De klimaatbestendige stad, inrichting in de praktijk Onderzoek 2015 & 2016 Jeroen Kluck Wiebe Bakker Laura Kleerekoper Lisette Klok Ronald Loeve Marten Rouvoet Ronald Wentink Joris Viscaal
INHOUD Aanleiding praktijkgericht onderzoek Opzet van het onderzoek Voor hetzelfde geld klimaatbestendig Wat er nog gaat gebeuren
Het regent vaker en harder
Er komt meer hitte, en de stad kan dat niet aan
Hoe behouden we leefbare, aantrekkelijke steden?
We weten We willen Maar nu. gaan we ook werken?
Weten Jaarlijkse neerslag 850 mm Hevige neerslag 32 mm/u droge straat Extreme neerslag > 40 mm/u water op straat STEEDS EXTREMER, STEEDS VAKER
Weten
Weten
Weten
Weten
EEN BERG HANDREIKING Zie Kennisportaal Ruimtelijke Adaptatie: www.ruimtelijkeadaptatie.nl www.handboekmeekoppelen.nl www.climateadaptationservices.com De CliCo-tool geeft een indicatie, 1 e orde schatting van kosten van klimaateffecten tot 2050 wanneer niet wordt ingegrepen. www.teebstad.nl De TEEB-stad tool is een online instrument dat op een snelle manier inzicht geeft in de waarde van groen en water in de stad. www.gidsmodellen.nl 10 landschappen van Nederland (gidsmodel Stad ontbreekt). De schema s geven suggesties voor ruimtelijke klimaatadaptatie op gebied van veerkracht en circulaire economie. http://climate-adapt.eea.europa.eu/adaptation-support-tool. Waterschadeschatter (inundatie), Stowa Kostenindicaties van klimaatmaatregelen in de stad, SBRCURNET Climate Proof Cities, CPC consortium
Gemeentelijke verantwoordelijkheid Overmacht?...
Nu dus: werken
Keuze: Zo: of Zo:
De klimaatbestendige stad, inrichting in de praktijk Vergroten inzicht urgentie hitte Vergroten inzicht inrichting OR + kosten en baten Toegankelijk en bruikbaar maken informatie Daarmee: Bieden ondersteuning aan gemeenten en waterschappen
Wijktypologieën Inrichtingsvarianten: traditioneel vs klimaatbestendig Wat is klimaatbestendig? MKBA
WIJKTYPOLOGIE NAOORLOGSE TUINSTAD HOOGBOUW
WIJKTYPOLOGIE BLOEMKOOLWIJK
WIJKTYPOLOGIE VOOROORLOGS BOUWBLOK
landgebruik stedelijk oppervlak 31
PRAKTIJKVOORBEELD STRAAT (VOOROORLOGS BOUWBLOK)
Traditioneel afvoer
Variant 1 berging + afvoer
Variant 2 berging + verwerking
Variant 3 berging + verwerking Techniek Extreme neerslag Hitte Groen MKBA
MKBA Een beter beeld van werkelijke kosten Huidige en toekomstige voor- en nadelen in geld uitgedrukt. Kosten Baten Levensduur
Opbouw MKBA straat: 1. Investeringskosten 2. Onderhoudskosten 3. Waterschade bij extreme neerslag 4. Baten van groen 5. Berekenen lange termijn, contante waarde en jaarlijkse kosten
KOSTEN AANLEG EN ONDERHOUD Wat kost een straat? 1. Investering aanleg 2. Onderhoud Gegevensbronnen o.a.: Rioned Leidraad D1100, 2015 Gemeenten (casus) Data adviesbureaus
KOSTEN WATERSCHADE Extreme neerslag waterschade financiële gevolgen Inschatting jaarlijkse schadekosten: frequentie x schade
SCHATTEN VAN WATERSCHADE Aannames: Ontwerpbuien: neerslagintensiteit, frequentie Variatie in drempelhoogten Hoogte schadekosten Berekening: Berging (+ afvoer) riolering en bovengronds Peilstijging van water op straat Theoretische frequentie falen systeem Data: # woningen, drempelhoogtes, maaiveldhoogtes, afvoer en verwerkingscapaciteit
BATEN IN BEELD Baten van groen en water: -TEEB- studies (The Economics of Ecosystems and Biodiversity) -Andere berekeningswijzen + Gezondheid, recreatie, sociale cohesie + Energie + Economische waarde Veel discussie Veel onzekerheden Veel aannames Baten vallen vaak erg positief uit veel discussie
Traditioneel afvoer
Variant 1 berging + afvoer
Variant 2 berging + verwerking
Variant 3 berging + verwerking
120% Kostenverdeling vooroorlogs bouwblok 100% 11% 100% 1% 89% 1% 13% 98% 1% 17% 104% 80% 12% 12% 60% 40% 77% 76% 83% 86% 20% 0% Variant 0: Traditionele herinrichting Variant 1: Berging op straat Variant 2: Lokale infiltratiegoot Variant 3: Doorlatende verharding
HOOFDCONCLUSIE - Klimaatbestendig herinrichten kan vaak eenvoudig worden gerealiseerd - Klimaatbestendig herinrichten hoeft niet duurder te zijn en is soms zelfs goedkoper
Jeroen Kluck Wiebe Bakker Laura Kleerekoper Marten Rouvoet Ronald Wentink Lisette Klok Ronald Loeve ONDERZOEKSPROGRAMMA URBAN TECHNOLOGY MEI 2016 VOOR HETZELFDE GELD KLIMAATBESTENDIG Voorbeelden klimaatbestendige inrichting voor veelvoorkomende karakteristieke straten