Enkele van de vele Vlaamse deelnemers aan het WFD-congres: v.l.n.r. Davy Van Landuyt, Carolien Doggen, Glen Gross, Goedele De Clerck, Andy Van Hoorebeke, Sylvie Van Landuyt en Maartje De Meulder. DOVENNIEUWS THEMA: WFD congres in Istanbul WDD 2015 Column: Lennert Verdonck 5/2015 jaargang 90 - nummer 5 tweemaandelijks september - oktober 2015 Gent X - P702024 Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties - Stropkaai 38-9000 Gent
DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties - Jaargang 90-2015 FEVLADO- LEDENBEWEGING FEVLADO-LEDENBEWEGING: Fevlado-Ledenbeweging contacteren kan op ledenbeweging@fevlado.be AFDELINGEN JONG-FEVLADO Contact: info@jongfevlado.com www.jongfevlado.com FEVLADO-SENIOREN Contact: Boudewyn De Roose boudewyn.de.roose@telenet.be AANGESLOTEN ORGANISATIES DEAF SHOOT Contact: Patrick Van Tittelboom - pavati4@hotmail.com DE DOVE TREKVOGELS Contact: dedovetrekvogels@fevlado.be DOOFBEWUST Contact: Hilde Melis hilde.melis@telenet.be DOVENACTIE BRUGGE Contact: Stefaan Breemersch brugge@dovenactie.be DOVENACTIE GENT Contact: Daniel Huys gent@dovenactie.be DOVENACTIE TORHOUT Contact: Marleen Talloen torhout@dovenactie.be DOVENGESCHIEDENIS VLAANDEREN Contact: Vincent Ameloot dovengeschiedenis@fevlado.be DOVENSPORT VLAANDEREN Contact: Ann Smets annsmets68@gmail.com KAJONG Contact: Stephanie Wijnants info@kajong.be www.kajong.be NATIONAAL SECRETARIAAT Fevlado vzw Stropkaai 38-9000 Gent Tel.: 09/224.46.76 - Fax: 09/329.07.47 E-mail: info@fevlado.be www.fevlado.be Fevlado-Diversus vzw Stropkaai 38-9000 Gent Tel. 09/228.59.79 - Fax: 09/329.07.47 E-mail: diversus@fevlado.be oovoo: fevladosecretariaat bereikbaar op werkdagen van 8 uur 30 tot 12 uur 30 VERENIGING DOVE ZELFSTANDIGEN Contact: vdz@fevlado.be VISUAL BOX Contact: info@visualbox.biz VW CLUB DEAF Contact: Roel Verrept vwclubdeaf@hotmail.com AANGESLOTEN DOVENCLUBS ANTWERPEN MADOSA Secretariaat: Ria Van de Peer - info@madosavzw.be Tel/Fax: 03.238.56.77 SMS: 0484/97.92.80 - www.madosavzw.be (Afdelingen: Sportafdeling Dosporta Jeugdclub De Vlinder Damesclub Dodocan Ontspanningsclub Dovca 50-plussers Dosena Kinderclub De Cocoon Red Devil Deaf Bikers) BRUGGE NOWEDO Secretariaat: Maddy Bonte Fax: 050/67.87.37 info@nowedo.be www.nowedo.be (Afdelingen: Mountainbike Club Kinderclub De Dolfijntjes Jongerenwerking Witte Beer Socio-culturele afdeling De Zeester (Oostende) Damesclub Ladies Only!? Socio-culturele afdeling Kompas Nowedo-senioren Kon. Brugse dovenvereniging Brugse Gebarenkring) Aangesloten bij Nowedo: Sportvereniging KSKD Brugge EEKLO DE MEETJESLANDSE DOVENVRIENDEN Contact: Marleen Brackx - marleen.brackx@skynet.be GENT GTG Secretariaat: Chantal Roose - Fax: 09/343.80.04 - info@gtg-gent.be www.gtg-gent.be (Afdelingen: GTG-Gent Vriendenkring Manillen kaarters en Teerlingen GTG 55+ Senioren Damesclub Cultuur & Vorming Jeugdclub De Joker Kinderclub Dococlub Gentse Gebarenkring Team Gent MTB-Cycling Deaf KSVS Gent Ghent Knights De Stevige Stappers) GENT - Ledeberg DE VRIENDEN VAN PRIESTER DE L EPEE Contact: Thierry Bekaert- Fax: 09/220.41.81 thierrybekaert@hotmail. com - http://www.lepeetjegent.be HELEN KELLER CLUB Contact: Bernard Legrand legrand.bernard@skynet.be (Afdeling: HKPioniers) HASSELT GEBAPUNT Contact: Laetitia Kinet info@gebapunt.be www.gebapunt.be HASSELT LIMBURGIA Secretariaat: Marijke Das - Tel: 011/22.19.14 centrum.doven.limburg@skynet.be www.vzw-limburgia.be (Afdelingen: Sportvereniging Lido-sport Ontspanningsclub De Stille Genieters 55 plussers Limburgia Senioren) KORTRIJK DE HAERNE CLUB Secretariaat: Lieve Clarebout - dehaerneclub@skynet.be www. dehaerneclub.be (Afdelingen: Sportclub Guldensporenkaartersclub Jongerenwerking De Haerne Club Ontspanningsclub Stil en Blij Ieper Doven- Actie Ieper 55-plussers Kinderclub De Dobbelsteentjes) KORTRIJK DE GETROUWE VRIENDEN Contact: Freddy Haghebaert - freddy.haghebaert@telenet.be (afdelingen: De Vurige Manillers De Levensgenieters De Orde van den Vlaschaard) NINOVE DE DENDERVRIENDEN Contact: Fabienne Lanneer - fabiennelanneer@hotmail.com - www. dedendervrienden.be SINT-NIKLAAS DE WAASVRIENDEN Contact: Marcel Beirnaert Fax: 03/771.40.02 marcelerna.beirnaert@ telenet.be TURNHOUT PIRAMIME Secretariaat: Marina Diels - Tel/Fax: 014/42.80.60 info@piramime.be www.piramime.be (Afdelingen: Sportvereniging Kedosport Kaartersclub Kedoka - Biljartclub Kebildo Kinderclub Kedokids Jeugdclub De Kempen Cultuur- en ontspanningsvereniging Kemados Bezigheidsclub Kempische Gebarenkring) ZOTTEGEM DE EGMONTSVRIENDEN Contact: Anja Van Wesemael - anja.vanwesemael@telenet.be - http:// www.egmontsvrienden.be Indien u meer gegevens wenst kan u ledenbeweging@fevlado.be contacteren of een kijkje nemen op www.fevlado.be Verantwoordelijke uitgever: Filip Verstraete, interim-directeur Eindredactie: Filip Verstraete Redactie: Filip Verstraete, Davy Van Landuyt, Ilse Wouters, Marieke Kusters, Pascal Mollet, Ludwina Degryse, Fanny Deleu Lay-out: Ludwina Degryse Abonnement: Leden Fevlado: abonnement inbegrepen bij lidgeld. Lidgeld Fevlado is 25 Euro en 15 Euro vanaf het 2de lid van hetzelfde gezin. Niet-leden Fevlado: abonnement 18 Euro - Buitenlandse abonnees krijgen Dovennieuws in pdf via mail. Verzending naar het buitenland enkel mogelijk op kosten van abonnee. Reknr: BE36 4487 6565 8181 BIC KREDBEBB - Contact: info@fevlado.be Bestuur Fevlado: Van Hoorebeke Andy, interim-voorzitter Gross Glen, secretaris Mazovetski Alexandre, schatbewaarder De Durpel Hannes Melis Hilde Stevens Helga Copyright : Overname van artikels is enkel toegestaan na toestemming van de uitgever, en met bronvermelding
VOORWOORD Beste lezers, beste leden van Fevlado Sinds het begin van de zomer ben ik aangesteld als interim-voorzitter van Fevlado en Fevlado- Diversus, dit door een tijdelijke wisseling van posten binnen het bestuur. Nu Nick Mouton niet langer werkzaam is bij Fevlado, neemt Filip Verstraete zijn taken al sinds enkele maanden op als interim-directeur. Graag verwelkomen wij jullie in deze voorlaatste Dovennieuws van het jaar. Het is september. Traditiegetrouw betekent dat dat er een belangrijke tijd is aangebroken voor alle gebarentalige ouders binnen ons ledenbestand én hun kinderen. Zij zijn onlangs immers begonnen aan een nieuw schooljaar, en of ze nu starten in de eerste kleuterklas of in eender welk ander leerjaar, het begin van een nieuw schooljaar is altijd spannend. Zoals altijd zal Fevlado de schoolsituatie van deze kinderen ook nu weer blijven opvolgen. De volgende spannende gebeurtenis die binnenkort te gebeuren staat, is de jaarlijkse uitreiking van de Hand van Vlaanderen tijdens de Werelddovendag van dit jaar op zaterdag 26 september 2015 te Zottegem. Ken je iemand van wie jij vindt dat die het verdient om dit jaar de Hand van Vlaanderen te winnen? Stuur ons dan zeker je nominatie door met de reden waarom die persoon volgens jou de prijs in ontvangst mag nemen op WDD eind september. Natuurlijk zijn jullie ook allemaal van harte uitgenodigd op deze nieuwe editie van Werelddovendag met als thema Leren in/van/over VGT. Alle nodige info hierover vind je in dit Dovennieuws. Daarnaast zal je op de volgende pagina s ook van alles kunnen lezen over de vierjaarlijkse conferentie van de Wereld Federatie voor Doven in Istanbul, Turkije. Ik was ook aanwezig op dit congres voor de Algemene Vergadering en kwam na afloop met heel wat weetjes terug naar België. Tot ziens allemaal op WDD in Zottegem! Andy Van Hoorebeke Interim-voorzitter Fevlado en Fevlado-Diversus vzw Inhoud Thema: WSD congres in Istanbul... 2 Nieuwe secretaris van WASLI... 5 ICED 2015 Athene... 6 ICSLA congres in Amsterdam... 7 Stem op 15000.be... 8 VGT voor Doven... 9 Column: Lennert Verdonck...10 WDD 2015 Programma...11 Flore Stappers verovert zilver!...15 De Dove Trekvogels: reis naar Turkije...16 Geslaagde tolken VGT...17 Deaf History Seminar 14 november...18 Deaf Gain 10 oktober...19 Seniorenfeest in Turnhot...20 Samenwerking Ubuntu met CAW...20 Rechtzetting: De Dendervrienden...20 Familienieuws...21 5 8 10 Dovennieuws 2015 nr.5 1
THEMA: WFD congres in Istanbul XVII World Congress of the World Federation of the Deaf in Istanbul, Turkije STRENGTHENING HUMAN DIVERSITY Van 27 juli tot 2 augustus stuurde Fevlado een aantal mensen naar Turkije om er deel te nemen aan het 17e Congres van de WFD, de wereldfederatie van doven. Bestuursleden Andy Van Hoorebeke en Glen Gross gingen samen met personeelslid Davy Van Landuyt naar Istanbul en namen er deel aan het congres. Davy en Glen vertellen meer over hun ervaringen op het WFDcongres. Davy Van Landuyt De mensen van Fevlado waren niet de enige Vlamingen die aan het congres deelnamen. Er waren ook vele anderen in Istanbul aanwezig; zo was Jong-Fevlado er ook met drie afgevaardigden: Bert Fabel, Sylvie en Sammy Van Landuyt. Enkele lezingen tijdens het WFD-congres werden door Belgen gegeven: Goedele De Clerck, Timothy Rowies en Maartje De Meulder gaf zelfs twee verschillende lezingen! Ik schat dat er zo n 20 tot 25 Vlamingen in Istanbul waren tijdens die periode. In totaal waren er 1.312 deelnemers uit 97 landen. Interessant weetje: zelfs Noord-Korea was aanwezig met enkele personen die speciaal toestemming hadden gekregen om het land uit te reizen! Voor mij was het de eerste keer dat ik aan een WFD-congres deelnam. In het verleden gingen er altijd mensen met het petje van Fevlado-bestuurslid naar de congressen. Deze keer besloot Fevlado om het voorbeeld van een aantal andere federaties te volgen en ook een personeelslid mee te sturen samen met de bestuursleden ter ondersteuning. Ik werd dus geselecteerd als het personeelslid dat samen met met Andy en Glen naar Istanbul ging. Mijn belangrijkste taak was als mediaverantwoordelijke de sociale media van Fevlado up-to-date te houden en het bestuur wat te ondersteunen. Ik monteerde dagelijks een videoverslag van het congres om meteen live op Facebook te uploaden. Indien jullie meer willen zien over onze bezigheden op het congres in Istanbul kunnen jullie ook een kijkje nemen op de Facebookpagina van Fevlado. Daarnaast volgde ik ook de lezingen om interessante elementen door te geven aan mijn collega s in Fevlado en Fevlado-Diversus. 2 Dovennieuws 2015 nr.5
Sommige lezingen hadden ook verband met mijn werk voor de cel Ledenbeweging en ik heb er zeker enkele interessante dingen bijgeleerd die ik kan gebruiken bij mijn werk. Het was wel een heel zware verantwoordelijkheid, ik heb tijdens die ene week maar liefst 83 uur gewerkt! Ik was na het congres ook echt doodmoe, gelukkig kon ik wat slaap inhalen tijdens de terugvlucht van Istanbul naar Brussel. Toch zou ik het zonder probleem opnieuw willen doen, een WFD-congres meemaken is een bijzondere ervaring! Mij viel vooral op hoe alles georganiseerd was. Er waren 100 Turkse vrijwilligers die alle praktische zaken in goede banen leidden. In totaal werden er 111 verschillende lezingen gegeven tijdens het congres. Bij de vele lezingen waren er zelfs vier verschillende projectoren: één voor de presentator (die ook ondertiteld werd), één voor de powerpoint, één voor de tolk International Sign en één voor de tolk Turkse Gebarentaal. Op ieder moment waren er tijdens het congres vier verschillende lezingen tegelijkertijd bezig. Het thema van het congres was Strengthening Human Diversity, wat in het Nederlands Versterking van menselijke diversiteit betekent. Binnen de Dovengemeenschap is er ook heel veel diversiteit: kinderen, jongeren, senioren, vrouwen, holebi, transgender, dove mensen met een meervoudige handicap, doofblinden, CODA s, Niemand is precies hetzelfde, iedereen heeft zijn eigen eigenschappen. De lezingen waren dan ook heel divers qua thema: er waren lezingen over mensenrechten, over gebarentaal en dovencultuur, over onderwijs voor doven, over toegankelijkheid en technologie, over ontwikkelingslanden, over gezondheid, over dove kinderen en vrouwen, over tolken, over jeugd, Heel veel verschillende thema s dus! Om verschillende lezingen te kunnen volgen, die we interessant vonden maar die tegelijkertijd plaatsvonden, moesten we onze delegatie soms opsplitsen en afspraken maken, zodat we zeker elk van die lezingen konden bijwonen. Dan gingen Andy, Glen en ik dus naar verschillende lezingen. Daarin keuzes maken was alleen niet altijd even simpel! Ook waren er veel tolken, er waren liefst 90 tolken aan de slag op het congres, die in 49 verschillende gebarentalen tolkten! Ook de Vlaamse Gebarentaal was aanwezig, want Fevlado bracht twee eigen tolken VGT mee: Hilda De Maere en Lieve Roodhooft. Ik vond het heel nuttig dat we onze eigen tolken mee hadden. Ik ken International Sign en Engels, dus het is geen probleem voor mij om de lezingen te volgen zonder tolk. Toch was het veel aangenamer om de lezingen in VGT te kunnen volgen, zeker omdat een dag vol lezingen best vermoeiend kan zijn! Tijdens het WFD-congres heb ik nieuwe mensen en nieuwe culturen leren kennen, het was interessant om bij te leren over hoe dove mensen in sommige landen leven. Er waren bijvoorbeeld ook een aantal dove vrouwen in boerka uit Saudi-Arabië, het was speciaal om te zien hoe die mensen communiceren met enkel gebarentaal zonder de mimiek op elkaars gezichten te kunnen zien. Tot in 2019 in Parijs, waar het 18e WFD-congres zal doorgaan! Dovennieuws 2015 nr.5 3
EVENEMENTEN Er waren verschillende evenementen tijdens deze periode in Istanbul, een klein overzichtje: WASLI CONFERENCE 22 juli 25 juli WASLI GENERAL MEETING 25 juli WFDYS YOUTH CAMP 19 juli 25 juli Sammy Van Landuyt was de Vlaamse deelnemer namens Jong-Fevlado. WFDYS GENERAL ASSEMBLY 26 juli 27 juli Bert Fabel en Jeffrey Garitte waren de afgevaardigden namens Jong-Fevlado. WFD GENERAL ASSEMBLY 26 28 juli Fevlado was hierop aanwezig met als afgevaardigde Andy Van Hoorebeke. Glen Gross Op 24 juli 2015 vlogen Andy Van Hoorebeke, de interimvoorzitter, en ik vanuit Zaventem met Turkish Airlines naar Istanbul. We landden rond 19:00 u Turkse tijd. Het is daar immers 1 uur later dan bij ons. Vanuit de luchthaven Sabiha Göcken namen we een shuttle naar ons hotel. De rit duurde enkele uurtjes, de chauffeur nam de toeristische route. We zagen de Blauwe Moskee en de Bosphorus vanop een verre afstand. Het was wel indrukwekkend. Aangezien we nogal laat aangekomen waren, besloten we om in de buurt iets te gaan eten. We hebben het die eerste dag niet te laat gemaakt, want de volgende dag was er een workshop voor de AV leden. Op 26 en 27 juli was het gedurende 2 dagen Algemene Vergadering van de Wereldfederatie van de Doven. Deze ging door in een prachtig congresgebouw. België stuurde 2 afgevaardigden, Andy Van Hoorebeke voor FEVLADO en Frédéric Bouquelloen, de voorzitter van FFSB. Ik volgde ook de hele AV mee. Tijdens de pauzes of via FaceTime (videobellen via Apple toestellen zoals iphone, ipad of Mac) werd er kort overlegd over de agendapunten. De samenwerking tussen FEVLADO en FSSB verliep goed. Alleen duurde de AV geen 2 dagen, maar eerder 3. Op de laatste dag werd er toen nog gestemd over de Deaf Flag. Frankrijk diende onder andere een voorstel in voor een nieuwe vlag. Maar met 1 stem verschil ging die niet door. Gelukkig was er wel goed nieuws voor Frankrijk: voor haar volgende editie koos WFD voor Parijs en niet voor Hong Kong. In 2019 gaat het volgende WFD-congres dus door in Parijs. Deze conferentie zal wel 2 weken duren: eerst gaat het festival Clin d Oeil door en aaneensluitend de AV en dan het congres. Dus hopelijk gaan we dan met een grote delegatie Belgen naar Parijs. De hele WFDweek was zeker een ervaring die ik nooit meer zal vergeten! Glen Gross secretaris Fevlado vzw en Fevlado Diversus vzw WFD CONGRESS 28 juli 1 augustus Fevlado was hierop aanwezig met Andy Van Hoorebeke, Glen Gross en Davy Van Landuyt. Jong-Fevlado was hier eveneens aanwezig met Bert Fabel, Sammy en Sylvie Van Landuyt. 4 Dovennieuws 2015 nr.5
De nieuwe secretaris van de wereldfederatie van tolken gebarentaal (WASLI) is een Belg: Isabelle Heyerick Isabelle Heyerick Debra Russell, President; Jose Ednilson, Vice President; Susan Emerson, Treasurer; Isabelle Heyrick, Secretary Regionale afgevaardigden: Natasha Maliko, Africa; Etsuko Unemoto, Asia; Angela Murray, Austroceania; Desanka Zizic, Balkans ; Christopher Stone, Europe; Liz Mendoza, North America; Isabel Rey, Latin America; Anna Komorova and Igor Bondarenko, Transcaucasia Van 22 tot 25 juli kwamen in Istanbul, Turkije, tolken gebarentaal van over de hele wereld samen. WASLI, de wereldfederatie voor tolken gebarentaal, organiseerde workshops, een congres en hield haar Algemene Vergadering. Op de AV werd Isabelle Heyerick verkozen tot Algemeen Secretaris van WASLI. Isabelle is een ex-medewerker van Fevlado vzw en de vroegere coördinator van het Vlaams GebarentaalCentrum. Je kent haar ook als tolk Vlaamse Gebarentaal Nederlands Engels. Nu werkt ze aan haar doctoraat over tolken gebarentaal aan de KU Leuven (campus Antwerpen). WASLI kan je vergelijken met WFD, de Wereldfederatie van Doven (World Federation of the Deaf). Het is de wereldfederatie van tolken gebarentaal (World Association of Sign Language Interpreters). WASLI ijvert voor de oprichting van tolkenverenigingen, goede opleidingen voor tolken, het aanbod van tolken en het recht van dove mensen om een tolk te krijgen over de hele wereld. Ze doet dit door landen te ondersteunen en door informatie te verspreiden. WASLI is de federatie van alle tolken gebarentaal: horende en Dove tolken. Dove tolken zijn dove mensen die zelf tolken. Dit kan op congressen zijn waar ze tolken van de ene gebarentaal naar een andere (voorbeeld van Amerikaanse Gebarentaal naar VGT), maar ook bij politie of in de rechtbank of voor anderstalige dove mensen waarbij ze dan vaak samenwerken met een horende tolk. De relatie met de Dovengemeenschap is voor WASLI heel belangrijk. WASLI is ook opgericht door WFD, in 2003. Het waren dus niet tolken gebarentaal die zelf hebben beslist om een wereldfederatie op te richten, maar wel dove mensen. Dat is ook één van de redenen waarom het WASLI congres om de vier jaar op dezelfde plaats en net voor het WFD congres wordt georganiseerd. Ook de bestuursverkiezingen van de twee federaties vallen altijd samen. In Istanbul moest dus een nieuw WASLI bestuur verkozen worden. De voorzitter blijft dezelfde als de afgelopen vier jaar: Debra Russell (Canada). Er is een nieuwe ondervoorzitter: José Ednilson (Brazilië) en ook een nieuwe secretaris: Isabelle Heyerick (België). De schatbewaarder is dezelfde als de afgelopen vier jaar: Susan Emerson (Australië). Enkel voor de functie van secretaris waren er meerdere kandidaten en moest er gestemd worden. Op dit moment zijn er 38 landen aangesloten bij WASLI via hun tolkenvereniging. België via de BVGT, is nu geen lid van WASLI. Als secretaris zal Isabelle vooral zorgen voor de communicatie over WASLI naar alle tolken gebarentaal, dove mensen en leden van WASLI. Dit is een grote uitdaging aangezien niet iedereen Engels of International Sign kan. Daarnaast is ze ook verantwoordelijk voor de communicatie binnen het bestuur. Het is zo dat de vergaderingen van het WASLI bestuur altijd in International Sign gebeuren en de geschreven communicatie (verslagen, e-mail,...) in het Engels. Ook op de website van WASLI (www.wasli.org) wordt zowel Engels als IS gebruikt. Maar voor bepaalde regio s in de wereld (Afrika, Latijns-Amerika, ) zijn deze talen niet toegankelijk. Dit betekent dus dat er vaak moet vertaald worden naar een andere (gebaren)taal. Daarnaast werkt ze ook, samen met de andere bestuursleden, aan het beleid van WASLI. Wil je meer weten? Dan kan je het interview bekijken met Isabelle op www.fevlado.be of op de facebookpagina van Fevlado. in VGT op www.fevlado.be Dovennieuws 2015 nr.5 5
ICED 2015, Athene: Een nieuw tijdperk? Deze manier van beantwoorden aan diversiteit was dan ook de rode draad doorheen het congres, met als thema Many ways, one goal (vele wegen, één doel). De ideologie van vraaggestuurd werken was dus sterk aanwezig. Geen enkele hoofdspreker benoemde de verschillende maatschappelijke discourses of was kritisch over het feit dat de vraag vaak ook afhangt van het aanbod. De dominantie van de medische invalshoek op doof zijn kwam niet ter sprake. Wel kwam dit aan bod op het symposium What about sign language? Raising deaf infants in times of high tech (Wat met gebarentaal? Dove baby s opvoeden in tijden van hoogtechnologie), met prof. Dr. Gerrit Loots (VUB), Dr. Stefan Hardonk (UHasselt), Dra. Liesbeth Matthijs (VUB), Dr. Kimberley Mouvet (UGent), Kathleen Vercruysse (participatieproject) en Marieke Kusters (Fevlado). De lezingen van deze Belgische delegatie werden erg positief onthaald. Op woensdagvoormiddag was dit symposium één van de negen verschillende parallelsessies, die allemaal andere thema s behelsden velen met een eerder medische, individualistische invalshoek, anderen dan weer met een sociale en/of culturele invalshoek. Er was dus verdeeldheid in het publiek en deelnemers en sprekers leken niet of weinig met elkaar in discussie te gaan over onderliggende spanningsvelden en achterliggende opvattingen van theorieën of onderzoeksresultaten. Lezing door Marieke Kusters (Fevlado) Bovendien werden er voor slechts drie van de negen parallelsessies tolken International Sign ingezet. Dat betekent Het 22ste International Congress on the Education of the Deaf ging dit jaar, van 6 t.e.m. 9 juli door, in Athene met 700 deelnemers, waarvan 560 sprekers. Dit congres is het oudste congres over onderwijs aan dove kinderen. Ook Marieke Kusters vanuit Fevlado was aanwezig. De eerste hoofdlezing werd gegeven door Greg Leigh, met als titel Recognizing Diversity in Deaf Education: From Paris to Athens with a Diversion to Milan How far have we come? (Diversiteit in het dovenonderwijs erkennen: van Parijs tot Athene, met een omweg via Milaan hoe ver zijn we gekomen?). Leigh verwees naar het Vancouver statement van 2010: A New Era: Deaf Participation and Collaboration (een nieuw tijdperk: dove participatie en samenwerking) - en benoemde/ interpreteerde: all nations should accept all languages and all forms of communication in the education of the deaf (alle naties moeten alle talen en alle vormen van communicatie in het dovenonderwijs accepteren). De resoluties van Milaan in 1880 respecteerden de noden van dove kinderen niet, maar de individuele noden van het dove kind moeten volgens Leigh net wel erkend worden. Hiermee opende hij ook het congres: één (juiste) benadering van hoe dove kinderen moeten opgevoed en onderwezen worden bestaat niet. Hij riep alle deelnemers en sprekers op het congres op om de volgende woorden te vermijden: alle dove kinderen.... Als je zegt dat alle kinderen oraal opgevoed moeten worden, of dat alle kinderen bilinguaal opgevoed moeten worden, zal dat met scepticisme worden benaderd, verklaarde hij. Er is geen one size fits all (geen één maat voor iedereen), maar nood aan een breed programma met een variëteit van taal en communicatie afgestemd op de noden en wensen van ieder individueel doof kind, aldus Leigh. 6 Dovennieuws 2015 nr.5 Lezing door Kathleen Vercruysse (participatieproject)
dat dove mensen geen vrije keuze hadden over welke sessies ze wilden bijwonen en aanvankelijk werden ook niet alle lezingen van dove mensen getolkt naar gesproken Engels. Met als gevolg de Athens Declaration on Access for Deaf Participants at the ICED (Verklaring van Athene over toegankelijkheid voor dove deelnemers op het ICED), een document geschreven op initiatief van enkele dove mensen. Deze verklaring eiste 1.volledige toegankelijkheid van het congres in International Sign en geschreven Engels 2.de aanwezigheid van dove mensen in het organisatiecomité van het ICED congres (wat dit ICED-congres niet het geval was). Het Main Organizing Committee bestaat volledig uit horende mensen, het International Scientific Committee bestaat uit 21 horende mensen en twee dove mensen. Alle hoofdsprekers waren horende mensen. Er waren zo n 120 dove deelnemers, wat slechts 17% is van het hele congres. Kunnen we dus besluiten dat het Vancouver Statement onvoldoende werd gerespecteerd en nagevolgd? Er gaan talloze stemmen rond dat we nog steeds in Milaan 1880 leven... Zal het volgende congres, in 2020, te Brisbane (Australië) verandering brengen? Cel Belangenbehartiging op ICSLA-congres te Amsterdam Voor de cel Belangenbehartiging vertrok Goedele Debeerst eind juni naar Amsterdam voor het tweede Internationale Congres over Gebarentaalverwerving (ICSLA). ICSLA 2015 vond plaats van 1 tot en met 3 juli. Op het congres was ruimte voor heel wat taaltechnische onderzoeken over de mate waarin en de manier waarop dove kinderen bepaalde aspecten van een gebarentaal verwerven, zoals handvormen, verwijzen naar personages in een verhaal, ruimtelijke relaties weergeven (bv. met classifiers), beweging en iconiciteit. Daarnaast was het congres vooral gekaderd binnen het algehele belang van gebarentaalverwerving voor dove kinderen. Twee horende moeders van dove kinderen uit Nederland leidden het congres in met een betoog voor tweetalig onderwijs vanuit hun overtuiging dat dove kinderen een gelijkwaardig aanbod nodig hebben in een gesproken en een gebarentaal. Dit werd ondersteund door verschillende studies over bimodaalbilinguaal onderwijs in meerdere landen wereldwijd. Dit principe wordt echter wel op heel diverse manieren ingevuld, gaande van altijd een dove leerkracht in de klas die met een horende leerkracht co-lesgeeft tot enkel een horende leerkracht die soms gebarentaal of enkel een gebarensysteem gebruikt met de dove leerlingen. In dat kader lichtte Gladys Tang bijvoorbeeld Dovennieuws 2015 nr.5 7
het tweetalige onderwijsproject in Hong Kong toe, dat Marieke Kusters in april nog bezocht voor het onderwijsproject. Tang waarschuwde ook voor de integratiebeweging die momenteel zichtbaar is bij dove kinderen (onder invloed van cochleaire implantatie) en waarbij een gebarentaalaanbod meestal volledig ontbreekt. Minder dove kinderen leren daardoor een gebarentaal als eerste taal. Niet alleen in het onderwijs, maar ook in de opvoeding is tweetaligheid van belang. Onder meer onderzoekers uit Finland en de Verenigde Staten deelden hun bevindingen over het effect van tweetaligheid op de (gebaren)taalverwerving van dove én horende kinderen. Hierbij speelt de sociale en talige omgeving van de kinderen een grote rol: hoe vaak en op welke manier ouders gebaren(taal) gebruiken met hun kind, of er een dove leerkracht aanwezig is in de klas, hoe gebarentaal aanzien wordt in de medische wereld, enzovoort. Bovendien is er meer onderzoek nodig over de gebarentaalverwerving bij dove kinderen van horende ouders. Algemeen leken de aanwezigen op het congres te besluiten dat er nog altijd veel werk is om de maatschappelijke beeldvorming rond gebarentaal zo positief mogelijk te maken en het bewustzijn errond te vergroten. Onder andere het delen van onderzoeksresultaten die positief schrijven over gebarentaalverwerving voor dove kinderen is hierbij belangrijk, zeker omdat veel studies nog altijd verklaren dat gebarentalen een negatief effect hebben op de gesproken taalverwerving van dove kinderen. Meerdere onderzoekers benadrukten ten slotte ook de verrijking die ontstaat als dove volwassenen worden ingeschakeld in de opvoeding en het onderwijs van dove kinderen. Door contact met zulke rolmodellen kunnen dove kinderen hun dove identiteit ten volle beleven. Met die prachtige doelstelling werd ICSLA 2015 afgerond; een doelstelling die in 2018 hopelijk al op grotere schaal bereikt zal zijn, wanneer het derde ICSLA-congres plaatsvindt in Istanbul. Stem op 15000.be Besparen op de kap van mensen met een beperking? Dat hoort niet, vinden wij. Fevlado en Fevlado-Diversus steunen de actie www.15000.be Jij ook? Teken dan de petitie! De Vlaamse Regering wil besparen op de sociaal-culturele sector voor mensen met een handicap. Verschillende organisaties moeten 5% van hun middelen inleveren. Zo ook naam organisatie. Besparen op de kap van mensen met een handicap, dat hoort niet. Daarom steunen wij de petitie. Met 15000 handtekeningen kunnen we ons gedacht zeggen in het Vlaams Parlement. Mogen we ook op jou rekenen? Teken dan de petitie op www.15000.be. Je vindt er ook meer info over de actie. Bedankt alvast voor je steun! www.15000.be 8 Dovennieuws 2015 nr.5
VGT voor Doven De laatste jaren denken meer en meer doven na over hun eigen taal, met name de Vlaamse Gebarentaal. Heel wat doven hebben die taal al doende onder de knie gekregen maar hebben nooit de kans gehad om een opleiding te volgen om de theoretische en praktische kennis van Vlaamse Gebarentaal en de Dovengemeenschap te verwerven. In de dovenschool werd dit vroeger ook niet onderwezen en had het aanleren van VGT geen plaats in het leerprogramma. We starten nu met een nieuwe basisopleiding waarbij doven de kans krijgen om de theoretische kennis van de grammatica van VGT te leren, de werking van de Dovengemeenschap te bestuderen alsook hun gebarenschat verder uit te breiden, te verfijnen en te verbeteren. Vlaamse Gebarentaal voor doven - Doelgroep De opleiding Vlaamse Gebarentaal voor doven wil dove volwassenen de kans bieden om... meer theoretische achtergrond te leren kennen over de Dovengemeenschap via de module Dovenstudies, de grammatica en taalkunde van Vlaamse Gebarentaal te ontdekken, de kennis van de gebarenschat van de Vlaamse Gebarentaal verder uit te breiden. Wij raden kandidaat-cursisten aan om te beschikken over een computer met minimaal Windows Vista. Toelatingsvoorwaarden De cursisten die deze opleiding willen volgen moeten : de minimumleeftijd van 16 jaar bereikt hebben en voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht. het inschrijvingsgeld en schoolgeld betaald hebben. Vlaamse Gebarentaal voor doven - Programma De opleiding kan afgewerkt worden op 2 jaar. 1ste jaar - 120 lestijden (2015-2016) VGT deel 1 (60 lestijden) Grammatica en taalkunde VGT deel 1 (20 lestijden) Dovengemeenschap deel 1 (40 lestijden) Op het einde van de modules volgt een evaluatie en de cursisten moeten slagen om verder te kunnen gaan naar het 2de jaar. 2de jaar - 120 lestijden (2016-2017) VGT deel 2 (60 lestijden) Grammatica en taalkunde VGT deel 2 (20 lestijden) Dovengemeenschap deel 2 (40 lestijden) Na het slagen in het tweede jaar krijgen de cursisten de bijhorende moduleattesten. Vlaamse Gebarentaal voor doven - Praktisch Inschrijven voor de opleiding Vlaamse Gebarentaal voor doven kan tijdens de openingsuren van het secretariaat. Edgard Tinelstraat 92 B-9040 Gent (Sint-Amandsberg) Tel. : 09 218 89 30 Fax : 09 229 32 55 E-mail : info@vspw.be Web : http://www.vspw.be/ In te dienen documenten bij inschrijving: een kopie van het diploma secundair of hoger documenten vrijstelling inschrijvingsgeld (indien van toepassing) voor schoolverlaters en werkzoekenden: VDAB attest (via de website van de VDAB) attest Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap Lesmomenten De lessen worden ingericht op donderdagavond (1 avond/week). De lessen starten om 18.00 uur en eindigen om 21.30 uur. De eerste les is gepland begin oktober. De lessen worden gegeven door een dove vakdocent. De opleiding loopt over 2 schooljaren. Examens Aan het einde van elke module wordt een examen of verschillende deelexamens afgenomen. Om te slagen moet je per module minstens 50% halen. Kostprijs Je schrijft in en betaalt per schooljaar. Cursusgeld is 245 euro, verminderd cursusgeld is 110 euro. Op http://www.vspw.be kan je nagaan of je in aanmerking komt voor verminderd cursusgeld of kan betalen met opleidingscheques. Dovennieuws 2015 nr.5 9
COLUMN: Lennert Verdonck Dit jaar maken we in elke editie van Dovennieuws plaats voor de verhalen van dove sporters. In dit Dovennieuws geven we het woord aan Lennert Verdonck, hij speelt volleybal bij BVC Balen. Eind juni nam hij met het Nationaal Deaf Volleyteam deel aan het Europees kampioenschap in Parijs. Thuis, na 2 weken Parijs EK Deaf Volleybal! Mag ik me even voorstellen: ik ben Lennert Verdonck, 16 jaar en ik woon in Balen, een dorp in de Antwerpse Kempen. Reeds vanaf mijn 6 jaar speel ik volleybal bij BVC Balen. Tijdens een wedstrijd op verplaatsing werd ik aangesproken door Kristof De Weerdt met de vraag of ik interesse had om bij het Nationale Deaf volleyteam te komen. Oei, nationaal team??? Ik ben maar een libero speler bij een regionale ploeg uit de provincie Antwerpen. Ik had totaal geen idee wat mij te wachten stond. In december 2014 werd er een eerste open training georganiseerd in Mechelen waar ik al te laat op de training kwam door een foutieve route van onze GPS. Ik wist niet wat ik moest doen. Iedereen kende elkaar, sprak met elkaar via gebarentaal en ik keek raar en verstond er niets van. Op het einde van deze training ging het al iets vlotter dankzij steun van spelers, trainer, coach en de aanwezige tolk. Tijdens het gesprek achteraf werd me gevraagd of ik mee zou gaan naar het EURO Volley Sourd in Parijs in de zomer van 2015. Zou ik het doen? Niet doen? Tijdens dit gesprek gaf één van de medespelers aan dat ik mee moest gaan als verdediger omdat hij, als passeur, anders te hard moest lopen. Dit voelde aan als een compliment en gaf mij het gevoel dat ik erbij zou horen. Er werden de volgende maanden een aantal trainingen en vriendschappelijke oefenwedstrijden ingepland. Ook mijn eigen volleybalclub heeft een trainingsnamiddag en wedstrijd georganiseerd, met meer dan 150 supporters en de nodige media-aandacht. Spannend, maar ook beangstigend. Het was voor mij de eerste maal dat ik voor zo veel supporters een wedstrijd mocht spelen. Maar bijna was mijn EK verhaal niet doorgegaan. Door blessures en het afhaken van andere spelers was er niet genoeg volk om met een volwaardig team naar Parijs te vertrekken. Gelukkig hebben we nog een paar mensen kunnen overtuigen om deel te nemen waardoor de reis naar Parijs toch kon door gaan. Echter werd mijn plaats als libero geschrapt en moest ik als hoekaanvaller gaan spelen. Dit was voor mij een heel nieuwe uitdaging. Omdat we met het Deafteam niet meer samen kwamen, heb ik met enkele spelers van mijn eigen club veel beachvolleybal gespeeld zodat ik kon oefenen aan het net. Dinsdagmorgen 30 juni 2015 was het zover!!! Voor de eerste maal van huis, zonder ouders en zus, maar met een heleboel vrienden, vertrokken we met een busje naar Parijs. Woensdagvoormiddag eerste training en namiddag de openingsceremonie in de grote sporthal. Wat een enorme zaal!!! en zoveel volk!!! (Was ik blij dat we tijdens deze ceremonie geen wedstrijd moesten spelen). Donderdag, eerste wedstrijd tegen Duitsland. Een heel nieuwe ervaring maar ik had voldoende zelfvertrouwen en zag het wel zitten. Ik voelde me trots dat ik daar mocht spelen als jonge volleyballer van toen nog 15 jaar. Maar ook teleurgesteld dat we de wedstrijd niet konden winnen. Tijdens de volgende wedstrijden gedurende het weekend mochten we spelen voor een aantal Belgische supporters die ons kwamen aanmoedigen. Dit gaf me nog een extra boost om mijn best te doen. Op het einde van dit volleybaltornooi was ik moe en een beetje teleurgesteld omdat we geen enkele wedstrijd hadden gewonnen maar ik was blij dat ik toch deze stap had gezet. Voor mij was er een nieuwe wereld opengegaan; namelijk deze van de dovencultuur. Mijn medespelers hadden mij geleerd om enkele gebaren te gebruiken. Ik heb geleerd dat mijn slechthorendheid geen gebrek hoeft te zijn maar dat er nog oneindig veel mogelijkheden bestaan waar ik vroeger geen flauw benul van had. Ik wil dan ook iedereen bedanken die mij gesteund hebben en dit mogelijk hebben gemaakt. Ik hoop dat we nog vele jaren samen mogen volleyballen en dat ook andere jongeren deze geweldige sportieve ervaring mogen meemaken. 10 Dovennieuws 2015 nr.5
2015 WERELDDOVENDAG ZOTTEGEM 26 september 2015 Thema: LEREN V.U. Pascal Mollet - Fevlado-Diversus vzw TEKENEN POEZIE BOETSEREN In / Van / Over VGT SIGNWIKI WIELERTOERISTEN AFSTANDSTOLKEN WORKSHOPS HOORHONDEN KINDEROPVANG VW CLUB DEAF STADSWANDELING INFOBEURS SPORT DOVEN GESCHIEDENIS VLAANDEREN STUDIEVOORMIDDAG HAND VAN VLAANDEREN alle info op: www.fevlado.be Koninklijk Atheneum Zottegem - Meerlaan 25-9620 Zottegem Deuren: 9:30 u Inkom: 8 euro voor leden en studenten, 12 euro voor niet-leden info:diversus@fevlado.be INITIATIE VGT GEBARENKRINGEN... met steun van: Dovennieuws 2015 nr.5 11 lid van vijftact vzw
PROGRAMMA 9u30 10u 12u 13u30 15u 15u3 9u30 Wielertoeristen Een wielertoeristenrit door de Vlaamse Ardennen. 10u00 Wandeling door Zottegem Afspraak aan de inkom Een geleide stadswandeling door Zottegem in samenwerking met Fevlado Senioren. 9u30-12u00 Studievoormiddag Cafetaria Sporthal Ben jij benieuwd naar het resultaat van het project van Gelijke Kansen in Vlaanderen, waarbij werd verkend wat de meest passende, haalbare en wenselijke onderwijsvorm is voor dove kinderen, in Vlaamse Gebarentaal en Nederlands? Kom dan naar de studievoormiddag, waar het project en de resultaten worden gepresenteerd. 9u30-18u00 Infobeurs Polyvalente zaal en OLC Verschillende verenigingen, instanties en scholen stellen hun werking voor. Er zijn ook enkele standjes van dove zelfstandigen. 9u30-18u00 VW DeafClub op de speelplaats Bewonder de oude Volkswagens van VWClubDeaf. 12u - 13u30 Lunch restaurant 13u30-14u30 Initiatieles VGT Lokaal 31 Een kennismakingsles Vlaamse Gebarentaal. 31 13u30-14u30 Proefles LVC 23 Lokaal 23 Heb jij een dove baby of peuter en wil je graag weten hoe je visueel en in Vlaamse Gebarentaal kan communiceren met je kind? Op WDD kan je proeven van de cursus Leren visueel communiceren in een initiatieles. 13u30-15u00 VGT voor doven 27 Lokaal 27 Wil je graag meer weten over je eigen taal, de Vlaamse Gebarentaal? Een proevertje van de cursus VGT voor doven, voor al wie nog twijfelt om deel te nemen. 13u30-15u00 Tekenen en boetseren Speelplaats Filip Heyninck (tekenen) en Jean-Pierre Desmidt (boetseren met klei) laten zien hoe je iets moois kan maken en introduceren je in Deaf Art. 15u - 16u Initiatieles VG Lokaal 31 Een kennismaking Vlaamse Gebarent 15u - 17u Demonstratiel Lokaal 23 Zelf weer achter de proeven van een d onderwijsvorm die 15u30 Geba Speelp De vers kringen ganiser activite Gebare welkom 15u30 VGTC Lokaa Worksh 9u30-18u00 Demo hoorhonden 29 Lokaal 29 Demonstratie hoorhonden door Canisha vzw. 13u30-18u00 Sport: Zaalvoetbal en Judo Sporthal Voor de sportievelingen onder ons organiseert DovenSport Michel Van Assel en twee dove judoka s, en zaalvoetbal. 9u30-18u00 Kinderopvang in de kleuterschool Dovennieuws 2015 nr.5
0 16u30 17u 18u 19u30 21u T sles taal. 31 18u - 19u30 Avondmaal restaurant les 23 e schoolbanken zitten en emonstratieles van de e we voor ogen hebben. WAAR? Polyvalente zaal: trap naar beneden, dan naar rechts, OLC eind van de gang voorbij de inkom Sporthal: over de speelplaats Cafetaria sporthal: over de speelplaats 0-16u30 renkringen plaats schillende gebarenn van Vlaanderen orren samen een leuke eit rond Vlaamse entaal. Iedereen is! 0-16u30 27 al 27 hop door het VGTC 17u - 18u Poëzie Speelplaats Hilde Verhelst daagt je uit te spelen met VGT in de workshop poëzie. Misschien zit er een verborgen talent in jou? 16u30-17u30 Diversus zoekt lesgevers Lokaal 31 31 Wil jij zelf de handen uit de mouwen steken en je eigen taal, Vlaamse Gebarentaal, doorgeven aan horende mensen? Fevlado Diversus laat je, in een workshop, ontdekken of lesgeven iets voor jou is. 19u30-20u30 Slot Polyvalente zaal We sluiten WDD af met het slotmoment, met onder andere de uitreiking van de Hand Van Vlaanderen, de bekendmaking van het Gebaar van t Jaar en een filmpremière van Visual Box. 21u00 Quiz Jong-Fevlado Polyvalente zaal Laat je hersens kraken op de quiz van Jong-Fevlado. Kleuterschool: over de speelplaats Klaslokalen 23, 27, 29, 31: voorbij de inkom, rechterkant van de gang Restaurant: trap naar beneden, dan naar links Speelplaats Afspraak aan de inkom Eten en drinken Je kan eet en drankbonnen kopen in het restaurant. vanaf 11u Tomatensoep 3 12:00-13:30 en 18:00-19:30 Warme maaltijd 13 Vol-au-Vent met frieten Balletjes met frieten Vegetarische pasta 11:00-12:00 en 13:30-18:00 Belegde broodjes 3,50 Vlaanderen een initiatie judo met toptrainer 13:30-18:00 en 19:30 tot einde Pannenkoeken 3,00 Braadworst 3,00 Dranken aan verschillende prijzen: de ganse dag Dovennieuws 2015 nr.5
Praktisch Adres: Koninklijk Atheneum Zottegem - Meerlaan 25-9620 Zottegem Deuren: 9:30 u Inkom: 8 euro voor leden en studenten, 12 euro voor niet-leden, kinderen tot 15 jaar gratis s Middags en s avonds kan je aanschuiven voor een warme maaltijd. Tolken Vlaamse Gebarentaal zorgen ervoor dat WDD voor iedereen toegankelijk is. Er zijn schrijftolken aanwezig op de studievoormiddag en het slotmoment. Heb je op andere momenten graag een schrijftolk? Vraag het aan diversus@fevlado.be. Onder leiding van kinderclub Dococlub van GTG Gent zullen alle de kinderen een veilige en leuke WDD kunnen beleven terwijl de mama s en de papa s van WDD kunnen genieten! Inschrijven voor kinderopvang: kinderopvang.wdd@gmail.com. Meer informatie of wijzigingen vind je terug op www.fevlado.be/diversus-vzw/werelddovendag/ Info: diversus@fevlado.be - tel 09/224 46 76 - Oovoo: pascal_diversus WDD 2015 is een organisatie van Fevlado-Diversus in samenwerking met de dovenverenigingen van Zottegem en Ninove Dirk h Bestuur g Bestaande uit 8 bestuursleden: Ann Mario Anja Albrecht Veronique Katrien Jan BESTUUR Voorzitter :Jean-Pierre Hiroux Ondervoorzitter: Johnny Peetroons Schatbewaarster : Erika Moens Hulpbewaarder: Marcel Dubois Secretaresse : Fabienne Lanneer Commissaris: Eddy van Biesen Commissaris : Nico Aerts Commissaris : Dirk Vaeyens Commissaris Chantal Paternot Voorzitter: Albrecht Struijlaart Secretaresse: Anja Van Wesemael Hulpsecretaresse: Ann Haezebaut Schatbewaarder: Jan De Cock Hulpschatbewaarder: Mario Coppens Commissaris I: Katrien De Schnickel Commissaris II: Dirk De Cock Commissaris III: Veronique Vandevoorde De Egmontsvrienden Zottegem is één van de zeven dovenclubs voor doven en slechthorenden in Oost-Vlaanderen. De maatschappij Egmontsvrienden is opgericht in 1938 vanuit een duidelijke behoefte om bijeenkomsten en activiteiten voor dove mensen te organiseren, te stimuleren en te coördineren. Wij organiseren 6 maal per jaar, om de 2 maanden, een samenkomst of activiteit (pannenkoekendag, Quiz, Halloweenspel, Volksspel, Breughel, enz ). Meestal op de 3de zondag van de maand en 2 keer op een zaterdag (nl. voor de barbecue en het zomerbanket). De maatschappij Egmontsvrienden telt 56 leden. Ben je doof of slechthorend? Ben je op zoek naar gezelligheid, begrip en contact met lotgenoten? Of ben je gewoon geïnteresseerd in ons? Kom maar neuzen in onze club! Aangesloten bij Fevlado vzw. website: www.egmontsvrienden.be facebook: volg ons op facebook contactpersoon: anja.vanwesemael@telenet.be - egmontsvrienden@telenet.be Lokaal van de vereniging: Ontmoetingscentrum Leeuwergem, Gentsesteenweg 306, 9620 Leeuwergem Dovennieuws 2015 nr.5 Rechtstaand van links naar rechts: Eddy van Biesen, Johnny Peetroons, Jean-Pierre Hiroux, Dirk Vaeyens, Nico Aerts Vooraan zittend: Marcel Dubois Zittend op de glijbaan van boven naar beneden: Chantal Paternot, Erika Moens, Fabienne Lanneer Ons jaarlijks programma bevat verschillende activiteiten zoals: Nieuwjaarreceptie, Kindercarnaval, Infodag, Paasfeest, Wandeltocht, Barbecue, Daguitstap, Quiz spel, Eetfestijn, Banket, Sint en kerstfeest. Er zijn 93 leden en 5 kinderen aangesloten. Maandelijks bijeenkomst 2de zaterdag van de maand om 14.30u. website: www.dedendervrienden.be contactpersoon: Fabienne Lanneer - fabiennelanneer@ hotmail.com Lokaal: Kouterbaan,34 9400 Okegem.