3 8 6 10 BOSSEN WERELDWIJD Verschillende soorten bossen In devorige edukit hebben we het gehad over de 2 grote categorieën in bomen, loofbomen en naaldbomen. Nu wordt het uitzicht van een bos niet enkel bepaald door het verschil tussen loofboom en naaldboom. Waarom bossen in verschillende landen er anders uitzien heeft te maken met verschillende factoren zoals, de hoeveelheid regen die er valt, de structuur van de bodem, het aantal uren dat de zon schijnt, enz. Hieronder vind je enkele foto s die de verschillen wereldwijd aantonen. Vereniging voor Bos in Vlaanderen BELGIË Vereniging voor Bos in Vlaanderen DENEMARKEN Adz AUSTRALIË Hansueli Krapf ZWITSERLAND Een speciaal bos... het tropisch regenwoud Hierboven kon je al zien dat niet elk bos er hetzelfde uitziet. In deze edukit gaan we het hebben over wel een heel speciaal soort bos, het tropisch regenwoud. Tropische regenwouden verschillen van ander bossen omdat ze over het algemeen over veel meer soorten planten, bomen en dieren beschikken. WAT? Tropische bossen of tropische regenwouden zijn bossen waar het steeds heel erg warm is (een constante temperatuur van 27 C) en waar er veel regen valt. Dat heeft te maken met hun ligging. WAAR? In het woord tropisch regenwoud hoor je tropen. De tropen zijn een gebied op aarde, rond de evenaar. Alle tropische regenwouden komen dus voor op en rond de evenaar. Dat kan je goed zien op het kaartje hiernaast. Het Amazone regenwoud is het grootste en is op de kaart aangeduid met een paarse pijl. = België = de evenaar = Amazone = regenwoud
3 8 6 10 Het Amazone regenwoud Het grootste regenwoud op aarde is het Amazone regenwoud. Het is gelegen in Zuid-Amerika en is zo groot dat het over het grondgebied van maar liefst 9 landen loopt. Het grootste deel ervan ligt in Brazilië, de rest in Colombia, Peru, Venezuela, Ecuador, Bolivia, Guyana, Suriname en Frans-Guyana. De totale oppervlakte van het regenwoud is even groot als 230 keer België, reuzegroot dus! Temidden van het tropische regenwoud loopt de Amazone-rivier, de op één na langste rivier van de wereld. De Nijl-rivier in Egypte is nog net iets langer. In het Amazone regenwoud leven er : 2,5 miljoen insectensoorten tientallen duizenden soorten planten 2000 soorten vogels en zoogdieren Waar groeien ballonnen? Ballonnen bestaan in de meest felle kleurtjes. Maar waar komen ze vandaan? Ballonnen worden gemaakt uit natuurrubber en die komt van de rubberboom. Zo een boom kan verschillende keren per jaar gemolken worden. Er wordt een inkeping gemaakt in de schors van de boom. Hier druppelt dan een witte vloeistof uit die een beetje op melk lijkt. Met deze melk worden in de fabriek dan ballonnen gemaakt. 1/5 of 20% van alle vogels op aarde leeft in het Amazone regenwoud. 90% van alle primaten op aarde leeft in het Amazone regenwoud. Vraagje van Roger Bewoners van het tropisch regenwoud In het regenwoud zijn niet enkel de bomen anders. Er komen ook heel wat andere dieren voor zoals apen, vogels in felle kleuren, slangen, speciale kikkers, akelige vogelspinnen (de grootste spinnen op aarde) en één van de snelste dieren op aarde, de jaguar. Het tropisch regenwoud is niet enkel voor dieren een thuis, er leven ook mensen die al héél lang in het regenwoud leven. Ze wonen in hutjes, hebben geen elektriciteit en zorgen zelf voor hun voedsel.
6 3 10 8 Lagen in het tropisch regenwoud In de edukit over bossen in België heb je geleerd over de verschillende lagen in het bos. In het tropisch regenwoud zijn er ook lagen maar deze zijn iets anders ingedeeld. Hieronder vind je een overzicht. BOSTAPIJT Dit is de onderste laag in het oerwoud. In het bos vinden we hier de strooisellaag maar in het oerwoud is hier geen sprake van. Omdat de temperatuur en de vochtigheid er zo hoog is wordt alle materiaal dat op de grond beland direct verteert en opgenomen door de wortels van de bomen. De grond in het oerwoud is dus van zeer lage kwaliteit, er zitten niet veel voedingsstoffen in de bodem. De bomen in het oerwoud hebben hierop iets gevonden, hun wortels gaan maar zo een 20cm diep en verlopen horizontaal. Dieper heeft geen zin omdat er toch niets voedzaam in de grond zit. LAGE BOMEN Tot deze tweede laag behoren de jongen bomen maar ook de bomen die volgroeid zijn maar gewoon niet groter worden. De palm bijvoorbeeld behoort tot deze laag. KROONDAK Zoals de naam zelf al laat vermoeden is de derde laag heel dicht begroeit, het vormt als het ware een dak. In het kroondak dringt dus geen wind door. Voor hun voortplanting moeten de planten dus beroep doen op dieren zoals bijen, motten, wespen,... Zo kunnen vleermuizen bijna niet doordringen in het dichte bladerdak. Sommige bomen zorgen er dan ook voor dat hun vruchten op de stam groeien, een plaats waar de vleermuizen wel geraken. In het bladerdak dringt ook maar weinig licht door. Veel dieren communiceren dan ook via geluiden. BOOMTOPPEN De hoge bomen die boven het kroondak uitsteken behoren tot de vierde en laatste laag. Deze bomen kunnen wel tot 60m hoog worden. In deze bomen leven maar weinig dieren omdat er een sterke wind staat en er weinig zuurstof en vochtigheid in de lucht zit. Bijlagen Vegetatielagen in het oerwoud
6 10
6 10