Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag over de opvolgingsdoorlichting van GO! basisschool 't Plant'zoentje Laken te LAKEN Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer 26 Instelling GO! basisschool 't Plant'zoentje Laken Directeur Geert WILLAERT Adres Karel Bogaerdstraat 4-1020 LAKEN Telefoon 02-474.06.20 Fax 02-474.06.22 E-mail bs.laken@rago.be Website www.hetplantzoentje.be Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek 26-10-2017 Einddatum van het opvolgingsbezoek 26-10-2017 Datum bespreking verslag met de instelling 26-10-2017 GO! scholengroep Brussel Oud-Strijderslaan 200-1140 EVERE SGEBRUSSELIAII Karel Bogaerdstraat 4-1020 LAKEN GO! CLB Brussel Technologiestraat 1-1082 SINT-AGATHA-BERCHEM Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Veronique BILTEREYST Ann BRYS OV 26 bao GO! basisschool 't Plant'zoentje Laken te LAKEN (Schooljaar 2017-2018) 1/7
INHOUDSTAFEL INLEIDING... 3 1 HISTORIEK... 4 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN)... 4 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD?... 4 3.1 Lager onderwijs: mens en maatschappij... 4 3.2 Lager onderwijs: wetenschappen en techniek... 4 3.3 Vaststellingen: Lager onderwijs: mens en maatschappij, wetenschappen en techniek... 4 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG... 7 OV 26 bao GO! basisschool 't Plant'zoentje Laken te LAKEN (Schooljaar 2017-2018) 2/7
INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op www.onderwijsinspectie.be. Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? www.onderwijsinspectie.be en www.doorlichtingsverslagen.be OV 26 bao GO! basisschool 't Plant'zoentje Laken te LAKEN (Schooljaar 2017-2018) 3/7
1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van 02-06-2014 tot 06-06-2014 en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf 06-06-2017 moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Lager onderwijs - Leergebieden wetenschappen en techniek mens en maatschappij 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Lager onderwijs: mens en maatschappij Voldoet De lagere afdeling bereikt met de leerlingen de eindtermen mens en maatschappij in voldoende mate. De teamleden maakten afspraken voor een doelgericht, volledig en evenwichtig aanbod met oog voor gradatie en samenhang. De teamleden kiezen voor actief en ontdekkend leren en integreren de leergebiedoverschrijdende eindtermen sociale vaardigheden en ICT in hun aanbod. Het team van de lagere afdeling professionaliseert zich en doet daarbij een beroep op externe en interne expertise. 3.2 Lager onderwijs: wetenschappen en techniek Voldoet De lagere afdeling bereikt met de leerlingen de eindtermen wetenschappen en techniek in voldoende mate. De teamleden maakten afspraken voor een doelgericht, volledig en evenwichtig aanbod met oog voor gradatie en samenhang. De teamleden kiezen voor actief en ontdekkend leren en integreren de leergebiedoverschrijdende eindtermen sociale vaardigheden en ICT in hun aanbod. Het team van de lagere afdeling professionaliseert zich en doet daarbij een beroep op externe en interne expertise. 3.3 Vaststellingen: Lager onderwijs: mens en maatschappij, wetenschappen en techniek Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Het team van de lagere afdeling biedt de leergebieden mens en maatschappij en wetenschap en techniek geïntegreerd aan onder de noemer wereldoriëntatie. Een actieplan hielp het team van de lagere afdeling om de tekorten op een planmatige en doelgerichte manier aan te pakken. Het team investeerde de voorbije jaren in de verkenning van het leerplan. Dit resulteerde in de opstelling van verschillende leerlijnen en een aantal afspraken OV 26 bao GO! basisschool 't Plant'zoentje Laken te LAKEN (Schooljaar 2017-2018) 4/7
die het gebruik ervan ondersteunen. Daarnaast leveren alle leerkrachten inspanningen om met de visie en de bouwstenen van het leerplan rekening te houden in de onderwijspraktijk. Ze maakten ook daarover bindende afspraken. In de praktijk krijgt het onderwijsaanbod vooral invulling vanuit een onderwijsleerpakket. Een op de leerlijnen gebaseerd bewakingssysteem laat het team toe de volledigheid van het aanbod en het evenwicht tussen de verschillende domeinen op te volgen. De leerkrachten doen inspanningen om de lessen uit het onderwijsleerpakket te linken aan de thema s van het leergebied Nederlands. De samenhang met het leergebied Nederlands en met het leergebied muzische vorming is in de meeste klassen uitdrukkelijk herkenbaar. Daarnaast werken de onderwijzers tijdens de lessen mens en maatschappij en wetenschappen en techniek ook aan de leergebiedoverschrijdende doelen sociale vaardigheden en ICT. Het team van de lagere afdeling neemt initiatieven om aan het domein techniek de gepaste aandacht te besteden. Een techniekcoach begeleidt en ondersteunt dit (implementatie)proces. Een aantal onderwijzers doet lovenswaardige inspanningen om de aangeboden leerinhouden te verrijken met elementen uit de leefomgeving of de interesses van de leerlingen. Voor andere onderwijzers is het een aandachtspunt om de leefwereld en de beginsituatie van de leerlingen niet uit het oog te verliezen. Door uitstappen en leerwandelingen krijgen de meeste leerlingen de kans om actief de wereld om hen heen te verkennen. Het naslagwerk dat alle bezienswaardigheden uit de schoolomgeving bundelt en documenteert, is hierbij een meerwaarde. In alle klassen is de aandacht voor actualiteit zichtbaar in het klasbeeld. Uit de observaties blijkt dat de leerlingen kansen krijgen om tijdens de lessen te experimenteren, samen te werken, in overleg met elkaar antwoorden te zoeken Het is in alle klassen de gewoonte om de actieve betrokkenheid van de leerlingen te stimuleren door allerlei werk- en groeperingsvormen om zo leerinhouden te verwerven en te verwerken. Voor verschillende leerkrachten is het een aandachtspunt om zowel met de leerinhouden als met de werk- en groeperingsvormen doordacht om te springen en de vooropgestelde lesdoelen niet te verwaarlozen. De kwaliteit van het pedagogisch didactisch handelen is nog sterk leerkrachtafhankelijk. Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Het team van de lagere afdeling beschikt over ruim voldoende leermiddelen om de leerplanrealisatie mogelijk te maken. Over de graduele opbouw van de tijd- en ruimtekaders maakte het schoolteam duidelijke afspraken. Uit het klasbeeld blijkt evenwel dat de functionaliteit van deze referentiekaders nog sterk verschilt van klas tot klas. OV 26 bao GO! basisschool 't Plant'zoentje Laken te LAKEN (Schooljaar 2017-2018) 5/7
Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Het schoolteam is er zich van bewust dat 'breed evalueren' binnen de leergebieden mens en maatschappij, wetenschappen en techniek belangrijk is. Het kwam er evenwel nog niet toe om zich hierin te verdiepen en hierover duidelijke afspraken te maken. Hierdoor is er, ondanks de particuliere initiatieven die hier en daar zichtbaar zijn, binnen de evaluatiepraktijk nog altijd weinig aandacht voor de systematische evaluatie van vaardigheden en attitudes. De schriftelijke toetsen peilen vooral naar de kennis van de leerlingen. De opstelling van een portfolio voor elke leerling is een prille aanzet om ook de evolutie van vaardigheden en attitudes in kaart te brengen. De oudste leerlingen participeren aan een gevalideerde eindtoets. De kwaliteitscoach neemt het initiatief om de resultaten van deze toets meer diepgaand te analyseren met de bedoeling om op basis hiervan het aanbod of de didactische aanpak op schoolniveau bij te sturen. Dit initiatief is waardevol en verdient verderzetting. Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Professionalisering Deskundigheidsbevordering Interne expertise Nascholingen Het team van de lagere afdeling investeert in pre-teaching om de (anderstalige) leerlingen voor te bereiden op een nieuw thema. De afspraken die tijdens de lessen Nederlands gelden in verband met de toepassing van leesstrategieën proberen de klasleerkrachten eveneens toe te passen tijdens de lessen mens en maatschappij, wetenschappen en techniek. Werken met functionele leesteksten is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Bij sommige lessen krijgt de klasleerkracht ondersteuning van een zorgmedewerker voor de begeleiding van de leerlingen. In het team van de lagere afdeling is het personeelsverloop vrij groot waardoor de teamsamenstelling frequent wijzigt. Geregeld komen nieuwe teamleden in dienst of krijgen de teamleden die al langer in de school werken een andere taakinvulling. Bovendien slaagt de directeur er vaak niet in om een openstaande vacature in te vullen. Dit alles heeft een aanzienlijk effect op de kwaliteit van de onderwijspraktijk, ondanks al de inspanningen die het schoolteam doet om haar (nieuwe) teamleden te ondersteunen. Het schoolteam ontwikkelde heel wat waardevolle documenten waarin het de gemaakte afspraken vastlegt. Deze documenten vormen een degelijke basis en een stevige houvast voor de (nieuwe) leerkrachten om gelijkgericht te werken en een samenhangend onderwijsaanbod te realiseren. Om de tekorten voor de leergebieden mens en maatschappij, wetenschappen en techniek weg te werken, werkte het schoolteam samen met de pedagogisch adviseur. Daarnaast volgden verschillende teamleden nascholingen om zich te verdiepen in sommige domeinen of aspecten van het wereldoriënterend onderwijs. Via geregeld overleg probeert de kwaliteitszorgcoach de klasleerkrachten te OV 26 bao GO! basisschool 't Plant'zoentje Laken te LAKEN (Schooljaar 2017-2018) 6/7
ondersteunen bij de realisatie van hun klaspraktijk. De klasleerkrachten getuigen van de meerwaarde van de techniekcoach en haar belang voor een kwaliteitsvolle uitwerking van de lessen techniek. Doorheen het verbeteringstraject kregen de klasleerkrachten af en toe feedback op hun pedagogisch didactisch handelen tijdens de lessen mens en maatschappij, wetenschappen en techniek. Dit waardevol initiatief verdient verdergezet en geïntensifieerd te worden. 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het lager onderwijs. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Veronique BILTEREYST de inspecteur-verslaggever Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school Geert WILLAERT de directeur OV 26 bao GO! basisschool 't Plant'zoentje Laken te LAKEN (Schooljaar 2017-2018) 7/7