Definitieve beschikking EVIDES Waterbedrijf N.V. E. Hollierhoek Postbus 4472 3006 AL ROTTERDAM Brabantlaan 1 Postbus 90151 5200 MC s-hertogenbosch Telefoon (073) 681 28 12 Fax (073) 614 11 15 info@brabant.nl www.brabant.nl Bank ING 67.45.60.043 Postbank 1070176 Onderwerp Besluit op aanvraag om vergunning ex artikel 19d Natuurbeschermingswet 1998 Directie Ecologie Aanvraag Bij brief van 10 juli 2008 heeft de aanvrager door tussenkomst van Aqua Terra-Kuiper & Burger BV te Geldermalsen een aanvraag ingediend om een vergunning ingevolge artikel 19d van de Natuurbeschermingswet 1998 (verder: de wet). De vergunningaanvraag is op 11 juli 2008 ontvangen. De aanvraag heeft betrekking op de aanleg van een watertransportleiding. Deze activiteiten vinden plaats in het Natura 2000-gebied Brabantse Wal. Bij de aanvraag zijn een drietal rapportages gevoegd: 1. Projectomschrijving aanleg watertransportleiding Evides, projectnummer: 20080490, AquaTerra KuiperBurger, 8 juli 2008; 2. Passende onderbouwing bij aanleg watertransportleiding Evides, projectnummer: 20080490, AquaTerra KuiperBurger, 8 juli 2008; 3. Noord-Zuid project Milieueffectrapport Leiding Wijngaarden- Ossendrecht, hoofdrapport, Arcadis, Arnhem, 8 januari 2008. Procedure Aangezien de aanleg van de watertransportleiding ook in de buurt van het Natura 2000-gebied Markiezaat plaatsvindt, is contact opgenomen met de Provincie Zeeland. Op 25 juli 2008 en 25 augustus 2008 zijn een tweetal mails ontvangen. Hierbij is geconcludeerd dat er voor het Markiezaat geen vergunningplicht is in het kader van de Natuurbeschermingswet, omdat er geen (significante) negatieve effecten verwacht worden op de instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied Markiezaat. Het provinciehuis is vanaf het centraal station bereikbaar met stadsbus, lijn 61 en 64, halte Provinciehuis of met de treintaxi.
Adviezen Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 44, lid 2, van de wet hebben wij advies gevraagd aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Bergen op Zoom. Tevens hebben wij ingevolge de Algemene wet bestuursrecht (Awb) het Brabants Landschap, de Vereniging Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, de Brabantse Milieufederatie en het Waterschap Brabantse Delta de gelegenheid gegeven een advies inzake de aanvraag naar voren te brengen. Binnen de gestelde termijn zijn geen adviezen ontvangen. Natuurbeschermingswet 1998 (wettelijk kader) Aanwijzingsbevoegdheid De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) kan een natuurmonument aanwijzen als beschermd natuurmonument (artikel 10, eerste lid, van de wet). Op grond van artikel 10a van de wet wijst de minister van LNV gebieden aan ter uitvoering van richtlijn (EEG) nummer 79/409 (Vogelrichtlijn) en richtlijn (EEG) nummer 92/43 (Habitatrichtlijn). Een besluit houdende de aanwijzing van een natuurmonument als beschermd natuurmonument als bedoeld in artikel 10, eerste lid, van de wet vervalt met ingang van het tijdstip waarop doch slechts voor zover dat beschermd natuurmonument deel uitmaakt van een aangewezen gebied als bedoeld in artikel 10a, eerste lid van de wet. De instandhoudingsdoelstelling van laatstgenoemd gebied heeft in dat geval mede betrekking op de doelstellingen ten aanzien van het behoud, herstel en de ontwikkeling van het natuurschoon of de natuurwetenschappelijke betekenis van het gebied zoals bepaald in het vervallen aanwijzingsbesluit (zie artikel 15a, tweede en derde lid, van de wet). Ingevolge artikel V, eerste lid, van de Wet van 20 januari 2005 tot wijziging van de wet in verband met Europeesrechtelijke verplichtingen, gelden de reeds door de minister van LNV aangewezen vogelrichtlijngebieden als besluiten als bedoeld in artikel 10a van de wet. Ingevolge het tweede lid van artikel V vervalt met ingang van 1 oktober 2005 in gevallen waarin een beschermd natuurmonument geheel of gedeeltelijk deel uitmaakt van een reeds aangewezen vogelrichtlijngebied, het besluit houdende de aanwijzing van dat beschermde natuurmonument. Bevoegd gezag inzake vergunningverlening Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant zijn bevoegd gezag inzake deze vergunningaanvraag op grond van artikel 2, eerste lid, van de wet. Deze bevoegdheid bepaalt zich tot de aangewezen beschermde natuurmonumenten op grond van artikel 10 en de aangewezen vogelrichtlijngebieden op grond van artikel 10a van de wet. 2/10
De minister van LNV heeft de habitatrichtlijngebieden nog niet conform artikel 10a dan wel artikel 12, derde lid (voorlopig), van de wet aangewezen. Op 8 december 2004 heeft de Europese Commissie de door Nederland aangemelde habitatrichtlijngebieden op de communautaire lijst geplaatst. De Habitatrichtlijn maakt voor de toepasselijkheid van artikel 6, lid 2, 3 en 4 geen onderscheid tussen formeel aangewezen gebieden en gebieden die door de Europese Commissie zijn vastgesteld. Nu de wet dient ter implementatie van de Habitatrichtlijn moet artikel 19d van de wet richtlijnconform worden geïnterpreteerd. Voornoemde toepassing is conform de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State d.d. 28 februari 2007 (nummer 200604026). Vergunningplicht Artikel 19d, eerste lid, van de wet bepaalt dat het verboden is zonder vergunning, of in strijd met aan die vergunning verbonden voorschriften of beperkingen projecten te realiseren onderscheidenlijk te verrichten die gelet op de instandhoudingsdoelstelling de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in een op grond van artikel 10a, eerste lid, van de wet aangewezen gebied kunnen verslechteren of een verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor het gebied is aangewezen. Zodanige projecten of andere handelingen zijn in ieder geval, projecten of handelingen die de natuurlijke kenmerken van het desbetreffende gebied kunnen aantasten. Bij het verlenen van een vergunning als bedoeld in artikel 19d, eerste lid, van de wet moet rekening worden gehouden met de gevolgen die een project of andere handeling kan hebben gelet op de instandhoudingsdoelstelling van het betrokken gebied (artikel 19 e van de wet). Beschermd gebied (Natura 2000-gebied; beschermd natuurmonument) Het Natura 2000-gebied Brabantse Wal omvat het Beschermd Natuurmonument Kortenhoeff, het Vogelrichtlijngebied Brabantse Wal en het Habitatrichtlijngebied Ossendrecht. Beschermd natuurmonument en Habitatrichtlijngebied Het beschermd natuurmonument Kortenhoeff en het Habitatrichtlijngebied Ossendrecht liggen niet binnen de reikwijdte van het project en worden daarom buiten beschouwing gelaten. 3/10
Vogelrichtlijngebied De Brabantse Wal is aangewezen als speciale beschermingszone krachtens de richtlijn inzake behoud van de vogelstand (79/409/EEG), bij besluit van 24 maart 2000, kenmerk N/2000/337. Zoals hiervoor bij het wettelijk kader is aangegeven, is deze aanwijzing een besluit overeenkomstig artikel 10a van de wet. Voor zover het beschermd natuurmonument deel uitmaakt van dit gebied, vervalt het beschermd natuurmonument. De doelstellingen ten aanzien van het behoud, herstel en de ontwikkeling van het natuurschoon of de natuurwetenschappelijke betekenis van het gebied zoals bepaald in het vervallen besluit maken onderdeel uit van de instandhoudingsdoelstelling zoals die is opgenomen in de aanwijzing in het kader van de Vogelrichtlijn. De Brabantse Wal kwalificeert als speciale beschermingszone onder de Vogelrichtlijn, omdat het gebied behoort tot één van de vijf belangrijkste broedgebieden voor de wespendief, nachtzwaluw, zwarte specht en boomleeuwerik in Nederland. Daarnaast is het aangewezen gebied ook van betekenis voor een aantal andere vogelsoorten die er in behoorlijke aantallen voorkomen. De aanwijzing als Vogelrichtlijngebied heeft betrekking op de volgende vogelsoorten: A004 Dodaars (broedvogel); A008 Geoorde fuut (broedvogel); A072 Wespendief (broedvogel); A224 Nachtzwaluw (broedvogel); A236 Zwarte specht (broedvogel); A246 Boomleeuwerik (broedvogel). Feiten en omstandigheden Buisleidingenstraat (BSL) De buisleidingenstraat waar het project de Brabantse Wal doorsnijd, is een bij wet van 11 maart 1972 (Stbl. 135) ingericht tracé specifiek voor het leggen van leidingen tussen Rotterdam en Antwerpen, met een aftakking richting Zeeland. Deze strook wordt vrijgehouden van opgaande beplanting. Gemiddeld is het bovengronds 100 tot 200 meter breed (op het gedeelte tussen de Huijbergse Baan en de Boslustweg is dit echter ongeveer 85 meter). Het gedeelte dat ligt binnen de Brabantse Wal, bestaat uit lage begroeiing, te weten droge heide tussen de Huijbergse Baan en de Boslustweg en uit grasland tussen de Boslustweg en de Balsedreef. Het geheel is duidelijk als een open rechte strook waarneembaar in het veld. De watertransportleiding zal ook in deze strook worden aangelegd. 4/10
Aanleg watertransportleiding De watertransportleiding wordt aangelegd volgens conventionele technieken. De gehele leiding wordt door middel van een open ontgraving aangelegd. Voor deze werkzaamheden worden graafmachines ingezet. De leiding zal door middel van kranen op zijn plek worden gelegd. Er is daarbij een sleuf nodig van minimaal 2,6 meter diep. De breedte waarbinnen de werkzaamheden uitgevoerd moeten worden is 37,5 meter (dit betekent dat iets minder dan 50% van de complete breedte heide als werkstrook zal dienen). Allereerst wordt de vegetatie gemaaid en wordt de teelaarde apart gezet. Vervolgens worden de diepere lagen ontgraven en afgezet langs de sleuf. Hierna worden de leidingen getransporteerd en tijdelijk naast de sleuf gelegd. Vervolgens worden de leidingen ter plaatse gelast waarna ze met een kraan in de sleuf worden gebracht. Nadat de leiding gereed is worden de diverse lagen grond weer teruggezet en wordt de vegetatie hersteld. De heide tussen de Huijbergse Baan en de Boslustweg zal apart weg worden gezet en aan het einde van de werkzaamheden terug worden geplaatst. Voor de aanleg van de leiding dient de sleuf tijdelijk bemalen te worden. Voor de aanleg van de leiding is een verlaging tot 2,8 meter beneden maaiveld voldoende (bij een gemiddelde hoogste grondwaterstand van 1,8 meter beneden maaiveld). De reikwijdte van de bemaling varieert van 50 tot 100 meter. Alle werkzaamheden worden overdag uitgevoerd. De planning is dat het gehele project voor 31 maart 2009 is afgerond. Mogelijke effecten op het Vogelrichtlijngebied Aangezien de watertransportleiding in het Vogelrichtlijngebied is gelegen, wordt het project alleen beoordeeld op de instandhoudingsdoelstellingen die betrekking hebben op het Vogelrichtlijngebied. Er wordt dus niet getoetst op de instandhoudingsdoelstellingen die gebaseerd zijn op het Habitatrichtlijngebied en/of het Beschermd Natuurmonument. Er wordt dus alleen getoetst op mogelijke negatieve effecten op de volgende broedvogelsoorten: dodaars, geoorde fuut, wespendief, nachtzwaluw, zwarte specht en boomleeuwerik. Uit de bijgevoegde rapportages valt op te maken dat er geen effecten te verwachten zijn op de kwalificerende vogelsoorten dodaars en geoorde fuut omdat dit soorten zijn die gebonden zijn aan open water. Deze soorten komen dan niet voor op of in de directe omgeving van de BSL. Voor de wespendief en de zwarte specht geldt dat deze territoria kunnen hebben in het aan de BSL grenzende bosgebied. Het bos blijft gehandhaafd, dus effecten ten aanzien van ruimtebeslag zijn er niet. De verstoring als gevolg van geluid op eventueel broedende vogels kan ook uitgesloten worden, omdat buiten het broedseizoen gewerkt zal worden. 5/10
Tussen de Boslustweg en de Huijbergse Baan is het terrein begroeid met heide en enkele struiken. Dit gebied is geschikt als broed- en foerageergebied voor de boomleeuwerik en de nachtzwaluw. Tijdens de inventarisatie uitgevoerd door Arcadis (naar aanleiding van de MER voor de aanleg van de gasleiding) in 2007 is de nachtzwaluw aangetroffen. Het is daarnaast aannemelijk dat de meer algemene boomleeuwerik ook binnen het projectgebied voorkomt. Het projectgebied beslaat in dit deel ongeveer 3,3 hectare (iets minder dan 50% van het potentiële broed/foerageerbiotoop) dat vergraven zal worden en daarmee tijdelijk ongeschikt wordt voor beide soorten om te broeden en/of te foerageren. De werkzaamheden hebben hier dus een mogelijk negatief effect. Cumulatieve effecten Doordat het projectgebied een buisleidingenstraat betreft is het evident dat deze af en toe geopend dient te worden voor het leggen van een leiding en/of onderhoud. De aanleg van de watertransportleiding valt dus binnen een verstoring die eens in de zoveel tijd plaats zal vinden. In de loop van 2009 (of later) zal er naast de watertransportleiding ook een transportleiding voor aardgas en waarschijnlijk ook een nog een andere leiding gelegd worden. De verwachting is dat er in de periode 2006-2012 er 12 leidingen bijkomen. De bezetting van de BSL zou daarmee op maximaal 40% komen. De verstoring zal dus met enige regelmaat plaatsvinden. (bronnen: www.buisleidingenstraat.nl en Brabant magazine, nr.4, september 2008) Overwegingen Doordat er buiten het broedseizoen gewerkt zal gaan worden, zijn er geen directe effecten op de instandhoudingsdoelstellingen van de kwalificerende broedvogelsoorten te verwachten. De strook tussen de Balsedreef en de Boslustweg bevat geen kwalificerende natuurwaarden en hier zijn dan ook geen indirecte effecten te verwachten. De strook tussen de Boslustweg en de Huijbergse Baan bestaat uit droge heide. Deze heeft zich mede door de BSL daar kunnen ontwikkelen. Wanneer de BSL daar niet aangelegd zou zijn, zou dit deel waarschijnlijk net als het omringende stuk uit bos bestaan. Doordat het een open strook is, wordt het door verschillende soorten gebruikt als foerageer- en/of broedgebied, waaronder de kwalificerende vogelsoorten boomleeuwerik en nachtzwaluw. Deze soorten komen hier echter in beperkte mate voor. De boomleeuwerik kwam in de periode 1999-2003 met een geschatte gemiddelde aantal van 140 paar voor. Dit ligt reeds boven de instandhoudingsdoelstelling van 100 paar. Daarnaast is de verwachting dat dit de afgelopen jaren niet is afgenomen. Gezien de beperkte omvang van het project is er geen reden om aan te nemen dat er significante negatieve effecten te verwachten zijn. 6/10
De nachtzwaluw is binnen het projectgebied waargenomen in 2007. Deze soort is gebonden aan open heide met verspreid staande bomen en struiken. De soort komt elders op de Brabantse Wal met enkele populaties voor. Binnen het projectgebied is geen sprake van een populatie, maar betreft het waarschijnlijk een enkel (broed)geval. Het gebied is wel geschikt als broedgebied in de huidige staat. Voor de nachtzwaluw geldt het behoud van de populatie van ten minste 80 paar. De laatste decennia schommelen de broedparen tussen de 75 en 88 paar. Gezien de ontwikkelingen die op dit moment plaatsvinden binnen het Natura 2000- gebied Brabantse Wal, waarbij op een aantal plekken gewerkt wordt aan het uitbreiden van het areaal broed- en foerageerbiotoop van deze soort, kan gesteld worden dat het deels verstoren van de strook bij de BSL geen significante negatieve effecten zal hebben op de instandhoudingsdoelstelling. Daarnaast zal niet de hele strook bewerkt worden, dus blijft er ook op de strook van de BSL biotoop over. Ook zal er na het dichten van de sleuf de heidevegetatie teruggezet worden. Deze zal zich daarna weer kunnen herstellen waardoor er in de loop van de tijd weer een gesloten heidevegetatie zal kunnen ontstaan. De gevolgen voor de kwalificerende vogelsoorten zijn dan ook minimaal. Op dit moment liggen er al een 17-tal leidingen onder de grond met een bezettingsgraad van 30%. De bedoeling is om uiteindelijk de BSL verder op te vullen. Dit houdt dus in dat er met enige regelmaat aan de BSL gewerkt zal worden en dat deze ook open gegraven zal gaan worden. De cumulatieve effecten hiervan op de kwalificerende vogelsoorten zijn moeilijk in te schatten. Echter gezien het feit dat de aanleg in de jaren 70 heeft plaatsgevonden en het leggen van de bestaande leidingen niet in de weg heeft gestaan tot de aanwijzing van het Vogelrichtlijngebied in 2000 zijn wij van mening dat dit ook geen significant negatieve effecten zal hebben op de instandhoudingsdoelstellingen in de toekomst. Conclusie Gezien bovenstaande verwachten wij geen significante negatieve effecten op de kwalificerende broedvogelsoorten. De vergunning kan dan ook verleend worden. Om verstoring zoveel mogelijk te voorkomen zijn aan deze vergunning voorschriften verbonden. 7/10
Besluit Gelet op de bepalingen in de Natuurbeschermingswet 1998 VERLENEN GEDEPUTEERDE STATEN VAN NOORD-BRABANT HIERBIJ VERGUNNING EX ARTIKEL 19d aan EVIDES waterbedrijf NV te Rotterdam voor het aanleggen van een watertransportleiding. De activiteiten vinden plaats tussen de Balsedreef en de Huijbergse Baan, in de gemeente Bergen op Zoom, gelegen in het Natura 2000-gebied Brabantse Wal. De vergunning wordt verleend voor de periode van de werkzaamheden (echter tot uiterlijk 31 maart 2009). Aan deze vergunning zijn de volgende voorschriften en beperkingen verbonden: 1. De werkzaamheden moeten worden uitgevoerd buiten het broedseizoen van vogels (zijn daarmee afgerond voor 31 maart 2009); 2. De werkstrook tussen de Huijbergse Baan en de Boslustweg mag niet meer bedragen dan 37,5 meter; 3. De heide dient voor de werkzaamheden apart te worden weggezet en na het dichten van de sleuf weer te worden teruggezet; 4. Opslag van grond en materieel moet plaats vinden buiten de heidevegetatie. 's-hertogenbosch, 19 september 2008. Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, namens deze, ir. M.C. Visser, bureauhoofd Natuurverkenningen. 8/10
Bekendmaking en kennisgeving Dit besluit wordt bekendgemaakt door toezending aan (EVIDES waterbedrijf NV te Rotterdam), degene(n) die we om een advies hebben gevraagd en overige belanghebbenden. Kennisgeving vindt plaats in BN de Stem, Editie Bergen op Zoom op dinsdag 30 september 2008. Rechtsmiddelen Als u het met dit besluit niet eens bent, kunt u schriftelijk bezwaar maken binnen zes weken (vanaf 1 dag) na verzending van dit besluit. Het bezwaarschrift moet voorzien zijn van een handtekening, naam en adres, datum, een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is gericht en waarom u het met dat besluit niet eens bent. Het bezwaarschrift moet worden gericht aan: Het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant Het secretariaat van de Hoor- en Adviescommissie Postbus 90151 5200 MC s-hertogenbosch Wij verzoeken u om in de linkerbovenhoek van de envelop het woord bezwaarschrift te vermelden. Het secretariaat van de Hoor- en Adviescommissie is bereikbaar op telefoonnummer (073) 680 83 04, faxnummer (073) 680 76 16 en e-mailadres bezwaar@brabant.nl. Bovenstaand besluit treedt in werking, ook al wordt een bezwaarschrift ingediend. Het is daarom mogelijk om gelijktijdig met of na het indienen van een bezwaarschrift een zogenaamde voorlopige voorziening te vragen bij de Voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, Postbus 20019, 2500 EA s-gravenhage. Een voorlopige voorziening is in feite het nemen van een tijdelijke maatregel, bijvoorbeeld het schorsen van het besluit gedurende de tijd die nodig is om het bezwaar te behandelen. Voorwaarde om zo n voorlopige voorziening te vragen is, dat er sprake is van een spoedeisend belang. Voor het vragen van een voorlopige voorziening is griffierecht verschuldigd. 9/10
Afschrift aan: 0 Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Directie Natuur, Postbus 20401, 2500 EK Den Haag 0 Ministerie van LNV, Directie Regionale Zaken, Vestiging Eindhoven, t.a.v. De heer G. Verschuren, Postbus 6111, 5600 HC EINDHOVEN 0 Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Bergen op Zoom, Postbus 35, 4600 AA Bergen op Zoom 0 Aqua Terra Kuiper&Burger BV, ir. B.A. den Toom, Poppenbouwing 34, 4191 NZ Geldermalsen 0 handhaver (ROH/HNBW, N1-K40) 0 A. v/d Zee (ROH/HNBW, N1-K40) 0 Secr. Groene Wetten, auteursexemplaar (NV - V13-13) 0 dossier 0 Brabantse Milieufederatie, F. Swinkels, Postbus 591, 5000 AN Tilburg 0 Brabants Landschap, Dhr. E. van Haaften, Postbus 80, 5076 ZH Haaren 0 Natuurmonumenten, Dhr. K. Laarhoven, Postbus 494, 5600 AL Eindhoven 0 Staatsbosbeheer, Mevr. G. Durville, Postbus 330, 5000 AH Tilburg 0 Waterschap Brabantse Delta, Postbus 5520, 4801 DZ Breda 0 Provincie Zeeland - Directie RMW, Bouke Bouman, Postbus 165, 4330 LA Middelburg 10/10