Gebruik centraal Nederland heeft een internationaal jaloersmakende infrastructuur voor geo-informatie met haar Basisregistraties, open data en PDOK. Op het Geo Gebruikersfestival willen we je inspireren om hier optimaal gebruik van te maken. Naast voorbeelden van toepassingen in primaire processen, gaan diverse sprekers dit jaar ook in op processen en ontwikkelingen die het eenvoudiger maken om geo-informatie te gebruiken. Van het vooraf al vaststellen wat het belang is van een registratie voor niet primaire doelgroepen tot het instellen van een forum waar experts elkaar verder helpen. Helder is: gebruik gaat niet vanzelf. Het vereist allereerst kennis, maar zeker ook creativiteit en als we aan groot gebruik denken: heel veel gebruiksgemak. Als we gebruik centraal stellen in àl onze activiteiten en ontwikkelingen, wat verandert er dan? Is "gebruik centraal" een drijvende kracht voor vernieuwing in ons werk en van onze producten? Mooie vragen om over van gedachten te wisselen op dit Geo Gebruikersfestival! Dagvoorzitter Noud Hooyman van het ministerie van Infrastructuur en Milieu heet je deze dag van harte welkom. Onze gastvrouw dit jaar is de Provincie Zuid-Holland. Gemma Smid-Marsman, onder meer opdrachtgever van de verbinding tussen de snelwegen A4 en A44. Zij neemt je mee in wat geo-informatie voor haar provincie betekent. Daarna schuiven Dorine Burmanje van Kadaster en Rob van de Velde van Geonovum aan om hun visie te geven op gebruik. En ook jijzelf komt uiteraard aan bod. Na een korte pauze starten de parallelsessies vol presentaties, workshops en dit jaar zelfs een training. We wensen je een inspirerende dag! Organisatiecommittee Geo Gebruikersfestival 2017 Elise Wagenmaker, ministerie van IenM Yvonne Verdonk, Geonovum Jeroen Hogeboom, PDOK 1
10:00-10.45 Opening Welkom door Gemma Smid-Marsman, Provincie Zuid-Holland, gevolgd door interactieve sessie met Noud Hooyman, ministerie van IenM, Dorine Burmanje, Kadaster, Rob van de Velde, Geonovum 10:45-11:00 Pauze Parallelsessies blok 1 11:00-11:55 uur Let op: onderstaande sessies duren 60 minuten (het hele eerste blok) BAG Gebruikersoverleg Janette Storm, Kadaster Het BAG gebruikersoverleg is toegankelijk voor zowel genodigden als geïnteresseerden. INSPIRE validatie instuif Thijs Brentjens, Geonovum LET OP: Neem je eigen laptop en dataset of URL mee! In het kader van INSPIRE realiseren de lidstaten een Europees digitaal snelwegennet voor het uitwisselen van gegevens over de leefomgeving. 23 november 2017 staat een INSPIRE mijlpaal gepland. Op deze datum moeten de datasets die onder de eerste Annex van INSPIRE vallen waaronder adressen, vervoersnetwerken en beschermde gebieden - geharmoniseerd beschikbaar zijn. Om dataproviders te helpen bij de invoering van INSPIRE zijn validators beschikbaar. Op 1 november ben je van harte welkom om jouw INSPIRE dataset te valideren. Thijs Brentjens van het INSPIRE implementatie team licht die dag persoonlijk de uitkomsten van de Validator aan je toe. 11:00-11.25 uur Ronde 1.1 Voorbereid op de Omgevingswet Monique van Scherpenzeel, Geonovum Wat te doen met huidige bestemmingsplannen in het kader van de Omgevingswet? Op weg naar de invoering van de Omgevingswet kan je zowel inhoudelijk als technisch voorbereidingen treffen en toekomstbestendige plannen maken. Monique van Scherpenzeel van Geonovum neemt je mee in de stappen die je kunt zetten. Optimalisatie IMGeo Arnoud de Boer, Geonovum Nu bronhouders de eerste fase van de BGT transitie hebben doorlopen, sluiten diverse sectoren met hun eigen werkprocessen aan op BGT en IMGeo. Daarbij komen praktische issues en wensen naar voren, die Geonovum samen met SVB-BGT en het werkveld in een optimalisatieslag van het BGT IMGeo model oppakt. In deze sessie praat Arnoud de Boer van Geonovum je bij. 2
The roast and rise of open data! Frank Verschoor, the Greenland Hij kijkt inmiddels wel uit om transparantie en open data in een adem te noemen. Of te adviseren laaghangend-fruit-data te publiceren terwijl de oogappels daardoor blijven liggen. En een burger die een maatschappelijk vraagstuk oplost met open data heeft hij in al die jaren nog nooit ontmoet. In The roast and rise of open data! ontkracht Frank Verschoor een aantal ingesleten ideeën en overtuigingen over open data. Uit eigen ervaring. In de ruimte die daardoor ontstaat, ontvouwen zich tegelijkertijd andere uitgangspunten en volwassen mogelijkheden. Deze worden praktisch afgepeld aan de hand van het programma Flevoland Slimmer!, waarin provincie Flevoland, Waterschap Zuiderzeeland, gemeente Lelystad en gemeente Almere 'as we speak' open data productief leren inzetten. PDOK: What's new Jasper Roes, PDOK/Kadaster In zijn presentatie gaat Jasper in op wat er in het afgelopen jaar aan nieuwe functionaliteit is toegevoegd aan PDOK. Hij gaat in op de API s die zijn opgeleverd voor onder andere de BAG, de Linked Data die beschikbaar wordt gesteld en wat er allemaal mogelijk is met de splinternieuwe labs-omgeving van PDOK. Kaarten in dienst van uw ambities: Atlas Leefomgeving en Atlas Natuurlijk Kapitaal Grieta Spannenburg, RIVM Dat wat GIS ers zo fraai in elkaar zetten, wordt deels ontsloten via de viewers van de Atlas Leefomgeving en de Atlas Natuurlijk Kapitaal. In onze etalages staan kaarten thematisch geordend mét uitleg. Deze informatie wordt breed ingezet door mensen die bepaalde doelen willen bereiken, vooral op de gebieden van gezondheid en duurzaamheid. We laten graag zien waar gebruikers het kaartmateriaal zoal voor inzetten. Uiteraard blijven er altijd wensen en verzoeken over, jullie hebben vast ook verzoeken aan ons. Je bent van harte uitgenodigd. 11.30-11.55 uur Ronde 1.2 Innoveren met de Omgevingswet - lessons learned Sjors Slaats, Tactico en Joost Broumels, VNG Technologie en informatie op een vernieuwende manier gebruiken voor de Omgevingswet. Daarmee experimenteerden verschillende overheden in een innovatiespoor. Het doel is goede ideeën te zoeken, selecteren en verdiepen. Vandaag presenteren we de resultaten en de belangrijkste lessen. BGT visualisaties in ontwikkeling Edward Mac Gillavry, Geonovum Om de BGT als achtergrond te kunnen gebruiken in uiteenlopende werkprocessen, worden diverse visualisaties ontwikkeld. Edward Mac Gillavry neemt je in deze sessie mee in de ontwikkelingen. Veldwerk Amsterdam Aad Vuyk, gemeente Amsterdam Hoe kan je als afdeling Basisinformatie/DataLab verschillende beleidsterreinen ondersteunen? Aad Vuyk van gemeente Amsterdam neemt je mee zijn stad in en deelt enkele inspirerende voorbeelden. Het gebruik van de BRT op straat als basis voor goed beleid, van GML naar aansprekende visualisaties. Geo voor het web Linda van den Brink, Geonovum Internet is een prachtig middel om digitale informatie op te delen. Die kracht van het web willen we ook graag benutten om geo-informatie beter toegankelijk te maken. Maar hoe kunnen we dat het beste doen? Linda van den Brink neemt je mee in de best practices van de internationale werkgroep van het W3C en het OGC. BRO: De gebruiker centraal, te beginnen bij het ontwerp Sanne Kempers, Buro Koos en Marcel Reuvers, Geonovum Naast de overheid zelf zijn er veel andere partijen waarvoor het gebruik van de Basisregistratie Ondergrond (BRO) direct of indirect waarde kan toevoegen. Door de pijnen, taken en behoeften van deze directe en indirecte gebruikers in kaart te brengen, werken we aan een BRO die straks ook voor deze partijen direct bruikbaar is. Hoe dit werkt, vertellen Marcel Reuvers van Geonovum en Sanne Kempers van Buro Koos in deze sessie. 12:00-13:30/15:00 uur Open (lunch)sessies Maak onder het genot van een lekker broodje kennis met pop-up Jesse en duik in de wereld van locatieinformatie voor marketingdoeleinden. Bezoek de Geo-academie voor een open source / open data ervaring. Stel je vraag aan de Locatievinder of loop binnen bij PDOK om de laatste ontwikkelingen te bekijken en bevragen. 3
Parallelsessies blok 2 13:30-14:55 uur Let op: onderstaande workshop duurt 90 minuten(geheel blok 2) 3D IMGeo Do it yourself Jantien Stoter, Stelios Vitalis, Ravi Peters, 3D Geoinformatie, TU Delft Voor deze workshop is een laptop vereist. Niet vergeten mee te nemen dus! Zelf ervaren hoe je 3D omgevingsinformatie maakt? In deze unieke workshop van de TU Delft kan dat. Onder leiding van het team 3D Geo informatie, bouw je in anderhalf uur een 3D IMGeo omgevingsbestand. 13:30-14:25 uur Let op: onderstaande workshop duurt 60 minuten (de eerste twee tracks van blok 2) Veelgevraagde combinaties Peter ter Haar, Geonovum, Jeroen Baltussen, RVO/PDOK, Wouter Beek, VU Amsterdam Er zijn van die datacombinaties die je zo vaak maakt, dat je zou willen dat die standaard voor je klaarstaan. Met een API kan dat. Welke datacombinatie zou jij wel standaard willen kunnen gebruiken? Peter ter Haar, Jeroen Baltussen en Wouter Beek verzamelen jouw verzoeken en laten zien hoe het werken met API s je veel tijd bespaart. 13.30-13.55 uur Ronde 2.1 Terugmelden op de geo-basisregistraties Jaap Willem Sjoukema en Pieter Dijkstra, Kadaster Voor de basisregistraties Kadaster (BRK), Topografie (BRT), Grootschalige Topografie (BGT) en Adressen en Gebouwen (BAG) geldt dat vermeende fouten verplicht gemeld moeten worden bij het Kadaster. Daar zijn verschillende ingangen voor. In deze sessie nemen Jaap Willem Sjoukema en Pieter Dijkstra je mee in ontwikkelingen die Terugmelden nog eenvoudiger moeten maken. Woningbehoefte vs bouwplannen Jesper van Loon, Provincie Zuid Holland Ondanks dat de bouwproductie van woningen tijdens de crisis op de woningmarkt in een historisch dal zat, is er nog steeds een grote behoefte aan woningen. Die behoefte verandert wat betreft woningtype en de gewenste locaties. Overheden en ontwikkelaars staan voor de opgave om aan de vraag naar woningen te voldoen. Zicht hebben op de toekomstige plannen en regionale afstemming zijn dan van belang. In deze presentatie een kijkje in de keuken van Zuid-Holland, waar de lokale en regionale plangegevens omgezet worden naar een provinciaal beeld en afgezet tegen de woningbehoefte. Hoe wordt de data verzamelt, wat kan je er vervolgens mee en welke beperkingen zijn er? De presentatie bestaat uit een toelichting op het proces en een korte demonstratie van de gegevensanalyse. 4
Op weg naar een nationale dataset looproutes Frans Bekhuis, CROW Op dit moment is er geen of weinig gestandaardiseerde informatie over looproutes beschikbaar. Dit is van groot belang voor een toegankelijke samenleving conform het VN-verdrag voor rechten van mensen met een beperking. Tevens vormt het dé zwakke schakel in de keten van goede reizigersinformatie. Hoe kunnen we dit veranderen? Assetmanagement 2020 op basis van linked open data Hugo Gastkemper, RIONED De basisregistraties zijn de eerste stap naar ontsluiting van meer waardevolle datasets. Overheden, bedrijven en maatschappij gaan profiteren van de krachtige nieuwe mogelijkheden. Show case in deze presentatie is het stedelijk waterbeheer, waar de eerste veelbelovende toepassingen al ontwikkeld zijn. 14.00-14.25 uur Ronde 2.2 BAG 2.0 Janette Storm, Kadaster en Martijn Odijk, Ministerie van IenM Met de inwerkingtreding van de herziene wet BAG veranderen onder andere het kwaliteitsregime en de Catalogus BAG met het informatiemodel. Nieuwsgierig naar de wijzigingen? En wat dat voor u als gebruiker betekent? Wij informeren u over de verbeteringen en het implementatie traject. Eenvoudiger inspecteren op weg en vaarweg Niels van Rijn en Casper van der Schraaf, Provincie Zuid- Holland De provincie Zuid-Holland laat met behulp van (ESRI) apps zien hoe informatie vergaren uit de werkprocessen, zoals dagelijks schouwen en gericht inspecteren, verbeterd kunnen worden. Aan de hand van hun presentatie inclusief demo willen Niels en Casper je inspireren om geo-informatie een steviger profiel binnen je organisatie te geven. Benutting BGT in proces kabels en leidingen Martin de Vaal, PSMS Netwerkbedrijven voeren in Nederland jaarlijks meer dan 500.000 werken uit om onze basisvoorzieningen, zoals gas, water, elektriciteit en telecom, aan te sluiten en te onderhouden. Dit zijn werken waarbij er gegraven wordt in de openbare ruimte. De BGT biedt hierbij zeer waardevolle informatie voor specialisten in het vakgebied kabels en leidingen. Proeftuin INSPIRE Wim Looijen, RVO Door diverse databronnen te combineren kan je op een pragmatische manier de meerwaarde van data laten zien. Kan je INSPIRE datasets gebruiken om conclusies te trekken uit de samenhang tussen natuur en water, en de locaties van uitbraken van Vogelgriep? 14.30-14.55 uur Ronde 2.3 Kwaliteitsdashboard BAG Bert Mast en Martijn Klomp, Kadaster Voor de BAG zijn er twee Kwaliteitsdashboards beschikbaar: het Bronhoudersdashboard en het Afnemersdashboard. Beide instrumenten zijn belangrijk om de kwaliteit van de BAG nog verder te verbeteren. Bert Mast en Martijn Klomp laten zien hoe je deze instrumenten kunt inzetten voor het dagelijks beheer van de BAG én als managementinstrument. De stad en het water; De natte voeten kaart Wilfred Knol, gemeente Zwolle Als het aan het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie ligt, moeten alle gemeenten in Nederland de komende twee jaar een stresstest doen om knelpunten op het gebied van onder meer wateroverlast in kaart te brengen. In Zwolle is een 'Nattevoetenkaart' ontwikkeld, waarmee de gemeente en burgers de problemen in kaart brengt die ontstaan door wateroverlast. De kaart helpt inzichtelijk te maken hoe de inrichting van openbare ruimte bijdraagt aan wateroverlast, maar ook aan mogelijke oplossingen ervan. Het gebruik van geodata in fysieke veiligheid Jan Willem van Aalst, Imergis Veiligheidsregio s zijn voor goede hulpverlening steeds meer afhankelijk van goed inzicht in het terrein. Zij maken steeds meer gebruik van geodata van de overheid. In deze workshop bespreken we met de deelnemers wat daarbij ervaringen, uitdagingen, wensen en behoeften zijn. Bepaling ruimtelijke dichtheden Johan van der Schuit, PBL Het PBL heeft op basis van diverse overheidsregistraties een generieke methode ontwikkeld om ruimtelijke dichtheden te berekenen. Voor heel Nederland is zo een Floor Space Index en Ground Space Index te 5
genereren op de schaal van een bouwblok, buurt, wijk en gemeente. Ook de mate van functiemenging Mixed Use Index is voor heel Nederland op dezelfde manier te bepalen. Deze indexen ondersteunen ruimtelijk onderzoek naar leefbaarheid, economie en energieverbruik. Daarnaast bieden de indexen een database van referentiemilieus die je kunt gebruiken bij de ontwikkeling van nieuwe plannen. Johan van der Schuit van het PBL neemt je mee in de ontwikkeling en mogelijkheden van deze indexen. Vector Tiling: klein bestand, groot plezier Jeroen Hogeboom, PDOK en Niene Boeijen, Webmapper Met vector tiling kan je snel styled web maps uitwisselen. Hoe dit werkt, welke mogelijkheden dit biedt en hoe PDOK dit gebruikt, vertellen Niene Boeijen en Jeroen Hogeboom je in deze sessie. 14.55-15.15 Pauze 6
Parallelsessies blok 3 15:15-16:10 uur Let op: deze sessie duurt 60 minuten (beslaat geheel blok 3) NL Maps: Open Maps alternatief van en voor de overheid Richard Witmer, Kadaster en Edward Mac Gillavry, Webmapper NLMaps.nl is bedoeld voor web developers en overheden om de meest complete en actuele kaart van Nederland te gebruiken als achtergrondkaart op websites en applicaties, reclamevrij en privacy-vriendelijk. In deze sessie vertellen Richard Witmer van het Kadaster en Edward Mac Gillavry van Webmapper alles over het hoe en waarom van NL Maps. 15.15-15.40 uur Ronde 3.1 RVO dataprogramma aan de slag met proeftuinen Hildegard Schulte, RVO Duurzame energie voor de industrie, energiezuinige bouw: proeftuinen van het RVO dataprogramma voorzien projectleiders van inspirerende informatie. Voor de energietransitie zijn veel gegevens beschikbaar over energiebronnen, gebruikers en infrastructuur. Hoe combineer je deze informatie tot waardevolle informatie? Een voorbeeld uit de gebouwde omgeving en voorbeeld voor het produceren van duurzame energie voor de industrie. Situational awareness met dank aan INSPIRE en linked data Nicky van Oorschot, Netage In een Europese proef onderzocht Netage wat de voordelen en uitdagingen zijn als je INSPIRE data gebruikt in combinatie met linked data technieken. Hoe helpt dit bijvoorbeeld een brandweerman om zicht te krijgen op potentiele risico s bij een brand? Sensoren in de openbare ruimte- een aanzet tot spelregels - Marc de Vries, Geonovum De toename van sensoren die grootschalig data in onze openbare ruimte verzamelen, vraagt om nieuwe spelregels. Gemeenten kunnen daar een belangrijke rol in spelen, maar verdienen dan wel een beetje hulp. Met de Handreiking Spelregels Data Ingewonnen in de Openbare Ruimte is een stap in die richting gezet. Marc de Vries leidt je in deze sessie in vogelvlucht door de inhoud van deze handreiking. PDOK Forum: Eén plek voor al je geovragen! Dimitri van Hees, PDOK PDOK Forum is dé plek om je geovragen te stellen. Dimitri van Hees vertelt je in deze sessie hoe ook jij gebruik kunt maken van dit forum. Zowel om vragen te stellen als om ze te beantwoorden. Virtuele Floriade: versneller van opschaalbare innovaties Bert van Eekelen, gemeente Almere Almere pakt de ontwikkeling van de wereldexpo in 2022 met ruim 2 miljoen bezoekers op in samenhang met de ontwikkeling van de meest duurzame woonwijk (event driven development). In het ontwikkelgebied vinden bovendien allerhande innovaties op het vlak van Smart Cities, Smart Mobility en Smart Grids een plek. Bij deze ontwikkelingen spelen 3D en Gebiedsinformatie een belangrijke rol. Niet in de laatste plaats omdat Almere - gebruikmakend van de Crisis- en herstelwet - ook experimenteerruimte biedt voor de Omgevingswet en de nieuwe rol van de overheid. 7
15.45-16.10 uur Ronde 3.2 Meer dan een miljoen huizen bij funda op de kaart Matheus da Rosa - funda Let op: deze presentatie zal in het Engels worden gehouden. Funda.nl is dé huizensite van Nederland. Met meer dan een miljoen bezoeken per dag is de site het startpunt van vele huizenzoektochten. Funda wil huizenzoekers zo volledig en correct mogelijk informeren. Via PDOK wordt er sinds kort de actuele kadastrale kaart van het Kadaster getoond op funda. Software developer Matheus da Rosa vertelt je de route die funda nam en waar de stip op de horizon ligt. Gebruik GEO-registraties binnen de Nationale Politie Harko Steijl en Helen Burger, Nationale Politie De nationale politie wil zoveel mogelijk gebruik maken van de GEO-registraties die overheid ter beschikking stelt. Naast basisregistraties als BAG en BRT gaat het ook om registraties van bijvoorbeeld Rijkswaterstaat (het NWB) en ProRail. De afgelopen jaren is onder meer gewerkt aan de Locatieserver : een voorziening om deze registraties in samenhang, zo naadloos en intuïtief mogelijk, te ontsluiten voor de politie. In deze presentatie wordt ingegaan op het bredere perspectief bij Politie, op de opzet van Locatieserver en op de uitdagingen die er liggen om de GEO-registraties op deze wijze in samenhang in te zetten. (her)gebruik van de basisregistraties drie gebruiksverhalen - Sjaak Dieleman, Nieuwland De Basisregistraties worden al volop gebruikt. Misschien wel meer dan je denkt... In deze presentatie biedt Sjaak Dieleman je een kijkje in de keuken van een Veiligheidsregio, gemeente en een omgevingsdienst. Hij laat zien hoe zij, zowel online als offline, op verschillende manieren zowel intern als extern, gebruik maken van de basisregistraties (BAG, BRT, BGT, NHR,...). Vastgoed in beeld met Basisregistraties Gerard Trouborst, Geonovum Partijen binnen en buiten de overheid hebben behoefte aan informatie over vastgoedgebruik. Een integrale statistiek die tegemoet komt aan de meest voorkomende vragen over leegstand en gebruik van vastgoed ontbrak tot dusverre. CBS, Kadaster en Geonovum werken sinds 2017, samen met rijkspartijen, provincies en gemeenten, aan de landelijke informatievoorziening vastgoedgebruik, gebruikmakend van Basisregistraties. 3D Omgevingswet bij gemeente Rotterdam Michiel Boelhouwer, gemeente Rotterdam Gemeente Rotterdam verkent de mogelijkheden om 3D informatie in te zetten bij de omgevingswet. In deze presentatie worden de aanpak en de resultaten behandeld. 16.10-17.30 uur Borrel 8