Schoolgids De Buitenhof Schooljaar 2010-2011 Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 1
Inhoud schoolgids De Buitenhof 2010 2011 Bladzijde Voorwoord 3 Inleiding 4 Bestuur, directie en adressen 5 Routebeschrijving 6 Personeel, functies 7 Medezeggenschapsraad Missie, visie 10 Uitgangspunten, doelstelling, beleid en identiteit 11 Het schoolklimaat 13 Schoolverzuim 17 Klachtenregeling 18 De schoolorganisatie 21 Vakantierooster en schooltijden 29 De wijze waarop ouders/verzorgers bij het onderwijs 31 worden betrokken Leerlingenzorg 33 Informatie Jeugdgezondheidsdienst 39 Contacten met andere onderwijs- of welzijnsinstanties 41 Regionaal Expertisecentrum 43 Financiële zaken 44 Dagelijkse onderwijspraktijk 45 Vragen en wensen 48 Bijlage 1 Het behandelen van hoofdluis Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 2
Voorwoord Geachte ouders/verzorgers, Voor u ligt de schoolgids voor het schooljaar 2010-2011. De gids is voor ouders/verzorgers die hun kind hebben aangemeld op De Buitenhof en voor de ouders/verzorgers waarvan het kind al op deze school is geplaatst. Deze gids is bedoeld om u, als ouder/verzorger, te informeren over het speciale onderwijs zoals dat op onze school wordt verzorgd. Thema s als uitgangspunten, doelstellingen, schoolklimaat, leerlingbegeleiding etc. komen in deze gids aan bod. Er is ook een hoofdstuk Dagelijkse Onderwijspraktijk, waarin o.a. de schooltijden en het vakantierooster zijn opgenomen. De schoolgids is niet alleen een bron van informatie, maar ook een document waarin de school haar mogelijkheden laat zien. De inhoud van deze gids kan voor u een steun zijn als u de school wilt aanspreken. Ik hoop dat u de gids met plezier leest. Hebt u na het lezen vragen, opmerkingen of suggesties, dan zou ik die graag van u willen vernemen. Tevens adviseer ik u deze gids goed te bewaren. Bij inschrijving op De Buitenhof wordt de gids uitgereikt aan ouders/verzorgers of meerderjarige en handelingsbekwame leerlingen en daarna jaarlijks. Met vriendelijke groeten, namens het personeel, M. Verleun. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 3
Inleiding In augustus 2008 zijn Stichting De Buitenhof en Stichting St. Jozef gefuseerd. Het betreft hier een besturenfusie. De naam van de nieuwe Stichting is Alterius. De Buitenhof, school voor langdurig zieke kinderen en St. Jozef, school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen zijn de twee scholen die onder de nieuwe stichting ressorteren. Beide scholen behoren tot de cluster 4-scholen. Deze scholen richten zich op leerlingen met gedragsproblematiek. Binnen dit cluster is De Buitenhof een gespecialiseerd instituut voor leerlingen met psychiatrische problematiek, voor langdurig (psychiatrisch) zieke kinderen. De Buitenhof maakt als zodanig deel uit van het Regionaal Expertise Centrum cluster 4 Zuid Limburg (verder te noemen REC). Een aanzienlijk deel van onze leerlingen is in behandeling of in behandeling geweest bij de Kinder- en Jeugdpsychiatrische kliniek Wickraderheem, dan wel bij de behandelsetting in Mariënwaard te Maastricht. Beiden maken deel uit van de Mondriaan Zorggroep waarmee een samenwerkingsovereenkomst bestaat. De Buitenhof kent twee sectoren. De sector S.O. (Speciaal Onderwijs) en de sector V.S.O. (Voortgezet Speciaal Onderwijs). De sector S.O. is bestemd voor leerlingen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar. De sector V.S.O. wordt bezocht door leerlingen in de leeftijd van 12 tot en met 20 jaar. Daarnaast worden leerlingen ook ambulant begeleid middels het rugzakje. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 4
Raad van Toezicht, bestuur, directie en adressen Raad van Toezicht De heer van Mulkom, De heer Schieveld, Mevrouw Sieben, Mevrouw van der Meer, De heer Caelen De heer Dumont Bestuur De heer Bisscheroux voorzitter lid lid lid lid lid algemeen directeur/bestuurder Postadres bestuur: Stichting De Buitenhof Kloosterkensweg 6 6419 PJ Heerlen Directie De Buitenhof De heer Verleun, directeur a.i. Adres en telefoon De Buitenhof Kloosterkensweg 6 6419 PJ HEERLEN Telefoon 045-5 71 18 96 Telefax 045-5 71 22 14 De Buitenhof, locatie Maastricht Mariënwaard 55 6222 AM Maastricht Telefoon 043-3638060 Algemeen e-mailadres: Info@buitenhof-school.nl Inspectie Vragen over onderwijs: Postbus 51 beantwoordt algemene vragen over onderwijs voor het ministerie en de inspectie. Op de website van postbus 51 staan de meestgestelde vragen over onderwijs. Mocht uw vraag er niet bij staan, dan kunt u uw vraag stellen via de website van Postbus 51 of bellen naar 0800-8051 (gratis). Klachtmeldingen over seksuele intimidatie, seksueel misbruik, ernstig psychisch of fysiek geweld worden altijd gemeld bij de vertrouwensinspecteur. Meldpunt vertrouwensinspecteurs 0900-111 3 111 (lokaal tarief). Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 5
Routebeschrijving De hoofdvestiging is gelegen tussen het Atrium Ziekenhuis Heerlen en het Psychiatrisch Centrum Mondriaan Zorggroep en ligt tegenover het restaurant Auberge De Rousch. Komend vanuit de richting Maastricht via de A79 - neem afslag nr. 7 Heerlen Centrum ; - boven aan de afslag gaat u rechtsaf naar de J.F. Kennedylaan; - na + 500 meter loopt deze laan naar beneden (dal); - in dit dal gaat u linksaf naar de Tichelbeekstraat; - vervolgens neemt u de eerste weg rechts naar de Kloosterkensweg; - na + 50 meter ligt De Buitenhof aan de rechterkant. Komend vanuit de richting Eindhoven / Geleen via de A76 - bij knooppunt Ten Esschen houdt u Heerlen (N281) aan (NIET AKEN); - u bent nu op de stadsautoweg rond Heerlen; - bij afslag Ziekenhuis verlaat u de autoweg; - onder aan de afslag gaat u rechts naar de Martin Luther Kingweg; - vervolgens eerste weg naar rechts en meteen naar links; - na + 100 meter gaat u rechtsaf naar de Kloosterkensweg; - aan het einde van de Kloosterkensweg ligt De Buitenhof aan de linkerkant. De locatie Maastricht. Komend vanuit Heerlen: Komend vanaf de snelweg Heerlen neemt u de afslag Bunde. Na deze afslag komt u bij een rotonde waarop u de derde afslag neemt. (onder viaduct door) U bevindt zich dan op de Meersenerweg. U volgt deze weg tot aan het eerste verkeerslicht. Bij dit verkeerslicht slaat u linksaf. U bevindt zich dan op een terrein waarop zich verschillende scholen bevinden. Op het terrein slaat u de eerste weg rechtsaf en rijdt u recht op de hoofdingang van SBO de Opstap af. Voor de hoofdingang kunt u linksaf slaan en volgt u de weg helemaal tot op het einde alwaar zich een parkeerterrein bevindt. U kunt daar de auto parkeren. Wanneer u op het parkeerterrein staat ziet u evenwijdig daaraan een gebouw met op het uiteinde een blauwe deur welke de ingang van onze school is. Komend vanuit Maastricht: Volg de Meerssenerweg richting Meerssen. Nadat u het bord gepasseerd bent dat aangeeft dat u zich buiten de bebouwde kom bevindt komt u bij een verkeerslicht. Bij dit verkeerslicht slaat u rechtsaf. U bevindt zich dan op een terrein waarop zich verschillende scholen bevinden. Op het terrein slaat u de eerste weg rechtsaf en rijdt u recht op de hoofdingang van SBO de Opstap af. Voor de hoofdingang kunt u linksaf slaan en volgt u de weg helemaal tot op het einde alwaar zich een parkeerterrein bevindt. U kunt daar de auto parkeren. Wanneer u op het parkeerterrein staat ziet u evenwijdig daaraan een gebouw met op het uiteinde een blauwe deur welke de ingang van onze school is. Komend vanaf de autosnelweg Maastricht Sittard: U bent aangekomen bij het grote kruispunt van Maastricht. U slaat bij het verkeerslicht rechtsaf. Bij het volgende verkeerslicht slaat u weer rechtsaf. U bevindt zich nu op de Meerssenerweg. U blijft deze weg volgen totdat u bij het derde verkeerslicht komt. Daar slaat u rechtsaf. U bevindt zich dan op een terrein waarop zich verschillende scholen bevinden. Op het terrein slaat u de eerste weg rechtsaf en rijdt u recht op de hoofdingang van SBO de Opstap af. Voor de hoofdingang kunt u linksaf slaan en volgt u de weg helemaal tot op het einde alwaar zich een parkeerterrein bevindt. U kunt daar de auto parkeren. Wanneer u op het parkeerterrein staat ziet u evenwijdig daaraan een gebouw met op het uiteinde een blauwe deur welke de ingang van onze school is. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 6
Personeel Directie Dhr. M. Verleun Coördinatoren SO Dhr. J. Bonnie Mw. N. Wouters directeur a.i. VSO Mw. D. Simons - Viguurs Dhr. A. Lunenborg Locatie Maastricht Dhr. P. Eerens Onderwijspersoneel Dhr. T. Bijl Dhr. P. Boss Dhr. R. Boumans Mw. S. Bronckers Mw. D. Brouns Dhr. J. Claessens Mw. J. á Campo Mw. N. Diederen Mw. E. Dorregeest Mw. N. Hermans - Duchateau Mw. R. Haan Mw. J. Hol Dhr. P. Hoevels Mw. J. Janssen Dhr. S. Janssen Mw. I. op den Kamp Dhr. R. Kohl Mw. E. Kooper Mw. T. Kutaydin Mw. M. Lemmens Demas Mw. A. Moonen Mw. K. Orbons Mw. L. Schreurs Mw. J. Schuwirth Dhr. X. Siegelaer Mw. R. Snijders Dhr. P. Steinbusch Dhr. G. Tholen Mw. A. Vincken Dhr. R. Willems Dhr. F. Brauers Dhr. M. Martens Mw. K. Narings Dhr. J. Quaedvlieg Dhr. M. van Soest Dhr. L. Steinschuld Mw. K. van Voorst Dhr. K. Teulings Dhr. B. v. Tongeren Dhr. J. van Wissen muziek lichamelijke oefening algemene techniek verzorging handvaardigheid algemene techniek techniek / handvaardigheid sociale vaardigheden handvaardigheid zorg en welzijn zwemmen algemene techniek techniek Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 7
Ambulant begeleiders Dhr. W. Klinkenberg Mw. M. Maes Meijer Mw. B. van Ulft Mw. A. Hoen Dresens Mw. N. Cobben Mw. N. Welzen - Frenken Mw. L. Janssen Mw. M. Schwarz - Claassens Leerlingbegeleiders. SO Mw. K. Floridor Dhr. L. Steinschuld VSO Dhr. E. Bijlsma Mw. M. van Roekel Mw. S. van t Hoog Trajectbegeleiding. Mw. M. Schwarz Claassens Onderwijsondersteunend personeel Mw. A. Boosten Wintjens Mw. L. Rijkx Dhr. G. Vaessen Administratie Mw. H. Keizer Mw. Y. Brune logopediste orthopedagoog gedragskundige directiesecretaresse administratief medewerkster Commissie van Begeleiding Dhr. G. Vaessen zorgcoördinator/gedragskundige Mw. L. Rijkx orthopedagoge Mw. M. Weijers schoolarts (GGD) Mw. K. Floridor leerlingbegeleider S.O. Dhr. L. Steinschuld leerlingbegeleider S.O. Dhr. E. Bijlsma leerlingbegeleider V.S.O. Mw. M. van Roekel leerlingbegeleider V.S.O. Dhr. S. van t Hoog leerlingbegeleider V.S.O. Mw. A. Boosten logopediste Mw. M. Schwarz Claassens trajectbegeleidster Conciërges Dhr. H. Dackus Dhr. B. Maes Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 8
Medezeggenschapsraad Wie zitten er in de medezeggenschapsraad? De samenstelling van de medezeggenschapsraad is gesplitst in een personeelsgeleding en een oudergeleding. Voorzitter van de medezeggenschapsraad is mw. A. Vincken. In verband met verkiezingen zal de samenstelling van de MR wijzigen. Waarover praat de medezeggenschapsraad? In feite over alles wat met de school te maken heeft. Elk belangrijk besluit dat het bestuur wil nemen, moet worden voorgelegd aan de medezeggenschapsraad (MR). Op zijn beurt kan de MR elk standpunt, op eigen initiatief, kenbaar maken aan het bestuur. Blijft het bij praten alleen? De Medezeggenschapsraad praat niet alleen mee, maar geeft ook adviezen en beslist mee. Daarmee komen we op de twee soorten rechten die de MR heeft: adviesrecht en instemmingsrecht. Adviesrecht wil zeggen, dat het schoolbestuur serieus moet reageren op elk advies dat de MR geeft. Dat betekent echter niet, dat elk advies van de MR zonder meer overgenomen hoeft te worden. Dat ligt anders voor beslissingen waarop de MR instemmingsrecht heeft. Het schoolbestuur kan zonder instemming van de MR dergelijke besluiten niet nemen. Zijn er verschillen tussen geledingen? De verschillende geledingen in de MR hebben één gemeenschappelijk belang: de school. Verreweg de meeste bevoegdheden worden dan ook door de MR als geheel uitgeoefend. Maar soms wordt er een besluit genomen dat voor de ene geleding zwaarder telt dan voor de andere. In dat geval heeft de één instemmingsrecht en de ander adviesrecht. Kortom: geen van de geledingen staat ooit buitenspel. De vergaderingen van de MR zijn openbaar. Mochten er vragen zijn die u wilt bespreken, kunt u contact opnemen met mw. A. Vincken, voorzitter van de MR. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 9
Missie De Buitenhof biedt aan leerlingen met psychiatrische problematiek in de leeftijd van 4 tot 20 jaar, een leer- en ontwikkelingsklimaat waarbinnen zij hun individuele mogelijkheden op sociaal-emotioneel, creatief en cognitief gebied kunnen ontplooien. Visie De Buitenhof ziet onderwijs als middel om, al dan niet in samenwerking met behandelaars, evenwicht te bewerkstelligen tussen onderwijsbelemmeringen voortvloeiend uit de specifieke psychiatrische problematiek en individuele ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling. De individuele ontwikkeling van de leerling wordt gezien als startend vanuit een passiefvolgende naar een actiefzelfsturende. Bij het bereiken hiervan volgt waar mogelijk verwijzing naar andere vormen van onderwijs. Gedrag van leerlingen wordt begrepen vanuit specifieke ziektebeelden en niet vanuit intentionele gronden. De Buitenhof en ouders/verzorgers vormen een educatief partnerschap. Afspraken zoals vastgelegd in de handelingsplanning zijn bindend voor alle betrokkenen. De Buitenhof is gebaseerd op professionele, dynamische en flexibele teamleden. Binnen het uitgangspunt van collectieve verantwoordelijkheid zijn leerkrachten spil in het primaire proces. Teamleden hebben een proactieve rol in de instandhouding en verdere ontwikkeling van de Buitenhof. De Buitenhof is in staat onderwijs/zorgprogramma s te bieden voor een voortdurend veranderende doelgroep. Kennisinstituten en aanbieders van zorg (g.g.z. en regulier) en arbeidstoeleiding zijn ketenpartners in het onderwijs/zorgaanbod. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 10
Uitgangspunten, doelstelling, beleid en identiteit Grondslag en doelstelling van de school. De Buitenhof, school op bijzonder neutrale grondslag, heeft als doel onderwijs te verzorgen aan kinderen en jeugdigen met psychiatrische problematiek. Veel leerlingen ondervinden hulp van de daartoe bestemde zorginstellingen in de regio. Met name de divisie Kinder- en Jeugdpsychiatrie van de Mondriaan Zorggroep met vestigingen te Heerlen en Maastricht, speelt hierin een voorname rol voor De Buitenhof. De identiteit van de school. De Buitenhof wordt bezocht door leerlingen die specifieke problemen ondervinden in de omgang met hun omgeving en waarvoor binnen andere onderwijsvormen tijdelijk geen adequate oplossing voorhanden is. Bij de leerlingen moet primair sprake zijn van een psychiatrische indicatie, die gesteld is door een ter zake deskundige. We hebben te maken met leerlingen die ernstig in hun ontwikkeling bedreigd zijn en waarbij zij en hun omgeving niet in staat zijn dit te keren. Vaak is er bij deze leerlingen nauwelijks sprake van een relatie met hun omgeving of is deze relatie ernstig ontwricht. Het ontbreekt hen vaak aan mogelijkheden of motivatie om deze situatie te veranderen. De problemen uiten zich grofweg op twee manieren. Er kan sprake zijn van naar binnen gekeerd (internaliserend) probleemgedrag, waarbij depressie, contactarmoede, lusteloosheid, faalangst en minderwaardigheidsgevoelens kernbegrippen zijn. Er kan ook naar buiten gericht (externaliserend) probleemgedrag zijn dat zichtbaar wordt in verbale en fysieke agressie, destructief gedrag, ontladingsgedrag, hyperactiviteit en structuurloosheid. In het onderwijsaanbod ligt de nadruk op een orthopedagogische benadering. Er wordt in een klimaat van geborgenheid, veiligheid en structuur getracht de ontwikkeling van de leerling in de gewenste richting op gang te brengen en te houden. Het leerlingvolgsysteem van De Buitenhof is een belangrijk hulpmiddel bij het verder diagnosticeren van het probleemgedrag, het aanreiken van de juiste handelingswijze en het volgen van de individuele ontwikkeling. Dit proces wordt uitgewerkt in de vorm van handelingsplannen. Binnen zowel het S.O. als het V.S.O. wordt het onderwijsprogramma per individu bepaald. Het streven is dat het didactisch niveau van het kind bij binnenkomst, het uitgangspunt vormt voor het verdere onderwijsaanbod. Voor het S.O. geldt voorts dat aan de hand van toets- en evaluatie-instrumenten het didactisch niveau per leerling bepaald en gevolgd wordt. De V.S.O.-leerlingen krijgen als regel les op V.M.B.O.-TL / BBL of Praktijkniveau. In sommige gevallen (kortdurende plaatsingen) wordt gewerkt op een ander niveau. Indien dit het geval is, dienen ouders zelf voor de benodigde leermiddelen te zorgen. Opgemerkt dient te worden dat, gelet op het specifieke doorstroomkarakter van de Buitenhof, geen volledige onderwijsprogramma s worden aangeboden. De doelstelling is vastgelopen leerprocessen weer op gang brengen en het ontstaan of toenemen van achterstanden zoveel mogelijk te beperken. De Buitenhof is geen vorm van eindonderwijs en leidt dus niet op tot een diploma. In incidentele gevallen kan aan leerlingen de mogelijkheid geboden worden deelcertificaten op VMBO-TL niveau te behalen. Onderwijskwaliteit Het onderwijs wordt afgestemd op de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling. Het wordt zodanig ingericht dat de leerling een ononderbroken ontwikkelingsproces kan doorlopen. Door vaststelling van het ontwikkelingsniveau waarop het kind zich bevindt bij entree in onze school en met inachtneming van de psychiatrische sociaal-emotionele problemen, trachten wij door het creëren van stimulerende onderwijsleersituaties het tot dan toe bereikte didactische niveau te handhaven en het ontwikkelingsproces te bevorderen. Er wordt rekening gehouden met eventuele specifieke leerstoornissen. Daarbij wordt gekeken naar de individuele aanleg en mogelijkheden. Het lesaanbod is daarop afgestemd: er worden door de leerkrachten individuele dag-/weekplannen gemaakt. Er vindt registratie van de voortgang plaats. Omdat De Buitenhof in principe een 'doorgangsschool' is, komt er voor veel leerlingen vrijwel altijd een 'breuk' in het ontwikkelingsproces; de schoolwisseling vindt meestal plaats op een willekeurig moment in het schooljaar. Daarbij kan nog opgemerkt worden, dat sommige leerlingen een schoolloopbaan achter de rug hebben die al meerdere malen onderbroken is. Met betrekking tot de onderwijskwaliteit spelen een aantal kernzaken een rol. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 11
- Indeling in leeftijdsgroepen binnen het S.O. We denken dat kinderen zich het best ontplooien bij leeftijdgenoten. - Indeling in een groep op grond van problematiek om zo een meer gerichte benadering te realiseren. - Lesvoorbereiding geschiedt in principe op individuele basis; zowel in het S.O. als het V.S.O. vindt dat op dezelfde wijze plaats. Bij een klaswisseling zal het kind daarom altijd een herkenbare onderwijsleersituatie aantreffen. - Afspraken over doorstroming worden gemaakt tijdens een leerling-bespreking die voor iedere leerling twee maal per jaar gehouden wordt. De leerlingbegeleiding coördineert het 'overgangsgebeuren' in overleg met de betreffende leerkrachten en met de ouders/verzorgers. - Het schooljaar is verdeeld in twee semesters; doorstroming vindt bij voorkeur plaats rond de jaarwisseling of aan het einde van het schooljaar. Doel is de leerlingen na een intensieve periode van zorg en onderwijs op maat verder te verwijzen naar een passende onderwijsvorm die bij het perspectief c.q. mogelijkheden van de leerling aansluit. Ouders/verzorgers en hulpverlening worden bij de besluitvorming betrokken. Om tot een succesvolle verwijzing te kunnen komen gelden de volgende voorwaarden: - De Commissie van Begeleiding van De Buitenhof moet, na raadpleging van de leerkracht(en), die het laatst met het kind te maken had(den), een positief advies uitbrengen - Er dient overleg plaats te vinden met de ontvangende school over de ontwikkelingsmogelijkheden van het kind; daarbij dient gekeken te worden naar het pedagogische klimaat, werkwijze, gehanteerde methodes etc. - De ouders/verzorgers moeten achter een overplaatsing staan. - Er dienen zorgvuldige en schriftelijke afspraken gemaakt te worden over nazorgcontacten en ambulante begeleiding. - Als het gaat om arbeidstoeleiding zullen zo nodig externe deskundigen en/of gespecialiseerde organisaties worden ingeschakeld. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 12
Het schoolklimaat Pedagogisch klimaat Een ieder die onze school binnen komt merkt dat De Buitenhof anders is. Er wordt anders gewerkt en opgevoed, in vergelijking met een basisschool of een andere vorm van (regulier) onderwijs. Dat ligt aan het gegeven dat wij anticiperen op het gedrag van meer dan 240 leerlingen die elk om verschillende redenen onderwijs volgen op De Buitenhof. Het is niet zo dat alle leraren en medewerkers op dezelfde wijze op onze leerlingen reageren. Dat kan ook niet met zoveel verschillende karakters, maar we trekken één lijn en zijn het eens over een groot aantal regels, maatregelen, straffen en beloningen. De aanpak wordt, over het algemeen, gekenmerkt door: - Een duidelijk herkenbare structuur. Uniforme regels en afspraken voor alle leerlingen. Regelmaat is belangrijk. Daarnaast is er echter ook ruimte om eens af te wijken van het rooster, mits dit in overleg met de directie gebeurt. - Een consequente benadering. Wat we vandaag niet goed vinden, vinden we morgen ook niet goed. - We proberen een veilig en rustig klimaat te creëren. Het streven is leerlingen zich prettig te laten voelen op school. De mate van welbevinden is van groot belang voor hun verdere ontwikkeling. Een veilig schoolklimaat De leerlingen die De Buitenhof bezoeken hebben soms sterker dan anderen behoefte aan veiligheid en geborgenheid. Dit is vaak moeilijk te verwezenlijken als dezelfde leerlingen hun frustraties, onmacht of onbegrip op elkaar afreageren. Toch streven wij naar een klimaat waarin de leerlingen begrip leren op te brengen voor elkaars onmacht. Voor zaken die de veiligheid in gevaar kunnen brengen worden meteen oplossingen gezocht. De leraren hanteren de regels, in de omgang met de leerlingen, consequent. Wanneer regels worden overtreden zal de leraar moeten optreden. Wanneer het bedreigende situaties betreft voor de persoon in kwestie of anderen, is fysiek ingrijpen soms onvermijdbaar. Time-out, schorsing en verwijdering. Binnen school ontstaan wel eens situaties waarbij leerlingen agressief reageren naar het personeel of andere leerlingen. In die situaties is het van belang dat de leraar snel en goed handelt. Wanneer de leraar fysiek moet ingrijpen gebeurt dit in het licht van zijn taak om de betreffende leerling zo snel mogelijk te kalmeren. Dit kan uitdrukkelijk uitsluitend indien de leerling een gevaar vormt voor zichzelf en/of voor anderen. Er kunnen als sanctie onderwijsonderbrekingen worden toegepast. Als dit soort situaties zich voordoen wordt altijd contact opgenomen met de ouders/verzorgers. Welke vormen van onderwijsonderbreking worden toegepast? Time-out. Indien er sprake is van ernstig ontoelaatbaar verbaal geweld, zulks ter beoordeling van het management en het gedrag van de leerling is niet te corrigeren of correcties hebben geen effect, wordt de mogelijkheid van een time-out toegepast. Hierbij kan gekozen worden voor een interne of een externe time-out. Bij een interne time-out wordt de leerling niet tot de klas toegelaten en moet hij in een aparte ruimte, onder toezicht, aan zijn taken werken. Bij een externe time-out wordt de leerling, in overleg met de ouders/verzorgers, voor een bepaalde periode naar huis gestuurd. Bij terugkomst van de leerling worden er duidelijke afspraken en regels gesteld om een nieuwe start binnen de school mogelijk te maken. Tijdens de afwezigheid wordt een gepast onderwijsaanbod geboden. Bij herhalingen wordt een contract voor de leerling opgesteld, waarin zowel verwachtingen als consequenties zijn opgenomen. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 13
Voorwaarden bij een time-out. Tenzij redelijke gronden zich daartegen verzetten worden de ouders/verzorgers door de leerlingbegeleider of een lid van het management onmiddellijk van het incident en de motivering van de time-out op de hoogte gebracht. Indien noodzakelijk en wenselijk worden de ouders/verzorgers op school uitgenodigd voor een gesprek. Dit gesprek wordt door de leerlingbegeleider geregeld. Van het incident en het (mogelijke) gesprek met de ouders/verzorgers wordt door de betrokken personeelsleden een verslag gemaakt. Voor de beschrijving van het incident wordt gebruik gemaakt van het incidentenformulier. De time-out maatregel kan alleen worden toegepast na goedkeuring door de directie van de school. Indien er een externe time-out wordt uitgesproken, worden de inspectie en de leerplichtambtenaar hiervan op de hoogte gebracht. Schorsing en verwijdering. Leerlingen die: - gericht fysiek geweld gebruiken tegen een personeelslid of een leerling; - een directie bedreiging vormen voor personeel of leerlingen; - een ernstige vernieling hebben gepleegd; - ons in handelingsverlegenheid brengen. Dat wil zeggen dat een leerling op geen enkele wijze meer te corrigeren is, rekening houdend met het psychiatrisch beeld/prognose komen in aanmerking voor een schorsing. Een schorsing moet worden gezien als een laatste poging een positieve kentering te bereiken. Indien een leerling geschorst wordt is het van belang dat er bij terugkomst duidelijke afspraken en regels worden gemaakt voor een nieuwe start binnen de school. Voorwaarden bij een schorsing. Het bevoegd gezag van de school wordt voorafgaand aan de schorsing door de directie in kennis gesteld van deze maatregel en om goedkeuring gevraagd. Gedurende de schorsing wordt de leerling de toegang tot de school ontzegd. Voor zover mogelijk worden er maatregelen getroffen waardoor de voortgang van het leerproces van de leerling gewaarborgd kan worden. De eerste schorsing duurt 3 dagen. De tweede schorsing duurt 5 dagen. Bij een derde schorsing (5 dagen) kan verwijdering volgen. De betrokken ouders/verzorgers worden door het management op de hoogte gebracht en uitgenodigd voor een gesprek betreffende de maatregel. Hierbij dienen nadrukkelijk oplossingsmogelijkheden te worden verkend, waarbij de mogelijkheden en de onmogelijkheden van de opvang van de leerling op de school aan de orde komen. Van de schorsing en het gesprek met de ouders wordt een verslag gemaakt. Ouders worden schriftelijk op de hoogte gebracht van de schorsing. Ook de leerplichtambtenaar en de inspectie worden op de hoogte gebracht. Hoe komt een beslissing tot stand. - Bij dreiging van ernstige incidenten dient terstond het vangnet te worden ingeschakeld. - Betrokken leerling wordt, indien mogelijk, afgezonderd. - De leerkracht die betrokken is bij het incident dient gehoord te worden. Overige leerlingen die betrokken zijn bij het incident dienen eveneens gehoord te worden. - Indien er sprake is van een ernstig incident, waarbij ontoelaatbaar gedrag is getoond, kan de leerling, als eerste en voorlopige maatregel, ongeacht het tijdstip, naar huis gestuurd worden. Ouders/verzorgers worden hiervan meteen op de hoogte gebracht. (Een leerling wordt pas naar huis gestuurd als er contact is geweest met de ouders/verzorgers). Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 14
Ouders/verzorgers wordt medegedeeld dat er overleg zal worden gepleegd alvorens een definitieve maatregel volgt; - Er vindt overleg plaats tussen leden van het management en leden van de CvB. Alle relevante gegevens dienen hierbij aan de orde te komen, alvorens een definitieve beslissing/maatregel genomen wordt. - Indien er sprake is van een time-out deelt een lid van het management of de leerlingbegeleider de genomen beslissing mee aan de ouders/verzorgers. Indien er sprake is van een schorsing deelt een lid van het management de genomen beslissing mede aan de ouders/verzorgers. Ook aan de betrokken personeelsleden zal bekend worden gemaakt welke beslissing genomen is. Verwijdering. Na een derde schorsing kan worden overgegaan tot verwijdering. Voorwaarden hierbij zijn: Verwijdering van een leerling van school is een beslissing van het bevoegd gezag. Voordat men een beslissing neemt, dienen de betrokken personeelsleden en leerlingen gehoord te worden. Het bevoegd gezag informeert de ouders/verzorgers schriftelijk en met redenen over het voornemen tot verwijdering, waarbij de ouders/verzorgers gewezen wordt op de mogelijkheid van het indienen van een bezwaarschrift. Een kopie van deze brief wordt naar de inspectie en de leerplichtambtenaar gestuurd. De ouders/verzorgers krijgen de mogelijkheid binnen zes weken een bezwaarschrift in te dienen. Het bevoegd gezag is verplicht de ouders/verzorgers te horen over het bezwaarschrift. De inspectie wordt eveneens op de hoogte gebracht van het bezwaarschrift. Het bevoegd gezag neemt een uiteindelijke beslissing binnen vier weken na ontvangst van het bezwaarschrift. Een besluit tot verwijdering is pas mogelijk nadat een school is gevonden om de leerling op te nemen of dat aantoonbaar is dat het bevoegd gezag, gedurende acht weken, er alles aan heeft gedaan om de leerling elders geplaatst te krijgen. Rol Politie Heerlen. Met de politie Heerlen zijn de volgende afspraken gemaakt: - Indien er sprake is van een situatie waarbij leerlingen ernstig fysiek geweld toepassen naar personeelsleden of leerlingen en het management en/of het vangnet voelt zich in een onmachtige positie geplaatst dit gedrag te corrigeren, wordt de politie ingeschakeld. Het moge duidelijk zijn dat de hulp van de politie alleen wordt ingeroepen indien dit noodzakelijk is. Voor alle situaties waarin dit beleid niet voorziet, neemt de directie, alle partijen gehoord hebbend, een besluit. De directie legt hiervoor verantwoording af aan het bevoegd gezag. Slotopmerking. De Buitenhof is een school voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs. Dagelijks werken we met leerlingen waarbij sprake is van ernstige gedragsproblematiek. Als school zijn we daarop voorbereid, maar ook wij kennen onze grenzen. Indien leerlingen zich op geen enkele wijze laten corrigeren en niet bereid zijn het gezag van de school te aanvaarden, rest ons niets anders dan de betreffende leerling de toegang tot de school te ontzeggen. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 15
Drugs en alcohol. Het op school in bezit hebben van alcohol of drugs wordt niet getolereerd. Indien leerlingen op school of in de nabijheid van school op heterdaad betrapt worden op het in bezit hebben of handelen van alcohol of drugs, wordt contact opgenomen met de politie Heerlen. Dit kan mogelijk leiden tot een proces verbaal en tot verwijdering van de school. Diefstal Indien er mogelijk sprake is van diefstal van waardevolle spullen, heeft de school het recht tassen, zakken en lades te controleren. Wanneer inderdaad blijkt dat er sprake is van diefstal wordt contact opgenomen met de politie. Wegloopgedrag. Indien een leerling zonder toestemming het schoolterrein verlaat worden de volgende stappen ondernomen: - Er wordt contact opgenomen met de ouders/verzorgers of indien het interne leerlingen betreft met de Mondriaan Zorggroep. In dit gesprek zal de aanleiding van het weglopen worden aangegeven. Verder wordt besproken welke stappen zullen volgen. Een daarvan kan zijn het melden van het feit bij de politie. - Indien de leerling terugkeert naar school zullen ouders/verzorgers of de Mondriaan Zorggroep hiervan meteen op de hoogte worden gebracht. Indien de politie is ingeschakeld zal de terugkeer van de leerling daar worden gemeld. - Bij terugkeer op school zal de leerlingbegeleiding de toestand met de betreffende leerling bespreken. Daarbij zullen maatregelen ter voorkoming van het wegloopgedrag aan de orde moeten komen. E.e.a. zal ook met de ouders/verzorgers/mondriaan Zorggroep worden besproken. - Indien een externe leerling wegloopt en de ouders/verzorgers niet bereikbaar zijn wordt altijd de politie ingeschakeld. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 16
Schoolverzuim Hoe te voorkomen. Van belang is dat de school een veilig en aantrekkelijk klimaat biedt. Wanneer leerlingen zich prettig voelen op school zullen de redenen om te verzuimen niet of nauwelijks aanwezig zijn. Het schoolwelbevinden van elke leerling is derhalve van groot belang. Verder is van belang dat de school duidelijke regels hanteert t.a.v. schoolverzuim. Deze regels moeten niet alleen bij ouders/verzorgers, maar ook bij de leerlingen bekend zijn. Maatregelen die genomen worden bij schoolverzuim. Dagelijks wordt gecontroleerd of alle leerlingen aanwezig zijn. Bij leerlingen die niet aanwezig zijn en door ouders/verzorgers niet zijn afgemeld, wordt contact opgenomen met de ouders/verzorgers. Indien blijkt dat de leerling onwettig verzuimt, wordt een passende maatregel genomen (o.a. lessen inhalen). De maatregel wordt aan ouders/verzorgers doorgegeven. Indien straf niet helpt, worden de ouders/verzorgers uitgenodigd om samen met hen duidelijke afspraken te maken om het verzuim te beperken. Bovendien wordt het verzuim gemeld bij de leerplichtambtenaar van de gemeente waarin het kind woonachtig is. Samen met de ambtenaar wordt bekeken welke stappen ondernomen zullen worden. Dit wordt per geval bekeken. In de meeste gevallen worden ouders/verzorgers in eerste instantie uitgenodigd voor een gesprek met de leerplichtambtenaar. De praktijk. Binnen de S.O.-afdeling is onwettig verzuim nauwelijks aan de orde. Bij verzuim worden de leerlingen tijdig afgemeld. Binnen de V.S.O.-afdeling komt onwettig verzuim (spijbelen) wel eens voor, maar o.i. is dit niet alarmerend. Gezien het feit dat we als school een duidelijk controlerend systeem hanteren, blijft onwettig verzuim nooit verborgen. Maatregelen worden snel genomen en uitgevoerd. Verder willen wij benadrukken dat het voorkomen van schoolverzuim een taak is van zowel de school als de ouders/verzorgers. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 17
KLACHTENREGELING Op De Buitenhof werken veel verschillende mensen. Het kan daarom voorkomen dat zich problemen voordoen of dat zaken niet goed verlopen. Deze kunnen betrekking hebben op de dagelijkse praktijk, de bejegening door personeel of de wijze van behandeling. De Buitenhof hanteert een klachtenregeling. Inleiding. Voordat de vertrouwenspersoon of klachtencommissie ingeschakeld wordt, proberen we eerst om de problemen zelf op te lossen. In eerste instantie verzoeken wij u zich te wenden tot die persoon in de school die u kan helpen om het probleem op te lossen. Indien dat, om welke reden dan ook, niet lukt kunt u zich wenden tot de directie. Mocht ook dat niet lukken, kunt u zich schriftelijk tot het bestuur wenden. De vertrouwenspersoon kan u hierbij ondersteunen. (Zie ook beschrijving van de Praktijk op blz. 17). Mochten alle bovenstaande stappen niet leiden tot een oplossing, kunt u gebruikmaken van de officiële klachtenprocedure. Procedure. 1. Klachten kunnen gemeld worden bij de contactpersoon van de school. Afhankelijk van de zwaarte en de aard van de klacht brengt de contactpersoon de klager in contact met de vertrouwenspersoon. Klachtmeldingen over seksuele intimidatie, seksueel misbruik, ernstig psychisch of fysiek geweld dienen altijd gemeld te worden bij de vertrouwensinspecteurs (0900 111 3 111.). 2. De vertrouwenspersoon treedt in overleg met de melder en bekijkt welke actie ondernomen wordt. Dit is afhankelijk van de ernst van de klacht. - De vertrouwenspersoon hoort beschuldigingen en uitingen van gevoelens ten aanzien van het gebeurde aan en verwijst eventueel door naar deskundige derden. - De vertrouwenspersoon adviseert de klaagster/klager, alsmede degene die leiding heeft over de klaagster/klager, hoe om te gaan met de problemen. - Een klacht kan zonder tussenkomst van de klachtencommissie worden opgelost. Indien dit niet mogelijk is zal met de klaagster/klager de mogelijkheid worden besproken de klacht bij de landelijke klachtencommissie in te dienen. De vertrouwenspersoon heeft hierbij een ondersteunende en adviserende rol ten aanzien van klaagster/klager. De vertrouwenspersoon heeft geen taak in de behandeling van de klacht door de klachtencommissie. Tenzij hierom uitdrukkelijk wordt gevraagd. - Indien wenselijk kan de vertrouwenspersoon de klager ook bij andere procedures begeleiden. Hierbij kan o.a. gedacht worden aan aangifte bij de politie. 3. Klachtencommissie. - Een klacht dient door de klaagster/klager schriftelijk bij de klachtencommissie te worden ingediend. Anonieme klachten worden door de klachtencommissie niet in behandeling genomen. - De klachtencommissie gaat afzonderlijk gesprekken aan met de klaagster/klager en degene tegen wie de klacht zich richt. - Indien er een indicatie bestaat voor de commissie om een gesprek met beiden te voeren, zal een dergelijk gesprek, met instemming van de klager, plaatsvinden. Al dan niet op verzoek kan de klachtencommissie meerdere personen horen. - Zowel de klaagster/klager als degene tegen wie de klacht zich richt, kunnen worden bijgestaan door een zelfgekozen raadsman/-vrouw. - De zittingen van de klachtencommissie zijn besloten. - Indien noodzakelijk kan een klachtencommissie, in overleg met de directie, een voorlopige voorziening op de werkplek creëren. - Indien de klachtencommissie over voldoende gegevens beschikt komt zij tot een oordeel over de klacht. Het oordeel van de commissie wordt meegedeeld binnen zes weken nadat de Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 18
hoorzitting heeft plaatsgevonden. Deze termijn kan met zes weken worden verlengd. Deze verlenging meldt de landelijke klachtencommissie met redenen omkleed aan de klager, de aangeklaagde en het bevoegd gezag. - Een klacht kan als volgt worden beoordeeld: - niet ontvankelijk; - ongegrond of; - gegrond. De uitspraak houdt de gronden in waarop zij berust. Bij gegrondverklaring bevat de uitspraak tevens een advies over mogelijk te nemen maatregelen. Deze maatregelen kunnen van opvoedkundige, organisatorische of disciplinaire aard zijn. - De klachtencommissie brengt haar beslissing ter kennis van klaagster/klager, degene tegen wie de klacht zich richt en indien de klacht gegrond is aan het bevoegd gezag. 4. Het bevoegd gezag. - Binnen vier weken na ontvangst van het advies van de landelijke klachtencommissie deelt het bevoegd gezag aan de klager, de aangeklaagde, de directeur van de betrokken school en de landelijke klachtencommissie schriftelijk gemotiveerd mee of hij het oordeel over de gegrondheid van de klacht deelt en of hij naar aanleiding van dat oordeel maatregelen neemt en zo ja welke. De mededeling gaat vergezeld van het advies van de landelijke klachtencommissie en het verslag van de hoorzitting, tenzij zwaarwegende belangen zich daartegen verzetten. - Deze termijn kan met ten hoogste vier weken worden verlengd. Deze verlenging meldt het bevoegd gezag met redenen omkleed aan de klager, de aangeklaagde en de landelijke klachtencommissie. - De beslissing als bedoeld in het eerste lid wordt door het bevoegd gezag niet genomen dan nadat de aangeklaagde in de gelegenheid is gesteld zich mondeling en/of schriftelijk te verweren tegen de door het bevoegd gezag voorgenomen beslissing. De praktijk. De Buitenhof maakt een verschil tussen lichte en zwaarwegende klachten. Veruit de meeste lichte klachten over de dagelijkse gang van zaken in de school zullen in onderling overleg tussen ouders, leerlingen, personeel en directie op een juiste wijze worden afgehandeld. Indien dit niet het geval is, kan men een beroep doen op de klachtenregelingen. Voor zowel de lichte als de zwaarwegende klachten kan contact opgenomen worden met de contactpersoon. Deze persoon is belast met de eerste opvang van de klager. Voor wat betreft de lichte klachten kan de contactpersoon u in contact brengen met degene tegen wie zich de klacht richt. Op verzoek kan de directie of bestuur betrokken worden bij de afhandeling van de klacht. Indien het een zwaarwegende klacht betreft zal de contactpersoon u in contact brengen met de vertrouwenspersoon. De belangrijkste taak van de vertrouwenspersoon is de begeleiding van de klager in de gehele klachtenprocedure. De vertrouwenspersoon zal in bepaalde gevallen proberen oplossingen te vinden via bemiddeling. Bij ernstige klachten (te denken valt aan ongewenste intimiteiten, agressie, geweld en pesten) moet de vertrouwenspersoon de klager begeleiden bij het indienen van een klacht bij de klachtencommissie. Wanneer de klager hierom verzoekt moet de vertrouwenspersoon eveneens bijstand verlenen bij het indienen van een klacht bij politie of justitie. Tevens moet de vertrouwenspersoon de klager begeleiden naar andere hulpverlenende instanties. De vertrouwenspersoon is gebonden aan geheimhouding, zoals in de klachtenregeling opgenomen en van de vertrouwenspersoon mag verwacht worden dat de klacht op een zorgvuldige manier wordt afgehandeld. De vertrouwenspersoon kan het bevoegd gezag gevraagd en ongevraagd advies verstrekken. In het geval van klachten betreffende ongewenste intimiteiten zal de contactpersoon de klager altijd in contact brengen met de vertrouwenspersoon. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 19
De rol van de klachtencommissie. Deze commissie onderzoekt een klacht en adviseert het bevoegd gezag hierover. De klachtencommissie geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het bevoegd gezag met name over het gegrond of ongegrond zijn van een klacht, de door het bevoegd gezag te nemen maatregelen of andere door het bevoegd gezag te nemen besluiten. Het indienen van klachten. Indien het een zwaarwegende klacht betreft neemt de klager contact met de contactpersoon op. Deze zal u in contact brengen met de vertrouwenspersoon. Als een klacht wordt ingediend bij de klachtencommissie, dient dit schriftelijk te gebeuren. Indien nodig of wenselijk kan de vertrouwenspersoon samen met de klager de klacht op papier zetten. De klacht dient ondertekend te worden. De klacht bevat in ieder geval de naam en het adres van de klager, de datum en de omschrijving. Voor wat betreft de be- en afhandeling van een klacht wordt verwezen naar de klachtenregeling die ter inzage ligt op De Buitenhof. Registratie van klachten. Alle klachten zowel lichte als zwaarwegende worden geregistreerd. Deze registratie zal verwerkt worden in een jaarverslag. Contactpersoon. Contactpersoon voor De Buitenhof is: Dhr. J. Bonnie Vertrouwenspersonen. De vertrouwenspersoon voor ongewenste intimiteiten en overige klachten is Dhr. Van Binsbergen P/a Kloosterkensweg 6 6419 PJ Heerlen Klachtencommissie De Buitenhof is aangesloten bij de landelijke Klachtencommissie van de Vereniging Bijzondere Scholen op algemene grondslag. Postbus 95572 2509 CN Den Haag Ambtelijk secretaris (m.i.v. 1 juli 2008) mw. mr. S.M.M. (Sheila) Meijer email: smeijer@vbs.nl Telefoon 070 331 52 52 Vertrouwensinspecteurs Klachten over seksuele intimidatie, seksueel misbruik, ernstig psychisch of fysiek geweld kunnen ook gemeld worden bij het meldpunt vertrouwensinspecteurs. Telefoon: 0900-111 3 111 (lokaal tarief). De Klachtenregeling ligt op De Buitenhof ter inzage. Hiervoor kan contact opgenomen worden met de directie van de school. Mochten er daarna nog vragen zijn, kan eveneens contact opgenomen worden met de directie. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 20
De schoolorganisatie In dit gedeelte wordt puntsgewijs een uitwerking gegeven over de wijze waarop De Buitenhof beantwoordt aan de wettekst die vraagt naar uitleg over "de schoolorganisatie, waaronder begrepen de indeling in groepen en andere regelingen met het oog op de inrichting van het onderwijsleerproces en de praktijktijd". De verplichte onderwijstijd. Voor de leerlingen van het S.O. geldt dat zij gedurende het schooljaar tenminste 940 uren les volgen. Voor het V.S.O. geldt dat zij gedurende het schooljaar tenminste 1000 uren les zullen volgen. Voor wat betreft de schooltijden en de vakanties zie hoofdstuk De dagelijkse onderwijspraktijk. Groepswisselingen. De Buitenhof heeft als school een doorstroomkarakter. Dit betekent dat gedurende het schooljaar leerlingen in- en uitstromen. Voor de leerlingen kan dit tot gevolg hebben dat zij midden in het schooljaar, meestal rond de kerstperiode, van groep moeten wisselen. We proberen hier zorgvuldig mee om te gaan. Indien een wisseling niet noodzakelijk is, zal het ook niet gebeuren. Groepen S.O. (speciaal onderwijs) Zoals eerder omschreven is de leeftijd van het kind een belangrijke factor bij het indelen in een bepaalde groep. Er kunnen zich hierbij uitzonderingen voordoen. Leerlingen met een, in vergelijking met leeftijdgenoten, sterk afwijkend leerniveau kunnen in een hogere, dan wel lagere groep geplaatst worden. Kinderen met een achterstand in hun sociaal-emotionele ontwikkeling voelen zich vaak beter bij jongere klasgenoten. Naast deze aspecten, speelt ook de aard en de intensiteit van de psychiatrische problematiek een rol bij de groepsindeling. ONDERBOUW In de laagste groepen van het S.O. voldoen de leerlingen nog in onvoldoende mate aan de voorwaarden om tot een echt leerproces te komen. Het gaat hier niet alleen om de intelligentie van een kind. Er kunnen ook andere oorzaken zijn die de prestaties belemmeren. Om een indruk te geven van wat er in de onderbouwgroepen zoal nodig is om het leerproces op gang te laten komen en te continueren, volgen hier enkele leervoorwaarden: Gedragsvoorwaarden Kennisvoorwaarden - concentratie - visuele waarneming - taakgerichtheid - auditieve waarneming - motivatie - schrijfmotoriek - zelfstandigheid - ruimtelijke oriëntatie - sociaal-emotionele - voorbereidend rekenen ontwikkeling - taal-/denkontwikkeling Het onderwijspakket dat in de vervolggroep gegeven wordt, kan men globaal vergelijken met de leerstof van groep 3 van de basisschool. Wat elke leerling nodig heeft is veiligheid, geborgenheid en structuur. Dit laatste is het fundament waarop het leren van de eerste belangrijke elementaire vaardigheden rust. Het hele lesprogramma verloopt volgens vastomlijnde plannen. Elke dag opnieuw, steeds hetzelfde patroon. Op een consequente manier worden vaste (school-)gewoonten aangeleerd. Elk kind heeft zijn eigen vaste terugkerende lesprogramma's waaruit een vertrouwensbasis school(leerkracht) - leerling dient te ontstaan. Vaak is al na korte tijd merkbaar dat het in feite onzekere kind er houvast aan heeft. Het is een hulpmiddel om tot leren te komen. De leerlingen moeten precies weten waar ze aan toe zijn. Wanneer er iets afwijkends van het reguliere lesrooster staat te gebeuren b.v. een schooltelevisie-uitzending, een groepslesje, een gezamenlijke activiteit, een week- of maandafsluiting, wordt dat 's morgens bij het kringgesprek aangekondigd. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 21
MIDDENBOUW Het onderwijspakket dat in deze groepen gegeven wordt, kan men globaal vergelijken met de leerstof van groep 3, 4 en 5 van de basisschool. Individuele verschillen van de leerlingen op cognitief vlak beginnen zich echter steeds meer af te tekenen in prestaties en resultaten. Vandaar dat bij de zaakvakken doorgaans individueel onderwijs gegeven wordt. Bij het technisch en begrijpend leesonderwijs wordt in niveaugroepen gewerkt. Het hele lesprogramma verloopt volgens vastomlijnde plannen. Op een consequente manier worden vaste (school-)gewoonten aangeleerd. Ook in de middenbouw heeft elk kind zijn eigen vaste terugkerende lesprogramma's waaruit een vertrouwensbasis school(leerkracht) - leerling dient te ontstaan. Leerlingen moeten ook hier precies weten waar ze aan toe zijn. Wanneer er iets afwijkend van het reguliere lesrooster staat te gebeuren b.v. een schooltelevisie-uitzending, een groepslesje of een gezamenlijke activiteit, een week- of maandafsluiting, wordt dat 's morgens bij het ochtendgesprek aangekondigd. Het is zaak dat de leerling in pedagogisch opzicht kan voortborduren op het klimaat zoals dat in de vorige groepen heerste. Veiligheid, geborgenheid en structuur staan nog steeds centraal. Daarnaast wordt er steeds duidelijker gestreefd naar zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. In didactisch opzicht wordt getracht waar mogelijk het niveau te handhaven waarop de individuele leerling functioneert. Gezien de achtergrond van de leerlingen, wordt dit steeds moeilijker, daar de psychiatrische problematiek steeds meer op de voorgrond zal treden. BOVENBOUW De leerlingen in deze groepen hebben een leeftijd van 10 tot en met 12 jaar. Het didactisch niveau waarop zij functioneren kan, zoals bij alle midden- en bovenbouwgroepen, sterk uiteenlopen. Vandaar dat doorgaans individueel onderwijs gegeven wordt. Daar waar het vak of de situatie het toelaat, wordt klassikaal of niveauonderwijs toegepast. U kunt hierbij denken aan begrijpend lezen, spelling en wereldoriëntatie. In ontwikkelingspsychologisch opzicht bevinden zich deze leerlingen vaak in een beginnend puberteitsstadium, hetgeen met zich meebrengt dat hun psychiatrisch probleem zich in verhevigde mate openbaart in angst, agressie, apathie, demotivatie, lage zelfwaardering etc. Ook in de bovenbouw staan derhalve veiligheid, geborgenheid en structuur nog steeds centraal. De vakken van het S.O. (primair onderwijs) In de S.O.-afdeling geldt dat de kerndoelen voor het primair onderwijs uitgangspunt zijn voor het onderwijsaanbod. Daarbij dient onderscheid gemaakt te worden tussen leergebiedspecifieke kerndoelen en leergebiedoverstijgende kerndoelen. Leergebiedspecifieke kerndoelen Hierbij worden zeven leergebieden onderscheiden: - Nederlandse taal - Engelse taal (vanaf bovenbouw) - Rekenen en wiskunde - Oriëntatie op jezelf en de wereld. We besteden aandacht aan: - tijd - mens en samenleving - natuur en techniek - ruimte - bewegingsonderwijs en sport, waaronder zwemmen - Kunstzinnige oriëntatie We besteden aandacht aan: - tekenen - handvaardigheid - muziek. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 22
De Buitenhof verzorgt onderwijs op neutraal bijzondere grondslag. De Buitenhof staat open voor alle geestelijke stromingen. De lessen geestelijke stromingen zijn verweven in alle vakken, waaronder de oriëntatie op jezelf en de wereld. Leergebiedoverstijgende kerndoelen Deze doelen zijn gericht op het ontwikkelen of bevorderen van algemene vaardigheden en kunnen daarom niet worden ondergebracht bij een specifiek leergebied. Deze doelen hebben betrekking op het hele onderwijsaanbod van De Buitenhof en zijn gegroepeerd rond de volgende kernthema s. - werkhouding - werken volgens plan - gebruik van diverse leerstrategieën - zelfbeeld - sociaal gedrag - nieuwe media Deze kernthema s worden so-breed aangeboden tijdens de sova-lessen. Agenda De oudste leerlingen op het SO ontvangen aan het begin van het schooljaar een schoolagenda. Ondanks het feit dat het meegeven van huiswerk op de Buitenhof minimaal is willen we de leerlingen leren om te gaan met een agenda. De leerlingen moeten leren plannen. Tevens willen we middels de agenda ouder(s)/verzorger(s) op de hoogte houden van de dagelijkse gang van zaken. Verkeersexamen De leerlingen die in voldoende mate kennis hebben van de voorgeschreven verkeerstheorie en verkeerspraktijk, kunnen deelnemen aan de jaarlijkse verkeersexamens in Heerlen. Deze worden georganiseerd door 3VO. Uw kind moet voor de praktische verkeersproef over een deugdelijke fiets beschikken. De ouders/verzorgers van de hierbij betrokken leerlingen ontvangen gedurende het schooljaar de nodige informatie. Eerste Heilige Communie. Eens per twee jaar biedt De Buitenhof aan leerlingen die daarvoor in aanmerking komen de gelegenheid zich voor te bereiden op de eerste Heilige Communie. Voorwaarde hierbij is dat minimaal vijf leerlingen deelnemen. In het schooljaar 2011 2012 zal er weer een voorbereiding op de eerste Heilige Communie plaatsvinden. Voor wat betreft het Heilig Vormsel verwijzen wij u naar uw eigen parochie. De ordening en de omvang van de leerstof S.O. De leerstof voor de SO-leerlingen van De Buitenhof richt zich voornamelijk op de leerstofinhoud van het primair onderwijs. Dit is met name herkenbaar in de beschikbare methoden die in eerste aanleg gebruikt worden. Daar het echter door allerlei omstandigheden zo kan zijn dat leerlingen het "reguliere" aanbod van leerstof niet aankunnen, wordt met de leerstof zeer flexibel omgegaan en bestaat er verder beschikking over aanvullende methoden c.q. werkbladen. Zo staat er b.v. naast de methode " Veilig leren lezen", de methode "Veilig stap voor stap"; die zich duidelijk richt op het moeilijk lerende kind. En naast de reguliere rekenmethode wordt de remediërende methode Remelka gehanteerd. Zou er op een specifieke leerprobleem van een leerling geen antwoord kunnen worden gegeven met behulp van de op school beschikbare methoden, kan er een beroep gedaan worden op het informatieen documentatiecentrum van de onderwijsbegeleidingsdienst Consent te Heerlen. De onderwijsniveaus van de diverse vakken lopen van groep 2 tot en met groep 8 van het reguliere basisonderwijs. De omvang van de leerstof en de voortgang hierin is echter afhankelijk van de problematiek van elke individuele leerling. Gestreefd wordt naar normale (gemiddelde) vorderingen. Omdat veel leerlingen na verloop van tijd weer teruggeplaatst worden naar de school van herkomst of elders, is het van belang de eventuele achterstand zo veel mogelijk te beperken. Alterius Schoolgids De Buitenhof 2010-2011 23