Jaarverslag Centrum Seksueel Geweld Groningen/Drenthe 2017 23 februari 2018 Elizabeth Maarsingh & Peter Strijbosch
Inhoudsopgave Inleiding......................................................................... 3 Algemeen........................................................................ 4 Protocol en samenwerking........................................................... 5 Overzicht Casussen................................................................ 6 PR & Communicatie................................................................ 8 2 Jaarverslag Centrum Seksueel Geweld Groningen/Drenthe 2017
Inleiding Dit jaarverslag 2017 beschrijft de ontwikkelingen die het CSG Groningen/Drenthe het afgelopen jaar heeft doorgemaakt, geeft overzicht van de werkzaamheden (waaronder PR & Communicatie) en inzicht in het aantal casussen, inzet van uren en gelden. In 2017 hebben er een aantal belangrijke ontwikkelingen voorgedaan. Het opstarten van het MDA++ en de rol van het CSG hierbij, de financiële borging van het CSG, de wisseling van coördinator en het 2 jarig bestaan CSG Groningen/Drenthe met bijbehorend netwerkbijeenkomst. Maar ook landelijke ontwikkeling, zoals het realiseren van een landelijk dekkend netwerk van CSG s en uiteraard de #MeToo met bijbehorende persaandacht. Naast al deze ontwikkelingen ging het bieden van geïntegreerde medische, forensische en psychosociale zorg aan slachtoffers van seksueel geweld gewoon door. Jaarverslag Centrum Seksueel Geweld Groningen/Drenthe 2017 3
Algemeen Centrum Seksueel Geweld Groningen /Drenthe (CSG) Het CSG is een samenwerkingsverband van bestaande organisaties waar medische, forensische en psychosociale disciplines zo snel mogelijk, bij voorkeur binnen 7 dagen na de verkrachting, integraal hulp bieden op één locatie. Het centrum is 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar op één centraal telefoonnummer. De samenwerkende organisaties in het CSG zijn: Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), Scheper ziekenhuis Emmen (SZE), Politie regio Noord Nederland, GGD Groningen, GGD Drenthe, PsyQ en GGZ Drenthe. Veilig Thuis Groningen draagt daarnaast in opdracht van het CSG zorg voor de 24/7 bereikbaarheid (meldpunt). Doelstelling De doelstelling van het CSG is: Optimale zorg voor slachtoffers van seksueel geweld. Adequate medische en psychologische zorg. Forensisch sporenonderzoek onder optimale voorwaarden. Aangiftebereidheid en daderpakkans vergroten. Voorkoming van herhaling. Deze doelstelling maakt dat een slachtoffer zo min mogelijk belast wordt en wordt vooral bereikt door de integrale aanpak die het CSG hanteert. Doelgroep Het CSG is voor alle slachtoffers van (acuut/ <7 dagen) seksueel geweld. Deze eerste 7 dagen zijn essentieel voor het forensisch-medisch onderzoek en eventuele medische behandelingen. Daarnaast kunnen slachtoffers van niet-acuut seksueel geweld terecht bij het CSG voor advies en doorverwijzing naar medische of psychologische hulp. Ook kan het CSG slachtoffers eventueel alsnog bewegen om aangifte te doen. 4 Jaarverslag Centrum Seksueel Geweld Groningen/Drenthe 2017
Protocol en samenwerking Aanmelding Slachtoffers en professionals kunnen 24 uur per dag en 7 dagen per week een beroep doen op het CSG. Hiervoor is een meldpunt ingericht. In 2017 zijn nieuwe medewerkers van het meldpunt getraind en zijn er voor ervaren medewerkers opfrismomenten georganiseerd. SEH en medische zorg Forensisch Medisch onderzoek en medische zorg vinden plaats op de Spoedeisende Hulp (SEH) van het UMCG (Groningen) of het Schepers Ziekenhuis Emmen (Drenthe). Daarnaast kan er gebruik gemaakt worden van afdelingen Gynaecologie, Interne Geneeskunde en Kinderafdelingen. In uitzonderlijke gevallen (slachtoffer wil geen politie en bezoek aan SEH) kan medische zorg gericht op zwangerschaps- en SOA- preventie uitgevoerd worden bij Sense. In het Schepers Ziekenhuis Emmen is de kinderafdeling (tijdelijk) gesloten. Door de manager SEH is toegezegd dat minderjarige slachtoffers van seksueel geweld wel gebruik kunnen blijven van het CSG. Er wordt op casusniveau een directe oplossing geboden door een kinderarts van een andere locatie in te vliegen. Politie, Forensisch arts en NFI Met de frontoffice van de zedenpolitie Noord-Nederland is een directe lijn. Zedenpolitie betrekt, indien nodig, forensische recherche, forensisch arts en, bij minderjarigen, de NFI arts. Coördinator en beleidsmedewerker CSG sluiten waar nodig aan bij interne overleggen van de zedenpolitie Noord-Nederland. In 2017 is hierdoor meer draagvlak ontstaan bij de zedenpolitie Noord-Nederland en is de samenwerking geoptimaliseerd. Watchfull waiting en psychosociale zorg Bij slachtoffers van acuut seksueel geweld voert het Medisch Maatschappelijk Werk het Watchfull Waiting uit (opgezette tijden contact leggen met slachtoffers om PTSS te screenen). Waar nodig wordt verwezen naar traumabehandeling. Bij minderjarige slachtoffers wordt in Groningen het Team Kind en Veiligheid van het UMCG ingeschakeld. Op initiatief van dit team is in 2017 gestart met een expertgroep rondom seksueel misbruik bij kinderen. Aandacht functionarissen van verschillende organisaties zijn betrokken en denken mee bij complexe (geanonimiseerde) casuïstiek. Het CSG heeft een faciliterende rol. In 2017 is de sociale kaart onderhouden en aangevuld. De sociale kaart wordt vooral gebruikt bij acute slachtoffers en heeft als doel om passende en snel startende hulp te bieden. Bij de instellingen vermeld op de sociale kaart staan contactpersonen die rechtstreeks bereikt kunnen worden voor overleg. Tevens is de afspraak dat slachtoffers zo snel mogelijk (dezelfde dag of week) voor een intake kunnen komen bij de betreffende instelling die traumabehandeling biedt op het thema seksueel geweld. Jaarverslag Centrum Seksueel Geweld Groningen/Drenthe 2017 5
Overzicht casussen CSG Groningen Drenthe Groningen Drenthe Totaal acuut 62 18 Totaal niet-acuut 39 14 Gemiddelde leeftijd 20,9 32,5 Leeftijdsrange 1-58 jaar 8-71 jaar Man-vrouw verhouding 7 man - 55 vrouw 0 man - 18 vrouw Gegevens CSG Drenthe 2017 aantal acuut: 18 niet-acuut: 14 Gemiddelde leeftijd acuut: 32,5 acuut + niet-acuut: 24 Jan-dec 2017 % Meisjes/vrouwen 100 Minderjarig 29,3 Eerder misbruik 36 Huiselijk Geweld 18 Acute medische zorg 100 FMO 87,5 Aangifte 76,5 Casemanagement 100 Gegevens CSG Groningen 2017 aantal acuut: 62 niet-acuut: 39 Gemiddelde leeftijd acuut: 20,9 acuut + niet-acuut: 21,2 Jan-dec 2017 % Meisjes/vrouwen 88,5 Minderjarig 46,5 Onderstaande percentages uitsluitend gebaseerd op meerderjarige slachtoffers Eerder misbruik 41 Huiselijk Geweld 4 Acute medische zorg 95 FMO 41 Aangifte 45 Casemanagement 86 6 Jaarverslag Centrum Seksueel Geweld Groningen/Drenthe 2017
Grafiek; herkomst melders Jaarverslag Centrum Seksueel Geweld Groningen/Drenthe 2017 7 Zeden School 46% 21% 9% 2% 2% % 2 2% 2% 9% 46% 21% Zeden School
PR en Communicatie In 2017 is er zowel regionaal als landelijk met een PR plan gewerkt. Vanuit het landelijk CSG netwerk is een werkgroep rondom PR en Communicatie. De PR en Communicatiemedewerker van de GGD Drenthe heeft namens het CSG Groningen/Drenthe zitting in deze werkgroep. Regionaal hebben we ingezet op naamsbekendheid. Grootste actie hierop is een abri-campagne geweest. De landelijk ontwikkelde posters hebben enige tijd in bushokjes rondom het CSG Drenthe gehangen. Vanwege het tweejarig bestaan van het CSG Groningen/Drenthe is er netwerkbijeenkomst georganiseerd in het Scheper Ziekenhuis Emmen. Hierover is een persbericht uitgezet richting media. Het Dagblad van het Noorden heeft een artikel gewijd aan dit onderwerp. De bijeenkomst is goed bezocht door medewerkers van onze verschillende convenantpartners. Het CSG heeft een algemene presentatie gegeven. Daarna volgden er presentaties van de zeden - politie, spoedeisende hulp, Forensisch arts, forensische recherche, NFI-arts, Gynaecologie en het medisch maatschappelijk werk. De wens is uitgesproken om een vervolgbijeenkomst te organiseren. Landelijk voerde Fonds Slachtofferhulp samen met het Centrum Seksueel Geweld campagne. Deze campagne had als doel mensen bewust te maken van de problematiek en het laten zien dat deskundige hulp voor slachtoffers van seksueel geweld beschikbaar én essentieel is. De campagne trapte af met een special van weekblad VIVA waarin uitgebreid is stilgestaan bij de problematiek en de beschikbare hulp voor slachtoffers via het Centrum Seksueel Geweld. Daarnaast is als onderdeel van de campagne de videoclip Als het jou overkomt met Jennie Lena gelanceerd. Deze video (korte en lange versie) is in de campagneperiode ruim 800.000 keer bekeken. Opvallend is hoe vaak de video op Facebook is gedeeld en hiermee dus ook organisch een groot online bereik is gecreëerd. Het totale bereik van de campagne kwam neer op 2.378.410. Dit zorgde voor bijna 8.000 clicks naar de campagnewebsite www.alshetjouoverkomt.nl. Televisieprogramma s als Nieuwsuur, EenVandaag, EditieNL, Hart van Nederland en RTL Late Night besteedden allemaal aandacht aan deze campagne en de noodzaak voor slachtoffers om zich te melden. Ook veel (landelijke) dagbladen stonden uitgebreid stil bij deze campagne. Vaak in combinatie met #METOO-ontwikkelingen. Het aantal telefoontjes naar het landelijk telefoonnummer van het Centrum Seksueel Geweld verdubbelde in deze periode. 8 Jaarverslag Centrum Seksueel Geweld Groningen/Drenthe 2017