DRUGSBELEIDSPLAN SCHOLENGROEP SINT-REMBERT 1 Standpunt tegenover drugs binnen de Scholengroep De Scholengroep Sint-Rembert erkent de drugsproblematiek (illegale drugs, alcohol, verdovende medicijnen en gokken) als een ernstig maatschappelijk probleem dat niet ophoudt aan de schoolpoort. Taboesfeer en paniekreacties hieromtrent werken negatief. Daarom streven we ook naar openheid en sereniteit rond dit thema en willen we ons vooral focussen op een degelijke preventie. Een duidelijk drugsbeleid geeft de school een kwaliteitslabel, geen vingerwijzing. De kern van het drugsbeleid is gebaseerd op volgend principe: Wij vinden het niet goed dat leerlingen drugs (in welke vorm ook) gebruiken, niet op school en niet erbuiten. Wij willen onze leerlingen ertoe brengen dat zij er niet aan beginnen. En als ze er toch mee begonnen zijn, willen we hen helpen om er zo vlug mogelijk van af te geraken. We beogen dan ook volgende doelstellingen: We willen jongeren een degelijke opvoeding geven en hen weerbaar maken. We streven naar zo weinig mogelijk probleemsituaties. Bij problemen werken we, afhankelijk van de context en de ernst van de situatie, soms remediërend, soms sanctionerend. 2 Reglement Onze Scholengroep kan onder geen enkele omstandigheid aanvaarden dat een leerling : in het bezit is van alcohol, drugs of verdovende medicijnen. onder invloed van alcohol, drugs of verdovende medicijnen op school of op door de school georganiseerde activiteiten verschijnt. op één of andere manier betrokken zou zijn bij om het even welke vorm van drugsverhandeling in of nabij de school. In het schoolreglement is het dan ook als volgt opgenomen: xxx Bruggestraat 23, 8820 Torhout Tel. 050 23 15 10 - fax 050 23 15 20 info@sint-rembert.be www.sint-rembert.be
2 3 Aanpak Onze scholengroep voert een actief drugs(preventie)beleid en nodigt alle partners die hierbij betrokken zijn uit om aan dit beleid mee te werken. Het preventiebeleid steunt op vier pijlers: brede voorlichting en vorming duidelijke regels omtrent bezit, gebruik en verspreiden van tabak, alcohol, medicatie, illegale drugs en gokken procedures voor het aanpakken van overtredingen en problematisch gedrag hulpverlening op maat (de belangrijkste pijler waarop een goed drugspreventiebeleid steunt) Met alle secundaire scholen van de scholengroep vormen we een werkgroep die het middelenbeleid bespreekt en op elkaar afstemt. Deze werkgroep in samenwerking met het CLB en de Torhoutse stedelijke jeugddienst komt een viertal keren per jaar samen. 4 Preventie 4.1 Algemene preventie De scholengroep probeert de leerlingen bepaalde ideeën, principes en waarden bij te brengen. Zo willen we onder andere duidelijk maken dat niet alle verlangens kunnen bevredigd worden en niet alle wensen kunnen worden gerealiseerd. Leerlingen moeten dus leren rekening houden met deze vorm van menselijke beperkingen en op andere manieren naar tevredenheid en geluk zoeken, zoals in sport, cultuur, relaties, Leerlingen moeten ook leren hoe ze zich assertief op kunnen stellen tegenover groepsdruk en onverantwoorde nieuwsgierigheid. Ze moeten ontdekken dat vluchten in een irreële wereld geen oplossing biedt voor problemen, verdriet of inspanning. Om dat te realiseren, creëren de diverse scholen van de scholengroep een schoolsfeer waar vertrouwen heerst en waar alle problemen bespreekbaar zijn. 4.2 Preventie in het bijzonder Drugspreventie moet gekaderd worden in het bredere domein van gezondheidsvoorlichting en gezondheidsopvoeding. De drugswerkgroep van de scholengroep organiseert voor de leerlingen verschillende activiteiten om hen tijdig alert te maken voor de gevaren van verslaving. Jaarlijks worden per leerjaar aangepaste activiteiten georganiseerd met de klemtoon op drugspreventie. Het gaat om toneelvoorstellingen (met nabespreking), persoonlijke getuigenissen, een filmvoorstelling enz. o Voor het schooljaar 2018-2019 zijn de volgende zaken voorzien: film Afblijven met nabespreking voor de tweedejaars, Drugstories (www.drugstories.be) voor de derdejaars, november 2018, Jasper Nullens (www.zoishetmooigeweest.be) voor de vierdejaars, november 2018,
3 Voor deze activiteiten vragen we ondersteuning aan de verschillende serviceclubs van de stad zoals Kiwanis Torhout, Marnixring Torhout, Rotary Club Torhout en de Lionsclub Torhout. De scholengroep streeft er ook naar om jaarlijks een activiteit voor ouders te organiseren, waarbij het thema verslavingsproblematieken centraal staat. Leerlingen en leerkrachten kunnen op de diverse scholen van de scholengroep ook degelijke, aan hun leeftijd aangepaste lectuur vinden over de drugsproblematiek in de brede zin van het woord. Dat is o.m. het geval met de mobiele JIP-punten. De diverse scholen zorgen er ook voor dat adressen en telefoonnummers van organisaties en centra gemakkelijk beschikbaar zijn voor die leerlingen die dat nodig hebben. 5 Interventie Als leerlingen in moeilijkheden dreigen te raken, dan biedt de school in de eerste plaats hulpverlening aan. Leerlingen die met drugs in aanraking zijn gekomen (maar geen strafbare feiten hebben gepleegd), kunnen altijd uit eigen beweging terecht voor hulp bij gelijk welk personeelslid uit de Scholengroep die hun vertrouwen geniet, bij de directie of het CLB, zonder dat ze bang moeten zijn voor enige sanctie of indiscretie. Toch kunnen er, indien nodig, conform het orde- en tuchtreglement sancties komen. Dit zal het geval zijn wanneer leerlingen niet meewerken met dit hulpverleningsaanbod, wanneer ze het begeleidingsplan niet naleven of medeleerlingen bij het gebruik van alcohol en drugs betrekken. Zo kunnen leerlingen ten slotte uit de school verwijderd worden en kunnen wij ons verplicht zien de gerechtelijke instanties te verwittigen. Dit is steeds het geval bij elk aangetoond doorgeven of verhandelen van deze middelen. 5.1 Interventie met betrekking tot tabak Tabak Wettelijk kader: Het decreet van 28 mei 2008 houdende het instellen van een rookverbod in onderwijsinstellingen en clb. gebeurtenis Regel Bij overtreding - sanctionering Bezit van tabak:-16 Verboden Eerste overtreding: Gesprek, afname en overhandigen aan de ouders Begeleiding heeft een gesprek met de leerling ivm de betekenis van de verbod. Tweede en derde overtreding: idem + strafwerk Strafwerk in kader van preventie. Vierde overtreding: Indien mogelijk taken in kader van preventie.
4 Bezit van tabak: + 16 Gebruik van tabak Gebruik van tabak bij meerdaagse uitstappen. De tabaksproducten worden op een niet-zichtbare plaats bewaard. Roken op school en op daguitstappen is verboden. Duidelijke afspraken worden op voorhand gemaakt. Dag interne schorsing Gesprek met de leerling Strafstudie Vierde overtreding: Dag interne schorsing heeft een gesprek met de leerling. Opdracht tijdens strafstudie in kader van preventie. Indien mogelijk taken in kader van preventie Aandachtspunten Er is een absoluut rookverbod voor leerlingen en personeel op het schooldomein van Scholengroep Sint-Rembert. De school moet het rookverbod kenbaar maken op het schooldomein. De school neemt initiatieven om afspraken te maken over controle op roken en overtredingen consequent sanctioneren. De school maakt afspraken wanneer en waar tijdens meerdaagse reizen mag gerookt worden. Bij overtreding neemt de begeleider de gepaste sanctie. Bij stages gelden de afspraken binnen de stageplaats. Interessante websites: www.tabakstop.be 5.2 Interventie met betrekking tot alcohol Alcohol Wettelijk kader: De besluitwet van 14 november 1939 betreffende de beteugeling van dronkenschap. De wet van 28 december 1983 betreffende de vergunning voor de verstrekking van sterke drank. gebeurtenis Regel Bij overtreding Begeleiding sanctionering Bezit van alcohol Bezit van alcohol is verboden. Alcohol in bewaring afgeven. Ouders contacteren. heeft gesprek met de
5 Gesprek met de leerling. leerling. Tweede en derde overtreding: idem + Opdracht tijdens strafstudie strafstudie in kader van preventie. Doorverwijzing naar CLB. Bij vierde overtreding: dag Indien mogelijk opdracht interne schorsing in kader van preventie. Gebruik van Op school, Onmiddellijk alcohol tijdens verwijderen uit de les heeft gesprek met de schoolactiviteiten en na een gesprek leerling. en daguitstappen met de is het gebruik van leerlingenbegeleiding alcohol beslissing of de verboden. ouders de leerling komt afhalen of terug naar de les kan. Altijd melding aan de ouders. Tweede en derde Opdracht in kader van overtreding: preventie. Strafstudie Doorverwijzing naar CLB. Gesprek met de ouders. Vierde overtreding: Indien mogelijk opdracht Dag interne schorsing in kader van preventie. Gesprek met de ouders. Gebruik van Verbod onder de Reglement van de alcohol bij 16 jaar of volgens reis is geldig. Bij meerdaagse de wettelijke zware overtreding uitstappen. regeling van het kan de leerling op land. eigen kosten Duidelijke teruggestuurd afspraken worden. worden op
6 voorhand gemaakt. Aandachtspunten: De directie wordt steeds geïnformeerd bij overtredingen. Overdreven alcoholgebruik thuis of in de vrije tijd kan wijzen op een probleem. Een gesprek met de leerlingenbegeleiding is dan noodzakelijk. Probleemdrinkers worden onmiddellijk doorverwezen naar het CLB, vroeginterventie of andere hulpverleningsinstanties. Indien de ouders de leerling niet kunnen komen halen, contacteert de school de dichte familie. Indien men niemand kan bereiken, zorgt de school voor afzondering. Bij meerdaagse activiteiten worden duidelijke afspraken gemaakt rond alcoholgebruik. Tijdens stages gelden de afspraken binnen de stageplaats. Interessante websites: www.druglijn.be, www.vad.be, www.jellinek.nl 5.3 Interventie met betrekking tot illegale drugs Illegale drugs Wettelijk kader: de drugswet werd in belangrijke mate aangepast door het koninklijk besluit van 16 mei 2003 over de handel in slaap en verdovende middelen. gebeurtenis Regel Bij overtreding Begeleiding sanctionering Afbeeldingen op kledij, boekentas, agenda Drugsgerelateerde afbeeldingen dienen verwijderd te worden. heeft een gesprek met de leerling. Bezit van drugs Het bezit van drugs is verboden. Leerling geeft drugs af, deze worden aan politie doorgegeven. Meldingsplicht aan politie, samenwerkingsprotocol school-politie. Overleg llnbegeleiding en directie. Gesprek met ouders en leerling. Begeleidingsprocedure opstarten: CLB, Kompas, Keerpunt, Vroeginterventie, Dag externe schorsing. Vermoeden van gebruik bij disfunctioneren. Het gebruik van illegale De leerling wordt afgezonderd en naar de llnbegeleiding gebracht. Objectief beschrijven van gedragingen en
7 Onder invloed van drugs is Indien de gedragingen gesprek hierover met de drugs. verboden. evident wijzen op leerling. druggebruik, worden de Gesprek met leerling en ouders gecontacteerd om de ouders. Afspraken de leerling af te halen. worden gemaakt over Meldingsplicht aan de hulpverlening en sanctie. politie, Begeleidingsprocedure samenwerkingsprotocol opstarten: CLB, kompas, school-politie. Keerpunt, Preventieve schorsing. vroeginterventie Gebruik/bezit van Het gebruik Leerling uit de groep Gesprek met de illegale drugs bij en bezit van verwijderen. begeleider. meerdaagse illegale drugs Bij overtreding wordt de reizen. is verboden. leerling op eigen kosten Overleg met teruggestuurd. leerlingenbegeleiding en directie. Gesprek met leerling en de ouders. Afspraken worden gemaakt over sanctie en begeleiding. Begeleingsprocedure opstarten: CLB, Kompas, Vroeginterventie, Verspreiden van Het Leerling geeft drugs af. Gesprek met de directie Drugs verspreiden De drugs worden aan de en llnbegeleiding met van illegale politie overhandigd. leerling en ouders. drugs is Meldingsplicht aan de Begeleidingsprocedure verboden. politie, opstarten: CLB, Kompas, samenwerkingsprotocol Vroeginterventie, school- politie Preventieve schorsing. Opstarten tuchtprocedure met kans tot definitieve uitsluiting. Aandachtspunten
8 De school maakt geen onderscheid tussen cannabis en andere drugs. De regels en procedures zijn ook van toepassing voor alle leerlingen, zonder onderscheid te maken tussen minderjarige en meerderjarige leerlingen. De directie wordt steeds geïnformeerd bij overtredingen. Het gesprek met de ouders en de leerling over begeleiding en sanctie gebeurt zo snel mogelijk na de overtreding. De school bezorgt de drugs van de leerling onmiddellijk aan de politie. Tijdens buitenschoolse activiteiten gelden dezelfde regels als op school. Op voorhand worden ouders en leerlingen duidelijk geïnformeerd. Bij de beoordeling van drugsproblemen moeten wij aandacht hebben voor bezwarende omstandigheden zoals diefstal, ordeverstoring, gebruik door meerderjarige in aanwezigheid van minderjarige, Wanneer drugs verspreid worden, moet ook de ontvanger aandacht en begeleiding krijgen, afhankelijk van de context volgt er een sanctie. De politie kan drugscontroles op school uitvoeren. Drugscontroles door onderwijspersoneel kunnen zijn ingegeven door veiligheidsoverwegingen. Leerlingen kunnen, indien onder invloed, zichzelf maar ook anderen in gevaar brengen. Interessante websites zijn: www.druglijn.be, www.vad.be, www.jellinek.nl Medicatie Wettelijk kader: De drugswet van 1921 reglementeert het gebruik van medicatie. gebeurtenis Regel Bij overtreding - Begeleiding sanctionering Bezit en gebruik van medicatie tijdens schooluren. Gebruik op persoonlijk initiatief valt onder de verantwoordelijkheid van de ouders. Bij misbruik geeft leerling medicatie af. Bij misbruik gesprek met de leerlingenbegeleiding en doorverwijzing naar CLB-arts. Leerlingen geven geen medicatie door aan elkaar. Gebruik van medicatie bij meerdaagse reizen. Leerlingen eerste graad. Begeleidende leraren nemen medicatie in beheer, in samenspraak met ouders. Gebruik op persoonlijk initiatief valt onder de verantwoordelijkheid van de ouders.
9 Gebruik van medicatie bij meerdaagse reizen. Leerlingen tweede en derde graad. Gebruik op persoonlijk initiatief valt onder de verantwoordelijkheid van de ouders. Aandachtspunten Indien de leerling op school onder toezicht gedragsgerelateerde medicatie moet gebruiken voor een langere periode, is een attest van de dokter noodzakelijk. Wanneer er vermoedens zijn van overdreven medicatiegebruik, neemt de school contact op met de ouders en de arts van het CLB. 5.4 Interventie met betrekking tot gokken Gokken Wettelijk kader: De huidige wet op kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers dateert van 7 mei 1999. voorval Regel Bij overtreding - Begeleiding sanctionering Leerlingen mogen op school geen spelen met inzet van geld organiseren zonder toestemming van de directeur. Eerste overtreding: gesprek + opdracht Tweede en derde overtreding: strafstudie heeft gesprek met leerling. Opdracht in kader van preventie Directie/llnbegeleiding heeft gesprek met leerling en ouders. Eventueel doorverwijzing naar CLB. Opdracht strafstudie in kader van preventie. Vierde overtreding: dag schorsing Indien mogelijk opdracht in kader van preventie
10 Aandachtspunten Gokken en spelen via internet worden op school niet getolereerd. Personeelsleden moeten alert zijn voor symptomen van gokverslaving bij leerlingen. Door snel te reageren kan de schade beperkt blijven. Bij gokverslaving wordt, in overleg met de ouders en de leerling, onmiddellijk professionele hulpverlening ingeschakeld. Interessante websites die gokkers kunnen helpen om terug controle te krijgen: www.gokkliniek.be, www.blogjespel.be, www.vad.be 6 Wat doen bij vermoeden of vaststelling? Elk personeelslid (leerkracht, opvoeder, onderhoudspersoneel, ) dat drugbezit of gebruik vermoedt/vaststelt of daarvan door derden op de hoogte wordt gebracht, brengt de directeur persoonlijk op de hoogte, met uitzondering van de CLB-medewerker, die gebonden is aan het beroepsgeheim. De directeur coördineert wat verder moet gebeuren. Het betrokken personeelslid treedt nooit eigenmachtig op zonder formeel mandaat van de directeur. Enkele principes : Aan anonieme meldingen wordt geen gevolg gegeven. Van vage meldingen wordt enkel nota genomen. Deze nota wordt door de directeur in een apart dossier bijgehouden. Indien hij dit nodig acht, vraagt de directeur om verhoogde waakzaamheid op de betrokken afdeling. Bij concrete vaststellingen (met feiten en namen) stelt de directeur zo vlug mogelijk een team samen om de te volgen strategie uit te werken. De anonimiteit van de melder kan gewaarborgd worden. 7 Bruikbare tips voor leraren en opvoeders De kans dat opvoeders met drugsgebruikende jongeren of jongeren met een verslavingsproblematiek in aanraking komen, neemt nog steeds toe. Opvoeders moeten dus waakzaam zijn en hierin ook hun verantwoordelijkheid dragen. Soms hoor je leerkrachten zeggen : Jongeren weten veel meer over drugs dan wij! Dit is geen reden om niet over drugs te praten. Leerkrachten en opvoeders kunnen zichzelf informeren over drugs, maar moeten rekening houden dat de informatie zo objectief mogelijk is. Leraren en opvoeders kunnen jongeren vaardigheden aanleren om zich tegen het drugsaanbod te verdedigen. Een juiste inschatting van problemen, aanpakken van stress en depressie, omgaan met negatieve gevoelens, scheppen van positieve vriendschappen, omgaan met groepsdruk, enz. zijn vaardigheden die jongeren nodig hebben in het dagelijkse leven. Zij dragen ook bij tot een positief zelfbeeld en maken jongeren sterker om neen te zeggen tegen drugs. Leerkrachten opvoeders kunnen plotse veranderingen in het gedrag van leerlingen heel vlug opmerken. Een plotse daling van schoolresultaten, opvallende vermindering van concentratie in de lessen, opgewonden tot agressief gedrag, merkwaardig veel de les moeten verlaten, spijbelen, kunnen een aanwijzing zijn voor druggebruik.
11 Personeelsleden kunnen ook letten op het fysiek voorkomen van jongeren. Sterk vermageren, bleek en ziekelijk voorkomen, verwaarlozing, kunnen een teken van druggebruik zijn. In het bijzonder de gymleraar kan hier bepaalde signalen opvangen: leerlingen met plotse daling in fysieke prestaties, voortdurend L.O.-les missen, geen kledij met korte mouwen willen dragen, Als er een vermoeden is dat een leerling drugs gebruikt, moeten leerkrachten en opvoeders de nodige stappen zetten. Hoe onbeduidend bepaalde signalen op het eerste gezicht mogen zijn, ze moeten aan de directie gemeld worden. Zij kunnen dan ook de cel leerlingenbegeleiding op de hoogte brengen. Eventuele vermoedens kunnen ook met andere collega s besproken worden. Misschien hebben ook zij soortgelijke signalen opgevangen. Leraren en opvoeders moeten praten met de leerling en de confrontatie niet uit de weg gaan. Tips: o Beschrijf zijn gedrag neutraal (voeg geen beoordeling of afkeuring toe, beschuldig niet), respecteer de leerling als persoon. o Geef duidelijk aan welke regel hij overschrijdt of aan welke verwachtingen hij niet voldoet. o Geef uw eigen positie, taak en verantwoordelijkheid aan. o Stel duidelijk welk gedrag je eist en verwacht. De leerling moeten ook ruimte krijgen om te reageren. Wat is zijn/haar verhaal? Dit gebeurt best persoonlijk en niet in klasverband. o Indien de leerling zich excuseert, toon begrip en herhaal de regels. o Indien de leerling kritiek geeft op de regels of het beleid, geef dan argumenten waarom er regels zijn die niet ter discussie staan. o Indien de leerling kritiek geeft op uw persoon, negeer dan de eventuele scheldpartij en roep de leerling tot orde. Breng zijn aandacht weer naar zijn gedrag en naar de gestelde eisen. o Na het incident volg je het gedrag van de leerling verder op. Het is af te raden om als leerkracht op eigen houtje langdurige onderzoeken in te stellen naar een mogelijk drugsgebruik (eventueel drugshandel) op school, zonder dit te melden aan de directeur. Als vermoedens op niets uitdraaien, dan kan niemand de leerkracht of de opvoeder verwijten dat hij attent is geweest en via de voorziene kanalen zijn werk heeft gedaan. Door vroegtijdig ingrijpen en signaleren kan de betrokken leerling misschien zonder veel kleerscheuren weer op het rechte pad gebracht worden. 8 Tips voor ouders