VERSLAG Aan leden : Betrokkenen bij de CRO Teuge Wim Burgering voorzitter CRO Teuge Martin Jagt, van der lid namens lokale milieugroepen Quita Kuiper lid namens omwonenden Arjen Lagerweij lid namens B&W van Voorst Johan Kruithof lid namens B&W van Apeldoorn Meiltje Groot, de lid namens N.V. luchthaven Teuge Daniel Vliet, van lid namens beroepsmatige gebruikers Wim Iding lid namens recreatieve gebruikers Harry Elzinga lid namens omwonenden Gasten : Josan Meijers GS van Gelderland GertJan Eijk, van provincie Gelderland Frits Rorink B&W van Deventer Lucas Harbers Vertegenwoordiger ABT Doc.nr. : 170830 Verslag Concept.docx Vergadering : Regulier overleg Commissie Regionaal Overleg Teuge Vergaderdatum : woensdag 30 augustus 2017 Tijd : om 19.00-20.30 uur Locatie : Raadzaal van de gemeente Voorst, H.W. Iordensweg 17, 7391 KA Twello 1. Opening en mededelingen door de voorzitter De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom. 1.1 De voorzitter geeft aan dat Dhr. Vd Jagt op 21 augustus een mail stuurde aan de CRO met vragen over de jaarrapportage van de geluidsbelasting 2016 van vliegveld Teuge. Ook al omdat dit stuk te laat is aangeleverd is het niet meegenomen als ingekomen stuk op de agenda van vandaag. Verder zijn deze jaarrapportages nooit behandeld in de CRO. GS is bevoegd gezag en dus beoordelaar van de informatie en zal ook antwoord geven op de gestelde vragen. De vragen zijn daarom doorgezet naar de provincie. De voorzitter overlegt met GS of het akkoord is dat dit stuk met de bijbehorende antwoorden ter kennisgeving wordt gedeeld in de CRO. Mevr. De Groot meldt dat het gebruiksjaar loopt van 1 november tot 1 november. Na akkoord van GS zullen deze jaarrapportages over de geluidsbelasting van vliegveld Teuge, na behandeling door GS, jaarlijks ter kennisgeving aan de agenda van het CRO worden toegevoegd. 1.2 Gisteren is het rapport Minder hinder door Teuge, het afstudeerrapport van Bert Visscher aan de Hogeschool van Amsterdam, ter kennisname toegezonden aan de betrokkenen van de CRO. Op verzoek van mevr. Kuiper zal dit rapport op de volgende vergadering worden geagendeerd zodat hierover vragen kunnen worden gesteld. 2. Vaststellen van de agenda Dhr. vd Jagt stelt voor AP 4 niet te behandelen omdat het geen punt voor de vergadering is. De voorzitter geeft aan dat stukken die worden toegezonden aan de CRO worden aangemerkt als ingekomen stuk en ook als zodanig worden geagendeerd. Mevr. Kuiper wijst er op dat het niet de bedoeling kan zijn dat alle ingekomen stukken worden geagendeerd. Er moet beter worden gescreend op wat wel en niet thuis hoort op de agenda van het CRO. De voorzitter merkt op dat stukken die ter info toegezonden worden aan de CRO in beginsel als ingekomen stuk worden Jolanda Timmerman G:\Gedeelde data\luchtvaart\cro Teuge\CROT vergaderingen pagina 1
aangemerkt. De voorzitter beoordeelt of ze ook op de agenda worden geplaatst. Het stuk wordt voor kennisgeving aangenomen. 3. Concept-verslag van 31 mei 2017 3.1 Bij AP 4 merkt de heer vd Jagt op dat zijn vraag over de NRD niet is meegenomen. Dhr. vd Jagt draagt zijn schriftelijke aanvulling op het verslag over aan de voorzitter. Deze aanvulling zal bij het verslag van 31 mei worden gevoegd. 3.2 Bij AP 5.1 wordt verwezen naar de website van de CRO voor het raadplegen van het Belekenbrink rapport, de presentatie van mevr. de Groot over de 19 maatregelen van hinderbeperking en de afstudeeropdracht van Bert Visscher. De laatste is per 30 augustus pas toegezonden aan de leden van de CRO. Dit zal worden aangepast in het verslag. 3.3 De notulen worden aangenomen met dank aan de secretaris. Naar aanleiding van: 3.4 Mevr. Kuiper heeft een opmerking over Aanbeveling 12 en 13, Uitlezen en vastleggen van de transpondergegeven van alle vliegtuigen. Vergelijken van deze vluchtgegevens met het wenselijk gebruik. Op basis van uitgelezen transpondergegevens vervolging door de KLPD. Mevr. Kuiper merkt op dat dit voorstel niet behulpzaam is. Het achterliggende idee is dat aan de hand van transpondergegevens kan worden vastgesteld of de klacht wel of niet terecht is en hoe e.e.a. wordt afgehandeld. In de volgende vergadering worden deze aanbevelingen geagendeerd en wordt hierop terug gekomen. 3.5 Dhr. Rorink merkt op dat het voor hem nooit mogelijk is aan te schuiven bij de vergadering van de CRO omdat er op woensdagavond in Deventer wordt vergaderd. De voorzitter gaat na of er een mogelijkheid is de vergadering van het CRO op een andere dag te organiseren. 3.6 De voorzitter geeft aan dat het Expertteam CRO een tussenrapportage heeft gemaakt die in de vergadering van mei is besproken. In de vergadering van november zal worden aangegeven wat de stand van zaken is van het expertteam. Er is dan nog geen integraal stuk. In het uiteindelijke rapport komen een aantal aanbevelingen te staan waarover de CRO haar mening kan vormen. 4. Ingekomen stuk Het stuk wordt voor kennisgeving aangenomen. 5. Concept protocol klachtenafhandeling hinder luchthaven Teuge De voorzitter merkt op dat het stuk in de vorige vergadering is aangehouden. Hij stelt voor om de tekst nog te verbeteren om leesbaarheid en duidelijkheid te bevorderen. Mevr. Kuiper merkt op dat er in het stuk niet duidelijk is aangegeven wat de procedure is, hoe meldingen afgehandeld moeten worden. Wensen over wat er opgenomen moet worden in het Concept protocol klachtenafhandeling hinder luchthaven Teuge kunnen ingediend worden bij de secretaris. 2
6. Stand van zaken ontwikkeling vliegroute Lelystad Airport 6.1 De gedeputeerde doet een verslag van de ontwikkelingen. Op de avond van 19 juni belde het ministerie van I&M met de mededeling dat er op de Alderstafel van 21 juni een plan zou worden gepresenteerd over de aansluiting de vliegroutes van Lelystad Airport op de hogere routes. De Eerste Kamer stelde in 2015 o.b.v. MERonderzoek een LHB vast waarbij de direct routes om Lelystad werden vastgesteld. De routes hielden op bij het oude land. Aansluiting op de hogere routes zou later in 2015 volgen. Dit hele proces is vertraag waardoor er lange tijd geen inzicht was in de aansluiting van de hogere vliegroutes op het oude land. Hier is destijds melding van gemaakt bij de Alderstafel. Op 21 juni werden de plannen gepresenteerd op de Alderstafel. Op deze datum was Gedep. Meijers verhinderd vanwege een commissie vergadering. Daarom werd zij op het overleg vervangen door haar Overijsselse collega. Bij de presentatie van de plannen aan de Alderstafel is er direct aanvraag gedaan om te overleggen met de staatssecretaris (STAS). Op 10 juli was er een bestuurlijk overleg met de STAS en gedeputeerde van Gelderland, -Flevoland, -Overijssel en de Gelderse Commissaris van de Koning. Tijdens dat gesprek is uitgesproken dat men verbaasd en verrast was over deze routes. Er is gevraagd om meer uitleg over het hoe en waarom zodat de plannen beoordeeld konden worden door een andere instantie dan enkel LVNL. Hierop liet de STAS op 21 juli weten een second opinion uit te laten voeren door bureau HELIOS. Dit onderzoek loopt nog. KNVvL heeft inmiddels een gesprek gehad met de STAS, zonder gedeputeerden, over de mogelijke alternatieven. Op 25 augustus was er een bijeenkomst op Luchthaven Teuge waarin door Luchthaven en VNO NCW een route alternatief is gepresenteerd, de B++ variant. Dit is een geoptimaliseerde variant van de B+ route. Op 29 augustus is er een brief gezonden aan de STAS namens gedeputeerden van Gelderland, Overijssel en Flevoland Hierin verzoeken de drie provinciebesturen routevariant B++ mee te nemen in de beoordeling door Helios. En om de herindeling van het luchtruim, die gepland staat voor 2023 naar voren te halen. Hierbij staat centraal dat de planning van de luchthavenontwikkeling op Lelystad airport niet vertraagd mag worden. Op 6 september volgt een nieuwe bestuurlijk overleg met de samenstelling als op 10 juli waarbij het gesprek wordt voortgezet en waarna het wordt besproken met bestuurders en belanghebbenden. In september organiseert het ministerie van I&M een aantal informatie bijeenkomsten: 21 september Apeldoorn bestuurders 26 september Apeldoorn belangstellenden 27 september Ede belangstellenden 14 september Zwolle bestuurders 19 september Zwolle belangstellenden Zodra data en locaties beschikbaar zijn Informeert de secretaris de CRO hierover en plaatst ze op de website. Consultatie van het ministerie als onderdeel van de procedure ingevolge artikel 5.11 Wet luchtvaart was gepland op 4 september maar is uitgesteld tot 25 september. 3
6.2 Mevrouw de Groot doet verslag van de ontwikkelingen De luchthaven werd overvallen door het bericht. Inmiddels is er met sectorpartijen gekeken naar alternatieven. Afgelopen vrijdag (25-08) is op de luchthaven de B++ variant gepresenteerd. Op 29 augustus is er door de aandeelhouders van de luchthaven een brief gezonden aan de STAS met daarin de vraag a) of de STAS kan bevestigen dat routevariant B++ wordt meegenomen in de second opinion die wordt uitgevoerd door Helios en b) of de STAS kan instemmen dat routevariant B++ wordt onderzocht op haalbaarheid en uitvoerbaarheid. Bij een positief antwoord wordt er verder gesproken met Helios en verkeersleiders om de onderliggende gegevens te toetsen op haalbaarheid en uitvoerbaarheid. 6.3.1 Mevrouw Kuiper merkt op al te hebben gelezen dan variant B++ niet door iedereen zo maar wordt geaccepteerd. Mevr. Kuiper vraag aandacht om te kijken naar objectieve criteria in deze discussie en niet te sturen op gevoelens van onrust. Er wordt geschermd dat Teuge failliet gaat als de para s niet kunnen blijven. Ze zorgen voor een omzet van slechts 250.000. Mevr. Kuiper vraagt zich af of Teuge levensvatbaar is als het aandeel van de para s zo klein is. Lelystad moet groeien naar 45.000 vliegbewegingen op grote hoogte. Deze worden neergezet als grote mate van overlast. Als Teuge zijn zin krijgt en de para s blijven, dan is er sprake van vliegbewegingen op lagere hoogte wat meer hinder zal geven. 6.3.2 Mevr. de Groot geeft aan dat alle partijen willen dat de vliegroutes hoger komen te liggen. Bij de herindeling van het luchtruim komt in 2023 zal het mogelijk zijn veiliger en op grotere hoogte te vliegen. In de B++ variant kan men eerder stijgen en sneller op een hoogte van 1800 meter zitten, wat minder hinder geeft. Bovendien kunnen de para s op Teuge blijven. In de B+ variant kan niet hoger gevlogen worden omdat die kruist met de routes van Schiphol verkeer 6.3.3 Gedeputeerde Meijers benadrukt dat de provincie belangen heeft maar geen bevoegd gezag is. Ze behartigt de belangen van meerdere Gelderse partijen. De provincie staat wel aan de lat voor het LHB Teuge. 6.3.4 Dhr. Kruithof geeft aan dat Apeldoorn veel invalshoeken kent in dit proces die zorgvuldig worden afgewogen. Voor nu zijn er meer vragen dan antwoorden en dat vraagt extra inspanning voor het maken van en goede afweging. Varianten B+ en B++ worden ook beoordeelt op milieu effecten in samenwerking met gemeenten Deventer en Voorst. De Omgevingsdienst zal een milieu beoordeling doen. In het belang van transparantie zullen alle rapporten z.s.m. openbaar worden gemaakt. 6.3.5 Dhr. Lagerweij vult aan dat het rapport voor de B+ variant bekend is. Het rapport voor de B++ variant volgt. Alles wordt gepubliceerd op de gemeentelijke website. 6.3.6 Dhr. Elzinga vraagt zicht af of Teuge de tijd heeft om tot 2023 te wachten op de herindeling van het luchtruim. Mevr. de Groot antwoordt dat Teuge niet zo lang kan wachten. Per 2019 is er in de huidige situatie geen ruimte meer voor de para s op Teuge. Dan valt ook het doek voor de luchthaven. Vandaar ook het verzoek de nieuwe realisatie in herindeling van luchtruim te versnellen, te onderzoeken waar er ruimte is om op grotere hoogte te vliegen en de alternatieve route B++ serieus te nemen. 6.3.7 De voorzitter vraagt of men de indruk heeft dat het ministerie snel zal schakelen over beide alternatieven. De gedeputeerde geeft aan dat haar beeld is dat de STAS geïnteresseerd is in de alternatieven. Wel heeft de STAS benadrukt dat de termijn heel belangrijk is, dit alles mag niet 4
leiden tot vertraging van de luchthavenontwikkeling op Lelystad. De indruk is alles op alles wordt gezet om te kijken naar de alternatieven. De CRO is niet aan zet als het gaat over de voortgang van deze activiteiten merkt de voorzitter op. Het is wel van belang gelijkelijk geïnformeerd te worden. Daarom zullen de gedeputeerde en de Luchthaven de CRO informeren. Niet enkel d.m.v. persberichten maar daar waar mogelijk ook eerder en uitgebreider. Dhr. Rorink merkt op terughoudend te zijn met persberichten omdat deze vaak politiek gekleurd zijn en daarmee subjectief. De gedeputeerde zal er voor zorgen dat openbare stukken aan statenleden aan de secretaris van de CRO worden gezonden. 7. Stand van zaken voorbereiding luchthavenbesluit Teuge In de laatste vergadering van de CRO is het tijdspad tot aan het LHB, zoals opgesteld in de Statenbrief, toegezonden aan de leden van de CRO. De voorzitter vraag in hoeverre is dit tijdspad nog haalbaar gezien de recente ontwikkelingen. Hoe staat het met de voortgang van het proces? Mevr. de Groot geeft aan dat de luchthaven de vaart er in houdt. Het eerste conceptrapport voor de marktverkenning tot 2040 is uitgekomen op iets meer dan 80.000 vliegbewegingen. De marktverkenning is input voor het aan te vragen LHB. De aanvraag zal niet hoger zijn dan 80.000 bewegingen. De marktverkenning moet nog worden afgerond. De second opinion is uitgesteld en wordt hervat zodra er een gesprek is over variant B++. Zodra er meer duidelijkheid is krijgt het tijdpad een actualisering. Zodra het onderzoek (marktverkenning) is afgerond en goedgekeurd door de Hogeschool van Amsterdam wordt het openbaar gemaakt door de luchthaven. 8. Wat verder ter tafel komt 8.1 Mevr. Kuiper is geïnformeerd door de partij die het meeste hinder ondervind van de run-up. Als hinder beperkende maatregel is aangegeven dat er een wal is aangelegd. De gehinderde partij heeft aangegeven dat de wal is verlaagd en bovendien te kort is om alle run-ups te dekken. Waarom zijn hier geen afdoende maatregelen genomen? Mevr. de Groot geeft aan dat de wal een paar maanden terug is aangelegd. In het bepalen van de hoogte en breedte van de wal is de luchthaven gebonden aan dat wat wettelijk mogelijk is. De luchthaven heeft de gehinderde uitgenodigd om te praten en uitleg te geven over de wal en de regelgeving en ook om te vragen wat de ervaringen in deze nieuwe situatie zijn. De gehinderde heeft hier geen gehoor aan gegeven. Mevr. de Groot wil eerst in gesprek met de gehinderde om te horen welke problemen er nu ondervonden worden. 8.2 Dhr. vd Jagt vraagt om een evaluatie over het functioneren van de CRO. De voorzitter stelt voor de evaluatie over het functioneren van de CRO dit te koppelen aan het jaarverslag van de CRO. 9. Rondvraag en sluiting 9.1 Mevr. Kuiper vraagt welke instantie klachten behandeld wanneer iemand zich niet houdt aan de KNVVL regels. Mevr. de Groot geeft aan dat er een convenant is waarbij alle recreatieve luchtsporten zijn aangesloten. Hierin staan een aantal afspraken. Er is geen wettelijk kader. 9.2 De volgende vergadering vindt plaats op woensdag 1 november 5