Jaarverslag 2018 Molenteam Daams Molen Molenteam: Molenaars: Dirk Brouwer; Ruud Geerligs; Gerrit Gramser; Andries Higler. Molenaars in Opleiding: Ramon Kroes; Jurre Riphagen. Gids: Gerrit van Eek. Gast-molenaars: Ronald Groothedde; Rudi van den Beld. Onsnapbaar mooi! Molenaars, MIO s, gidsen, hulp: Het molenaarsbestand is dit jaar een beetje gewijzigd. Gerrit Witteveen, die de laatste jaren als gast-molenaar betrokken was bij de molen, kan dat i.v.m. zijn gezondheid niet meer voortzetten. Rudi van den Beld, molenaar in Oene, komt regelmatig in Vaassen draaien en daarbij bij gelegenheid de MiO s wat wijzer en handiger maken. Op de ALV van het Gilde van Vrijwillige Molenaars op 7 april is besloten de startleeftijd van MiO s te verlagen van 16 naar 14 jaar. Voor onze MiO s had dat geen effect meer. Ramon en Jurre zijn op 11 april officieel gestart als MiO. Ze draaien niet alleen bij ons, maar ook op de Wimmenumer Molen in Egmond aan den Hoef bij Eric Zwijnenberg en op molen Werklust in Oene bij Rudi van den Beld. Dit jaar is Jurre op 25 april verrast met het jeugdlintje van de gemeente Epe voor zijn vrijwillige inzet op de molen. Onze gids Gerrit van Eek is nog steeds actief en enthousiast betrokken bij de molen. En onze toekomst, Lasse Geerling, 6 jaar, blijft ook regelmatig komen en ons verrassen met zijn kennis over molens. Regelmatig hebben we molenaars en MiO s van andere molens op bezoek. Soms alleen belangstellend, maar ook om wat te leren. 1
Draaidagen: Dit jaar tellen we 111 dagen waarop de wieken rond zijn gegaan. (2014: 35, 2015: 70, 2016: 104, 2017: 95); Waarbij: 5x in de Rouwstand weggezet: I.v.m. overlijden van: - mevrouw E. Singel-Kroes (6 april); - Jaap Rouwenhorst, molenaar in Hattem (30 mei); - Bart Limburg, oom van Eric, Vaassenaar (6 juni); - Ingeborg Pouwels, ver. De Hollandsche Molen (24 december). Nationale Dodenherdenking (4 mei). 10x gedraaid met vlagjes/vlaggen: Carnaval; Voor gedecoreerden i.v.m. Koningsdag; Koningsdag, aubade; Bevrijdingsdag; Hemelvaart/Vaasaqua; Nationale Molendag; Ramon geslaagd voor school; Open Monumentendag; Jaarmarkt. 2x weggezet in de Vreugdestand: - Jeugdlintje Jurre en koninklijke onderscheiding voor Arie Oudesluijs (Ver. Vrienden Daams Molen) - 50-jarig huwelijk Gerrit en Joke Gramser (met spandoek). Van 1 t/m 3 januari en van 5 t/m 31 december heeft de kerstster in de topwiek sfeer in het dorp gebracht. Omwentelingen: Dit jaar geen record, maar toch nog 201.052 omwentelingen voor geheel 2018, gemiddeld 1.811 per dag met een dagrecord van 4.624 (24 januari). Een maandrecord zat er met een maximum van 23.420 omwentelingen niet in. (2017: 170.638 omw., gem. 1.796 per dag; max. 4.538) (2016: 201.600 omw., gem. 1.938 per dag; max. 4.447) (2015: 100.234 omw., gem. 1.432 per dag; max. 3.488) (2014: 47.442 omw., gem. 1.355 per dag; max. 3.794) Een aantal keren hebben we ook in de avonduren de molen laten draaien. Dat geeft een heel bijzondere sfeer. 2
Gemalen: We hebben drie keer wat gemalen; 50, 25 en 50 kg. Dit malen houdt in dat we een paar zakken tarwe hebben gemalen cq. gebroken. Indien mogelijk willen we dit de komende jaren vaker gaan doen. Groot onderhoud: Werkzaamheden uitgevoerd door externe partijen of door onszelf: Monumentenwacht heeft haar controle uitgevoerd op 23 mei en daarover een rapport opgemaakt; geen schokkende bevindingen; Hout voor extra opbergzoldertje besteld; bouw in 2019. Klein onderhoud: Diverse klein onderhoud (in willekeurig volgorde): Kap: De Burgemeester of Tempelbalk aan de voorzijde afgeschermd tegen inwateren en houtrot. Advies van Monumentenwacht. De wipstok knaaide in het luik van het achterkeuvelens; de opening wat ruimer gemaakt; Stormluiken en linker zwaardplank gerepareerd; Van de huigplanken op de kap korstmossen verwijderd; Baard gerepareerd; half afgebroken door contact met achtkant. Advies van Monumentenwacht. Vangbalk wat aangepast zodat de haak wat beter wordt geleid; De knuppelstrop om de vulstukken op de bovenas aan de halszijde omgedraaid zodat dit veiliger is; minder kans om met de kleding er achter te blijven hangen; Kneppeltouw vervangen; Katrol van de pal vervangen; sterk aangetast door houtworm; Weer veel dode vliegen opgeruimd; hoofdzakelijk klustervliegen. Een proef met tijdelijk gaas i.p.v. glas in de ramen moet nog uitwijzen of dat helpt. Bovenwiel: wiggen vastgezet en schroeven aangetrokken; Bonkelaar: opnieuw afgesteld en wiggen vast gezet; In de kap nieuwe verlichting (LED-balkjes) aangebracht; Nood-hijswerk voor de vang in de kap gemonteerd. Achtkant vanaf stelling: Spoorwiel: kammen bijgewerkt (wiggaten vergroot) en vast gezet; Bediening van maalkoppel (afhouder) verbeterd; Schilderwerk bijgewerkt en regelmatig schoon gemaakt; Ophanging van de haak om het gevlucht te pakken, verbeterd. Stelling: Stellingplanken vastgespijkerd en dakleer op stelling vast gemaakt; Planken regelmatig schoon gemaakt en algen en sneeuw verwijderd; Schilderwerk regelmatig schoon gemaakt en bijgewerkt. Gevlucht: Hekwerk schoon gekrabd; algen verwijderd; Nieuwe onderhoektouwen aan zeilen gemaakt; Steekbord-II korter gemaakt; was soms moeilijk te verwijderen; 3
Zeilen van nieuw stiksel voorzien bij Neijenhuis en gewassen in de autowasstraat van Klink; Zeilklamp vast gezet; schroef was weggeroest; Bliksemafleideraansluiting hersteld (was krom). Achtkant onder stelling: Voordeur (invaart) gerepareerd (deur klemde) en afdeklat aangebracht; Kleine molens (handmolens en modelmolen) onderhouden; Tijdelijk schakelklok geplaatst bij keukenboiler i.v.m. stroomuitval door overbelasting; In de meterkast bij Eric een andere groepenindeling gemaakt (door Kramer) waardoor (mogelijk) uitval door overbelasting tot het verleden behoort. Algemeen: Er was weer een storing van de draadloze rookmelder in de kap, vermoedelijk door externe signalen (mobiel 5G-netwerk); Reuzel gemalen en gesmolten voor smering hals- en penlager; Regelmatig vloeren, wanden en ramen schoon gemaakt; Weerstation, endenteller en omwentelingteller gerepareerd/ verbeterd; Oude elevator deels opgeknapt voor voorlichting; de rest volgt in 2019; Kerstster aanbrengen en verwijderen en repareren; Meerjarenonderhoudsplan afstemmen met de stichting. Overige activiteiten: Rondleiden van bezoekers, w.o. scholen en groepen; regelmatig ook buiten standaard openingstijd en bij lokale of landelijke activiteiten; Opleiden van onze MiO s, waaronder bezoeken diverse molens in het land en theorielessen in Arnhem en Zwolle; MiO s van andere molens wijzer en handiger maken; Historisch materiaal van de molen verzamelen, o.a. voor jubilea; Voorbereiden van jubilea in 2020; 150 jaar Daams Molen, 30 jaar Reconstructie Daams Molen en bestaan Stichting Vaassens Molen en Vrienden van Daams Molen en 75 jaar Bevrijding; Onze website onderhouden; Uitwisselen van molenfeitjes via Social Media; Voorlichtingsmateriaal gemaakt, w.o. molenpuzzel; Oude materiaal over de molen van diverse mensen ontvangen en opgeslagen; Overige documentatie geordend en toegankelijk gemaakt; Cursus valbeveiliging gevolgd; exameneis voor MiO s en kennisverbreding molenaars; Deelname aan excursies van De Geldersche Molen; Lezing verzorgd voor de Burgerenk in Epe; 4
Bezoeken van jaarvergadering van de Vrienden van Daams Molen in Vaassen, Het Gilde van Vrijwillige Molenaars in Zaandam en De Hollandsche Molen in Amersfoort; Mede-initiëren en deelname aan landelijke commissie voor het verlagen van de minimum leeftijdsgrens van MiO s; Onze diensten aangeboden aan provinciaal bestuur om capaciteitsgebrek deels op te vangen, maar dat heeft nog niet tot iets concreets geleid; Verbreden algemene molenkennis door gesprekken en excursies. Nieuwe/aanvullende plannen, c.q. uit te voeren werkzaamheden (willekeurige volgorde): Luiwerk nazien, smeren en vastzetten wiggen; Bordschroten in gevlucht aanhelen (Monumentenwacht); Nieuwe klamp op staart monteren voor bezetketting; Hogere vlaggenmast achter op de kap (mast van het terras?); Afscherming ruimte tussen stelling en onderste plank van stellinghek (met staalkabel o.i.d.); Afsluiting van toegang tot molen vanaf hutzolder bij afwezigheid molenaar(s) of gids; Maken en inrichten materiaal zoldertje; Praktijkoefening met brandweer; Graanzolder beter inrichten voor voorlichting; Beate Vieth heeft een voorstel gemaakt, die als leidraad zou kunnen fungeren; Radiator op graanzolder ontkoppelen (?); verloren warmte (Stichting: molenaars mogen actie ondernemen); Wifi-verbinding in de molen verbeteren (in samenspraak met Eric); Duidelijkheid m.b.t. brandblussers; poeder vs schuim; Een werkloze molen is ook niet alles. Daarom blijven we uitkijken naar een mogelijkheid om wat meer te kunnen malen; Het RI&E-handboek moet een keer worden beoordeeld op actualiteit, nut en noodzaak; Aanschaf winterkleding (-jassen); We zijn serieus op zoek naar archiefruimte voor de oude verslagen, logboeken, boeken, foto s, e.d. We willen ook onderzoeken of het mogelijk is om, naast de min of meer standaard evenementen, een andere activiteit in en rond de molen te organiseren, bijvoorbeeld een draai-4-daagse. Bestede uren: Er wordt op de molen geen urenregistratie bijgehouden. Maar als we uitgaan van ca 100 dagen op de molen, met gemiddeld 4 personen en dan 6 uur per dag, komen we uit op ruim 2.400 uur besteed òp de molen. De uren die thuis of elders besteed worden aan werkzaamheden, voorbereiding, nazorg en opleiding zijn dan nog niet meegeteld. Een aantal van deze dagen heeft de molen niet gedraaid door werkzaamheden of gebrek aan wind. 5
Bezoekers: Er zijn dit jaar 2.226 bezoekers ontvangen door de molenaars. Dat is 10 meer dan vorig jaar en daarmee weer een record geworden. Onbekend is hoeveel mensen door Eric c.s. zijn rondgeleid. De bezoekers kwamen weer uit vele uithoeken van de wereld; Saoedi Arabië (ging echter op laatste moment niet door), Rusland, India, Hongarije, Duitsland en Canada. Zeer interessant. Vijf keer kwam er een school of jeugdgroep op bezoek. We hebben ook meegedaan met de Roefeldag waarop schoolkinderen kennis komen maken met diverse bedrijven, w.o. een korenmolen. Ook namen we deel aan de Prokkelstagedag, waarop mindervaliden kennis maken met diverse bedrijven en organisaties in de gemeente. Andere bijzondere bezoekers waren: Het gemeentebestuur, de familie Daams, een filmploeg voor een promotiefilm van de Rabobank en verslaggever van het Nederlands Dagblad. Eén van de bezoekers zei: De molen is onsnapbaar mooi. (2017: 2.216 bezoekers) (2016: 2.185 bezoekers) (2015: 2.155 bezoekers) (2014: 1.642 bezoekers) Evenementen: Tijdens de volgende evenementen was de molen geopend: (bezoekers) Carnaval (20); Koningsdag (35); Hemelvaart/Vaasaqua (250) Bevrijdingsdag (50); Old-Times-dag (250) Nationale Molendag (115); Open Monumentendag (70); Jaarmarkt (40). Risico Inventarisatie & Evaluatie Bijzonderheden: Ondanks dat we allemaal ons best doen om ongelukken en schade te voorkomen gaat het wel eens mis. Dit jaar is de gele vlag van Vaassen door de wind uit de houder getild en van de stelling geblazen. Geen gewonden of schade. Op 12 mei 2018 heeft er een uitgebreid artikel in het Nederlands Dagblad gestaan over de molen, molentermen en de molenaars. Dit verslag is een resumé van het afgelopen jaar. Wilt u regelmatig op de hoogte blijven van de actuele standen en activiteiten, bezoek dan regelmatig onze website https://daamsmolen.nl. 6
Het molenteam van: Daams Molen te Vaassen 7