Protocol doubleren en versnellen (def. versie 5/1/2015)

Protocol doubleren en versnellen (def. versie 5/1/2015) Op Daltonschool Neptunus willen we elk kind het onderwijs bieden dat het nodig heeft. Wij vormen ons onderwijs voor elk kind zo optimaal mogelijk, gebruikmakend van mogelijkheden en uitdagingen van elk kind. Op deze manier proberen we voor al onze leerlingen een continue schoolontwikkeling van groep 1 tot en met groep 8 te realiseren. In sommige gevallen blijkt het lastiger om deze ontwikkeling te realiseren en zullen we aanpassingen moeten doen in ons onderwijsaanbod. In dit protocol leggen we vast welke stappen de school zet wanneer blijkt dat de normale schoolontwikkeling van een leerling niet meer vanzelfsprekend is. Ook leggen we vast welke procedure wij volgen wanneer een leerling misschien beter kan doubleren of versnellen. De beschreven procedure geldt in principe voor al onze leerlingen. In uitzonderlijke gevallen kunnen we hiervan afwijken. Mocht u informatie zoeken over de procedure in de jaargroep van uw kind, dan kunt u in dit protocol volstaan met het lezen van de informatie die is opgenomen bij de betreffende jaargroep en de algemene uitgangspunten. Uitgangspunten In principe stromen alle leerlingen aan het einde van het schooljaar door naar het volgende leerjaar. In uitzonderlijke gevallen is het verstandiger om een andere keuze te maken dan doorstromen. Omdat Daltonschool Neptunus vindt dat dit een weloverwogen keuze moet zijn, hebben we onze uitgangspunten ten aanzien van doubleren en versnellen vastgelegd. Versnelling of doublure moet gebeuren na een zorgvuldige overweging. Versnelling of doublure moeten zeer spaarzaam ingezet worden, aangezien de impact op het sociaal welbevinden van de leerling aanzienlijk is en de effecten op lange termijn vaak beperkt zijn. Voorafgaand aan de beslissing heeft de school extra inspanning geleverd om tegemoet te komen aan de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling. Te denken valt dan aan extra instructie of begeleiding op andere onderwijsbehoeften. Om tot een beslissing te komen maakt school gebruik van gegevens uit methodetoetsen, gegevens uit het leerlingvolgsysteem, observaties op het gebied van werkhouding en sociaal emotionele ontwikkeling, informatie uit oudergesprekken. Ook zal school gebruik maken van de expertise van een van onze orthopedagogen. Doorstromen, versnellen en doubleren zijn beslissingen van de school. Wanneer ouders het niet eens zijn met de genomen beslissing dan kunnen zij de klachtenprocedure volgen zoals aangegeven staat in de schoolgids. Om versnellen of doubleren succesvol te laten zijn is samenwerking en inzet van ouders en school een vereiste. Doorstroom groep 1 naar groep 2 In de wet is vastgelegd dat kinderen die voor 1 januari gestart zijn op school, in principe doorstromen naar groep 2. Ook is vastgelegd dat de ontwikkeling van een leerling doorslaggevend is bij het nemen van deze beslissing. Wanneer school merkt dat een leerling niet voldoende heeft aan het reguliere aanbod, wordt de leerling aangemeld voor een leerlingbespreking. Tijdens de leerlingbespreking bespreken leerkracht en intern begeleider de ontwikkeling van de leerling. Hetzelfde geldt wanneer een leerling een ontwikkelingsvoorsprong laat zien. Tijdens deze bespreking wordt bekeken welke onderwijsbehoeften een leerling heeft en op welke wijze de school hierin kan voorzien. Ouders worden op de hoogte gebracht van eventuele wijzigingen in het 1

onderwijsaanbod of moeilijkheden. Per schooljaar zijn er twee leerlingbesprekingen. Wanneer blijkt dat een reguliere doorstroom niet in het belang is van de ontwikkeling van een leerling, zal de school besluiten tot een kleuterverlenging. Om deze beslissing te kunnen nemen maken we gebruik van ons observatiesysteem, waarin diverse ontwikkelingskenmerken zijn opgenomen, de scores op de CITO-toetsen en de oudergesprekken. Wanneer er besloten wordt tot een doublure zal er een aanpassing gedaan worden in het onderwijsaanbod. Deze aanpassingen worden opgenomen in de groepsplannen. Het zal in groep 1 vooral gaan om het ontwikkelen van vaardigheden zoals zelfredzaamheid, zelfstandigheid en de taalontwikkeling. In uitzonderlijke gevallen is er sprake van een ontwikkelingsvoorsprong en zal er advies gevraagd worden aan een van de orthopedagogen verbonden aan de school. In de meeste gevallen zal er een intelligentie-onderzoek worden afgenomen om tot een goed overwogen besluit te komen. Ook verkrijgt de school op deze manier een nog beter zicht op de ondersteuningsbehoeften van de leerling. Er zal een plan gemaakt worden om passend onderwijsaanbod te maken voor de leerling om de doorstroom zo soepel mogelijk te maken. In de meeste gevallen volstaat een uitdagender aanbod, in sommige gevallen is het beter voor de leerling om te versnellen. Zodra de school besluit tot kleuterverlenging of versnelling, worden ouders hiervan op de hoogte gebracht. Doublure of versnelling is een beslissing van de school. Mocht u het hier niet mee eens zijn dan kunt u de klachtenprocedure volgen zoals aangegeven in de schoolgids. Doorstroom groep 2 naar groep 3 In de wet primair onderwijs is vastgelegd dat de ontwikkeling van de kinderen doorslaggevend moet zijn bij de beslissing of een leerling doorstroomt naar een volgende jaargroep. Voor de overgang van groep 2 naar groep 3 is het belangrijk dat een leerling bepaalde mijlpalen in zijn ontwikkeling heeft behaald. Om te kunnen bepalen of een leerling uit groep 2 beter kan doorstromen naar groep 3 of beter een kleuterverlenging krijgt, werkt Daltonschool Neptunus met een beslissingenblad (zie bijlage). Ook wordt de informatie uit de oudergesprekken, de toetsgegevens vanuit CITO LOVS en de observaties van de leerkracht meegenomen. Kleuterverlenging Wanneer een leerling zich op een of meerdere onderdelen niet voldoende ontwikkelt, wordt een leerling aangemeld voor de leerlingbespreking. Per schooljaar zijn er twee leerlingbesprekingen. Tijdens de leerlingbespreking bespreken leerkracht en intern begeleider de ontwikkeling van de leerling. Tijdens deze bespreking wordt bekeken welke onderwijsbehoeften een leerling heeft en op welke wijze de school hierin kan voorzien. Ouders worden op de hoogte gebracht van eventuele wijzigingen in het onderwijsaanbod of moeilijkheden. Wanneer de aanpassingen niet voldoende blijken, wordt de leerling in januari aangemeld voor de doorstroomvergadering. De doorstroomvergadering vindt plaats in de periode februari/maart. Ouders worden op de hoogte gebracht wanneer een leerling aangemeld wordt voor de vergadering. Tijdens de doorstroomvergadering worden alle factoren die van invloed zijn besproken. Als het team van mening is dat een doublure een meerwaarde vormt, zal de leerling besproken worden met een van de orthopedagogen, verbonden aan de school. De school zal tijdens deze bespreking advies vragen over doublure en/of voortgang. Hierna neemt de schoolleiding een besluit. Wanneer de school besluit tot doublure zullen ouders hierover ingelicht worden. Doublure of versnelling is een beslissing van de school. Mocht u het hier niet mee eens zijn dan kunt u de klachtenprocedure volgen zoals aangegeven in de schoolgids. Gedurende de resterende tijd van het lopende schooljaar zal de school de leerling blijven ondersteunen. De aanpassingen, indien deze nodig zijn, zullen worden opgenomen in het groepsplan. De groepsleerkracht draagt zorg voor een goede overdracht aan de nieuwe leerkracht. Indien nodig zal er in het nieuwe schooljaar opnieuw gestart worden met extra ondersteuning. Tijdens het kennismakingsgesprek is er een mogelijkheid om de effecten van de doublure te bespreken. 2

De leerling zal tijdens het doublurejaar aangemeld worden voor de leerlingbespreking. Na het doublurejaar zal bekeken worden welke extra ondersteuning nog nodig is. Ontwikkelingsvoorsprong In enkele gevallen laat de leerling een ontwikkelingsvoorsprong zien. In dat geval wordt de leerling aangemeld voor de leerlingbespreking. Tijdens deze bespreking wordt door de leerkracht en intern begeleider bekeken welke onderwijsbehoeften een leerling heeft en op welke wijze de school hierin kan voorzien. Ouders worden op de hoogte gebracht van eventuele wijzigingen in het onderwijsaanbod. Per schooljaar zijn er twee leerlingbesprekingen Wanneer de aanpassingen onvoldoende blijken om het kind een passend onderwijsaanbod te bieden, zal de leerling aangemeld worden voor de doorstroomvergadering. Ouders worden op de hoogte gebracht wanneer een leerling aangemeld wordt voor de vergadering. Tijdens de doorstroomvergadering wordt alle relevante informatie over de leerling besproken. Het team zal beslissen of versnellen een meerwaarde is voor de leerling. Als het team van mening is dat versnellen een meerwaarde vormt, zal de leerling besproken worden met een van de orthopedagogen, verbonden aan de school. De school zal tijdens deze bespreking advies vragen over versnellen. In de meeste gevallen zal er een intelligentie-onderzoek worden afgenomen om tot een goed overwogen besluit te komen. Ook verkrijgt de school op deze manier een nog beter zicht op de ondersteuningsbehoeften van de leerling. Hierna neemt de schoolleiding een besluit. Wanneer de school besluit tot versnellen zullen ouders hierover ingelicht worden. Doublure of versnelling is een beslissing van de school. Mocht u het hier niet mee eens zijn dan kunt u de klachtenprocedure volgen zoals aangegeven in de schoolgids. Gedurende de resterende tijd van het lopende schooljaar zal de school de leerling blijven ondersteunen. De aanpassingen zullen worden opgenomen in het groepsplan. De groepsleerkracht draagt zorg voor een goede overdracht aan de nieuwe leerkracht. Indien nodig zal er in het nieuwe schooljaar opnieuw gestart worden met extra ondersteuning. Tijdens het kennismakingsgesprek is er een mogelijkheid om de versnelling te bespreken. De leerling zal tijdens het volgende schooljaar aangemeld worden voor de leerlingbespreking. Na het versnellingsjaar zal bekeken worden welke extra ondersteuning nog nodig is. Tijdpad doorstroom onderbouw Wanneer Wat Actie Bij tegenvallende resultaten, onvoldoende vooruitgang op problemen op sociaal-emotioneel Aanmelden voor leerlingbespreking In kaart brengen van onderwijsbehoeften Aanpassing begeleiding indien nodig gebied Of Een ontwikkelingsvoorsprong Januari, alleen groep 2 Beslissing aanmelding doorstroomvergadering evt aanmelding Februari/ Maart Doorstroomvergadering Overwogen beslissing kunnen nemen over meerwaarde doublure of versnellen Overleg met orthopedagoog Externe visie op doublure-versnellen of doorstroom Maart Gesprek met ouders over besluit school besluit en afstemmen inzet en aanbod Juni/juli Overdracht naar nieuwe leerkracht Zorgen voor een goede overdracht van alle relevante informatie September/Oktober Kennismakingsgesprek Evaluatie doublure-versnellen Afstemmen aanbod 3

Doorstroom groep 3 tot en met groep 8 Doublure Op Daltonschool Neptunus vinden we dat doublure zeer spaarzaam moet worden ingezet. In de meeste gevallen is het effect van een doublure op lange termijn beperkt. De impact op het sociaal welbevinden is in de meeste gevallen groot, waardoor het zelfvertrouwen geschaad kan worden. Bij voorkeur vindt een doublure plaats op een zo jong mogelijke leeftijd. Criteria voor aanmelding voor de doorstroomvergadering: De leerling beheerst de tussendoelen onvoldoende. De leerling laat een onverwachte onvoldoende ontwikkeling zien op cognitieve of sociaal emotionele ontwikkeling. De leerling laat op tenminste een van de vakgebieden rekenen, spelling, technisch lezen of begrijpend lezen een lagere uitstroomverwachting zien. Om dit vast te kunnen stellen, wordt gebruik gemaakt van een OPP-trap. Leerlingen die over de gehele linie zwak scoren of leerlingen met een laag I.Q. (lager dan 75) komen in principe niet in aanmerking voor een doublure. Zij zijn beter geholpen met een eigen leerlijn, passend bij hun mogelijkheden. De meeste dyslectische leerlingen laten op het vakgebied technisch lezen een lagere uitstroomverwachting zien. Voor hen heeft een doublure meestal geen meerwaarde, vanwege de dyslexie. Wanneer een leerling onvoldoende aansluiting vindt bij een of meerdere vakgebieden, wordt een leerling aangemeld voor de leerlingbespreking. Tijdens deze bespreking wordt door leerkracht en intern begeleider bekeken welke onderwijsbehoeften een leerling heeft en op welke wijze de school hierin kan voorzien. Ouders worden bij signalering van moeilijkheden op de hoogte gebracht door de groepsleerkracht. Per schooljaar zijn er twee leerlingbesprekingen. Afhankelijk van de aard van het probleem wordt er een handelingsplan geschreven of worden de specifieke onderwijsbehoeften opgenomen in de groepsanalyse. Wanneer de leerling de extra inzet onvoldoende effect heeft en de leerling voldoet aan de criteria voor aanmelding, wordt de leerling in januari aangemeld voor de doorstroomvergadering. Deze doorstroomvergadering vindt plaats in de periode februari/maart. Ouders zullen op de hoogte gebracht worden van deze aanmelding. Tijdens de doorstroomvergadering worden alle factoren die van invloed zijn besproken. Als het team van mening is dat een doublure een meerwaarde vormt, zal de leerling besproken worden met een van de orthopedagogen, verbonden aan de school. De school zal tijdens deze bespreking advies vragen over doublure en/of voortgang. Daarna neemt de schoolleiding een besluit. Wanneer de school besluit tot doublure zullen ouders hierover ingelicht worden. Doublure of versnelling is een beslissing van de school. Mocht u het hier niet mee eens zijn dan kunt u de klachtenprocedure volgen zoals aangegeven in de schoolgids. Gedurende de resterende tijd van het lopende schooljaar zal de school de leerling blijven ondersteunen. De ondersteuning zal worden opgenomen in het groepsplan. De groepsleerkracht draagt zorg voor een goede overdracht aan de nieuwe leerkracht. Indien nodig zal er in het nieuwe schooljaar opnieuw gestart worden met extra ondersteuning. Tijdens het kennismakingsgesprek is er een mogelijkheid om de effecten van de doublure te bespreken. De leerling zal tijdens het doublurejaar aangemeld worden voor de leerlingbespreking. Na het doublurejaar zal bekeken worden welke extra ondersteuning nog nodig is. 4

Tijdpad doublure groep 3 t/m 8 Wanneer Wat Actie Bij tegenvallende resultaten, onvoldoende vooruitgang op problemen op sociaal-emotioneel gebied Aanmelden voor leerlingbespreking In kaart brengen van onderwijsbehoeften Aanpassing begeleiding indien nodig Januari Beslissing aanmelding doorstroomvergadering evt aanmelding Februari/ Maart Doorstroomvergadering Overwogen beslissing kunnen nemen over meerwaarde doublure Overleg met orthopedagoog Externe visie op doublure of doorstroom Maart Juni/juli Gesprek met ouders over besluit school Overdracht naar nieuwe leerkracht besluit en afstemmen inzet en aanbod Zorgen voor een goede overdracht van alle relevante informatie September/Oktober Kennismakingsgesprek Evaluatie doublure Afstemmen aanbod Versnellen Het versnellen c.q. overslaan van een groep komt op Daltonschool Neptunus weinig voor. Versnellen betekent immers dat een leerling uit de eigen groep geplaatst wordt, bij een groep leerlingen die op sociaal-emotioneel gebied een jaar voorlopen. De kans op falen is aanwezig. Naast dat een kind cognitief toe moet zijn aan versnellen, is de sociale ontwikkeling een zwaar wegende factor. Versnellen kan plaatsvinden in groep 1 t/m 7. Voor versnelling in groep 1 en 2 verwijzen we u naar de paragraaf over doorstroom in deze groepen. Onderstaand stuk is geschreven voor de groepen 3 t/m 8. Criteria voor aanmelding voor de doorstroomvergadering: De leerling doorloopt een vlotte ontwikkeling wat betreft tussendoelen. De leerling heeft een voorsprong van tenminste anderhalf jaar op in ieder geval rekenen en begrijpend lezen. Ook heeft de leerling een voorsprong van tenminste anderhalf jaar op een van de vakgebieden spelling of technisch lezen. De leerling is in staat om de versnelling op sociaal-emotioneel vlak aan te kunnen. Ervaring en onderzoek wijzen uit dat een goede beheersing van rekenen en begrijpend lezen een voorwaarde zijn voor succes op het vervolgonderwijs. Wanneer een leerling op een van beide vakken minder dan anderhalf jaar voorsprong laat zien, zijn wij van mening dat de leerling meer gebaat is bij een aangepast plusprogramma voor de overige vakken in de huidige groep. Wanneer een leerling zeer goede scores behaalt op meerdere vakgebieden, wordt de leerling aangemeld voor de leerlingbespreking. Tijdens de bespreking wordt door leerkracht en intern begeleider bekeken wat de onderwijsbehoeften van de leerling zijn en welke aanpassingen er in het onderwijsaanbod mogelijk zijn. Ouders worden op de hoogte gebracht van de aanpassingen. De onderwijsbehoeften en het aangepaste onderwijsaanbod worden vastgelegd in groepsanalyses. 5

Wanneer blijkt dat de gemaakte aanpassingen onvoldoende tegemoet komen aan de behoeften van de leerling én de leerling voldoet aan de criteria voor aanmelding voor de doorstroomvergadering, wordt de leerling in januari aangemeld voor de doorstroomvergadering. De doorstroomvergadering vindt plaats in de periode februari/maart. Ouders zullen op de hoogte gesteld worden van de aanmelding. Tijdens de doorstroomvergadering worden alle factoren die van invloed zijn besproken. Als het team van mening is dat een versnelling een meerwaarde vormt, zal de leerling besproken worden met een van de orthopedagogen, verbonden aan de school. De school zal tijdens deze bespreking advies vragen over versnelling en/of voortgang. Hierna neemt de schoolleiding een besluit. Wanneer de school besluit tot versnelling zullen ouders hierover ingelicht worden. Doublure of versnelling is een beslissing van de school. Mocht u het hier niet mee eens zijn dan kunt u de klachtenprocedure volgen zoals aangegeven in de schoolgids. Versnelling houdt ook in dat de leerling onderdelen van de lesstof niet aangeboden zal krijgen. Wanneer de school besluit tot versnelling zal er voor het restant van het schooljaar een handelingsplan geschreven worden waarin duidelijk omschreven wordt hoe school en ouders samenwerken aan het beheersen van de benodigde tussendoelen voor een succesvolle versnelling. Indien nodig zal het handelingsplan voortgezet worden in het nieuwe schooljaar. De groepsleerkracht draagt zorg voor een goede overdracht aan de nieuwe leerkracht. Tijdens het kennismakingsgesprek is er een mogelijkheid om de effecten van de versnelling te bespreken. De leerling zal het jaar van de versnelling aangemeld worden voor de leerlingbespreking om te onderzoeken of de versnelling succesvol verloopt en welke onderwijsbehoeften nog ingevuld moeten worden. Tijdpad versnellen groep 3 t/m 8 Wanneer Wat Actie Als leerling zeer goed scoort en onvoldoende motivatie behaalt uit basisaanbod Aanmelden voor leerlingbespreking In kaart brengen van onderwijsbehoeften Aanpassing begeleiding en aanbod indien nodig Januari Beslissing aanmelding doorstroomvergadering evt aanmelding Februari/ Maart Doorstroomvergadering Overwogen beslissing kunnen nemen over meerwaarde versnelling Overleg met orthopedagoog Externe visie op versnellen of reguliere doorstroom Maart Juni/juli Gesprek met ouders over besluit school Inzet handelingsplan Overdracht naar nieuwe leerkracht besluit en afstemmen inzet en aanbod Zorgen voor een goede overdracht van alle relevante informatie September/Oktober Kennismakingsgesprek Evaluatie versnellen Afstemmen aanbod 6

Criteria aanmelding doorstroomvergadering Groep 2: Verlenging Leerling haalt een score van 54 of minder op het beslissingenblad doorstroom. Leerling heeft onvoldoende baat bij onderwijsaanbod afgestemd op onderwijsbehoeften. Leerling scoort op een of meerdere vakgebieden een E score. Leerling laat een stagnatie zien in sociaal emotionele ontwikkeling. Versnelde doorstroom Leerling kan lezen. Leerling laat een bovengemiddelde ontwikkelingsvoorsprong zien. Leerling laat op sociaal emotionele ontwikkeling een voorsprong zien. Groep 3 t/m 8: Doublure De leerling laat op tenminste een van de vakgebieden rekenen, spelling, technisch lezen of begrijpend lezen een lagere uitstroomverwachting zien. Om dit vast te kunnen stellen, wordt gebruik gemaakt van een OPP-trap. 1 De leerling beheerst de tussendoelen onvoldoende. De leerling laat een onvoldoende ontwikkeling zien op cognitieve of sociaal emotionele ontwikkeling. Versnellen De leerling heeft een voorsprong van tenminste anderhalf jaar op in ieder geval rekenen en begrijpend lezen. Ook heeft de leerling een voorsprong van tenminste anderhalf jaar op een van de vakgebieden spelling of technisch lezen. De leerling doorloopt een vlotte ontwikkeling wat betreft tussendoelen. De leerling is in staat om de versnelling op sociaal-emotioneel vlak aan te kunnen. 1 Wanneer een leerling op alle vakgebieden een onvoldoende score heeft, dan is een eigen leerlijn een betere keuze. De leerling zal in dat geval niet aangemeld worden voor de doorstroomvergadering. Hetzelfde geldt wanneer een leerling een I.Q. heeft lager dan 75. 7

Bijlage Beslissingenblad doorstroom groep 2- groep 3 Naam kind: Geb datum: Ingevuld op: Ingevuld door: Puntentotaal: Aanmelden voor doorstroom-vergadering Ja/nee (Bij een score van 54 of minder wordt een leerling aangemeld) Gedrag Is zelfstandig Is taakgericht Werktempo is voldoende Heeft voldoende zelfvertrouwen Is gemotiveerd Gesprekken Is betrokken bij het gesprek Neemt deel aan het gesprek en heeft goede luisterhouding Is betrokken bij kringgesprekken Rekenen/wiskunde Kan tellen tot 20 en terugtellen vanaf 10 CITO score rekenen voor kleuters Begrippenkennis is goed Cijferkennis t/m 10 is goed Lezen/taal/schrijven Kan eigen naam schrijven Spreekt verstaanbaar Heeft belangstelling in letters Cito score Taal voor kleuters Doet auditieve oefeningen goed Spel Speelduur is voldoende Speelt met anderen Speelt rollenspel en heeft daarin uitdaging nodig Doet verschillende activiteiten Constructie/beeldend Opdrachten zijn van voldoende kwaliteit Kiest voor ontwikkelingsmateriaal Concentratie is goed Tekeningen stellen iets voor Neemt zelf initiatief Motoriek Is zeker in bewegingen Goede pengreep Goede fijne motoriek Sociaal Zoekt contact met leerkracht Zoekt contact met anderen Emotioneel Vertoont geen tekenen van faalangst Lijkt zich op zijn gemak te voelen op school Kan voor zichzelf opkomen Totaal Wijze van invullen: Beheerst een kind het onderdeel dan krijgt het 2 punten, als het onderdeel nog niet goed wordt beheerst, krijgt het 1 punt, wordt het onderdeel helemaal niet beheerst dan krijgt het 0 punten. Bij de Cito score, wordt de laatste score gehanteerd. A of B score is 2 punten, C is 1 punt, D en E is 0 punten 8