KADER Blad : 1 van 6 TOEPASSINGSGEBIED: Enexis 1 DOELSTELLING Het eenduidig definiëren van de berekeningswijze en de uitgangspunten voor bepaling van de capaciteit van een gasnet t.b.v. assetengineers en werkvoorbereiders, engineers, medewerkers engineering. 2 TERMEN EN DEFINITIES Voor termen en definities wordt verwezen naar de in deze instructie vermelde normen en regelgeving en de (Enexis) werkinstructie Gzz-0001.R definities en begrippen Gas. 3 RELATIE MET NORMEN Paragraaf Normen Relatie 4.1 Weerconditities ontwerp - Enexisnotitie (8200142) 4.2 Ontwerpdrukken NEN 7244-serie Aanvulling Enexis 4.3 Maximale gassnelheid - Enexiskader 4.4 Uitgangspunten netbelasting - Enexiskader 4.5 Configuratie en betrouwbaarheid - Enexiskader Tabel 1: Relatie met Normen De hiervoor vermelde normen, alsmede overige van toepassing zijnde normen en/of wet- en regelgeving, zijn onverminderd van toepassing voor aspecten m.b.t. ontwerp van hoofdnetten die in dit kader niet aan bod komen. 4 SPECIFICATIE 4.1 Weercondities ontwerp Onder weercondities ontwerp wordt verstaan: De afgesproken (weer-)condities waaronder het betreffende net nog normaal moet kunnen functioneren. De invloed van het weer wordt voornamelijk bepaald door de buitentemperatuur en (in mindere mate) de windsnelheid tijdens de etmaalpiek. De volgende ontwerpcondities zijn van toepassing voor het gehele voorzieningsgebied van Enexis: temperatuur: -13 C (gemiddelde uurwaarde) windsnelheid: 5 m/s (slechts beperkt van invloed)
Blad : 2 van 6 4.2 Ontwerpdrukken In de onderstaande tabel is per deelnet de minimale ontwerpdruk (P ontwerp(min) ) en de maximale druk (P (max) = MOP) aangegeven. Deze drukken betreffen nieuwe netten. Indien op een bestaand net wordt uitgebreid, dient rekening gehouden te worden met de beperkingen van het bestaande net en kunnen de ontwerpcondities afwijken. De voorkeur is om de preferente drukken te hanteren. Omdat er meestal sprake is van uitbreidingen op het bestaande net zijn de andere drukken ook toegevoegd. Tabel 2: Ontwerpdrukken Deelnet Naar deelnet P 1 ontwerp(min) P (max) Preferente drukken 8 bar 3 bar 8 bar 100 mbar 40 mbar 100 mbar Overige 8 bar 4 bar 5 bar 2) 8 bar 4 bar 1 bar 2 bar 2) 4 bar Overige 1 bar 4 bar deelnetten 1 bar Alle deelnetten 400 mbar 1 bar 30 mbar 25 mbar 30 mbar 1) De minimale ontwerpdruk (P ontwerp(min)) is de minimaal in het net benodigde druk. 2) Ter plekke van het overslagstation. 4.3 Maximale gassnelheid in het net Naast de ontwerpdrukken speelt de gassnelheid in de leiding een belangrijke rol in het ontwerpproces. In de onderstaande tabel zijn richtwaarden voor toegestane gassnelheden in de hoofdleidingen weergegeven. Deelnet Max. snelheid (V max ) hogedruknet 30 m/s lagedruknet 20 m/s Tabel 3: Maximale gassnelheden De maximale gassnelheid voor de in- en uitgaande leidingen van gasstations kan afwijken van de snelheden die in bovenstaande tabel worden aangegeven. Deze worden in het ontwerp voor gasstations meegenomen. 4.4 Uitgangspunten voor de netbelasting Met betrekking tot de belasting moet onderscheid gemaakt worden tussen: Kleinverbruikers (registratie in Knexis) a) huishoudelijke netbelasting (G4 of G6) b) Niet-huishoudelijke aansluitingen (G10, G16 en G25)
Blad : 3 van 6 Grootverbruikers (registratie in AIS) Zakelijke netbelasting (alle andere aansluitingen G40 en groter) a) verbruik zonder contract, zonder uurmeting, (< 170.000 m 3 0/jaar) b) verbruik met contract met uurmeting ( 170.000 m 3 0/jaar, indien < 170.000 m 3 0/jaar op verzoek van de klant of indien de afleverdruk van het afleverstation afwijkt van 30 mbar) Van elk van deze categorieën is de berekening van de belasting van het net in principe identiek: netbelasting = contractwaarde * gelijktijdigheidsfactor of netbelasting = aansluitwaarde * gelijktijdigheidsfactor De aannames en de voorhanden gegevens zijn voor elk van deze categorieën verschillend en worden in de onderstaande paragraven beschreven. De waarden die hier worden weergegeven zijn richtwaarden. De berekeningen moeten gespiegeld worden aan metingen. E.e.a. staat beschreven in Meting en toetsing netberekeningsmodel (zie ontwerpkader Gza-0017.K). 4.4.1 Huishoudelijke netbelasting Voor huishoudelijke verbruikers kan uitgegaan worden van een netbelasting die de gemiddelde belasting per verbruiker aangeeft. In deze netbelasting is de aansluitwaarde en een gelijktijdigheidsfactor verwerkt. Voorwaarde is dat er minimaal 25 van deze verbruikers op het betreffende net aangesloten zijn. Voor de huishoudelijke verbruikers kan in eerste instantie een gemiddelde belasting van 1,2 m 3 0/h per woning worden aangehouden. Indien er duidelijk afwijkende bebouwing is in een gebied kunnen afwijkende belastingen gehanteerd worden. Deze staan in de onderstaande tabel weergegeven. Tabel 4: Netbelasting (aantal verbruikers 25) Categorie Belasting in m 3 0/h per woning Gemiddelde belasting 1,2 40 per ha (bruto) voor toekomstig verbruik Woning met kookgas 0,1 Flat 0,7 Gemiddelde wijk 1,2 Vinexwijk 1,0 Vrije sectorwijk 1) 1,6 1) Hierbij is uitgegaan van een lage bebouwingsdichtheid (dus hogere gelijktijdigheid). 4.4.2 Zakelijke netbelasting Verbruikers die niet tot de huishoudelijke verbruikers gerekend moeten worden en die een opgestelde hebben groter dan G6 worden beschouwd als zakelijke verbruikers. Zakelijke verbruikers worden als individuele verbruikers behandeld. Hier wordt onderscheid gemaakt tussen zakelijk verbruik < 170.000 m 3 0 per jaar en zakelijk verbruik 170.000 m 3 0 per jaar. Bij de laatste is sprake van een uurmeting conform de Meetcode. Voor toekomstig
Blad : 4 van 6 verbruik kan, indien er niets anders beschikbaar is, voor de netbelasting gerekend worden met de onderstaande waarden. Tabel 5: Kentallen belasting Soort bebouwing Belasting m 3 0/h per ha (bruto) Industrie 80 Handelsterreinen/ kantoren 45 Tuinbouw 150 Een aantal zakelijke verbruikers heeft een seizoengerelateerde belasting. Deze vormt een uitzondering op de kentallen zoals beschreven. Voorbeelden zijn grasdrogerijen en openluchtzwembaden. Deze verbruiken onder piekomstandigheden geen gas en hebben derhalve ook geen invloed op de situatie in het net. Onder normale omstandigheden hebben ze echter wel invloed. a) Zakelijke netbelasting, verbruik < 170.000 m 3 0/jaar Voor het zakelijk verbruik < 170.000 m 3 0 per jaar onderkennen we, afhankelijk van de informatie die beschikbaar, is vier categorieën, aflopend in hoeveelheid beschikbare informatie: aansluitwaarde is bekend; het type bedrijf en type meter zijn bekend, aansluitwaarde niet; de meter is bekend, type bedrijf en aansluitwaarde niet; toekomstig verbruik, vrijwel niets bekend. Voor de netbelasting wordt uitgegaan van de aansluitwaarde en een gelijktijdigheid. De gelijktijdigheidsfactor, die in onderstaande tabellen is aangegeven, mag alleen gebruikt worden indien er meerdere zakelijke verbruikers (meer dan drie) op het betreffende net zitten. Indien dit niet het geval is moet met een hogere gelijktijdigheid gerekend worden (de gelijktijdigheid is maximaal 1).
Blad : 5 van 6 In de onderstaande tabel is voor verschillende zakelijke verbruikers de gelijktijdigheidsfactor af te lezen. Tabel 6 en Tabel 7: Gelijktijdigheidsfactoren en bepaling netbelasting Soort belasting Gelijktijdigheidsfactor Temperatuur afhankelijke belasting 0,7 (incl. glastuinbouw) Temperatuur onafhankelijke belasting 0,8 Categorie Aansluitwaarde is bekend Type bedrijf en nominale bekend, aansluitwaarde niet Nominale is bekend Toekomstige belasting () is niet bekend Aansluitwaarde Gelijktijdigheid Netbelasting aansluitwaarde zie tabel 6 aansluitwaarde x gelijktijdigheid 70% maximale zie tabel 6 aansluitwaarde x gelijktijdigheid 70% maximale 0,7 50% maximale n.v.t. n.v.t. zie tabel 5 b) Zakelijke netbelasting, verbruik 170.000 m 3 0/jaar Bij deze verbruikers is het gecontracteerd vermogen bekend. Er wordt van uitgegaan dat deze verbruikers zich meer met energiebeheer bezighouden en hun eigen piek uitvlakken. Hierdoor zal de gelijktijdigheid hoger worden. Er worden hier twee categorieën onderkend: verbruikers waarbij de contractwaarde bekend is; toekomstige belasting, waarbij vrijwel niets bekend is. Tabel 8: Gelijktijdigheidsfactor Soort verbruikers Gelijktijdigheidsfactor Temperatuurafhankelijke belasting 0,7 Temperatuuronafhankelijke belasting 0,85 Hierbij geldt, net als bij de gelijktijdigheid bij de verbruikers <170.000 m 3 0/jaar, dat er meerdere zakelijke verbruikers (meer dan drie) op het net moeten zitten. Tabel 9: Bepaling netbelasting Categorie Aansluitwaarde Gelijktijdheid Netbelasting Contractwaarde is bekend contractwaarde zie tabel 8 contractwaarde x gelijktijdigheid Toekomstig belasting () is niet bekend n.v.t. n.v.t. zie tabel 5
Blad : 6 van 6 4.5 Configuratie en betrouwbaarheid Het net dient dusdanig uitgelegd te zijn dat bij niet-winterse condities iedere willekeurige regelstraat van een distributiestation voor onderhoud uit bedrijf genomen kan worden zonder dat de levering hiervan hinder ondervindt. De assetengineer dient voor de specifieke situatie de economisch gunstigste combinatie van vermazing, aantal en type gasstations (enkel- versus dubbelstraats) te kiezen waarbij aan bovenstaande eis wordt voldaan. Indien het niet bekend is wat de afname tijdens onderhoud (niet-winterse condities) is, kan gerekend worden met 70% van het maximale verbruik. In geval van de invoeding van groen gas: In winterse situaties wordt invoeding van groen gas, vanwege het ontbreken van een leveringsplicht, niet meegenomen in de ontwerpcondities. De minimale druk moet dus gehandhaafd kunnen worden zonder bijdrage van deze invoerders. Houd er rekening mee dat er sprake kan zijn van lagere instelwaardes van gasontvangststations en overslag- en districtstations van het betreffende deelnet. 5 OPMERKINGEN Niet van toepassing. 6 BIJLAGEN Niet van toepassing.