0fl tv. EMEENTE De Friese Meren 15 AP. 2014 N r, appel INSPECTIEAPPOT 2014 objectnummer 0639 N.H. Kerk Kerkhof 1 8531 JH Lemmer Monumentenwacht Fryslan Emmakade 59 Postbus 137 8900 AC Leeuwarden tel. 058-21 57365/fax 058-2157336 email info monurnentenwacht-fryslanni website www monurnentenwacht-frysan.ni bezoekadres: Emmakade NZ (le verd. rechts) te Leeuwarden
INSPECTIEAPPOT objectnummer 0639 Objectqegevens Objectnummer: Debiteurennummer: Object: elegen te: emeente. Monumentnummer: Oorspronkelijke functie: Inspectiegeqevens Inspectie uitgevoerd door: Datum inspectie: Totaal aantal uren: Inspectieplan isicoklasse: Inspecties mogelijk vanaf (tijd): een inspectie mogelijk op (dagen): Eigenaar/abonnee: Contactpersoon Sleuteladres 0639 4349 N.H. Kerk Kerkhof 1 Lemmer De Friese Meren 25749 04 Objecten in en delen van kerkelijke gebouwen P.D. van Vliet 19 maart 2014 7,5 3 08:00 uur In overleg emeente De Friese Meren Postbus 101. 8500 AC Joure De heer Lanting Inspectie gelijk met de kerk of sleutel via gemeente. Kerk koster: De heer v.d. Schaaf telefoon : (0514) 56 94 35 Strandloper 46 te Lemmer Bereikbaarheid en toegankelijkheid Het interieur is goed toegankelijk voor inspecties. Het exterieur is redelijk bereikbaar voor inspecties en ook redelijk bereikbaar voor reparaties. Locatie Bus parkeren bij de kerk / nabij de toren. Materialen om mee te nemen Normaal materiaal uit de bus. De constructieve toestand (casco) van de toren is matig. De onderhoudstoestand is redelijk. Uit de rapporten van de laatste 5 jaar blijkt dat de onderhoudsstaat van het gebouw achteruit gaat. Dit is een gevolg van het feit dat er onvoldoende onderhoud wordt uitgevoerd. Aanbevolen werkzaamheden in volgorde van prioriteit Onderdelen N.H. Kerk Herstel metsel- en voegwerk en (onderzoek) ankers. Behandelen / herstel duimen en traliewerk. Herstel constructie houtwerk en ankers. Loodaansluitingen verbeteren. Herstel balustrades. Onderhoudsschilderwerk. Enig herstel / behandelen klokkenstoel. rubriek technische termijn staat 1.2.1/1.4.2 matig/slecht 1-3 jaar 1.5/3.2.1 3.2.1 matig 1-3 jaar 2.3 n.v t/matig 3 jaar 2.7 n.v.t 3 jaar 1.72 n v.t. 3jaar 39 nv.t 5jaar Opmerkingen Vooruitlopend op inspecties kunt u ons tussentijds inschakelen voor: advisering; het wind- en waterdicht houden van daken: het schoonmaken van goten; en het verrichten van kleine (nood)reparaties, bijvoorbeeld als gevolg van storm pagina 2
ubriek Toelichting Hersteladvies 0639 1. EVELS 1.1 Funderingen fundering Voor zover waarneembaar en gezien de kwaliteit van het opgaande muurwerk. 1.2 evels 1.2.1 Baksteen Voorgevel (west) - gevelsteen - muurankers Linkergevel (noord) ode! bruine baksteen. gemetseld in kruisverband, platvol gevoegd. Plaatselijk scheurvorming. Mogelijk los metselwerk onder de galmopeningen. S Fors uitgesleten en open. Vermoedelijk in het muurwerk licht geroest. Een scheur bovenin de onderste ge eding. Plaatselijk uitgesleten, langs het maaiveld en op de afzaten en versnijdingen Tevens enig uitgesleten voegwerk hoger in de torengevel. Verspreid zal herstel door inboeten noodzakelijk zijn. Zorgvuldig herstel, geheel vervangen. Uitvoeren als het originele voegwerk. Zorgvuldig en tijdig herstellen - muurankers Achtergevel (oost) - muurankers echtergevel (zuid) Voor zover waarneembaar. Van de afzaten van galmopenrngen o Zorgvuldig en tijdig herstellen. uitgesleten. Onder de galmopenin- Met name liggend werk als het gen licht uitgesleten. voegwerk van afzaten en versnijdingen. Voor zover waarneembaar. IS Betreft met name de hogere delen van de toren gevel. het voegwerk is plaatselijk dusdanig diep uitgesleten. dat stenen / delen muurwerk zijn losgeraakt. Het muurwerk vertoont plaatselijk scheurvorming en staat enigszins rond. Alle losse delen metselwerk uitnemen en scheuren inboeten; ondom de scheuren een steen aan beide zijden uitnemen en nieuwe stenen inboeten. Bij het opnieuw aanbrengen van metselwerk is van belang stenen van eenzelfde kwaliteit (hardheid. textuur, formaat en kleur) toe te passen. De stenen 'vol en zat' vermetselen zodat weer een constructief geheel met het omringende muurwerk ontstaat. = goec = rede ijk rv = matg S = siech: pagina 3
ubriek Toel ichti ng Hersteladvies 0639 echtergevel (zuid) - muurankers S Van afzaten onder gevelopeningen, van versnijdingen in de gevels, op de hoeken en langs het maaiveld is voegwerk uitgesleten / uitgespoeld. Plaatselijk (diep) uitgesleten. Open voegen worden door weersinvloeden (inwateren, vorstschade) steeds groter. Op diverse piaatsen planten groei. Door het roesten van ankers in het muurwerk zijn enkele scheuren zichtbaar. Zorgvuldig herstel voegwerk. Uitvoeren identiek als het bestaande werk. Enkele (kleine) delen historisch voegwerk zijn nog intact en moet behouden blijven. Bij herstel van het muurwerk de mate van roestvorming - en de hieruit voortkomende schade - nader onderzoeken. Als blijkt dat herstel noodzakelijk is: de ankers vrijmaken. ontroesten tot op het blanke ijzer en roestwerend behandelen. Het in te metselen deel met vethoudend band omwikkelen. 1.4 Vensters 1.4.2 Hout : vensters in ovale nrssen - raamhout - ijzeren traliewerk noordzijde Voor zover waarneembaar. eroest. Een strip in de bovenzijde van de nis is tevens sterk geroest Traliewerk demonteren, ontroesten en roestwerend behandelen. Strip verwijderen. 1.5 Deuren. poortjes. toegangen Entree west - deuren - duimen - gehengen - duimbiokken - hardsteen dorpel - hardsteen platen - aanzet -I sluitstenen - sluitblok binnen 1.7 las/schilderwerk 1.7.1 Beglazing - blank glas stopverf Ondereinden zijn licht aangetast door rot. Een beschadiging bij de slotplaat. M Door het roesten van de muurduimen zijn de natuursteen duimblokken kapot gedrukt. Ook van de binnendeuren zijn de duimblokken stukgeraakt door roestvorming van de duimen. ebroken door roestende duimen. Het sluitblok aan de binnenzijde is wat beschadigd door roest. Herstel is niet aan de orde. Demonteren, ontroesten en roestwerend behandelen van de duimen. De duimbiokken vervangen. Zie hierboven. = ced = edeiijk r. = mt S = sch pagina 4
ubriek Toefichting Hersteladvies 0639 1. 7.2 Schilderwerk - deuren entree - coating natuursteen rond entree vensters in ovale nissen - betimmering onder torenhelm - lijstwerk - laagste balustrade - hoogste balustrade - luiken - lijstwerk wijzerplaten - afwerking wijzerplaten - galmborden en deelzuilen 1.8 Diversen almopeningen - borden - deelzuilen - vogelwering gaas in raamwerk - afzaten Wijzerplaten - omlijstingen - ijzerwerk - wijzers Bij de slotplaat beschadigd. Voor zover waarneembaar. De vensters zijn vuil. De vensters liggen terug in de gevel en dus wat beschermd tegen weersinvloeden. c Open voegwerk. o Zie rubriek 1.2.1. 2. DAKEN 2.1 Kapconstructies 2.1.1 HOL/t Koepel - eiken kapconstructie - makelaar Lantaarn - staanders - korbeels 1 Ondereinde aangetast door vroegere lekkages. 2.2 Dakbedekking 2.2.3 Leien - schubleien bekleding 2.2.4 Metaal helm / koepel - loodbekleding Wat losgeraakte vernageling. De leien klapperen in de wind Aanname. Uitsluitend van afstand o Nader inspecteren bij gelegengeïnspecteerd. Wel is zichtbaar dat heid. het lood bij naden / felsen wat licht opwaait. Tevens lichte plooivorming. = qoec = edelilk = matig S = slecht pagina 5
ubriek Toelichting Hersteladvies 0639 2.3 Loodaansluitingen Leibeklede dakviakken - voetlood - aansluiting op platte dakdelen - hoekkeperlood poesters - overig hoekkeperlood 2.5 Dakopeningen 2.5.4 Luiken Leibeklede dakschilden - kozijnen, ramen en luiken - gehengen M Aansluiting op balusters erg lekkagegevoelig. Bij wind en regen dringt er vermoedelijk water onder het lood. Het hoekkeperlood is verspreid gekit in de hoop hiermee de lekkages te hebben verholpen. De bevestiging van de gehengen zijn roestig, waardoor het hout begint te scheuren. Op termijn / bij gelegenheid verbeteren. Breder lood aanbrengen. 2.7 Balustraden - laagste balustrade - hoogste balustrade - verankeringen - lijstwerk Het ondereinde van de zuidwestelijke baluster is vermoedelijk door houtrot aangetast. De onderregel aansluitend op deze baluster is ook aangetast. De ruimte tussen de onderregel en de lei bedekking van het achtkant is plaatselijk minimaal. Hier kan gemakkelijk houtrot optreden. Bij recent uitgevoerd onderhoud S- schilderwerk is herstelwerk met kunsthars uitgevoerd. Balusters aan de oostzijde en noordzijde zijn vermoedelijk door houtrot aangetast. Verder is de onderregel op meerdere plaatsen door houtrot aangetast. Ook deze balustrade is bij recent uitgevoerd onderhoudsschilderwerk verspreid hersteld / bijgewerkt met kunsthars. ekenen op groter herstelwerk aan de balustrades op termijn. Als bovenstaande. 2,8 Diversen Lantaarn - lood beklede stijlen - ijzeren val beveiliging - loden roevendak - luik houtwerk - houten luik met lood bekleed 0 Mede doordat de roeven niet geheel doorlopen is er plooivorming en scheurvorming in de loden dakbanen opgetreden Enkele scheurtjes zijn met afdichtband afgeplakt. Op de hoeken van het luik is enige scheurvorming in het lood aanwezig. 0 = goed = redelijk M = mei: S = secbt pagina 6
ubriek -- bekroning - smeedijzeren kroon - pijnappel en windvaan 3. INTEIEU Toelichting Uitsluitend van afstand geïnspecteerd. Lichte roestvorming. IVervuild/dof. Hersteladvies 0639 3.2 Dragende constructies/vloeren 3.2. 1 Dragende constructies - houtborende insecten Bovenste verdieping (eiken) - schoren - aanlopers - staanders - balklaag - verankeringen - muurplaten - dakbeschot uimte met luiken - houten onderdelen in hoeken - staanders - liggers - korbeels - schoren - aanlopers - verankeringen - dekbalken - balklaag - dakbeschot Van boven naar beneden worden de verschillende ruimtes beschreven. Bij beschrijving van een balklaag betreft het de zichtbare - in de desbetreffende ruimte. X Verspreid zijn kleine actieve aantastingen door bonte knaagkever zichtbaar., Ter hoogte van de onderste balus- 1 trad e. Houtrotaantastingen in de aanlopers, muurplaat, ligger en het dakbeschot. Met name in de noordwestnoordoost- en zuidoosthoek. Veroorzaakt door oude lekkages. Scho- o Herstel van de door houtrot aangetaste onderdelen is niet direct nodig. Controle op lekkage wel. 0 Wellicht herstel bij (groter) herren zijn hier losgeraakt. stel van de balustrade en lood Actieve aantastingen door bonte op poesters (rubriek 2.3 en 2.7). knaagkever in de aanlopers in de noordwest- en noordoosthoek. = qoed = reaejk M = mtg 5 = secht pagina 7
ubriek Toelichting - Hersteladvies 0639 uimte met klokkenstoel - muurstijlen Verspreid stukgeraakte baksteen. Uitgesleten. M Het hout is wat verweerd en langs de gevels door houtrot en houtborende insecten aangetast. met name in de muurstijlen strak tegen de muur aan. Enkele stijlen staan los en steunen niet meer op de onderliggende onderslag en. Muurstijlen opwiggen en opvullen zodat deze weer voldoende steunen op de onderslagen. Op termijn / bij gelegenheid de sterker aangetaste stijlen vervangen. \\ - korbeels dekbalken - hoekanker over oplegging balk / muurstijl - balklaag uimte met toegang kerkkap - ankers - muurstijlen - korbeels - dekbalken - balklaag met sleutelstukken - verankeringen 1 0 Fo s aance:aste njurstii Oplegging in muurwerk zijn aangetast. De balken liggen echter ook op de muurstijlen. M Sterk geroest. Ontroesten en roestwerend behandelen. Veel oude (gezette) verspringingen 0 Herstel muurwerk door inboeten en scheuren. Boven de ovale ven- Zie rubriek 1.2.1. sters zijn stenen losgeraakt. Plaatselijk uitgesleten..1 Onder de balklaag, in de noordoost- Ankers demonteren, ontroesten hoek is een anker zichtbaar welke en roestwerend behandelen of sterk door roest is aangetast. Moge- vervangen. Nader onderzoek lijk zijn in de overige hoeken ook ge- functie. Mogelijk kan het anker roeste ankers aanwezig. Deze zijn worden verwijderd. Nader onechter niet zichtbaar. De zuidwest- derzoek naar ankers in de ovehoek is overigens al eens hersteld rige (twee) hoeken. met nieuwe bakstenen. Door houtrot en bonte knaagkever aangetast langs de muur achterzijde. Aan de noordzijde is een korbeel sterk door bonte knaagkever aangetast. Er is een gat in het korbeel aanwezig. De aantasting is niet meer actief. Opleggingen zijn aangeheeld met epoxyh ars. Opleggingen in muurwerk zijn aan- 0 Herstel / vervangen sleutelstukgetast. Liggen echter ook op de ken bij gelegenheid. muurstijlen. = goed = redeijk M = matig 5 = slecht pagina 8
ubriek uimte met toegang kerkkap - trekstangen sloffen Verdieping met ovaal venster west - trekbalken - verankeringen - trekstangen zuidwesthoek - trekstangen overige Verdieping naast orgelgalerij - trekbalken - ankers balklaag Begane grond - trekbalken - balklaag - ankers balklaag - trekstangen 3.2.2 Vloeren Houten vloeren - in ruimte met klokkenstoel - in ruimte met ovaal venster - in ruimte met toegang kerkkap - overige houten vloeren Klinkers - begane grond L ~ Toelichting oestig in het muurwerk. ;i Scheurvorming in alle muren Boven het ovale venster is het muurwerk gezakt en los. Op de zuid en westzijden zoutuitbloei. Verspreid - en bij de scheuren uitgesleten. Licht door houtrot aangetast bij de opleggingen in het muurwerk, met name aan de zuidzijde. Tevens aantastingen door bonte knaagkever zichtbaar, onder andere bij oostelijke opleggingen. Enkele balkkoppen zijn al aangeheeld met epoxyhars. oestig in het muurwerk. Scheu ren aan de oostzijde en bij de 0 keilbout aan de westzijde. waarschijnlijk door roestvorming van de verankering van de gevelsteen. Enkelen hersteld met epoxy-hars. Boven de binnendeur en buitendeur zijn scheuren aanwezig. Scheuren bij de duimen / duimblokken van de deuren. Plaatselijk uitgesleten. In het muurwerk enigszins geroest. Hersteladvies 0639 Herstel muurwerk door inboeten. Zie rubriek 1.2.1. Herstel enkele opleggingen door aanlassen. Verankeringen gevelsteen demonteren. ontroesten en roestwerend behandelen In te metselen delen omwikkelen met vethoudend band. Langs de oostzijde zijn enkele plan- o Op termijn / bij gelegenheid de ken verzakt. Liggen echter niet in planken opnieuw aanbrengen het loopgebied. Voor de trap een beetje gezakt. Ongelijke delen. Wat ongelijk = goed P = ree!!jk k.. S secht pagina 9
ubriek 3.9 Diversen Klokkenstoel en klok - eiken stoel - ijzeren pennen / nagels door verbindingen - schoren aan muurstijlen i - verankeringen - ijzeren tuimelas - bevestiging klok aan as - klepel met bevestiging - luidwiel - klok Klokkenspel lantaarn - klokken - klepels en bevestigingen - ringbalk en bevestigingen 4. DIVESEN 4.1 Technische installaties Toelichting Sterk geroest. De verankeringen aan de stoel zijn door roest aangetast. Door roest aangetast. eroest. met name bovenlangs. Hersteladvies 0639 Op termijn trachten te verwijderen en vervangen. Alle (hier vermelde) door roest aangetaste onderdelen demonteren. ontroesten tot op het blanke ijzer en roestwerend behandelen. 4. 1.2 Bliksembeveiliging - bevestigingen dakviakken - bevestigingen gevels 4.2 Bereikbaarheid en toegankelijkheid Bereikbaarheid (extern) - torenhelm X N.B De inspectie van de bliksembeveiliging heeft uitsluitend betrekking op de wtwendïge installatie. (3 Aanname. De koepel (bekroning) is niet door ons betreden. IJM een voorzieningen aanwezig om de torenhelm veilig te kunnen inspecteren. Betreffende de juiste functionering, dient u de installatie periodiek te laten doormeten door een gespecialiseerd bed rijf. Ook wij kunnen de installatie voor u doormeten tijdens de inspectie. elet op de verscherpte wet- en regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden, is het noodzakelijk dat klimhaken worden aangebracht. Dit om op een veihge manier de helm te kunnen inspecteren en eventueel onderhoudswerkzaamheden te verrichten. Het is echter te overwegen om de torenhelm periodiek (b.v. eens per vijf jaar) met behulp van een hoogwerker te inspecteren en eventueel reparaties uit te voeren. (3 i M e pagina 10
ubriek Toegankelijkheid (intern) - toren onderbouw 0 - toren totale bekroning 0 - verlichting 0 Toelichting Enkele ruimten alleen daglicht, wat voor ons voldoende is. Hersteladvies 0639 - vervuiling 1 X Enige vervuiling / stof aanwezig. o Voor goede inspectie en toegankelijkheid is het noodzakelijk de toren schoon te maken en schoon te houden. 0 = cceo edetjk \1 = 'ric S = sjecb: pagina 11
monu men tenwacht frysi a^n Emmakade NZ 59 8921 A Leeuwarden Postbus 137 8900 AC Leeuwarden T 058-2167365 F 058-2157336 info@monumentenwacht-fryslan.nl vvv'.rndnumeflter1wcht-frysiafl.fli emeente De Friese Meren Postbus 101 8500 AC Joure Object: 0639,4349 toren NH kerk Kerkhof 1 8531 JH LEMME Factuur Factuurnummer : 14120230 Debiteurennummer: 4349 Datum : 14-04-2014 Omschrijving activiteit Inspectie Inspectie-datum Aantal Tarief - Bedrag 19-03-2014 7,50 3200 240,00 Totaal bedrag 240,00 Betaling binnen 30 dagen na factuurdatum raag met vermelding van factuur- en debiteurnummer. Let op, bankrekeningnummer is gevijzigdl Vrijgesteld van BTW conform artikel 7, derde lid, van het Uitvoeringsbesluit omzetbelasting 1968. Onderdeel van Monunientenwacht Noord en Oost Nederland Lid van de Vereniging Monumentenwacht Nederland Bankrekeningnummer 1BAN NL17AB00155822683 BIC FtABONL2U KvK41 00 03 04 n '& V ['/l~rkend