Preek HC zondag 17, Hoofddorp 12 april (Pasen, ochtend) Aanwijzingen voor de liturgie: GK 94, Psalm 30, LB 205, lezen: Lucas 23:56-24:8; Hand. 10:36-43; HC 17 Preek [5 mei 1945] Wie weet wat er toen gebeurde? Bevrijdingsdag. Op die dag kwamen de Canadese generaal Foulkes, prins Bernard en de Duitse opperbevelhebber Blaskowitz bij elkaar in Wageningen om de overgave van de Duitse troepen in Nederland te tekenen. En dat feest vieren wij nog elk jaar. 5 mei is een nationale feestdag. En zo is het ook met Pasen. Voor christenen is pasen ook een feestdag. We hebben er zelfs twee van: eerste paasdag en tweede paasdag. Pasen moet je dus in de eerste plaats vieren. Het is namelijk een feest, het feest van onze bevrijding. Feest van de bevrijding van de dood, door de opstanding van onze Heer Jezus Christus. daarom vieren we Pasen, hier in de kerk. Met liederen, woorden en gebeden. Want we zijn blij. Laten we daarom samen zingen uit het LB, gezang 205 vers 1 en 2 om te vieren dat de Zoon van God de duivel overwon. [zingen LB 205 vers 1 en 2] Op een feestdag zoals 5 mei denken we eraan, wat we aan die bevrijding allemaal te danken hebben. 5 mei 1944. Dat is best lang geleden. Maar dankzij de bevrijding zitten we hier, zoals we hier zitten. Dat geldt ook voor Pasen. Dankzij Jezus overwinning op de dood zitten we hier zoals we hier nu zitten.
Daarover gaat de catechismus. Midden in een wereld vol paaseitjes en paashazen stelt de catechismus de vraag naar de betekenis van Pasen voor gelovige mensen. De catechismus stelt trouwens heel vaak zulk soort vragen. Wat heb je er eigenlijk aan, dat je dit gelooft? Soms lijkt de catechismus ook wel eens wat droog, maar de vraag is eigenlijk best wel een goede. Wat heb ik er aan, dat ik dit geloof? Dat Jezus is opgestaan uit de dood. Uitleg van het geloof gaat dus in de Catechismus samen met de vraag wat je er eigenlijk aan hebt. Volgens de catechismus, en volgens de Bijbel heeft de boodschap van Pasen gevolgen voor ons leven. Lees 1 Kor. 15:17-19: als Christus niet is opgewekt, is uw geloof nutteloos, bent u nog een gevangene van uw zonden [18] en worden de doden die Christus toebehoren niet gered. [19] En vers [22]: Zoals wij door Adam allen sterven, zo zullen wij door Christus allen levend worden gemaakt. Voor wie gelooft in de opstanding uit de doden, houdt het leven dus niet op bij de dood. Ook in het afgelopen jaar zijn gemeenteleden en familie gestorven. Maar hun sterven, door het geloof in de opstanding van Jezus, was toch niet het einde. Omdat Christus uit de dood is opgewekt, verwachten wij, die met Hem verbonden zijn, nieuw leven: zoals wij door Adam allen sterven, zo zullen wij door Christus allen levend worden gemaakt. Wat heb ik eraan dat ik dit geloof? Dat het bij de dood niet ophoudt. Dat ik ook nu al mag leven door het geloof. En straks helemaal, als Jezus terugkomt. De catechismus vat te betekenis van het evangelie van Pasen samen in drie woorden. Daar gaat we in de preek bij stil staan.
Wat is voor ons de waarde van de opstanding van Christus? in de eerste plaats heeft Hij door zijn opstanding de dood overwonnen, om ons te doen delen in de gerechtigheid, die Hij door zijn dood voor ons had verworven. Dat is geloofstaal. Klinkt bekend. Maar wat betekent het precies? Jezus heeft de dood overwonnen. Bedoeld is de dood als macht. Ja, mensen sterven nog steeds. Ook na de opstanding van Jezus. Ook gelovige mensen. Maar de dood als macht kan geen aanspraak meer maken op mensen die bij Jezus horen. De dood heeft geen macht die standhoudt. Dat is iets dat moeilijk te geloven is. En juist dit is denk ik ook vaak het verschil tussen mensen die wel, en mensen die niet geloven in de opstanding van Jezus Christus. Wat we geloven moet grotendeels nog waar wórden. Ja, Jezus is opgestaan als eersteling. Daarom geloven christenen dat de dood voor hen toegang tot eeuwig leven is. Het is geloofswerkelijkheid: wij geloven dat, omdat Jezus uit de dood is opgewekt, de dood als macht, de vorst van de duisternis, satan, geen recht meer heeft op ons leven. Wij zijn van Jezus. In leven en sterven. Niemand komt daar sinds Pasen meer tussen. Zelfs satan niet. 6 juni 1944 - Wie weet wat er toen gebeurde? Vergelijk pasen met de situatie na D-day. De Duitsers waren feitelijk al overwonnen. Zij konden niets meer claimen. De Duitse legermacht was lam. Maar het duurde, voor Nederlanders, nog maanden voordat dit echt zichtbaar werd. Pasen is D-Day voor christenen. De beslissende slag is toegebracht. Satan is kreupel en weet dat hij overwonnen is. Maar hij maakt nog slachtoffers. En het duurt nog een tijd voordat we Jezus zullen zien op de wolken. Wat dit betekent heeft de kerk altijd samengevat met het woord rechtvaardiging. Dat is een moeilijk woord. Door zijn opstanding uit de dood mogen wij delen in zijn rechtvaardiging. Wij mogen delen in wat Jezus heeft, namelijk: rechtvaardig-zijn voor God.
Wacht even. Waren we niet rechtvaardig, dan? Nee, inderdaad, dat klopt. Ieder mens staat in een bepaalde relatie tot God, of mensen dat nu willen of niet. En vanwege onze aangeboren neiging om God niet te erkennen als God, zijn we van nature vijanden van God. Het is voor, of tegen God. Er is geen tussenweg. Maar door Jezus opstanding is het mogelijk om een andere relatie met God te krijgen. Als je gelooft, hoor je bij Jezus. En Hij is rechtvaardig, dat wil zeggen: elke aanklacht tegen Hem is ongegrond. Hij heeft de duivel, openbaar aanklager van beroep overwonnen. En door Pasen kan jij, als je gelooft in Jezus, niet meer worden aangeklaagd. Want God beschouwt je als een nieuw mens, verbonden, één met Jezus Christus. Dat is rechtvaardiging. Of anders gezegd, vrijspraak. De taak van satan is: mensen aanklagen. Voortdurend wijst hij God op fouten en gebreken, gebrek aan geloof. gebrek aan toewijding. En het probleem is, hij heeft een punt. En wij hebben een probleem. Pasen. Wat heb ik eraan? In de eerste plaats dus vrijspraak. Doordat de Heilige Geest ons door het geloof verbindt met Jezus Christus, mag ik delen in zijn overwinning. Mijn zonden zijn begraven in de dood van Jezus aan het kruis. Er is voor betaald. En ik ben vrijgesproken. Dan is dus niet alleen maar beeldspraak. Het is écht zo. In de rechtspraak geldt een bekend principe: ne bis in idem. Dat is Latijn. In het Nederlands betekent het: niet twee keer hetzelfde. Dat betekent: je kunt nooit twee keer voor dezelfde zaak voor de rechter gedaagd worden. Zo is het ook als je gelooft. God is de rechter. Satan klaagt aan en jij bent de verdachte. Maar er is helemaal geen zaak! Want er ís al iemand veroordeeld. Er is al betaald. Deze zaak is afgedaan. Het is uitgesloten dat deze zaak nog eens voor de rechter komt.
Wat is voor ons de waarde van de opstanding van Christus? in de eerste plaats dus vrijspraak. Het tweede woord dat de kerk hiervoor heeft gebruikt is heiliging, of vernieuwing. Jezus overwinning op de dood heeft ook een vernieuwende kracht voor wie erin gelooft. Niet alleen straks, bij de opstanding uit de doden, als Jezus terugkomt, maar ook al nu. Paulus schrijft in 2 Kor. 5:17: Wie in Christus is, is een nieuwe schepping. Jezus opstanding verandert dus je leven. Nú al. Veel mensen zijn het erover eens dat je leven bepaald wordt door een aantal factoren: van wie je er een bent (biologisch, genetisch), je opvoeding en je omgeving. Maar als je het paasfeest viert komt daar nog iets bij: de opstanding van Jezus Christus mag bepalen wie je bent. Het mag zelfs zo zijn dat dat laatste, dat Jezus de dood heeft overwonnen, in jouw leven steeds belangrijker wordt. Je leven verandert. Want je hoort bij Jezus. Dat mag bepalen wie je bent. Schrijf het maar eens voor jezelf op: ik ben: 1) er een van [die of die familie] 2) vriend of vriendin van / getrouwd met 3) collega van 4) en dan met grote letters eronder: VAN JEZUS CHISTUS Voor wie gelooft is er hoop. Je leven mag, nu al, steeds meer bepaald worden door de opstanding van Jezus.
Door je doop ben je met Jezus verbonden. Je mag het zo zien: je bent in de doop met Jezus begraven, je oude mens bestaat voor God niet meer. En je mag ook meeprofiteren van de opstanding van Jezus. Eens zal je ook opstaan uit de dood en eeuwig leven met Hem. Nu al mag je een nieuw leven beginnen, want met Hem verbonden bén je al een nieuwe schepping. Dat mag dus nu al. Denk weer even terug aan D-day. Toen de geallieerden landden op de stranden van Normandië moesten veel Nederlanders nog bijna een jaar wachten. De Hongerwinter kwam nog. Een zware tijd. Maar de mensen wisten: ze komen eraan. Het leven veranderde al. Er was hoop. Mensen durfden meer risico s te nemen. Christen zijn gaat niet zonder risico s. dat gaat niet vanzelf in deze wereld. Ik las in een boek van iemand die in een kazerne zag, dat een soldaat verkleumde bedelaars wegjoeg die zich warmden aan een brandende kachel. Hé! Zei de hoofdpersoon tegen de soldaat, heb je het evangelie niet gelezen!. Waarop de soldaat antwoordde: nee, maar heb jij het kazernereglement niet gelezen?! Het gaat dus niet vanzelf in deze wereld, christen zijn, bij Jezus horen. Maar toch, sinds Pasen, Decision-day voor de kerk, weten we: Hij komt eraan. Daarom mag je leven nú al veranderen. Je mag risico s nemen. Wat is voor ons de waarde van de opstanding van Christus? Het derde woord dat de kerk hiervoor gebruikt is verheerlijking. Dat betekent: het eindresultaat, als het helemaal af is. De catechismus zegt het zo: de opstanding van Christus is voor ons een onderpand van ónze opstanding in heerlijkheid.
Als er één is opgestaan moeten er meer volgen. Toen één soldaat landde op Omaha Beach volgde een tweede, een derde, honderd. Honderdduizend. Bijna 2000 jaar geleden stond een mens op uit een graf. En er zullen er meer volgen. Eén, twee, honderd, duizenden, hoeveel dat weet God. Voor wie gelooft in Jezus opstanding volgt ook een opstanding. In heerlijkheid, zegt de catechismus. Wij weten nog niet hoe dat er uit zal zien. In 1 Kor. 15:44 staat: Er wordt een aards lichaam gezaaid, maar een geestelijk lichaam opgewekt. De Emmaüsgangers herkenden Jezus opgestane lichaam niet direct. Ook Maria van Magdala niet. Wij weten niet hoe ons opgestane lichaam eruit zal zien. Wat heb je eraan, dat je gelooft in de opstanding van Jezus Christus? Je bent vrijgesproken voor de rechtbank van God. En je mag nu al beginnen, opstaan in een nieuw leven. D-Day is geweest. Op paasmorgen in het jaar 33 n. Chr. Je mag nu al risico s nemen. Want de beslissende slag is gewonnen. En op de grote dag zul jij, en iedereen die geloofde dat Jezus is opgestaan, opstaan met een met een verheerlijkt lichaam. Laten we vandaag feest vieren, totdat Hij komt. Want Hij is waarlijk opgestaan! Amen.