Patrick Dieleman Rassenonderzoek in een moeilijk tarwejaar Het Landbouwcentrum Granen Vlaanderen (LCG) legde dit jaar opnieuw op 9 plaatsen rassenproeven op wintertarwe aan. De combinatie van ziektedruk en natte weersomstandigheden liet zich voelen in de resultaten. Naar: LCG Het graanjaar 2012 kende een iets te goed najaar, waardoor het graan op heel wat percelen al sterk ontwikkeld de winter inging. Nadien kwam er een vroege en hoge druk van gele roest, die vooral in het oosten van het land, maar ook in de kustpolders heel wat percelen aantastte. De natte lente leidde tot veel druk van septoria, bruine roest en later ook aarfusarium. Waar de gerst wegens de natte weersomstandigheden in juli nog van het land gestolen moest worden, verliep de tarweoogst optimaal. De proeven waren verspreid over de provincies West-Vlaanderen (Houtave, Koksijde, Poperinge en Sint-Denijs), Oost-Vlaanderen (Bottelare, Doel en Sint-Maria-Latem), Vlaams-Brabant (Melkwezer) en Limburg (Piringen). Tabel 1 (p. 2) biedt een overzicht van de rassen die deelnamen aan de proeven. Er werd een standaardzaaizaadbehandeling toegepast. De ziektebestrijding omvatte een aar- en een bladbehandeling. Die laatste werd uitgevoerd op basis van de ziektedruk in het perceel. De proefveldomstandigheden en uitgevoerde behandelingen worden weergegeven in tabel 2 (p. 3). Om een ras optimaal te evalueren, moet je de resultaten van minstens 3 proefjaren beoordelen. Korrelopbrengst Voor de korrelopbrengst speelt bij de rassenkeuze niet alleen de regelmatigheid van een ras over de diverse proefplaatsen binnen eenzelfde jaar een rol, maar ook de regelmatigheid van het ras over de jaren heen. Om het opbrengst vermogen van een ras optimaal te evalueren, is het noodzakelijk de resul taten over meerdere proefjaren (bij voorkeur minstens 3) te beoordelen. Het meerjarige gemiddelde van een ras is des te betrouwbaarder naarmate de korrel opbrengst van het ras over de jaren stabieler is. Het is bovendien belangrijk om meerdere rassen te kiezen. Zo kan de teler aan risicospreiding doen. Ervaringen uit het verleden leren trouwens dat het opbrengstpotentieel van rassen kan variëren in functie van het perceel en het jaar. Soms zijn zowel de perceel- als de jaarverschillen zeer groot. Tabel 3 (p. 4) geeft een overzicht van de gemiddelde korrelopbrengst in 2012 per ras. Dit gebeurt in relatieve cijfers (procenten) ten opzichte van het gemiddelde resultaat van de getuigenrassen, Avatar,, Henrik,, Horatio, Intro, Ketchum, KWS Ozon, KWS Radius, Linus, Relay, Rockystart,,, rassenproeven wintertarwe 1
en Tobak, dat 10.878 kg/ha was. Uiteraard moet je bij het interpreteren van de resultaten een nuancering maken tussen voedertarwerassen en variëteiten met bakkwaliteit. Die aanduiding werd ook opgenomen in tabel 1. In tabel 2 verneem je meer over de proefomstandigheden. Het algemeen gemiddelde voor Vlaanderen kan de geschiktheid van rassen voor een bepaald bodemtype enigszins verdoezelen (tabel 3). Toch stellen we over de gebieden eenzelfde tendens vast in de opbrengst. (106,4%) en Henrik (105,0%) scoorden 5% of meer beter dan de getuigenrassen. Elixer, KWS Ozon,,, Linus, Avatar, Intro, en Tobak scoorden ook iets boven het gemiddelde. De prestaties van en Edgar vielen zo goed als samen met het gemiddelde. De resultaten van 8 andere rassen lagen iets onder het gemiddelde. In de tabellen 4 tot 6 (p. 5 en 6) worden de opbrengsten van de 3 recentste proefjaren in respectievelijk de kustpolders, de Wase polders en de leem- en zandleemstreek weergegeven. Voor wie interesse heeft in de prestaties van de rassen met maar één behandeling, kan tabel 7 (p. 6) interessante informatie opleveren. Tabel 1 Overzicht van de rassen in proef - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 Ras Opname Europese rassenlijst 1 Mandataris/verdeler Kwaliteit 2 Vroegrijpheid Ararat 2004 Ets L. Rigaux Tout venant Halflaat Aristote 2010 Aveve BPS Halfvroeg/halflaat Avatar 2010 Jorion Voedertarwe Halflaat (doorschieten en aar vormen) Bergamo 2011 Philip Seeds B1 (BPS) Halfvroeg Bermude 2007 Limagrain Belgium BPS Vroeg Carenius 2006 Philip Seeds Baktarwe B2 (BPC) Vroeg Celebration 2008 Jorion Baktarwe Halfvroeg/halflaat (doorschieten), halflaat (aar vormen) Edgar 2010 (B) Aveve Baktarwe A Vroeg Elixer 2011 Limagrain Belgium Voedertarwe Halfvroeg 2007 SCAM BP Halflaat Henrik 2009 (B) Aveve Voedertarwe Halfvroeg 2008 (B) Limagrain Belgium Voedertarwe/biscuittarwe Halflaat Horatio 2011 Jorion Voedertarwe Halflaat (doorschieten en aar vormen) Inspiration 2004 Ets L. Rigaux Tout venant Halflaat Intro 2011 Limagrain Belgium Baktarwe BPS Halflaat JB Asano 2008 Ets L. Rigaux BPS Vroeg JB Diego 2006 Ets L. Rigaux Tout venant Halfvroeg Julius 2007 (B) Aveve Baktarwe A Halflaat Ketchum 2007 Phytosystem/SCAM BPS (B1) Laat KWS Ozon 2010 (B) Aveve Baktarwe A Halfvroeg KWS Radius 2010 (B) Aveve Baktarwe A Halfvroeg Lear 2007 Phytosystem Voedertarwe Halflaat (doorschieten en aar vormen) Linus 2010 Philip Seeds Baktarwe B1 (BPS) Halflaat Lion 2005 Phytosystem Voedertarwe Halflaat (doorschieten en aar vormen) Matrix 2009 Ets L. Rigaux Baktarwe Gemiddeld Meister 2010 Verla Seeds Baktarwe A Vroeg-halfvroeg Mentor 2012 Philip Seeds B2 (BPC) Vroeg Monterey 2010 Philip Seeds C (biscuit) Vroeg Mozes 2011 (B) Limagrain Belgium Voedertarwe Halfvroeg Pius Aveve Baktarwe A Halfvroeg 2008 Philip Seeds Baktarwe A Vroeg Razzano 2010 Aveve A (BPS) Halfvroeg-halflaat Relay 2010 Philip Seeds C1 (tout venant) Halflaat Rockystart 2009 (B) Jorion Baktarwe Laat (doorschieten en aar vormen) 2005 Aveve Voedertarwe Halfvroeg-halflaat Salomo 2011 (B) Verla Seeds Voedertarwe Halflaat 2009 (B) Jorion Baktarwe Laat (doorschieten), halflaat (aar vormen) Sophytra 2007 Ets L. Rigaux Tout venant Halfaat Spirit 2011 (B) Limagrain Belgium Voedertarwe Vroeg 2008 Limagrain Belgium Voedertarwe Laat Tobak 2011 Limagrain Belgium Baktarwe B Halflaat Torch 2010 Limagrain Belgium Voedertarwe Halflaat Unicum 2010 (B) Limagrain Belgium BPS Halfvroeg 2009 (B) Aveve Voedertarwe Halfvroeg-halflaat 1 (B) = ras eveneens opgenomen in de Belgische rassenlijst 2 BP = Blé panifiable, BPS = Blé panifiable supérieur, BPC = Blé panifiable courant, Bron: mandataris 2 rassenproeven wintertarwe
Tabel 2 Proefomstandigheden - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 Polder Kustpolder (West-Vlaanderen) Koksijde Zuienkerke (Houtave) Wase polder (Oost-Vlaanderen) Beveren (Doel) Leem- en zandleem West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant Limburg Poperinge Zwevegem (Sinit-Denijs) Merelbeke (Bottelare) Linter (Melkwezer) Proefnemer Inagro Inagro LTCW Sint-Niklaas VTI Poperinge Inagro HoGent Vlaamse overheid (ADLO) Grondsoort Klei Klei Lichte polder (-60) Zandleem (-35) Leem Lichte zandleem Leem (40) Tongeren (Piringen) PIBO Tongeren Lichte leem (35) Voorvrucht Suikerbieten Suikerbieten Suikerbieten Kuilmaïs Aardappelen Aardappelen Aardappelen Aardappelen Zaaidatum 20/10/2011 21/10/2011 17/10/2011 17/10/2011 13/10/2011 21/10/2011 2/11/2011 26/10/2011 Zaaidichtheid 400 400 350 300 300 350 275 350 Stikstofbemestingsadvies (kg N/ha) 192 (72+58+62) 206 (82+60+64) 178 (55+43+80) 194 (66+53+75) 192 (80+53+59) 170 (67+41+62) 110 161 (50+41+70) Groeiregulatoren 30/03/2012: CCC 700 1 l 29/03/2012: Meteor 1 l 27/03/2012: Jadex 1 l 29/03/2012: Meteor 2 l 24/04/2012: 12/04/2012: 07/05/2012: 13/04/2012: CCC 700 0,5 l Meteor 1 l Medax Top 0,5 l CCC 75 1 l 27/03/2012: Moddus 0,25 l + CCC 75 0,75 l 27/04/2012: Meteor 2 l 30/04/2012: Medax Top 0,8 l 20/04/2012: Meteor 2 l Fungicidenbehandeling 1 5/4/2012 5/4/2012 5/13/2012 5/7/2012 5/4/2012 5/3/2012 5/4/2012 4/27/2012 (1e-2e knoop): (1e-2e knoop): (voorlaatste tot laatste blad): (1e knoop): Input 1,25 l (1e-2e knoop): (voorlaatste blad): (voorlaatste blad): (voorlaatste blad): 2/06/2012 10/06/2012 8/06/2012 5/06/2012 2/06/2012 29/05/2012 30/05/2012 2/06/2012 (aar 80-100% uit): (aar 100% uit): (aar 80-100% uit): (aar uit): (aar 80-100% uit): (aar uit): (aar uit): (aar uit): Evora Xpro 1,25 l Evora Xpro 1,25 l Skyway Xpro 1,25 l Aviator Xpro 1,25 l Evora Xpro 1,25 l Aviator Xpro 1,25 l Aviator Xpro 1,25 l Aviator Xpro 1,25 l Insecticidenbehandeling - Herfst 10/11/2011: Karate Zeon 50 ml - Voorjaar - Zomer 08/06/2012: Lambda 50 EC 0,1 l Oogstdatum 02/06/2012: Karate Zeon 50 ml 29/05/2012: Karate Zeon 50 ml 29/05/2012: Ravane 50 0,1 l 02/06/2012: Decis EC 0,2 l 12/08/2012 13/08/2012 11/08/2012 10/08/2012 10/08/2012 10/08/2012 13/08/2012 11/08/2012 1 De ziektebestrijding werd uitgevoerd naargelang de ziektedruk hectolitergewicht (kg) 80 75 70 65 60 74,7 73,8 73,5 73,4 73,2 73,0 72,8 72,7 72,6 72,5 72,4 72,2 72,0 71,5 71,0 70,8 70,7 69,6 69,2 69,2 68,9 67,6 67,3 67,3 66,7 KWS Ozon Inspiration Henrik Spirit Meister Elixer Edgar KWS Radius Intro Linus Ketchum Avatar Tobak Salomo Horatio Rockystart Razzano Relay Figuur 1 Hectolitergewicht bij 15% vocht - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 71,1 Licht graan Het hectolitergewicht bedroeg gemiddeld over alle rassen en proefplaatsen heen 71,1 kg. Dit is ruim 6 kg minder dan in 2011 (77,9 kg). Figuur 1 vergelijkt de resultaten van de beproefde rassen. Opvallend dit jaar is de grote spreiding tussen het hoogste hectolitergewicht (74,7 kg, KWS Ozon) en het laagste (66,7 kg, Relay). Dit wordt ook weerspiegeld in de uitzonderlijk lage duizendzadengewichten (figuur 2, p. 5). Het gemiddelde is 39,1 g. Bladziekten Tabel 8 (p. 7) geeft een samenvatting van de weerstand tegen blad- en aarziekten vastgesteld in 2012. Meeldauw was in onvoldoende mate aanwezig in de rassenproeven om tot een adequate beoordeling te komen. Daarom wordt de weerstand tegen witziekte vastgesteld in 2011 meegegeven voor de toen beproefde rassen. Alle rassen vertoonden een behoorlijke gevoeligheid voor bladvlekkenziekte. Het minst gevoelig waren Elixer, rassenproeven wintertarwe 3
Tabel 3 Relatieve korrelopbrengst - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 Kustpolder (2 proefplaatsen) Wase polder (1 proefplaats) Leem- en zandleemgrond (5 proefplaatsen) Vlaams Gewest 8 proefplaatsen) Ras 1 Gem. korrelopbrengst (%) 2 Ras 1 Gem. korrelopbrengst (%) 2 Ras 1 Gem. korrelopbrengst (%) 2 Ras 1 Gem. korrelopbrengst (%) 2 Hoogste opbrengst Elixer 107,3 Henrik 109,4 106,8 106,4 105,7 Meister 107,7 KWS Ozon 105,2 Henrik 105,0 105,0 JB Asano 107,1 Henrik 105,1 106,8 Elixer 106,4 106,0 Ketchum 105,3 Iets boven het gemiddelde Spirit 104,6 Matrix 104,8 Linus 104,2 Elixer 104,9 103,8 Carenius 104,4 Elixer 103,3 KWS Ozon 104,2 Carenius 103,8 Avatar 103,6 102,7 103,2 Intro 103,2 102,6 Avatar 102,6 103,0 KWS Ozon 102,8 102,1 Spirit 102,6 Linus 102,9 Henrik 102,6 102,1 102,4 Avatar 102,5 Avatar 101,5 KWS Ozon 101,8 Tobak 101,2 Intro 101,3 Linus 100,8 Linus 100,7 Intro 100,9 100,8 Meister 100,8 100,2 Tobak 100,7 Tobak 100,6 Horatio 100,5 Iets onder het gemiddelde 99,7 Intro 99,6 Edgar 99,6 99,4 Edgar 99,6 99,1 98,9 Edgar 99,1 99,3 Horatio 98,7 98,8 98,2 Inspiration 98,8 JB Diego 98,1 98,0 Horatio 98,1 98,0 Tobak 98,0 Ketchum 97,2 98,1 97,8 KWS Radius 96,7 Horatio 97,1 Ketchum 97,4 KWS Radius 97,0 Celebration 96,4 KWS Radius 96,2 KWS Radius 9 Razzano 97,0 Edgar 96,0 Razzano 95,4 Lear 96,4 95,5 Inspiration 95,3 Laagste opbrengst Ketchum 94,0 Mozes 91,1 Salomo 91,7 Rockystart 91,5 Relay 92,9 Rockystart 90,4 Rockystart 91,6 Salomo 91,5 Salomo 92,1 Salomo 89,2 Relay 89,2 Relay 89,8 Rockystart 91,8 Relay 86,6 Getuigen 100,0 100,0 100,0 100,0 =... kg/ha 10.858 12.573 10.548 10.878 1 Een ziektebestrijding werd uitgevoerd op basis van de ziektedruk. Op alle proefplaatsen werden 2 fungicidenbehandelingen uitgevoerd. 2 Relatieve waarden t.o.v. het gemiddelde van de getuigen Avatar,, Henrik,, Horatio, Intro, Ketchum, KWS Ozon, KWS Radius, Linus, Relay, Rockystart,,, en Tobak. Jo Gennez Spirit en, gevolgd door Edgar. Vooral, gevold door Ketchum, en bleken het meest gevoelig te zijn. De meest gevoelige rassen voor gele roest waren vooral Inspiration, gevold door Carenius, en Lear. Ook bij de rassen, Horatio en Salomo moet je waakzaam zijn voor gele roest. KWS Radius, Razzano, Relay, Rockystart, en waren het minst gevoelig voor bruine roest. Vooral Tobak en Elixer, gevolgd door, Horatio, Meister en Salomo, toonden zich het gevoeligst voor deze ziekte. In 2011 waren en Razzano het meest gevoelig voor meel- 4 rassenproeven wintertarwe
duizendzadengewicht (g) strolengte (cm) legering; schaal 1-9, 9 = vrij van legeren 55 50 45 40 35 30 25 20 Figuur 2 Duizendzadengewicht bij 15% vocht - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 44,3 43,5 43,1 42,4 42,3 41,6 41,5 41,2 41,0 40,6 39,9 39,7 39,0 38,8 38,7 37,1 37,1 36,6 3 36,3 35,0 34,3 33,8 33,7 KWS Ozon Meister Henrik Inspiration Intro Ketchum Linus Edgar Horatio KWS Radius 93,5 91,1 89,1 88,2 87,6 87,6 8 8 86,0 85,6 84,5 84,0 82,9 82,6 82,3 81,7 81,4 81,0 80,4 80,1 80,0 80,0 79,8 76,3 71,2 70,7 Edgar Elixer KWS Radius Inspiration Henrik Tobak Intro Spirit Salomo Linus Avatar Meister Carenius Ketchum Horatio Rockystart KWS Ozon Razzano Relay Figuur 3 Strolengte - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 8,8 8,5 8,3 8,3 8,0 Premio Zappa Contender 7,5 7,5 7,5 7,3 7,0 7,0 6,8 Mulan Carenius Tuareg Razzano Figuur 4 Legering - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2010 Tobak Rockystart Elixer Relay Salomo Carenius Avatar Azzerti Interet Julius 5,3 Boregar 39,1 83,1 7,2 Tabel 4 Korrelopbrengst wintertarwe kustpolder (kleigebied) - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 Ras 2012 1 2011 2 2010 3 Hoogste opbrengst in 2012 Elixer 107,3 - - 105,7 103,6 102,5 105,0 100,0 102,2 Spirit 104,6 - - 103,8 101,9 101,9 Carenius 103,8 97,6 101,4 Intro 103,2 101,2 - KWS Ozon 102,8 97,7 - Henrik 102,6 100,6 - Avatar 101,5 - - Linus 100,8 94,8 - Meister 100,8 96,7 - Tobak 100,6 - - Horatio 100,5 - - 99,7 102,5 102,7 Edgar 99,6 - - 99,3 95,6 100,0 Inspiration 98,8 100,9-98,0 99,2 104,5 97,8 102,1 100,0 KWS Radius 97,0 - - Razzano 97,0 99,2 - Lear 96,4 102,4 102,2 Laagste opbrengst in 2012 Ketchum 94,0 98,9 - Relay 92,9 - - Salomo 92,1 - - Rockystart 91,8 98,8 - Getuigen 100,0 100,0 100,0 = kg/ha 10.858 14.181 13.306 De ziektebestrijding gebeurde naargelang de ziektedruk, in 2012: 2 fungicidenbehandelingen (respectievelijk in het eerste- tot tweedeknoopstadiuim en in het stadium 'aar 80-100% uit'), in 2011:2 fungicidenbehandeling ( tweede knoop voelbaar en bij het begin van de bloei), in 2010: 2 fungicidenbehandelingen (respectievelijk in het stadium tweede knoop voelbaar en aar uit ). Avatar,, Henrik,, Horatio, Intro, Ketchum, KWS Ozon, KWS Radius, Linus, Relay, Rockystart,,, en Tobak. 2 Relatieve waarden t.o.v. het gemiddelde van de getuigen Azzerti, Carenius, Celebration,,, KWS Ozon, Razzano,, en. 3 Relatieve waarden t.o.v. het gemiddelde van de getuigen Azzerti, Carenius, Celebration,,, KWS Ozon, Razzano,, en. dauw. Ten slotte bleek Tobak het gevoeligst te zijn voor aarfusarium. Met de aanhoudende zware vorstperiode tussen 29 januari en 12 februari werd in de wintertarwe een geel-bruine bladverkleuring vastgesteld. Er waren evenwel verschillen tussen de regio s doordat er minder of meer strenge vorst voorkwam, of doordat het graangewas al dan niet rassenproeven wintertarwe 5
beschermd werd door sneeuw. Soms waren er grote verschillen tussen percelen in eenzelfde regio. Dat had onder meer te maken met de ligging van het perceel. Er werden ook rasverschillen vastgesteld. Eind februari, begin maart beoordeelde men de rassen in de LCG-rassenproeven op deze bladverkleuring (tabel 9 p. 7). Deze bladverkleuring was een tijdelijk verschijnsel. Ze verdween geleidelijk in de Tabel 5 Korrelopbrengst wintertarwe Wase polder - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2009-2012 Ras 2012 1 2010 2 2009 3 Hoogste opbrengst in 2012 Henrik 109,4 - - Meister 107,7 - - JB Asano 107,1 - - 106,8 101,6 106,4 Elixer 106,4 - - 106,0 101,3 - Ketchum 105,3 - - Matrix 104,8 - - Carenius 104,4 101,7 106,7 Avatar 103,6 - - 102,6 101,8 104,5 102,1 101,3-102,1 104,1 102,6 KWS Ozon 101,8 - - Linus 100,7 - - Intro 99,6 - - 99,1 - - Horatio 98,7 - - JB Diego 98,1 - - Tobak 98,0 - - KWS Radius 96,7 - - Celebration 96,4 98,6 99,0 Edgar 96,0 - - 95,5 106,0 - Inspiration 95,3 - - Mozes 91,1 - - Rockystart 90,4 - - Salomo 89,2 - - Relay 86,6 - - Getuigen 100,0 100,0 100,0 = kg/ha 12.573 10.319 13.202 De ziektebestrijding gebeurde naargelang de ziektedruk, in 2012: 2 fungicidenbehandelingen (respectievelijk in het voorlaatste- tot laatstebladstadium en in het stadium aar 80-100% uit ), in 2010: één fungicidenbehandeling (stadium aar uit ), in 2009: 2 fungicidenbehandelingen (respectievelijk in het voorlaatstebladstadium en bij het begin van de bloei). Avatar,, Henrik,, Horatio, Intro, Ketchum, KWS Ozon, KWS Radius, Linus, Relay, Rockystart,,, en Tobak. 2 Relatieve waarden t.o.v. het gemiddelde van de getuigen Carenius, Contender,, Julius, Mulan, Premio,, en Tuareg. 3 Relatieve waarden t.o.v. het gemiddelde van de getuigen Carenius, Celebration,, Impression, Istabraq, Julius,,, Tuareg en Waldorf. daaropvolgende weken, als het gewas opnieuw begon te groeien. Strolengte en legering Figuur 3 (p. 5) toont de strolengte, na toepassing van groeiregulatoren. Die was het langst bij Edgar, Elixer, KWS Radius en Inspiration. Vooral Relay en, gevolgd door Razzano, waren in 2012 de rassen met het kortste stro. Er werd gemiddeld een lengte van 83,1 cm gemeten. Omdat er dit jaar te weinig legering was in de proeven werd deze Tabel 6 Korrelopbrengst wintertarwe leem- en zandleemgebied - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2010-2012 2011 2010 Ras 2012 (5 proeven) 1 (3 proeven) 2 (4 proeven) 3 Hoogste opbrengst in 2012 106,8 102,1 102,3 KWS Ozon 105,2 100,5 - Henrik 105,1 - - Linus 104,2 - - Elixer 103,3 - - 102,7 98,4 103,8 Avatar 102,6 - - Spirit 102,6 - - 102,4 100,9 103,1 Tobak 101,2 - - Intro 100,9 101,0-100,2 99,8 99,5 Edgar 99,6 - - 98,9 - - 98,8 102,1 99,8 98,0 99,5 101,6 Ketchum 97,2 - - Horatio 97,1 - - KWS Radius 96,2 - - Razzano 95,4 102,2 101,2 Laagste opbrengst in 2012 Salomo 91,7 - - Rockystart 91,6 100,2 - Relay 89,2 - - Getuigen 100,0 100,0 100,0 = kg/ha 10.548 11.164 11.191 De ziektebestrijding gebeurde naargelang de ziektedruk. In 2012 werden 2 fungicidenbehandelingen uitgevoerd, in 2011 werden op 2 van de 3 proefplaatsen 2 fungicidenbehandelingen uitgevoerd en op één locatie één fungicidenbehandeling, in 2010 werden op 3 van de 4 proefplaatsen 2 fungicidenbehandelingen uitgevoerd, op één proefplaats ging het om één behandeling. Avatar,, Henrik,, Horatio, Intro, Ketchum, KWS Ozon, KWS Radius, Linus, Relay, Rockystart,,, en Tobak. 2 Relatieve waarden t.o.v. het gemiddelde van de getuigen Azzerti, Carenius, Celebration,,, KWS Ozon, Razzano,, en. 3 Relatieve waarden t.o.v. het gemiddelde van de getuigen Carenius, Contender,, Julius, Mulan, Premio,, en Tuareg. Tabel 7 Korrelopbrengst wintertarwe bij één fungicidenbehandeling Poperinge - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 Ras Poperinge 1 Hoogste opbrengst Elixer 118,9 112,8 Spirit 112,3 110,4 KWS Ozon 108,5 Edgar 108,4 Inspiration 106,7 Unicum 106,1 Linus 105,8 105,0 104,4 Meister 104,3 Henrik 102,1 Salomo 101,5 Razzano 101,2 Rockystart 100,3 Intro 100,1 JB Diego 99,6 99,2 9 Avatar 95,5 Laagste opbrengst in 2012 KWS Radius 93,4 Relay 92,8 Tobak 92,8 Ketchum 91,3 Horatio 88,1 84,4 Getuigen 100,0 = kg/ha 9.099 De ziektebestrijding werd uitgevoerd in het stadium aar uit met Evora Xpro 1,25 l/ha. Avatar,, Henrik,, Horatio, Intro, Ketchum, KWS Ozon, KWS Radius, Linus, Relay, Rockystart,,, en Tobak. parameter niet gemeten. De resultaten weergegeven in figuur 4 (p. 5) zijn die van de rassenproeven van 2010, voor zover de in 2012 beproefde rassen toen ook al in de proeven aanwezig waren. Aandachtspunten bij het uitzaaien van baktarwe Overweeg je kwaliteitstarwe uit te zaaien, dan moet je doordacht kiezen welke rassen je zal inzetten. Verzeker je van de afzetmogelijkheden en de kwaliteitseisen van het gekozen afzetkanaal. Evalueer ook het opbrengstpotentieel en de te verwachten verkoopprijs en maak een vergelijking met het te verwachten inkomen van de klassieke tarwerassen. Let wel, de 6 rassenproeven wintertarwe
Ontvangstnormen De ontvangstnormen voor baktarwe door de producenten geleverd aan de handelaar-ontvanger omvatten onderstaande kwaliteitsanalyses: Vochtgehalte 14 tot 14,5% (neutrale zone): noch afhouding, noch vergoeding Meer dan 17,0%: declassering naar voedertarwe Hectolitergewicht 76 tot 77 kg (neutrale zone): noch afhouding, noch vergoeding Minder dan 73 kg: declassering naar voedertarwe Valgetal van Hagberg: Minimum 220 seconden Zeleny-index: minimum 36 mm Eiwitgehalte: minimum 12% Verhouding Zeleny/eiwit: minimum 3 In functie van de kwaliteitsklasse (op basis van de kwaliteitsanalyse) is er een premie voorzien; hoe beter de kwaliteit, hoe hoger de premie. Te bepalen in onderling akkoord met de handelaar-ontvanger. Naar: Synagra Tabel 8 Weerstand tegen blad- en aarziekten - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 Ras Weerstand tegen (1-9) 1 Bladvlekkenziekte Gele roest 2 Bruine roest Aarfusarium Avatar 5,5-7,0 7,3 Carenius - 3,7 - - Edgar 6,4 8,1 7,8 7,0 Elixer 6,6 7,8 3,9 8,1 5,0 4,1 5,2 6,4 Henrik 5,4 7,0 6,8 7,9 5,8 5,1 6,0 6,4 Horatio 6,3 6,2 5,0 Inspiration - 2,2 - - Intro 6,0 8,6 6,0 6,9 Ketchum 4,8 - - KWS Ozon 5,7-7,4 7,0 KWS Radius 5,9 8,9 8,5 7,5 Lear - 4,2 - - Linus 5,5 8,8 6,8 7,9 Meister 5,6-5,2-3,9 - - 8,0 Razzano 5,4-8,6 7,5 Relay 5,6 9,0 8,2 6,7 Rockystart 5,7 8,0 8,7 6,6 6,2 7,8 6,8 7,6 Salomo 6,1 6,6 5,2-5,8 9,0 8,3 - Spirit 6,6-6,4-6,6 8,7 7,7 6,7 Tobak - - 3,2 5,5 4,9-8,4 7,1 5,7 6,9 6,7 7,1 1 Schaal 1-9, een hoger cijfer betekent een betere weerstand, - = geen gegevens beschikbaar. 2 Gele roest komt vooral voor in de kustpolder. Ook in andere regio s kan er, naargelang onder meer de weersomstandigheden en het jaar, behoorlijk veel gele roest voorkomen. In deze regio s moet je waakzaam zijn met de zeer gevoelige rassen. Tabel 9 Bladverkleuring wegens de aanhoudende zware vorstperiode in het vroege voorjaar - Bron: Rassenproeven wintertarwe LCG 2012 Ras Bladverkleuring 1 Tobak 8,6 8,2 Linus 8,1 Horatio 7,9 KWS Ozon 7,9 7,2 Edgar 7,0 Henrik 7,0 Relay 7,0 Intro 6,3 6,3 Rockystart 6,3 6,3 6,3 Razzano 6,1 Avatar 5,9 Ketchum 5,3 5,2 5,1 Spirit 5,1 KWS Radius 5,1 6,6 De waarnemingen werden uitgevoerd in de periode eind februari, begin maart op de LCG-rassenproeven in Koksijde, Zuienkerke (Houtave), Poperinge, Zwevegem (Sint-Denijs), Merelbeke (Bottelare), Zwalm (Sint-Maria-Latem) en Tongeren (Piringen). 1 Schaal 1-9, een hoger cijfer betekent minder bladverkleuring verkoopprijs van kwaliteitstarwe kan rasspecifiek zijn. De prijs kan daarenboven regionaal en/of in functie van het afzetkanaal sterk variëren. Kwaliteitstarwe vraagt een aangepaste teelttechniek. Hierbij horen de toediening van een stikstoffractie rond de bloei, een adequate groeiregulatie (bepaalde rassen zijn immers behoorlijk legergevoelig) en een afdoende ziektebestrijding (een goede aarbescherming is absoluut noodzakelijk, indien nodig moet je vooraf een bladziektebestrijding toepassen). n Aan dit artikel werkten mee: Yvan Lambrechts & Jean-Luc Lamont, Vlaamse overheid, ADLO Voorlichting Granen; Daniël Wittouck, Lies Willaert & Kristof Boone, Inagro, afdeling Akkerbouw Rumbeke- Beitem; Veerle Derycke & Geert Haesaert, Hogeschool Gent, Faculteit Toegepaste Bio-ingenieurswetenschappen; Dieter Cauffman, Jos Fagard, Morgan Carlens, Koen Vrancken & Nico Luyx, PIBO Campus en PIBO Tongeren; Stefan Vandeputte, Dries Goethals & Patrick Vermeulen, VTI Poperinge; Dirk Martens & Roel Van Avermaet, LTCW Waasland, Technisch Instituut Sint-Isidorus Sint-Niklaas. rassenproeven wintertarwe 7