Cursusgids voor Cursus Specialist Bijenproducten te Middelbeers, 2015/2016 Het Bijkersgilde wil: - De kwaliteit van Nederlandse honing en bijenproducten op hoog niveau te brengen en te houden door honingkeuringen, cursussen/studiedagen, kwaliteitszegel, onderzoeksprojecten etc. - De Nederlandse honing en bijenproducten als kwaliteitsproducten onder de aandacht te brengen van een breed publiek. - De band tussen imkers te vergroten. De Nederlandse Bijenhouders Vereniging (NBV) is een landelijke vereniging van bijenhouders, gehuisvest in het Bijenhuis in Wageningen. Het doel van de vereniging is het bevorderen van de bijenhouderij in de breedste zin van het woord. De vereniging draagt zorg voor cursussen op het gebied van de bijenhouderij en zet zich in voor de promotie van de bijenhouderij, het verbeteren van de dracht (voedselplanten voor honingbijen en andere bestuivende insecten) en biedt ondersteuning aan imkers. 1
1 Organisatie 1.1 Deze cursus wordt georganiseerd door Stichting Bijkersgilde 1.2 Cursuscoördinator: Wim van den Oord Broekstraat 20a 5688 JX Oirschot 0499-573400 wimvandenoord@hetnet.nl 1.3 De cursus wordt door onderstaande docenten gegeven: 1. Mede (Geschiedenis, materialen, praktijk). 2. Jan Piet Frens Bloembiologie 3. Wim van den Oord Propolis (Herkomst, verzamelen, etc.) 4. Toepassingen Propolis 5. Chemische en fysische eigenschappen van honing. 6. Wim van den Oord Honingwinning (gereedschap) 7. Apitherapie; etikettering en promotie 8. Voedselveiligheid, Warenwet; HACCP 9. Wim van den Oord Stuifmeel (Herkomst, verzamelen, etc..) 10. Eric van Oijen Stuifmeel (analyse) 11. Johannis Vogelaar Was (herkomst + toepassingen) 12. Albert Reynaers Koninginnengelei. 13. Bert Opsteegh Crêmehoning(praktijk). 14. Oogsten, bewerken, gebruik van honing; Keuringsreglement 14 Locatie Ontmoetingscentrum Ons Mevrouw (gratis parkeren op de markt). Doornboomstraat 32 (ingang rechts naast Rabobank). 5091 CB Middelbeers. Telefoon: 031-8440114 1.5 Lesgeld De kosten voor deze cursus bedragen 300,00. In deze kosten zijn de kosten van consumpties en een uitstekende lunch inbegrepen. Het bedrag dient overgemaakt te worden aan Penningmeester Bijkersgilde Bank: Triodos nr. NL09 TRIO 0197 7930 61 1.6 Lesdata De cursus begint 28 november 2015. De andere data zijn: 19 december 2015 2 januari 2016 9 januari 2016 6 februari 2016 5 maart 2016 12 maart2016 2
1.7 Lestijden De cursus start om 10.00 uur en duurt tot ongeveer 15.30 uur, onderbroken door een half uur lunchtijd en naar behoefte een korte koffie- of theepauze. 1.7 Lesboek Bij de cursus wordt gebruik gemaakt van het boek Cursusboek Honingkunde (digitaal te downloaden van www.bijenhouders.nl). Daarnaast zullen de docenten voor hun onderdeel een literatuuropgave kunnen doen. 2.1 Duur en opzet van de cursus De cursus bestaat uit in totaal 7 cursusdagen. Voor een beschrijving van de inhoud en een lessenschema: zie bijlagen. 2.2 Toelatingseisen Voor de cursus gelden geen toelatingseisen. 2.3 Diplomering Ter afsluiting van de cursus zal door middel van toetsing worden bepaald of de cursist de geboden leerstof voldoende beheerst. De toetsing bestaat uit voornamelijk multiple-choice-vragen. De kandidaat ontvangt een door de NBV/Bijkersgilde uitgegeven diploma als voldaan is aan de onderstaande voorwaarden: - De kandidaat is geslaagd voor de toetsen. - De cursist heeft 80 % van de lessen, theorie en praktijk bijgewoond. 3
Bijlage 1 BIJKERSGILDE - Cursus Specialist Bijenproducten - Inhoud Module Honing 1A Nectar: herkomst (bloembiologie), behandeling door het bijenvolk (biologie van de bij) 1B Honing: grondstoffen en chemische en fysische eigenschappen, verschijningsvormen 1C Oogsten van honing: winnen, slingeren, zeven, rijpen, afvullen en bewaren door de imker 1D Bewerken van of met honing door imker of derden (o.a. enten, kookreceptuur) 1E Gereedschap voor de winning en werking van instrumenten (o.a. slinger, refractormeter) 1F Oppervlakkige honinganalyse (draaiing, water, zuur, peroxide, elektrische geleiding) 1G Honingproeverij, onderscheiden en kwalificeren van verschillende soorten honing Module Was 2A Was: herkomst, grondstoffen, 2B Was: toepassingen: bewerken van of met was door imker of derden 2C Werking van materialen en gereedschappen voor bewerkingen van was (o.a. kaarsen maken) Module Stuifmeel 3A Stuifmeel: herkomst, bouw, grondstoffen, toepassingen 3B Praktische stuifmeelanalyse (pollen in preparaten, pollen in honing, stuifmeelklompjes) 3C Onzekerheden bij honinganalyse, foutmarges bij uitkomsten Module Propolis 4A Propolis: herkomst, grondstoffen, toepassingen 4B Toepassingen: bewerken van of met propolis door imker of derden 4C Werking van materialen en gereedschappen voor bewerkingen van propolis (o.a. tinctuur maken) Module Koninginnegelei, Bijengif, Apitherapie en Cosmetische toepassingen 5A Geneeskrachtige eigenschappen van koninginnengelei, bijengif 5B Apitherapeutische waarde van honing, was, propolis, stuifmeel en overige producten 5C Cosmetische toepassingen van bijenproducten 5D Workshop bewerken/verwerken/toebereiden van bijenproducten Module Mede 6A Geschiedenis, waarom mede maken 6B Materialen, gereedschappen, bereiding, recepten 6C Praktische medeanalyse (mengsels, alcoholpercentage, kwaliteitsbeoordeling) Module Wetgeving 7A Voedselveiligheid en Kwaliteitswaarborgen 7B Levensmiddelen hygiëne-pakket (EG Verordening nr. 852/2004, 853/2004 en 854/2004) 7C Warenwetbesluit Honing 7D Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen 7E Algemeen Keuringsreglement en varianten daarop 7F HACCP kwaliteitsmanagement (Basisregels hygiëne bij imkeren) 7G Groepsgewijs bespreken en beschrijven van de eigen processen en werkinstructies Module Etikettering en Promotie 8A Verpakking, presentatie en verkoop 8B Marketing en promotie van de eigen bijenproducten 8C Groepsgewijs beoordelen van bestaande etiketten en ontwerpen van eigen etiketten 4
Module Koninginnengelei 9A Koninginnengelei 9B Toepassingen: Bewerken van of met koninginnengelei. Bijlage 2 BIJKERSGILDE - Cursus Specialist Bijenproducten - Dagindeling met Docenten dagnr. datum module docent Dag 1 28-nov-15 Welkom Wim van den Oord 1A Jan Piet Frens 4A Wim van den Oord 1E Wim van den Oord Dag 2 19-dec-15 1C 1D 1G 1B 1F Dag 3 2-jan-16 6A 6B 6C 4B 4C 1D Bert Opsteegh Dag 4 9-jan-16 5A 5B 5C 5D 8A 8B 8C Dag 5 6-feb-16 3A Wim van den Oord 3B Eric van Oijen 3C Eric van Oijen 9A Albert Reynaers 9B Albert Reynaers Dag 6 5-mrt-16 7A 7B 7C 5
7D 7E 7F 2A 2B 2C Johannis Vogelaar Johannis Vogelaar Johannis Vogelaar Dag 7 12-mrt-16 Examen Wim van den Oord Nakijken Wim Oerlemans/ Over Gilde en Bijkersgilde Wim van den Oord Diplomauitreiking 6