19 november. BV Nieuws. Jaargang 2015 Special Edition. Betondag 2015. de derde donderdag in november. Beton van morgen! Ontmoeten en leren



Vergelijkbare documenten
De projecten die meedingen naar de Betonprijs worden ingedeeld in de volgende categorieën:

BETONPRIJS e editie

Lerende gebouwen. meer comfort & minder energie. 2e Expert meeting TAG, 7 oktober 2015, Haagse Hogeschool, Delft

Infra n Parkeren n Water n Industrie n Energie. BAM Civiel flexibel denken, flexibel bouwen

Uw procesregiseur. Expertise in het bouwtraject. Sterk in verbinden. Dat is Adams Bouwadviesbureau. Al meer dan 15 jaar een

Maatschappelijk enorme problemen rond wonen! Betaalbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid! Als woon- en bouwsector laten we enorme steken vallen.

ONTWERPEN, BOUWEN, FINANCIEREN EN ONDERHOUDEN

Rijkswaterstaat: Uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Ir L.C. van Wagensveld

WIJ BIEDEN VAKWERK IN UITDAGENDE BETONPROJECTEN

BREEAM-NL Infra. Keurmerk voor duurzame infrastructuur. Jeroen van Haasteren DGBC

BIM: kennis delen is macht! ing. Gerrie Mühren MBA Voorzitter, Benelux chapter buildingsmart

CURRICULUM VITEA. Persoonlijke Gegevens: Chris van der Veer. Sacharovlaan HM Hellevoetsluis. Telefoon : Mob:

Burdock, the standard in project management, recruitment & consultancy

STAAL GAAT HET MAKEN STUDENTENPROGRAMMA IN SAMENWERKING MET BEDRIJVEN NATIONALE STAALBOUWDAG 2012

j o r r i t s m a b o u w. n l

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!

Burdock, the standard in project management, recruitment & consultancy. Continuous effort is our standard

BIM in de praktijk van een ingenieursbureau. Ir. Remko Wiltjer RO IMd Raadgevende Ingenieurs

edilon)(sedra contracting

Ambities in hybride beton

Constructief over Duurzaamheid 2.0

SAMEN DE BOUW VERDER ONTWIKKELEN

RESPONSIVE TO A CHANGING WORLD. Yolk Henny van Egmond Congres over het nieuwe werken 2014

EXPERTS MEET THE. Seminars voor financials in de zorg DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG

Dijkverbetering Zuidelijke Randmeren en Eem. Aanpak ontwerp en uitvoering Kern Spakenburg

GOED BESTUUR VANUIT DRIE PERSPECTIEVEN

Duurzaam Gebouwd Op Locatie. Circulaire Economie. Mede mogelijk gemaakt door:

Nijmegen ontwikkelt. Insert title of topic. Presentatie KIVI-Niria Gelderland 19 april Dinsdag 19 april 2011

ISO en duurzaam in- en verkopen. Het certificaat als communicatiemiddel. Donderdag 22 april 2010 Cinemec Ede.

Bouwt u de weg van de Toekomst? Inbreng van de deelnemers aan de marktinfodag op 11 maart 2010

Staal: duurzaam sterk

Tim15 E-team. Wij zijn het E-team,

Papierloos bouwen. Bijlage II Bedrijfsbezoeken en interviews. Afstudeeronderzoek bij Hendriks Bouw en Ontwikkeling Door Ramon Bos & Jelle Verschuren

-Prestatieladder. Seminar CO 2. meld je nu aan. 15 en 27 november Voor opdrachtgevers en opdrachtnemers in de bouw en andere sectoren

WERKEN 3.0. Voordelen van werken 3.0

-Prestatieladder. Seminar CO 2. meld je nu aan. 15 en 27 november Voor opdrachtgevers en opdrachtnemers in de bouw en andere sectoren

Welkom Vexpan lunchbijeenkomst

Hydraulisch onderzoek voor de nieuwe sluizen van het Panamakanaal

Joost Verberk, Business Consultant en oud-trainee

Ticon. De volgende generatie projectmanagement

03 november Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle

TEKTONIEK. me diakit

Burdock, the standard in project management, recruitment & consultancy. The perfect match is our standard

11 oktober 2012 W2.4: Constructieve aspecten van transformatie. Imagine the result

UITNODIGING G23 Netwerkdag 13 februari 2012

DE VOORHOEDE VAN DIGITAL

UNIVERSITY OF EYE-OPENING SCIENCE. BACHELOR OF SCIENCE CIVIELE TECHNIEK

Meer kredietruimte èn meer zekerheid

Burdock, the standard in project management, recruitment & consultancy. knowledge comes is our standard...

Kwartaalvergadering Ruimte voor de Waal Nijmegen te Lent op donderdag 15 januari 2015

Zinkinfo Benelux. Gebr. de Koning: Leo van Dijk. ipv delft: Johan Büdgen. ipv Delft

SLUIT U AAN BIJ DE HR TOP VAN NEDERLAND WORD NU LID VOOR PERSOONLIJKE & PROFESSIONELE GROEI

Profiel Visie Een essentieel onderdeel van een gebouw is de constructie. Behalve essentieel en functioneel maakt de constructie ook deel uit van het o

Afstudeerprijs

Workshop Groen Beton - Integraal kunstwerken

Van vraag naar antwoord

HOG DOCENTENDAG 3 NOVEMBER 2015

FinanceTransformation.nl

DE ZUIDAS. Cradle to Cradle Amsterdam 22 mei 2008 Annemarie van Doorn ABN AMRO Special Projects BU NL

De Zalmhaven Rotterdam Uitvoeringsaspecten hoogbouw in stedelijke gebieden. 5 februari, 2019

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt

Kijk op bouwen. Woningbouw Utiliteit Weg- en waterbouw Onderhoud, renovatie en restauratie Verbouwingen Houthandel

Nu met themasponsoring! Dagelijks contact met uw doelgroep! Partnermogelijkheden ontmoeten inspireren co-creëren

VERKIEZING INFRATEAM JAAR 2011

Klankbord Bijeenkomst Duurzame Leverancier 28 november Ontwerpproces verandert door Computational Design

Brengt het veranderend bouwproces ontwerp en beheer bij elkaar?

20 november. BV Nieuws. Jaargang 2014 Special Edition. Betondag de derde donderdag in november. Beton bindt! Ontmoeten en leren

Milieu-impact van constructieve ontwerpen.

11 FEB 2016 VAN NEDERLAND VOOR DUURZAAM TALENT GROOTSTE CARRIÈREBEURS. Locatie: Campus Uithof, Utrecht

Intentieverklaring. Ontwikkeling innovatiecluster met composieten in de bouw

Stufib-Stutech Studiecel 61. State-of-the-art: Duurzaamheid als ontwerpcriterium voor beton - toegespitst op de CO2 -

OV-Café: Betalen in het OV 3.0

Klapankers Broeckgouw Edam- Volendam

Sustainability Career Event 2014

Jonge Geesten in de Bouw 1 oktober 2010

Betonreparatie in Nederland. Bart van der Woerd Senior Adviseur Practice-Engineering

Geotechnische onzekerheid een risico

The green team. Imtech ICT CS. Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids

RENOVATIE VAN PARKEERGARAGES RENOVATIE VAN PARKEERGARAGES. Renovatie van Parkeergarages. Christian Carlie. Agenda.

Professioneel behoud van monumenten

Uitwisselingsestafette De Vrije Professional

U kunt zich richten op uw kerntaken! Volledig op elkaar afgestemd en passend casco. Geen werkvoorbereiding, alleen controle op uitgangspunten

Magische visuele communicatie brengt evenementen tot leven

Panamakanaal Bouw sluizen en infrastructuur

Workshop 1: Kostenbesparing door energiezuinig gebouwbeheer door Bas Ambachtsheer, algemeen-directeur Cofely GDF-Suez

VBZ Platform Productie & Techniek Resultaatverbetering op de belangrijke operationele thema s: hoe doe je dat en hoe houd je het resultaat ook vast?

Duurzaam beton en de business

DE BETON SPECIALIST VOOR U ALS AANNEMER

gras Weet hoe hout werkt

Gecertificeerd onderhoud en reparatie van uw parkeergarages

INNOVATIEF FAMILIEBEDRIJF

Partner voor het leveren van alle soorten (industrie) gebouwen.

Veel voor weinig. Ir A.W. Jansen MBA, Deerns raadgevende ingenieurs

Inmeting en Opname. Voorlopig Ontwerp& Definitief Ontwerp. (Bouw)vergunning aanvraag. 2D, 3D en BIM tekenwerk. Maatvoering.

Fundamenteel Efficiënter

in de Bouw dag 2012

in de Bouw dag 2012

Participatieverslag Nieuw & Anders

Scope 3 Analyse 2011

TECHNIEK BRUGGEN. Renovatie brug Engelandlaan & Laan van Angers

Transcriptie:

BV Nieuws Jaargang 2015 Special Edition 19 november 2015 Betondag 2015 de derde donderdag in november Beton van morgen! Ontmoeten en leren

Bereikbaarheid Concert- en Congresgebouw de Doelen ligt op 2 minuten wandelen vanaf Rotterdam CS! U kunt parkeren bij: - Blijdorp Oceaniumzijde dagtarief 8 / met gratis vervoer pendelbus van en naar de Doelen - P+R Alexanderpolder dagtarief 17 / verder met de trein (iedere 10 minuten).. Op vertoon van OV-chipkaart kunt u hier gratis parkeren. - Parkeren bij De Kuip gratis / verder met tramlijn 23 U kunt een gratis RET OV chipkaart regio Rotterdam aanvragen per e-mail: betondag@betonvereniging.nl ovv RET OV chipkaart. Volg het allerlaatste nieuws over de Betondag via www.betondag.nl. Volg ons en het nieuws over de Betondag via LinkedIn (Ons Beton Netwerk) en Facebook (Betonvereniging). Volg ons account op Twitter via @Betonvereniging of tweet mee over de Betondag via de #Betondag en de Betonprijs via de #Betonprijs. Colofon Uitgave van de Betonvereniging ter gelegenheid van de Betondag 2015 Redactie: Website: Betonvereniging www.betonvereniging.nl www.betondag.nl Overname van informatie alleen na schriftelijke toestemming. Betonvereniging Postbus 411, 2800 AK Gouda Büchnerweg 3, 2803 GR Gouda T 0182-53 92 33 F 0182-53 75 10 @ info@betonvereniging.nl E www.betonvereniging.nl September 2015 Actuele informatie vindt u via de QR code: BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG 2015 September 2015 Betondag 2015 - Beton van morgen! Ontmoeten en leren Inhoud Inhoud 2 Projectplaces 18 Inleiding Wiepkje van den Burg-de Rooij 2 Voorwoord Hans Ramler 3 Blokschema (uitklappen) 5 Congresprogramma 8 ENCI Studieprijs 11 Betonprijs 13 Projectplaces 18 Vereniging Wapeningsstaal Nederland 24 Inlooplezingen 25 Presentatie Aangesloten Organisaties 31 Presentatie Studentenverenigingen 33 Deelnemende exposanten 35 Lijst adverteerders 57 Lijst exposanten (numeriek) 57 Lijst exposanten (alfabetisch) 58 Bereikbaarheid en parkeren 60 Plattegronden 62-63 Hoe bereik ik de Doelen? 60 25 Inlooplezingen 1

Betondag 2015 Beton van morgen! Bij het thema voor deze Betondag heeft iedereen een eigen referentiekader. De technoloog zal denken aan mogelijke grondstoffen voor zijn mengsel om een duurzamer gebruik te waarborgen. De ontwerper heeft visioenen van nog slankere constructies met hogesterktebeton. De uitvoerder vindt vooral voldoening in de uitvoering van een werk in schoonbeton. De reparateur gaat de functionele levensduur van bruggen en viaducten verlengen met nieuwe technieken. Als een ieder vroeg genoeg in het project om de tafel zit, spreken we van integraal bouwen. Integraal bouwen wordt het beton voor morgen. Met onze nieuwe opleiding Integraal Ontwerpen en Uitvoeren spelen we alvast op deze wetmatigheid in. Op de Betondag 2015 komen al deze personen bij elkaar. In de projectplaces, topprojecten in binnen- en buitenland, worden nieuwe technieken en mogelijkheden vanuit de verschillende invalshoeken belicht. "Het leren van elkaar" is speerpunt van deze relatiedag. professionals discussiëren mee in de verschillende debatten die op de beursvloer worden gehouden. De Betondag, georganiseerd door de Betonvereniging, het grootste eendaagse evenement van de bouw in Europa trekt ook dit jaar weer veel exposanten. Waar kun je nog op één dag twintig of meer afspraken maken met verschillende leveranciers en afnemers? En als laatste benoemen wij uiteraard het congres zelf met veel lezingen en bijdragen vanuit het bedrijfsleven en de onderzoeksinstituten. Gaat u met ons de uitdaging aan? Komt u dan naar de Betondag te Rotterdam op donderdag 19 november aanstaande met het thema Beton voor morgen. Wij zien u graag op de Betondag! Tot dan! Wiepkje van den Burg-de Rooij Adjunct-directeur Betonvereniging Beton voor morgen. Ook is er aandacht voor de carrières van jonge mensen. Hoe zien zij de toekomst? De Enci Studieprijs wordt weer uitgereikt als stimulans voor innovatief, hoogstaand technisch onderzoek. De young Wiepkje van den Burg-de Rooij Adjunct-directeur Betonvereniging 2015 2 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG Betondag - Beton van morgen! Het thema voor de komende Betondag is Beton voor morgen. 2015 Ten eerste willen we daarmee de ontwikkelingen van het materiaal beton onder de aandacht brengen. Hoewel beton op zichzelf al heel oud is, blijft het materiaal zich ontwikkelen op materiaal-technologisch gebied door allerlei toevoegingen. Daarnaast ontstaan door het gebruik van BIM en 3D- printtechnieken allerlei nieuwe en geavanceerde toepassingsmogelijkheden, waardoor het materiaal beton ook in de toekomst een onmisbaar onderdeel blijft van onze bouwcultuur. Ten tweede beogen we de kennis en toepassingsmogelijkheden van beton over te brengen naar de jongere generaties. De Betondag wordt van oudsher zeer goed bezocht door de generatie met veel kennis en ervaring. We organiseren op verschillende manieren ontmoetingen tussen de jonge en de ervaren generatie. De Betondag gaat niet alleen over het materiaal beton, maar is vooral ook een ontmoetingsplaats voor de gehele Nederlandse (en een vleugje Belgische) bouw. De vele lezingen en exposanten staan garant voor meer dan voldoende aanknopingspunten. De Betonvereniging wil de samenwerking aangaan met alle partijen die een bijdrage willen leveren aan het versterken van het kennisniveau van de bouwbranche. De Betondag is een uniek platform om dat op een tastbare wijze te tonen. Ik wens u een hele mooie Betondag toe. Hans Ramler Bestuursvoorzitter Betonvereniging Hans Ramler; Bestuursvoorzitter Betonvereniging 3

Betonvereniging Postbus 411 2800 AK Gouda telefoon 0182 539 838 info@betonvereniging.nl Volg ons op Twitter en Facebook (Betonvereniging en #Betondag) en LinkedIn OnsBetonNetwerk 4 BV-Nieuws jaargang 2014 Special Edition www.betonvereniging.nl

De Doelen Complex geopend 08.30 Opening Betondag Congresprogramma Inlooplezingen Parallelsessie Jurriaanse Zaal Van Cappellen Zaal Plenaire Openingssessie 09.30 Opening en Jaarrede Hans Ramler, Bestuursvoorzitter van de Betonvereniging 09.50 Beton en RWS, ook morgen een goed huwelijk! Cees Brandsen, hoofdingenieur directeur Rijkswaterstaat 10.05 De generatie van de toekomst Erik Bax, COO Koninklijke BAM Groep nv 10.20 Interview 10.40 Internationaal keurmerk en het netwerk beton Stefan van Uffelen, programmamanager MVO Netwerk Beton 11.00 Samen onze bestaande betonconstructies sterk maken voor de toekomst Leo Bouman, Balm Uitwendige Wapening bv 11.00 11.30 Nieuwe aanpak bij inspectie en beheer van betonnen kunstwerken 11.30 Op een andere manier naar beheer en onderhoud kijken Peter Nuiten, Rendon en VBR 11.45 Risicogestuurd Beheer & Onderhoud Meer doen voor hetzelfde geld Paul Copier, Arcadis Nederland 11.30 12.00 LUNCHPAUZE en bezoek expositie 12.00 Onderhoud is geen kostenpost maar een investering in het behoud van het object Erik Smit, Batec 12.15 Kennis en ervaring verkleinen het risico bij de uitvoering van onderhoud aan kunstwerken Ron Nijman, Salverda bv 12.00 12.30 13.00 13.00 13.00 13.30 YouCon Drie jonge constructeurs aangesloten bij Youcon presenteren hun ervaringen bij een recent project. 13.30 14.00 14.00 Topologisch Ontwerpen Peter Heideman, Movares Nederland B.V. 14.00 14.30 14.30 Ultra High Performance Concrete (UHPC) Martin Hunger, Manager Applied Concrete Research, ENCI BV 14.30 15.00 15.30 Aperitief, snacks en bezoek expositie 14.50 Ervaringen en adviezen van twee oud-winnaars ESP; introductie ESP 1978-2015 door Jeroen Frenay; Wat betekende de ESP voor oud-winnaars? Rob Arts, Adams Bouwadviesbureau Jaap van Lier, Heijmans infra 15.30 Forensic Engineering Huibert Borsje, TNO 15.00 15.30 19.30 EINDE BETONDAG 16.00 Regelgeving bestaande bouw Gerrie Dieteren, TNO 16.00 16.30 Afsluiting Betondag 2015

Inlooplezingen Parallelsessie Parallelsessie Projectplace Parallelsessie Projectplace Eduard Flipse Zaal Arena Wit Arena Rood Actualiteiten uit betontechnologie en -onderhoud Bas Bruins Slot en Maarten Swinkels, SGS Intron BV. Modelleren, Plannen en Storten met Tekla Structures Bas Salari, Construsoft BV Zwolle Spoort, De poort naar Noord Nederland Allart Maijers, Projectmanager Station& Transfer ProRail; Marcel Berns, Projectmanager Dura Vermeer Beton- en Waterbouw Hilti en De Stroomversnelling: Van leverancier tot volkomen geïntegreerde partner in de bouwkolom Niels Arendsen, Hilti Nederland bv Duurzame betonverhardingen Joris van de Vleuten, manager betonwegen, Den Ouden Groep DELTABEAM Hoedligger met grote gaten in de schuine lijfplaten, in het werk gevuld met beton. Wim Zwaan en Ton Rodenburg, Peikko Benelux B.V. ebos overkoepelende bedrijfssoftware toegesneden op de prefabbetonomgeving uit één hand Richard Hellrigl en Ben Gorter, PROGRESS GROUP Afdichtingsmembranen voor ondergrondse betonconstructies Roland van der Zee, Directeur Schrumpf Bouwstoffen Gekleurd beton?! Marc Witbreuk, Scholz Benelux BV DIANA Laat je verassen! Ab van den Bos en Chantal Frissen, TNO Diana BV BASF Nederland BV Jean Claude de Maaijer, BASF Nederland BV De diepste parkeergarage van Nederland Gemeente Leiden; Dura Vermeer Beton- en Waterbouw / Besix Nederland 11.00 Betondagdebat Jacco Buisman, Movares Nederland BV Diana Beuting, Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud Sander Bucx, ProRail BV Ronel Dielissen, Mebin BV Madelon de Jong, Visser & Smit Hanab bv Eduard van der Meer, V.B.I. Huissen B.V. Mariëlle Rutten, Arup Theo Salet, Witteveen+Bos, Raadgevende Ingenieurs BV/TU Eindhoven Jacqueline Schlangen, Mourik Bart Smolders, ProRail BV Michael van der Windt, Volker Infra Asset Management Erik Wagemaker, Wagemaker 12.00 ENCI Studiepublieksprijs 13.00 Projectplace Groninger Forum voorzitter René Sterken, BAM A&E Opzet van het project Erwin ten Brincke, ABT BV Mischa Falger, BAM A&E Han Krijgsman, ABT Wassenaar Uitvoeringsproces Jos Rona, BAM Bouw en Techniek 11.00 Projectplace Galecopperbrug voorzitter Lars Teulings, RWS Wat is het probleem? Marès van den Hark, RWS GPO Hoe pak je zo'n werk aan? - Constructrieve Overwegingen Sander den Blanken, Arup BV Uitvoering als kritische succesfactor Jan de Boer, KWS Infra 13.00 ENCI Studieprijs Presentatie winnaars door de voorzitter jury ESP Theo Salet, W+B Raadgevende Ingenieurs BV, hoogleraar TU Eindhoven 14.30 Eindeloos Beton voorzitter Leo Dekker, Mebin B.V. Presentatie winnaars Betonprijs 2015 lid jury Betonprijs 3D printen verandert de wereld! Theo Salet, W+B Raadgevende Ing. TU-E Aanbruggen Nijmegen Hans Kooijman Dura Vermeer B&W 16.00 Constructief versterken en wapenen met basalt Hans-Willen van Kakerken, Mapei Nederland B.V. 16.30 Kwaliteitsborging van betonconstructies Remco Ram, accountmanager BRIS bv, SBRCURnet

Parallelsessie Projectplace Projectplaces Arena Blauw Arena Hollands Glorie 11.00 Trillingen voorzitter Raphael Steenbergen, TNO Technical Sciences Betonconstructies en aardbevingsbelastingen Dirk-Jan Peters, Royal Haskoning- DHV Constructieve versterking met FRP Hans-Willem van Kakerken, MAPEI Nederland NV Demping Hoogbouw voorspeld Chris Geurts, TNO Technical Sciences 11.00 Groot! voorzitter Jacco van Dijk, Hurks Prefabbeton De Panamasluizen Jeremy Augustijn, IV-Infra 11.20 Reuzenrad New York Wessel Helmens, Mammoet Betonmarkt - gehele complex Betonprijs 1e etage ENCI Studieprijs 1e etage 13.00 Faalkosten is zo 2014 Ivo Kikken, Komexo bv 13.30 Energy Management Rob Piosik, Manager Operations TMS, a division of Command Alkon 14.00 Robotisering in de wapeningsbranche André Dekker, mede-eigenaar Dekker Machines en Service/wapeningsmachines BV 14.30 Projectplace A11 - Beton in België voorzitter Luc Taerwe, Universiteit Gent Algemene voorstelling van het project A11 Kristof Van Parijs, Grontmij Belgium Bijzondere uitvoeringsmethoden Koen Van Regenmortel, Via A11 Uitgevoerde laboratoriumonderzoeken Bart Brieffies, ENCI 13.00 Hollands Glorie voorzitter Jan de Jong, Mobilis BV TBI Infra 13.00 Oosterweel Frank Kaalberg, W+B Raadgevend Ingenieurs BV Roeland Koster, Beheersmij Antwerpen Mobiel nv 13.20 Jebel Ali Dubai Cees van Oosterom, Delta Marine Consultants 15.30 VrouwenKennisNetwerkBetonbouw/ VKNBB Presentatie en netwerkborrel De Studentenkoffie in het Studentencafé 16.00 BIM Expert: Working apart together Geert Goossens, CEO BuildSoft Afsluiting Betondag 2015

Congresprogramma Jurriaanse Zaal Plenair 09.30 uur Plenaire Openingssessie Opening en Jaarrede Hans Ramler, Bestuursvoorzitter Betonvereniging Hans Ramler; Bestuursvoorzitter Betonvereniging 09.50 uur Beton en RWS, ook morgen een goed huwelijk! Cees Brandsen, hoofdingenieur directeur Rijkswaterstaat Vanuit RWS wordt al sinds jaar en dag met beton gewerkt. De verschillende kunstwerken op de Nederlandse wegen zijn daar getuigen van. De ontwikkelingen in de betonsector en bij Rijkswaterstaat staan echter niet stil. We willen jullie graag een blik geven op de grote projecten die eraan gaan komen. Projecten waarin beton en het ontwerpen met beton een hoofdrol spelen. Wat zijn daarin de zaken die op ons afkomen? Daarnaast geven we een inkijk in wat wij als grote opdrachtgever zoeken in de ontwerper van morgen. Hopelijk kunnen we in de toekomst nog veel moois voor elkaar betekenen. Cees Brandsen 10.05 uur De generatie van de toekomst Erik Bax, COO Koninklijke BAM Groep nv Erik Bax studeerde Bouwkunde aan de HTS in Tilburg en behaalde een MBA aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en Georgia State University in Atlanta, VS. Hij start in 1984 bij de internationale producent en distributeur van bouwmaterialen CRH. Hij bekleedde vervolgens een aantal functies in CRH s senior management, waaronder Managing Director Europe Building Products en Managing Director Europe Distribution. In 2010 werd Erik Bax benoemd tot Managing Director CRH Europe en werd hij lid van het CRH Executive Committee. Sinds mei 2014 is hij lid raad van bestuur Koninklijke BAM Groep en vervult de rol van Chief Operating Officer. Erik Bax In lijn met het thema van de Betondag zal Erik Bax in zijn presentatie nader ingaan op de generatie van de toekomst, talent management en de trends in de markt, zoals de samenwerking in de keten en een andere manier van werken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. 8 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG 2015 Congresprogramma Jurriaanse Zaal Plenair 10.20 uur Interview Cees Brandsen, hoofdingenieur directeur Rijkswaterstaat Erik Bax, COO Koninklijke BAM Groep nv Cees Brandsen Erik Bax 10.40 uur Internationaal keurmerk en het netwerk beton Stefan van Uffelen, programmamanager MVO Netwerk Beton In oktober 2011 is de Green Deal Beton gesloten tussen de ministeries van EZ en I&M, 24 deelnemende bedrijven en 7 brancheorganisaties uit de betonketen. Het netwerk heeft als doel: 30% CO 2 reductie in 2020, het sluiten van de kringloop (circulair bouwen) en verbetering van de biodiversiteit. Stefan van Uffelen MVO staat voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het betekent dat bedrijven werken aan zowel financiële, als milieu- en sociale doelen. Op die manier boeken zij bedrijfseconomische en maatschappelijke winst. 12.00 uur Lunchpauze en bezoek expositie 9

Parallelsessie Arena Wit 11.00 uur Betondagdebat Aan de hand van een aantal stellingen wordt er gediscussieerd met als leidraad het thema van de Betondag: Beton van morgen! Debatleider Jacco Buisman, Movares Nederland BV Deelnemers aan het debat: Diana Beuting, Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud Sander Bucx, ProRail BV Jacco Buisman Ronel Dielissen, Mebin BV Madelon de Jong, Visser & Smit Hanab bv Eduard van der Meer, V.B.I. Huissen B.V. Mariëlle Rutten, Arup Theo Salet, Witteveen+Bos, Raadgevende Ingenieurs BV/TU Eindhoven Jacqueline Schlangen, Mourik Bart Smolders, ProRail BV Michael van der Windt, Volker Infra Asset Management Erik Wagemaker, Wagemaker Diana Beuting Sander Bucx Ronel Dielissen Madelon de Jong Eduard van der Meer Mariëlle Rutten Theo Salet Jacqueline Schlangen Bart Smolders Michael van der Windt Erik Wagemaker 12.00 uur ENCI Studiepublieksprijs In tegenstelling tot voorgaande jaren zal er over de ENCI Studiepublieksprijs voorafgaand aan de presentatie van de winnaars gestemd worden. De genomineerde studenten krijgen de gelegenheid in een paar minuten hun afstudeerproject te presenteren. Het publiek gaat stemmen. 10 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG 2015 Parallelsessie Arena Rood 13.00 uur ENCI Studieprijs Presentatie winnaars door Theo Salet, voorzitter jury, Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs BV en hoogleraar TU Eindhoven. Theo Salet Het ENCI Studiefonds ondersteunt, beoordeelt en bekroont afstudeerprojecten waarin het materiaal beton een prominente rol vervult. Het betreft studies uiteenlopend van ontwerp tot en met uitvoering (dus daarmee de hele keten) van betontechnologie tot betonmechanica (alle disciplines) en experimenteel en numeriek onderzoek (alle onderzoeksvormen). De ENCI Studieprijs bestaat uit een geldbedrag (1e prijs 750,- en 2e prijs 450,-) en een oorkonde. Verder worden er Eervolle Vermeldingen en een Publieksprijs toegekend, met alleen een oorkonde. De prijsuitreiking is tijdens de Betondag 2015 op 19 november in Rotterdam. Voor deze uitreiking worden zowel de deelnemende studenten als de studiebegeleiders van de genomineerde studenten uitgenodigd om als gast aan de Betondag 2015 deel te nemen. Bij deze feestelijke afsluiting ontmoeten bouwwereld en onderwijs elkaar. Voorzitter van een onafhankelijke jury is Theo Salet, deeltijdhoogleraar Structural Design - Concrete Structures aan de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Eindhoven. Overige juryleden zijn: Tom Groeneweg, Movares Nederland BV Peter Bosman, Hogeschool Windesheim Zwolle Luc Taerwe, Universiteit Gent Cor van der Veen, TU Delft Gerrit Verkerk, Hogeschool Rotterdam Henk Wapperom, Betonvereniging (Secretaris jury) Volg ons ook op Facebook Secretariaat: info@encistudieprijs.nl of 0182 539 233 11

14.30 uur Eindeloos Beton Voorzitter: Leo Dekker, Mebin BV 14.30 uur Presentatie winnaars Betonprijs 2015 Lid jury Betonprijs Leo Dekker 14.50 uur 3D-printen verandert de wereld! Theo Salet, Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs BV, TU-Eindhoven 3D-printen heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen en is door de techniek toegankelijker geworden. Het is mogelijk om thuis of op het werk een 3D-printer aan te schaffen en om unieke 3D-vormen te vervaardigen. Een nieuw concept van een 3D-printer die beton spuit, maakt het in de toekomst mogelijk in 24 uur een compleet huis neer te zetten. Theo Salet 15.10 uur Aanbruggen Nijmegen Hans Kooijman, Dura Vermeer Beton- en Waterbouw BV De monumentale Waalbrug met zijn prominente bogenstructuur is een bekend icoon over de Waal. De Waalbrug werd in de jaren dertig gebouwd voor de uitbreiding van het verkeer. De nieuwe Waalbrug wordt gebouwd voor de uitbreiding van het water. Hans Kooijman 12 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG 2015 Betonprijs 2015 Dit jaar organiseert de Betonvereniging de 19e editie van de Betonprijs en het Betonprijsdiner. Met de Betonprijs worden projecten beloond die op bijzondere wijze het materiaal beton hebben toegepast. De projecten zijn ingediend in 8 verschillende categorieën. De nominaties voor de Betonprijs per categorie worden medio oktober bekend gemaakt. De winnaars worden op woensdag 18 november 2015 bekend gemaakt tijdens het Betonprijsdiner. Betonprijsdiner Het Betonprijsdiner wordt gehouden in de Burgerzaal Gemeentehuis Rotterdam aan de vooravond van de Betondag. U kunt zich aanmelden om zelf en eventueel met relaties, uw gewaardeerde medewerkers of uw vertrouwde samenwerkingspartners(s) deel te nemen aan dit exclusieve diner. U bent dan, temidden van de top van het (bouw)bedrijfsleven, getuige van de overhandiging van de Betonprijzen. Het programma 18.00 uur ontvangst met Champagne 18.45 uur aanvang diner 20.30 uur bekendmaking en uitreiking winnaars door Cees Brandsen, directeur Rijkswaterstaat GPO 22.30 uur Einde Betonprijsdiner 2015 Aanmelden U kunt zich aanmelden voor deze feestelijke bijeenkomst via onze website www.betonprijs.nl Indien u er zeker van wilt zijn dat u met uw collega(s) en/of genodigden aan één tafel komt te zitten, dan dient u minimaal 8 personen voor het Betonprijsdiner aan te melden. Heeft u vragen? Dan kunt u contact opnemen met Kim Vermeulen, 0182-539233 of betonprijs@betonvereniging.nl De Betonprijs wordt mede mogelijk gemaakt door: Betonvereniging, Cement&BetonCentrum, BFBN, Rijkswaterstaat, Stubeco en Platform Betononderhoud. 13

Parallelsessie Arena Blauw 11.00 uur Trillingen Opening parallelsessie Trillingen door de voorzitter: Raphaël Steenbergen, TNO Technical Sciences Raphaël Steenbergen 11.00 uur Betonconstructies en aardbevingsbelastingen Dirk-Jan Peters, Royal HaskoningDHV 11.20 uur Constructieve versterking met FRP Hans-Willem van Kakerken, MAPEI Nederland NV Constructieve versterking met FRP (harsen) en FRG (mortels) Dirk-Jan Peters Hans-Willem van Kakerken 11.40 uur Demping Hoogbouw voorspeld Chris Geurts, TNO Technical Sciences (fotograaf Tom Kroeze) Demping is een belangrijk criterium bij het ontwerpen van een draagconstructie van hoge gebouwen. Uit praktijkmetingen blijkt dat de werkelijke dempingswaarden een grote spreiding vertonen. De gemeten waarden bevinden zich in een grote bandbreedte tussen 0,6% en 3,1%. De hoogste demping is gevonden in een gebouw met een staalconstructie en de laagste voor een van beton. Deze laagste waarde is lager dan de waarden die in de bouwvoorschriften staan. Dit illustreert dat het niet evident is dat een gebouw met een betonnen constructie beter is gedempt dan een gebouw met een staalconstructie, zoals nu vaak wordt aangenomen in de bouwvoorschriften. TNO ontwikkelt een model waarmee de demping van slanke gebouwen, zoals hoogbouw, kan worden voorspeld, op basis van eigenschappen van de verschillende onderdelen in een gebouw. Daarbij wordt gericht onderzocht wat de bijdragen van verschillende onderdelen aan de totale demping zijn, zoals de fundering en de hoofddraagconstructie. Bij de fundering wordt de demping veroorzaakt door de interactie tussen gebouw-bodem en stralingsdemping. Bij demping van de hoofddraagconstructie zijn vooral materiaaldemping en constructiedemping van belang, die beide sterk afhankelijk zijn van de amplitude van de trilling. Chris Geurts 14 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG 2015 Parallelsessie Arena Hollands Glorie 11.00 uur Groot! Opening parallelsessie Groot! door de voorzitter: Jacco van Dijk, Hurks Prefabbeton Jacco van Dijk Jeremy Augustijn 11.00 uur Uitbreiding sluizencomplexen Panamakanaal Jeremy Augustijn, Iv-Infra b.v. Panama vormt het tropisch decor voor een meerjarig en prestigieus project van ingenieursbureau Iv-Groep uit Papendrecht. Het wereldwijd opererende bureau ontwerpt zestien sluisdeuren voor de nieuwe sluizencomplexen in het Panamakanaal, de befaamde scheepsdoorgang tussen de Atlantische Oceaan en de Stille Oceaan. In totaal investeert de Panamese overheid ruim 5,25 miljard dollar in de verbreding van het kanaal, met als doel de doorgang van bredere schepen mogelijk te maken en daarmee de economie van het land te stimuleren. Iv-Groep verwierf de opdracht van ruim twintig miljoen euro in juli 2009 als partner in het internationale consortium CICP, met naast Iv-Groep, MWH Global en TetraTech. Een team van ruim zeventig mensen van Iv-Groep spande zich in Papendrecht en Panama maximaal in om de sluisdeuren in augustus 2014 operationeel te hebben, precies in het jaar waarin Panama de 100ste verjaardag van zijn paradepaardje viert. Het Panamakanaal expansie project voorziet in de aanleg van een derde rij sluizen naast de bestaande sluizencomplexen (de Gatun-sluizen aan de Atlantische kust en de Miraflores- en Pedro Miguel -sluizen aan de Stille Oceaan). Net als bij de bestaande sluizen zullen drie kamers achter elkaar worden aangelegd die de schepen van zeeniveau naar het 27 meter hoger gelegen Gatun-meer brengen. De sluizen zijn 60% breder en 40% langer dan de bestaande sluizen en bestaan elk uit drie schutkolken waartussen steeds dubbele deuren worden geplaatst. In totaal is er dus sprake van acht deuren per sluizencomplex. Deze deuren moeten bestand zijn tegen enorme waterdruk, tegen eventuele botsingen van schepen en tegen aardbevingen. Daarnaast moeten ze binnen vijf minuten open of dicht kunnen en voor 99,6 % van de tijd beschikbaar zijn, wat grote gevolgen heeft voor het ontwerp en onderhoud. Atlantic Site Post- Panamax Sluizen Vergroten van Gatun Lake s maximum capaciteit verbreden/verdiepen Atlantic toegang Gatun Lake / Gaillard Cut s kanalen verbreden/verdiepen Pacific Site Post- Panamax sluizen Pacific Toegangskanaal verbreden/verdiepen Pacific toegang 15

11.20 uur Presentation New York Wheel Wessel Helmens, Mammoet The New York Wheel, located on the northeastern side of Staten Island, will be one of the tallest observation wheels in the world and the only attraction of its kind in New York City. The 630-foot (roughly 60-story) Wheel will feature thirty-six capsules, each carrying up to 40 passengers, that will offer incomparable views of Lower and Midtown Manhattan, the Statue of Liberty, New York Harbor, and beyond both the Verrazano and the George Washington Bridges, for the duration of each 38-minute revolution. The attraction will accommodate as many as 1,440 people per trip, and will welcome as many as 30,000 visitors each day and an anticipated 4.5 million visitors per year. In terms of size, scope, and spectacular sights, the completed attraction promises to rival the London Eye, the Eiffel Tower. Wessel Helmens The New York Wheel is developed by the Joint Venture Mammoet-Starneth. Besides the design and the fabrication the scope includes also the transportation, the assembly, the installation and erection of the wheel. Due to structural nature of the New York Wheel with pre-tensioned spoke cables and a slender rim design, the final structure is only stable at the very end of the assembly process, when all spoke cables are installed and pre-tensioned. During all preceding assembly and installation stages, the permanent structures of the New York Wheel require temporary structures of considerable dimensions and strength, most of them specially designed for the purpose of installing the New York Wheel. This presentation will be about the erection and installation methodology of the wheel. It will give you insights of the challenges and the complexities to erect a wheel in situation of this gigantic size and slenderness. 16 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG 2015 13.00 uur Hollands Glorie Opening parallelsessie Hollands Glorie door de voorzitter:jan de Jong, Mobilis BV TBI Infra Jan de Jong 13.00 uur Oosterweel Frank Kaalberg, Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs BV Roeland Koster, Beheersmij Antwerpen Mobiel nv Frank Kaalberg Roeland Koster De Antwerpse regio kent vandaag twee verbindingen voor het verkeer tussen de linker- en rechteroever van de Schelde: de Kennedytunnel en de Liefkenshoektunnel. Een derde Scheldekruising ten noorden van Antwerpen, de Oosterweelverbinding, moet de huidige structurele mobiliteitsproblemen in de Antwerpse regio helpen oplossen. De Oosterweelverbinding is een cruciaal onderdeel van het Masterplan 2020 van de Vlaamse overheid. Deze nieuwe Scheldekruising moet niet alleen de capaciteit verhogen, ze zal ook de bereikbaarheid van de haven en de stad verbeteren, de Kennedytunnel en de zuidelijke ring ontlasten, de verkeersveiligheid verhogen en een goede vrachtwagenverbinding voor doorgaand verkeer realiseren ten noorden van de stad. Het sluiten van de ring rond Antwerpen maakt dat ook bij calamiteiten het verkeerssysteem kan blijven functioneren. 13.20 uur Jebel Alie Dubai Cees van Oosterom, Delta Marine Consultants Dubai is nog steeds in volle groei en één van de grote ontwikkelingen is te zien in de nabijgelegen haven Jebel Ali. Momenteel ontwerpt en bouwt BAM hier aan het project Jebel Ali Terminal 4: een uitbreiding op de bestaande haven en onderdeel van een groter masterplan van de wereldwijd opererende opdrachtgever DP World. Het project bestaat uit de aanleg van een kademuur van ruim 2km, direct naast een reeds opgespoten eiland, die via een bijna 3km lange golfbreker en een brug van 400m zal worden verbonden aan het vaste land met een toegangsweg. De kademuur zal gebruikt worden voor een toekomstige containerterminal en daarom wordt als onderdeel van het project ook een kraanbaan aan de landzijde van de kademuur gerealiseerd. Cees van Oosterom De kademuur is opgetrokken uit prefab-betonblokken en ook de brug bestaat grotendeels uit prefab onderdelen. Naast de prefab liggers werd vanwege nabijgelegen pijpleidingen, gekozen voor een fundering op staal met betonnen pieren. De kraanbaan is gefundeerd op boorpalen en wordt afgewerkt met een deksloof. Tijdens de Betondag zal BAM verder ingaan op de betonconstructies van de kademuur en de verbindingsbrug als onderdeel van dit internationale project. 15.30 uur VrouwenKennisNetwerkBetonbouw / VKNBB Het Vrouwen Kennisnetwerk Betonbouw richt zich op vrouwen werkzaam in de betonbouw en de constructiewereld in het algemeen. Specialisten, constructeurs, generalisten, werkvoorbereiders, uitvoerders en docenten kunnen elkaar ontmoeten tijdens deze borrel op de Betondag. Voorafgaand aan de netwerkborrel zal er een presentatie verzorgd worden over een actueel project of een algemeen onderwerp. 17

Projectplaces ces Projectplace Arena Wit Arena Wit GRONINGER FORUM Het Groninger Forum (voorheen Huis van informatie en geschiedenis) is een gebouw in het centrum van de stad Groningen met een geplande oplevering in 2017. Het is onderdeel van een geplande verbouwing van de oostzijde van de Grote Markt, het centrale plein van de stad. Doordat verschillende gebouwen achter de oostwand van de markt - waaronder de Naberpassage - zullen worden gesloopt, ontstaat ruimte voor een plein met terrassen (de Nieuwe Markt) en het Groninger Forum. Het Forum is bedoeld als algemene ontmoetingsplek voor bewoners en bezoekers van de stad Groningen. Onder het Forum is een parkeergarage gepland met een capaciteit voor 390 auto's en in de kelder kunnen 1500 fietsen gestald worden. Men verwacht 1,6 miljoen bezoekers per jaar te ontvangen. 13.00 uur Opening voorzitter René Sterken, BAM Advies & Engineering René Sterken 13.00 uur Opzet van het project Erwin ten Brincke, ABT BV Erwin ten Brincke 18 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

Projectplaces BETONDAG 2015 Construcief Ontwerp 13.20 uur Mischa Falger, BAM Advies & Engineering Han Krijgsman, ABT-Wassenaar Han Krijgsman Mischa Falger 13.40 uur Uitvoering Jos Rona, BAM Bouw en Techniek Regio Noord Jos Rona 19

Projectplaces ces Projectplace Arena Rood Arena Rood GALECOPPERBRUG Goed op weg! Dunne betonnen deklagen redden stalen bruggen In Nederland staan veel stalen bruggen die ingrijpend moeten worden aangepakt. Een mogelijkheid om de levensduur van stalen bruggen te verlengen is het aanbrengen van dunne lagen hogesterktebeton. Vanuit eerste experimenten 2006 en projecten daarna, is het nu tijd om ervaringen en kennis uit te dragen. Hoe pak je zoiets aan? Waar moet je op letten en wat moet je zeker niet doen? Hoe verloopt dat proces op het werk Galecopperbrug? 11.00 uur Opening voorzitter Lars Teulings, Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud Lars Teulings 11.00 uur Wat is het probleem? Marès van de Hark, Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud Marès van de Hark 20 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

Projectplaces BETONDAG 2015 11.20 uur Hoe pak je zo n werk aan? Constructieve overwegingen, Sander den Blanken, Arup BV Sander den Blanken 11.40 uur Uitvoering als kritische succesfactor Jan de Boer, KWS Infra Jan de Boer 21

Projectplaces Projectplace Arena Blauw Arena Blauw A11 Beton in België Tussen het voorjaar van 2014 en het najaar van 2017 wordt de A11 gebouwd, een nieuwe snelweg tussen de N31 in Brugge en de N49 in Westkapelle. De A11, met een totale lengte van 12 kilometer, zorgt voor een vlotte verbinding van de Zeehaven van Brugge met het binnenland. De opdrachtgever is het Vlaamse Gewest, vertegenwoordigd door het Agentschap Wegen en Verkeer. Via een DBFM-overeenkomst draagt het Vlaamse Gewest het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud van de A11 over aan de Opdrachtnemer, de private projectvennootschap Via A11. In een PPS-project gaat de overheid in zee met een private partner en sluit een DBFM-overeenkomst af (Design, Build, Finance & Maintain). Dit wil zeggen dat een private projectvennootschap het ontwerp, de bouw, de financiering en het 30-jarig onderhoud van de A11 voor haar rekening neemt. In ruil daarvoor betaalt de overheid jaarlijks een prestatieafhankelijke vergoeding. (www.a11verbindt.be) 14.30 uur Opening voorzitter Luc Taerwe, Universiteit Gent Luc Taerwe 14.30 uur Algemene voorstelling van het project A11 + ontwerp van enkele interessante kunstwerken Kristof Van Parys, Grontmij 14.50 uur Bijzondere uitvoeringsmethoden Koen Van Regenmortel, via A11/Jan De Nul) 22 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Editionion

Projectplaces BETONDAG 2015 15.10 uur Uitgevoerde laboratoriumonderzoeken Bart Brieffies; ENCI betonlaboratorium 23

Vereniging Wapeningsstaal Nederland De bouw kan niet zonder de wapeningsstaalsector. Logisch, want wapening vormt het stevige fundament onder een bouwwerk. Helaas verdwijnt al het vlechtwerk dat wordt gemaakt letterlijk en figuurlijk uit het zicht, zodra het beton is gestort. En daarmee lijkt ook de sector zelf onzichtbaar. Onterecht omdat de belangen groot zijn. Het product is belangrijk. Dat vereist alle aandacht. De Vereniging Wapeningsstaal Nederland manifesteert zich de afgelopen jaren steeds nadrukkelijker en is daarom na een aantal jaren afwezigheid, weer terug te vinden op de Betondag met een Wapeningsplein. De Betondag, bij uitstek het evenement om bouwondernemingen, constructeurs, etc. kennis te laten maken met de VWN en haar leden. De Vereniging Wapeningsstaal Nederland, kortweg VWN, heeft een volle agenda. Kwaliteit, milieu en maatschappelijk verantwoord ondernemen, arbeidsomstandigheden, instroom van jonge vakmensen, lobbyen en netwerken; directeur mr. Hein de Bruin van de nog jonge vereniging hoeft zich dus niet te vervelen. We zijn nu een aantal jaren actief met als uitgangspunt dat wij ons als VWN sterker willen profileren. Doelstellingen De VWN heeft een aantal doelstellingen geformuleerd die voor nu, maar zeker de toekomst, van belang zijn. Zoals techniek en innovatie en promotie van het vak. Maar ook de sociaal-economische belangenbehartiging is een belangrijk onderwerp op de agenda. Nieuwe ontwikkelingen Wapeningsstaal lijkt een product dat weinig innovatie verdraagt of nodig heeft. Maar dat is juist niet het geval. Zo veranderen de eisen die worden gesteld, zoals door de invoering van Eurocode 2. De VWN heeft hierop ingespeeld door met de leden een nieuw standaardmattenprogramma op te stellen, dat aan deze eisen voldoet. Voor opdrachtgevers en constructeurs is een praktische richtlijn opgesteld voor het toepassen van deze Eurocode. Samen met de eerder door de VWN uitgegeven Richtlijn arbovriendelijk wapeningontwerp wordt daarmee een belangrijke bijdrage geleverd aan de dagelijkse wapeningspraktijk. Maar ook zaken als BIM en het 3D-tekenen zijn ontwikkelingen die worden gestimuleerd en waarvoor waar nodig initiatieven worden ontwikkeld. Juist ook door de inzet van deze middelen wordt de samenwerking binnen de bouwketen verder verbeterd. In de praktijk zijn door partnerships tussen opdrachtgevers, aannemers en constructeurs al indrukwekkende resultaten geboekt! Het zijn nog steeds niet de gemakkelijkste tijden voor de bouwsector. Des te meer is het van belang aandacht te hebben voor alle aspecten in de bouw: van innovatieve techniek tot Arbo en optimale engineering. De VWN en haar leden maken zich daar sterk voor. Secretariaat Vereniging Wapeningsstaal Nederland (VWN) Deventerstraat 552B 7325 XZ Apeldoorn T. 055 578 2959 F. 055 576 7033 E. secretariaat@wapned.nl I. www.wapned.nl 24 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG 2015 Inlooplezingen VAN CAPPELLEN ZAAL 11.00 uur Samen onze bestaande betonconstructies sterk maken voor de toekomst Leo Bouman, Balm Uitwendige Wapening bv Het versterken van bestaand beton met minimale laagdikte (20mm) waar in traditionele aanpak 120 mm nodig zou zijn. Hiermee kunnen we bestaande constructies behouden voor de toekomst. Toepassing van hogesterktemortels mogelijk in combinatie met lijmwapening 11.30 uur Nieuwe aanpak bij inspectie en beheer van betonnen kunstwerken 11.30 uur Op een andere manier naar beheer en onderhoud kijken Peter Nuiten, directeur van VBR lidbedrijf Rendon en Voorzitter van de Vereniging van gecertificeerde Betonreparatiebedrijven (VBR) Betonschade: veel eigenaren van gebouwen of civiele kunstwerken schrikken al als ze dit woord horen. Hoe komt het, hoe moet het gerepareerd worden en wat gaat dat wel niet kosten? Allemaal bekende vragen die vaak worden gehoord maar die niet altijd even relevant hoeven te zijn. Bij mijn aantreden als voorzitter van de VBR heb ik een warm pleidooi gehouden om op een andere manier naar betonreparatie en betononderhoud te gaan kijken. Één van die andere manieren heeft de afgelopen jaren post gevat bij Rijkswaterstaat: civieltechnische constructies worden steeds meer geïnspecteerd vanuit een risicobenadering. Daarmee krijgen inspecties een extra dimensie omdat niet alleen aard en omvang van gebreken van belang zijn, maar veel meer nog de vraag of het object gebreken vertoont die een risico kunnen betekenen voor de veiligheid, bruikbaarheid of functionaliteit ervan. Begin dit jaar verscheen CUR Aanbeveling 117 waarin aan deze wijze van inspecteren ook aandacht is besteed. Een logische vervolgstap na het risicogestuurd inspecteren van een object, is het - ook weer risicogestuurd - herstellen en beheren ervan. VBR-bedrijven zijn actief betrokken bij projecten waar geheel vanuit deze andere visie wordt gewerkt. Ook het goed vastleggen van de geïdentificeerde risico's van ieder object is voor toekomstig onderhoud zeer belangrijk. VBR-bedrijven delen deze ervaringen met elkaar en leveren zo een belangrijke bijdrage aan het ontwikkelen van nieuwe manieren om reparatie, onderhoud en beheer steeds efficiënter uit te voeren. 11.45 uur Risicogestuurd Beheer & Onderhoud 'Meer doen voor hetzelfde geld Paul Copier, senior adviseur Arcadis Nederland. Lager wordende budgetten, achterstallig onderhoud en bewustwording van aansprakelijkheden vragen om een nieuwe aanpak binnen het Beheer & Onderhoud van Assets. Om deze reden wordt (gelukkig) steeds meer aandacht gegeven aan een risicogestuurde benadering binnen dit deel van Asset Management om zo effectiever met middelen om te kunnen gaan. Het beheersen van risico s en daarmee het in control zijn, vragen aanvullende competenties van onder andere beleidsmaker, inkoper, beheerder, inspecteur, adviseur en soms zelfs constructeur. Dit alles met maar één doel: de veiligheid garanderen en tegelijkertijd meer doen voor hetzelfde geld. 12.00 uur Onderhoud is geen kostenpost maar een investering in het behoud van het object Kies daarbij voor een langdurige oplossing met een evenwicht tussen kosten, risico, beschikbaarheid en kwaliteit. Erik Smit directeur van VBR-bedrijf Batec bv Batec beschikt over een jarenlange ervaring en is specialist in het onderhouden van civieltechnische constructies op het gebied van beton maar ook staal, metselwerk en hout. In deze presentatie zullen meerdere inspectie- en onderhoudssituaties besproken worden. Batec voert in opdracht van de Gemeente Tilburg het Ontzorgingscontract voor een periode van 5 jaar uit. Daarbij zijn totaal 180 civiele kunstwerken (120 van beton en 60 van hout) betrokken. Aanvullend zijn nog 30 kunstwerken aan een veiligheidsinspectie onderworpen, waarbij 7 kunstwerken constructief zijn doorgerekend. 25

12.15 uur Kennis en ervaring verkleinen het risico bij de uitvoering van onderhoud aan kunstwerken Ron Nijman, senior projectleider van VBR lidbedrijf Salverda bv Werd in het verleden vooral projectgericht gestuurd op het onderhouden van kunstwerken, tegenwoordig stuurt men juist op het proces en het verminderen van risico s. Dit maakt dat betonreparatiebedrijven een andere rol gaan vervullen voor hun opdrachtgevers. Kennis en ervaring zijn belangrijke aspecten om de risico's voor de opdrachtgever te minimaliseren. Procesmatig en risicogestuurd werken is hierbij een must. Maar wat betekent dit nu in de praktijk? Zijn er daadwerkelijk voordelen bij deze nieuwe werkwijze? Aan de hand van een praktijkvoorbeeld (renovatie Maasbrug Roermond) wordt deze nieuwe werkwijze toegelicht. 13.30 uur Youcon Drie jonge constructeurs aangesloten bij Youcon presenteren hun ervaringen bij een recent project. 14.00 uur Topologisch Ontwerpen Peter Heideman, Movares Nederland B.V. 14.30 uur Ultra High Performance Concrete (UHPC) Martin Hunger, Manager Applied Concrete Research, ENCI BV UHPC en UHSB (Ultra-hogesterktebeton) verzetten de bakens voor de toekomstige ontwerpen. Dit zijn materialen waarvan de innovatieve constructeur droomt. Praktische toepassingen met UHPC laten echter nog teveel op zich wachten. Wat zijn de realistische toepassingskansen van dit uitdagende materiaal? Een inzicht in de huidige ontwikkelingen, de broodnodige design codes en haalbare prijseconomische oplossingen. 14.50 uur Ervaringen en adviezen van twee oud-winnaars ESP; introductie ESP 1978-2015 door Jeroen Frenay; Wat betekende de ESP voor oud-winnaars? Rob Arts - constructeur / leidinggevende bij Adams Bouwadviesbureau opleiding Bouwkunde TUE, 2e prijs ESP in 2005 Jaap van Lier - bedrijfsleider bij Heijmans infra, Constructies en Geotechniek opleidingen HBO Civiel Den Bosch en Betonconstructeur BV, 1e prijs ESP PMSE in 2003 15.30 uur Forensic Engineering Huibert Borsje, TNO Als er sprake is van schade in de bouw is in veel gevallen al snel duidelijk wat de oorzaak is. Diepgaand onderzoek naar de oorzaak is dan niet nodig. Dit wordt anders als er sprake is van (gedeeltelijke) instortingen of schade met een grote financiële impact. Hoe moet je dan achterhalen wat de oorzaak is? Forensic engineering is een vakgebied dat specifiek gericht is op het onderzoeken van schadegevallen met grote impact. In deze inlooplezing wordt het belang van dit soort onderzoek aangegeven en wordt beknopt aangegeven waarom dit soort onderzoek anders is dan regulier schadeonderzoek. 16.00 uur Regelgeving bestaande bouw Gerrie Dieteren, TNO Activiteiten in de bouw verschuiven steeds meer van nieuwbouw naar beheer en onderhoud van bestaande bouw. Het beoordelen van een bestaande constructie vergt een andere aanpak dan voor nieuwbouw. In Nederland beschikken we daarom sinds enkele jaren over NEN 8700 en NEN 8701 waarin voor bestaande bouw de basiseisen en de regels voor belastingen zijn vastgelegd. Momenteel wordt gewerkt aan een invulling voor beton via NEN 8702. In deze inlooplezing wordt kort ingegaan op de achtergronden voor eigen regelgeving voor bestaande bouw en de benodigde andere beoordelingsmethodiek. Tevens zal een overzicht worden gegeven van de ontwikkelingen hiervan op nationaal en internationaal gebied. 26 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG 2015 Inlooplezingen Eduard Flipse zaal 11.00 uur Actualiteiten uit betontechnologie en -onderhoud Bas Bruins Slot en Maarten Swinkels, SGS Intron B.V. SGS Intron verzorgt een inlooplezing over een actueel onderwerp uit betontechnologie of betononderhoud. Via social media zal in de weken voor de Betondag aandacht voor deze lezing gevraagd worden. 11.30 uur Modelleren, Plannen en Storten met Tekla Structures Bas Salari, Construsoft BV In de presentatie wordt duidelijk gemaakt wat de voordelen zijn van het modelleren van wapening, instortdelen, bekistingen en hulpconstructies voor de betonbouw met Tekla. Er wordt ingegaan op het productiegereed modelleren van in-situ beton waardoor het model direct te gebruiken is voor het plannen op de bouwplaats. 12.00 uur Zwolle Spoort, De poort naar Noord Nederland Allart Maijers, Projectmanager Station & Transfer ProRail; Marcel Berns, Projectmanager Dura Vermeer Beton- en Waterbouw ProRail en Dura Vermeer hebben vanaf 2011 hard gewerkt aan de ombouw van station Zwolle, het belangrijkste knooppunt in de spoorverbinding met de noordelijke provincies. Met de opening van de reizigerstunnel op station Zwolle is er voor reizigers een flinke verbetering gekomen in overstapmogelijkheden en comfort. Maar het zal zeker niet de laatste verandering zijn. Komende jaren gaat het spooremplacement volledig op de schop. Het wordt slimmer ingericht en uitgebreid. Allart Maijers en Marcel Berns nemen u mee op een uitdagende reis langs de techniek en uitdagingen van dit onderscheidende project en nodigen u uit voor een kijkje naar de plannen die ProRail en gemeente Zwolle nog in petto hebben. 12.30 uur Hilti en De Stroomversnelling: Van leverancier tot volkomen geïntegreerde partner in de bouwkolom Niels Arendsen, Hilti Nederland bv Met het project De Stroomversnelling moeten binnen enkele jaren 111.000 woningen energieneutraal worden gemaakt. Een uitdaging van formaat die de grootste bouwers van ons land zijn aangegaan. Traditionele bouwmethoden moeten plaats maken voor renovatieconcepten die serieproductie mogelijk maken. Leveranciers die een actieve participatie aangaan en meedenken om kosten en tijd te besparen in dit mega-project, maken het verschil. Hilti Nederland schoof aan als volwaardig BIM partner en ontwikkelde een montagesysteem voor de nieuwe gevels inclusief verankering aan de bestaande woning alsmede een inmeetproces met total station en rechtstreekse koppeling naar het BIM-model. Dit project laat zien dat Hilti meer is dan een leverancier van producten. Hilti is een totaal-leverancier die u terzijde staat om elk project tot het beste einde te brengen. 13.00 uur Duurzame betonverhardingen Joris van de Vleuten, manager betonwegen Den Ouden Groep Beton speelt een belangrijke rol in een duurzame samenleving en biedt vele toepassingsmogelijkheden. Zo is beton nagenoeg 30 jaar onderhoudsvrij en aan het einde van zijn levensduur bovendien recyclebaar. Den Ouden zet in op het toepassen van duurzame betonmengsels op basis van secundaire bouwstoffen/ granulaten en CO2 arme cementsoorten 13.30 uur DELTABEAM Hoedligger met grote gaten in de schuine lijfplaten, in het werk gevuld met beton. Wim Zwaan/Ton Rodenburg, Peikko Benelux B.V. DELTABEAM Hoedligger met bijzondere eigenschappen: - Slanke vloerconstructie; - Brandwerendheid tot 180 minuten zonder extra brandwerende bekleding; - Flexibele balk resulteert in een op maat gesneden eindproduct; - DELTABEAMs kunnen zeer goed toegepast worden in combinatie met prefab betonkolommen; - De ligger kan gecombineerd worden met elk type betonvloer. 27

14.00 uur ebos overkoepelende bedrijfssoftware toegesneden op de prefab-betonomgeving uit één hand Richard Hellrigl en Ben Gorter, PROGRESS GROUP Alle toepassingen binnen één ontwikkelingsomgeving. De Garantie voor hoge flexibiliteit en zelfstandigheid van uw onderneming en toch in alle richtingen open voor toekomstige ontwikkelingen. Zie ook www.ebos.org. 14.30 uur Afdichtingsmembranen voor ondergrondse betonconstructies Roland van der Zee, Directeur Schrumpf Bouwstoffen Naast de bekende dilatatievoegenbanden en stortnaadvoorzieningen voor het afdichten van ondergrondse bouwkundige constructies, heeft Schrumpf Bouwstoffen een tweetal nieuwe producten in het gamma. Nieuw zijn het TRICOFLEX en SIKAPROOF A membraansysteem, waarmee bouwkuipen, kelders, parkeergarages, volledig van een waterdichte laag voorzien kunnen worden. Aan de hand van een aantal voorbeelden zal getoond worden hoe deze afdichtingsmembranen toegepast worden, en hoe ze complementair zijn aan dilatatievoegenbanden, zodat volledig waterdichte constructies ontstaan. 15.00 uur Gekleurd beton?! Marc Witbreuk, Scholz Benelux BV BAYFERROX PIGMENTEN Over de mogelijkheden en onmogelijkheden om beton een kleur te geven. Wat komt er bij kijken om beton een kleurrijke uitstraling te geven? Leidraad voor het laten slagen van een kleurproject in beton. 15.30 uur DIANA Laat je verrassen! Ab van den Bos en Chantal Frissen, TNO Diana BV Demonstratie nieuwe DIANA met realistische cases: 1) Hoe eindige elementen modellen eenvoudig zijn gemaakt. 2) Stochastisch gevarieerde materiaal eigenschappen; De nieuwe uitbreiding om werkelijke scheurwijdte en scheurafstand in beton te bepalen. Niet-lineaire aardbevingsengineering inclusief interactie met grond en funderingspalen. 16.00 uur Presentatie BASF Nederland BV Jean Claude de Maaijer, BASF Nederland BV 16.30 uur De diepste parkeergarage van Nederland Gemeente Leiden; Dura Vermeer Beton- en Waterbouw / Besix Nederland In de Leidse Binnenstad is veel te ontdekken: winkelen, werken, recreëren en wonen, het komt allemaal samen in het centrum van de stad. Voldoende parkeergelegenheid en goede bereikbaarheid zijn belangrijk voor de stad. Daarom krijgt gemeente Leiden twee grote ondergrondse parkeergarages aan de rand van het centrum. Onder de Garenmarkt en onder de Lammermarkt. Beide parkeergarages worden gerealiseerd door de combinatie Dura Vermeer / Besix. De ondergrondse parkeergarage Lammermarkt wordt als eerste gerealiseerd en wordt dan ook meteen de diepste parkeergarage van ons landveiligheid. 28 BV-Nieuws jaargang 2015 Special Edition

BETONDAG 2015 Inlooplezingen Arena Rood 16.00 uur Constructief versterken en wapenen met basalt Hans-Willen van Kakerken, Mapei Nederland B.V. Mapei geeft een overzicht van de vele toepassingsmogelijkheden van Basalt als 'moderne' wapening. Basalt is zeer sterk, kent nauwelijks krimp of geleiding en is niet gevoelig voor corrosie. Dit maakt basalt uitermate geschikt voor versterking en wapening. Van losse vezels, staven, grids, weefsels tot aan Fiocco s met bijbehorende rekenprogramma's. 16.30 uur Kwaliteitsborging van betonconstructies Remco Ram, accountmanager BRIS bv, SBRCURnet Met het nieuwe stelsel voor private kwaliteitsborging zijn marktpartijen straks zelf verantwoordelijk voor het voldoen aan wettelijke eisen. Hoe kun je de kwaliteit van betonconstructies praktisch borgen? Met BRIStoezicht heb je de juiste tool in elk geval al in handen! Inlooplezingen Arena Blauw 13.00 uur Faalkosten is zo 2014 Ivo Kikken, Komexo bv Faalkosten ontstaan, we kunnen het niet ontkennen. Maar hoe brengen we faalkosten in kaart en kunnen we analyseren waardoor deze faalkosten ontstaan? En nog beter, hoe kunnen we faalkosten voorkomen? Leer met ons mee We geven u een idee hoe informatieoverdracht faalkosten kan voorkomen en tippen hierbij een aantal praktijkvoorbeelden aan 13.30 uur Energy Management Rob Piosik, Manager Operations TMS, a division of Command Alkon Energiekosten en operationele efficiëntie zijn inmiddels een kernonderwerp in onze bedrijfstak. Toenemende energie en operationele kosten maken het noodzakelijk grip en inzicht hierop te krijgen. Bovendien wordt er steeds vaker detailinformatie gevraagd over deze onderwerpen wanneer het gaat over financieringen en/of het verkrijgen van subsidies. De uitdaging is het verkrijgen van zoveel mogelijk relevante data zonder hoge kosten en zonder de operatie stil te leggen of te onderbreken. Daarnaast is het belangrijk de informatie op eenvoudige manier te kunnen analyseren en te beoordelen. Al deze zaken worden een heel stuk moelijker bij grote en multi-site organisaties. Tijdens de inlooplezing geeft Rob Piosik, Manager Operations bij TMS BV zijn visie op Energy Management en bespreekt oplossingen die uw Energy Management inzichtelijk kunnen maken 14.00 uur Robotisering in de wapeningsbranche André Dekker, mede-eigenaar Dekker Machines en Service / Wapeningsmachines BV Automatisering van wapeningsstaal is tot op heden gedaan door steeds snellere en geavanceerde machines te ontwikkelen. Hierdoor is met minder personeel meer productie mogelijk. Maar een echte robot, die ook dozen stapelt of auto s bewerkt, is uniek in de wapeningscentrale of betonfabrieken. De veelzijdigheid aan vormproducten maakt de aansturing van de robot complex. Echter zijn wij er nu in geslaagd om dit te realiseren. Weten hoe? We zullen u het laten zien. 16.00 uur BIM Expert: Working apart together Geert Goossens, CEO BuildSoft De nieuwe BIM Expert is een revolutie voor constructeur en tekenaar. Beide zitten in hetzelfde kantoor of elk in een ander werelddeel. BIM-modellen worden eenvoudig meermalen heen en weer gestuurd, telkens mét clash controle en mét behoud van nieuw gedefinieerde parameters. 29