachte feit heeft begaan, kan niet uitsluitend worden aangenomen op verklaring van één getuige
VERKLARING GETUIGE Getuige: - neemt woordenwisseling waar tussen A en B - loopt door naar andere locatie - keert terug van andere locatie - ziet dat neus van A bloed - hoort A zeggen dat B hem heeft geslagen Geen onwaarschijnlijke loop gebeurtenissen Corstens pagina 778 (achtste druk)
VERKLARING GETUIGE 1 Getuige mag niet gissen 2 Getuige mag geen conclusie trekken 3 Getuige moet reden wetenschap geven Getuige mag wel feilbaarheid waarneming en geheugen uitdrukken Dacht ik, naar mijn mening en voor zover ik weet Corstens pagina 779 (achtste druk)
VERKLARING GETUIGE Gewone getuige Deskundige getuige Gebruikers en handelaren in cocaïne kunnen bijvoorbeeld stof gemakkelijker als cocaïne herkennen dan gewone opsporingsambtenaren Corstens pagina 780 (achtste druk)
VERKLARING GETUIGE HR 20/12/1926 NJ 1927, 85 De Auditu Souteneur te Heerlen Twee kamers Café Central Getuige E hoort van getuige F dat "zij met ontucht de kost verdient en slaag krijgt van de verdachte wanneer zij niet genoeg verdient"
VERKLARING GETUIGE Getuige "van horen zeggen" is gewone bruikbare getuige Getuigenverklaring over "van horen zeggen" is gewone bruikbare getuigenverklaring Gehoorsindruk is eigen waarneming Waarneming reikt niet verder dan gehoorsindruk
VERKLARING GETUIGE Wel regels over horen getuigen door rechter, maar geen regel over horen getuigen door politie Geen contact tussen getuigen Getuigen in beginsel na elkaar horen Wel aantekeningen, maar geen opstel Vragen door rechter, OM en verdediging
VERKLARING GETUIGE Getuigen legt op politiebureau verklaring af Getuige legt op zitting afwijkende verklaring af Welke verklaring mag (of moet) rechter gebruiken? Rechter hoeft niet te motiveren waarom hij het ene bewijsmiddel wel heeft gebruikt en het andere bewijsmiddel niet heeft gebruikt Corstens pagina 848 (achtste druk)
VERKLARING GETUIGE Horen getuigen bij rechter-commissaris zinvol? Strategie mr W. Römelingh Hoe dunner dossier, hoe minder bewijs Hoe dikker dossier, hoe meer bewijs Strategie mr R.A.J. Verploegh ECLI:NL:HR:2007:BB2958 en NJ 2007, 580
VERKLARING GETUIGE Artikel 6 EVRM (en 14 IVBPR) Recht om getuigen op zitting te ondervragen Van verdediging wordt initiatief verwacht Verklaring getuige kan/moet verschil maken ECLI:NL:HR:2013:BX5539 en NJ 2013, 145 Grenzen Getuigenbewijs
VERKLARING GETUIGE Geen gelegenheid horen getuige en voldoende andere bewijsmiddelen dan in beginsel geen schending EVRM Geen gelegenheid horen getuige en onvoldoende andere bewijsmiddelen dan in beginsel schending EVRM
VERKLARING DESKUNDIGE Verklaring deskundige (343 Sv) Verslag deskundige (344 lid 1 sub 4 Sv) Strekt deskundigheid zich tot onderzoek uit? Welke methode gebruikt? Waarom methode betrouwbaar? Hoe groot foutmarge van methode? Ook in staat om methode toe te passen? 51i-51m Sv
VERKLARING DESKUNDIGE Dr. G. Wolters Universiteit Leiden Prof. dr. B.G.J. de Graaff Universiteit Utrecht Intelligence en Security Studies
VERKLARING DESKUNDIGE EHRM 06/05/1985 8658/79 en NJ 1989, 385 Bönisch v Oostenrijk Maker/verkoper van gerookte worst Deskundige waarvan rapport aanleiding geeft voor strafproces geldt als getuige à charge Equality of arms brengt mee dat verdachte gelegenheid tot tegenonderzoek moet krijgen
SCHRIFTELIJKE BESCHEIDEN Procesverbaal dat niet aan vorm voldoet = ander schriftelijk bescheid ECLI:NL:HR:2007:AZ2481 Niet persoonlijk opgemaakt Niet op ambtseed/ambtsbelofte Niet gedagtekend Niet ondertekend
SCHRIFTELIJKE BESCHEIDEN ECLI:NL:HR:1987:AC1336 en NJ 1988, 25 Mr V. Kraal uit Amsterdam Gebezigde fotokopieën van processenverbaal zijn aan te merken als "andere geschriften", aangezien zij niet als eensluidend met het origineel zijn gewaarmerkt
SCHRIFTELIJKE BESCHEIDEN
SCHRIFTELIJKE BESCHEIDEN Römelingh Walter Digitally signed by Römelingh Walter Date: 2015.10.15 16:15:00 CET Reason: Na controle is vastgesteld dat dit document een indentieke weergave en kopie is van het originele document. De tweede controle is uitgevoerd door: N. Onbekend
SCHRIFTELIJKE BESCHEIDEN Beeld- of geluidsopname = ander schriftelijk bescheid Waarneming rechter Volledig beeld? Scherp beeld? Geluid? Nooit herkenning op zitting, want te weinig figuranten!
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN ECLI:NL:HR:2009:BG7746 en NJ 2009, 496 Unus testis, nullus testis Hengelo, december 1995 Streekziekenhuis Midden Twente Bevalling met keizersnede Zo, nu kan het weer
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Bewijsmiddel 1 Aangifte ex-vrouw Bewijsmiddel 2 Verklaring ex-man "Ik heb een dwangmatige behoefte aan seks. Het kan best zo zijn dat als ik eenmaal bezig ben ik geen signalen meer oppik."
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN ECLI:NL:RBSGR:2012:BW4586 Aangever en stiefvader Stiefvader zou aan stiefdochter hebben gezeten Waaronder een keer vinger in vagina Zwijgende/ontkennende verdachte
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Wat is er aan bewijs? Verklaring aangever Verklaring zus over soortgelijk incident Showen nieuwe (bad)kleding aan stiefvader Scheren schaamstreek bij (alle) gezinsleden Verklaring aangever consistent en gedetailleerd
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Rechtbank: Verklaring aangever niet voldoende Getuigen verklaren niet uit eigen waarneming Showen nieuwe (bad)kleding komt vaker voor Scheren schaamstreek niet zonder meer ontuchtig Vrijspraak, want een getuige, is geen getuige!
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Aanwezigheid plaats en tijd delict Uit rechtspraak Hoge Raad kan niet conclusie worden getrokken dat uitsluitend aanwezigheid van verdachte op plaats en tijd delict voldoende is Corstens pagina 806 (achtste druk) 1 Vaststelling plaats 2 Vaststelling tijd 3 Betekenis aanwezigheid
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Bewijsmiddelen moeten tenlastelegging dekken Tenlastelegging hij op of omstreeks 1 oktober 2015 te Amsterdam met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen een fiets, in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan een of meer onbekend gebleven perso(o)n(en), in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte = Bewijsmiddel 1 = Bewijsmiddel 2
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Bewijsmiddelen hoeven elkaar niet af te dekken Eerste getuige Ik zag de verdachte een fiets wegnemen Tweede "getuige" De fiets is van mij Bezwaar is dat daderschap (diefstal) enkel uit verklaring getuige blijkt
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Bewijsmiddelen moeten samen wel volledige tenlastelegging afdekken ECLI:NL:HR:2010:BK5598 Bekentenis koop vals paspoort Vaststelling valsheid paspoort Pleegplaats en -tijd worden niet door de inhoud van enig bewijsmiddel ondersteund
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN ECLI:NL:HR:2008:BC5957 en NJ 2008, 228 Ontbreken van fabriekswege aangebracht slot Relaas verbalisanten Aangifte diefstal fiets Verklaring verdachte tegenover verbalisanten Verklaring verdachte tegenover rechter Afstandsverklaring fiets verdachte
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Rechtbank en Gerechtshof Amsterdam Ontbreken van fabriekswege aangebracht slot Nalaten stellen vragen herkomst Niet weten van wie geleend Hoge Raad Waaruit blijkt (wat dekt af) dat verdachte redelijkerwijze had moeten vermoeden dat fiets door misdrijf was verkregen?
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Van schakelbewijs is sprake indien aan bewijs voor feit A mede ten grondslag wordt gelegd dat verdachte ook feit B heeft begaan Corstens pagina 851 (achtste druk) 1 Verdachte betrokken bij beide feiten 2 Beide feiten op soortgelijke wijze begaan 3 Werkwijze niet kenmerkend voor andere daders Modus operandi vereist zeer specifiek gedrag
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN ECLI:NL:HR:2005:AT5721 Feit A - Arnhem 25 januari 2003 om 06.45 uur Ruk aan handtas Klap in gezicht Ik wil geld! Tenminste EUR 1.500! Ik wil pincode! Meegetrokken naar geldautomaat
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Feit B - Arnhem 25 januari 2003 om 07.15 uur Ik stond bij bushalte Man komt aanlopen "Geef me geld!" Ik zei: "Nee!" Vuistslag
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Bewijsmiddelen voor Feit A Procesverbaal aangifte Procesverbaal spiegelconfrontatie Bewijsmiddelen voor Feit B Procesverbaal aangifte Procesverbaal spiegelconfrontatie Aangever: ik schrik enorm van de man Aangever: ik herken de man voor 100% Verbalisant: aangever reageert zeer emotioneel
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Cassatiemiddel Bewijs volgt uitsluitend uit in processenverbaal van politie vervatte verklaringen van een getuige Dit geldt voor beide feiten (Feit A en Feit B) Hoge Raad Gelet op strekking 342 Sv is bewezenverklaring ontoereikend gemotiveerd Corstens pagina 803 (achtste druk)
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Bewijsverboden 344a Sv Anonieme, bedreigde en kroongetuige Bewijsmiddel opsporingsmiddel 341 lid 3 Sv Zijne opgaven kunnen alleen te zijnen aanzien gelden
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Verklaring medeverdachte geldt voor eigen zaak en dus niet in zaak van verdachte Geen verschil of medeverdachte op bureau politie of op zitting rechter verklaart ECLI:NL:HR:1978:AC6400 en NJ 1979, 92 Corstens pagina 769
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Ratio: Onbetrouwbaarheid verklaring medeverdachte Waarborgen zwijgrecht verdachte
BEWIJSMINIMA EN -VERBODEN Niet voegen, maar gelijktijdig behandelen Truc Corstens pagina 770 (achtste druk) Overigens Verklaring medeverdachte mag niet gebruikt worden voor bewijs, maar mag wel gebruikt worden voor overtuiging
ONBETROUWBAAR BEWIJS Onbetrouwbaar bewijs Onrechtmatig bewijs Onbetrouwbaar bewijs 359 lid 2 Sv 1 Duidelijk standpunt 2 Onderbouwd met argumenten 3 Duidelijke conclusie "uitsluiten van bewijs" 4 Schriftelijke vastlegging
ONBETROUWBAAR BEWIJS Getuigen vereist waarneming en herinnering Waarneming kan niet goed zijn Herinnering kan niet meer goed zijn Getuigen zijn vrienden van elkaar Getuigen hebben elkaar beïnvloed Dr. M. Sauerland ECLI:NL:RBAMS:2012:BW9154
ONBETROUWBAAR BEWIJS Cross-raciale-herkenning Vergroot kans onterechte herkenning (1,6 x) Sociale invloeden Als A heeft herkend, wil B ook herkennen Perceptie suggestieve instructies Zou verdachte Walter kunnen heten? Overdrachtseffect Ene getuige hoort naam van andere getuige
ONRECHTMATIG BEWIJS Onrechtmatig bewijs 359a lid 1 sub b Sv Voor klachten kunt u zich wenden tot... HR 26/06/1962 NJ 1962, 470 Bloedproef ECLI:NL:HR:1978:AC6236 en NJ 1978, 365 Erwtenpistool
ONRECHTMATIG BEWIJS ECLI:NL:HR:2004:AM2533 en NJ 2004, 376 Afvoerpijp - algemene uitgangspunten en regels Herstel mogelijk? Causaal verband? Beschermd rechtsgoed? Niet-ontvankelijkheid Strafvermindering Uitsluiting bewijs Constatering
ONRECHTMATIG BEWIJS Schending belangrijk voorschrift of rechtsbeginsel Rechtsgevolg blijkt uit wet (nietigheid) --- Redelijk vermoeden van schuld Consultatie van advocaat Cautie gegeven --- Privacy
ONRECHTMATIG BEWIJS ECLI:NL:GHDHA:2014:2123 Mr H. Oldenhof uit Den Haag Den Haag, 25 januari 2011 Anonieme melding bij centrale meldkamer Twee mannen sjouwen met dozen Mogelijk hennepkwekerij
ONRECHTMATIG BEWIJS Verbalisanten: Zien zwartkleurige ramen Zien dozen en vuilniszakken op grond Zien dozen en vuilniszakken in bestelbus Horen dat normaal nooit iemand in woning is Weten van hennepkwekerijen in omgeving Verbalisanten: Gaan woning binnen Geen toestemming bewoner
ONRECHTMATIG BEWIJS Raadsvrouw: Geen redelijk vermoeden schuld strafbaar feit Binnentreding woning niet rechtmatig Integrale bewijsuitsluiting Vrijspraak Advocaat-Generaal: Niks aan de hand!
ONRECHTMATIG BEWIJS Gerechtshof: Enige aanwijzing voor overtreding Opiumwet, maar te summier voor redelijk vermoeden van schuld aan strafbaar feit Melding spreekt over mogelijke hennepkwekerij Geen verificatie anonieme melding Zwartkleurige ramen mist uitleg Nooit iemand in woning mist uitleg Vormverzuim laat zich niet meer herstellen
ONRECHTMATIG BEWIJS Bewijs rechtstreeks uit vormverzuim verkregen Geen ander bewijs in dossier aanwezig Vrijspraak Niet-ontvankelijkheid benadeelde partij Stedin Nederland voor EUR 9.379,63
ONRECHTMATIG BEWIJS ECLI:NL:GHAMS:2014:1538 ECLI:NL:GHAMS:2014:1535 Motoragent in uniform Schagerweg in Dirkshorn Bellende bestuurder in Volkswagen Passat Motoragent keert en rijdt achter auto aan Stopteken, mag ik in kofferbak kijken? Sure, sure!
ONRECHTMATIG BEWIJS Kenteken met registraties (van winkeldiefstal) Motoragent voelt aan tas met legerprint Tas blijkt geprepareerd te zijn In tas zitten verpakkingen met parfum Advocaat-generaal: Zelfde straf als rechtbank Twee maanden onvoorwaardelijk Advocaat: Vrijspraak
ONRECHTMATIG BEWIJS Gerechtshof: - Staandehouding op basis WVW - Grond handelingen daarna onduidelijk - Registraties grond voor schuld strafbaar feit? - Zo ja, dan formaliteiten in acht nemen (cautie) Handelingen aan te merken als doorzoeking, want gingen verder dan zoekend rondkijken Geen element van vrijwilligheid, want alleen toestemming om in kofferbak te kijken
ONRECHTMATIG BEWIJS Rondkijken ook niet gericht op controleren aanwezigheid gevarendriehoek of reservewiel - Onherstelbaar vormverzuim in zin 359a Sv - Inbreuk belangrijk strafvorderlijk voorschrift - Nu niet te toetsen is op welke grond is doorzocht is verdachte in belangen geschaad - Recht verdachte op eerlijk proces in zin artikel 6 EVRM geschaad
ONRECHTMATIG BEWIJS Op zich reden voor bewijsuitsluiting Bewijsuitsluiting eveneens noodzakelijk om: - toekomstige vergelijkbare vormverzuimen te voorkomen - signaal te geven dat voorschriften niet tot dode letter in wet verworden Verboden vruchten eveneens uitgesloten
ONRECHTMATIG BEWIJS ECLI:NL:RBAMS:2013:BZ6214 Verdachte keek agenten na ECLI:NL:GHAMS:2014:1715 Fouillering in openbaar ECLI:NL:GHARL:2015:2954 Smartphone
ONRECHTMATIG BEWIJS Smartphone verschaft niet alleen informatie over verkeersgegevens, maar ook inhoud van communicatie en privégegevens van gebruiker Anno 2015 kan 94 Sv niet meer worden aangemerkt als een wettelijk voorschrift dat toereikende bevoegdheid geeft Strijd met artikel 8 EVRM
ONRECHTMATIG BEWIJS Onrechtmatige bewijsvergaring door: - overheid - burger ECLI:NL:HR:2003:AE9038 en NJ 2003 Babyfoongesprekken ECLI:NL:HR:2012:BV7501 Loveland Festival
MOTIVERINGSEISEN ECLI:NL:HR:2012:BU6034 Arrest moet op straffe van nietigheid bewijsmiddelen bevatten (359 lid 3 Sv) Bestreden arrest voldoet niet aan dit vereiste In aanvulling op verkort arrest (als bedoeld in 365a lid 2 Sv) heeft het hof namelijk overwogen:
MOTIVERINGSEISEN Het hof ziet af van een uitwerking van de bewijsmiddelen Het hof heeft bij uitwerking bewijsmiddelen vastgesteld dat de bewezenverklaring onjuist is Verdachte had moeten worden vrijgesproken
MOTIVERINGSEISEN Uitspraak moet op straffe van nietigheid bewijsmiddelen bevatten (359 lid 3 Sv) Politierechter is van oordeel dat met opgave bewijsmiddelen kan worden volstaan... ECLI:NL:HR:2009:BK0898, BK5605 en BO6759 Regeling Aantekening Mondeling Vonnis
BEWIJSMIDDELEN 1 Een proces-verbaal van aangifte van 1 oktober 2015 van Politie Eenheid... "Ik doe aangifte van bedreiging. Ik kreeg een WhatsApp bericht van... " 2 Een proces-verbaal van verhoor verdachte van 3 oktober 2015 van Politie Eenheid... "Ik heb een iphone 6s. Het nummer luidt 06-26150150. Ik WhatsApp met... "
MOTIVERINGSEISEN ECLI:NL:HR:1991:AC0551 en NJ 1992, 156 Bewijsmiddelen mogen niet worden gedenatureerd Vrouw: mijn man heeft mij geslagen Man: ik was thuis (en niets misdaan) Politie zou iedereen hebben gesommeerd om zich te verwijderen, maar ik heb dat niet gehoord
MOTIVERINGSEISEN Motivering vereist ingeval van verweer: 1 Term tenlastelegging Dakdekker 2 Gat bewijsvoering Meer en Vaart
MOTIVERINGSEISEN 1 Term tenlastelegging ECLI:NL:HR:1982:AC7516 en NJ 1982, 411 Dakdekker Werknemer of zelfstandige? Kapvergunning Boom of struik? Sierbalkonnetje Besloten lokaal of openbare ruimte?
MOTIVERINGSEISEN 2 Gat bewijsvoering ECLI:NL:HR:1972:AB3369 en NJ 1974, 450 Meer en Vaart Kruising met middenberm Midden op kruising ECLI:NL:HR:2008:BC1332 Autoverzekering Aanhouding en registervergelijking Voorlopige dekking
TOEKOMST Codificering De Auditu Regeling verhoor getuigen door politie Regeling voor beeld- en geluidsopname Regeling voor geval getuige verklaring intrekt Verval bewijsverbod verklaring medeverdachte Rapportages voor voorlichting geen bewijs
TOEKOMST Boek 7 Wetboek van Strafvordering Europees bewijsverkrijgingsbevel Regeling voor audio-opname van zitting Klik hier voor link naar download Verhoorbijstand (tijdens politieverhoor) voorzien in ander wetsvoorstel
BEWIJS IN STRAFZAKEN Vergeet niet getuigenlijst te tekenen Bewijs van deelname per mail Factuur per mail Vragen en opmerkingen
BEWIJS IN STRAFZAKEN www.romelingh.com College Cursus Aanmelden Annuleren Cursusaanbod Cursusmateriaal www.romelingh.com/sheets/sheets-0136.pdf