Artikel Montesquieu in Brussel: over het eerste ad hoc-bezoek van het Europese antifoltercomité aan België

Vergelijkbare documenten
52686 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

38 heures pour les entreprises qui occupent moins que 50 travailleurs;

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. over een betere tegemoetkoming voor de orthodontische zorg

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

39150 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

275 - Gesteld door Posée par : B.R.V.D.A.K. - A.T.E.D.A.C. - 01/07/2011

57936 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

22490 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Paritair Comité 221 Bedienden van de papiernijverheid

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN. met betrekking tot het Belgische ontwikkelingsbeleid. relatif à la politique belge de développement

SNCB. - Installations en panne. NMBS. - Defecte installaties.

62112 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

7172 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

35968 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

MONITEUR BELGE Ed. 3 BELGISCH STAATSBLAD

43900 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Parts de marché / Maarktaandelen

ROERENDE VOORHEFFING. geïnd bij wijze van afhouding op zekere inkomsten van roerende kapitalen. ATTEST

Convention collective de travail du 3 mars Champ d'application CHAPITRE II. Avantages sociaux

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN. modifiant la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie de revenus aux personnes âgées

Document préparé par Marie Spaey, en collaboration avec Pauline de Wouters. Novembre 2009.

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

46866 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

Eco bedrukte envelop C4 Enveloppes ECO imprimées C4

64360 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Installatie van versie 2.2 van Atoum

FEDERALE OVERHEIDSDIENST SERVICE PUBLIC FEDERAL INTERIEUR BINNENLANDSE ZAKEN

36930 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

ALBERT ALBERT. BELGISCH STAATSBLAD Ed. 3 MONITEUR BELGE SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE

Moss. Frame steel without topper rim Flat moss. Frame Polystone natural finish Round moss/flat moss

Collectieve arbeidsovereenkomst van 27 juni 2011 Convention collective de travail du 27 juin 2011

FEEDBACK INDIVIDUELS POUR LES CENTRES DE TRAITEMENT MULTIDISCIPLINAIRES DE LA DOULEUR CHRONIQUE INDIVIDUELE FEEDBACK VOOR DE MULTIDISCIPLINAIRE

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

CHAPITRE I : CHAMP. Article 1

GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE ET DE REGION GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GEMEINSCHAFTS- UND REGIONALREGIERUNGEN

13286 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

e pr -à Ensuite, le principe suivant est appliqué;,zau.l~~ le salaire annuel est composé de 12

MINISTERE DES FINANCES MINISTERIE VAN FINANCIEN

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD

Make My Administration

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

NUCLEAIR RISICO? BEREID JE VOOR! Meer tips op Informeer je op

LA COLOMBE JOYEUSE REGLEMENTEN KAMPIOENSCHAPPEN

Clientèle Sociale / Beschermde Klanten

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

Par "travailleurs", on entend : le personnel ouvrier et employé, masculin et féminin.

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

NGI Vision Debat

36726 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Collège des procureurs généraux. College van Procureursgeneraal. Bruxelles, le 17 février 2016 Brussel, 17 februari 2016

RailTime : l info vous accompagne!

Bedrukte envelop EA4 Enveloppes personnalisées EA4

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Technische fiche details Solidstone Fiche technique détaillée Solidstone. 1. Gewicht. De berekening van de gewichten gaat als volgt :

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 - MONITEUR BELGE 81795

Bedrukte envelop C4 Enveloppes personnalisées C4

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

CONVENTION COLLECTIVE DE TRAVAIL 1999 SALAIRES

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

75410 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 4 MONITEUR BELGE

COMMISSION PARITAIRE DES GRANDES ENTREPRISES DE VENTE AU DETAIL. PARITAIR COMITE VOOR DE GROTE KLEIN HAN DElSZAKEN CP 311 PC 311

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Grensoverschrijdende toeristische fietsroute met als thema: van Romeinen tot de appel

KONINKRIJK BELGIË ROYAUME DE BELGIQUE FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE SERVICE PUBLIC FÉDÉRAL PERSONNEL ET ORGANISATION

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

77220 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1953 No. 14 Overgelegd aan de Staten-Generaal door de Minister van Buitenlandse Zaken

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

De moderne stad. New York. Curitiba (Braz.) creëert ruimte voor de mens. Bologna. Toronto (Can.)

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK PARLEMENT PARLEMENT DE LA RÉGION DE BRUXELLES-CAPITALE SESSION ORDINAIRE GEWONE ZITTING JUILLET 2016

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

COMMISSION PARITAIRE DE L'AGRICULTURE CONVENTION COLLECTIVE DE TRAVAIL DU 30 AVRIL 1999

Hoofdstuk 1 - Toepassingsgebied. Artikel 1.

61190 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

ALBERT ALBERT BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE. Percentage betrekkingen toe te wijzen. Pourcentage d emplois à attribuer

Conseils de sécurité importants

GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE ET DE REGION GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GEMEINSCHAFTS- UND REGIONALREGIERUNGEN

Bedrukte envelop EA5 Enveloppes personnalisées EA5

PHILIPPE FILIP BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Collectieve arbeidsovereenkomst van 26 november 2007 met betrekking tôt de sectorale loonbarema's

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

COMMISSION PARITAIRE POUR LES EMPLOYES DU COMMERCE DE DETAIL CONVENTION COLLECTIVE DE TRAVAIL DU RELATIVE A LA DUREE DU TRAVAIL

30548 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

Wedstrijdreglement Kinepolis 02/11/ /01/2016

PHILIPPE FILIP BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Article 1-1. La présente convention. Article 2-1. Sans préjudice de l'application de

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

Transcriptie:

Montesquieu in Brussel: over het eerste ad hoc-bezoek van het Europese antifoltercomité aan België Tom Daems * Van 23 tot 27 april 2012 bracht het Europese antifoltercomité (CPT) een kortstondig bezoek aan België. Het betrof een zogenaamd ad hoc-bezoek, waartoe het CPT op basis van artikel 7 van de Europese antifolterconventie (1987) kan beslissen wanneer het dit, gelet op de omstandigheden, noodzakelijk acht. Ad hoc-bezoeken zijn dus uitzonderlijke bezoeken. Ze onderscheiden zich dan ook van de periodieke bezoeken die het CPT sowieso om de vier à vijf jaar aan elke lidstaat brengt. Het ging om het eerste ad hoc-bezoek ooit aan ons land. Als we de vijf periodieke bezoeken en het bezoek aan de Belgische gevangenis van Tilburg, dat einde 2011 in de marge van een periodieke missie aan Nederland plaatsgreep en een apart rapport genereerde, in rekening brengen dan komt de teller op zeven te staan (zie tabel). Dit jaar zal het CPT daarenboven opnieuw een periodiek bezoek aan België ondernemen. 2 In deze bijdrage staan we stil bij het rapport van het ad hoc-bezoek en het antwoord van de Belgische regering. Beide documenten werden op 13 december 2012 gepubliceerd. 3 Aanleiding ad hoc ad hoc ad hoc * Tom Daems is docent criminologie en rechtssociologie aan de Vakgroep Strafrecht en Criminologie, IRCP, Universiteit Gent, Tom.Daems@UGent.be 2 Zie persbericht: Council of Europe anti-torture Committee announces visits to ten states in 2013 to monitor the situation of persons deprived of their liberty, http://www.cpt.coe.int/en/visits/2012-11-28-eng.htm 3 CPT, CPT/Inf(2012) 36, Straatsburg, 13 december 2012; CPT/Inf(2012) 37, Straatsburg, 13 december 2012. Het rapport en het antwoord van België zijn beschikbaar op de website van het CPT, http://www.cpt.coe.int/en/states/bel.htm Een eerdere reflectie verscheen als T. Daems, België stuurt Europees antifoltercomité met kluitje in het riet,, 16 januari 2013, 11. januari-februari-maart 2013 FATIK nr. 137 11

le CPT est très préoccupé de constater que des recommandations formulées de longue date n ont, pour l essentiel, toujours pas été mises en oeuvre, en particulier en ce qui concerne la mise en place d un service garanti pendant les grèves et autres mouvements sociaux en milieu pénitentiaire, ainsi qu en matière de lutte efficace contre la surpopulation pénitentiaire. Le CPT en appelle aux autorités belges afin qu elles prennent des mesures décisives, dans un avenir proche, pour assurer une mise en oeuvre effective des recommendations précitées, conformément au principe de coopération énoncé par l article 3 de la Convention et à la lumière de la procédure prévue à l article 10, alinéa 2, de la Convention Vorst panorama alarmant ad hoc Tabel Chronologisch overzicht bezoeken, rapporten en antwoorden Bezoek Publicatie rapport CPT Publicatie antwoord België CPT/inf (1994) 15 CPT/inf (1998) 11 CPT/inf (1995) 6 CPT/inf (1996) 7 CPT/inf (1999) 6 CPT/inf (1999) 11 CPT/inf (2002) 25 CPT/inf (2003) 32 CPT/inf (2006) 15 CPT/inf (2006) 40 CPT/Inf (2010) 24 CPT/Inf(2011) 7 CPT/Inf (2012) 19 CPT/Inf (2012) 36 CPT/Inf(2012) 37 4 In tweede orde besteedde het CPT ook aandacht aan de Salduz-regeling. We laten dit luik van het bezoek in deze bijdrage buiten beschouwing. 5 In het rapport dat werd opgesteld naar aanleiding van het vijfde periodiek bezoek aan België had het CPT hier ook al op gewezen, zie T. Daems, Mooi, het leven is mooi. Over het vijfde rapport van het Europese antifoltercomité (CPT),, 2010, afl. 6, 3-4. 12 FATIK nr. 137 januari-februari-maart 2013

Un tel comportement, qui dénote un esprit de vengeance et un manque évident de professionnalisme, est inadmissible Le régime de détention était réduit à sa plus simple expression: les détenus passaient leur temps en cellule, hormis la promenade quotidienne d une heure promiscuité forcée en een oisiveté la plus totale peuvent être considérées comme s apparentant à un traitement inhumain et dégradant pour les détenus qui y sont soumis, une conclusion que les autorités belges n ont par ailleurs pas contestée lors des entretiens à l issue de la visite basé sur une gestion des mouvements digne d un mouvement horloger Service d Aide aux Détenus En l espèce, aucun intervenant, qu il soit interne (SPS) ou externe.n avait été en mesure de travailler avec les détenus de l annexe psychiatrique, et cela depuis le 5 mars 2012. Un tel état de choses ne va pas sans avoir des effets néfastes sur la santé mentale de certains d entre eux Une telle situation, où prédomine l absence de contacts et d activités, contribuait à la détérioration de l état mental de l intéressé et s apparente à un traitement inhumain et dégradant januari-februari-maart 2013 FATIK nr. 137 13

Andenne Les informations recueillies par la délégation montraient que la tension au sein de l établissement s était considérablement accrue depuis la fin 2011 et que le sentiment d insécurité prévalait, tant chez les détenues que le personnel Les activités avaient été immédiatement supprimées dans onze des douze sections de l établissement et un régime similaire à celui d une maison d arrêt avait été instauré Ces consultations / hospitalisations étaient néanmoins tributaires de la disponibilité des escortes et les annulations de rendez-vous n étaient pas rares à un point tel que le nombre de consultations au service médical est trois fois moins fréquent qu auparavant De overbevolking ad hoc 14 FATIK nr. 137 januari-februari-maart 2013

En conclusion, la Cour recommande l élaboration d un plan global de lutte contre la surpopulation carcérale. Elle ajoute que pour donner une chance d aboutir à ce plan, la réforme la plus large du droit penal et de la procédure pénale doit être menée à bien, selon une approche axée sur les résultats sera le principal moyen mis en oeuvre pour lutter contre le surpeuplement pénitentiaire axée non plus sur une attitude réactive, mais sur une approche globale, intégrée et proactive, nourrie d orientations qui combineraient court, moyen et long terme De stakingsacties des mesures plus contraignantes En résumé, toutes les informations à disposition du CPT tendent à montrer que le protocol N 351 est loin de donner satisfaction, et qu il ne garantit en aucune manière un fonctionnement raisonnable des établissements en cas de grève du personnel Andere vraagstukken des mesures résolues ad hoc Comité D Antwoord van de regering En vertu de la séparation des pouvoirs, il n appartient pas au Gouverne- 6 Rekenhof, Brussel, Rekenhof, 2011, 173p. Voor een samenvatting: zie S. De Ridder & V. Scheirs, Maatregelen tegen de overbevolking in de gevangenissen: een audit door het Rekenhof, afl. 133, 28-32. 7 Voor meer details hieromtrent, zie T. Daems, Toezicht op detentie in internationaal perspectief, in: T. Daems, T. Vander Beken & G. Vermeulen (eds),. Antwerpen, Maklu, 2012, 9-39. 8 Over dit ontslag, zie: T. Daems, T. Vander Beken & G. Vermeulen, Gevangenissen (z)onder toezicht?,, 25 april 2012, 11. 9 T. Daems, VN-antifoltercomité moeizaam uit de startblokken,, 2012, afl. 6, 588-589. januari-februari-maart 2013 FATIK nr. 137 15

ment ou à l administration, membres du pouvoir exécutif, d empêcher de telles incarcérations Il ressort des déclarations des psychiatres de Forest que leur temps de présence dans l établissement est suffisant. La nécessité d élargir ce temps de présence n est dès lors pas certaine, étant entendu qu un médecin est toujours de garde La direction générale des établissements pénitentiaires a procédé à une évaluation du protocole 351, celle-ci fait maintenant l objet d une analyse interne au sein du Cabinet. L objectif de l évaluation est de garantir les droits de base des détenus, en adaptant le protocole afin de garantir ces droits et de dégager des pistes d amélioration dont notamment un outil de management des grèves Tot besluit le principal moyen De ad hoc 11 d hoc- sense of urgency 10 T. Daems, De purperen pilletjes van Justitie,, 19 december 2012, 17. 11 Zie hierover afl. 130 van FATIK (themanummer stakingen). 16 FATIK nr. 137 januari-februari-maart 2013