Crisismaatregelen De financiele en economische crisis zorgt ervoor dat o.a. de pensioenfondsen op dit moment geen dekking meer hebben voor het uitbetalen van pensioenen in de toekomst en dat het ernaar uitziet dat de overheid een fors tekort op haar begroting in het volgend jaar zal krijgen. Daarvoor is aan ambtenaren de opdracht gegeven na te gaan welke mogelijkheden er zijn om de tekorten niet te ver te laten oplopen. Over wat er onderzocht gaat worden en welke conclusies er wellicht uitgetrokken zullen worden is discussie binnen het kabinet ontstaan. Wat vindt Nederland Vindt u dat als er een intern onderzoek wordt gedaan dan alle mogelijkheden de revue mogen passeren of zijn er bepaalde onderwerpen die niet daarbij aan de orde mogen komen omdat zij politiek te gevoelig liggen? Alle mogelijkheden mogen de revue passeren 74% 78% 70% 65% 75% 85% 68% 89% Bepaalde onderwerpen mogen niet aan de orde komen 22% 20% 28% 31% 22% 14% 22% 6% Weet niet/geen antwoord 4% 2% 2% 5% 3% 2% 10% 5% Welke van de volgende onderwerpen zou dan niet aan de orde mogen komen? Onderw. Mogen niet aan orde komen Hypotheekaftrek 79% 86% 86% 91% 88% 67% 50% 8% Verhoging pensioengerechtigde leeftijd 45% 53% 32% 26% 27% 71% 90% 16% Verlaging bijdrage overheid in AWBZ 35% 49% 38% 21% 15% 43% 56% 66% Afschaffing "aanrechtsubsidie" 22% 17% 17% 18% 82% 15% 24% 0% Ander onderwerp 10% 6% 0% 5% 3% 9% 23% 66% Weet niet/geen antwoord 1% 0% 5% 0% 0% 0% 0% 18% 192% 211% 177% 161% 216% 205% 244% 174% In het regeerakkoord is afgesproken dat als het begrotingstekort hoger dan 2% wordt er bezuinigd moet worden. Voor volgend jaar lijkt dat tekort hoger te worden. Wat vindt u, moet de overheid bezuinigen of dat hoger tekort accepteren? Bezuinigen 34% 48% 45% 45% 58% 21% 18% 16% Accepteren 62% 50% 51% 54% 35% 69% 74% 79% Weet niet/geen antwoord 5% 2% 4% 1% 7% 10% 8% 5% Voor hoeveel jaar zou een hoger tekort geaccepteerd mogen worden? Accept. Hoger tekort 1 jaar 18% 27% 19% 24% 26% 12% 11% 8% 2 jaar 30% 23% 37% 29% 28% 31% 24% 31% 3 jaar 15% 14% 16% 11% 4% 21% 13% 30% 4 jaar 6% 6% 3% 3% 17% 7% 7% 7% 5 jaar 11% 8% 7% 13% 13% 10% 15% 5% Langer dan 5 jaar 5% 11% 4% 5% 4% 3% 11% 1% Weet niet/geen antwoord 15% 13% 14% 15% 9% 15% 19% 17%
Er wordt over een aantal mogelijkheden gedacht om de lasten voor de overheid te beperken. Ik noem u nu een aantal. Kunt u aangeven wat uw reactie daarop is? Geleidelijk verhogen (in 24 jaar) van de pensioengerechtigde leeftijd van 65 naar 67 jaar, hetgeen uiteindelijk de overheid 3.5 miljard zal doen besparen? Ik vind het onacceptabel 44% 54% 29% 41% 15% 47% 67% 26% moet het maar 23% 27% 28% 19% 35% 25% 20% 43% Ik vind het een goed idee 31% 16% 38% 37% 48% 27% 13% 30% Weet niet/geen antwoord 2% 4% 5% 4% 3% 1% 0% 0% Op dit moment draagt de overheid 21 miljard bij aan de AWBZ. Verwacht wordt dat dit door de vergrijzing in de toekomst stijgt. Bezuinigingen betekenen dat de patienten bij bijzondere ziektekosten zelf een hogere bijdrage moeten leveren. Dat treft met name chronische zieken en ouderen. Wat is uw reactie als de overheid hierop wel gaat bezuinigen? Ik vind het onacceptabel 72% 81% 51% 61% 83% 74% 94% 73% moet het maar 18% 7% 24% 30% 5% 19% 4% 20% Ik vind het een goed idee 7% 12% 17% 6% 9% 5% 3% 8% Weet niet/geen antwoord 3% 0% 7% 3% 3% 2% 0% 0% Een andere mogelijkheid is dat de premie voor de ziektekosten omhoog gaat, waardoor de bijdrage van de overheid aan de AWBZ minder kan worden. Wat is uw reactie als dat gaat gebeuren? Ik vind het onacceptabel 55% 75% 50% 56% 40% 42% 76% 57% moet het maar 34% 14% 38% 35% 43% 47% 17% 23% Ik vind het een goed idee 10% 11% 8% 9% 14% 10% 6% 20% Weet niet/geen antwoord 2% 0% 3% 1% 3% 1% 1% 0% Een ander onderwerp is de hypotheekrenteaftrek. Dat kost de overheid op dit moment 11 miljard per jaar. Via bepaalde maatregelen kan dit bedrag verlaagd worden. Wat vindt u ervan als de hypotheekrenteaftrek voor het gedeelte van hypotheken dat hoger is dan 250.000 euro wordt afgeschaft? Ik vind het onacceptabel 32% 42% 54% 46% 23% 14% 20% 13% moet het maar 18% 19% 14% 18% 13% 23% 18% 12% Ik vind het een goed idee 46% 36% 26% 34% 54% 61% 57% 76% Weet niet/geen antwoord 4% 3% 7% 3% 11% 2% 5% 0%
En wat vindt u ervan als de hypotheekrenteaftrek voor alle hypotheken met 25% wordt gereduceerd? Ik vind het onacceptabel 56% 64% 63% 58% 60% 54% 53% 44% moet het maar 16% 12% 20% 15% 9% 11% 17% 32% Ik vind het een goed idee 22% 17% 12% 24% 19% 30% 18% 25% Weet niet/geen antwoord 6% 7% 5% 3% 11% 5% 12% 0% Een andere mogelijkheid tot bezuinigen betreft de zogenaamde aanrechtsubsidie. Dat betekent het belastingvoordeel wat traditionele kostwinnersgezinnen krijgen, waarbij een van de partners in een gezin met kinderen niet werkt. Dit voordeel kan 2000 euro per jaar belopen en kost de schatkist 4 miljard. Wat zou u ervan vinden als dit belastingvoordeel vervalt? Ik vind het onacceptabel 30% 29% 15% 34% 54% 25% 46% 12% moet het maar 18% 18% 18% 21% 10% 17% 12% 41% Ik vind het een goed idee 47% 48% 65% 33% 32% 53% 40% 47% Weet niet/geen antwoord 5% 5% 3% 11% 4% 5% 2% 1% De meeste pensioenfondsen hebben, door de ontwikkelingen op de financiele markten in 2008 geen 100% dekking meer. Dat houdt in dat ze een deel van hun pensioentoezeggingen, als er niets veranderd, in de toekomst niet kan uitbetalen. Welke van de volgende maatregelen vindt u dat er ingevoerd moeten worden? Pensioenen bevriezen en niet aan de inflatie aanpassen 44% 44% 44% 51% 49% 46% 32% 42% De pensioenpremies verhogen 39% 23% 44% 39% 46% 50% 25% 41% De pensioengerechtige leeftijd langzaam naar 67 verhogen 46% 33% 58% 52% 66% 42% 25% 58% Ervan uitgaan dat het ergens in de toekomst wel weer goed komt 52% 56% 45% 49% 44% 50% 59% 66% Vindt u dat volgend jaar de regering de belastingen moet verlagen om zo de inkomsten van de burgers te verhogen en de economie te stimuleren, ook als daardoor het begrotingstekort duidelijk oploopt. Ja 51% 69% 45% 50% 28% 50% 63% 32% Nee 43% 26% 47% 48% 65% 39% 34% 48% Weet niet/geen mening 6% 5% 7% 2% 7% 11% 4% 21% Vindt u dat de regering volgend jaar de belastingen moet verhogen om zo het begrotingstekort te doen verminderen? Ja 5% 2% 8% 4% 23% 3% 7% 6% Nee 87% 95% 86% 92% 57% 86% 85% 81% Weet niet/geen mening 8% 3% 6% 4% 20% 12% 8% 13%
Vindt u dat de regering bedrijven die wegens de economische crisis veel personeel moeten ontslaan of dreigen failliet te gaan moet helpen op een vergelijkbare manier waarop banken overeind zijn gehouden? Ja 45% 44% 39% 42% 39% 53% 56% 48% Nee 44% 43% 56% 47% 56% 38% 31% 35% Weet niet/geen mening 11% 14% 5% 12% 5% 9% 13% 17% Denkt u dat de aanpak van de Nederlandse regering van de crisis op dit moment beter is dan die van andere Europese landen, hetzelfde of slechter? Beter 23% 5% 17% 26% 28% 32% 8% 41% Hetzelfde 44% 29% 46% 44% 62% 48% 44% 42% Slechter 14% 51% 17% 13% 7% 4% 22% 5% Weet niet/geen antwoord 18% 16% 20% 17% 4% 15% 27% 12% Rinnooy Kan (voorzitter van de SER) vindt dat de regering wel slagvaardig optrad toen het de bankencrisis betrof, maar nu niet slagvaardig optreed om samen met de werkgevers en werknemers maatregelen te nemen om de crisis te bestrijden. Bent u het met hem eens? Ja 59% 69% 70% 51% 39% 54% 71% 55% Nee 20% 15% 12% 26% 39% 23% 15% 14% Weet niet/geen mening 21% 16% 18% 23% 22% 22% 14% 30% Binnen het kabinet lijken er twee stromingen te zijn. Die van Premier Balkenende en het CDA waar gesteld wordt dat het begrotingstekort niet boven de 2% mag komen en de hypotheekrenteaftrek buiten beschouwing moet blijven. Of die van Vicepremier Bos die alles in principe bespreekbaar wil houden? Welke van de twee stromingen spreekt u meer aan? Die van Balkenende 26% 33% 47% 44% 25% 6% 15% 0% Die van Bos 53% 29% 29% 33% 50% 86% 60% 93% Geen van twee 17% 35% 19% 19% 14% 7% 22% 7% Weet niet/geen antwoord 4% 3% 6% 4% 12% 1% 3% 0% Er wordt over een aantal mogelijkheden gedacht om de lasten voor de overheid te beperken. Ik noem u nu een aantal. Kunt u aangeven wat uw reactie daarop is? Geleidelijk verhogen (in 24 jaar) van de pensioengerechtigde leeftijd van 65 naar 67 jaar, hetgeen uiteindelijk de overheid 3.5 miljard zal doen besparen? Ik vind het onacceptabel 44% 51% 43% 38% moet het maar 23% 19% 22% 28% Ik vind het een goed idee 31% 27% 32% 33% Weet niet/geen antwoord 2% 4% 3% 1%
Op dit moment draagt de overheid 21 miljard bij aan de AWBZ. Verwacht wordt dat dit door de vergrijzing in de toekomst stijgt. Bezuinigingen betekenen dat de patienten bij bijzondere ziektekosten zelf een hogere bijdrage moeten leveren. Dat treft met name chronische zieken en ouderen. Wat is uw reactie als de overheid hierop wel gaat bezuinigen? Ik vind het onacceptabel 72% 75% 71% 72% moet het maar 18% 16% 18% 21% Ik vind het een goed idee 7% 7% 8% 6% Weet niet/geen antwoord 3% 3% 3% 2% Een andere mogelijkheid is dat de premie voor de ziektekosten omhoog gaat, waardoor de bijdrage van de overheid aan de AWBZ minder kan worden. Wat is uw reactie als dat gaat gebeuren? Ik vind het onacceptabel 55% 61% 53% 53% moet het maar 34% 29% 34% 36% Ik vind het een goed idee 10% 8% 11% 10% Weet niet/geen antwoord 2% 1% 2% 1% Een ander onderwerp is de hypotheekrenteaftrek. Dat kost de overheid op dit moment 11 miljard per jaar. Via bepaalde maatregelen kan dit bedrag verlaagd worden. Wat vindt u ervan als de hypotheekrenteaftrek voor het gedeelte van hypotheken dat hoger is dan 250.000 euro wordt afgeschaft? Ik vind het onacceptabel 32% 28% 38% 27% moet het maar 18% 20% 18% 16% Ik vind het een goed idee 46% 43% 41% 56% Weet niet/geen antwoord 4% 10% 3% 2% En wat vindt u ervan als de hypotheekrenteaftrek voor alle hypotheken met 25% wordt gereduceerd? Ik vind het onacceptabel 56% 43% 62% 59% moet het maar 16% 22% 13% 16% Ik vind het een goed idee 22% 25% 19% 23% Weet niet/geen antwoord 6% 11% 6% 2%
Een andere mogelijkheid tot bezuinigen betreft de zogenaamde aanrechtsubsidie. Dat betekent het belastingvoordeel wat traditionele kostwinnersgezinnen krijgen, waarbij een van de partners in een gezin met kinderen niet werkt. Dit voordeel kan 2000 euro per jaar belopen en kost de schatkist 4 miljard. Wat zou u ervan vinden als dit belastingvoordeel vervalt? Ik vind het onacceptabel 30% 26% 34% 29% moet het maar 18% 12% 18% 23% Ik vind het een goed idee 47% 54% 46% 42% Weet niet/geen antwoord 5% 8% 3% 5% De meeste pensioenfondsen hebben, door de ontwikkelingen op de financiele markten in 2008 geen 100% dekking meer. Dat houdt in dat ze een deel van hun pensioentoezeggingen, als er niets veranderd, in de toekomst niet kan uitbetalen. Welke van de volgende maatregelen vindt u dat er ingevoerd moeten worden? Pensioenen bevriezen en niet aan de inflatie aanpassen 44% 34% 49% 47% De pensioenpremies verhogen 39% 43% 34% 42% De pensioengerechtige leeftijd langzaam naar 67 verhogen 46% 44% 44% 51% Ervan uitgaan dat het ergens in de toekomst wel weer goed komt 52% 43% 54% 57%