Zomermonitor 2018 rapport nr. 01 maandag 25-06-2018 (week 26) Document nr. 18.098653 Dossier DIG-3774/007 Hoogheemraadschap van Rijnland afdeling Beleid en Planontwikkeling team Monitoring & Kerngegevensbeheer Postbus 156, 2300 AD Leiden droogte@rijnland.net 071-3063351
Inhoudsopgave 1. OPSCHALING EN BEELD RIJNLAND... 3 1a. Opschaling Calamiteiten organisatie na droogte... 3 1b. Algemeen beeld Rijnland... 3 1c. Actuele situatie... 3 1d. Prognose komende periode... 4 2. NEERSLAGTEKORT NEDERLAND EN RIJNLAND... 5 2a. Doorlopend potentieel neerslagoverschot... 5 2b. Historisch verloop neerslagtekort... 5 2c. Neerslagtekort per peilvak op 24 juni 2018... 7 2d. Verwacht neerslagtekort per peilvak... 8 3. NEERSLAG RIJNLAND... 9 3a. Neerslagsom afgelopen maanden op peilvak-niveau... 9 3b. Neerslagsom afgelopen week... 9 4. WEEERSVERWACHTING... 10 4a. Weersverwachting KNMI... 10 4b. Weersverwachting Meteo Group... 10 4c. Neerslagverwachting 10 dagen per 6 uur voor Rijnland... 11 4d. Cumulatieve neerslagverwachting 10 dagen voor Rijnland... 11 4e. Temperatuurverwachting 10 dagen voor Rijnland... 11 4f. Weersverwachting Stroomgebied Rijn... 12 5. RIJNAFVOER... 13 5a. Gerealiseerde Rijnafvoer 2018:... 13 5b. Gerealiseerde Rijnafvoer afgelopen week... 13 5c. Verwachte Rijnafvoer... 14 5d. Opschalingscriteria Rijnafvoer... 14 6. WATERSYSTEEM RIJNLAND... 15 6a. Gemiddelde waterstand boezemsysteem Rijnland... 15 6b. Aanvoer boezemgemaal Gouda... 15 7. VERZILTINGSBEELD HOLLANDSCHE IJSSEL EN BOEZEM RIJNLAND... 16 7a. Verziltingsbeeld bij Brienenoordbrug... 16 7b. Verziltingsbeeld bij stormstuw Krimpen... 16 7c. Verziltingsbeeld bij boezemgemaal Gouda (Hollandsche IJssel)... 17 7d. Verziltingsbeeld bij hefbrug Boskoop (Gouwe)... 17 7e. Verziltingsbeeld bij sluis Leidschendam... 17 7f. Verziltingsbeeld bij boezemgemaal Katwijk... 18 7g. Verziltingsbeeld bij boezemgemaal Spaarndam... 18 7h. Verziltingsbeeld bij Sloten (Amsterdam)... 18 8. ZWEMWATER... 19 8a. Zwemwater binnen Rijnland (Algemeen)... 19 8b. Actuele zwemwaterkwaliteit in tabelvorm... 19 8c. Kaart actuele zwemwaterkwaliteit... 20 8d. Kaart actuele watertemperatuur... 21 Hoogheemraadschap van Rijnland 2 van 21
1. OPSCHALING EN BEELD RIJNLAND 1a. Opschaling Calamiteiten organisatie na droogte Rijnlands calamiteitenorganisatie is op maandag 25 juni 2018 niet opgeschaald voor droogte gerelateerde zaken 0 Normale bedrijfsvoering De fasering is als volgt: Fase Omschrijving 0 Normale bedrijfsvoering 1 Incident 2 Ernstig incident / (dreigende) calamiteit 3 (dreigende) calamiteit met bestuurlijke impact 4 Ramp 1b. Algemeen beeld Rijnland 1c. Actuele situatie Ondanks de aanhoudende droogte zijn er nog geen droogteproblemen binnen Rijnland. Het neerslagtekort binnen Rijnland is als gevolg van het uitblijven van de neerslag opgelopen en hoger dan normaal, met in de Haarlemmermeer de waarden van 125 mm en hoger. De regio rond Leiden/Zoetermeer kent een normaal neerslagtekort. De toets-groep Keringen bereidt eerste kade-inspecties voor die woensdag 27 juni plaatsvinden. Hierbij zal een aantal referentie-boringen plaatsvinden om de vochthuishouding in een aantal zeer droogtegevoelige keringen in beeld te brengen. Afhankelijk van het beheerdersoordeel dat hieruit voortkomt zijn al dan niet inspecties op grotere schaal nodig. De Rijnafvoer is de afgelopen periode gedaald van ruim 2.400 m 3 /s naar circa 1.660 m 3 /s. Het chloride gehalte op de Hollandsche IJssel is laag. Modelberekeningen van RWS laten zien dat de olieverontreiniging van 23-6 in de Botlek geen gevaar oplevert voor de Hollandsche IJssel. Het chloride gehalte in de boezem is op de meeste plekken laag. Van de 42 zwemwaterlocaties voldoen 33 locaties aan de eisen, voor 9 locaties geldt een waarschuwing of negatief zwemadvies. Hoogheemraadschap van Rijnland 3 van 21
1d. Prognose komende periode Er wordt de komende week geen neerslag verwacht binnen Rijnland en evenmin in het stroomgebied van de Rijn. De komende periode zal het neerslagtekort binnen Rijnland verder oplopen, naar 150 mm lokaal op 30 juni en 175 mm op 4 juli. De Rijnafvoer zal de komende periode verder dalen tot ca. 1.300 m 3 /s. Dit zal naar verwachting niet leiden tot problemen voor de wateraanvoer naar Rijnland. Mogelijk zal Rijnland in de loop van deze week (week 26) opschalen naar fase 1 en later wellicht naar fase 2, als gevolg van de droogte en het oplopende neerslagtekort. De Rijnafvoer is vormt geen aanleiding tot opschaling. Al dan niet opschalen is primair ter beoordeling aan de Coördinator Plaats Incident (CPI) van de calamiteitenorganisatie. Er is de komende week voldoende water beschikbaar voor peilhandhaving en doorspoelen van het watersysteem. Door gericht doorspoelen zal getracht worden lokale verhogingen van het chloridegehalte te verlagen, teneinde een zo goed mogelijke uitgangspositie te hebben voor het geval het nog droger wordt. Hoogheemraadschap van Rijnland 4 van 21
2. NEERSLAGTEKORT NEDERLAND EN RIJNLAND 2a. Doorlopend potentieel neerslagoverschot (bron KNMI) 2018: Langjarig gemiddelde (1981-2010): Grote delen van Nederland hebben een neerslagtekort dat hoger is dan het langjarig gemiddelde. De grootste tekorten bevinden zich in het oosten tegen de Duitse grens, op de grens tussen Limburg en Brabant, tegen België aan en rond Kampen. Rijnland kent ook iets grotere tekorten ten opzichte van het langjarig gemiddelde. Een uitzondering vormt de regio rond Leiden/Den Haag, daar is het tekort ongeveer normaal voor de tijd van het jaar. 2b. Historisch verloop neerslagtekort (bron KNMI) Hoogheemraadschap van Rijnland 5 van 21
Het landelijk neerslagtekort (zwarte lijn) bereikt waarden overeenkomend met een tekort zoals geldig voor de 5% droogste jaren (groene lijn). Hierbij geldt dat de verschillen in Nederland groot zijn, waarbij het neerslagtekort in Rijnland lager is dan het landelijk gemiddelde. Hoogheemraadschap van Rijnland 6 van 21
2c. Neerslagtekort per peilvak op 24 juni 2018 (berekend vanaf 1 april tot aangegeven datum) (in kader tekort van vorige week, 17 juni *) (gegevens Hydronet) Het neerslagtekort is t.o.v. vorige week verder opgelopen. De eerste delen met een neerslagtekort groter dan 125 mm kleuren geel in de Haarlemmermeer. Rond Leiden-Wassenaar-Zoetermeer is het neerslagtekort laag met waarden tussen 50 en 75 mm. Zo ook rond Nieuwkoop. De komende periode zal het neerslagtekort door het uitblijven van neerslag verder toenemen. Vanaf zaterdag 30-06 wordt de grens van 150 mm overschreden. Vanaf 04-07 wordt lokaal de grens van 175 mm bereikt in de Haarlemmermeer. Inspecties waterkeringen (afhankelijk van beheerdersoordeel): Vanaf 150 mm: start inspecties zeer-droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Vanaf 175 mm: start inspecties droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Hoogheemraadschap van Rijnland 7 van 21
2d. Verwacht neerslagtekort per peilvak komende periode (gegevens Hydronet) Verwacht tekort wo. 27-06-2018 Verwacht tekort za. 30-06-2018 Verwacht tekort ma. 02-07-2018 Verwacht tekort wo. 04-07-2018 Hoogheemraadschap van Rijnland 8 van 21
3. NEERSLAG RIJNLAND 3a. Neerslagsom afgelopen maanden op peilvak-niveau binnen Rijnland (gegevens Hydronet) Periode Neerslag Normaal langjarig gemiddelde (1981-2010) Droger/Natter dan langjarig gemiddelde (1981-2010) Okt dec 2017 314,9 269,4 Natter +45,5 Jan mrt 2018 177,9 194,9 Droger -17,0 April 2018 86,3 45,3 Natter +41,0 Mei 2018 54,4 60,7 Droger - 6,3 Juni 2018 (tot 25-06) 5,1 57,5 Droger -52,0 De winterperiode (okt. 2017 t/m mrt. 2018) is iets natter geweest dan het langjarig gemiddelde. De maand april was bijna 2 keer zo nat als normaal, terwijl mei iets droger is geweest dan normaal. Juni is extreem droog verlopen, met slechts 5,1 mm tot nu toe. Naar verwachting valt er de rest van juni geen neerslag meer en blijft de gemiddelde maandsom over Rijnland steken op 5,1 mm. 3b. Neerslagsom afgelopen week Hoogheemraadschap van Rijnland 9 van 21
4. WEEERSVERWACHTING 4a. Weersverwachting KNMI (ontleend aan www.knmi.nl ) Vooruitzichten: Overgang naar warm en zonnig zomerweer. Vooruitzichten lange termijn: Geleidelijk overgang naar een minder warm weertype met maximumtemperaturen rond de langjaargemiddelde waarden en aan het eind van de periode een kans van ca. 40% op regen.. 4b. Weersverwachting Meteo Group Regionale verwachting HHR lange termijn (bron: www.neerslag.nl) Hoogheemraadschap van Rijnland 10 van 21
4c. Neerslagverwachting 10 dagen per 6 uur voor Rijnland op basis van EPS gegevens 4d. Cumulatieve neerslagverwachting 10 dagen voor Rijnland op basis van EPS gegevens 4e. Temperatuurverwachting 10 dagen voor Rijnland op basis van EPS gegevens Verklaring: Bovenstaande grafiek geeft de te verwachtingen voor neerslag en temperatuur aan voor de komende 10 dagen. De lichtblauwe lijn (gemiddeld 50%), geeft de gemiddelde verwachting aan. De donkerblauwe lijn (maximum 90%), geeft de maximale verwachting aan. De Hoogheemraadschap van Rijnland 11 van 21
vaalblauwe lijn (minimum 30%) geeft de minimale verwachting. Als resultante geeft het blauwe vlak de onzekerheidsband aan, tussen welke waarden de verwachtingen variëren. Tot aankomend weekend geen neerslag van betekenis. Daarna een kleine kans op enige neerslag tot max. 11 mm. Oplopende temperaturen tot waarden boven 25 C. 4f. Weersverwachting Stroomgebied Rijn (bron: www.weeronline.nl) De weersverwachting voor Zürich de komende 14 dagen: De weersverwachting voor Koblenz de komende 14 dagen: De komende week zit er geen neerslag in de verwachting van het stroomgebied van de Rijn. Vanaf volgende woensdag (4 juli) geven de modellen enige neerslag. Dit zal gelet op de geringe hoeveelheid niet leiden tot een enige afstroming in de Rijn. Hoogheemraadschap van Rijnland 12 van 21
5. RIJNAFVOER 5a. Gerealiseerde Rijnafvoer: 2018 (ontleend aan: http://www.rijkswaterstaat.nl/) De Rijnafvoer bevindt zich nog boven de grens van 1.300 m 3 /s, zoals die geldt voor juni. 5b. Gerealiseerde Rijnafvoer afgelopen week (ontleend aan: http://www.rijkswaterstaat.nl/) De Rijnafvoer is de afgelopen week, door het uitblijven van neerslag in het stroomgebied, sterk gedaald van 2.431 m 3 /s naar 1.663 m 3 /s. De daling vlakt enigszins uit. Hoogheemraadschap van Rijnland 13 van 21
5c. Verwachte Rijnafvoer De Rijnafvoer bij Lobith zal de komende 2 weken verder dalen Naar verwachting zal de afvoer rond 8 juli afnemen tot een waarde van circa 1.300 m 3 /s. De spreiding rond deze waarde (met een kans van 25 tot 75%) bedraagt 1.250 tot 1.350 m 3 /s Bij aanhoudend droog weer in het stroomgebied van de Rijn zal de afvoer verder afnemen Daarmee is er een kans dat de afvoer na 2 weken daalt onder waarden van 1.200 m 3 /s, de alarmwaarde voor juli. Onder normale omstandigheden is er vanaf 1.100 m3/s kans op verzilting van de Hollandsche IJssel. Deze waarde zal de komende 3 weken niet worden onderschreden is de verwachting. * ontleend aan informatie van RWS (WVM-WMCN) van 25 juni 2018 5d. Opschalingscriteria Rijnafvoer (Landelijke Commissie Waterverdeling LCW) Er is geen reden tot opschaling van de LCW Het opschalingscriterium conform het draaiboek van het Regionaal Droogte Overleg West-Midden ligt bij een Rijnafvoer van 1.200 m 3 /s of lager in juli en 1.100 m 3 /s of lager in augustus.. Grenzen voor laagwatersituaties conform LCW Rijnafvoer Lobith maand (m³/s) januari 1.000 februari 1.000 maart 1.000 april 1.000 mei 1.400 juni 1.300 juli 1.200 augustus 1.100 september 1.000 oktober 1.000 november 1.000 december 1.000 Hoogheemraadschap van Rijnland 14 van 21
6. WATERSYSTEEM RIJNLAND 6a. Gemiddelde waterstand boezemsysteem Rijnland afgelopen week De afgelopen week is het gemiddeld peil in de boezem zo goed mogelijk gehandhaafd tussen zomer- en winterpeil. Er is voldoende water van goede kwaliteit beschikbaar. 6b. Aanvoer boezemgemaal Gouda afgelopen week Bij Gouda laat Rijnland water in vanuit de Hollandsche IJssel. Deze aanvoer naar de boezem is voor peilhandhaving en doorspoeling van het systeem. De afgelopen periode is er, 6 van de 7 dagen gedurende 2 tijen en 1 dag gedurende 1 tij water ingelaten met een debiet van 25 m3/s. Bij toenemend watervraag kan het inlaatdebiet worden verhoogd tot maximaal 35 m 3 /s. De prognose is dat de komende week iedere dag gedurende 2 tijen ingelaten zal worden met een debiet variërend tussen 25 en 35 m 3 /s. Actuele meetinformatie Actuele waterstanden en debieten zijn via onderstaande link op de website van Rijnland op te vragen: http://www.rijnland.net/actueel/water-en-weer Hoogheemraadschap van Rijnland 15 van 21
7. VERZILTINGSBEELD HOLLANDSCHE IJSSEL EN BOEZEM RIJNLAND 7a. Verziltingsbeeld bij Brienenoordbrug - afgelopen week 7b. Verziltingsbeeld bij stormstuw Krimpen - afgelopen week Het chloridegehalte bij de Brienenoordbrug vertoonde afgelopen donderdag en vrijdag nog enkele kleine pieken tot waarden van max. 250 mg/l, daarna daalde de waarde weer naar de achtergrondconcentratie van circa 100 mg Cl - /l en lager Het chloridegehalte bij de Krimpen is laag en de afgelopen week verder gedaald tot waarden van circa 90 mg Cl - /l. Hoogheemraadschap van Rijnland 16 van 21
7c. Verziltingsbeeld bij boezemgemaal Gouda (Hollandsche IJssel) - afgelopen week 7d. Verziltingsbeeld bij hefbrug Boskoop (Gouwe) - afgelopen week 7e. Verziltingsbeeld bij sluis Leidschendam - afgelopen week Bij boezemgemaal Gouda is chloridegehalte laag, met waarden lager dan 100 mg Cl - /l. Bij hefbrug Boskoop zijn periodiek kleine verhogingen (<200 mg/l) te zien van het chloridegehalte t.g.v. de uitslag van kwelwater uit de polders de Noordplas en Tempel en Middelburg. Na aanvoer bij Gouda uit de Hollandsche IJssel om de Gouwe door te spoelen treedt weer een daling op tot de achtergrondconcentratie van ca 100 mg Cl - /l. Bij Leidschendam is het chloridegehalte constant met waarden rond circa 140 mg Cl - /l. Hoogheemraadschap van Rijnland 17 van 21
7f. Verziltingsbeeld bij boezemgemaal Katwijk - afgelopen week 7g. Verziltingsbeeld bij boezemgemaal Spaarndam - afgelopen week 7h. Verziltingsbeeld bij Sloten (Amsterdam) - afgelopen week Het chloridegehalte bij boezemgemaal Katwijk is na een aanvankelijke lichte stijging, vanaf zaterdag weer licht gedaald tot waarden onder de 200 mg Cl - /l Het chloridegehalte bij boezemgemaal Spaarndam is hoger dan elders in de boezem, dit is mede het gevolg van schut- en lekwater bij de Grote Sluis in Spaarndam. Geregelde inzet van het gemaal is nodig om het chloriderijke water met concentraties van 500 mg en hoger periodiek af te voeren naar het Noordzeekanaal. Het chloridegehalte bij Sloten is zo goed als constant en laag (< 200 mg/l) Hoogheemraadschap van Rijnland 18 van 21
8. ZWEMWATER 8a. Zwemwater binnen Rijnland (Algemeen) De provincies Noord- en Zuid-Holland zijn het bevoegd gezag voor het afgeven van zwemadviezen, bevoegd gezag voor publieksinformatie over waterkwaliteit en veiligheid op internet en ter plaatse van een zwemlocatie en wijst zwemlocaties aan/voert zwemlocaties af. De Rijnland is verantwoordelijk voor het bemonsteren van de zwemwaterlocaties en het rapporteren van de meetresultaten aan de provincies. Binnen Rijnland zijn 42 zwemwaterlocaties aanwezig. Om de gezondheid van de zwemmers te beschermen wordt gedurende het zwemseizoen (1 mei tot 1 oktober) de zwemwaterkwaliteit minmaal elke 2 weken bepaald. Voorafgaand aan het zwemseizoen wordt een zogenaamd nulmeting gedaan. Deze meting vindt in de 2 e helft van april plaats. Het zwemwater wordt onderzocht op bacteriologische kwaliteit (E.Coli en Intestinale Enterococcen), blauwalgen en zwemmersjeuk en getoetst aan landelijk vastgestelde normen. Indien een overschrijding van de normen wordt geconstateerd dan wordt in geval van bacteriën een extra bemonstering uitgevoerd en bij blauwalgen wordt de bemonsteringsfrequentie aangepast naar wekelijks. 8b. Actuele zwemwaterkwaliteit in tabelvorm week 24-24 Toelichting op zwemwaterkwaliteit: Alle locaties met een blauw bolletje hebben een goede zwemwaterkwaliteit. De locaties met een gezondheidsrisico door blauwalgen zijn met een geel (waarschuwing) of oranje (negatief zwemadvies) weergegeven. Bij de locaties met een paars bolletje is een sprake van zwemmersjeuk en geldt een negatief zwemadvies. Bij de locaties met een zwart bolletje is vermoedelijk sprake van een bacteriële overschrijding en geldt in de onderzoeksfase een waarschuwing. Na bevestiging van een bacteriële overschrijding geldt een negatief zwemadvies (oranje bolletje) of een zwemverbod (rood bolletje). Verdeling zwemwater locaties Totaal aantal Officiële zwemwaterlocaties 42 Zwemwater locatie voldoet 33 (79%) Blauwalgen - waarschuwing 3 Blauwalgen negatief zwemadvies 2 Zwemmersjeuk waarschuwing 2 Overschrijding Bacteriologische kwaliteit negatief zwemadvies 2 De locaties die niet voldoen zijn (zie ook kaart volgende pagina): locatie naam blauwalgen bacteriologisch 5 Naaktrecreatie Spaarnwoude Waarschuwing 11 Haarlemmermeerse Bosplas speelvijver Waarschuwing 35 Nieuwkoopse plassen Waarschuwing 8 Veerplas Negatief zwemadvies 19 Oosterduinse meer Negatief zwemadvies 30 Cronesteijn Negatief zwemadvies 32 Europapark Negatief zwemadvies Zwemmersjeuk 6 Oosterplas Waarschuwing 7 t Wed Waarschuwing NB: De hier aangegeven waarschuwingen (uitkijken voor algen) en/of negatieve zwemadviezen (afgeraden te zwemmen) zijn gebaseerd op de laatste metingen, zoals uitgevoerd in opdracht van Rijnland. Verantwoordelijke voor het plaatsen van borden op de zwemwaterlocaties is de betreffende provincie. Vanwege een vertraging in de verwerking van de informatie kunnen de borden op de locaties afwijken van de laatste metingen. Zie voor verdere informatie, toelichting op de gezondheidsrisico s en de laatste status: www.zwemwater.nl Hoogheemraadschap van Rijnland 19 van 21
8c. Kaart actuele zwemwaterkwaliteit bijgewerkt op 25 juni 2018 Zwemwater wordt eens in de 2 werken bemonsterd, de ene week Noord Holland, de andere week Zuid Holland. Hierdoor kunnen ogenschijnlijke verschillen ontstaan in deze rapportage. Hoogheemraadschap van Rijnland 20 van 21
8d. Kaart actuele watertemperatuur bijgewerkt op 25 juni 2018 Zwemwater wordt eens in de 2 werken bemonsterd, de ene week Noord Holland, de andere week Zuid Holland. Hierdoor kunnen ogenschijnlijke verschillen ontstaan in deze rapportage. Zomermonitor nr. 01-2018 opgesteld op 25 juni 2017 13:30 uur met bijdragen van R.E. van der Zwan en F. van Schaik droogte@rijnland.net Hoogheemraadschap van Rijnland 21 van 21